Mijn indrukken uit Amerika.
Zomerwarmte
INDISCHE KRONIEK.
LAND- EN TUINBOUW.
FAILLISSEMENTEN.
dig antwoord, dat duidelijk toont, welke
taak de fascisten zich opleggen. De ver
eerimg van Mussolini ie oneindig en men
6preekt over hem als over een ,,miracolo'\
maar de groote ommekeer, dien hij in die
7 jaren bereikt heeft, had nooit tot stand
kunnen komen, als het- volk niet zulke
voortreffelijke eigenschappen bezat. Even
als verleden jaar. heb ik ook nu niete,
maar dan ook letterlijk niets, ondervon
den van oneerlijkheid, integendeel. De on
zindelijkheid wordt ook zeer overdreven
en men dient vooral niet uit het oog te
verliezen, dat er streken zijn, waar men
zeer weinig water en door de heet© zon
des te meer stof vindt. Zoo in Massa bijv.,
waar na een groot financieel offer eindelijk
water aangeboord werdbij de laatste aard
beving echter is het water volkomen ver
dwenen en kan men weer van voren af aan
beginnen. Men heeft in den afgeloopen
winter dan ook voor een waar waterpro
bleem gestaan.
In Verona speelde ik in. een zaal, zooalfc
er wellicht geen tweede op de wereld be-
Etaat. Het is een lange zaal van ongev.
3400 menschen, en ligt in het beroemde
Gastel Vecchio (1354 gebouwd), geheel ge
restaureerd en ingericht als museum. De
zaal is in den zuiversten barokstijl, rijk
gebeeldhouwd en met waardevolle schilde
rijen en beschilderingen. De lichtarmen
zijn authentiek'en stralen een overvloedig
en warm licht uit, op den achtergrond van
het ruime podium zijn prachtige beschil
deringen, terwijl rond de zaal een galerij
is van wit marmer. Het is een genot in
die zaal op te tredenhet inspireert den
kunstenaar en fascineert hem vanaf het
eerste oogonblik. Me dunkt, in zulk een
zaal kunnen geen minderwaardige uitvoe
ringen plaats vinden. Ik zette in het ge
denkboek mijn handschrift naast dat' van
D'Annunzio, die er een lezing had gehou
den en vond er de meest enthousiaste op
schriften van Busoh, Katleen Parlow,
Dresden er Strijkkwart et, etc.
Aan het beschrijven der schoonheden in
de natuur waag ik mij natuurlijk niet, doch
één tafereel laat mijn gedachten niet los
en dat is de reis langs de Adriatische kust,
waar de trein soms tot op 45 M. afstand
van het water rijdt. Ik zag uitgestrekte
korenvelden, waarvan de frissche groene
kleur plotseling overging in het mooist
denkbare diepe azuur der zee. Er dobber
den, ontelbare bruine scheepjes met fel
gele zeilen, die alle beschilderd waren met
een grooten zwaren haan, met rooden kam.
De zeilen waren gerepareerd met roode,
groene of blauwe lappen en het geheel
leverde een door. de zon fel beschenen in
tens kleurenspel op, dat een schilder tot
verrukking moet brengen. Men volgde dit
tafereel wel een uur lang vanuit den trein,
tot men plotseling hoog op een ver in zee
vooruitspringende rots het mooie en oude
stadje, Ancona ziet liggen. Waarlijk, het
is een voorrecht, dat prachtige land, met
zijn gemoedelijk en ridderlijk volk, te door
kruisen en zich te laten koesteren, aan zee
of in de bergen door de stralende zon in
een tijd, waarop we nog loopen te bib
beren.
Waarom ik al die vleiende dingen over
Italië neerschrijf. Wel, omdat ik mij ver
plicht voel, na de gastvrije en meer dan
sympathieke ontvangst, die ik er genoot,
ons volk betere inlichtingen te geven, dan
die, welke de publieke opinie vormen en
welke dikwijls bezijden de werkelijkheid
zijn.
