68'" JAARGANG
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1927
No. 20771
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
80 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrechi Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cis.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden f 2.35. per week ƒ0 18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
AFSCHEID DEURWAARDER
H. VAN DER WOUDE.
Alvorens de civiele zitting van het Kan
tongerecht alhier van hedenmorgen te
sluiten, heeft de kantonrechter-plaatsver-
ranger mr. M. B Vos eenige woorden ge
richt tot den heer H. van der Woude, sinds
twintig jaar als deurwaarder bij dit Kan
tongerecht verbonden.
De kantonrechter wees er op dat de heer
Van der Woude die per 1 December ontslag
uit zijn ambt heeft gevraagd en gekregen,
een langen eervollen staat van dienst ach-
ter den rug heeft. Niet minder dan 46 ja
ren, aldus spr., waart gij als deurwaarder
bij de Kantongerechten eerst te Ridder
kerk en later te Leiden werkzaam Gij
moogt op dien langen tijd met groote te
vredenheid terugzien, want gij waart steeds
eerlijk, betrouwbaar en plichtsgetrouw. Na
tuurlijk hebt gij ook vijanden gehad maar
gij maakte u die alleen bij de eerlijke uit
oefening van uw plicht. Dat gij overigens
ook vele vrienden had, bewijst de groote
praktijk die u te Leiden hebt gekregen.
Mede namens de andere kantonrechter
plaatsvervanger, besloot mr. Vos met den
wensch dat de heer Van der Woude lang
moge genieten van zijn welverdiende rust.
De heer Van der Woude dankte spr. voor
lijn vriendelijke woorden en getuigde dat
Dien hem algemeen het werken te Leiden
gemakkelijk gemaakt had. Hij vertelde ook
van den gewezen kantonrechter mr. J.
Klein heden een hartelijk schrijven te heb
ben ontvangen en beval zich tenslotte in
de herinnering van de kantonrechter-plaats-
vervangers en de advocaten te Leiden aan.
Nog sprak vervolgens mr. A. van der
Eist, ambtenaar van het O. M. bij het
Kantongerecht alhier, die zich gaarne aan
sloot bij de door mr Vos gesproken woor
den en die den scheidenden deurwaarder
een nauwgezet ambtenaar noemde die thans
mag terugzien op een eervolle loopbaan.
De griffier bij het Kantongerecht, mr.
J. J. Neuman de Loos, was de laatste spre
ker die afscheid nam van den heer Van
der Woude Hij zeide met leedwezen te
hebben vernomen zijn besluit om heen te
gaan als deurwaarder, omdat ook de grif
fier verzekerde steeds in de beste verhou
ding met hem te hebben samengewerkt.
Ook mr. Neuman de Loos wenschte den
heer Van der Woude een verdiende rust' toe,
KANTONRECHTER-PLAATSVER VANGER.
Van gewoonlijk welingelichte zijde ver
nemen wij dat in de vacature ontstaan door
het vertrek van mr. A. J. Fokker, waar
schijnlijk zal worden voorzien door de be
noeming in dit ambt van mr. W. de Clerq,
advocaat en procureur alhier.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RIJNLAND TE LEIDEN
Hedenmiddag vergaderde de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Rijnland
Van de mededeeling vermelden wij een
schrijven van de Kamer aan de Prov. Sta
ten van Zuid-Holland, waarbij de Kamer er
haar teleurstelling over uitspreekt, dat dit
plan met toelichting de Kamer slechts ter
kennisneming is toegezonden en dat niet
gevraagd is of de Kamer over dit streekbe-
lang haar advies zou willen geven.
Het schrijven luidt verder:
De Kamers van Koophandel toch zijn door
de Wet ingesteld en aangewezen om juist
over aangelegenheden als de onderhavige,
overheidscolleges van advies te dienen.
De Kamer zou het daarom zeer op prijs
stellen, indien zij voortaan vanwege de
prov. Zuid-Holland in kwesties, handel en
nijverheid in haar district betreffende, offi
cieel zou worden gehoord.
Ten aanzien van het Provinciaal Wegen
plan zelf veroorlooft de Kamer zich op te
merken, dat zij het zeer wenschelijk acht,
dat de wegenverbetering zoo krachtig moge
lijk wordt ter hand genomen, opdat 't voor
gestelde werkprogramma spoedig zal zijn
afgewerkt.
