No. 20681 DINSDAG 16 AUGUSTUS Anno 1927 STADSNIEUWS. BINNENLAND. De tocht over den Oceaan mislukt. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIËN: 30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk Iageren prijs. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post 2.35 portokosten. ƒ0.18 „0.18 Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen EERSTE BLAD. VIJF-EN-TWINTIG JARIG JUBILEUM VAN IZAE ONDERWATER. Heden herdenkt onze stadgenoot, de heer Izak Onderwater, pakhuisknecht bij de firma Gebrs! Dirkse, fruithandelaars. Oude- Vest 63, wiens beeltenis wij hierbij plaat sen, den dag waarop hij 25 jaar geleden bij de firma in dienst kwam, 131/* jaar bij den vader van den legenwoordigen firmant en" 11 Vs jaar bij den heer Jac. Dirkse De heer I. Onderwater. In al die jaren was deze man, wiens offi- cieele titel pakhuisknecht is, maar die fei telijk als een factotum der firma kan be schouwd worden, die in het pakhuis bij af wezigheid van'de patroons daar de zaken regelt, maar ook op de markt de firma vertegenwoordigt, evengoed als zij het zelve doet. Izak, heelt nu eenmaal de gave om met groot en klein te kunnen omgaan, in hoofdzaak een gevolg van zijn onverstoor baar goed humeur en zijn strikte eerlijk heid en goede trouw. Dat dit in huis wordt gewaardeerd, door de firma in de eerste plaats, maar ook door de kooplieden van de markt en de leveranciers van ooft en fruit, is-heden op ondubbelzinnige wijze gebleken. Gisternamiddag hebben de kooplieden der markt den jubilaris al bij voorbaat de hand gedrukt. Er circuleerde een lijst op beide markten onder de bezoekers, om voor Izak wat te doen en er waren weinigen, die er hun handteekening niet op plaatsten. Vanmorgen zonden de kooplieden van de Houtmarkt een prachtig rookstel al? een herinnering aan dezen dag; die der Boom- markt voegden er een keurig opgemaakte bloemenmand aan toe, terwijl ook nog bloemstukken van fruithandelaren afzon derlijk werden gezonden. Hedenvoormiddag werd de jubilaris niet zijn echtgenoole per auto van zijn woning aan de Mirakelsteeg gehaald en ten huize van den heer J. Dirkse aan de Oude-Vest ontvangen, waar vele leden der firma Ge broeders Dirkse met hun dames, waaronder er ook van buiten, zelfs van Amsterdam, hem opwachtten. Een der leden van buiten zond langs telegrafischen weg zijn geluk- wensch. Het was een teleurstelling, dat de vader der tegenwoordige firmanten, de oude heer Dirkse, door ongesteldheid verhinderd wis de plechtigheid bij te wonen, al liet ly.j zich door zijn familieleden vertegenwoordigen. Het eerst voerde het woord de heer Jac. Dirkse die in een van waardeering getui gende toespraak deed uitkomen, wat Izak gedurende een kwarteeuw voor de firma is geweest en hoe bij tot den bloei der zaken heeft medegewerkt. Uit erkentelijkheid bood hij hem een enveloppe met inhoud aan. Een broeder van dezen spr. sloot zich namens de firma bij deze woorden aan en sprak den wensch uit dat bet Izak door Gods goedheid en steun nog vele jaren mocht gegeven zijn zijn werk te blijven verrichten op een wijze zooals hij het. tot nog toe deed. Ook hij overhandigde namens de firma een enveloppe met inhoud aan den verraslten jubilaris. Izak anders niet spoedig verlegen, geraakte zeer onder den indruk, evenals zijn vrouw en betuigde mede namens deze zijn hartelijken dank voor deze welgemeende huldiging. Hierop volgden nog vele handdrukken en menigeen, groot en k:ein, voegde er nog een aardig souvenir aan toe. De jongste pak- huisbediende. Jozef, bleef ook niet achter. Hij legde voor de voeten van zijn baas een collectie pakjes met allerlei voorwerpen