9^ocovrrt&n
IftijrtAa/tctt's
wniwAaö&tten
No. 20631
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 18 Juni
Derde Blad Anno 1927
TWEEDE KAMER.
Buitenl. Weekoverzicnt.
Het Quartier Mouffetard.
Mijn indrukken van Italië.
VERWERPING VAN HET VOORSTEL-
ALBARDA.
(Vervolg van gisteren).
Nadat de door Minister De Geer ge
vraagde schorsing der beraadslagingen over
bet ontwerp-zevende leerjaar is ingewilligd
en dit ontwerp is afgevoerd, volgt de be
spreking van de kwestie Albarda—De Geer
Een persoonlijk feit
De heer ALBARDA zegt, dat hij den
Minister geen gebrek aan moed heeft ver
weten. Hij vondt echter, dat het niet op
zijn weg lag, den Minister bjj een regeerings-
cntwerp uit te noodigen.
De Minister van Onderwijs, de heer WAS
ZINK, beantwoordt eenige opmerkingen, in
de eerste plaats die over de wachtgelders.
Bij de toepassing der betreffende wets
bepaling zal soepelheid geboden zijn. In drie
gevallen zal ontheffing moeten worden ver
leend, le. een gemeentebestuur wenscht over
te gaan tot overplaatsing van een onder
wijzer van schooi A naar school B en van
schooi B naar school A; 2o. er moet een
hoofd benoemd worden en het^ gemeentebe
stuur wil daarvoor een wachtgelder benoe
men; 3e met het millieu zal ernstig rekening
gehouden worden bij het verleenen van
ontheffing.
Het is onjuist, dat in landbouwkringen
men vijandig zou staan tegenover het ver
plichte zevende leerjaar. In die kringen
wordt er zelfs zeer veel prijs op gesteld.
Intusschen zal de Minister onmiddellijk met
zijn ambtgenoot van landbouw in overleg
treden over de opmerkingen van den hfeer
Van Voorst tot Voorst betreffende het -lager
landbouwonderwijs.
Do VOORZITTER deelt mede, dat de heer
Albarda had opgemerkt, dat spreker den
Minister van Financiën niet had uitgenoodigd
om bij de behandeling van deze ontwerpen
tegenwoordig te zijn. Spr. is echter van
meening, dat de Regeering zelf heeft te
beoordeelen, wie een bepaald ontwerp zal
verdedigen, al kan de Kamer als zoodanig
een Minister uitnoodigen inlichtingen te
geven.
De heer MARCHANT (V.-D.) betoogt, dat
de Minister van Financiën zelf moest be-
oordeeien, of hij bjj deze beraadslaging
tegenwoordig zou zijn. Spr. sluit zich aan
bij den voorzitter.
De heer SNOECK HENKEMANS (C.-H.)
komt op tegen het voornemen een lagere
school met een kopschool te verplichten
een zevende leerjaar in te richten.
De heer GERHARD (S.-D.) komt hier
tegen 'op.
De algemeene beschouwingen worden ge
sloten.
Bij art. 1 licht de heer BIJLEVELD een
amendement toe om te voorkomen, dat ten
aanzien van de tijdelijk aangestelde onder
wijzers iets anders zou gelden dan voor
de niet-wachtgelders.
De MINISTER neemt het over, evenals
een amendement-Bjjleveld, om de nieuwe
bepalingen slechts te doen gelden voor hoof
den en onderwijzers, aangesteld na 17 Juni
1927.
Het wetsontwerp wordt aangenomen
z. h. st.
j Voorstel-Albarda.
Aan de orde is voorts het voorslel-Albarda.
De heer L. L. II. DE VISSER (C. PJ be
toogt. dat onder de heerschende klasse geen
enkel onderwijs-ideaal te verwezenlijken is.
Het evenwicht in de Staatsfinanciën is er
reeds lang en er zijn nog overschotten van
millioenen. De regeering heeft dit voorstel
onaannemelijk verklaard.
