68*" JAARGANG DINSDAG 15 NOVEMBER 1927 No. 20758 Burgerlijke Stand v. Leiden. LEIDSCHE SCHOUWBURG. Het voornaamste nieuws van heden. GEMENGD NIEUWS. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cts. per regel voor advertenliën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen vaD ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentiën 35 Cts. per regel Kleine Advertenliën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANTi Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per weekƒ018 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 2.35 -f- portokosten. Olt nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. comité gevormd, dat zich ten doel stelt den verkoop der zegels te bevorderen. Daartoe zullen o.m. worden bezocht kat.toren en groote zaken, die dan van te voren het ge- wenschte aantal kunnen opgeven. Moge ook dit jaar de medewerking en offervaar digheid algemeen zijn. omdat 't gaat om de kinderen van ons volk. Het comité bestaal uit de voorzitters van dk Ver. Vrouw. Studenten, R.-K. Stud. Ver., Vrijz. Chr. Stud. Ver. en Ned. Christ. Stud. Ver., mevr. C. Smits, secretaresse, Bilder- dijkstraat 3, mej. Cauw, mevr. Pera, de heer Vieveen, direct. N. Voordorp te Voor schoten, ds. Voors, voorz. Martha-stichting te Alphen, mevr. Colijn te Boskoop, mevr. v. d. Meulen te Ilazerswoude, mevr. Schöl- vinck te Warmond, mevr. Schokking te Kat wijk, mevr. Gouverneur te Sassenheim, mevr. Bulten te Voorhout, mevr. v. Iersel te Noordwijkerhout, de heer Kwint, burge meester te Koudekerk, mevr. v. Panhuijs te Noordwijk, mej. v. Griethuijzen en mevr. Rauws te Oegstgeest, de heer v. d. Valk Bouman, burgemeester te Leiderdorp, mevr. v d. Laan te Leiden, onder voorzitterschap van ds. Joh. W. Groot Enzerink alhier. Particulieren kunnen de postzegels ook verkrijgen aan de postkantoren In 't Leid- sche postkantoor zal in de hal een afzon derlijk tentje worden geplaatst, waar van 1017 uur een paar dames zitting hebben voor den verkoop. De verkoop is van 15 December tot 14 Januari. Heden was het 50 jaar geleden, dat de heer A. van Biemen, wonende Zijlsingel 78, laatstelijk meesterknecht, bij den wijn handel van de firma Modderman, Ilarte- vell Co. in betrekking kwam. Hoewel deze firma thans haar hoofd kantoor te Amsterdam gevestigd heeft, be hartigt de nog krasse heer Van Biemen steeds met grooten ijver en opgewektheid haar belangen alhier. Hij is dan ook een gaarne geziene figuur bij haar cliënteele te Leiden en omgeving. Hedenmiddag werd de jubilaris door de directie en het verder personeel der te zijnen huize gelukgewenscht met het heugelijke feit van zijn jubileum. Daarbij werden hem verschillende geschenken aan geboden. Als een merkwaardigheid willen wij nog vermelden, dat dit in korten tijd het derde jubileum is, daJ bij de firma Modderman, Hartevelt Co door een Leidenaar gevierd wordt. Verleden jaar Maart herdacht de heer J H. Langezaal zijn 50-jarig- en in Febr j.l. de heer P. Waterland zijn 40-jarig fepst en heden was de heer 'A. van Biemen 50 jaren bij haar verbonden. De heer Van Biemen ontving heden de bronzen medaille, verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau. WELDADIGHEIDSPOSTZEGELS. Ook dit jaar zullen ten bate van het zwakke en verwaarloosde kind postzegels worden uitgegeven, waarvan de 'opbrengst komt aan de instellingen van alle gezindten die werkzaam zijn voor 't bescherming- en hulpbehoevende kind. Uitgegeven worden ;4 zegels met frankeerwaardc van 2, 5, 7*/a en 15 cent, voor resp. 4, 8, 11 en 18 cts. Daarop komen voor de- wapens van de provincies Drente, Groningen, Limburg en Overijssel. Ook zullen wederom worden uitgegeven door den Nederl. Bond tot Kinderbescher ming een serie van 6 prentbriefkaarten, waarvan de afbeeldingen