van huishoudelijk gebruik waarmede Onder water en zijn vrouw zeer in hun schik waren. Tenslotte verscheen onverwacht de echt- genoote van een leverancier uit Zoeterwoude mevrouw Oharmeyer op het tooneel, die een groote mand met een keur van vruch ten uit den eigen tuin. versierd met bloe men torste en den jubilaris aanbood, waar mede dp heer Onderwater ook zeer ver rast was. Vervolgens bleef men nog eenigen tijd gezellig bijeen en werden ververschingsn rondgediend. Izak zal dezen dag zeker niet vergelen. Op de markt werd hij vandaag ook nog eens gehuldigd. ERNSTIG MOTORONGEVAL. Omstreeks half vijf heeft gistermiddag op den Haagweg te plaatse waar deze onder de gemeente Voorschoten uitloopt bij den Haag- sche Schouw, een ernstig motor-ongeval plaats gehad, dat waarschijnlijk te wijten is aan te snel rijden van den bestuurder van het motorrijwiel H 57463, de stucadoor J. S., wonende aan de Reitzstraat te 's Graven- hage. De motorrijder was vergezeld van den eveneens uit Den Haag afkomstige F. van H., wonende aldaar, aan de Vaillantlaan. De motor reed eerst tegen een dikken spiegelruit van perceel 166 op, die in dui zend stukken brak en daarna reed de motor nog door en tegen een olietank op wieltjes aan. Daar stuitte de machine en bleek dat de beide mannen zich ernstig verwond had den. De motorrijder zat klem op zijn machine en moest door toegeschoten voorbij gangers daarvan verwijderd worden. De duo-rijder lag terzijde van den motor, Dr. Delbeare van den Leidschen E. II. D. verleende de eerste geneeskundige hulp en liet de slachtoffers naar het Diaconessenhuis alhier vervoeren. Het bleek dat de motorrijder J. S. behalve een hersenschudding een gecompliceerden beenbreuk had opgelcopen, terwijl de duo- passagier F. van H. een hersenschudding en een enkelvoudigen beenbreuk had bekomen. Per politie-brancard en per auto van het Wassenaarsch Zickenvevvoer werden de beide slachtoffers naar Leiden vervoerd. Daar kwamen zij circa een uur na bot ge beurde in het Diaconessenhuis aan. De mo tor die van voren niet ernstig beschadigd was, is door de politie te Voorschoten in be slag genomen. Een onderzoek naar den staat vaji de remmen zal moeten uilmaken of het ongeluk te wijten is aan het gebruik van niet in goeden staat verkeerende remmen Spoedig na het gebeuren van bet ongeval waren behalve de politie van Voorschoten ook den chef der recherche uit Leiden, de heer W. G. Weners met eenige van zijn mannen aanwezig. Om een uur hedenmiddag vernamen wij dal de [behandelende geneesheer den toe stand van de beide slachtoffers van het motorongeval nog hoogst ernstig en levens gevaarlijk achtte. Onze stadgenoot, de heer H. G. J. Wen- nekers is geslaagd voor het examen teekenen M O. akte Ma. Geslaagd is voor het examen Nijver heidsonderwijs akte Nk. de heer G. Peus- ken alhier. Bij het gehouden verlicht examen voor ontvanger der directe belasting, invoerrech ten accijnzen is geslaagd de heer N. J. Vol- water, adjunct-commies alhier. In aansluiting aan het adres van Volksonderwijs, afdeeling Leiden, hetwelk wij in ons blad van Zaterdag j.l. opnamen kunnen wij meede'elen. dal door het ..Comité van actie voor de Openbare School" aan burgemeester en wethouders eveneens een dertigtal verklaringen van ouders zijn toe gezonden. waarin zij hun handteekening. geplaatst op de lijst voor aanvrage van een bijzondere school aan den Morschweg terug nemen. Voor enkele weken brachten een aan tal leden van de afdeeling Boskoop van dit Instituut een bezoek aan onze stad. Onder leiding van een bestuurslid der Le'idsche afdeeling werden de Lakenhal en andere bezienswaardigheden