68ate JAARGANG
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1927
No. 20756
EERSTE BLAD.
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
iiir^
~HET7 Wf^Eej>E "Eirslpe.
VACI -^"Eol
<<-HOOrJE/v| >f^OOM -
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN
80 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per S maanden ƒ2.36. per weekƒ0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd rijn. per week „0 18
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIJF bladen
benevens de Kindercourant
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien het verzoek van de American
Petroleum Company, om ontheffing van
eenige voorwaarden verbonden aan de. ver
gunning d.d. 28 Maart 1898, tot het oprich
ten van een bewaarplaats voor petroleum
op het perceel aan den Zijlsingel, kadastraal
bekend Gemeente Leiden, Sectie K. No.
623, welk perceel thans is kadastraal be
kend Gemeente Leiden, Sectie K. No. 912.
Gelet op art. 12 der Hinderwet;
Geven kennis aan het publiek, dat ge
noemd verzoek en de wijzigingen welke
hun College naar aanleiding van dat ver
zoek voornemens is in de voorwaarden der
vergunning aan te brengen op de Secreta
rie dezer gemeente ter visie gelegd zijn-,
alsmede dat op Zaterdag, den 26en No
vember e.k. des voormiddags te halfelf uren
op het Raadhuis, gelegenheid zal worden
gegeven om bezwaren tegen een en ander
in te brengen, terwijl zij er de aandacht op
vestigen, dat niet tot beroep bij de Kroon
gerechtigd zijn zij, die niet voor het ge
meentebestuur of een zijner leden zijn ver
schenen, teneinde hunne bezwaren monde
ling toe te lichten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 12 November 1927.
HERDENKING VAN DEN
WAPENSTILSTANDSDAG.
In de groote zaal van het Nut aan het
Sleenschuur heeft gisteren 11 November de
„Nooit-Meer-Oorlog-Federatie" in een open
bare vergadering den wapenstilstandsdag
herdacht.
De vergadering werd geopend door den
voorzitter dr. P. H. van Thiel die het stre
ven der Federatie uiteenzette en de leus
der federatie noemde: „Si vis pacem para
pacem.als gij den vrede wilt, bereidt
u voor tot den oorlog.
De heer Van Thiel protesteerde verder
tegen de houding der regeering die weer
leger- en vlootdagen organiseert en van
ontwapening nog steeds niet wil hooren.
Alles gaat den ouden gang, aldus spr., en
di! moet leiden tot nieuwe oorlogen.
Nadat hel koor der Vrijzinnig Hervormde
gemeente een lied ten gehoore had gebracht
begon daarop den spreker van den avond
mr. dr. H. Fortuin uit Rotterdam zijn voor
dracht over: Nederland Vredeland.
De 9preker begon met er op te wijzen dat
bet noodzakelijk is dat in de plaats van
staten-anarchie. slaten-organisatie kome en
hij herinnerde er aan de hand vanvoor
beelden aan hoe het imperialisme oorlogen
had medegebracht omdat men nooit met
bestaande stelsels heeft willen breken en
daadwerkelijk heeft willen overgaan tot ont
wapening en tot de vorming van internatio
naal recht.
Hij wees, voortgaande op dat het noodig
Is dat het besef doordringt dat ook staten
zekere verplichtingen hebben na te komen
omdat zij anders misdadig handelen. Spr.
ging vervolgens na wat de staten' in het
algemeen in Nederland in het bijzonder
hadden gedaan tot bestrijding van den oor
log en hij ging na wat er volkenrechtelij':
na 1918 was geschiedt. Hij wees in dit vei -
band hoe allereerst in .1918 Clemenceac.
had gezegevierd over Wilson en memoreer
de hoe in Nederland en in andere landen
allerlei pogingen om tot arbitrage te komen
faalden. Daarbij stelde mr. dr. Fortuin
vooral in hel licht hoe Nederland de eerste
was geweest die den Volkenbond had tegen
gewerkt en hoe men met zekere virtuositeit
alles wat den vrede beoogde had wegge
doezeld.
Spr. wee9 ook op het belang van het Ver
d-rag van Locarno en het protocol van
Genève die ontspanning verwekten. En hij
png na hoe heugelijk het was dal Duilsch-
Jand tenslotte toch in den Volkenbond ver
tegenwoordigd is. Het Duitschland van na
den oorlog dat, aldus spr. een ander Duitsch
land i sdan dat van voor 1914!