Hoezeer zou ik mij daartegenover ver
heugen als een Italiaan, na een bezoek aan
ons land, duidelijk in de Italiaansche cou
ranten schreef, dat er bij ons nog wel wat
anders te vinden is dan molens, wijde
broeken, klompen, vrouwen met kappen
en kaas!! Want die verkeerde opinie trof
ik er nog maar al te dikwijls aan.
R. S.
door Dr. NEIL VAN AKEN.
New-York, 2 Mei 1927
De vrije tijd van den Amerikaan.
Wat hij in de bioscoop zoekt,
en wat Charlie Chaplin en de
andere Lachverwekkers hem ge
ven. Veel humor en veel klandizie.
De Amerikaan in doorsnee werkt acht
uur per dag. In den regel heeft hij een
broertje dood aan hard werken. De man,
die werkelijk hardw erkt, dan echter ook
op meer succes rekenen dan de wereldbe
kende lijntrekker. Dat heeft op alle landen
toepassing. De meerderheid in Amerika
heeft echter ve'el tijd over. Bedenk maar
eens, dat sommige bedrijven, Ford bijvoor
beeld, slechts vijf dagen in de week werken,
gedurende slappe of minder drukke seizoe
nen. Wat doet de Amerikaan met zijn
vrijen lijd? Hij zit niet met een borrel of
een kruik bier voor de koffiehuizen op de
boulevards, want noch het één noch het
ander is hier verkrijgbaar. Als hij naar een
café gaat, dan kan dat niets anders zijn
dan een eethuis. Prohibitie heeft hem uit
de openbare drankgelegenheden naar huis
gejaagd, waar hij zich echter danig ver
veeld in zijn vrije uren, als hij geen per
soonlijke liefhebberijen heeft. Gewoonlijk
wordt hij dan ook het huis uitgejaagd cn
betaalt hij zijn zitje in een van de tallooze
bioscopen. Het bioscopen-stelsel in de Yer-
eenigde Staten van Amerika is het grootste
opvoedingsinstituut ter wereld, dat ik be
denken kan. Het heeft natuurlijk heel veel
nadeelen. Over de slechte invloeden van de
film is reeds voldoende geschreven en daar
wil ik dus niet over reppen. Waar de Amc-
rikaansche opvoeder mede te rekenen heeft
is het feil, dat geen enkele Amerikaan on
verschillig is voor wat op het zilveren doek
verschijnt. Wat ook op het doek geschreven
wordt, hetzij in woord of in beeld, hel kan
niet nalalen zijn denken en doen te beïn
vloeden De filmkunst wordt hier nog altijd
beschouwd als een amusement en de ver
moeide zakenman gaat heusch niet naar
de bioscoop om een preek te hooren. maar
om eens hartelijk te kunnen lachen. De ge
zonde Amerikaan is heelemaal geen knie
zer. Men behoeft niet te denken, dat hij
lang over iets zal tobben en peuteren. Om
dat hij weinig redeneervermogen heeft? Dat
heelemaal niet. Het ligt niet in zijn karak
ter, is het heel eenvoudige antwoord, het
welk door psychologen en zenuwartsen op
een veel breedvoeriger wijze kan ontvouwd
en verklaard worden, maar het komt op
hetzelfde neer. Lachverwekkers worden dan
ook meer dan elk ander verheerlijkt als
nationale helden, en al is Charlie Chaplin
nog altijd Engelsch onderdaan, toch wordt
hem een eereplaats gegeven in het Pantheon
v. d. Lachverwekkers. Dit bedrijf heeft aan
de gildebroers van het Lachverbond een
mooi duitje bezorgd. Het is een loonend vak
om je medeburger van het wereldrijk aan
het lachen te maken. Charlie Chaplin doet
er evenwel een paar jaar over alvorens zijn
lachfilm kan geadverteerd worden als een
goede lach- en gezondheidspil. Harold Lloyd
de gebrilde humorist van het zilve'ren
