„NEDRA" 68*,e JAARGANG WOENSDAG 23 NOVEMBER 1927 No. 20765 ONS FEUILLETON. Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van on9 Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentiën 35 Cts. per regel Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35. per weekƒ018 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 2.35 -f- portokosten. Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. Heden maken wij een aanvang met een nieuw, boeiend feuilleton, getiteld geschreven door GEORGE BARR MC CUTCHEON. DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter openbare kennis, dat H. B. van Benten, te Leiden, een verzoek heelt inge diend ter bekoming van verlof voor den verkoop van alcoholvrijen drank voor ge bruik ter plaatse van verkoop in perceel Nienwst^aat no. 55. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden. 23 November 1927. 1637 HOUDEN VAN VARKENS. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter openbare kennis, dat op Woensdag den oOen November e.k. des na middags te 3 uur, op het Raadhuis gelegen heid zal worden gegeven om bezwaren in te brengen tegen de verzoeken van de volgende personen en vergunning tot bet honden van varkens ter plaatse achter elk der bezoekers vermeld L. Menken, bij perceel Waard no. 1; J. Teske, op een terrein in de Waard, kad. Sectie N. no. 356; B. Hejjser, op een terrein in den SiaJs- pohier, kad. Sectie N. no. 203; J. Jonk, bij perceel Rijn- en Schiekade no. 123; J. Oosterveer, bij perceel Rijn- en Schie kade no. 142. Gedurende drie dagen voor het tijdstip hierboven genoemd, kan op de Secretarie kennis worden genomen van de stukken, zoo die omtrent de verzoeken mochten zijn ingekomen. A VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden. 23 November 1927. 1636 INAUGURATIEREDE VAN Prol. Dr. F. M. Th. BöHL. Prof. dr. F. M. Th Böhl, tot nog toe hoog- loeraar aan de Rijksuniversiteit te Gronin gen, heeft hedenmiddag het hoogleraars ambt in de talen en de geschiedenis van Babylonië en Assyrië aan de Rijksuniver siteit te Leiden aanvaard met het uitspre ken van een rede in hel Groot-Auditorium dier universiteit. Het onderwerp luidde: „Nieuwjaarsfeest en Kóningsdag in Baby- Ion en in Israël." De Assyriologie, zoo be gon spr., had in dit jaar een gedenkdag. Het was een kwarteeuw geleden, dat Fr. Delitzsch zijn beroemde lezing hield over „Babel und Bibcl". De pennestrijd die daar mede ontketend werd behoort thans tol het verleden. Voor Delitzsch en ook voor zijn jongeren ambtgenoot, den genialcn Winck- ler, was Israël ook in geestelijk opzicht slechts een provincie van het Babyloniscii- Assyriscbe wereldrijk. Hierbij hebben zij principieele verschillen over het hoofd ge zien. Aanrakingen tusschen Babyion en Israël zal men vooral vinden op het terrein dat door de profeten en hun aanhangers ver waarloosd of afgekeurd werd: dal van kui- tus en mythus. Over den Israëlietischen tempeldienst in hel tijdperk voor de ballingschap zijn de bronnen schaarsch. De Noorsche geleerde Mowinckel heeft op grond van bepaalde Psalmen aangetoond dat bij gelegenheid van bet Nieuwjaarsfeest in het najaar Gods troonsbeklimming met een feestelijke pro cessie en waarschijnlijk ook mei panto mimische opvoeringen luisterrijk gevierd werd. Een soortgelijk feest vinden wij be halve in Egypte, vooral ook in Babyion Babylon was. zelfs in lijden van politieke zwakheid, het geestelijk middelpunt van de toenmaals beschaafde wereid. Deze positie beeft de stad pas verkregen door koning Hammurabi, die zijn god Marduk tol Opper Sod van het heelal wild* maken. Dit is de strekking van het (in den geest der ...Mar- duk-religie" bewprkte) epos der wereld schepping en ook van het ingewikkeld ri tueel van het Nieuwjaarsfeest. Hit feesl duurde twaalf dagen. Wij kun nen het ceremonieel reconslrueeren. De ^rste 5 dagen dragen voorbereidend karak- ter en de riten doen opvallend denken aan dio van den grooten verzoendag der Joden. Daarop volgt het „Lijdens-rilueel": De god Marduk moest in de onderwereld af dalen, daar 3 dagen vertoeven; hij werd be weend en beklaagd. Dit alles werd door pantomimische opvoeringen aanschouwelijk gemaakt. Het was een soort passiespel, dat men dan ook in verband heeft willen bren gen met de lijdensgeschiedenis van Jezus volgens de Evangeliën. Men moet echler eerder volgens den spr die dit punt uitvoe riger behandelt, denken aan de mysteriën Ier eere van den ouden vegetatiegod Tam- muz of Adonis, die aan het volk dierbakr was, maar die geen plaats had gevonden in den officieelen kultus. De Mardukreligie heeft deze dingen geassimileerd. Terwijl de god in de onderwereld vertoef de, waren de sociale verhoudingen op aarde ontwricht. Ook dit werd pantomimisch voor gesteld bij gelegenheid van het feest. Mees ters en slaven verwisselden van rollen en een ter dood veroordeelde stond als spot koning aan het hoofd van <107.0 verkeerde wereld. De nadere bijzonderheden ziin hier nog onduidelijk. 1 Na het lijden werd de strijd en de ver heerlijking van den god eveneens drama tisch voorgesteld De volgende dagen van het feest zijn die van de godenprocessies. I11 een plechtigen opiocht trekken de goden beelden. ook die uit de naburige steden naar oen feestzaal builen de stad, die gelegen was in een park, waar velen in spoedig op geslagen hutten konden ovcrnachlen. II"d onderwerp van de dramatische opvoering was de overwinning van den god (wiens rol hierbij door den koning vervuld werd) over de machten der duisternis. Overal werd vuur ontstoken: hel zinnebeeld van het nieuweficht en de nieuwe warmte. Nadat de processie naar den tempel terug gekeerd is volgt de viering van den eigen lijken koningsdag: de plechtige troonsbe klimming van den god en daarna zijn brui loft, feitelijk een overoude natuurritus. Dit ingewikkelde ceremonieel is niet oor spronkelijk. Het is een belangwekkende slu- die, dit in bijzonderheden na te gaan. Het ritueel van het Babylonische Nieuw jaarsfeest is ook geen eenheid Drie verschil lende plechtigheden zijn met elkaar verbon den, waarschijnlijk pas ten tijde van koning Nebukadnezar Toen werd het geheele cere monieel ook al slaafsch nagebootst in den tempel van Jeruzalem. Dit kan men. zooals spr. aantoont, afleiden uil de beschrijving van den tempeldienst in Ezechiël. Hoofdsi 8—10. Het oude rsraëlietische Nieuwjaarsfeest was eenvoudiger. De Psalmen, waaruit men hel ritueel van dit feest kan afleideh, ken nen uitsluitend dat gedeelte van het feesl, dat men ook voor Babyion op grond van een epos der wereldschepping als hel oorspron kelijke kan beschouwen. Een karakteristiek verschil tusschen Israël en Babylon is h*t streven om de mythologie te vervangen door de geschiedenis. De gedachte aan de we reldschepping blijft voor den vromen Israë liet op den voorgrond; zijn belangstelling ook bij de groote feesten geldt de groole da den Gods in de geschiedenis van zijn eigen volk. Egypte werd beschouwd als het ge drocht Rachab of Leviatan, dal door Jahwe zelf in bitteren strijd overwonnen en door boord werd, *n de Schelfzee als het zee monster, dat door Jahwe in tweeën werd ge spleten, zoodal Gods volk veilig en droog voets tusschen de helften door kon gaan: zooals Marduk in het Babylonische epos Tiarnat overwonnen en in tweeën