BOVRIL
Opgewarmde Schotels
Prov. Staten v. Zuid-Holland.
RADIO-PROGRAMMA
DE FGNBSENMARKT.
OVERZICHT KAASMARKTEN.
(Vervolg van gisteren).
DE BEGROOTING VOOR 1928.
In de middagvergadering zegde het lid
van Ged. Staten, de heer HEUKELS den
•heer van Sleen toe, dat zoo mogelijk in de
volgende zomerzitting praeadvies zal wor
den uitgebracht over de motie inzake het
buitengewoon onderwijs.
Het lid van Ged. Staten, de heer VAN
BOEYEN, verdedigde nogmaals de verbin
ding -OoltgensplaatDintelsas, welke, vol
gens den uitslag van herhaald deskundig
onderzoek en volgens alle bewoners wier
meening spr. kent, voor het eiland Goeree-
Over/lakkee de beste is.
Tegenover den heer van Staal ontkende
spr., dat er zoovele onbewoonbaar ver
klaarde woningen zouden zijn. De heer van
Staal bedoelde wellicht onbewoonbare wo
ningen, maar dit is een subjectief begrip.
In verschillende gemeenten, door den heer
v. Staal genoemd, wordt zeer veel gedaan
voor de volkshuisvesting en de volksgezond
heid. Het uitoefenen van invloed op de ge
zondheidscommissies zou in strijd zijn met
de gedachte der Woningwet. Het zal ver
der zeer moeilijk zijn om Flakkee finan
cieel tegemoet te komen bij de electriciteits-
voorziening.
De algemeene beschouwingen werden
geslbten.
Ann de orde was de artikelsgewijze be
handeling der uitgaven.
Bij art. 193 (bijdrage aan de gemeente
Brielle ten behoeve van een verbeterde ver
binding tusschen Maassluis en Rozenburg
drong de heer TROUW (V.B.) er op aan,
dat overleg gepleegd wordt opdat tijdig een
openbare inschrijving geopend wordt voor
het pachten van het veer. zoodat gegadig.
den in staat zijn zich materieel aan te
schaffen, opdat men niet voor het feit kome
te staan, dat bij de nieuwe verpachting
slochts één gegadigde zich opdoet.
De heer VAN BOEIJEN, lid van Ged.
Stolen, zegde tijdig overleg toe.
Bij art. 203 (subsidie aan het genoot
schap tot bevordering van de koepokinen
ting te Rotterdam) betoogde de heer VAN
HOUDT (S. G. P.), dat dergelijke subsidie
niet ligt op den weg der provincie en drong
hij aan op intrekking van dit subsidie.
Mevr. DE VRIES—BRUINS (S. D. A. P.)
wees er op, dat de opvatting onder de
medici vrij algemeen gaat in de richting
van decentralisatie der inrichtingen om
meerdere stammen te kunnen cultiveeren.
Er zullen nog eenige inrichtingen bij moe
ten komen, dan zol men weer een inenting
krijgen waarbij de bevolking zich rustig
kan neerleggen.
De heer HOFFMAN (R.-K.) beriep zich
op een Berlijnsch arts, sociaal-democraat,
Hermann Weijl, die de leer verkondigde
dat de ziekten aan historische wetten be
antwoorden. Ziekten komen en gaan. Het
is dan ook al is spreker voorstander van
vaccinatie zonder dwang niet zonder
meer mogelijk het wegblijven van pokken
toe te schrijven aan de vaccinatie. In 1866
hebben wij een cholera-epidemie gehad en
zonder vaccinatie heeft die zich toch niet
herhaald. Spr. bleef evenwel voorstander
van onverplichte vaccinatie en wens.chte
het subsidie te handhaven.
De heer BEEKENKAMP (V.B.) verdedigde
eveneens de decentralisatie der inrichtin
gen en in verband daarmee het subsidie
aan de Rolterdamsche inrichting. De kwes
tie van den vaccinalicdwang slaat hier ge
heel buiten.
Mevr. WENNIGER (V. B.) achtte het nu,
op het oogenhlik, dat de Rotterdamsche
inrichting naar alle kanten haar activiteit
moet ontwikkelen, onjuist aan het subsidie
te tornen. De Rolterdamsche inrichting
heeft steeds uitnemend gewerkt.
