S. G. J. DE GROOT
De Lederhout Koffer
ONRECHTMATIG BEZIT
68ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 2 September 1927
Tweede Blad "No. 20696
BINNENLAND.
EEN NIEUWE VINDING
ZIE DE ETALAGE.
GEMENGD NIEUWS.
FEUILLETON.
RECLAME.
MIBMEIJBR I «Z.
GRONIMGEM V t f
Nimmer hebben de pijprookers van Nederland zich
eenpariger uitgesproken dan in hun lof over
ROODE-STER.
Ei moet een reden zijn voor deze nationale voorkeur.
De ROODE-STER moet we) van onovertroffen
kwaliteit zijn. daar honderdduizenden voor hunne
pijp niets anders willen dan ROODE-STER.
En dat is inderdaad zoo. De ROODE-STER staat
ver aan de spits. Nooit is er aan de kwaliteit van
STER-TABAK getornd De Onverflauwde ijver van
Neerland 's grootste producent van pijptabak is gewijd
aan de volmaakte samenstelling van ROODE-STER.
Als gi) nog nooit het genot eenei pijp ROODE-STER
hebt gesmaakt, probeer dan eens en gij zult bemerken
dat ROODE-STER haars gelijke niet heeft
N. V. uh THEODORUS N1EMEIJER. Groningen en Rotierjan,
I WIJZIGING DER SCHIPPERSWET.
I Een nieuwe commissie van onderzoek.
Naar wij vernemen heeft de minister van
Waterstaat, mr. Van der der Vegte, nadat
hij eenigen tijd geleden de Schipperswet-
commissie, onder voorzitterschap van den
thans voor den dienst afgekeurden hoofd
inspecteur van de Scheepvaart, den heer
A. D. Muller, welke commissie na dertien
jaren nog geen bevredigend ontwerp had ge
reed gemaakt, heeft ontbonden, thans be
sloten, een nieuwe commissie in te stellen,
welke tot taak heeft, voorstellen te doen
tot wijziging van de bestaande Schippers
wet. De nieuwe oommissie zal uit vijf leden
bestaan. Als voorzitter zal optreden de ge-
pensionneerde vice-admiraal C. F. Tyde-
man, te 'sJGravenhage, terwijl als leden
in de commissie zitting zullen hebben de
heeren mr. G. Seret, voorzitter van de Ne
derlandsche Vereeniging van Gezagvoerders
en Stuurlieden ter koopvaardij, M. G. Ko
ning, directeur van de Stoomvaart-Mij. „Ne
derland", te Amsterdam, en L. Veenstra,
voorzitter van de Vereeniging van Scheeps-
werktuigkundigen, te Rotterdam. Het vijfde
lid der commissie is, voor zoover bekend,
nog niet benoemd.
DE MOTOR- EN RIJWIELBESCHIKKING.
In een afzonderlijk bijvoegsel, tot de „St.
Crt." van gisteravond, is opgenomen de
motor- en rijwielbeschikking ter uitvoering
van de Motor- en Rijwielwet en het Motor
en Rijwielreglement.
Deze beschikking reedt 1 November a s.
ïn werking.
HET BEZOEK VAN MINISTER MALAN
AAN DEN HAAG.
Een rede van minister Slotemaker
de Brnine.
Op uitnoodiging van den minister van
Arbeid, Handel en Nijverheid zijn gister-
namiddag te 5 uur ter gelegenheid van het
bezoek aan Nederland van den heer G. W.
Malan, minister van spoorwegen en havens
in de Unie van Zuid-Afrika, tot bijwoning
van een thee een aantal personen uit finan-
ciëele, industriëele en commerciëele kringen
op het departement van het Bezuiden'hout
te Den Haag bijeengekomen.
De heer Malan was vergezeld van den
JSngelschen gezant te 's-Gravenhage en van
den heer Wilcocks, lid van den Spoorweg-
raad in Zuid-Afrika.
Met minister dr. Slotemaker de Bruine
was aanwezig diens ambtgenoot van Wa
terstaat, de heer mr. Van der Vegte.