scherm, verdient per jaar met zijn rolpren
ten een bedrag waar u van omvallen zou
en dal ik daarom maar liever ongenoemd
laat Zijn inkomen alleen zou in staat zijn
om u een lach -op het gelaat te brengen,
zelfs op dat van den grootsten Nurks. Tus-
schen twee haakjes moet gezegd worden,
dat Harold in het gewone leven-een even
hartelijke en vroolijke vent is als op' het
doek. Hij is echter ook een goed zakenman
en financiert zijn bedrijf zelf. Hij is wat
men met een vakterm noemt „a one man
show", zoodat hij ook die duiten inoogst,
welke anders, in het geval van den gesala-
rieerden filmkomiek, naar tusschenpersonen
zou gaan. Op dezelfde wijze beheert ook
Charlie Chaplin zijn zaken. Een groot deel
van de inkomsten dier lachkweekers vloeit
voort uit de rechten van oude films. Beiden
hebben op deze manier bovendien nog het
geluk om hun populariteit te handhaven
door films, welke jaren geleden gemaakt
werden. Naar schatting moet Douglas Fair
banks als derde op de lijst geplaatst wor
den. Zijn ontvangsten wotden geschal op
ongeveer 20.000 dollar per week. Cijfers,
cijfers, cijfers, zou men kunnen uitroepen
met een variant op Shakespeare. Toegege
ven, cijfers kunnen dor en droog en wat al
niet meer zijn afgezien van de kunst om
ze te groepeeren, een kunst vol verras
singen en vondsten, intusschen.zij ver
mogen echter ook vaak een treffenden kijk
te geven op bepaalde toestanden en verhou
dingen, beter dan een ellenlang, zwaar
wichtig en gedocumenteerd betoog zulks
vermag te doen. Tot de groote geldmakers
moet ook Gloria Swanson gerekend worden,
al behoort zij niet tot de komiekelingen,
waar ik het nu in het bijzonder over heb.
In den laatslen tijd heeft Charlie Chaplin
veel te lijden gehad van de ongelukkige
en minder verkwikkelijke huiselijke on
aangenaamheden.
Sedert den dag, dat zijn jeugdige echt-
genoote van hem weg geloopen is. heeft zijn,
goede reputatie hier een schrammetje op-
geloopen, hoewel dit voornamelijk betrek-
icing h<¥ft op zeer puriteinsche kringen, die
liever zien, dat Charlie het leven in oneienig
heid met een grillige, jonge vrouw voortzet.
Zoo is bijvoorbeeld kort geleden in een klei
ne' stad door de Ku Klux KI an op een van do
bioscoopdirecties pressie uitgeoefend, om te
verhindering, dat een film van den echt-
scheidenden filmacteur vertoond werd. Men
dre'igde de bioscoop in brand te steken, in
dien aan het dringend verzoek geen gehoor
zou gegeven worden. En dit is in meer ste
den voorgekomen. Toch heb ik een paar
dagen geleden nog een film van hem in
New-York aangekondigd gezien. New-York
is overigens een stad met veel ruimere op
vattingen dan elke andere stad in de Ve<r-
eenigde Staten. Het is een wereldstad, waar
verdraagzaamheid in hooge eere gehouden
wordt. Alleen tegjen politick-radikale ele
menten wordt hardhandig opgetreden. Char
lie heeft hier dus niet veel verzet te vreezen
Hij werd hier onlangs door een groep vak-
genooten op uitbundige1 wijze onthaald, F.n
hij was even populair als altijd. Dat h$eft hij
ook vooral aan zijn persoonlijkheid te' dan
ken, want hij is even grappig naast hel doek
als er op. Hij is het leven pn de ziel van
elke feestgelegenheid. En hij vindt er een
groot vermaak in om steeds maar weer ver
rassingen uit te denken en voor te bereiden.