De heer RUTGERS (A. R.), erkennende
dat de vaccinatiedwang hier buiten staat,
meende, dat het eenige succes van den heer
van Houdt zou kunnen zijn, dat de Staten
zich uitspreken over de kwestie der centra
lisatie. Wanneer de heer v. Houdt stem
ming vraagt over het artikel, zal het den
indruk wekken alsof de tegenstemmers
voorstanders zijn van centralisatie.
De heer VAN BOEIJEN. lid van Ged. Sta
ten, betoogde dat verwerping van den post
een verkeerden indruk zou maken en dat
men moet afwachten wat de regeering in
dezen zal doen.
De heer VAN HOUDT repliceerde.
De post werd met 573 stemmen goed
gekeurd.
Bij art. 223 (subsidie openbare leeszalen)
verklaarde de heer VAN HOUDT (S. G. P.)
dat er voor de provincie in dit opzicht geen
taak is weggelegd, terwijl spr. principieel
tegen openbare leeszalen was. die niet vol
doende rekening houden met de chr. levens
beschouwing.
Spr. diende een motie in, waarin de Sta
ten Ged. Staten uitnoodigen een regeling
voor te stellen lot liquidatie van dit subsi
die in 4 jaren.
De motie werd om prae-advies naar
Ged. Staten gezonden.
De heer HOEFMAN (R.-K.) verklaarde
zich op principieele gronden tegen het sub
sidie. Als men de catalogi van openbare
boekerijen inziet, dan moet men erkennen,
dat de geest dier boekerijen een moderne is.
De heer BERGMEYER (S. D. A. P.) pro
testeerde als voorstander van deze buiten
gewoon nuttige instellingen, tegen de on
bewezen beweringen van de vorige spre
kers. De leeszalen geven aan alle richtingen
gelijk recht, maar de heer Hoffman en zijn
geestverwanten zijn niet alleen in de we
reld.
De heer HEUKELS, lid van Ged. Staten,
sprak er zijn bevreemding over uit, dat de
heer Hoffman, die een motie heeft inge
trokken na prae-advies van Ged. Staten,
waardoor hij dus bevredigd was. in dit sta
dium toch tegen het subsidie zal stemmen
Overigens was spr. er niet van overtuigd,
dat de motie-Van Houdt voldoende onder
steund was, aangezien twee der ondertee
kenaars niet aanwezig waren.
De heer Van HOUDT antwoordde, dat de
motie reeds zou worden ingediend in een
vorige vergadering, waar de onderteeke
naars wel aanwezig waren, doch is aange
houden.
De VOORZITTER voegde hieraan toe, dat
ook zonder de niet-aanwezige onderteeke
naars de motie voldoende ondersteund was
De post werd goedgekeurd, met aantee-
kening, dat de heer Hoffrran tegen was
Bij de behandeling der inkomsten voerde
de heer HOFFMAN het woord hij art. 10
(rechten voor het bevaren van de Gouwe)
Hij wees erop. dat de verordening der Gou
werechten niet altijd juist wordt toegepast
Bij vervanging van geabonneerde vaartui
gen door niet-geahonneerde wordt soms bij
voorbaat voor het vervangende vaartuig
vrijdom van betaling of verrekening toege
staan, reeds voordat Ged. Staten daartoe
machtiging hebben verleend. Ook aan schip
pers van vaartuigen, die niet anders ver
voeren den bouwstoffen voor prov. werken,
wordt vrijdom van Gouwerechten verleend,
zonder dat steeds een „certificaat" van den
daartoe bevoegden prov. ambtenaar kan
worden vertoond. Bedoelde afwijkingen
achtte spr. ontoelaatbaar; invoering van
dagelijksch toezicht op de toepassing van
bedoelde verordening acht spr. in het be
lang der provincie gewenscht.
De heer BORGHOLS, lid van Ged. Staten,
deelde mee, dat aan den hoofdingenieur
een onderzoek inzake de vervanging is op
gedragen. Wat de tweede vraag betreft,
meende spr., dat het vanzelf'spreekt, dat.
waar het sluispersoneel de geregeld voorbij
varende schippers kent, niet altijd naar het
certificaat wordt gevraagd. De bestaande
controle achtte spr. voldoende.