gespleten heeft. En hetgeen voor de Balyloniërs on middellijk realiteit was in den cultus, dat werd door de Israëlieten hoe langer hoe meer als eschatologische toekomstverwach ting verplaatst naar het einde der dagen, waarbij dan de rol van den koning over genomen werd door den Messias Ten slotte legt de spr. den nadruk op de historische beteekenis van de Marduk religie, die ondanks het uiterlijk vertoon en al het magischmechanische dat daarmee onoplosbaar verbonden is geweest, toch van groote religieuzp waarde geweest is. Mar- druk, het ..zonnekind" en de ,,heer der wijs heid" had een beter beoordeeling verdient, dan hem bijv. in de apokrvphe toevoegsels bij het Bijbelboek Daniël ten deel viel. Hierop volgden de gebruikelijke toespra ken. BEGROCTINGSVERGABERINGEN. De behandeling van de begrooting voor den dienst 1928 zal plaats hebben op: Maandag 5 December a.s., des namid dags te 2 uur; Dinsdag 6 December a.s., des namid dags te 2 uur; en zoo noodig op: Woensdag 7 December a s., des namid dags te 2 uur en des namiddags te 8l/« uur: op Donderdag 8 December a.s., des na middags te 2 uur, en des namiddags te SV« uur; Vrijdag 9 December a.s., des namiddags te 2 uur en 's namiddags te 8'/« uur. Derhalve zal op Maandagavond en Dins dagavond niet vergaderd worden. GALA -PEEST A VOND IN „DE LAKENHAL". Ter eere van de tentoonstelling van OostenrijkFche Knnst-^vprbeid. Het is gisteravond feest geweest in De Lakenhal en vele sladgenooten hebben er deelgenomen aan den gala-avond, die een dames-comité ter eere van de tentoonstel ling van Ooslenrijk«che Kunstnijverheid in het Museum had georganiseerd en waarvan de baten ten goede kwamen aan de Oosten- rijksche kunstenaars. Tegen halfnegen begon de ongewone drukte en beweging in het Museum, waar van de hall en eenige zalen rechts van den hoofdingang zeer smaakvol waren versierd en vroolijk waren verlicht met vele hon derden lampen en lampjes. Auto's en rijtuigen reden in grooten getale aan en brachten bezoeksters en bezoekers in avondtoilet naar het feest, dat om negen uur in de Harteveldzaal zou beginnen. Tusschen halfnegen en negen uur be woog zich een elegante menigte in de hall van het Museum en daar werd, terwijl het studentenmuziekgezelschap ,,C dur" lichte muziek ten gehoore bracht, door een aantal in Oostenrijkse}) nationaal costuum ge- klcede damesstudenten thee geserveerd. Er heerschte een geanimeerde stemming en menig kopje thee heeft zeker een ongewoon hoogen prijs opgebracht. In de Harteveldzaal ving om negen uur de uitvoering van een eenvoudig, maar wel verzorgd programma aan, dat door de me dewerking van mevr. Annie Coertde Jong en mej. M. P. C. van Geer en door den geestigen dans van de dames Schueler, be geleid door mej. Emelv Kuenen, zeer veel bijval vermocht te oogsten. Zoowel de viool- soli van mevr Coert als hel dansen van de Oostennjksche jongedames werd met een hartelijk en warm applaus ontvangen. Maar het glansnummer van het pro gramma was het optreden van een stadge noot als snelteekcnaar. Ruim een uur heeft de geestige teekenaar, wiens fantasie bij het ontwerpen van het door hem met krijtte keningen op drie zwarte borden geïllustreer de sprookje van Peter evenzeer werd ge waardeerd als zijn vaardige teekenkunst, de aanwezigen in de geheel gevulde Harte veldzaal op onverbeterlijke wijze bezig ge houden En telkens als tusschen de ver schillende deelen de teekenaar een halve minuut pauzeerdei daverde het applaus van het enthousiaste publiek door de zaal. En men lachte aanhoudend en gul om de lach wekkende historie, van Peters lachend be haalde overwinningen op groote leger scharen. Tegen