Als grappenmaker kent hij maar weinig me
dedingers in Hollywood, en het is een karak
tertrek van zijn goede natuur, dat hij nooit
een ongepast profijt zal trekken uit de min
of meer belachelijke partij van zijn slacht
offer. Hij beheerscht een wonderlijke mi
miek en zijn nabootsingen van andere be
kende filmacteurs zou hem een geweldig
salaris kunnen bezorgen. Maar hij is ook een
droomer en van tijd tot tijd overgeleverd aan
melacholische buien. Wanneer hij in een
dergelijke stemming verkeert is het maar
het beste om uit zijn buurt te blijven. Ge
woonlijk schort hij zijn werk op en ver
dwijnt, tot de strijd gestreden is. Zelden
houdt zijn levensbeschouwing den gulden
middenweg. Hij zit óf diep in den put óf hij
verkeert in den zevenden hemel. Hij is
óf overstroomd van grappen, óf hij is in ten
heel droefgeestige stemming. Hierin'herken
nen wij den waren kunstenaar zoowel al9
den mensch, want het kluchtige is in het
werkelijke leven nauw verbonden met het
tragische.
Hoe sterk ook de tegenstand van de En-
gelsche, Fransche en Duitsche hlmonder-
nemingen mag zijn, het moet toegegeven
worden, dat het Amerikaansche bioscoop- en
filmwezen zich nog steeds onderscheidt door
e'en adressieven vooruitgang en door een
verbetering in de gansche machinatie van
het bedrijf. Er komen meer en meer filmpa
leizen. Pas kort geleden werden hier in
New-York een paar van die weelde'rig in
gerichte bioscoopburchten voor het publiek
opengesteld. Mijn persoonlijke meening is,
dat zij een paar voorbeelden zijn van de
slechtste Amerikaansche architectuur. Als
ik bedenk, welke enorme sommen uitgege
ven en op welke wijze deze gebruikt waren,
dan kan ik het inizcht van den bouwer niet
bewonderen. De beide gebouwen, de groot
ste filmtheaters ter wereld, zijn zeer kost
baar en weelderig ingericht Tegen den ge
wonen prijs krijgt men er een prachtige zit
plaats, omringd van alle mogelijke geriefe
lijkheden. Het groote orkest rijst langzaam
uit de diepte op, en als het wefer met de
..bemanning" verdwijnt, dan rijst uit den af
grond een reusacchtig orgel. Uw verbazing
wordt nog grooter. als u aan beide zijden van
dit gigantische orgel nog een paar kleinere
orgeltjes naar boven ziet komen. Onderwijl
worden zij alle drie oorverdoovend bespeeld.
Wat een geweldig toekomstveld ligt er in
Amerika, wanneer de Amerikaan ook op
kunstgebied den Europeanen een9 voorbij
streven zall Hieraan twijfel ik niet en dan
zal voorzeker ook betreurd worden, dat dit
geslacht zooveel geld nutteloos verbruikt
heeft voor deze onoogelijke gebouwen, wel
ke niets anders zijn dan een samenraapsel
van alle mogelijke stijlen, en welke ze'lfs de
strenge lijnen van den specifiek Amerikaan-
schen skyscraper verlaten hebben.
0nderlus9chen is het een opvallend ver
schijnsel, dat er meet en meer geld beschik
baar is voor amusement. De Amerikaansche
oorden des vermaaks verheugen zich al
thans in een drukke klandizie. En wanneer
men dit verschijnsel eens nagaat en naar
een verklaring zoekt, dan is het antwoord
niet moeilijk. Juist bij het huidige-' streven
naar een materieel vooruitkomen, hetgeen
hij den Amerikaan zoozeer in zijn verlan
gen op den voorgrond treedt en bij de voort
durende, afmattende zorgen voor het dagè-
lijksche bestaan, is de behoefte aan
ontspanning, de vraag naar enkele uren van
vroolijkheid bijzonder groot. En deze moge
lijkheden worden hem verschaft in de groot-
sche bioscopen, waar hij voor weinig geld
een paar vroolijke uren doorbrengt.