Bij art. 50 (terubetaling door de Rott
Tramweg-Mij. van het voor den aanleg
van tramwegen op de Zuid-Holl. eilanden
verstrekte rentelooze voorschot), welke
post voor memorie wordt uitgetrokken,
drong de heer KORTLAND (V.-D.) er op aan
dat een onderzoek wordt ingesteld naar de
juistheid van hetgeen spr. gehoord heeft,
nl., dat de Mij. haar geld gebruikt om
sloombootdiensten op te koopen. Is dat juist,
dan zou spr. meenen, dat het beter ware,
dat de Mij. haar verplichtingen nakwam
De heer VON FISENNE (R.-K.), lid van
Ged. St., zegde een onderzoek toe.
De begrooting werd z. h. st. goedgekeurd
De vergadering werd verdaagd tot
Woensdag 11 uur. Dan komt het wegen
plan aan de orde.
VOOR ZONDAG 20 NOVEMBER.
Hilversum (1060 M.) 10.30: V. P. R.
Dien3t in de Rem. Kerk te Amsterdam. Voor
ganger: Ds. Mackenzie Naar aanleiding van
tekst: Galaten 5 vs. 1: „Slaat dan in de Vrij
heid, waarmede Christus U heelt vrijgemaakt.
12.302.00: Orgelconcert in de Luther-
ache Kerk te lien Haag. door J R. Grave-
lotle. Mevr Dina Ruyneman—-Becht, sopr.
W. Heuckerot, cejlo. 2.00—2.30: F.ngel-
sche liederen door mevr. H. E. PippelClat-
worlhy. Aan den vleugel: G. Wollhers.
2.30—4.30: Klassiek concert door het Holl
sextet (J. Poolman, fluit, J. Stotyn, hobo.
llr. Witt, clarinet. J. Poons, fagot. P. Veen-
stra, hoorn. P. Frankel, piano). Mevr. G.
Stotyn—Molenaar, sopraan. 5.30—7,15:
Diner-muziek door het A.N.R.O.-orkest o. 1.
v. Nico Treep, Cor. Igesz, sopraan, Egb.
Veen a. d. vleugel. 8.00: Persberichten
en sportuitslagen. 8.10: Symphonie-
concert d h. orkest v. d. Haarlemsche Or-
kestvereeniging, met medew. v. Di Moor
slag. sopraan. Ed v. Beinum. dirigent. O.m.
de Onvoltooide symphonie van Schubert.
Huizen (1950 M(van 2—6 uur op 1850
M.) 10.30—12.00: K.R.O. Dienst in de
St.-Petruskerk te Gulpen L.) Hel koor zingt
o. 1 v. Hubert Huppers de „Missa in hono-
rem Smi Sini Trinitatis", van Hub Cuypersj
voor 4 mannenstemmen. Organist: W. Thee-
ten. De wisselzangen zijn in Gregoriaansche
toonzetting. Na de H. Mis wordt gezongen
het „Te Deum" (Gregoriaansch) en hel
Tantum Ergo Sacramentum. 5 st mannen
koor a capella van M. Haller De predikatie
wordt gehouden door kapelaan W. Thee'len:
Het laatste oordeel. 12.30—1.30: Concert
door het Trio Winkels. K. R. O 1.30
2.15: Wetenschappelijk God9d. Onderricht
door prol. Theo Bont. K.R.O. 2.30 Aansluiting
van het Concertgebouw te Amsterdam.
4.00—5.00: Ziekenuurtje. 4.50: Dienst in
de Gercf Kerk (Ilersl. Verband), te Amers
foort (N.Cat.V.). Voorganger dr. J. G. Geel
kerken, Geref. pred te Amsterdam. 7.30
8.00: Bijbelexegese door prof. dr. R. Jan
sen, O.P. K.R.O 8 00— 10.30: Concert.
K.R.O. Gertrudes Jeanette Moes, sopraan.
Jac. Oberstein, cello. K.RO.-orkest o. 1. v.
