68"» JAARGANG
VRIJDAG 28 OCTOBER 1927
No. 20743
BERICHT.
STADSNIEUWS.
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
INGEZONDEN.
Jf
n
VISSCHERIJ-BERICHTEN.
BUITENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per week ƒ0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
De Kinderkrant zal morgen in-
plaats van heden verschijnen.
DE DIRECTIE.
DE ARMENRAAD TE LEIDEN.
Naar aanleiding van het bedanken van
den secretaris van den Leidschen Armen
raad wegens een benoeming als burge
meester, werd door B. en W. aan het Be
stuur van dit lichaam advies gevraagd over
de al of niet wenschelijkheid van het voort
bestaan der instelling. Het bestuur belegde
in verband daarmede een vergadering van
afgevaardigden van aangesloten vereenigin-
gen, waarbij ook gemeentelijke autoriteiten
waren uitgenoodigd, en waarin de heer
Snoeck Henkemans de beteekenis van den
Armenraad uiteenzette.
Door het bestuur nu was gisteravond een
huishoudelijke vergadering belegd met de
vertegenwoordigers der aangesloten instel
lingen van weldadigheid, waarin na ampele
bespreking bijna unaniem werd besloten zoo
mogelijk den Armenraad in stand te houden.
WIJKGEBOUW LANGESTRAAT 67—69.
Woensdag had voor de leden en belang
stellenden in het wijkgebouw de eerste le
zing in dit seizoen plaats. Voor de weinigen,
die waren opgekomen, heeft mr. Joekes ge-
I sproken over: „Internationale arbeidsorga
nisatie". Hij wees er op, hoe vroeger, om de
winst op te voeren, uit de arbeiders gehaald
werd, wat er uit te halen viel. Hierin komt
I -verandering door de oprichting van de In-
l ternationale vereeniging tot bescherming
I van arbeiders, waaraan ook Holland deel-
I neemL Hierdoor ontstaat o.a. in 1906 ver-
I bod van nachtarbeid voor vrouwen en in
I 1913 het verbod van nachtarbeid voor kin-
I deren. In 1914 is in dit werk stagnatie ge-
I komen, doch in 1918 werd er weer nadere
aandacht geschonken, om op het sociale
I terrein tot een bevredigende oplossing te,
komen. In nauwe samenwerking met den
I Volkerenbond werkt nu tegenwoordig in
I Genève het centrale arbeidsbureau ter voor-
I bereiding van conferenties (300 man sterk)
I onder leiding van Albert Thomas, van welk
I bureau belangrijke publicaties verschijnen.
I Een raad van beheer staat Thomas Ier zijde.
Bij de vergaderingen van de internatio-
I nale arbeidsorganisatie bestaat een demo
cratische regeling. De mogendheden zitten
alphabetisch door elkaar, in tegenstelling
met de volkenbondsvergaderingen.
Het mooie is, dat ook Duitschland in 1919
werd toegelaten, zonder nog lid van den
Volkerenbond te zijn. Amerika daarentegen,
hoewel President Wilson de eerste stoot tot
oprichting van den Volkerenbond gaf is noch
lid van dien Bond, noch van de internatio
nale arbeidsorganisatie! De landen, die lid
zijn van de arbeidsorganisatie behoeven de
I z.g. ontwerpverdragen, die opgesteld worden,
I in hun land niet door té voeren, doch zij
'zijn verplicht deze besluiten wel voor te
leggen aan de wetgevende lichamen hunner
landen, zoodat zij in ieder geval ter sprake
komen.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd door eenige aanwezigen ge
bruik gemaakt. Mr. Joekes beantwoordde de
vraagstellers. "Hierop werd den spreker dank
gebracht voor zijn zeer leerzaam betoog.
WETENSCHAPPELIJKE VOORDRACHTEN
OVER HET KATHOLICISME.