Aan het parlement is nu de taak, het ze
vende leerjaar le kiezen boven deze extra
parlementaire regeering. Gebeurt dat niet,
dan zal het parlement slechts schijn blijken
en de scepter gevoerd worden door een aan
tal machthebbers, tegen wie het parlement
niets heeft in te brengen.
De heer SUR1NG (R. K.) geeft in ver
band met de schorsing over het regeerings-
ontwerp den voorstellers van het voorstel-
Albarda in overweging, ook schorsing der
beraadslagingen.
Spr. verlrouwt, dat in October in een
nota van wijziging zal worden verklaard,
dat de zevenjarige leerplicht met 1 Juli 1928
zal worden ingevoerd. Spr. ziet den minis
ter van onderwijs instemmend knikken.
De heer KETELAAR (V. D.). Dat zegt
niets!
De heer SURING acht het thans het best,
dat het voorstel wordt geschorst om te voor
komen, dat het verworpen wordt.
De heer SMEENK (A. R.) sluit zich daar
bij aan.
De heer KETELAAR (V. D.) vindt geen
voldoende aanleiding voor de onderstelling,
dat de regeering thans wel tegemoet zal ko
men aan de wenschen van de voorstem
mers der motie-Suring.
De heer ALBARDA (S. D.) deelt mede .dat
de voorstellers geenszins van plan zijn,
schorsing te vragen. Als het voorstel ver
worpen wordt, slaat het in het geheel niet
in den weg van nadere voorzieningen door
de regeering Maar sprekers voorstel heeft
het voordeel, dat het de leerverplichting
reeds brengt op 1 Januari 1928.
Dit komt -10.000 kinderen meer ten goede
dan wanneer de leerverplichting op 1 Juli
komt.
Dr. DE VISSER (C -H.) begrijpt de betee-
kenis niet van de handhaving va» dit ont
werp. Spr verwacht in October een wijzi
ging van het regeeringsontwerp, waarbij de
regeefing voorstelt de 7-jarige leerverplich
ting 1 Juli 1928 in te voeren. Dan kan de
heer Albarda een amendement voorstellen
in den geest van dit voorstel.
Handhaaft hij het toch en wordt het ver
worpen, dan kan de Kamer zulk een amen
dement eenige maandpn na de uitspraak
van thans, dal amendement niet aannemen.
Handhaving van het voorstel komt.spr.
onhandig voor. Spr. zal daarom tegenstem
men.
De heer ALBARDA repliceert.
Mej. YTESTERMAN (V. BA sluit zich aan
bij dr. de Visser en zal ook tegenstemmen.
Het voorstel-Albarda wordt verworpen
met 57 tegen 33 stemmen.
Voor stemden soc-democraten, vrijzinnig-
democraten, de heeren Arts (R. K. V. P.) en
De Visser (C. P.),
De internationale lnchtdiensten.
Zonder beraadslaging of stemming wordt
aangenomen het wetsontwerp tot bevorde
ren van het onderhouden van luchtvaart
diensten tusschen Nederland en het buiten,
land door de K. L. M.
De VOORZITTER deelt mede, dat de
Kamer tot nadere bijeenroeping uiteengaat
Hij wenscht den leden een prettige vacantie
en sluit de vergadering.
RECLAME.
VERSTERK UW NIEREN!
Werp dat lustelooze, afgematte gevoel
van u, en herwin uw gezondheid en energie
door uw nieren te helpen om de schadelijke
en kwaaddoende vergiften uit uw bloed te
filtreeren. Maak uw leven weer tot een
lust! Die pijn in de lendenen, die urine-
stoomissen, dat vermoeid, zenuwachtig,
uitgeput gevoel, die hoofdpijn en duizelig
heid kunnen alle te wijten zijn aan nier-
zwakte, en deze kan overwonnen worden.