ontleend zijn aan oude Hollandsche schilderijen Ze zijn, evenals de postzegels, keurig afgewerkt en kosten per serie 35 cents. Hier ter slede heeft zich, zoowel voor de tad als voor de naaste omgeving, een groot EET MODERNE LUCHTVERKEER. In de kleine zaal van de Stadsgehoorzaal heeft gisteravond de heer G. Spit, die met den heer P. Guilonard een boek schreef dat getiteld is „De Weg door de Lucht Het Moderne Luchtverkeer", een lezing gehou den over dit onderwerp. De heer Spit is, evenals de heer Guilonard, chef van den technischen dienst der K. L. M. en hetgeen hij vertelde over het interessante onder werp. mag dus beschouwd worden als te zijn geschied door iemand die het behan delde onderwerp volkomen beheerscht. -De heer Spit begon met uiteen te zetten welke de voordeelen zijn van het moderne uchtverkeer, dat bij uitstek te bezigen is voor reizen over zeer groote afstanden. En hij wees vervolgens op de groote regelmatig heid. die men tegenwoordig op de luchi- lijnen van de K. L. M. bijvoorbeeld waar zij soms 98 pCt. bedraagt, kan be reiken. een regelmatigheid, die grooter is dan bij de spoorwegen zelfs. Verder vertelde de heer Spit van de In richtingen. die het mogelijk maken, dat rrfen zoo veilig kan vliegen, zooals de peilinrich- tingen, de loodingen, de compassflen en den weerberichtendienst, enz. Ook over het vliegen bij nacht vertelde de heer Spit het een en ander Hoe de plaat sing van de nachtlichten is en van de pelroleum-magnesium-patronen. die aan boord van ieder toestel te vinden zijn. De heer Spit wees er ook op dat het vlieg tuig als geregeld vervoermiddel in het inter nationaal verkeer meer en meer wordt ge bruikt Het percentage van het vervoer op de luchtlijnen naar Parijs is thans zelfs hooger dan op de spoorlijn daarheen. Op den zeer grooten afstand zal het vlieg tuig echter straks eerst bewijzen van welk nut het kan zijn Een record van vandaag is een regelmatigheidspreslalie van morgen. Daarom hebben al de records, hoe gewaagd ze mogen schijnen aldus spr groote waarde voor de ontwikkeling van het regel matige luchtverkeer. De techniek in de luchtvaart wordt nog steeds beter en over tien jaar, zoo verze kerde de heer Spit, zal men overal dag en nacht kunnen vliegen. Nog schetste de heer Spit de betcekenis van het luchtverkeer voor vervoer van goe deren. vooral van versche bloemen, die, zoo vertelde hij, na 's morgens om tien uur in Door hoogwater, veroorzaakt door den gestadigen regenval, slaan verschillende landerijen om Leiden vooral aan den Maredijk bij het Posthoflaantje blank. Onze foto toont ectn hok met varkens, dat dreigt weg te spoelen. Aalsmeer te zijn gesneden om vier uur op denzelfden dag in Kopenhagen aan de markt kunnen worden verhandeld. Ook van de bedrijvigheid op de stations der luchtvaartmaatschappijen vertelde de heer Spit het een en ander en alles wat hij vertelde werd geïllustreerd met plaatjes op het witte doek. Nadat de heer Spit nog iets had mede- I gedeeld over de radio-inrichting aan boord I van vliegmachines, eindigde spr. met het uitspreken van de hoop. dat hij de belang- stelling van zijn toehoorders voor het lucht- I verkeer mocht hebben opgewekt, en hij be val voor wie er meer van wil weten de le- i zing van zijn boek „De Weg door de Lucht Het Moderne Luchtverkeer" aan. De zaal was, vooral met Ambachts scholieren, goed gevuld. NEDERL. ARBEIDERS-REISVEREEN. „DE NATUURVRIENDEN". De afdeeling Leiden van bovengenoemde vereeniging hield voor haar leden en ge- noodigden in de concertzaal van het Volks gebouw aan de Heerengracht een lezing met lichtbeelden over „Du'tsch'and als Toeristen- land". Als spreker trad op de heer M. Gerisch, van de General Vertretung der Reichs-zentrale für Deutsche Verkehrs-wer- butg, te Rotterdam. Het muzikale