In zijn toespraak zeide minister Slote
maker de Bruine, dat het hem aangenaam
was, den heer Malan die reeds verschei
dene bedrijven e.d. hier te lande bezocht
te dezer plaatse de gelegenheid te kunnen
bieden, nog verschillende personen te ont
moeten, van wier belangstelling voor of
belangen bij de economische ontwikkeling
der Unie van Z.-Afrika en voor een toene
mend verkeer tusschen onze landen, de heer
Malan zich overtuigd mocht houden.
De uitvoer van Zuid-Afrika naar Neder
land zagen wij aldus minister Slotema
ker toenemen van 46.059 in 1910 tot
1 488.973 in 1926; den export van Neder-
RECLAME.
Noordeinde II - Leiden - Telef. 706
zeer licht en goedkoop, in diverse
maten en kleuren voorradig.
7203
land naar Zuid-Afrika van 368.180 in
1908 tot 1.068.276 in 1926. Verder herin
nerde spr. eraan, dat sedert 1919 per vaste
Nederlandsche lijn de vaart op de havens
van Z.-Afrika mogelijk is geworden.
Met groote belangstelling wordt hier te
Lande gevolgd wat Zuid-Afrika doet op het
gebied van zijn havenaanleg en uitbreiding.
De Zuid-Afrikaansche studeerende jonge
lingschap behoort tot de zeer gaarne ge
ziene buitenlandsche bevolking.
Spr. uitte de hoop, dat de op den bo
dem der stamverwantschap rustende be
trekkingen tusschen Zuid-Afrika en Neder
land even hecht mochten blijven als tot op
heden.
Tenslotte richtte spr. zich in de Engel-
sche taal tot den gezant, graaf Granville,
om tê getuigen van de voldoening van de
Nederlandsche regeering,, dat de betrek
kingen tusschen de Zuid-Afrikaansche
Unie en ons land zoo gunstig zijn, en van
de belangstelling hier te lande voor het be
zoek van minister Malan.
De heer Malan constateerde in zijn in
het Zuid-Afrikaansch gesproken dank
woord met groote voldoening, dat men hier
te lande al het mogelijke had gedaan om
zijn bezoek zoo vruchtdragend als mogelijk
is te doen zijn. Ook hij wees op de vriend
schappelijke en stamverwante betrekkingen
tusschen Nederland en Zuid-Afrika, dat er
trotsch op gaat, dat een groot deel zijner
bevolking van Nederlandschen bloede is.
Men heeft in Zuid-Afrika te doen met een
jong volk, dat nog bezig is zich te vestigen
en dat vooral kapitaal noodig heeft. Zuid-
Afrika aldus spr. biedt u een veilige
belegging en het is gaarne bereid, met Ne
derlandsche ondernemers samen te werken,
Graaf Granville dankte met een enkel
woord voor de uitnoodiging.
Hierna was er voor alle genoodigden ge
legenheid om persoonlijk met minister Ma
lan kennis te maken, waarvan een druk
gebruik werd gemaakt.
ZES NIEUWE FOKKERS VOOR DE K. L. M.
Naar men zich herinnert werd het eenige
twee-motorige toestel, dat de K. L. M. bezat,
de H.N.A.DU., bij Seven Oaks vernield.
Naar wij vernemen, zegt de „Tel.", heeft
3e K. L. M. thans zes nieuwe machines van
ditzelfde type bij de Fokkér-fabrieken be
steld.
DE DROOGLEGGING VAN HET
WIERINGERMEER.
Naar de „Tel." verneemt is weldra de
indiening van een wetsontwerp te wachten,
waarbij de droog te leggen Wieringermeer
gemeentelijk zal worden ingedeeld. Een
gedeelte zou, naar verluidt, worden gevoegd
bij Wieringen, een smalle kuststrook bij
Barsingerhorn en winkel en verreweg het
grootste deel van de ruim 20.000 hectaren
bij Medemblik.
Deze indeeling zal echter slechts als
voorloopig worden beschouwd. Een defini
tieve regeling zal eerst na de drooglegging
worden getroffen. Voorshands is slechts het
doel uitoefening van gemeentelijk gezag
mogelijk te maken, in verband bijvoorbeeld
met toepassing van de Hinderwet en Veilig
heidswet. Ook zou zonder gemeentelijke
indeeling geen ambtenaar van den Burger
lijken Stand bevoegd zijn tot het aannemen
van geboorteaangiften en aangiften van
sterfgevallen op het gebied waar. in ver
band met de droogmaking, gewerkt wordt.