Piekeren helpt u niet. Word flink en
gezond door het gebruik van Foster's Rug
pijn Nieren Pillen. De tijd bewees, dat dit
specifieke niergeneesmiddel aan de nieren
juist die versterkende hulp geeft, die zij
noodig hebben en deze organen bijstaat om
het bloed volkomen en terdege te zuiveren.
Door nieuwe kracht aan de verzwakte
nieren te geven, kunnen Fosfer's Pillen
kwellende nierverschijnselen als rheuma-
tiek. ischias, spit. waterzucht, niersteen, en
blaasontsteking verlichten en voorkomen.
Duizenden in Holland danken hun tegen
woordige goede gezondheid aan de gene
zende eigenschappen van dit niermiddel.
Begin nog heden met het gebruik en zie
hoe snel gij een flinke gezondheid kunt
herkrijgen.
Verkrijgbaar (in glasverpakking met geel
etiket let hier vooral op) bij apotheken
en drogisten k f 1.75 per flacon. 4598
Volkenbondsvergadering en
sovjet-Rusland. Iersche
moeilijkheden. Egypte
geeft toe.
..anneer wij, om zoo te zeggen, geschie
denis gaan maken van de afgeloopen week,
dan zullen we ons moeten bezighouden, in
hoofdzaak, met een tweetal aangelegen
heden, n.l. de Volkenbondsraadszitting en
wat daaromheen is gegroepeerd en de
Russische kwestie, door de breuk met En
geland en den moord op Wojkow zoo in
het eerste gelid der belangstelling ge
bracht en met beide aangelegenheden
samen.
Volkenbondsraadzitting en wat daarom
heen is gegroepeerd; zou het laatste het
aan belangstelling niet verreweg winnen
Bijzonder gewichtige zaken waren immers
officieel niet ter tafel. Dat desalniettemin
toch de „grooten" m Europa alle persoon
lijk aanwezig» waren Mussolini natuur
lijk uitgezonderd bewijst op zich zelf al,
hoe de bijeenkomst daar te Genève feitelijk
dienstbaar gemaakt werd om alle branden
de kwesties eens onder elkaar te bespre
ken. Naast Volkenbondsraad heeft vciga-
derd: Locarno. Tweemaal zijn alle deelne
mers aan de Locarno-conferentie en Locar-
no-overeenkomst bijeen geweest. Het resul
taat Dat zal straks moeten blijken. Naar
buiten is slechts getreden 'n communiqué
van eensgezindheid etc., zooals langzamer
hand vooruit wel is op te maken en waar
in het voornaamste is, dat de geest van
Locarno verder zal worden gecultiveerd
Verder is officieel volledig stilzwijgen be
waard. Niettemin kan men reeds enkele
dingen vastleggen, al zal, gelijk gezegd,
da toekomst eerst uitsluitsel brengen of in
derdaad de overeenstemming wel zoo groot
is geweest, als men dat wil voorwenden.
Vastgelegd is dan dat Duitschland heeft
toegestemd, om de ontmanteling der ves
tingen in het Oosten, waartoe het zich had*
verbonden, en die bet ten uitvoer heeft
gebracht, te doen controleeren, het ver
zet der Duitsch-nationalen ten spijt, die
zich wel weer zullen roeren, om tenslotte
zich neer te leggen bij Stresemann's besluit
om achter de groene tafel te blijven. Als
tegenprestatie is Duitschland toegezegd
een zetel in de mandateneommissie, het
geen practisch beteekent dat bij voorko
mende gelegenheid Duitschland weer „ko
loniale mogendheid" zal kunnen worden.
Of daarnevens niet is toegezegd een ver
dere ontruiming van het bezette gebied
in den vorm van vermindering der bezet
tingstroepen, is neg de vraag. Waarschijn
lijk is dat wel zoo, maar Briand heeft dat
blijkbaar niet willen doen uitkomen, ge
leerd door Cannes en Thoiry, en vooral
niet, waar in Frankrijk de symptomen van
de verkiezingen voor 1928 reed* duidelijk
merkbaar worden, zoodat Poincaré zelts
de nederlaag leed inzake het lucifersmono
polie, ten opzichte waarvan hij weliswaar
niet de kwestie van vertrouwen bad ge
steld, doch toch de groote waarde voor zijn
financieele pla men van had uitgesproken.
