No. 20679
ZATERDAG 13 AUGUSTUS
Anno 1927
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIÊN
30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentign uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en
Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30.
v)wSS0 vo'8ens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per weekƒ0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
Olt nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
brengen ter openbare kennis, dat L. Lam-
mers te Leiden, een verzoek heeft inge
diend ter bekoming van verlof voor den
verkoop van alcoholboudenden anderen
dan sterken drank voor gebruik ter plaatse
van verkoop in het perceel Mare No. 72,
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 13 Augustus 1927, 6909
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
brengen ter openbare kennis, dat W. Ligtr
lijn te Leiden een verzoek heeft ingediend
ter bekoming van verlof voor den verkoop
van alcoholvrijen drank voor gebruik ter
plaatse van verkoop in het perceel Hout
markt No. 8. 6907
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 13 Augustus 1927.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
Gezien het verzoek van de firma D. D.
Noordman, om vergunning tot het uitbreiden
van de houtzagerij op het perceel Haagweg
No.59, kadastraal bekend Gemeente Lei
den, Sectie O. No. 1189.
Gelet op de arlt. 6 en 7 der Hinderwet;
Geven kennis aan hel publiek, dat ge
noemd verzoek met de bijlagen op de Secre
tarie dezer gemeente ter visie gelegd is;
alsmede dat op Zaterdag 27 Augustus e.k.
des voormiddags te halfelf uren op het
Raadhuis, gelegenheid zal worden gegeven
om bezwaren tegen dit verzoek in te bren
gen, terwijl zij er de aandacht op vestigen,
dat niet tot beroep gerechtigd ziin zij, die
niet overeenkomstig art. 7 der Hinderwet
voor het gemeentebestuur of een zijner
leden zijn verschenen, teneinde hun be
zwaren mondeling toe te lichten.
A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 13 Augustus 1927. 6908
ALTAAR EN SCHILDERIJEN UIT DE KERK
DER OUD-KATHOLIEKEN
TE LEIDEN.
Een mooie aanwinst tooi het Stedelijk
JUnsenm „De Lakenhal".
De uitbreiding van het St. Elisabeths-
gasthuis maakte het gewenscht om over het
terrein te beschikken van de kerk en pasto
rie der Oud-Katholieken aan de Hooigracht.
De Oud-Katholieken oiierden hun oud, histo
risch bedehuis voor een bedrag dat hun in
staat stelde om een modern kerkje te bou
wen dat beter aan de tegenwoordige eischen
kan voldoen en zooalè men weet een plaats
kreeg aan den Zoeterwoudsche Singel.
Aan het kerkje als gebouw ging weinig
verloren, doch er was een belangrijke ge
schiedenis aan verbonden. Het werd in 1694
gesticht door Hugo Frans van Ileussen, een
godvruchtig en zeer begaafd geestelijke, zoo
wel van moeders als van vaders zijde be-
hoorende tot de aanzienlijke Leidsche ge
slachten.
De ruime geldmiddelen waarover van
Heussen beschikte, stelden hem in slaat zijn
kerk een luisterrijker aanzien te geven dan
waarin de overige Leidsche Katholieke
schuilkerkjes zich in die dagen mochten
verheugen.
Bij opheffing der kerk m 1926 werden een
aantal sieraden, grootendeels door aankoop
voor het Stedelijk Museum „De Lakenhal
verworven.
Het belangrijkste van dezen aankoop is
het groote barok-altaar.
Dit altaarstuk is gevat in een rijk gesne
den lijst, en is geplaatst tusschen twee ge
torste houten kolommen, versierd met lover
werk en met gemengd Ionisch-Korinlhische
kapiteelen. die een onderbroken foonton
dragen, waarin een houten beeld van Chris
tus met het kruis, lusschen beelden van
Vrede en Gerechtigheid en twee brandende
lampen. Het altaarstuk met voorstellen
van de aanbidding der Drie Koningen is ge
schilderd door Guilhelmo ol Willem van
Ingen in 1651 geboren te Utrecht en in 1672
ingeschreven in het St. Lucasgilde aldaar
leerling van Antonie de Grebber. Het is een
goed stuk werk. waarschijnlijk het hoofd
werk van dezen meester. Van denzelfden
schilder zijn zes groote portretten van Hei
ligen, waaronder Fredericus en Odulphus en
de Apostelen Petrus en Paulus.