Prof. J. P. Verhaar (Warmond) houdt "dit
jaar een serie wetenschappelijke voordrach
ten over het Katholicisme, in het Klein-
Auditorium van het Academiegebouw, al-
li hier. Donderdagavond werd de eerste voor
dracht gehouden over: Bijbel en Leergezag.
Nadat spr. de beteekenis dezer voordrach-
ten had aangegeven, gaf hij eerst een over-
zicht van de vier eerste voordrachten, waar-
I in vooral de verhouding van geloof en we
tenschap zal worden toegelicht in het con-
I crete vraagstuk over den oorsprong en ont-
I wikkeling van deze wereld, speciaal van
I den mensch. Om het katholieke standpunt
I goed te verstaan, is het noodig eerst de twee
I belangrijke factoren, waarmede de katho-
I lieke geleerde rekening houdt, n.l. Bijbel en
I Leergezag, nader te doen kennen. Vandaar
deze eerste voordracht.
In een eerste deel zette spr. uiteen, welke
waarde en welk gezag de Bijbel heeft voor
den Katholiek. Behalve een menschelijk
heeft de Bijbel voor hen ook een
I goddelijk gezag, omdat hij onder goddelijke
I ingeving is geschreven. Uitvoerig stond spr.
I stil bij de verklaring van het begrip inspira-
I be en de consequenties daaruit, maar liet
I tevens zien, hoe er nog een groote vrijheid
J Tan ^ihel-exegese overblijft, waardoor het
_B en exegeet mogelijk blijft rekening te hou-
jn met de resultaten der moderne weten-
K *P. In een tweede deel werd een exposé
van het Katholieke Leergezag gegeven, en
de beteekenis die dit leergezag heeft voor het
geloofsleven der Katholieken. Een scherp
onderscheid werd gemaakt tusschen ambte
lijke onfeibare en niet-onfeilbare leer-uilin-
gen, waaruit bleek, dat de laatste de beoefe
ning der wetenschap niet in den weg staan.
In het derde deel werd de verhouding tus
schen Bijbel en Leergezag behandeld. Daar
uit bleek, dat het Leergezag het recht heeft
om den Bijbel voor de geloovigen te expli-
ceeren en dat de prediking van dit Leerge
zag voor de geloovigen een veilige gids is.
Speciaal werd in dit verband gesproken
over de beteekenis en het gezag van de
Bijbelcommissie te Rome.
De volgende voordracht op Donderdag 10
Nov. handelt over Het Bijbelsch Schep
pingsverhaal.
AANBESTEDING.
Bij de gisternamiddag gehouden aanbe
steding van levensmiddelen ten behoeve van
de Stedelijke Werkinrichting van 1 Novem
ber 1927 tot 30 April 1928 door het Bestuur
der inrichting, was ingeschreven als volgt:
Verkouw Stokhuijzen: koffieboonen le
soort f 1.50, 2e f 1.45 en 3e f 1.30 per kilo;
B. Ouwerkerk: gort f 0.24, rijst f 0.21, groene
erwten f 0.32, capucijners f 0.38 en bruine
boonen f 0.33, alles per K.G.
Aardappelen: W. den Heeten Zn. f 0.086,
Th. J. B. Haan f 0.0722 per K.G. (Een onge
zegeld biljet ter zijde gelegd).
Kropbrood: Z. v. d. Meij f 0.1425 per K.G.
(Een ongezegeld biljet ter zijde gelegd).
Gesmolten rundvet: G. W. ZandAroort
f 0.72; I. Zandvoort f0 66 en M. Franke
f 0.62, alles per K.G.
Alle inschrijvers wonen te Leiden.
Kapitein L. H. J. Thomas, van het 4e
regiment infanterie alhier, wordt met 1 Nov.
gedetacheerd te 's Gravenhage en werkzaam
gesteld op het bureau spoorweg- en vaar-
tuigendienst van den generalen staf.
St.-Ct. No. 209 bevat de aanwijzing van
de kweekscholen, bevoegd de akte van be
kwaamheid uit te reiken, bedoeld in art. 77a,
der wet van 17 Augustus 1878.