Gezwegen nog en dit als mtermezzo
van den kortstondigen Daudet-oorlog, ge
ëindigd door het. zeer tactisch optreoon
van den Parijschen politieprefect en Dau-
det's begrijpen van de nutteloosheid van
bloedvergieten Zijn arrestatie was voor do
regeering onvermijdelijk geworden door
het optreden tegen de communisten en door
zijn eigen uittarting. Briand dan, om terug
te keeren tot ons uitgangspunt, heeft zich
naar buiten op ruim baan gehouden, maar
o.i. toch wel beloften gegeven Zonder ïeti
in dien geest, zou Stresemann moeilijk on
geschonden naar Berlijn kunnen terug-
keeren I
Verder is daar in Genève volledig onder
de oogen gezien het Russische vraagstuk,
zooals dat is geworden na de breuk met
Engeland. Deze breuk dreigt toch voor de
sovjets catastrophaal te worden, de reden
ongetwijfeld dat tegen Engeland met zeld
zame woede wordt geraasd; zelfs zoo, dat
ieder direct voelt dat ongemotiveerde haat
aan het woord is. Niet alleen toch, dat
de sovjets in Engeland geen crediet meer
hebben op zich zelf reeds een strop,
daar zij deze harder noodig hebben dan
ooit maar ook elders is de crediet
markt thans voor hen gesloten. De sovjets
koopen n.L met wissels op langen termijn,
die dan door betrokkenen in Engelana
pleegden te worden verdisconteerd, daar
zij zelf niet voldoende kapitaal bezaten
op den vervaldatum te wachten. In Enge
land weigert men deze zaken voortaan
en zoo zijn de sovjets grootendeels „ein-
gekreist." Zonder dat politiek van eenig
anti-Russisch front sprake is.
Ongetwijfeld is daarom het onderhoud
dat Tsjitsjerin, de Russische ministér van
buitenl. zaken, te Berlijn heeft gehad, van
gTOOte beteekenis. Duitschland heeft Rus
land van een en ander op de hoogte ge
bracht als soort tusschen-persoon, tevens
wijzend op den zeer slechten indruk bij
z.g. neutralen van de moorden, die thans
in Rusland weer aan de orde van den dag
zijn, als bewijs van de onbetrouwbaarheid
der toestanden in Rusland zelf.
Juist deze onzekerheid in- en uitwendig,
is het eenig groot gevaar bij de verhou
ding tot Polen, 't Zou immers niet voor
de eerste maal zijn, dat een oorlog als
bliksemafleider dienst deed, hoewel daar
tegenover staat, dat het ook geheel anders
kan uitpakken als achter het oorlogsfront
alles plotseling inéén stort. De sovjets zijn
nog weinig tevreden over de houding der
Poolsche regeering en het vonnis, gewezen
tegen Wojkow's moordenaar, practisch
neerkomend op 15 jaar gevangenisstraf met
eens gratie in 't vooruitzicht, helpt bitter
weinig mede, om de stemming te kalmee-
ren. In Rusland had men de doodstraf ge
wild sans pardon. Door en ander zal de
notawisseling ongetwijfeld worden voortge
zet. Maar: Polen heeft in dezen alles mee,
niets tegen.