Allicht is het aan enkele leden van uw
College reeds bekend, dat door de Kamer
op grond van ingekomen klachten reeds ge-
ruimen tijd krachtige pogingen worden aan.-
gewend om een oplossin - te verkrijgen voor
de verkeersmoeilijkheden, Ln aanzien van
de Leidsche trekvaart met naastgelegen
weg, van welke laatste een gedeelte op het
Proviftciaal wegenplan voorkomt.
De Kamer is daarbij tot de slotsom geko
men, dat door samenwerking van de be
langhebbende gemeenten en door mede
werking van uw Provincie een voor de be
langen van de betrokken streek gunstige
oplossing verkrijgbaar is.
De Kamer hoopt binnen zeer korten tijd
uw College een uitvoerig gedocumenteerd
adres aan te bieden.
Uit de besprekingen, welke de Kamer met
de burgemeesters van belanghebbende ge
meenten mocht hebben, meent dj Kamer te
mogen opmaken, dat deze gemeenten zich
eveneens binnen zeer korten tijd tot uw
College zullen wenden, terwijl het de Ka
mer bekend is, dat de gemeente Warmond
bereids een schrijven terzake tot Gedepu
teerde Staten heeft gericht.
Voorts heeft de Kamer met belangstel
ling kennis genomen van de plannen i.i-
zake den weg" langs de Oostzijde van de
Gouwe en de Westzijde van het Aarkanaal.
Het komt de Kamer voor, dat deze wegen
volkomen terecht op het Wegenplan ge
bracht zijn.
De plaatselijke gesteldheid brengt echter
een moeilijkheid met zich mede. Het be
staande pontveer over den Rijn, hetwelk
deze wegen verbindt, zal, naar de Kanwr
meent te moeten opmaken, blijven bes'aan.
Gezien echter den tegenzin, welke tal van
automobilisten hebben tegen pontveren is
het waarschijnlijk, dat verschillende van
hen er de voorkeur aan zullen geven om
den omweg te maken over de Alphensohe,
brug. De brug en de Bruggestraat vormen
echter de eenige verbinding tusschen de
beide dichtbewoonde gedeelten van de ge
meente Alphen aan den Rijn.
Het op verschillende tijden daardoor
reeds overdrukke verkeer maakt het. voor
al ten aanzien van de veel te nauwe Brug
gestraat naar de meening der Kamer zeer
noodig. jdat Voorzieningen worden getroffen
De Kamer zou het daarom ten zeerste toe
juichen, indien uw College zou willen be
sluiten ook de Bruggestraat te Alphen aan
den Rijn op het Prov. Wegenplan te plaat
sen en tot een bij het verkeer passenden
verkeersweg te maken.
De Kamer van Koophandel zal het zeer
op prijs stellen, indien- Uwe Staten alsnog
met de wenschen der Kamer rekening zou
willen houden.
BAZAR VAN HET NED. LEGER DES HEILS
BEESTENMARKT 34.
Gisteravond werd onder groote belang
stelling in het gebouw van het Ned. Leger
des Heils, Beestenmarkt 34, een vierdaag-
sche bazar geopend. Na de officieele ope
ning bracht kapitein Kerssen, die leider is
dezer afdeeling, zijn hartelijken dank aan
allen, die aan de totstandkoming van dezen
bazar hebben meegewerkt. In het bijzonder
aan die firma's, welke hun gaven deden
toekomen. Enkele toezeggingen waren nog
gedaan
De verschillende stands zagen er goed
uit. Van de sjoelbak, evenals van den grab
belton, werd druk gebruik gemaakt. Er
heerschte een aangename stemming onder
de aanwezigen. De firma ..Het Klaverblad"
had voor thee gezorgd. Het was er gezellig
op den bazar. Daar de opbrengst geheel ten
bate is voor het Kerstfeest der armen, is het
te hopen dat de financieele uitkomsten gun
stig mogen zijn.
DE WATERSNOODMEDAILLE 1920.