De Minister van O., K. en W. heeft een
aantal gemeentelijke en bijzondere kweek
scholen voor onderwijzers(essen) aangewe
zen als bevoegd aan hare leerlingen, die het
onderwijs tot het einde hebben gevolgd, op
grond van het met gunstig gevolg afleggen
van een mondeling en schriftelijk school
examen. eenmaal 's jaars genoemde akte van
bekwaamheid uit te reiken, en wel voor de
jaren 1928 tot en met 1931.
Het zijn voor Leiden de scholen Oude Vest
35 en Stille Rijn 23.
Met ingang van 1 Nov. a.s. zal de
laatste briefpostbestelling op werkdagen aan
vangen te 18.35.*
In verband daarmede zullen voor die be
stelling de bussen aan het hoofdpostkantoor
voor het laatst gelicht worden te 18.20.
Verdacht van het plegen van verschil
lende inbraken alhier heeft de politie aan
gehouden de 25-jarige J. K. en de 21-jarige
F. L-, wonende alhier.
PREDIKBEURTEN.
VOOR ZONDAG 30 OCTOBER.
BODEGRAVEN.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. halflien en nam.
6 uur, ds G. A. Pott.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 6
uur ds. Dam.
Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam.
6 uur ds van Reenen.
Evang. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
J. Ph. Makkink, van Leiden.
DE KAAG.
Ned.-Herv.: Voorm. halftien, ds. van
Baaien,
KATWIJK-AAN-ZEE.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur, ds.
Taselaar. van Haarlem.
NOORDWIJK-BINNEN.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
halfdrie, {Bed. H. D.), ds. van Haatten.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur, de
heer J. Bos, cand. le Leiderdorp.
NOORDWIJK AAN ZEE.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur. ds. F G. Hospers.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur, ds.
M. H. Koers.
NOORDWIJKERHOUT.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. G.
van Dijk. van Lisse.
OEGSTGEEST.
Ned.-Herv. Gem. (Irene): Voorm. 10 uur,
ds. G. IIcTmemann (Herd. Kerkherv.)
OUDEWETERING.
Remonstr. Gem.: Voorm. 10 uur. dr C. D.
Sax.
Maandag nam 7 uur. dr. Sax (Herdenking
Kerkhervorming).
SASSENHEIM.
Chr. Geref. Gem.: Voorm. 10 uur, ds heer
D. L. Aangeenbrug, nam. 5 uur, leesdienst.
VALKENBURG.
Ned.-He^' Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Boissevain van Leiden; nam. halfzeven, ds.
Hermanides.
VOORHOUT.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. F.
G. H. Nicolal.
WADDINXVEEN.
Ned.-Herv. Kerk- Voorm. halftien, ds. H.
A. de Geus; nam. 6 uur, ds. Goslinga. van
Utrecht.
Geref Kerk: Voorm. 10 uur en nam. half-
zes. ds. W. Veder.
Chr. Afg. Gem Voorm. halftien en nam.
6 uur. ds. H. J Grisnigt
ZOETERWOUDE.
Ned-Hen'. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. J. H.
Mulder.
ZWAMMERDAM.
Rem. Geref Gem.: Voorm. 10 uur, mej.
van Royen, van Utrecht.
NED.-HERV. KERK.
Beroepen: Te Heerenveen (toez.)J. R.
Immink, te Delden.
Aangenomen: Naar Apeldoorn: J. J.
C. Karres, te Oosthem (Fr.).
Bedankt: Voor Hilversum: J. J. C.
Karres, te Oosthem.
GEREF. KERKEN.
Bedankt: Voor Doorn: J. L. v. d. Wolf,
te Kralingen.
(Builen verantwoordelijkheid der Redactie)
Copie van al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
DE OVERWEG
AAN DEN RIJNSBURGERWEG.