Engeland heeft in eigen huis nieuwe
moeilijkheden. De Iersche verkiezingen
hebben de regeering-Cosgrave toch, tegen
alle verwachtingen in, een groote neder
laag toegebracht, waardoor zij in de Dail
Eireann in de minderheid is gebracht. Geen
der partijen heeft voldoende mandaten
veroverd om zelfstandig een kabinet te
vormen, zoodat combinatie noodzakelijk
zijn zal. Maar tusschen wie... Gesteld, dat
ten aanzien hiervan een oplossing wordt
gevonden de aldus gevormde regeering
blijft wankeldan doemt direct een.
nieuw vraagstuk op: de republikeinen on
der de Valera, die uit de vorige Dail zijn
weggebleven, willen na hun overwinning
van nu zitting nemen, doch zonder afleg
gen van de eeden aan den Engelschen
koning. Hoe men daarmee zal doen Voor
Ierland, het groene eiland, breken weer
oogenblikken van groote spanning aan,
misschien van nieuwen burgerkrijg.
Hiertegenover heeft Engeland het pleit
in Egypte gewonnen. Wel staan nog niet
alle gegevens ten dienste, maar dat mag
toch al wel worden vastgelegd. De Egyp
tische regeering heeft eieren voor haar
geld gekozen en tegen zijn zin in, zal het
parlement ditmaal nog wel meegaan. Zag-
loel acht zijn tijd blijkbaar nog niet ge
komen.
De arme wijken van Parijs hebben even
goed ieder hun eigen stempel ale de rijke
wijken.
Wat een verschil bijvoorbeeld tusschen
de rijke avenue Victor Hugo en de rijke
boulevard Malesherbe. De eerste ligt vlak
bij het bois de Boulogne en ziet er uit
alsof ze zoo spiksplinternieuw gebouwd is.
Den heelen dag heerscht er een drukke
beweging. Luzueuse magazijnen, en schit
terende restaurants volgen er elkaar op, het
eene na het andere. Dat alles is in over
eenstemming met de menscheD die er wo
nen, rijke burgers, renteniers en „Parij-
sche" vreemdelingen. De boulevard
Malesherbe is vpel kalmer; de huizen zijn
er allemaal tan een eerbiedwaardigen leef
tijd, veel groote deftige heerenhuizen treft
men er aan. Bijna geen magazijnen, en
nog minder restaurants Daar is de wijk
der deftige bourgeoisie, der aristocratie,
der „Parijsche Parijzenaars", van een ver
fijnder elegance en van een stiller, waar
diger luxe Ziedaar twee rijke Parijsche
wijken, die vlak bh elkaar liggen, maar
die ieder hun eigen zeer bijzonder stempel
dragen. Precies zoo gaat het met de arme
wijken.
De bewoners van het quartier Mouffe
tard zijn volstrekt niet rijker dan de be
woners van het quartier Menilmontant bij
voorbeeld, maar ze hooren om zoo te zeg
gen tot een ander soort. Ook hun werk-1
zaamheden zijn anders, en daarom heeft
het quartier Mouffetard zoowel binnen in
de huizen als daarhuiten een geheel eigen
karakter, verschillend van Menilmontant.
Menilmontant is een wijk van fabrieken,
van ateliers, van werkplaatsen, en daar
door van arbeiders, daglooners. Mouffe
tard wordt bewoond door vodden-hande
laars, oudroest-verkoopers. en manden
kooplui
Menilmontant is een volkswijk. Mouffe
tard een handelswijk.
Mouffetard heeft dan ook zijn eigen iom-
mei-markt, hier „Vlooienmarkt" ge
noemd, die gehouden wordt in de rue 8t.
Médard: een straat waarvan de huizen
even wormstekig, even wakkei, en even
beschimmeld zijn als de koopwaren, die er
's Zondagsmorgen-s op de markt te koop
worden aangeboden.
En wie de rue Mouffetard en de rue St
Médard dan ook in haar meest karakte
ristieke gedaante wil zien, moet er 's Zon
dagsmorgens heengaan.