bezocht. Enkelen hun ner hebben zich toen bereid verklaard om desgewenscht aan deLeidenaars de trots Van Boskoop te laten zien- zijn bloemen- cultures. Dit was niet aan doovemansooren gezegd. Het bestuur van de Leidsche afdee ling organiseert nu voor haar leden en do nateurs een excursie naar Boskoop Zondag a.s. zal de'ze worden gehouden. Waar de kweekerijen van Boskoop tot in het buiten land beroemd zijn mag verwacht worden, dat velen aan den oproeD gehoor zullen geven Het zevenjarig zoontje van mej. A. B. werd gisteren door een wielrijder K. aange reden, waardoor het kind zijn onderbeen brak en een vleeschwond bekwam Het jongetje moest naar het Ziekenhuis worden gebracht. DE REIS VAN DE KONINGIN EN DE PRINSES. Het Noorsche Tel. Bur. meldt: Koningin Wilhelmina en Prinses Juliana, die met hun gevolg Fefor 13 Augustus verlieten, brachten een nacht te Roeisheim in Boeverdalen door en kwamen Zondag te Turtagroe aan. na een prachtige wandeling bij mooi weer, zoodat de deelnemers aan den tocht zeer geest driftig waren. Voor Dinsdag staat een bezoek aan het hoogland van Skagastaelstinderne op het programma. Verdere plannen zijn nog niet gemaakt, daar deze van het weer zullen afhangen. Een ander telegram van het Noorsch Tel. Bur. d.d. 15 Augustus meldt: Koningin Wilhelmina en Prinses Juliana worden vanavond om 8 uur in het Bygdin Hoogland-hotel verwacht. Een gedeelte van den weg wordt in wa gentjes afgelegd, de rest te paard. Het weer is mooi. DE WIJZIGING VAN DEN DIENSTPLICHT. De Minister van Oorlog wijst er in een aan de Burgemeesters der gemeenten ge richte circulaire op, dat het thans bij de Tweede Kamer aanhangige wetsontwerp tot wijziging van den Dienstplicht o a. be oogt, dat de hoogste duur van de eerste oefening voor de dienstplichtigen der zee macht, voor zoovet zij niet bestemd zijn voor den dienst bij de kustwacht, wordt ge steld op 14 in plaats van, zooals thans, op 8 maanden. Mocht de desbetreffende be paling tot stand komen, dan zal voor de lichtingen van 1928 en volgende jaren de eerste oefening niet voor alle aan de zee macht toegewezen dienstplichtigen, maar wel voor een groot deel van hen, niet meer 8 doch 14 maanden beloopen. Tijdens de zitting van de keuringsraden jn het voorjaar van dit jaar hebben de voor zitters van deze raden bij het geven van de inlichtingen, welke zij omtrent den eerste- oefeningstijd bij de verschillende wapenen, I korpsen en diensten der weermacht moes ten verstrekken aan de voor den raad ver schenen personen, die voor de dienstplicht lichting 1928 zijn ingeschreven, "nog geen rekening kunnen houden met bedoelde ver lenging van dien oefentijd bij de zeemacht. De mogelijkheid is dan ook geenszins uit gesloten. dat verschillende jongelieden, die den voorzitter den wensch hebben opge geven orn aan de zeemacht te worden toe gewezen, dezen wensch niet zouden hebben geuit, zoo hun toen reeds bekend had kun nen zijn dat zij de kans zouden beloopen om in geval van inlijving bij de zeemacht een eerste oefening van 14 maanden te moeten vervullen. Noodig wordt het daarom geacht, hen alsnog dienaangaande in te lichten en hen in de gelegenheid te stellen, hun bedoelde opgaaf betreffende de indeeling bij de zee macht in te trekken, zoo zij dit wenschen. Uit dien hoofde verzoekt de Minister den Burgemeesters om op de wijze, welke zij het meest doeltreffend achten, ter kennis van belanghebbenden te brengen; 1. dat bij de Tweede Kamer der Slaten- Generaal een wetsontwerp tot wijziging der Dienstplichtwet aanhangig is en dat, indien dit wetsontwerp tijdig en onveranderd tot stand mocht komen, voor de dienstplichti gen