Hierbij sluiten zich zes emblemata aan
van het lijden van Christus.
Naast het altaar waren twee doorgangen
met versierde houten poortjes. Deze poortjes
zijn door een architraaf met onderbroken
KECLAMEVLAKTE.
'rilichtingen APD RÊCLA*Ï6
AJg STOOR
WAAR^KOMT ^eCLAMe BÉTÉLR. Tor WAA^RtCHT dan DAAR, WAA
5T£Et>$ VECu MENSCHgft MOETEN WACHTEN
WAAROM PAN CJEEN plakborden OP ON^C OVBQWEC^LACIBOOMEN/
foonlon bekroond, waarlusschen goedge-
sneden beeldjes van Maria en Jozef.
De deuren zijn aan de eene zijde be
schilderd met bijbelsche voostelüngen. Ook
zij dateeren uit den tijd van den bouw.
Deze uit den aard der zaak nog niet geheel
volledige beschrijving is ontleend aan een
publicatie van den heer Overvoorde, in het
Tijdschrift van den Ned. Oudh. Bond.
Het Museum kocht verder uit de kerk
een koperen Godslamp, een Venetiaansche
kroon, een wijwaterbakje en jjzeren haard
plaat en verwierf bovendien van elders ver
schillende daarbij passende voorwerpen, die
zamen een volledig beeld geven van een
deftige kapei.
Het gemeentebestuur van Leiden verleende
de con missie voor „De Lakenhal" voor de
verbouwing van het Museum voor dit doel
een suosidie> van I300O en de Vereeniging
van belangstellenden in het Museum „De
Lakenhal" f 1000.
De schilderijen hadden voor het meerendeel
door de vocht geleden en verkeerden daar
door in slechten toestand. Ze zgn door den
adjunct-directeur van het Stedelijk Museum,
den heer A. Court, goed gerestaureerd en
zooveel mogelijk in hun oorspronkelijken staat
teruggebracht, waardoor deze ambtenaar het
Museum zeer aan zich heeft verplicht. Een
der kleine bovenzalen van het oude gebouw
van het Stedelijk Museum werd voor deze
aanwinsten beschikbaar gesteld en is nu
tot een kapel ingericht.
In het bijzonder noemen wij hier een
schilderij doof bemiddeling van den direc
teur door pastoor Lagerwey, uit Utrecht,
afgestaan.
De Lakenhal heeft nu naast het interieir
van een Remonstrantsch kerkje dat voor
eenigen tijd officieel werd geopend ook te
bogen op het bezit van waardevolle herin
neringen aan het Oud-katholiek geloof en
nog wel uit onze gemeente zelf.
Inderdaad verdient de Commissie voor
„De Lakenhal", die op initiatief van den
directeur tot dezen aankoop besloot, daar
voor dank van de vrienden van ons Mu
seum.
Zoodra men met de algeheele restauratie
is klaar gekomen zal de kapel officieel wor
den geopend en daarna voor het oubliek
worden opengesteld.
ADRES VAN „VOLKSONDERWIJS"
INZAKE EEN CHRISTELIJKE SCHOOL
AAN DEN MORSCHWEG.
Door het Bestuur der- Afd. Leiden van
„Volksonderwijs", dat in Juli per advertentie
de ouders van leerlingen uitnoodigde niet
lichtvaardig t8 teekenen op ljjsten voor 't
oprichten eener Bijzondere School, is onder
staand schrijven verzonden:
Aan den Raad der Gemeente Leiden;
Het bestuur van de afdeeling Leiden van
Volksonderwijs heeft een onderzoek ingesteld
naar de beteekenis van een aantal hand-
teekeningen, welke voorkomen onder een ver
zoek tot het oprichten van een bijzondere
lagere school aan den Morschweg, dat 19
Juli j.l. bij uwen Raad werd ingediend door
de Vereeniging voor Christelijk Onderwas
te Leiden.