NEIL VAN AKEN.
RECLAME.
veroorzaakt vaak Hevige Hoofdpijn; een
paar Mijnhardt's Hoofdpijntabletten doen
deze spoedig bedaren. In Buisjes 60 en 30 ct.
Bij Apoth. en Drogisten. 4619
DE MINAHASSA VAN MENADO.
GORONTALO.
Wij zijn de straat van Makassar overge
stoken en ons schip vaart nu onder de
Noord-Westkust van Celebes. Het is alsof
wij in de bioscoop zitten: als op een film
trekt het landschap voorbij, bergen en da
len, bedekt met de ontzaglijke vegetatie der
tropen, eeuwig groene wouden, verstard in
het schroeidende vuur van de zon. Languit
liggen de passagiers te droomen in hun
dekstoelen, de oogen geloken tegen het felle
licht, af en toe tastend naar een kouden
drank tot lafenis, af en toe indolent oprij
zend en met den kijker voor de oogen naar
teekenen van menschélijk leven in het voor
bijglijdend landschap speurend. Zoo volgt
ons schip dezen dag en verder den ganschen
nacht de kustlijn van Celebes en den vol
genden morgen bij zonsopgang aanschou
wen wij de hooge bergen der Minahassa.
Menado ligt vóór ons.
Als één streek ter wereld haar wijd en
zijd vermaarden naam van lieflijkheid en
schoonheid verdient, dan is dat de Mina
hassa van Menado. Van dit van God geza-
gende land gaat een bekoring uit, welke
welhaast nergens in het Oosten eenige an
dere landstreek den reiziger biedt. Niet
slechts de natuur is van een overdadigs
weelde, niet alleen biedt de weg van de ha
venplaats naar Menado naar het zevenhon
derd meter hoog gelegen Tondano, het cen
trum van de Minahassa, de fraaiste natuur*
tafereelen, vergezichten op de baai en de
omliggende hooge bergen en vulkanen,
maar ook de bevolking en haar woonsteden
zijn in harmonie met de omgeving, zinde
lijk, vriendelijk en vroolijk.
In den vroegen ochtend geland, brengt ons
de auto langs een prachligen weg snel naar
het gebergte. De zonnestralen hebben nog
niet hun volle kracht, de atmosfeer is heer
lijk frisch, de dauwdruppels hangen aan de
struiken. Aan weerszijden van den weg lig
gen de klappertuinen, onderhouden als een
Engelsch park. In eiken kampong, waardoor
wij rijden, staan eerepoorten, zijn vlaggen
uitgestoken. De Minahassa is in feestdos, ter
eere van het groote blanke toeristenschip op
de reede van Menado, ter eere van al die
luxe-passagiers, dames en heeren van het
verre Java, die door het trotsche schip der
Koninklijke Paketvaart naar de uiterste
Noord-Oost-punt van Celebes zijn gebracht
om een der schoonste juweelen in den gordel
van smaragd te bewonderen.