der lichting 1928, die worden toege wezen aan de zeemacht en bestemd zijn voor den dienst bij de kustwacht, en ver moedelijk ook voor een deel van de overige aan de zeemacht toegewezen dienstplichti gen van die lichting de duur der eerste oefe ning bepaald blijft op acht maanden, doch dat voor de overige aan de zeemacht toe gewezen dienstplichtigen de lichting 1928 die oefeningsduur vermoedelijk zal worden verlengd tot veertien maanden; 2. dat vóór hun inlijving niet met zeker heid zal kunnen worden bepaald, wie hun ner. ingeval van totstandkoming der wets wijziging. voor een eerste oefening van acht en wie hunner voor een eerste oefening van veertien maanden bestemd zullen zijn; 3. dat, indien voor de lichting 1928 inge schreven personen, die zich reeds voor in deeling bij de zeemacht hebben opgegeven, met het oog op bedoelde mogelijkheid van bestemming voor een eerste oefening van veertien maanden, hun opgaaf voor de zee macht mochten wenschen in te trekken, zij hun desbetreffende wenschen zullen behoo- ren kenbaar te maken ter secretarie van de gemeente, voor welke zij hebben geloot, zooveel mogelijk vóór 5 September a.s. en anders in eik geval vóór 1 October a.s.; 4. dat met te kennen gegeven wenschen tot intrekking voor zoover mogelijk zal wor den rekening gehouden, doch dat toezegging van niet-inlijving bij de zeemacht niet kan worden gedaan, aangezien in het algemeen inlijving bij de zeemacht ook -kan plaats hebben van personen, die zich niet daar voor hebben opgegeven ELECTRIFICATIE DER SPOORWEGEN. Naar wij van de directie der Nederland-, sche Spoorwegen vernemen, bestaan er nog geen vaste plannen betreffende de elek trificatie van het baanvak Amsterdam- Amersfoort. Ook betreffende een verdere eventueele electrificatie der Nederlandse he Spoorwegen zal eerst worden afgewacht, welken invloed de electrificatie op de thans gereed gekomen baanvakken op het vervoer heeft, om zoodra de resultaten gunstig blij ken te zijn verdere plannen uit te werken. DE VLIEGENDE HOLLANDER Plannen van Geysendorffei, De piloot Geysendorffer heeft aan het „Vad." medegedeeld nog tal van reizen met zijn bekenden passagier Van Lear Black te moeten maken. Gistermiddag moesten ze naar Londen, heden naar Biarritz. Verder naar Londen en van Londen naar Kopenhagen. Stock holm en Oslo. Vandaar weer naar Londen en dan hoopt Geysendorffer er een paar weekjes vacantie uit te slaan, om die rustig met zijn vrouw in Denemarken door te brengen. Den 24en September gaat hij met den Amerikaan naar Venetië, om daar de vlieg wedstrijden om den Schneider Cup bij te wonen. Men weet. dat deze wedstrijd ver leden jaar in Amerika plaats had en dat toen Italië won. Na het bezoek aan Venetië komt het Amerikaansche snoepreisje, door den heer Van Lear Black piloten en mecanicien aangeboden. Tegen Januari mogen we den heer Van Lear Black in ons land terug verwachten, om dan weer een groeten vliegtocht te on dernemen, waarvoor Geysendorffer 't plan nog moet opmaken. Waarbeen het zijn zal, ligt nog in den schoot der goden. 't Schijnt den heer Van Lear Black hier zóó goed te bevallen, dat hij zich wel eens beeft laten ontvallen, er over te denken, ons land tot woonplaats te kiezen. HET MOND- EN KLAUWZEER. Nederland vrij van de ziekte. Gedurende de week van 31 Juli tot 7 Aug. kwamen in Nederland geen gevallen van mond- en klauwzeer voor. NEDERL. MIDDENSTANDSBOND. Naar de ,,N. Crt." verneemt, heeft de can- didaatstelling voor de verkiezing van vier bestuursleden voor Groepsbestuur A van den Nederlandschen Middenstandsbond tot resultaat gehad, dat de aftredende bestuurs leden, de heeren