Uit de berekening, die eenige weken ge
leden in dit blad is opgenomen over de
tijden, dat de overweg aan den Rijnsbur-
gerweg gesloten is voor voetgangers en rij-
verkeer, volgt, dat de boomen in twaalf
uren 90 keer gesloten zijn, en dat het ver
keer daardoor ruim 4 uren gestremd wordt,
d.i. één derde van den tijd.
Men kan dus zeggen, dat één derde der
voorbijgangers er last van ondervindt, en
twee derden in het geheel niet.
De boomen zijn in 90 keer 247 minuten
gesloten; per keer dus gemiddeld 23/» mi
nuut. Iemand, die voor de gesloten boomen
komt, kan deze net gesloten vinden, en dus
de volle 23/« minuut moeten wachten, maar
hij kan ook aankomen, juist als de boomen
weer opengaan, en dus" ongeveer geen op
onthoud hebben. Gemiddeld wacht de
wachtende dus l3/» minuut.
Passeert men drie keer over den over
weg. dan gaat men twee keer vrij uit, den
derden keer wacht men l3/s minuut; op
zijn drie wandelingen heeft men dus ge
middeld een vertraging van 27.5 seconde
per keer, d.i. ongeveer een halve minnnt.
Tot zoover de theoretische berekening.
De werkelijkheid, die hiermee goed overeen
blijkt te komen, vindt men in onderstaande
tabel, waarin aangegeven is het aantal se
conden, dat een der bewoners van den
Rijnsburgerweg van 15 September18 Oc
tober voor de boomen heeft staan wachten.
15 Sept.
70
16
10
35
20
10
17
18
200
19
10
20
80
110
21
55
22
20
90
200
23
30
180
120
24
30
25
80
2G
30
45
27
50
28
40
30
29
20
20
30
30
250
50
1
Oct.
250
50
D.i. dus op
100
passages in 30 keer 2215
seconden of gemiddeld 22 seconden per keer
gewacht.
2
Oct.
40
80
30
3
200
4
'1
30 230
130
100
80
5
80
6
7
150
550
8
n
100
80
9
10
5
400
11
60
12
100
190
80
13
40
40
14
170
(-
120
15
1R
200
110
120
10
17
130
18
90
D. i. dus op 100 passages in 29 keer 3725
9econden gewacht, of gemiddeld 37 secon
den per keer, ruim een halve minuut, d. i.
do tijd, dien men noodig heeft om van den
overweg te loopen naar de Gynaekologische
Kliniek, ota 17 regels van uw dagblad of
drie grapjes uit de „Haagsche Post" te
lezen, de tijd, waarin men een sigaar op
steekt, en zoo meer. Is dat tijdsverlies nu
een verbouwing, die een millioen kost,
waard?
Bewoner Rijnsburgerweg.
Bovenstaande berekening doet ons onwil
lekeurig denken aan die, waarin wordt uit
gemaakt, dat een onderwijzer in een jaar
tijds feitelijk niet werkt. Ook deze bereke
ning draagt in zich kostelijke vondsten van
werkelijk komisch effect. Als zoodanig is ze
toch zeker ook bedoeld? Wij durven niet
anders te veronderstellen en daarom is het
o. i. onnoodig, zelfs ongewenscht, om aan
te toonen, waar en hoe de berekening faalt
Dat zou alle aardigheid voor de lezers weg
nemen, die nu zelf hun rekenkundige ken
nis nog eens kunnen toetsen.
Alleen geeft bovenstaande ons gereede
aanleiding om er eens op te wijzen, hoe het
overwegvraagstuk voor voetgangers het
minst bezwaarlijk is en ook voor fietsers
nog niet eens voor vol geldt. Het is het
steeds groeiend en toenemend snelverkeer,
dat het allerergst wordt getroffen; zoo, dat
de toestand met volle recht onhoudbaar mag
worden genoemd, zoodat een afdoende op
lossing noodzakelijk is. In een niet te lang
verschiet 1
Redactie „L. D.".