elf uur was het programma ten einde en begon de Amerikaansche verkoo- ping van een krijttekening van P. P. Kos ter, door een lid van het damescomité, voor het doel welwillend beschikbaar gesteld. Men bleef nog eenigen tijd bijeen en weer werd er gemusiceerd door de studenten en weer waren er vriendelijke damesstudentjes die zich beijverden ververschingen champagne ditmaal tegen zoo hoog mogelijk tarief üt discrélion natuurlijk aan de bezoekers te slijten. Onder het wel zeer select publiek de upper ten van Lejden was in De Lakenhal bijeen merkten wij behalve onze burge meester en mevr. S. A. W. van de San de BakhuyzenGericke op, de Oostenrijksche gezant dr. Duffek cn mevr. M. Duffek Katbus. de voorzitter der vereeniging Neder land—Oostenrijk generaal-majoor b. d. J. F. B. Kal ff. prof. dr. A. J. Wensinck, rector- magnificus der Universiteit, jhr. mr. W. J. M. van Eysinga en vele andere hooglccrarcn en autoritei (en. Men verzoekt ons te willen berichlen, dat het origincele programma was getekend door mej. Mar^ke Kamerling Onnes. Stu denten aan de 'Universiteit alhier fungeer den als ordecommissarissen. De firma's Eggink. Lens en de directie van Zomerzorg stonden lampen en stoeltjes cn tafeltjes af voor de aankleeding van de Harteveldzaal. WARTA SARI. Een tjokvolle Sladszaal, zoowel beneden als boven Doodgewoon onder de vel/? aan wezigen Prinses Juliana met een paar studiegenoolen. Een prettige stemming. Zie daar de indruk vóór het vertonnen van deze filmreis door het zendingsgebied van Oost-Java. Daarmee was de avond ter progaganda van den steun aan de zending reeds goed! En na afloop, toen hel applaus door de zaal kletterde, toen was het nog beter natuurlijk Dr, Rauws uit Oegstgeest opende met een hartelijk woord van welkom Hij huldigde het kleine comité van Amsterdarr.sche hoe ren die het geld beschikbaar had gesteld om deze film te maken, toen niet te voorzien was. dat deze overal zulke volle zalen zou trekken, zoodat er zelfs een overschot zal zijn op de kosten van den aanmaak, weik overschot komt ten bate van d* zeven sa menwerkende zendingscorporaties op Pro- lestantschen grondslag. De film zelf. zoo zeide spr. en later bleek dat zeer ad rem te zijn geeft alleen maar iets van het uitwendige der zending. Uil den aard der zaak. want het inwendige is niet op hel doek te brengen Waar dil uit wendige al zoo mooi is, kan men zelf we) begrijpen hoe heerlijk het inwendige moet zijn eindigte de inleider en grif zal dit on getwijfeld na afloop zijn beaamd Dus kwam de film, die prachtig geslaagd mag heeten en de groole belangstelling vol komen waard. Over den inhoud behoeven we weinig meer te zeggen na het relaas, daarover reeds eerder door ens opgenomen. Begonnen wordt in Oegstgeest, bij zoo weinigen is het Zendingshuis bekend van binnen, doch gaarne wordt gelegenheid ge geven lot bezichtigingl dan op reis naar onze parel aan den evenaar en eenmaal daar wordt zeer demonstratief aangegeven, wat de Protestantsche zending daar op Java's Oost-gedeelte reeds heeft gewrocht. Men krijgt respect en eerbied voor hel werk, dat daar geschiedt met betrekkelijk zoo weinig middelen. Want aan steun man keert nog veel en ook daarop doet deze film een warm beroep, dat 0. i. volkomen zal worden verhoord. Zoo iets daartoe in staat is, dan zeker deze film, die tevens een pracht blik geeft op de schoonheid der Ja- vaansche natuur, geweldig, doch tevens iet wat somber. Met cijfers, die spreken, wordt het beroep op het openen der beurs onderstreept Ds. Riemens heeft op keurige wijze de film op de piano begeleidt en geïllustreerd. Het woord van oprechten dank, hem