Jhr. Mr. L. VAN MEEUWEN, t
In den ouderdom vaif 82 jaren is te Den
Bosch overleden jhr. mr. L. van Meeuwen,
van 1909 tot 1925 president van het Ge
rechtshof te 's-Hertogenbosch. De thans
overledene maakte deel uit van tal van
colleges en maakte zich voorts verdienste
lijk in verscheidene functies. Hij was rid
der in de Orde van den Nederlandschen
Leeuw en groot-officier der Oranje-Nassau-
Orde. Op 4 November 1924 werd jhr Van
Meeuwen 80 jaar en ontving toen den eere
penning der stad 's-Hertogenbosch.
VAN EEN VERDWENEN JONGEN.
In den nacht van Woensdag op Donder
dag is bij de Leidsche politie door een Haag-
schen chauffeur kennis gegeven van de ver
dwijning van den 16-jarigen Frans v. d. H.,
die met een viertal andere jongens vanuit
Den Haag mee naar Meppel was geweest,
doch daarna op den terugreis spoorloos zou
zijn verdwenen, terwijl ae jongens in den
wagen lagen te slapen. Door de politie is
gistermorgen den geheel en weg tusschen
Utrecht en Leiden afgezocht, maar zonder
resultaat, totdat: des namiddags de knaap
ongedeerd thuis kwam! Hij verklaarde dat
men 's nachts te Nijkerk een poosje had ge
stopt en dat de jongens toen een eindje
waren rondgeloopen. Evenwel- toen Frans
was teruggekomen bemerkte hij tot zijn
schrik dat de auto was vertrokken. Hij had
tot den morgen rondgeloopen en was ver
volgens per trein huiswaarts gegaan.
BOTSING TUSSCHEN TRAM
EN BRANDWEERWAGEN.
Te Haarlem reed gistermiddag de brand
weer uit voor een brand in een hooiwagen
van den stalhouder H. J. Fije, op het Groot
Heiligland. De raotorspuit met Magins-
ladöer wilde van de Groote Markt de Groote
Houtstraat inrgden. Dat is tegen de verkeers
regeling, maar de brandweer mag daarvan
afwijken. Uit de Groote Houtstraat naderde
een tram der N.Z.H.T.M. met volgwagen.
De bestuurders hoorden elkaar niet, waardoor
een hevige botsing ontstond.
De motorspuit werd aan den linkerkant
geducht gehavend, terwijl ook de voorruit
brak. Het voorbalcon van de tram die
ontspoorde werd ingedrukt; alle ruiten
ervan vielen in scherven.
De op de motorspuit zittende brandweer
man A. en W. geraakte tusschen den wagen
en de tram bekneld en werd door glas
scherven ernstig in het gelaat verwond. Na
verbonden te zjjn is hjj per autoziekenwagen
naar het St. Elisabeths Gasthuis overge
bracht. De bestuurder van de tram bekwam
slechts een onbeduidend wondje aan de hand.
MET EEN CANO IN ZEE GEDREVEN.
Gistermiddag werd de 10-jarige B., te
Zandvoort, die zich met zijn cano in zee
vermaakte, door den wind uit de kust ge
dreven. Hoe hij zijn krachten ook inspande,
hij dreef steeds verder af, zegt de „Tel.".
De badman Jan Paap zag het gevaar,
waarin de knaap verkeerde en begaf zich
met de vlet in zee. Hij slaagde er in hem te
bereiken. Hoever de jongen reeds afgedre
ven was, blijkt wel uit het feit, dat de
redder drie uur noodig had om het strand
weer te bereiken.
De handen van den knaap waren geheel
ontveld door zijn wanhopige pogingen, het
strand weder te bereiken.
DE VERKIEZINGSKWESTIE
TE AARDENBURG.
Naar het Corr. Bur. verneemt, heeft de
Kroon ongegrond verklaard het beroep van
het gemeentebestuur van Aardenburg, in
gesteld tegen het besluit van Ged. Slaten
van Zeeland tot niet toelating van de nieuw
benoemde leden van den gemeenteraad van
Aardenburg.
DE ONREGELMATIGHEDEN BIJ DE
VERKIEZINGEN TE VEENENDAAL.