In aansluiting op ons bericht van giste
ren meldt men ons:
Ten verzoeke van de leger-autoriteiten
werd ter hulpverleening bij den watersnood
1926 vanwege de afd. Leiden van het Land
stormkorps Vaartuigendienst een detache
ment afgezonden met verschillend mate
riaal als sloepen, motoren, enz. en werd,
wegens deze vrijwillig verleende diensten,
de Watersnoodmedaille 1926 toegekend aan
A. de zilveren medaille: den res. Ie luit.
Ad. van Unen;
B. de bronzen medaille: den res. Ie luit.
N. Kieken; den sergeant J. la Rivière.
VOORDRACHT VAN Dr. H. P. BERLAGE.
Voor de. literaire faculteit der Leidsche
studenten heeft gisteravond dr H. P. Ber-
lage een lezing mét lichtbeelden gehouden
over „De Crisis in de Kunst". Spr. herin
nerde eraan dat hij deze voordracht hier ter
stede reeds eerder gehouden had, n.l. eenige
jaren geleden voor de Leidsche Runstveree-
nigjng.
Ook nu was er in het Klein-Auditorium
weer veel belangstelling voor dr. Berlage's
voordracht, die ook werd aangehoord door de
hoogleeraren Bijvanck, Böhl, Huizinga, Co
lenbrander en Albert Verwey.
Dr. Berlage werd ingeleid door den voor
zitter der faculteit de heer J. C. P. Kars, die
er zijn vreugde over uitsprak dat dr. Ber
lage die geen lezingen meer houdt, toch hier
nog heeft willen spreken.
Spr. wekte de aanwezigen op zich aan te
sluiten bij de faculteit.
Na een inleidende voordracht staafde
dr. Berlage vervolgens aan de hand van
lichtbeelden zijn beweringen over de Crisis
in de Kunst en hij toonde eerst de verschil
lende stroomingen in de schilderkunst, van
het impressionisme tot het kubisme van
Breitner tot Mondriaan en Van der Leek
Daarna vertoonde spr. eenige plaatjes van
beeldhouwwerk om vervolgens de opeen
volgende stroomingen in den bouwkunst te
toonen. Met een herinnering dat de crisis
ook waarneembaar is in de dichtkunst, be
sloot dr. Berlage na de voorlezing van een
Foto Jonker.
Rij de opening van den bazar ten bate van het Asyl der afd. Leiden der Ver. tot Bescherming van Dieren, op de bovenzalen
van de sociëteit „Amicitia". namen wij bovenstaande foto. Op de eerste rij v. 1. n. r. Ellen Forest, de heer Hugo van Poelgeest,
mevr. Van Poelgeest, mevr. Van de Sande Bakhuyzen—Gericke. mevr. de wed. prof Jonker en mr. A. van de Sande Bakhuyzen
Achter de heer Van Poelgeest (met onderscheiding) prof. mr. André de la Porte, die den bazar inleidde.
dadaïstisch vers zijn prachtige voordracht.
Met een warm applaus werd de grijze
spreker voor zijn rede bedankt
LEZING THEOSOFISCHE VEREENIGING.
Gisteravond hield de heer J. Vigeveno een
lezing over „Occultisme" voor bovenge
noemde vereeniging in haar Logegebouw
aan den Stille Rijn IA. Occult is datgene
wat verborgen is en men bedoelt ermede de
latente krachten in den mensch. Zoodra een
hiervan door de meerderheid der menschen
ontwikkeld is, houdt ze daardoor op occult
te zijn. Allereerst behandelde spr. de groote
groep van psychische verschijnselen, als
clairvoyance, telepathie, psychometrie, spi
ritisme, enz., welke hij niet tot de eigenlijke
occulte verschijnselen rekende. De psycho
technische wetenschap houdt zich m^t het
onderzoek daarvan reeds bezig. Een werke
lijk occultist noemde spr. hem, die de groote
kosmische krachten kon gebruiken tot heil
van de menschheid. Voor men de beschik
king over deze krachten krijgt moet men
eerst zich kunnen verliezen voor een ideaal,
zooals de werkelijke kunstenaar dat kan.
Dan moet men zich verder voorbereiden
door concentratie en meditatie, welken weg
tevens leidt tot dienst aan allen en alles.
De geheel gevulde zaal hoorde deze cau
serie, waarvan veel opbouwende kracht
uitging, met groote aandacht aan. Na afloop
werden verschillende vragen gesteld, die
spr. beantwoordde.