Dan is het er een ware rommel. Een uit
alle mogelijke elementen samengestelde
menigte vult de straat, groenteboeren, man-
den-verkoopers, handkarretjes, auto's,
paarden-karren, alles sjouwt er kris-kras
door enkander heen. Alle trottoirs zijn in
beslag genomen door een onafzienbare rij
uitstallingen van allerlei soort. Kreten,
roepen, geschreeuw, loven en bieden schet
tert en krijscht er tegen elkaar op. Ieder
een, letterlijk iederéén is daar aan het
schreeuwen hooren. en zien vergaat je
er bijDe rue St. Médard is absoluut
ontoegankelijk voor voertuigen dan. Geen
kwestie van, dat tusschen 9 en 12, een
voertuig daar doorheen zou kunnen rijden;
of het zou dwars over stapels oude ma
trassen, im onbruik geraakte meubelen en
bergen vodden moeten heen rijden. En oud
ijzerwerk nergens ter wereld geloof ik
ziet men zooveel rare instrumenten bij
elkaar, zooveel vreemde machines en zóó
erg verroeste werktuigen en gereedschap
pen. Oude pruiken liggen er naast stapel
tjes tabak, en wht voor tabakafkomstig
van uit de goten en van de straten, de
trottoirs en café-terrassen opgeraapte eind
jes sigaret en sigaren... daar staan de z.g.
„ramasseurs de mégots" hun zaakjes te
doen, en vaak goede zaakjes...
Daar het quartier Mouffetard niet zoo
heel ver af ligt van den boulevard M'ont-
parnasse, worden er ook schilderijen te
koop aangeboden op de markt van St.-
Médard.
Verder heeft 't quartier Mouffetard ook
nog een historische beteekenis, niet alleen
voor Parijs, voor Frankrijk, maar ook voor
een veel verder wonend volk voor het
Heilige Rusland namelijk. Ten tijde van de
Tsaren-regeering trok alles wat er aan re-
volutionnaire Russen in Parijs was, aan
bolsjewistische voorvechters, zich te zamen
in hel quartier Mouffetard, en kozen daar
hun domicilie. Heele étages werden bewoond
door z.g. „équipages", groote groepen re-
vol utionnaire Russen, die daar in gemeen
schap leefden. Die „équipages" dienden
meteen ais plaats van samenkomst, als club,
als bibliotheek. En nu nog zijn er onder het
groote ayital vreemdelingen, die in het
quartier Mouffetard wonen, de Russen verre,
verreweg in de meerderheid. Ze hebben er
hun eigen café's, hun eigen restaurants, en
zelfs hun eigen hotels. Alleen de politieke
ideeën van die nieuwe Russische bewoners
zijn andere dan die der vorige bewoners.
En het is waar, dat sinds dien tijd ook
het aspect van de rue Mouffetard heel wat
veranderd is; de houweelen hebben er hun
werk gedaan. Maar vanaf de place Con-
trescarpe heeft ze toch nog hetzelfde karak
ter van vroeger tijden behouden, haar
wakkelende huizen, haar onooglijke geveltje^
met verdacht voorkomen, nauwe en vochtige
ingangetjes
Het quartier Mouffetard is een centrum,
waar van alles te koop is, alleen niet na
tuurlijk die dingen, waar elegance en ver
fijnde smaak naar zoeken zou. Maar zoo
's Zondags kan men daar een arme drommel
zien loopen, die heelemaal in lompen gehuld
is, maar zich toch rijk voelt met zijn heele
weekgeld in zijn zak. Ge ziet hem een winkel
tje binnengaan, en er weer uitkomen heele
maal „nieuw" gekleed. Dan gaat hij zich
tracteeren op een smakelijk middagmaal bij
een bistro. En daarna gaat hij zich wat
levensvreugde koopen in een, volks-bal dicht
daarbij, waar gedanst wordt bij de tonen
van een harmonica tegen 4 stuiver per
dans.
De legendarische apache vindt men niet
in deze buurten, bezoekt hier ook de bistro'3
niet. De bewoner van het quartier Mouffe
tard voelt zich te trotsch voor den omgang
met dergelijke individuen hij, hij is een
onafhankelijk mensch, een „koopman", en
wil niets te maken hebben met verdachte
types. Misschien, dat de kazerne van de
„Republikeinsche Garde" met zjjn formidabele
muren, zijn veeltallige vensters en zijn
somber en dreigend uitzicht, daar niet heele
maal vreemd aan is.