Op grond daarvan heeft het de eer u
te berichten, dat een aanzienlijk aantal hand-
teekeningen slechts uit welwillendheid is
gegeven, doch tevens in onwetendheid, dat
men daardoor geacht zou worden voorstander
van bijzonder christelijk onderwijs te zijn,
en een school van die richting voor zijn.
kinderen te vragen.
Verschillende gezinshoofden toch hebben
verklaard, bezoek te hebben ontvangen vaiv
een tweetal personen, die hun vroegen, of
zij er iets op tegen hadden, dat er aan
den Morschweg een bijzondere school zou
komen. Zij antwoordden, dat daartegen bij
hen geen bezwaar bestond, als zij huDne
kinderen er maar niet heen behoefden te
zenden. Daarop werd hun gezegd, dat zij
dit niet behoefden te doen. Zij hebben toen
hun handteekening gegeven, niet wetende,
dat zij deze plaatsten onder een stuk, waar
van de onderteekenaars zouden gelden als
ouders, die voor hun kinderen onderwijs
van christelijke richting verlangden. De
steeds meer herhaalde verklaring der be
zoekers, dat van do onderteekenaars niet
werd verwacht, dat zjj hun kinderen raar
de aan te vragen school zouden zenden,
beeft hun belet goed te onderscheiden, welke
beteekenis het dan wel kon hebben hun
hanuteekening te verzoeken.
Zij, die hierover na het vertrek der be
zoekers nog eens nadachten en hun hand
teekening wenschten te schrappen, konden
dit niet doen, daar het adres dor bezoekers
hun onbekend was.
Het is ons gebleken, dat in enkele ge*
vallen, naast de bovenstaande redeneering
nog andere middelen van overreding zijn
toegepast. Zoo werd er op gewezen, dat de
bouw van een nieuwe schooi, in deze dagen
van werkloosheid., meer werk zou ver
schaffen, of werd betoogd, dat het een bij
zonder „nette" school zou worden. Allerlei
middelen zijn toegepast, om hen, die voor
eigen gezin geen bijzonder onderwijs
wenschten, toch maar te doen teekenen.
Deze wijze van verzamelen van hand-
teekeningen is in strijd met de bedoeling en
ook met de woorden van de L. 0>wet.
De bedoeling van die wet is. dat zij. die
voor hun kinderen onderwijs van zekere
richting verlangen, daarvan kunnen doen
blijken, en dat aan dit verlangen zal wor
den voldaan, als de in de wet geëischte
voorwaarden zijn vervuld. Dit mag niet lei-
dtn tot het bijeen brengen van handteeke
ningen van hen. die verklaren het onder
wijs. in de richting, door de verzamelaars
bedoeld, voor zich niet te verlangen.
Dit mag te minder geschieden, omdat on
der de voorwaarden door de wet gesteld,
voorkomt het overleggen van een verkla
ring, waaruit blijkt, dat de school zal wor
den bezocht door een wettelijk geëischt
aantal leerlingen. De verklaring, waaruit dit
moet blijken, mag men dus niet opzettelijk
doen teekenen door gezinshoofden, die zeg
gen, dat hun kinderen de beraamde school
niet zullen bezoeken.
Wij bieden u hierbij een lijst aan met
handteekeningen van 32 gezinshoofden, die
niet geacht willen worden de bedoelde bij
zondere school aan te vragen en die door
deze hun handteekening verklaren, dat zij
hun handteekening onder de aanvrage van
de Vereeniging voor Christelijk onderwijs
terugnemen.
Zij vertegenwoordigen 58 kinderen.