Martin v. d. Ende Spreker: Alph. Mulders.
Epiloog. Muzik. leiding Mej. v. Rooyen.
Avondgebed. Zegen. Daarna Persber.
Daventry (1600 M.) 3,50: Kamermu
ziek. A Desmond, alt. A. Morrisen, piano.
Poltronieri-slrijkkwartet (2 violen, viola,
cello). 5.40: Vertellingen uit het Oude
Testament. 5.50—6.20: Kinder-kerk-
dienst. 8.20: Kerkdienst. 9.05: Lief-
dadigheidsoproep 9.10: Weerber.. nieuws
9.25: Orkest- en vocaal concert. Orkest
en de Wireless Singers". 10.50: Epiloog.
Parijs „Radio-Paris" (1750 M.) 12.20;
Gewijde muziek. Cesar Franck-koor Preek
1.052.10: Orkestconcert. 5.055.55:
De Homonyme Jazz. 8 35: Orkestconcert
9.2011.20: Dansmuziek.
Langenberg (469 M.) Kalh. Morgen
wijding. 9.2010.20: Düsseldorter Strijk
kwartet en soli (clarinet, sopraan, declama
tie), 12.201.20: Kamermuziek Werag
strijkkwartet en trio 1.20320- Voet
balwedstrijd NederlandDuitschland.
5.20—6.20: Werag-koor Orkest en Fr. Han
sen. sopraan. 6.50: Orgelconcert en zang.
8.30: „Der Ackermann aus Böhmen", v.
J v Saaz
Königwuslerhausen (1250 M.) 8.20:
Morgenwijding. 10 50: Blaas-orkestcon-
cert. 1.203.20: Voetbalwedstrijd Ne
derlandDuitschland 4-.20520: Or
kestconcert. 7.35- „Requiem" van Mozart
9.20: Nieuwsberichten.
Hamburg (395 M.) 8.35: Morgenwij
ding. 10 50: PWnconcert 12.25*
Concert. 2.20: Gemengd programma.
•4.50: Orkestconcert. 7.20: Concert.
8.5011.20 Orkestconcert.
Bimssel: (509 M.) 5.20—6.20: Dans
muziek. 8.3510.35: Concert en soli
(bariton, alt).
VOOR MAANDAG 21 NOVEMBER.
Hilversum, 1060 M. 12 u.Politieber.
L2.3Ö2 u. Lunchmuziek door het Trio
D. Groenevold, viool, A_ v. Leeuwen, celle,
P. Jochemse, piano 4.40—5.65: Kinder
uurtje door mevr. Ant. v. Dijk. 67.15:
Dinttrmuziek door tiet Kling Ensemble van
Hotel Hof v«n Holland te Hilversum.
7.15: Engelsche les. 7.45: Politieber.
8.10: Voffeszarjigiavond in het Gebouw voor
kunsten en wetenschappen o.l.v. G. H.
Goossens. Mevr, v. d. MeydeKruisbrink,
zangeres. 8.50: Causerie door mevr.
SchaakèVerkozen: Le-derbewerking.
D.059.50: Operaconcert. ANRO-orkesfc o.
1 v. Nico Treep. Greta, Santhagens—Man-
ders, sopraan. Joh. A. Scbulze, tenor.
R. v. Helvoirt—Pel, bariton, 10.30: Nijl-
acte uit de opera Aida, Verdi.
Huizen, 1850 M., (na 6 uur 1950 M.)
12.301.45: NCRV. Orgelconcert te Uertcht
6.157 u.3e lezing van de serie Lite
raire voordrachten door dr. Ph. Lansberg
(NCRV). 77.30: Engelsche les. 7.30
—8 u.NCRV. 2e les in pluimveeteelt door
den heer Josst Sluis te Wcesp. 8 u.NC
RV. Concert. Ds. J. Panrrebakker, Ned.-
Herv. Pred. te Amersfoort, overOos-
tersch Bijbellezen, J. G. Groot-hengeL, or
gel, P. v. d. Smit, piano. J. H, v. Dalen,
viool Persberichten.