E. de Körver te Rotterdam, A. T- Meijer te Groningen, H. J. Pelelier te Leeuwarden en J. K. W. F. van Bommel te 's Gravenhage van wie laatstgenoemde aanvankelijk bedankt had voor zijn functie, doch bewogen kon worden zich wederom beschikbaar te stellen allen bij enkele candidaatstelling herkozen zijn. De heeren II. F. van Baaren te Enschedé en C Korteweg te Leiden konden slechts resp. 4 en 2 vereenigingen achter zich krij gen, wat reglementair niet voldoende is. INVALIDITEITS- EN OUDERDOMSWET. Aan het overzicht van de ingevolge de In validiteitswet en de Ouderdomswet 1919 toegestane renten onlleencn wij; Op 1 Juli 1927 werden 8388 weduwen- renten en 9207 weezenrenten krachtens de Invaliditeits wet genoten, terwijl op ge noemden datum krachlens art. 373 dier wet 59741 personen in het genot verkeerden van een als vrucht hunner verzekering verkre gen ouderdomsrente van drie gulden per week. Voorts genoten 17333 personen 'n invali- diteitsrente als bedoeld in art. 71 dier wet Krachtens de vrijwillige verzekering, ge regeld in de Ouderdomswet 1919. waren op vorengenoemden datum 114 005 personen in het genot van een als vrucht hunner ver zekering verkregen ouderdomsrente van drie gulden per week. Ook de „Bremen" terugge keerd Alle vliegers weer te Dessan terng. De „Bremen" heeft het weer ook niet kunnen trolseeren en is teruggekeerd. In een gedeelte van onze oplaag van gisteren hebben wij dit bericht weer teruggenomen, toen het werd tegengesproken. En weer later echter kwam het bericht opnieuw nu van twee zijden en tenslotte bereikte ons het bericht, dat de „Bremen" te Dessau was geland en die op zijn uitgangspunt was teruggekeerd. Dit hebben wij per bulletin direct bekend gemaakt. Deze landing had plaats om 4.24 uur gistermiddag. Het vliegtuig was eerst om 6 uur 's och tends nabij de Iersche kust gezien, daarop te 8 uur onverwacht bij Pulham en om 9 uur tp Sheffield. Het vloog toen in Oost- Zuid-Oostelijke richting. Daarna hoorde men langen tijd niets meer In den namid dag verkeerde men in volledige onzekerheid over het lot van het vliegtuig, toen dit ge heel onverwacht Ie Dessau verscheen. De vliegers vertelden, dat de motor tij dens de 22 uur van den tocht uitstekend had gewerkt. De vliegers en hun passagiers hadden een vreeselijken nacht achter zich. Onmiddellijk bij het verlaten van de Duit- sche kust werd de ..Bremen" overvallen door een zwaar onweder. dat twee uur duurde Het regende bijna den gansch^n nacht en de nevel was zoo dicht, dat men geen hand voor oogen kon zien. Het was zelfs onmogelijk vast te stellen of men over land of over water vloog. Tegen den mor gen werd het weder iels helderder en slaag de men er in land te herkennen. Men vloog toen over Engeland. Het bleek, dat de vliegers ondanks het slechte weder met be hulp van hun kompas steeds de juiste rich ting hadden gevolgd De wolken hingen zoo laag. dat de ..Bremen' vlak boven de hoo rnen moest vliegen Ook op de Iersche Zee en boven Ierland hingen de wolken zoo laag. dat het vliegtuig niet hooger kon stij gen. Hoe meer de „Bremen" de kust van BINNENLAND. De reis van de Koningin en de Prinses. (Binnenl., Ie blad). Nederland vrij van mond- en klauwzeer. (Binnenl., Ie blad). Ernstig motorongeluk aan de Haagsche Schouw. (Stadsn., Ie blad). De Gen. Synode der Gerei. Kerken. (Kerk en School, 2e blad). Bestuursbesluiten van de Intern. Athle* tiek-Federatie. (Sport, 2e blad). BUITENLAND. De „Bremen" heeft den tocht over den Oceaan opgegeven en is te Dessau terug gekeerd. (Ie blad). Sacco heeft zijn hongerstaking opgegeven. (Builenl., Ie blad). den Oceaan naderde, hoe sterker de tegen