DIERENMISHANDELING.
Hooggeachte Redactie,
Mag ik even terugkomen op het onge-
tec-kcnde stukje „Dierenmishandeling?' in Uw
Blad van 26 October j.l.
Als de inzender weet, dat hier of daar
een dier onverzorgd is achtergelaten, wil
hij dan zoo goed zijn aan het Secretariaat
van Dierenbescherming en Asyl („Ouder
zorg", Leiderdorp, telef. 1135) even straat
en huisnummer, waar het dier zich bevindt,
op te geven: fiit wordt dan weggehaald en
verzorgd tot er een ander tehuis voor ge
vonden is.
Het is heelemaal niet noodig een dergelijk
dier aan de stadswerf te laten afmaken.
Met dank voor de plaatsing,
Hoogachtend,
J. C. VAN POELGEEST—BRAND.
IJMUIDEN, 29 Oct. 1927.
VISCHPRIJZEN.
41 Tarbot per kilo f 1.40f 1.10, 8 Griet
per kist van 50 kilo f 36f 25, 4509 Ton
gen per kilo f 2f 1.40, 1 Groote Shcol per
kist van 50 kilo f48, 1 Middelschol f37; 4
Zetschol f37—f35; 172 Kleine Schol f 28
f 8.50; 10 Schar f 14—f 13.50; 11 Roggen
per 20 stuks f27f 16; 26 Vleeten per stuk
f2.19; 11 Pieterman en Poontjes per kist
van 50 kilo f 16f7; 11 Groote Schelvisch
f55f32; 16 Middel Schelvisch f45f27;
51 Kleinmiddel Schelv. f32f22; 317
Kleine Schelvisch f 19f4.20; 4 Kabeljauw
f73f57; 74 Gullen f25f 9.50; 5 Lengen
per stuk f4f2; 1 Heilbot per stuk f 1.60;
57 Wijting per kist van 50 kilo f7f3.10;
179 Koolvisch per stuk f 1.20f0.65; 279
Makreel per kist van 50 kilo f 16f 10.
Er zijn 8 stoomtrawlers binnengekomen
en van de treilvisscherij de logger KW 178
met f 395 besomming en in den haringha
ven de motorlogger KW 169 met 271/3 last
pekelharing.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De mandatencommissie blijft
te Geneve De vredescam
pagne in Engeland.
De mandaten-commissie te Genève heeft
gisteren opnieuw een geheime bespreking
gehouden, ter nadere overweging van het
door den voorzitter, markies Teodoli, ge
opperde denkbeeld, dat de commissie de
tweede helft harer zitting te Londen zou
houden.
Het eindresultaat was, dat de commissie
dit kostbaar denkbeeld, dat bovendien een
ongewenscht en gevaarlijk precedent zou
geweest fcrjn, definitief heeft laten vallen,
zoodat de commissie te Genève blijft.
Lord Cecil heeft zijn wintercampagne in
Engeland voortgezet. Hjj zei o.a., dat, hoe
hoe meer internationale geschillen van de
politieke atmosfeer van den Volkenbondsraad
naar de juridische sfeer van het perm,
gerechtshof overgaan, des to beter de feite
lijke en zedelijke resultaten zullen zijn. Nooit
is in de Volkenbondsvergadering een stem
gehoord om de groote bewapeningen te ver
dedigen, die nog steeds in de wereld bestaan,
nog minder den omvang, dien zij zullen aan-
BINNENLAND.
Bezoek van prins en prinses Ri aan Lei
den (2e Blad).
De vliegtocht Holland-Indië en terug; de
„Postdnif" wordt hedenmiddag tegen vier
nur op Schiphol verwacht (2e Blad).
De Tweede Kamer heeft het wetsontwerp
tot instelling van een Marineraad aangeno
men (Tweede Kamer, 3e Blad).
De memorie van antwoord betreffende de
algemeene beschouwingen over de Staats
begroting voor 1928 (2e Blad).