Nadat de spreker nog had gewezen op het
hasco der laatste maritieme conferentie
huldigde hij onzen tegenwoordigen Minister
van Buitenlandsche Zaken voor zijn ver
diensten om ter achtste vergadering van
den Volkenbond duidelijk te doen uitkomen
dat hij oorlogen meent te moeten aanmer
en als internationale misdaden.
Zich verder afvragende wat de houding
van Nederland is geweest ten opzichte van
den vrede merkte spr., denkende aan 1918
°Pdat onze rol zeer gering was geweest
dfndat wij die neutraal waren geweest
iJdens den laatsten oorlog nauwelijks mee-
den op dat oogenblik. Men mag dit
reemd achten, aldus spr.. vooral omdat
wowel in '99 als in '07 Den Haag de plaats
voor de Vredesconferentie was, omdat ook
de volgende vredesconferentie daar zou
worden gehouden en omdat Carnegie zijn
Vredespaleis in Den Haag liet bouwen....
omdat zoowel het Permanent Hof van Inter
nationale Justitie als de Academie voor In
ternationaal Recht in onze Residentie zijn
gevestigd,maar aldus mr. dr. Fortuin,
m 1919 dacht men niet om Den Haag ais
plaats voor de vredesconferentie aan te wij
zen en zelfs werd toen Brussel als plaals
voor die conferentie overwogen. Al het
voorgaande hebben wij slechts te danken
gehad aan den invloed en aan de autoriteit
van den grooten Asser.
Spr. deed voorts uitkomen hoe naar
zijn meening onze belangstelling voor
arbitrage altijd gering is geweest en hij
noemde als voorbeeld hoe men mr. S. van
Houten in het begin van-de 20ste eeuw al
leen liet staan toen hij in de Kamer met
klem op het sluiten van arbitrage-verdragen
aandrong.
Prof. Struycken. aldus spr., erkende trou
wens in 1923 dat het succes in dit opzicht
ook toen nog gering was. Nederland zat al
toos stil en overwoog! En toen men in 1924
eindelijk iets wilde gaan doen, vroeg jhr.
Van Karnebeek aan de Commissie van Ad
viesnaar den bekenden weg. Niettemin
kwamen intusschen twee arbitrage-verdra-
gen een met Zwitserland en een met
Duitschland tot stand.
Spr. ging vervolgens na hoe men ook bij
de redactie van het Nederlandsch-Belgische
verdrag verzuimd had de algerneene arbi
trage te regelen en hij wees er op hoe niet
temin een principieele arbitrage politiek een
van de belangrijkste dingen mag worden
genoemd. Maar in weerwil van de belang
rijkheid verzuimde men ook bij de laatste
herziening van de Grondwet een bepaling
op te nemen waarbij verklaard wordt dat
Nederland nimmer oorlog mag verklaren.
Nederland heeft, aldus spr., voor zijn veilig
heid nimmer iets over gehad.
Noch van een actie voor ontwapening,
nooh van reorganisatie of vermindering van
de legersterkte liet de Regeering iels hoo
ren. En ons oorlogsrecht kent allen retor
sie en represaille maar van arbitrage of van
een Volkenbond weet het niet.
Andermaal prees de spreker minister
Beelaerts durf waarvan hij in de achtste
Volkenbond-vergadering had blijk gegeven
en hij getuigde met vreugde van het succe9
dat hij gehad heeft ook al heeft hij dingen
gezegd die Engeland niet gaarne hoort Spr.
wees in dit verband ook op het voorstel van
Chamberlain om in den vervolge drie in
stede van vier Volkenbonds-vergaderingen
te houden, waardoor hij niets anders beoogt
dan het betwistten van de macht van den
Bond.
De heer Fortuin eindigde zijn redevoering
met te verklaren dat het noodig is orn met
Wilson te spreken van een gevestigde recht
bank der openbare meening.
De Nederlandsche Regeering moet weten
dat het steunt op de openbare meening.
Nadat dr. Van Thiel de spreker had be
dankt voor zijn voordracht werd korten tijd
gepauzeerd en daarna legden de vertegen
woordigers van eenige met het streven der
Nooil-Meer-Oorlog-Federatie sympathiesee-
rende vereenigingen verklaringen af ten
gunste van hel vredeswerk.