Aan het einde der rue Mouffetard, daar
waar zij uitloopt in de carrefour des Gobe
lins. staat een zeldzaam mooie kerk, de
église St. Médard, die dateert uit de 15de
eeuw. Het frappeert u sterk, dat op een
maal alles hier anders wordt
In de rue Mouffetard met haar oude
vervallen huizen, die dagteekenen van eeuwen
geleden, met haar eigenaardige uithangbor
den, haar nauwheid en haar wonderlijk-
vreemde kooplieden-menigte, voelt ge u
bijna tot in de middeleeuwen teruggeplaatst;
en nauwelijks zijt ge die nauwe straat uit,
of breede avenues gaan voor u open, breede
avenues met moderne huizen en groote mo
derne winkels, die in niets behoeven onder
te deen voor de winkels der groote boule
vards. In de rue Mouffetard had ge een
gevoel van benauwdheid, van gebrek aan
lucht, en hier kunt ge weer ademen. In
de rue Mouffetard was het u. alsof ge
bevondt in een heel andere wereld; te mid
den van een schreeuwende, krijschende me
nigte, werd ge met stompen en stooten van
links en rechts voortgedreven ondanks uzelf
zoodra ge er uit zijt, voelt ge u weer
midden in de XXste eeuw met zijn auto's,
zjjn breede wegen en zijn cinema's
Wie Parijs wil kennen in al zijn verschei
denheid. moet niet nalaten een wandeling
te maken door de rue Mouffetard op een
Zondagmorgen, want daar zal hij een schil
derachtigheid vinden, zooals hij nergens
anders vinden zal, in geen enkele andere
arme wjjk van de groote Cité Lumière. En
een Peetje ongemak en benauwdheid is dat
wel waard
M. DE R0VANN0.
Parijs, Juni 1927.
RECLAME.
kalmeeren U en houden Uw geest helder.
1 Buisje 75ct.Bij Apoth.en Drogisten
4618
Mijn enthousiasme na mijn eerste tour
nee in Italië vorig jaar, is nu, na voleindi
ging mijner tweede, zoo mogelijk nog
grooter geworden
Waren wij vorig jaar met ons drieën,
nu was ik geheel alleen cn als men be
denkt, dat ik met twee zware koffers en
mijn harp van 120 K G zoowat 2500 K.M.
aflegde en ik geen enkele moeilijkheid of
vertraging ondervond, dan werpt dat recda
een licht op de uitstekende functioneering
der treinen en op de nauwgezetheid van
het personeel. Ik heb overal een hulpvaar
digheid en ridderlijke behandeling onder
vonden, zooals ik die in geen enkel land
meemaakte. Zonder uitzondering, van hoog
tot laag, van professor tot werkman, van
iedereen ondervond ik vriendelijkheid -n
het ongelooflijkst is, dat zeer dikwijls mijn
fooien aan spoorwegbeambten cn transpor
teurs mijner harp, geweigerd werden. Men
was integendeel blij mij, als artiste, een
dienst te kunnen bewijzen
Het interessantste mijner beide reizen
was, uit den aard der zaak, het optreden
in kleine plaatsen. In Milaan, Venetië, Na
pels, Rome, Palermo, vindt men het be
kende groote stadspubliek, dat zich alleen
van het onze onderscheidt in de meer
luidruchtige uiting hunner tevredenheid.
In de kleine plaatsen echter, zooals Te-
rano, Fabriano, Trento, Massa, Carrara,
Livorno, Pisa, etc is de zaak interessanter.
Ik trad overal op voor vereenigingen met
hun vaste leden (Amici della musica), zoo
als bij ons bijv. Kunstkringen of Kamer-
muziekvereenigingen. De familaire geest,
die er daardoor heerscht. uit zich in alles.