Ruim halfelf ging men uiteen.
OUDERAVOND MEISJESSCHOOL
BOOMMARKT.
Gisteravond hield de Oudercommissiè van
de Meisjesschool Boom markt een ouder
avond in het gymnastieklokaal dezer school
De opkomst der ouders was bevredigend.
Ca. 8 uur opende het hoofd der school,
mej. de Leeuw, de vergadering en gaf het
woord aan dr. M. D. Horst, die bereid was
gevonden een voordracht te houden over
schoolhygiëne. Spreker behandelde achter
eenvolgens verschillende ziekten als diphte-
rie, roodvonk, mazelen, kinkhoest, huid- en
haarziekten, ruggegraalsverkromming, aman
delen enz. en besprak de maatregelen, die
door den geneeskundigen dienst als de
meest afdoende ten opzichte van de school
worden genomen. Spreker liet vervolgens
uitkomen dat in deze materie voor een ge
neeskundig schooltoezicht van groot belang
is de goede samenwerking van schoolartsen,
schoolverpleegsters. schoolhoofd, onderwij
zend personeel en de ouders.
Nadat de voorzitter der oudercommissie
den spreker had dank gebracht voor zijn
duidelijk en nauwgezet betoog, dat door de
aanwezige ouders met groote belangstelling
was aangehoord en nadat hij hen had op
gewekt de practische toepassing zooveel
mogelijk te helpen bevorderen, werd over
gegaan tot de verkiezing van zeven nieuwe
commissieleden.
Van de gelegenheid tot bespreking met
het onderwijzend personeel werd een ruim
gebruik gemaakt door de ouders.
Te halfelf sloot de voorzitter de verga
dering.
DE TENTOONSTELLING OP „VOORGEEST"
Gaarne herinneren wij er nog eens aan
dat morgen de laatste dag is waarop de
tentoonstelling van het werk der patiën
tjes van het gesticht „Voorgeest" is ge
opend.
Men heeft niet te klagen over het be
zoek op „Voorgeest" maar er kunnen nog
veel meer belangstellenden komen.
Wij plaatsen hieronder gaarne een stukje
dat ons heden door een stadgenoot werd
toegezonden, en waarin met veel waardee
ring wordt gesproken over het werk op
„Voorgeest" Het luidt:
Naar aanleiding van uw mededeeling in
de courant van Maandag j.l. heb ik boven
genoemde tentoonstelling bezocht. Met
groote vreugde heb ik van het tentoonge
stelde werk genoten.
Hier valt alle twiifel aaD een moreele
vooruitgang van de menschheid weg. Met
welk een liefde en geduld moet het onder
wijzend personeel bezield zijn, om zulk
werk uit de handen te krijgen van deze
ongelukkige menschenkinderen. De ten
toongestelde producten zijn er de getuigen
van. Dezen stillen werkers komt groote
lof toe. Het was mij, of elk product van
de tafels mij vreugde bracht. Als vreugde
was het mij, van het eenvoudigste sibu-
telplankje tot de meei ingewikkelde werk
stukken van de mooie handwerken tot het
leuke zaag- en schilderwerk De gang naar
„Voorgeest" heeft mij niet berouwd. Laat
ieder, die bij de opvoeding van abnormale
zoowel als normale kinderen betrokken is,
zich hier gaan overtuigen van de waarde
van handenarbeid voor het schoolgaande
en het „defecte" kind; (get.) D.
OUDERAVOND OPENB. JONGENSSCHOOL
VOOR U. L. O.
De ouderavond, uitgaande van de open
bare Jongensschool voor U.L.O., gisteravond
gehouden, was een succesvolle avond. In
zijn openingsrede sprak het hoofd der school
de boop uit, dat dit een aangename avond
mocht worden, een wensch, die geheel in
vervulling is gegaan. De talrijke aanwezigen
BINNENLAND.
Afscheid van deurwaarder H. van der
Woude van het Leidsch Kantongerecht
(Stadsn., Ie Blad).
De Tweede Kamer heeft de begrooting van
bnitenlandsche zaken zonder hoofdelijke
stemming aangenomen (Tweede Kamer, 2e
Blad).