Daventry, 1600 M. 11.20: Daventry-
kwartet en solisten (bariton, sopraan, piano
duet). 1.20—2.20: Orgelconcert en Lon
don Ladies Trio. 2.50* Causerie. 3.20;
Lezing. 3.35: A. Brown's Quintet en so
listen (sopraan, alt, bariton). 5.20: Huis
houdpraatje. 6.35: Kinderuurtje. 6.20:
Gramofoonmuziek. 6.40: Berichten,
6.50: Tijds., weerb., nieuws. 7.05: Gra
mofoon. 7.20: Liter, critiek. 7-35:
Bach's fuge (piano). 7.45: Lezing: ,,Le
Colonel" (Fransch)." 9.05: Variété.
0.20: Weerb. nieuws. 9.35: Lezing: Beam
Wireless. 9.50- Nieuwsber. 9.55: Plan-
fcageliedje8. C. Kavanai, alt. T. Kinniburgh,
bariton. Koor en orkest. 10.35: Ce
cilia's Eve", gedichterrvoorlfezing. 10.50:
Orgelconcert 11.2012 20: Dansmuziek.
Parijs Radio-Paris", 1750 M. 12.50
2.10: Orkestconcert.. 5.05—5.55: Literair
en muziekprogramma 8.6011.20: Con
cert. Operette-fragmenten. Orkest, koor en
soli.
Langenberg, 469 M. 12.301.50: Or
kest concert. 5.206.20: Schubert-con
cert voor orkest. 7.208.35: Hin.de-
mith-avond. Orkest P. Hindemith viola.
E. Luebbecka. (piano). 8.40—9.50:
Declamaties van Willy Btischhoff. Daarna
tot 11.20: Orkestconcert.
Konigswusterhausen 1250 M. 11.20
7.30: Lezingen en lessen, 8.20: Italiaan-
sche avond J, Riaw&g, tenor. Orkest. Wer
ken van Rossini Cherubina, Puccind.
9 50— 10.50Dan s m uzi ek
Hamburg, 395 M. 5.20: Concert.
6.20: Orkestconcert. 7.20r-11.20: Con
cert. Orkest en Ida Goldschmidt, piano.
Brussel, 509 M. 5.206.20: Trioconcert
(piano, viool, cello), 8.35—10.35: Con
cert, koor, orkest.
Zooals wij reeds verleden week in ons
overzicht er op hebben gewezen, is in finan-
cieele economische kringen en daarbuiten
nogal eenige beroering gebracht door het
memorandum van den controleur der her
stelbetalingen Parker Gilbert. Zooals men
weet is Parker Gilbert door de geallieerden
aangesteld om le Berlijn controle uit te
oefenen op de financieele en economische
situatie van het Duitsche Rijk. Steeds ach
ter de schermen, nimmer naar buiten op
tredende, oefent Parker Gilbert niettemin
een alles overheerschenden invloed uit op
de regeering van het Duitsche Rijk. Geen
wetsontwerp wordt er ingediend, of het is
allereerst door Parker Gilbert gezien Zijn
invloed is grooter dan die van de Rijksre-
geering zelve, grooter zelfs dan die van den
Rijkspresident, omdat de gestes èn van de
regeering èn van den president ten slotte
aan de controle van Parker Gilbert zijn
onderworpen. En aan deze machtspositie
van dezen Amerikaan is het nu te danken
dat aan zijn meeningsuitingen een bijzon
der gewicht wordt gehecht. Niet alleen om
die machtspositie zelve, maar vooral door
den kijk, die Parker Gilbert op het finan-
cieel-economisehe leven van Duitschland
hc-eft Het is uitgesloten, dat iemand een
beteren kijk op Duifschlands economische
positie zou kunnen hebben dan hij En
daarom is zijn meening zooveel waard en
brengt een belangrijk memorandum van
dezen man afkomstig zooveel beroering.
Het is van belang, ook voor onze lezer9,
te weten wal eigenlijk de juiste strekking
van het betreffende memorandum is en
aan welke argumenten dit stuk zijn waarde
ontleent.