Doordat op een request van een viertal
raadsleden te Veenendaal over de onre
gelmatigheden bij de jongste raadsverkie
zingen door Gedeputeerde Staten afwijzend
is beschikt, hebben de vier raadsleden
hooger beToep aangeteekend bij de Kroon.
Tevens wordt overwogen om bij de Kroon
beroep aan te teekenen tegeD de toelating
door Gedeputeerde Staten van de andere
nieuwe raadsleden op grond dat op de ge
loofsbrieven de datum ontbreekt en zoo
doende niet te contiroleeren is of die ge
loofsbrieven op tijd zijn binnengekomen.
BRANDEN.
Te Maastricht brak gisteren door onbe
kende oorzaak brand uit in de stoomwas-
scherij en ververij van den heer Poscher.
Wegens den in de ververij aanwezigen voor
raad benzine vonden de vlammen gretig
voedsel. De eigenaar, de heer P., moest
door een venster naar buiten vluchten. De
brandweer was spoedig ter plaatse, doch
kon niet verhinderen, dat de ververij geheel
uitbrandde. De heer P., die ernstige brand
wonden kreeg, is in het gemeente ziekenhuis
opgenomen.
Te Zevenhuizen (Gr.) is de boerderij „Het
Spijker", bewoond door den landbouwer
Begeman, eigenaar de heer Boerema, te
Vierverlaten, ten gevolge van haverbroei,
geheel uitgebrand.
Hedennacht is in de Grootestraat te
Waalwijk brand uitgebroken in het pand,
waarin gevestigd is de machinale bakkerij
van II. de Rooy, mede bewoond door
Klerkx. De brand nam zulk een omvang
aan dat aan redding niet meer te denken
viel. Door een vallenden schoorsteen werd
de Rooy ernstag aan den schouder gewond,
zoodat hij naar het ziekenhuis moest wor
den overgebracht. De oorzaak van den
brand is onbekend.
NA DEN MOORD TE CAPELLE AAN DEN
IJSSEL.
Gistermorgen is in de IJsel drijvende ge
vonden het lijk van den rentenier G. Dek
ker, die Zaterdagavond in zijn woning te
Capelle a. d IJsel door den arbeider B. M.
was geworgd en daarna in de rivier werd
geworpen.
ONGELUKKEN IN EEN TEXTIELFABRIEK.
In de textielfabriek van G. Jannink Zn.
aan de Haaksbergerstraat te Enschedé, zijn
ernstige ongelukken gebeurd. Woensdag
kwam de arbeider C. S. met zijn rechter
hand tusschen de walsen van een spin
machine, waardoor de hand zoo ernstig
werd verwond, dat de man in een zieken
huis moest worden opgenomen.
7574
1
I
Gistermorgen wilde de 51-jarige arbeider
R. een riem om een schijf gooien, terwijl
de machine nog in beweging was. Zijn
kleeren werden gegrepen, waardoor hij
eenige malen in het rond werd geslingerd.
De ongelukkige werd zeer ernstig gewond
en is' in zorgwekkenden toestand naar het
ziekenhuis overgebracht.
VERDRONKEN.
Gisteren is te Eist de 24-jarige Gartener
uit Bemmel, bij het baden verdronken.
NACHTELIJKE VECHTPARTIJ
TE GRONINGEN.
Bij een nachtelijke vechtpartij is in de
Guldenstraat te Groningen een ernstige
mishandeling gepleegd. De 25-jarige kellner
H. is met een scheermes in de borst gesne
den. Verdacht van deze mishandeling is
aangehouden de 34-jarige reclameschilder
J. U. Aanleiding tot den twist was een
geldkwestie, terwijl ook een vrouw in het
spel was.
Mevrouw A.: We hebben elkaar min
stens in drie jaren niet gezien, en toch
herkenden we elkaar terstond I
Mevrouw B.Ja, uw hoed kwam mg
dadelijk bekend voor.
Mevrouw A.: Kjjk, dat is aardig!...»
en mij uw costuum!
RECLAME.
LIJSTENMAKERIJ.
Uw soliedst en goedkoopst adres voor het
omlijsten van plaatwerk, foto's enz. is het
van ouds bekende adres: 7174a
DE CONCURRENT, HAARL.STRAAT 62.
Naar 't Engelsch van DOROTHEA GERARD.