ten slotte gebracht, was een welverdiende hul de. Tevens deelden in den dank de organi satoren van den avond, hi?r ter stede, op wie tegelijkertijd een nieuw beroep werd ge daan, want: in Januari komt de film nog eens; op een Woensdagmiddag voor de scho len, 's avonds voor de grooten, die thans teleurgesteld moesten worden. Tevens deelde dr. Rauws nog mede. dat een tweede film zal worden vervaardigd, vooral Nieuw-Guinea en Borneo betref fende. De zending werkt hard! CHRISTELIJKE ZANGVEREENIGING „LEDAGOH". Opvoering van „Malle Geeite". De christelijke zangvereeniging „Ledagoh" lijdt nog steeds onder een financieel tekort als gevolg van de opvoering van eenige jaren terug van „De Schepping", maar des ondanks had men toch besloten ditmaal, ter gelegenheid van het tienjarig bestaan, weer eens met iets bijzonders te komen, ten minste met iets anders dan een gewone zanguitvoering en als zoodanig is de keuze gevallen op „Malle Geerle", een zangspel in drie bedrijven van Mart Schuil, op mu ziek gezet door den schrijver en Rich. Hol. De uitvoering daarvan vond gisteravond plaats in de Graanbeurs, waar een talrijk publiek aanwezig was. Op verzoek van den directeur, den heer Snel, werd de bijen komst geopend met het zingen van het eerste vers van psalm 150, waarna de aan wezigen door het zangspel ongeveer Iwee- en-een-halfuur op aangename wijze zijn beziggehouden, al heerschte er in de zaal ook een temperatuur, die weinig of niets hooger was dan die daarbuiten. De titel van het zangspel is synoniem aan den bijnaam van een ongeveer twintig jarig meisje, dat al vroeg haar ouders ver loor en toen door haar groolmoeder, vrr.uw Dibbel, bijgenaamd „Blinde Mie, de heks", lot zich is genomen, en die nu door bedelen en bramen plukken tracht den kost te ver dienen voor haar en de oude vrouw, daarbij gehoond door de bevolking, die haar er van beschuldigt reeds op jeugdigen leeftijd brand le hebben geslicht. Alleen een jonge tuinman Steven neemt het af en toe voor haar op tegen de wreedheden der dorps jeugd en wanneer het meisje dan op zekeren dag op moedige wijze twee hollende paar den tot staan brengt en daardoor het leven van eenige menschen redt, ontwikkelt zich zijn medelijden tot liefde. Tevergeefs zoekt hij echter toenadering. Wel houdt het meisje van hem, doch de smaad, die op haar rust, doet haar steeds terughoudend zijn. Totdat op zekeren dag zeer onver wachts de ware brandstichter, door wroe ging gepijnigd, zich aanmeldt, cn alles in het reine wordt gebracht. Het leed is vergeven en vergeten. Malle Geerle is brave Geer te geworden en zij wordt Stevens' vrouw. Het is dit gegeven waarop dit zangspel is opgebouwd en dat door „Ledagoh" op vlotte wijze is vertolkt. Vooral de hoofdrol, die van „Malle Geerte", was in uitstekende handen. Zoowel spel als zang was welver zorgd en het warme applaus heeft dan ook zonder twijfel in de er-te plaats haar ge golden. Zij was het die het geheel be- heerschle en die een klasse beter was dan de rest, waarvan wij in de eerste plaats den tuinman Steven wenschen te noemen Vrouw Dibbel, bijgenaamd „Blinde Mie", heeft haar taak op verdienstelijke wijze vervuld, maar haar stem was niet die eener oude vrouw. Wal dit laatste betreft komt veeleer een pluim toe aan den ouden tuinman Arie, wien9 beeldspraken heel wat vroolijkheid hebben verwekt Voeg hierbij de zeer verdienstelijke uitvoering der meeste zangnummers (alleen de ballade, gezongen door de twee freules was zwakï en het wordt duidelijk, dat „Ledagoh" gisteravond een aardig succes heeft geboekt, waarop zij met tevredenheid zal mogen terugzien, niet het minst doordat de souffleur vrijwel geen werk te verrichten heeft gehad en men voor fraaie decors en costuums had gezorgd Tegen elven was de opvoering ten einde en werd de avond gesloten met het zingen van den Avondzang. BINNENLAND. Inaugnreele rede van prof. dr. Böhl aan de Leiüsche Universiteit vStadsn. le Blad). Het openbaar onderzoek naar het spoor wegongeluk bij Rijswijk is beëindigd (3e BI.) Herziening van de klassificatie van de gemeenten voor de personeele belasting (Binnenland. 