De strekking allereerst is deze. dat de
buitenlandsche leeningspolitiek van Duitsch
land. zooals wij die in het laatste jaar heb
ben kunnen gadeslaan, een zeker gevaar
oplevert. Gevaar niet alleen voor de crediet-
gevende landen, maar ook een gevaar voor
het crediet-nemende Duitschland zelve en
last not least, een gevaar voor de Duitsche
herstelbetalingen, zoonis die in het Dawes-
verdrag zijn,vastgelegd en waaraan, om te
beginnen, het volgende jaar uitvoering
moet worden gegeven.
Tot goed begrip van onze lezers, diene de
volgende uiteenzetting aan onze uiteinde
lijke conclusie vooraf te gaan.
Duitschland is in economisch opzicht
zeer gehavend uit den gronten wereldoor'og
te voorschijn gekomen; zoo gehavend zelfs,
dat de geallieerden er de nnmogeliikheid
van inzagen om het vredesverdrag van Ver
sailles zoo zonder meer uit te voeren. Men
begreep aan geallieerden kant een modus
te moeten vinden om aan Duitschland een
mogelijkheid te verschaffen ten einde aan
zijn verplichtingen te kunnen voldoen Deze
modus, en daarmede tevens ook de moge
lijkheid. werd gevonden in de Dawes-over-
eenkomst. Het tijdstip, waarop de eerste
verplichtingen uithoofde van de Dawes-
overeenkomst zouden moeten worden vol
daan, breekt thans aan In het voorjaar van
1928 zal Duitschland den eersten termijn
van twee en een half milliard Goudmark
hebben te betalen. Het i9 duidelijk, dat dit
bedrag allereerst door het Rijk zal worden
voldaan, welk bedrag echler immers op het
produceerende deel der Duitsche natie, n 1
de industrie, zal worden verhaald. Het is
echter ook duidelijk, dat men met de maat
regelen, om tot het bedrag der eerste ter
mijnbetaling van 2V' milliard te komen,
niet kan worden gewacht tot het allerlaatste
oogenblik. De regeering van Duitschland
heeft dan ook sedert zeer geruimen tiid de
noodige maatregelen getroffen. Waar even
wel in laatste instantie de financiering van
de geldbehoeften van het Duitsche Rijk bij
de groot-banken berust, ligt het voor de
hand, dat ook dezen in den afgeloopen tijd
een bepaalde politiek hebben gevolgd, cm
op alle gebeurlijkheden te zijn voorbereid
Die politiek der Duitsche groot-banken nu
culmineert in de beperking van het
industrieele crediet.
De Duitsche groot-banken als de regula
teurs van het Duitsche bedrijfsleven besef
fen zeer wel, dat voor alles de Duitsche in
dustrie ontwikkeld moet worden, opdat een
grootere productiviteit worde verkregen. Im
mers grootere productiviteit beteekent groo
tere productie en dit laatste beteekent we
derom grooteren export. Van den export
moet Duitschland het juist hebben. Het
moet vorderingen verkrijgen op vreemde
landen om daarmede zijn schulden te vol
doen. Het is in laatste instantie dus om
goud te doen. Niet om goederen, want deze
produceeren de geallieerde landen zelve in
overgroofe mate. Ligt het dus voor de hand.
dat de Duitsche export-productie door be
reidvaardige financiering van de zijde der
banken gestimuleerd moet worden, ander
zijds bestaat echter een groot gevaar hij hot
verleenen van dezen stimulans, een gevaar
hetwelk door velen niet wordt gezien, door
velen die het zien, wordt onderschat en
slechts enkelen beseffen de mogelijke ge
volgen van dit gevaar. Die het gevaar in
zien. die de consequenties in hun vooruit-
zienden blik voorvoelen, dat ziin de groot
banken en last not least Porker Gilbert.
Men dient Europa te beschouwen als een
groote familie, als een familie echter waar
van de leden zeer uiteenloopende belangen
hebben en die hun belangen, elk op zijn
ei?en \yüze trachten te beschermen.