Het waren in de volgorde, de heer G.
Oldemans namens de „Jongeren Vredes
Actie", mevrouw Dietrich namens de Demo-
cralischen Partij en de heeren dr. Van Thiel
namens den Vrijz. Democr. Bond en Wes
terman voor de Vereeniging Kerk en Vrede.
Het koor zong daarop nog een toepasse
lijk lied en daarmede werd de vergadering
om ongeveer tien uur beëindigd.
DE TREINDIENST DEN HAAG—LEIDEN.
Op de volgende vragen van den heer
Schaper, lid van de Tweede Kamer,
1. Is de minister bereid op korten termjjn
een onderzoek in te stellen naar de bezetting
der tre.nen, rjjdende tusschen 's-Gravenhago
en Leiden, in het bijzonder naar die van
trein 1088, vertrekkende van Den Haag
om li.27, waar telkens, volgens betrouwbare
ooggetuigen, ten aanzien van de derde klasse
een onbehoorlijk gedrang ontstaat om in
den trein te komen, terwijl brj vertrek de
derde klasse-wagens op erger, gke w^ze zyn
overvuld, zoodat tientallen van reizigers op
elkander gedrongen moeten staan?
2. Wil de minister, indien deze toestand
als bovenomschreven wordt bevonden, ten
spoedigste maatregelen uitlokken om aan
dien misstand een einde te maken?
heeft de minister van Waterstaat ge
antwoord
1 en 2. De electrische treinen, die aan
vankelijk overbezet waren, zjjn door het
bijplaatsen van een rijtuig derde klasse of
door het inleggen van voortreinen zooveel
mogelijk ontlast. Door deze maatregelen is
ook de overbezetting van trein 1088 op
geheven.
DE „L.E.E.R.T.".
De tentoonstelling, uitgaande van de
vereeniging van installateurs, in de Stads
gehoorzaal, mag zich in een groote belang
stelling verheugen. Toen gisteravond het
sluitingsuur aanbrak, was zij reeds door
bijna 1900 personen bezocht, zoodat de
verwachting van de tentoonstellingscom
missie en het bestuur, dat het totaal aantal
bezoekers de drieduizend zal overschrijden,
alleszins gerechtvaardigd is.
Wjj maken er onze lezers evenwel opmerk
zaam op, dat hedenavond om elf uur de
deuren gesloten worden, zoodat men öf
vanmiddag tusschen twee uur en ualfzes,
öf vanavond tusschen zeven en elf uur de
gelegenheid moet waarnemen.
En men zal zich z'n gang naar de Stads-
zaal zeker niet berouwen.
VERGADERING VAN DEN BOND VAN
H. O. PERSONEEL.
Medeeling in verband met de gemelde
onregelmatigheden aan de Universiteit
alhier.
Gisteravond vergaderde de afdeeling Lei
den van den Bond van Hooger Onderwijs
personeel. Na afdoening van eenige huis
houdelijke zaken en een bespreking van de
salarisactie werd het door den heer F. Per
dok Hzn., voorzitter van den Centrale van
Vereenigingen van Personeel in 's Rijks
dienst, bij welke organisatie de Bond van
H. O. Personeel is aangesloten, uitgebrachte
verslag betreffende de beschuldiging van de
bekende onregelmatigheden, welke door de
pedellen aan de Leidsche Universiteit zou
den zijn gepleegd, en waarvan melding
wordt gemaakt in het verslag van de Alge
rneene Rekenkamer, met de daaruit voort
gevloeide beschouwingen in de dagbladpers,
behandeld.
Het bestuur van de Centrale van Veree
nigingen van Personeel in 's Rijksdienst
werd door den afgetreden rector-magnificus
gemachtigd in de organisatie zoo ruim mo
gelijk bekend te maken, dat noch aan de
Rekenkamer, noch aan hem eenige onregel
matigheid van een der pedellen, den heer
Dee, was gebleken en dat de heer Dee een
betrouwbaar ambtenaar wordt geacht.
Van deze conclusie werd met genoegen
kennis genomen.
DE BIOSCOPEN.