Voorts merken wij op, dat onder de aan
vragen ook handteekeningen voorkomen
van 9 gezinshoofden, wier kinderen reeds
een geliiksoortige christelijke school bezoe
ken. welke niet mogen worden medegere-
kend.
Het aantal leerlingen, waarvan de inge
zonden verklaring der Vereeniging voor
Christelijk onderwijs doet blijken, zal der
halve met deze leerlingen en met de 58,
wier ouders hun handteekening terugne
men, moeten worden verminderd.
Het bestuur der afdeeling Leiden
van Volksonderwijs:
(w. g.) B. D. EERDMANS. Voorzitter,
(w. g.) P. A. HïBMA, Secretaris.
DE STATIONSCHEF TE LEIDEN
EN DE PERS.
Tot onze niet geringe verbazing troffen
wij in de ochtendbladen van de „N. R. Ct."
en van „Het Vaderland" het volgende stuk
van den Leidschen correspondent van deze
couranten aan:
„In verband met de veranderde houding
van den stationschef te Leiden, den heer
van der Born, om voortaan den vertegen
woordigers van de Pers geen toegang tot de
spoorbaan te verleenen hij eventueele.spoor
wegongelukken. hebben wij met genoemden
heer een onderhoud gehad.
Hieruit is gebleken, dat het lezen van de
in enkele bladen opgenomen verslagen van
de spoorwegongelukken rondom Leiden hem
tot deze houding heeft gebracht. Hoewel
wij er o-j wezen, dat het toch niet aanging,
de groote meerderheid der juiste bericht
gevers te laten boeten voor hen, die er
maar op los schreven, gelukte het niet, den
heer van der Born'tot andere gedachten te
brengen.
Het maximum, waartoe hij zich bereid
wilde verklaren, is het volgende:
Ingeval van een spoorwegongeluk mag
de Pers, „als" de dienst dit mogelijk maakt,
met en onder de hoede van den chef naar
de plaats van het ongeval gaan, eventueel
met en onder hoede van een deskundigen
plaatsvervanger, „als" deze ter beschikking
is. Op de plaats van het ongeval „mag" de
Pers trachten inlichtingen van aanwezigen
te krijgen op voorwaarde dat zij zich slechts
naar het oordeel van den chef, tot daartoe
bevoegden wendt en „als" het opruimings-
werk daarvan geen hinder ondervindt.
En als u, wat waarschynlyk is, geen
gelegenheid hebt met de Pers mee te gaan
zoo vroegen wij of ingeval u op
de plaats van het ongeluk zfit ea de Pers
u niet kan bereiken?
Dan, zoo antwoordde de heer Van der
Born, moet de Pers maar wachten tot ik
wel gelegenheid heb of dat ik op het station
terug kom.
Inlichtingen, zoo vervolgde de heer Van
der T'.orn, heb ik steeds willen verstrekken,
dit in tegenstelling met hetgeen ook
al 'in een 'courant beweerd is en hat
dat zal ik ook blijven doen, maar om de
Fers vrijelijk toegang te verleenen en daar
door er aan mede te werken, dat allerlei
nonsens wordt gepubliceerd, daarvoor voel
ik niets.
Wjj brachten den heer Van der Bom
onder het oog, dat wjj van een regeling,
z(ouls hij die zich dacht, in de toekomst
slechts groote onaangenaamheden verwacht
ten, doch ook dit gaf geen aanleiding tot
herziening van het door hem genomen be
sluit.
Desgevraagd deelde de stationschef ons
mede, dat hij geheel zelfstandig in dezen
handelt en hij van de directie uit Utrecht
daaromtrent geenerlei instructie ontvangen
heeft.
Ten slotte zeide hjj ons nog, vooral des
avonds er zorg voor te zullen dragen, do
persfotografen zoo ver mogelijk verwijderd
te houden, omdat „het magnesiumlicht zoo
buitengewoon gevaarlijk is voor de werklie
den, die, door het- schrikken van het plot
seling oplaaiend felle licht, zoo gauw een
ongeluk kunnen kirjgen".