Overal is men in de weer om de laatste
hand te leggen aan de versieringen. Hier
hanteert een huisvader nog even de verf
kwast. daar bevestigen vrouwen en kinde
ren kleine vlaggetjes in den pagger vóór het
huis of zij vlechten bloemkransen voor fees
telijke guirlandes. Na een schitterenden
tocht van anderhalf uur langs een weg, die
zich in ontelbare kronkelingen en bochten
naar boven windt, bereiken wij het berg
plaatsje Tondano, waar te onzer eere krijgs
dansen en andere vermakelijkheden zijn op
touw gezet. Onderweg reeds hebben wij het
groot aantal Europeesche kerkjes opgemerkt,
een vreemd gezicht in een Oostersch land
schap. Doch naar men weet zijn de Mina-
hassers Christenen en zij hebben, naar ons
blijkt, de starre, fanatieke dweepzucht van
den Islam, die den Tslamiet in eiken blanke
nog steeds den vijand doet zien, verwisseld
voor het vriendelijke, tegemoetkomende,
opene van het ware Christendom. De Mina
hassa is een der oudste gekerstende streken
,van onzen archipel, en wat meer is. zending
en missie mogen met onverdeelden trots
wijzen op de resultaten van hun werk, een
welvarende, vrome, beschaafde en loyale
bevolking op den uithoek van dit onmete
lijke eiland, dat op zijn verder oppervlak
een nog nagenoeg zeer primitieve bevolking,
onder wie wilde Toraja's en hier en daar
nog niet gansch en al gecorrigeerde koppen
snellers. herbergt Dp Minahassa is een
schoon land. de Minahassers zijn een be
langwekkend, innemend, nog onbedorven i
volk. i
IWij zien den waterval van Tondano en
daarna het prachtige zes en veertig vier
kante kilometers groote meer van dien naam
dat omgeven door hooge blauwe bergen in
zijn kalme wateren de gouden zon en de
jagende wolken weerspiegelt. Wij arriveeren
midden in de negorij op de plaats, waar in
een groote loods een soort van fancy-fair
wordt gehouden en waar straks ook Ie
krijgsdansen zullen worden opgevoerd. On
derweg verrassen wij de krijgers, terwijl zij
aan het proefexerceeren zijn. Terstond voe
ren zij om onze auto een hunner krijgsdan
sen uit onder het uitstooten van wilde kre
ten. Deze lieden zijn uitgedost in de zotste
uniformen, een draagt een admiraalspak,
een ander is geheel in boomschors gewik
keld. Allen hebben valsche baarden en val-
sche snorren. De fancy-fair*wordt bediend
door jeugdige schoonen van Tondano en
Menado, die voor de gelegenheid Europee
sche jurken hebben aangetrokken en er ook
daarin wel wezen mogen, ofschoon men
zich kan voorstellen, dat sarong en kabaai
hun nog beter zullen staan. Aardig is een
Menadoneesch fluilorchest van heel jonge
knapen in vuurroode blouses, op wier mu
ziek kleine meisjes en jongetjes een nationa-
len dans uitvoeren. Als dit is afgeloopen zet
een tot dusver verscholen gebleven Mena-
doneesche jazz-band een shimmie in en dat
is het sein voor passagiers en voor Euro
peesche bewoners van heinde en ver maar
dit feestelijk centrum samengekomen om aan
het shimmiën te slaan, alsof er op dit tro
pisch middaguur geen tropische zon aan den
hemel stond. Wij echter gaan nu ijlings heen
en genieten op den terugweg nog eens van
de vergezichten op het berglandschap en de
baai, waarop ons schip maar een heel klein
wit stipje is.
Laat in den middag licht ons schip het
anker en een nacht varen brengt ons den
volgenden ochtend in de baai van Gorontalo
aan de Zuid-Oostkust van de reusachtige
landtong, die het noordelijk deel van het
groote eiland eiland Celebes vormt. De lezer,
die uit de weinige regels, die ik aan Goron
talo zal wijden en wellicht ook later uit de
beschrijving van andere plaatsen, zal opma
ken, dat onze reis ons ook wel eens naar
minder belangwekkende en minder met na
tuurschoon bedeelde 9freken voert, heeft
volkomen gelijk. Hij gelieve echter te beden
ken, dat ook het bezoeken van minder
schoone en minder belangrijke negorijen
van groot belang is voor de kennis en het
zich een denkbeeld vormen van zoogenaam
de buitenposten, waar kleine* groepen onzer
landgenooten moeten leven en werken. De
Indische medaille heeft ook een keerzijde cn
het is niet de bedoeling dezer kronieken om
\an het Indische leven alleen den rozegeur
en den maneschijn te vertellen. Derhaivc,
binnenvaren in de baai van Gorontale en
bet ankeren voor de delta der Goronta'n-
rivier levert nog een schillerenden aanblik,
waarvan men in het koele ochtenduur kan'
genieten, doch het bezoek aan de plaats kan
slechts teleurstelling opleveren. Gorontalo
als residentie kan men in een onchristelijke
bui iemand wenschen, dien men niet graag
mag. Behalve slechts copra wordt in de om
geving nagenoeg niets geproduceerd, wat
naam mag hebben, hetgeen ook niemand
verbazen kan, die nader kennis maakt met
dezë streek. De meeste huizen liggen in het
water, niet principieel doch vanwege per
manente ovefslrooming. Wij berijden per
auto een weg, waarover op talrijke plaatsen
een kleine bandjir stroomt. Dit is hier een
gewoon verschijnsel.