Het Trianon-theatei brengt ook deze week
een programa, dat in alle opzichten de aan
dacht van het bioscoopminnend publiek ten
volle1 verdient. Naast het uitgebreide en in
teressante journaal biedt het voorprogramma
nog een grappig tcekenfilmpje en een komi
sche twee-acter „Jantje Mechaniek" waarin
de tallooze kluchtige momenten de bezoeker»
van den eene lachbui in de andere doen val
len. „La femme nue" is de eenigszins sen
sationele titel van het hoofdnummer, dat
daarna gedraaid wordt, doch dat overigens
in het geheel niet sensationeel is.
Het behelst de geschiedenis van Loletto
een eenvoudig Parijsch meisje, dat poseert
voor diverse schilders, die in hun streven
naar roem een zeer harden strijd om het
bestaan hebben te1 voeren.
We zien hoe Lolette een dier idealisten, die
in armoede op e'en zolderkamertje in Mont-
parnasse leeft, in zijn werk steund door haar
zonnige natuur en hem tenslotte inspireert
tot een grootsch meesterwerk „La femme
nue", dat op de groote tentoonstelling met de
hoogste onderscheiding bekroond wordt. Nu
breekt voor de beide jonge menschen een
nieuw leven aan; de fortuin lacht hen toe;
het regent bestellingen en iedere penseel
streek brengt duizenden francs op.
De armzalige woning te Parijs wordt ver
wisseld met een zonnige villa in de Rivière
en niets ontbreekt aan het geluk van het
jonge paar.
Totdat een rijke avonturierster den knap
pen schilder ontmoet en het geluk wreed ver
stoort. LoleÜe strijdt uit alle macht en met
al haar liefde om haar man te béhouden,
maar tevergeefs.... een scheiding volgt.
Lolette wanhopig doet een poging tot zelf
moord. doch de kogel verwondt haar slechts.
Intusschen komt haar vroegere echtgenoot
tot het inzicht, dat hij zich in nieuwe lie'fde
deerlijk vergist heeft en berouwvol keert de
zondaar terug in de armen van zijn kleine
Loletle. Ziedaar in het kort de inhoud van
dit filmwerk, dat èn door het gevoelvolle spel
van Lolette èn door de uitstekende regie het
praedicaat .superieur" stellig verdient.
Wie deze week een mooie film genieten
wil, bezoeke het Trianon-theater.
In het Lnxor-theater, waar de directie de
goede gewoonte heeft steeds keurig op tijd
te beginnen, brengt het journal een aantal
hoogst interessante opnamen van het mo
derne spoorwegverkeer, waarna als eerste
hoofdnummer gedraaid wordt: „De Zee-
Tijger", een verhaal van liefde, broedertrouw
en vechtpartijen. Milton Sills is de kracht-
mensch, die uit iederen strijd overwinnend
te voorschijn komt, die zelfs zijn zwakkeren
broeder aan de woedende zee weet te ont
rukken en ten slotte de liefde van het meisje,
dat hjj reeds lang bemint, maar dat tijdelijk
door een valsche sexe-genoote op den
achtergrond gedrongen.
Op het tooneel vertoont vervolgens „Sraa-
ragda" haar gedresseerde dieren. Men ziet
er honden, apen, duiven een marter,
die over hekjes springt, en een raaf, die
op haar manier hetzelfde kunstje uithaalt;
weostr^jd in touwklimmen tusschen een vier
tal kattenkortom een heel menagerie.
En de resultaten waren werkelijk buiten
gewoon fraai. Het publiek heeft zeer warm
geapplaudiseerd.
Na de pauze gaat dan „Je meent 't", een
vroolijke geschiedenis van een bokser en
z'n manager, die, naar den trant van Watt
en half-Watt, tal van betrekkingen vervullen,
daarin nu eens tot roem schijnen te zullen
komen en het volgend oogenblik weer om
laag worden getrapt. Een film zonder bij
zondere pretenties, maar van uitstekend
gehalte, die de toeschouwers op uiterst aan
gename wijze eenige uren bezig houdt.
„Een goed begin is het halve werk" luidt
het spreekwoord en zooheeft ook de directie
van het „City-theater" gedacht, toen zij al9
voorprogramma voor deze week koos „In
kalme en woelige wateren", een hijzonder
leerzame film, waarin we te zien krijgen
hoe verschillende insecten onder water
leven. Vervolgens een klucht in 1 acte
„Hah, Kokkie".
Voor de pauze krijgen we verder nog te
BINNENLAND.
De algemeen» beschouwingen over de
Staatsbegrooting; thans komt de regeering
aan het woord (Tweede Kamer, 3e Blad).