Een alles overheerschend belang nu, en
wat alle leden van de Europeesche familie
I gemeen hebben, is de handhaving van de
I bevordering van eigen productie. Om dit be-
i lang- te beschermen dienen de prohibitieve,
of wel beschermende rechten, dient het
9treven wat wij in de laatsten tijd plegen op
te merken en dat bij ons heet actieve han
delspolitiek, waarvan wij geen onverdeeld
voorstander zijn. Het is echler duidelijk en
voor de hand liggend, dat een protectionis
tische maatregel eenerzijds steunverleenend
kan werken, anderzijds echler een groote
hinderpaal vormt voor degenen die deze
maatregel juist treft. De positie van Duitsch
land vanuit exportoogpunt kunnen wij nu
niet beter aanduiden door er op te wijzen,
dat om Duitschland een tariefmuur is op
gebouwd, een tariefmuur welke een sterke
belemmering vormt voor den export van
Duitschland. Duitschland produceert, veel
zelfs; de goederen worden tegen dien muur
opgestapeld, maar zij komen er niet over
heen. En dat is toch juist het doel van de
Duitsche produclie. Er moet geproduceerd
worden om vorderingen te verkrijgen ten
einde de schulden te kunnen voldoen. De
Duitschland omringende landen echler ba-
schermden uiteraard hun eigen industrie,
omdat een overstrooming met Duitsche goe
deren, uiteraard economische nadeelen voor
de betrokken landen zou opleveren. Nu is
echter door dezen kringloop van zaken de
situatie van Duitschland een zoodanige ge
worden, dat de Duitsche banken het in
dustrieele bedrijfscrediet moeten beperken.
Ten eerste omdat de verstrekte credieten bij
de huidige tarief-politiek der verschillende
landen, allerwaarschijnlijkst zouden bevrie-
gen, d. w. z. zij zouden niet gelikwideerd
kunnen worden omdat de goederen geen af
zet vinden. Op de tweede plaats, moeten de
Duitsche grootbanken een vrij hooge liqui
diteit bezitten om hun functie van regula
teurs van Duitschlands financiën naar be-
hooren te kunnen vervullen. Deze laatste
ei9ch werkt dus reeds uit zich zelve een ere
dietbeperking in de hand. Thans, met den
bestaanden tariefmuur, natuurlijk zooveel te
meer. Het voorjaar van 1928 brengt den
eisch voor Duitschland om twee en een half
milliard goudmark te betalen Deze finan
cieele operatie wordt uiteraard uitgevoerd
door de Duitsche grootbanken, welke dus in
deze omstandigheid een zeer bijzondere aan
leiding hebben om karig met hunne crediet-
verstrekkingen te zijn.
Uit dit gansche exposé ziet men dus, dat
de economische en financieele positie van
Duitschland niet zoo bijzonder gunstig is.
Weliswaar worden te Genève thans pogin
gen aangewend om de leden der Europeesche
RECLAME.
zullen nooit sma
keloos zyn als
Gij or wat Bovril
in doet. Bovril
brengt den smaak
weer terng. Een.
lepel vol by Uw
gestoofd of ge
hakt vlee-sch oi
by pasteitjes
geeft een groot
voordeel tegen
over de geringe
kosten.
Is méér dan enkel Vleesohextract.
t N.Y. E. Ostermann Sl Co'a
Eenlg Importeert Han<,8, m., Am.t.rd.n,
14 6
familie nader tot elkander te brengen, om
hen te bewegen door een samengaan aan
den bestaanden tariefmuur zijn huidig ri^
goureus karakter te ontnemen, maar afdoen
de resultaten zijn lot nu toe nog niet be
reikt.
Het is du9 de hiervoren geschetste toe
stand van Duitschland en de voor Duitsch
land vigeerende bijkomstige omstandighe
den, die het memorandum van Parker Gil
bert hebben doen verschijnen. Weliswaar
beoogde dit memorandum een waarschu
wing te zijn, eenerzijds voor Duitschland,
maar voornamelijk toch ook voor de gealli
eerde belangen, niet het minst voor het ka
pitaal-verstrekkende Amerika. Immers,
naast en boven de betalingen uithoofde van
de Dawesleening, heeft Duitschland een
enorme rente-dienst aan Amerika en het
credietverstrekkende neutrale buitenland (e
doen. En deze loopt gevaar wanneer de eco
nomische positie van Duitschland geen
betere wordt. Het is dan ook niet zoo geheel
toevallig, dat tal van jongste emissies
mislukt, dat er in Amerika een zeker aan
bod van Duitsche beleggingswaarden be-,
staat, dat de Rijksregeering geen toestem*
ming meer geeft tot het opnemen van geld-
leeningen voor communale doeleinden, 't Is
zeker ook niet toevallig, dat de Berlijnsche
beurs in de laatste dagen een zwart karak
ter droeg.