gedeelte wero verzorgd door mej. L. Schilperoord, pianiste, die haar medewerking welwillend hao aangeboden. Te circa halfnegen opende do voorzitter, de heer J. Poelijoe, de goed bezochte bijeen komst met een woord van dank voor de gf-ede opkomst en aan de medewerkers voor dezen avond. Na deze korte inleiding gaf spr. het woord aan den heer M. Gerisch, die zijn causerie aanving met een korte opwekking tot deelname aan een reisje door Duitschland, het toeristenland brj uitnemend heid. Reizen, zegt spr., beteekent gezond heid en frissche kracht opdoen. Allereerst voerde spr. ons langs den Rijn, als de meest populaire rivier, waarbij tal van burchten werden getoond, elk op zich zelf ware kunstwerken. Vervolgens het Thuringerboscn en verder nog langs de rivieren de Elbe en de Wezer met hun prachtige gebergten en dalen. Verder werden nog eenige prach tige foto's getoond van Bonn, met het ge boortehuis van Beethoven; Keulen met zijn bekenden „Dom", een indrukwekkende^bouw- werk met zijn twee torens van 157 M. hoog. Ten slotte toonde spr. nog tal van kleine, bij toeristen nog vrijwel onbekende badplaatsjes, vaak bezittende geneeskrachtige bronnen. Eenigszins uitvoerig gaat spr. daarna in op datgene wat vertoond is, betoogende het nut voor alle menschen om te genieten datgene, waar Duitschland zoo rijk mee gezegend is, n.l. bosch, zee, bergen en wou den. Al zijn de foto's nog zoo mooi, zegt spr., het beste is toch maar om dit alles zelf eens te gaan zien. Hierna volgde er tien minuten pauze, waarna vertoond werden een viertal mooie films, o.a. een tocht naar den 3000 M. hoogen „Zugspitze", naar de steden Duisburg en Berljjn en ten slotte een zeer interessante film van de wintersport in het Zwarte Woud. Het was voor de Reisvereeniging een mooie avond. Het gebodene viel zeer in den smaak. De voorzitter sloot dezen avond, te tien ure, met nogmaals, ook namens de aan wezigen, een woord van dank te richten tot den heer Gerisch en de andere mede werkenden, voor den genotvollen avond, die zij verschaft hadden en kon mededeelen den heer Gerisch bereid te hebben bevonden om in de maand Januari 1928 nogmaals een dergelijke avond voor de vereeniging op te treden, wat met genoegen werd vernomen. Met een korte opwekking zich als lid der vereeniging te laten inschrijven, sloot de voorzitter de bijeenkomst. De eerstvolgende vergadering van den Gemeenteraad zal plaats hebben op Maandag 28 November a s. Te Amsterdam is opgericht „De Neder- landsche Middenstandsbank". die. onder directie van den hecT C. Korteweg. alhier aan de Turfmarkt 8 eveneens een kantoor heeft geopend. In on9 Blad van gisteren vermeldden wij nog de namen der candidaten voor het lidmaatschap der Kamer van Koophandel, afdeeling Kleinbedrijf en Grootbedrijf. Thans vernemen wij. dat genoemde heeren bij enkele candidaatstelling gekozen zijn verklaard. Te ongeveer één uur gistermiddag heeft er op de Steenstraat een lichte aanrij ding plaats gehad tusschen een stadstram en een auto. De auto werd aan het linker- achterspatbord, de tram links aan de voor zijde eenigszins beschadigd. De 17-jarige I. V. werd toen hij gister middag reed op den Nieuwe Rijn gegrepen door een vrachtauto.. Hij werd acht meter meegesleurd en zijn rijwiel werd totaal ver nield. De 62-jarige J. B. struikelde heden morgen toen hij bezig was aan hel sloopen van een huis op den Hooge Rijndijk, 's Mans linkerarm schoot uit de kom, maar dr. Ver schoor die spoedig ter plaatse was verleende hem geneeskundige hulp en zoo kon J. B. zich gauw naar zijn woning begeven. De justitie heeft de sectie bevolen van de lijken van den heer v. K. en zijn echtgenoote mej. C. H. de Z. die dezer dagen resp. dood en in zeer ernstigen toestand in hun woning aan de 4e Binnenvestgracht (Tevelshofje) werden aangetroffen. Wegens overtreding van het rendez- vous-verbod is door de politie aangehouden de 59-jarige koopman A. D. alhier. Aangehouden is J. v. G. wiens voor waardelijke invrijheidsstelling is herroepen. ONDERTROUWD. M. J. Bon jm. 23 j. en J. M. Frank jd. 24 j. A. Bavelaar jm. 21 j. en S. P. Ser- dijn jd. 20 j. Ph. A. Kuijvenhoven jm. 27 j. en C. J. v. d. Maat jd. 22 j. D. v. Duyvenboden jm. 30 j. en P. v. d. Voet jd. 23 j. C. A. Beurze jm. 28 j. en J. P. Ouwerkerk jd 30 j. P J. Degens jm. 27 j. en H. de Heiden jd. 28 j. T. de Vos jm. 30 j. en M. Beurse jd. 25 j. J. Hillebrand jm 24 j. en M. J. Ouwerkerk jd- 19 j. N.V. VER. ROTTERDAMSCH-HOFSTAD- TOONEEL. Het Heksenproces, spel in 3 bedrijven van mr. C. P. v. Rossem. Mr van Rossem, die zelf veel aan studie heeft gedaan op het .gebied van spiritisme, etc. heeft gemeend een tooneelwerk te moe ten schrijven met een sterk uitgesproken spiritistische tendenz. An und für sich is een auteur uit den aard der zaak vrij in het kiezen van zijn motieven. Dat is zijn zaak. En in zoover in dit tooneelstuk scherp tegen over elkaar worden gesteld het positivisme of beter gezegd misschien het wetenschap pelijk materialisme en het spiritualisme met alle voordeel aan de zijde van het laatste, zullen wij natuurlijk blijven buiten het vraagstuk op zich zelf. In de eerste plaats is een ingaan daarop niet de taak van een tooneelrecensent, in de tweede plaats be treft het een vraagstuk, dat te veelzijdig is, om niet-wetenschappelijk te worden behan deld. Wij hebben slechts te doen met het tooneelwerk, zooals het door den auteur voor het tooneel is uitgewerkt en door de vertolkers over het voetlicht is gebracht. Men ziet een dokter, dr. Baflo, strijden tegen den dood. De behandelende genees- heeren van het Wilhelmina-gasthuis weten geen raad voor zijn geval. Ten einde raad gaat hij dan, hoewel zelf materialist, in op hetgeen zuster Madeleine, die hem ver zorgt, hem voorstelt. Zij is n.l., wat men in den volksmond noemt, medium. Daarmee is de kiem van den strijd gelegd. De genees- heeren van het ziekenhuis, zelfs de betrok kene zelf, zij het mede op motief van een blauwtje, bij zuster Madeleine geloopen, bang voor hun standje, keeren zich tegen de zuster, die in een andere zuster hulp vindt, zij het half afgedwongen. A tort et A travers worden beide zusters vervolgd, die dan in een seance een bijzondere getui genis afleggen voor de juistheid van het spiritualisme door zelfs te doen zien, dat zij samen beschikken over de kracht van een materialisatie-medium. Ruw wordt de seance verstoord en zuster Madeleine wordt zwaar ziek, waarvan zij echter herstelt. Een en ander heeft echter tengevolge dat beide zusters als het ware op moderne wijze voor een ouderwetsche inquisitie wor den gebracht: het heksenproces. Maar daar handhaven zij zich schitterend. Een pro fessor wordt geducht aan de kaak gesteld; dr. Baflo doet amende honorable, hoe moei lijk het hem ook valt; de directeur van het ziekenhuis is tevreden, omdat de zaak in den doofpot kan worden gestopt. Ziedaar in korte lijn de voornaamste in houd, die nog wat is gekruid door aanvallen op zekere medische kringen etc., die soms niet van geest ontbloot zijn. Trouwens, aan geest is het tooneelwerk in 't algemeen niet gespeend, dat veel woorden en gepraat be vat, niet zoo heel veel actie, het 2de bedrijf dan uitgezonderd. Het is bedoeld, gelijk gezegd, als een warme aanbeveling voor het spiritualisme en is dit in zekeren zin ook wel geworden, daar in ieder geval zij, die dit stuk hebben gezien, zullen gaan na denken over het groote twist-vraagsluk, waarin het laatste woord nog niet is ge sproken Verder zal het stuk niet kunnen strekken, daar de auteur op het tooneel natuurlijk niets kan