Het Haringwetje (Binnenland, 3e Blad).
De cnltureele en economische propaganda
voor de Olympische Spelen (Binnenland, 3e
Blad).
De dranksmokkelhandel in Brabant (Ge
mengd, 3e Blad).
^jechin wint het wereldkampioenschap
schaken (Sport, 4e Blad).
BUITENLAND.
Heden is de voorbereidende ontwapenings
conferentie te Genève geopend (Buitenland,
le Blad).
De regeeringsverklaring van het nienwe
Belgische kabinet Jaspar (Buitenl., le Blad).
Het kabinet Woldemaras in Lithanen
blijft ongewijzigd (Buitenl., le Blad).
De Engelsche premier over de verhou
ding van Engeland tot sovjet-Rusland (Bui
tenland, le Blad).
Zeerampen op Zwarte en Kaspische Zee
(Buitenl., le Blad).
hebben met groote belangstelling eerst de
causerie van den heer Hibma gevolgd en
daarna de voordracht met lichtbeelden van
dr. Borgerhoff Mulder. Het was een preitig
gezicht, dat alle stoelen waren bezet, de
ouders van nieuwe leerlingen zuilen na deze
eerste kennismaking ook wel trouwe be
zoekers blijven.
De heer Hibma hield een inleiding over
het karakter der openbare Jongensschool
voor U.L.O. als openbare school. Hij
vond het een goede gewoonte, dat de ouders
op de ouderavonden iets naders vernemen
omtrent de school hunner kinderen en
maakte daarom gaarne gebruik van de ge
legenheid, thans eens deze zijde te belich
ten. De openbare scholen worden bestuurd
door de gemeente; de raad maakt de ver
ordeningen en de instructie van het per
soneel, de inspecteur en B. en W. stellen
het leerplan vast, waarbij o.a. de vacanties
worden geregeld; de nota's worden inge
leverd ten stadhuize en betaald door den
gemeente-ontvanger. Het personeel wordt
benoemd, overgeplaatst of ontslagen door den
gemeenteraad, op voordracht van B. en W.
en den inspecteur. Niet alle gemeente-be
sturen zijn dezelfde, maar sprekers erva
ringen met het Leidsche bestuur waren
steeds van den meest aangenamen aard: er
werd voor de school veel gedaan en van 't
bestuur veel medewerking ondervonden. Nog
dezer dagen zei een oud-gezant van fsjecoo-
Slowakije, die in 1920 de school bezocht,
aan Hollanders te Praag, die hem een be
zoek brachten: ,,'t Was een mooie schooi".
Hierna ging spr. over tot de taak der
school en sprak uitvoerig over art. 42 der
Onderwijswet, waarbij hij verschillende voor
beelden aanhaalde om te bewijzen, hoe de
openbare school kan meewerken aan de op
leiding tot alle christelijke en maatschap
pelijke deugden, terwijl hij het een voordeel
noemde, dat de openbare onderwijzer zich
had te onthouden iets te leeren, te doen
of toe te laten, wat strijdig is met den
eerbied, verschuldigd aan de godsdienstige
begrippen van andersdenkenden.
Spreker eindigde met' woorden, die ge
tuigden van onverzwakte liefde voor het
openbaar onderwijs in 't algemeen en voor
do nog steeds bloeiende Jongensschool vooi
U.L.O. in 't bijzonder.
Na een hartelijk applaus op deze met
warmte uitgesproken rede, ving dr. Borger
hoff Mulder aan met den aanwezigen mooie
foto's uit het grootsche bergland te loonen
en daarbij de menschen op te wekken, al
dat schoons ook zelf eens te gaan bokgwen.
Men kan dat zoo eenvoudig mogelijk on met
uHing kosten doen. zoodat het binnen ieders
bereik ligt. Zelf is hij een enthousiast berg
beklimmer en vertelde daarom op onder
houdende wgze. Het was d3n ook namons
allen dat de heer Hibma den spreker dank
betuigde voor al wat ze gezien en gehoord
hadden, daarbij den wensch uitsprekend, dat
dr B. M. nog menigen mooien bergtocht
mag makc-n.
Hierna kregen de ouders gelegenheid met
do ouders van hun jongens kennis te maken