Wjj spraken ten slotte de hoop uit, dat
de directie te Utrecht er andere opvattin
gen op na zal houden dan de heer Van
der Born en dat deze aangelegenheid «loor
de betrelfende directie afdoende en tot
wederzjjdsche tevredenheid geregeld zal
worden.
Tot zoover hel laakbaar bericht. Wij stel
len er prijs op te verklaren dat wij ons met
den inhoud van dit bericht geenszins kun
nen vereenigen. Ons is namelijk steeds ge
bleken dal de heer Van den Born zich nooit
anders dan uiterst welwillend betoonde
indien wij hem om inlichtingen, of in be
paalde gevallen om toegang tot den spoor
weg vroegen.
En het doet ons dan ook oprecht genoe
gen als gevolg van een onderhoud dat wij
hedenmorgen met den stationschef hadden,
te kunnen mededeelen, dat van een „veran
derde houding" van den heer Van den Born
geen sprake is, allerminst van zooals de
correspondent van de „N. R. Ct." en „Het
Vad." dit wil doen voorkomen van „een
publicitcils-vijandige houding".
Het bevreemdt ons in dit verband geens
zins van den stationschef te vernemen, dat
deze naar een „zonderling" voorstel van den
bewusten correspondent om een „selectie"
te maken uit de Persvertegenwoordiging te
Leiden, om die alleen bij voorkomende on
gevallen, enz. in te lichten en toegang te
verleenen tot den spoorbaan, geen ooren had.
En het bevreemdt on9 zeer dat deze cor
respondent zich geroepen en gerechtigd
achtte op eigen gezag en zonder eenig over
leg, zelfs zonder medeweten van zijn col
lega's een dergelijk voorstel te doen. De
correspondent, die naar wij van den heeT
Van den Bom vernemen een kwestie met
den Stationschef had over het betreden van
de spoorbaan bij het laatste ongeval (Gevan-
genislaan)_. (waarvan bovenstaande blijk
baar een uiting is) zal ons althans verplich
ten bij voorkomende verdere gelegenheden
uitsluitend namens zijn bladen, doch niet
namens ,.de Per9" te spreken of te schrijven
Wij herhalen gaarne nog eens dat de
verhouding tusschen den heer Van den
Born en ons steeds van den meest aange-
namen aard is geweest.
DE BIOSCOPEN.
Het was gisteravond stampvol in het
Lnxor-theater, en geen wonder, want de
directie heeft deze week een programma
samengesteld, dat iederen liefhebber van de
rolprent wel een maximum van genot moet
schenken.
Het begint met het gebruikelijke wereld
nieuws, dat o.m. een beeld van de ontzet
tende door de overstrooming aangerichte
verwoestingen in Saksen geeft. Harry Piel
als „De Sensatie-journalist" toont daarna
dat het leven van een Amerikaanschen
journalist nog wel iets verschilt met dat
van zijn Hollandschen collega. Trouwens
wij geloven niet, dat er onder onze Hol-
Inndsche persbroeders velen zullen zijn. die
kunnen nadoen, wat Harry Piel in deze I
BINNENLAND.
De ter-aarde-bestelling van wijlen den
heer F. B. Löhnis. (Binnenl. Ie Blad).
De verhooging van de Dnitsche invoer*
rechten op aardappelen, suiker en varken»*
vleesch. (Binnenl. Ie Blad).
Opening van het Troelstra-oord. (Laatste
Ber. Ie Blad).
BUITENLAND.
De bijeenkomst der Iersche Dail Eireann.
(Buitend. Ie Blad).
De Grieksche crisis. (Buitenl., Ie Blad),
Door slecht weer nog geen vliegen over
den Oceaan. (Buitenl., Ie Blad).
film presteert op het gebied van stoutmoé-
digheid, acrobatiek, durf en onverschrok-i
kenheid.