Door Mr. G. KELLER.
60)
In een oogwenk hield hij den hoorn aan
het oor, het toestel om te spreken voor den
mond.
„Administratie van de Pawiakl Met wien
spreek ik?"
„Hoofdbureau van politie. Spreek ik met
den directeur zelf?"
„Neen, zijn assistent, de gevangenis
directeur slaapt."
„Maak hem wakker, 't Betreft een belang
rijke zaak."
„Tot uw dienst."
De assistent snelde letterlijk weg om aan
die opdracht te voldoen, aangespoord door
de gedachte, dat het de hoofdcommissaris
zelf was, die aan het andere eind van de
telefoon stond. Hij kende maar al te goed
zijn stem en zijn eigenaardige manier van
6preken, dan dat hij zich kon vergissen.
Want, van Duitsche herkomst, sprak de
hoofdcommissaris het Russisch wat voor
zichtig, wat aarzelend en met een onmis
kenbaar vreemd accent.
Bij het hooren van het bericht was de
gevangenisdirecteur ineens klaar wakker en
weldra had hij zonder de laatste hand aan
zijn toilet te leggen de plaats van zijn onder
geschikte aan de telefoon ingenomen.
Tot uw dienst, excellentie! De directeur
van de Pawiakgevangenis."
„Begin met een stuk papier voor u le
nemen en alles op te schrijven wat ik zeg."
„Tot uw dienst."
Ook de gevangenisdirecteur kende dal
lichtelijk aarzelend stemgeluid, en was on
middellijk vervuld met verterenden ijver.
Want de Duitsche chef was bekend en ge-
vreest als een der meest tyrannieke dienst
kloppers van het gezag, punctueel tot op het
belachelijke af en haast onmogelijk te be
vredigen. Een door hem in persoon gegeven
bevel zou natuurlijk de zwaaTste eischen
stellen aan wie het gegeven werd.
„Klaar?"
„Klaar!"
„De vijf ter dood veroordeelde gevan
genen moeten onmiddellijk klaar gemaakt
worden om naar de Citadel te worden over
gebracht. U heeft de namen; lees ze voor."
De directeur van de gevangenis gehoor
zaamde.
„Goed. Met deze vijf moeten de volgende
zeven personen eveneens met dezelfde ge
legenheid worden overgebracht. Luister!"
Zeven namen, waaronder een van een
vrouw, werden langzaam en duidelijk per
telefoon overgebracht, met de noodige tus-
schenpoozen na eiken raam om ze behoor
lijk op te schrijven.
„Heeft u ze allen?"
„Tot uw dienst, excellentie!"
„Binnen een kwartier zal een kapitein
der gendarmerie met een escorte zich aan
de gevangenis vervoegen om die twaalf
personen van u over te nemen. Men mag
hun niet laten wachten. Laat dus alles
vóór zijn komst in orde zijn. Laat een der
gevangeniswagens van de Pawiak klaap
staan met een koetsier, daar op het oogen-
blïk geen va_n onze vervoermiddelen be
schikbaar is. Is alles begrepen?"
„Volkomen begrepen, excellentie."
In werkelijkheid had de gevangenisdirec
teur niet alles goed begrepen, maar zijn
ontzag voor zijn superieur was veel te groot
dan dat hij een vraag zou durven stellen.
„Lees dan voor, wat u heeft opgeschre
ven, luid en langzaam."
De gevangenisdirecteur deed wat hem ge
last was.
„Zoo is het in orde. Ga nu aan het werk,
en, denk er om, niet te treuzelen."
Na den hoorn uit zijn hand te hebben
lalen vallen alsof het een heele aardappel
was geweest, drukte de gevangenisdirecteur
ijlings op een eleclrische bel.
„Hier!" riep hij den binnentredendeu
assistent terwijl hij hem het stuk papier
met de namen ter hand stelde, „die moeten
allen dadelijk geroepen worden. Over een
kwartier worden zij gehaald om naar de
Citadel te worden gebracht Alle heiligen
staan me bijl Al die papieren moeten inge
vuld worden! Nu, doe precies je plicht,
hoor!"
„Is dat voor de voltrekking van het von
nis?" vroeg de assistent, zijn oog over de
lijst latende gaan. „Maar zooveel zijn het
er niet!"