2e Blad). Op een onbewaakten overweg bij Soest is een vrachtauto door een trein gegrepen; geen persoonlijke ongelukken (Gemengd, 3e Blad). Strenge vorst in bet Noorden; de ijsbaan te Haren geopend (Gemengd, 3e Blad). De corruptie in bet garnizoen te Dsn Bosch (Gemengd, 3e Blad). BUITENLAND. In België is een nieuw kabinet Jaspar ge vormd (Builenl., le Blad). Het Duitsch-Fransche handelsverdrag in den Dnitschen Rijksdag (Builenl., le Blad). Overeenstemming bereikt tusschen Duit8chland en Polen (Buitenl. en Telegr., le Blad). De plannen der Russische delegatie naar de voorbereidende ontwapeningsconferentie (Buitenl., le Blad). GROOT NATIONAAL KAPCONCOURS. In de Stadsgehoorzaal. Het groot Nationaal Kapconcours dat Zondag in de groole Stadsgehoorzaal wordt gehouden, belooft interessant le worden. Het programma is thans verschenen en daaruit blijkt dat de officieele opening zal plaats hebben 's middags om half twee. Om half drie begint het concours dat na een pauze 's avonds wordt voortgezet. 's Middags 21/3 uur: Concours onduleeron van lang haar (minimum lengte 60 c.M.). Het haar moet geheel rondom en door en door in lagen geonduleerd worden ,de punten ingekruld (tijd ll/a uur). Bij eventueel te weinig deelname hier aan zal dit concours vervangen worden door het onduleeren en kappen eener mo derne coiffure van lang haar. 's Avonds 8 uur: Concours onduleeren cn kappen van kort haar (modern genre) (tijd 1 uur). Voor beide concoursen zijn beschikbaar gesteld vijf prijzen bestaande uit gouden en verguld-zilveren medailles, plaquettes, zil veren lauwerkransen, enz. Na afloop van het concours zal er gedanst kunnen worden onder begeleiding van The Havana Jazzband. De Leidsche Kappersclub „Hulp en Vriendschap" stelt alles in het werk om het concours te doen welslagen. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd zijn voor het candidaats examen wis- en natuurkunde letter i de heer Y. T. Reitsma (Rotterdam), doctoraal examen rechtsgeleerdheid de heer H Kingma Bultjes (Leiden) en de dames L. B M. van O.vereem (Den Haag) en A. B. Schepers (den Haag). Voor het examen van apothekers-as sistent slaagden mejuffr E M Geervliet, geboren te Rotterdam en de heer W. J. Herstel, geboren te Delft. De toestand van de studenten, de hee- ren Gevers, Neumann en De Ruiter Zijlker, die bij het auto-ongeval nabij Hillogom meer of minder ernstig werden verwond cn thans in het Diaconessenhuis alhier wor den verpleegd, ia bevredigend. Hier ter stede is opgericht een plaat selijke commissie van patroons en gezellen in het schildersbedrijf Deze commissie heeft ten doel te bevorderen de naleving van het collectief contract in het bedrijf, en het behandelen van eventueel daaruit voortvloeiende geschillen. Door den penningmeester der afdeeling Leiden van den Centralen Bond van Spoor- en Tramwegpersonr"1' de helft van de opbrengst eener loiijbrTa oudpn op een feestvergadering, zijnde f li, afgedragen aan ..Herstellingsoord Vorden" van de H. IJ S M. Hedenmorgen goed twaalf uur was in hel Noordeinde het verkeer geruimen lijd vrijwel versperd. De oorzaak van deze

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1