Het jaar 1928 zal voor Duitschland een
zeer moeilijk jaar zijn in financieel opzicht.
Zeer hooge eischen zullen in die periode aan
de financieele draagkracht van Duitschland
worden gesteld .Echter, en dit mag zeker
niet uit het oog worden verloren, hel jaar
1928 is een begin van een lange periode van
herstelbetalingen. Elk opvolgend jaar eischt
van Duitschland ten behoeve van de Dawes-
verplichtingen een milliardenbedrag aan
goudmark, groote sommen voor den buiten-
landschen rentedienst. Uiteraard eischt ook
de staatshuishouding van jaar tot jaar meer.
Het. zijn per saldo factoren, de overweging
ten volle waard.
Wij zijn geen zwartkijkers, bedoelen geen
sensatie, maar meenen toch als uitzonde
ring in een 9peciale beschouwing bijzonder
aandacht aan Duitschlands naaste finan
cieele positie te moeten wijden. Wij zijn aan
den anderen kant, gezien de groote mate
van economische vitaliteit die Duitschland
bezit, overtuigd, dat Duitschland aan zijn
verplichtingen ook zal kunnen voldoen. Te
Genève is men inmiddels er van overtuigd
geworden dat in de een of andere richting
iets zal moeten worden gedaan, om het on
overkomelijk karakter aan den bestaanden
tariefmuur te ontnemen. Gelukt dit laatste,
dan beteekent dit een gunstige wending ten
behoeve van Duitschland.
11 Nov. 18 Nov.
6 pCt. Nederland 1922
5 pCt Nodnrland 1918
4'/» pCt Nederland 1916
47» pCt. Oost-lndië 192ÓA/B
Amstordam*ohe Bank
Koloniale Bank
Cert Ned Handel-Mij.
Holl Kunstznde
Ned Kunstzijde
Maekubee
Jurgens ppw aand.
Philips Glnpjlampen
R^iang Lobong
Singkep Tin
Geconsolideerde Petroleum
Kon Ppfroleum
'\msterdam Rubber
Re«??a Rubber
Holland Amerika-Lijn
Vo^ppi Unie
Stoomv Mij ..Nederland
Cultuur Mij Vorstenlanden
Handel wer Amsterdam
^ondchurg Tabak Mij.
Deli Mii
Senemh.ah Tnhakc Mij
Cert. Union Pacific
105%,
105%
101%
101%
10'
lUOtf
97"/sa
98
176
177
273
277
176H
1761
133%
139J4
3651»
376
1074,
115K
242%
24%
462%
470
145
444%
464
205
355
357%'
3'5%
315
440".
4281
82
80
196
195
19814
198
178%
178
806%
795
6741,
6681
460»,
4591
48%
47
187'|
189
De aanvoeren en hoogste noteeringen waren:
Wagens Goudsche Leidschc
gestempelde
ligle ligte zware
(1) (2) (1) (2) (1) (2) (1) (2) (1) (2)
14 Nov. Oudewater 92 107 76 f52 (51 (48 (57 f57 (56 f— f— f— f— f-
15 Nov. Bodegraven 291 899 259 f54 (57 (54 f57 (57 f60 (59 (59 (62 f f t—
16 Nov. Woerden 334 425 278 (54 (56 f 54 f 57 f 57 f 58 f 58 f 59 f 59 f f - f-
17 Nov. Gouda 182 312 167 (54 f54 (56 f57 (56 (57 f59 f60 f 60 f f-
17 Nov. Alph. a.d. R. 34 48 42 f f f 58 57" f 59 f 69 f f f-
18 Nov. Leiden 79 80 51 f 57" 158 (66 f f f f f f 59 f 58 (5®
(1) Zijn de opgaven der vorige week
(2) Zijn de opgaven van 1519 Nov. 1926.
2-3