Het provinciaal wegenplan voor Zuld-Hol-
land (Binnenland, 2e Blad).
Ingediend it een wetsontwerp tot wijzi
ging der Ziektewet (Binnenland, 2e Blad).
Verschenen it de memorie van Antwoord
betreffende Binnenlandsche Zaken en Land-
bonw (Binnenland, 2e Blad).
Vergadering van het hoofdbestnnr der Al
gerneene Vereeniging voor Bloembollencul
tuur (Land- en Tuinbouw, 2e Blad),
Dr. van Leenwen te Harkema-Opeinde
door de classit Drachten der Gerei. Kerken
afgezet (Kerk en School, 2e Blad).
De verkiezingsknoeierijen te Aardenbnrg
(Rechtzaken, 3e Blad).
BUITENLAND.
Na het teekenen van het Fransch-Znid-
Slavische verdrag (Buitenland, le Blad),
Nienwe voorttellen inzake de tamenztel-
ling van het Italiaansche parlement (Bui
tenland, le Blad).
Een nieuw conflict in China (Buitenland,
le Blad).
zien de eerste hoofdfilm „Een veelbelovend
zoontje", waarin de vermaarde Billy -Sulli
van de hoofdrol vervult als de zoon van
den rijken heer Hepburn. De film toont hoe
Billy, die tenslotte het vroolijke nietsdoe
ners-leventje moe wordt, besluit te gaan
werken.... boksen. We krijgen dan eens
een origineelen bokswedstrijd te zien, waar
bij het natuurlijk ga$t om een meisje. Maar
gelukkig.... Billy wint den wedstrijd en
krijgt dan ook zijn belooning, die we hier
niet zullen verklappen.
Na de pauze volgt de tweede hoofdfilm
„Het onveilige signaal" met in de hoofd
rollen Jane Novak en Dorothy Revier. Deze
film is weer van geheel andere strekking.
Cyrus Browning, de rijke president van een
groote spoorwegmaatschappij heeft nooit
het huwelijk willen erkennen van zijn zoon
met een vrouw beneden zijn stand. Als zijn
zoon reeds op jeugdigen leeftijd is gestor
ven trekt hij zich het lot der ongelukkige
weduwe niet aan, doch doet haar alleen
het voorstel afstand te doen van haar kind,
opdat het een goede opvoeding zal krijgen.
Hoeveel het de arme moeder ook kost, zij
ziet het als haar plicht haar jongen, Ralph,
over te geven Zij verzwijgt echter, dat
Ralph een tweelingbroeder heeft, Robert,
en aan dat kind wijdt zij nu al haar moe
derliefde en toewijding. Beide jongens
groeien op, de een tot een verveelden rijken
nietsdoener en de ander wordt machinist
aan dezelfde maatschappij., waarvoor zijn
broeder als president bestemd wordt. Na
vele verwikkelingen ontdekken de broeders
hoe na zij aan elkaar verwant zijn, tn
tracht Cyrus Browning tenslotte nog goed
te maken, wat hij door eerzucht en egoïsme
misdreven heeft.
Het geheel vormt een goed programma,
waartoe ook het keurige strijkje het hare
bijdraagt, wat wij allen bioscoop-liefhebbers
gerust kunnen aanbevelen.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het candidaats examen
kunstgeschiedenis mej. A. N. Josephus Julta
(Den Haag);
voor het doctoraal examen wis- en natuur
kunde hoofdvak dierkunde de heer F. P.
Koumans (Den Haag);
voor het doptoraal examen geneeskunde
de heeren: P. M. E. Ph. Nyst (Maastricht),
C. J. Veltkamp (Katwjjk) en B. D. den Hol
lander (Den Haag).
TRAGISCH.
Toen gistermorgen de dochter van den
86-jarigen heer K. haar ouders in hun
woning wilde bezoeken, werd er niet open
gedaan. Toen zij zich door het opschuiven
van een raam- toegang had verschaft tot de
woning, kwam zij tot de ontstellende ont
dekking, dat haar vader dood was en haar
84-jarige moeder in ernstig zieken toestand
verkeerde. De E.H.D. en politie, die ge
waarschuwd werden en ter plaatse versche
nen, konden slechts den dood van deD man
en den e'! <Fgcn toestand van de vrouw,
mej. 0. U. de Z., cjustateeren. Het braaksel