bewijzen, 't blijft alle maal tooneel en nog eens tooneel, ook de medium-scènes, die geregeld precies op tijd komen om alles goed te doen loopen voor de zusters Daarbij spreekt wel een te groote toevalligheid 't Is de fout van zooveel ten- denz-stukken die moeilijk is te ontgaan. Hoewel logisch opgezet, is niettemin als tooneelwerk „Het Heksenproces" o.i. der halve niet sterk. En een uitstekende bezet ting der hoofdrollen kan daarover niet heen helpen. BINNENLAND. Onze verhouding tot België. (Binnenland, 2e Blad). Verschenen is de memorie van antwoord betreifende Arbeid, Handel en Nijverheid. (Binnenland, 2e Blad). Een wetsontwerp tot aanvulling der wet telijke bepalingen in zake de vaccinatie. (Binnenland, 2e Blad). De corruptie breidt zich uit. (Binnenland, 2e Blad). BUITENLAND. Het bezoek van Marx en Stresemann aan Weenen. (Buitenland en Tel., Ie Blad). Conflict tusschen Letland en Lithauen gerezen. (Buitenland, le Blad). Manoilescu is in Roemenië vrijgesproken. (Tel., le Blad). Ernstige gasontploffing te Pittsburg ln de Vot. Staten. (Buitenland en Tel., le Blad). Scheepsramp aan de Britsch-Indische kust. (Tel., le Blad). Aan zoo'n bezetting heeft het niet ont broken. Rie Gilhuys, aan wie de Madeleine was toevertrouwd, had zich opgewerkt tot een ware propagandiste voor de nieuwe richting en was uitstekend op dreef, al kon haar actie misschien nog wat geaccen tueerd. Van Gasteren als dr. Baflo leverde mooi tegenspel, vooral in het slotbedrijf. Herman Schwab speelde den professor, die figuurlijk geheel wordt uitgekleed, met alle distinctie. Voorts willen we nog noemen zuster Betty van Corrv Roozendaal. die zich van een goede zijde heeft doen kennen voor een nieuwelinge en dr. Senner van Pierre Balledux. De overige rollen, wat vulsel, bleven af en toe ietwat beneden het geen de combinatie vereischt. Bemoedigend spelen was het niet voor de leden van het Hofstad-tooneel, want de schouwburg was al heel matig bezet; een honderd menschen waren aanwezig. Zij zijn echter voor hun spel warm toegejuicht. GEZAKT ALS EEN BAKSTEEN. Zaterdagmorgen zou een meneer uit Hil- legersberg te Rotterdam zjjn examen doen tot het verkregen van een rjjbewjjs. Met den examinator tufte hij langs den Schie- damschen Singel. Eensklaps kreeg hij op dracht met den wagen te keeren. De exami nandus, wat zenuwachtig vanwege de weten schap, dat al zijn manipulaties nauwkeurig werden gadegeslagen, wilde den motor uit schakelen, maar zette in plaats daarvan den wagen in de derde versnelling, en als een pijl uit den boog schoot de auto vooruit, pardoes het kille, troebele singelwater in. Terwijl het water met stralen nit de kleo- ren droop, kropen de bibberende examinator en examinandus uit de als een baksteen gezonken auto, zegt de N. R. Cl De examinator is in stijl gebleven; hjj lied den examinandus voor het examen stra len.... als een baksteen. VERDRONKEN. De 30-jarige matroos G. P. Leebejef van het in de Rijnhaven te Rotterdam liggende Russische s.s. „Rosa Luxemburg" i9 Zater- avond in de Leuvehaven gevallen en ver dronken. DOOR EEN IJZEREN PLAAT GETROFFEN. Naar het Binnen-Gasthuis te Amsterdam is vervoerd een 47-jarige man, die in de Mandemakerssteeg een ijzeren plaat, die werd opgeheschen en uit het touw schoot, op het hoofd had gekregen, bewusteloos was geraakt, en een lichte hersenschudding had opgeloopen. De kruier, die aldaar aan het hijschen was, had gewaarschuwd, doch dit had de man vermoedelijk niet begrepen. JONGETJE OVERREDEN. Gistermiddag liep te Amsterdam een ze venjarig jongetje achter een wagen aan. Toen hij op zij wegliep werd hij door een auto gegrepen. Het kind werd levenloos opgenomen. Den chauffeur van de auto trof in dezen geen schuld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1