De indruk wordt na ieder nummer druk
besproken en brengt een heen en weer loo
pen en een geroezemoes met zich mee van
belang. Daardoor moet men, na ieder num
mer weer kalm wachten, tot allen hun
plaatsen weer ingenomen hebben, alvorens
te beginnen. Eerst na de eerste nummers
treedt volkomen rust en stilte in, maar
wee! den artist over wien niets te bepra
ten is en wee! dengene, waarop men na
het eerste nummer zegt: „bruto!" Die kan
zijn pleizier wel aan.
Aan een bisgeroep, na een nummer bijv.
midden in het programma, heeft men zich
te onderwerpen. Men moet herhalen, of
men wil of niet. Gaat men toch met een
volgend nummer door, dan onderbreekt
men met klappen, net zoo lang, tot men
toch bisseert. Over het peil van het publiek
in groote en kleine plaatsen, niets dan lof.
Mijn programma's waren werkelijk niet zoo
licht en ook de composities van Fauré,
Gaubert, Roger Ducasse, werden zeer ge
waardeerd. Bij gebrek aan symphonie-or-
kesten wordt de kamermuziek er sterk be
oefend en in Verona bijv. was mijn con
cert No. 30 in dit seizoen. Het feit bijv.
dat mijn impressario te Milaan bij de 400
vereenigingen op kamermuziekgebied van
artisten voorziet, spreekt boekdeelen.
Hoe de harp er geliefd is, blijkt wel uit
het feit, dat ik, na mijn eerste tournee
met mijn Trio (fluit, alt, harp) op wensch
van mijn impressario, geheel alleen moest
terugkomen, en na mijn enthousiast succes,
zal het wel niet mijn laatste tournee ge
weest zijn.
De geest van het volk, zooals ik het
leerde kennen in de treinen, in de trams
en in de restaurants is voortreffelijk. Me
dedeelzaam en kinderlijk nieuwsgierig als
ze zijn, maar van een naïeve nieuwsgierig
heid, die niet beleedigt, ben ik gedurende
de goheelc reis, geen uur zonder praten
geweest. Ik van mijn kant wilde ook graag
alles weten en ik heb daardoor een kijk op
de toestanden gekregen, die werkelijk tot
verheugenis stemt. Zoover ik gezien heb,
is iedereen er tevreden. Men verdient er
goed en men leeft naar zijn zin. I)e fas
cistische discipline aanvaardt een ieder en
de gemoedelijkheid en de latijnsche opti
mistische geest doet de uitoefening der dis
cipline niet gevoelen als een zware druk.
Ik heb bijv. transporten recruten meege
maakt, in denzelfden trein, als waarmede
ik reisde, die me de gehecle reis van tien
uren hebben doen voorbijvliegen en ik heb
mij zelden zoo goed geamuseerd.
Ik heb er, mèt de strenge orde der drie
bewakers, die vóór alles hun orders door
voerden, niets anders gezien en gehoord
dan gelach en gezang. Stel u voor, dat hier,
's avonds om tien uur een troep recruten
in de militaire pas, van het station naar
de kazerne geleid wordt, luid zingende en
lachende tegen iedereen, die hun aandacht
trok cn toch in volmaakte orde. Tegen den
chauffeur van mijn auto riep er een: ,.ooh,
wacht nog even, ik ben zoo terug." Ik
zelf kreeg een bezending kushandjes toe
gegooid.
Ik ben ook opgetreden in verschillende
fascistische vereenigingen op cultureel ge
bied en ik heb de grootste bewondering
voor hetgeen ik hoorde en zag. Er wordt
hard en hard gewerkt aan de opvoeding
van het volk. Op mijn opmerking, dat mpn
bij ons in Holland boven alles de vrijheid
lief heeft, werd mij door een vooraanstaand
fascist geantwoord: TTw volk heeft dan
ook geen dwang noodig." Een kort en bon-