„Die voor de voltrekking van het vonnis
en enkele anderen. Ik had er op aangedron
gen. dat ik over meer ruimte te beschikken
zou krijgen, niet waar, maar nu loopt hel
toch wel wonderlijk, dat terwijl de verbou
wing doorgaat, men mij nu juist op deze
manier aan plaatsruimte helpt. Gisteren had
men niet eens plaats genoeg om de terdood-
veroordeelden van mij over le nemen, en
vandaag haalt men er nog meer bij me weg.
Ik begrijp het niet met recht, maar on stuk
van zaken is een bevel een bevel."
„Ja, en de chef is de chef," voegde de
assistent er aan toe. „Maar hij had yoor
mijn part tot morgen kunnen wachten."
Hij had intusschen vleugels'aan de voe
ten, toen hij met de lijst wegging, en da
gevangenisdirecteur had diezelfde vleuge's
aan zijn vingers toen hij. na een doorzoe
ken van de loketten, zich zette om de noo
dige stukken in te vullen, die den kapitein
tegelijk met eiken gevangene zouden wor
den overhandigd.
Weder heerschte er nachtelijke stille in
de Pawiak. Alleen kraste op het kantoor ce
pen van den gevangenisdirecteur over het
papier en in de stal waren een paar geeu
wende knechts bezig de paarden in le
spannen. Niemand had er aan gedacht om
den portier te waarschuwen. Diens plic#t
was het wakker te zijn, maar in werkelijk
heid lag hij rustig te slapen, toen even na
tweeën twee droschken voor de poort stil
hielden. In het eerste rijtuig zaten vier po-
litie-agenlen, in het tweede nog twee en
een kapitein der gendarmerie in vol uni
form. Zoo vast was de slaap van den portier,
dat een aantal keeren luid en heflig op de
poort moest worden geflopt om hem le
doen ontwaken. Het was een zeer slaperig
en niet al te snugger gelaat, dat ten slotje
verscheen achter de tralies van hel raampje
in de achterdeur.
„Slaapkop!" riep de voorste der politie
agenten, door de anderen als „oudsle" aan
geduid. „Hoe durf je den kapitein te laten
wachten, en dat nog al in de koudel Sper
je oogen open, oud wijf!"
Bij hel zien der uniformen werd de por
tier door schrik bevangen Zijn handen beef
den, terwijl hij onder allerlei verontschuldi
gingen de deur openmaakte. De kapilein zei
maar vier woorden, doch zij ded«jn <Dn
portier bijna door den grond zinken.
„Ik zal je rapporteeren."
Waarna hij op den toon van iemand, die
gewoon is zonder aarzelen gehoorzaamd to
worden liet volgen:
„Breng me naar het kantoor!"
„Tot uw dienst, genadige heer."
Hij wachtte enkel tot alle zes politie*
agenten binnen waren om de deur achter
hen te sluiten. Met een doffen slag viel
deze weer in het slot. De mannen stonden
op een kleine binnenplaats omringd door
gevangenismuren, en met een deur op slot
tusschen hen en de straat. Langs een steo-
nen gangetje bracht de portier den kapitein
naar het kantoor. Geen der politie-agenUrn
gaf zich de moeite om hem na te kijken.
Dat nachtelijke karweitje scheen het zestal
veel meer te verdrieten dan dat zij in de
zaken belangstelden. zichtbaar hadden
zij er het land over, dat hun nachtrust er
bij was ingeschoten en een paar hunner
trachtten hun schade wat in te halen, door
zich op een of anderen daartoe geschikten
drempel te zetten om zoo mogelijk nog wat
slaap te vatten. De anderen waren te on
verschillig en lusteloos om een praatje te
maken; gelijk enkele cipiers, die uit nieuws
gierigheid op de binnenplaats waren ver
schenen. tot hun teleurstelling bemerkten.
De kapitein was een echte TarlaaT, gelijk
een agent, een jonge man met blonde snor,
hun met een bevreeesd gelaat verzekerde,
zoodat zij op een ernstige straf konden reke
nen, als zij onder dienst praatten. Waar
op de gevangenisbewaarders teleurgeste.d
heengingen Het scheen wel een bijzonder
dom en slaperig stelletje politie-agenlen le
zijn.
(Wordt vervolgd).