Het voorloopig verslag der Tweede Kamer
over het zesde hoofdstak (Marine) der
Staatsbegroting (Binnenland, 2e Blad).
De veiligheid bij de spoorwegen; vragen
van het Tweede Kamerlid, den heer Drop
(Binnenland, 2e Blad).
De Zniderzeevisscherij zal nog tot 1933
mogelijk zijn (Binnenland, 2e Blad)*
De gasdirectenr te Utrecht zal waarschijn
lijk oneervol worden ontslagen (Binnen
land, 2e Blad).
Ingesteld wordt een enqnête naar aanlei
ding van het spoorwegongeluk bij Voor
schoten. (Laatste Berichten, 1ste Mad),
BUITENLAND.
Chamberlin beantwoordt de vredesrede-
voeringen van lord Cecil en Lloyd George
(Buitenl., le Blad).
Onzekere toestand in Roemeniö (Buitenl.
en Tel. le Blad).
De mandaten-commissie blijft te Genève
(Buitenl., le Blad).
Een nienwe Cataleensche beweging ont
dekt (Buitenl., le Blad).
Bijzonderheden over de ramp der „Prin
ses Mafalda" (Buitenl. en Tel. le Blad).
nemen, wanneer zij niet beperkt worden.
Nochtans bestaan de bewapeningen en nemen
zelf toe. De luchtstrijdkrachten groeien voort
durend en in sommige gevallen zelfs snel
aan, een ontwikkeling, die zeker te wijten
is aan de vrees omtrent wat de andere
landen doen.
Dat de Europeesche Staten er een ge
meenschappelijk leger op zouden nahouden,
valt niet binnen het bereik der praktische
politiek, doch het is zeer wel denkbaar,
dat alle legers voor één gemeenschappelijk
doel zouden afgericht worden, n.l. het be
houd van den vrede. Indien men zich dit
ten doel gesteld had tijdens de jongste be-
besprekingen te Genève, zou een overeen
stemming niet slechts mogelijk, doch ge
makkelijk geweest zijn.
Cecil betoogde, dat Engeland Europa voor
een toekomstigen oorlog kan bewaren, indien
het den moed en de fantasie heeft
Chamberlain heeft reeds gereageerd op
d<»ze campagne van Cecil en tevens op de
rede van Lloyd George.
Hrj zeide niet te verwachten, dat Groot-
Bnttannië ooit populair zou worden. Wij
zijn te veel onszelf, zeide sir Austen, en
verschillen te veel in geschiedenis, denkwijze
en levensstandaard, zoowel van de kleine als
van de groote naties van het vastelamL
Wy moeten trachten de achting te be
houden, die de Britsche politiek en de Brit-
sche regeering hebben verdiend en die wij
thans genieten. Er is een gevaar, waarvan
we hopen, dat de mannen van alle partijen
het zuilen vermijden, n.l. dat hier de Vol
kenbond een onderwerp van politieken strijd
zou worden. Ik hoop, dat we bij voortduring
een nationale politiek zullen blijven nastre
ven, zoodat, als er een verandering van
regeering mocht komen, toch de buiten-
landsche politiek die continuïteit zal blijven
betrachten, waarvan het succes der diplo
matie en het vertrouwen der andere naties
altijd -heeft afgehangen en zullen blijven
afhangen. Hij zeide niet zeker te weten,
waarin het verschil tusschen hem en lord
Cecil bestond. Begrijp ik het goed, zeide
sir Austen Chamberlain, dan zou hij bereid
zijn verplichtingen op zich te nemen, die,
volgens mij, de gevolmachtigden van het
rijk niet het recht hebben op zich te nemen
noch de macht hebben om to vervullen.
Maar wij streven hetzelfde doel na
Daarna liet hij zich zeer waardeerend
uit over het werk van Lloyd George gedu
rende den oorlog, maar zeide, dat diens
eigenlijke werk toch datgene was wat hij voor
den vrede had tot stand gebracht