Het tweede hoofdnummer is van een ge
heel ander genre, doch stellig niet minder
succesvol. Het is een uitstekende U F A-
operette-film „Prinses Troelala", voortref
felijk in scène gezet en vertolkt.-
't Is een dol-amusante geschiedenis,
waarbij het publiek van de eene onbedaar-»
lijke lachbui in de andere valt.
Alsof dit alles nog niet genoeg was, wer-
den wij bovendien vergast op een cabaret
nummer van uitnemend gehalte, een „mu
sical act" van den clown Novel, die zijn
virtuositeit op alle mogelijke en onmoge
lijke instrumenten demonstreert.
Het, programma van het Casino-theater
is deze week zeer interessant. Na de wereld-
revue wordt direct aangevangen met het
eerste hoofdnummer „Mannequin" met in
de hoofdrollen Alice Joyse, Warner Baxter,
Dolores Costeilo en Zazu Pitts.
Hetgeen aan deze film een bijzondere
aantrekkelijkheid verleent is naast het na*
IuutIijke spel van de artisten de alleszins
waarschijnlijke inhoud, waardoor de bezoe
kers zich beter in het gebeuren op het witte
doek kunnen inleven dan wel eens bij an
dere films het geval is.
Buster Keaton bewijst in het tweede
hoofdnummer „Mijn koe en ik", dat hij den
naam van „den man met het stalen ge
zicht" met eere draagt.
Onder de meest komische en hachelijke
situaties blijven zijn gelaatstrekken onbe
wogen, hetgeen bij de bezoekers niet be
paald het geval was. Er is gegierd van hef
lachen om al die heerlijke, onschuldige
nonsens en daarom bevelen wij liefhebbers
van komische films deze week een bezoek
aan het Casino-theater warm aan.
De Synode der Ned.-Herv. Kerk heeft
een bedrag van f400 uit de generale kas
beschikbaar gesteld voor het godsdienst
onderwijs alhier. j
—In aansluiting op het bericht van gistar-
avond uit Maarsbergen, wordt ons gemeld,
dal, na het ontbijt, bijna al de knapen
van de Chr. Knapenvereeniging op weg
gingen naar Maarsen eij, vervolgens naar
de Pyramide van Austerlitz, welke beklom
men werd. Na de lunch trokken zü weet
in zeer vrooljjke stemming naar Maarsbergen
terug. Nadat de meeste reeds hun bagage
in orde hadden gebracht, gingen zij om
halfvijl eten, waarna nog een klein uur
gespeeld werd alvorens de terugreis aan
vaard werd. Eindelijk drong de tijd en na
ettelijke hoera'tjes voor den hotelier en diens
echtgemoote trokken zij naar het station.
Om 10.15 uur arriveerden zij in Leiden, al
waar vele ouders hun kinderen opwachttsa
en waarna zij in optocht naar het verg.-
gebouw „Prediker" marcheerden, alwaar de
reds met dankzegging gesloten werd.
Het programma voor hel Concert in het
Kooipark op Dinsdag a.s. 8 uur. luidt:
1. „Alte Kamaraden", marsch, Feike; 2.
Ouverture „Der Ilaweschacht". Holstein; 3,
„Atmospheric", wals. Gung'l; 4. Balletmu
ziek uit .Faust" Gounod; 5. „Anno nuovo,
vita nuovo". Cosselti; 6. „Chere Amie", wals
Musgrave; 7. Schutterij marsch, Geijp.
Men verzoekt ons mede te deelen. dat
de Lloyd-Rapide met de passagiers van het
uit Indië komende s.s. „Tambora", morgen
om 14.04 aan het H. S M.-Station te
's-Gravenhage wordt verwacht.
Wij vernemen dal het perceel waarin
tot voor korten tijd de Zita-vereeniging een
tehuis voor meisjes had gevestigd en het
perceel aan hel Noordeinde, daarnaast (no's
52 en 54) tot winkelhuizen zullen worden
verbouwd.