wind werd. Nadat men de open zee had be* reikt, ontwikkelde de Westenwind zich tot een storm. Met ongeloofelijk geweld beuklo de wind tegen dé kabine en tegen de vlak ken van het vliegtuig. De snelheid van hek vliegtuig werd intusschen met de minuut geringer. De vliegers kwamen tot de con clusie. dat de kans op verbelering van het weder al te gering was en daarom besloten zij om te keeren en hun poging te staken. Zij namen onmiddellijk koers naar Duitscii- land. Daar zij thans den wind in den rug hadden, hadden zij met geen verdere moei lijkheden te kampen, zoodat ze gemakkelijk Dessau konden bereiken. De vliegers en hun passagier waren uitgeput, daar ze van het derde uur van hun vlucht-af onafgebroken, hadden moeten strijden legen storm, nevel en regen. Aan de „N. R. Cl." wordt nog nader gen meld: In een persgesprek hebben de vliegers van de „Bremen" nog vc-rklaard. dat zij reeds kort na het vertrek uit Dessau had den ingezien, dat zij met geheel ander weer dienden te rekenen dan voor hun tocht voorspeld was De „Bremen", die iets Zui delijker vloog dan de „Europa", verliet het Duitsche vasteland ongeveer ter hoogte van Norderney en zette onmiddellijk koers naar het Noorden van Engeland en wel naar Newcastle. Daar kwam het vliegtuig, dat eerst het geluk had gehad aan het onweder dat over Duitschland en een deel van de Noordzee woedde, te ontsnappen, in een nevel terecht, die zóó dik was, dat het onmogelijk bleek de reis in Noordelijke rich ting voort te zetten. Het vliegtuig zwenkte toen Zuidwest af en wel in de richting van Liverpool en Birkenhead Door dezen om weg verloor hel ruim een uur Bij Birken head bereikte men de Iersche zee en van daar vloog men zuidelijk van het eiland Man in de richting Dublin verder. In Ierland was het weder niet beter Het noorden van Ierland werd geheel bedekt met een dichten nevel. Men moest ook hier naar het zuiden uitwijken. Vaak vloog men op den tocht over Ierland op een hoogte van 5 tot 10 meter. De vliegers trachtten nu langs de zuidkust van Ierland den At- lantischen Oceaan te bereiken. De tegen wind was hier echter zoo sterk dat een poging om over den Oceaan te vliegen ge* heel nutteloos bleek. Het vliegtuig zwenkte nu weer af en probeerde in meer noorde lijke richting te vliegen, maar ook deze poging mislukte en daarop werd besloten rechtsomkeert te maken. Zij kwamen nabij Barrow aan de Westkusj van Engeland weder boven land en vlogen nu met de grootste snelheid over de Pennine chain. Ook hier was het weer echter zeer slecht en moeslen ze zoo laag mogelijk boven het land vliegen Aan de Oostkust van Enge land. ongeveer ter hoogte van Hult. veran derden zij van koers en vlogen naar het Zuiden. Zij zetten daarna de reis over Dover en Calais voort om ten slotte over den ITarz naar Dessau terug te keeren De motor, die onmiddellijk na de landing onderzocht werd, bleek geheel in orde te zijn. Kort na de landing van de .Bremen" kwam ook te Dessau een vliegtuig aan. dat de vliegers Risticz en Fdzard van Rremen terugbracht, terwijl de G 31 die de ..Bre men" en „Europa" vergezelde evpneens arriveerde. De „Europa" wordt per trein teruggebracht, waarna zal worden nagezien of reparatie nog de moeite is. Het bericht van de mislukking der „Europa" had natuurlijk te Dessau al een pijnlijken indruk gemaakt. De stemming werd nog gedrukler. toen hovend'»er be rucht zich verspreidde dat ook de Rre men" zich op den terugweg bevond Pro fessor Junkers had franpn in dp oogen Tot de journalisten, die hem zijn meening vroe- gen, zeide hij, dat allo rnenschelijke krach-»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1