De inheemsche bevolking maakt den in
druk zeer lui te zijn, hetgeen door compe
tente Europeesche ingezetenen met graagt-»
wordt bevestigd. Zij leven van de opbrengst
van eenige klapperboomen op hun erven en
verder van de hengelsport uit,het raam hun
ner zitkamer bedreven. Na een half uur rij
den bereiken wij de bezienswaardigheid
van deze streek, het meer van Limboto,
d. w. z. een kwalijk riekend moeras van
ondergeloopen land, waardoor een diepere
vaargeul loopt. Een vaartuig, bestaande uit
twee samengebonden prauwen, waarop een
soort prieel is gebouwd, brengt ons na een
half uur varens op het eigenlijke meer, dat
echter behalve een groote verscheidenheid
van watervogels niets merkwaardigs ople
vert en geen reden geeft om langer te blijven
spelevaren. Daarom aanvaarden wij den te
rugtocht naar Gorontalo en brengen het ge
bruikelijke bezoek aan de plaatselijke
sociëteit, waar wij op het terras van lauw
bier genieten, aangestaard door een talrijke
groep uit de inheemsche bevolking, die te
gelijk een staalkaart is van boeventronies
uit verschillende rassen. Vroeg in den mid
dag verlaten wij gelukkig weer deze troos-
telooze plaats. Vier Europeesche Gorontalo-
neezen, die aan de Bar van on9 schip te veel
kouden alcohol hebben gedronken, zenden
ons van de kade hun melancholieke dronke-
mans-groeten achterna. Geen wonder, die
s'akkers. D. B,
PLUIMVEE.
Houtskool, zwavel enz.
Onder de eenvoudige, maar toch zoo nut
tige toevoegsels bij de voedering onzer
hoenders mag men met recht de houtskool
rangschikken. Men kan voor ons pluimvee
gereed gemaakte houtskooistukjes koopen,
maar kan ook zelf met een niet al te
zwaren hamer gewone stukken houtskool,
zooals men die van den brandstoffenhande-
laar betrekken kan, fijn kloppen. De stukjes
kunnen voor kippen der zwaardere rassen
de groote hebben van een maïskorrel, voor
krielen, fazanten en duiven wat kleiner. Het
fijnkloppen is geen aangenaam werkje, doch
men kaD er veel aan doen om zich wat
minder zwart te maken. Daartoe leggen wjj
op de te verkleinen stukken een stevige lap
of zak, dan hameren wjj er op los, maar
in een kalm tempo, teneinde niet binnen
een minimum van tjjd het uiterlijk te hebben
van een schoorsteenveger in functie.
Het schijnt, dat de houtskool fitreerend,
absorbeerend werkt en dit nog al gauw
doet ook, want reeds een paar uren na
het gebruiken van houtskool blijkt uit de
zwarte kleur der meststoffen, dat de honts»
kool zich heeft verdeeld en door het darm
kanaal van den vogel is heengetrokken;
allerlei onnutte stoffen met zich voerend.
Ook voor kuikens is de houtskool nuttig.
Ze regelt hun spijsvertering en blijkt vooral
dur.ne, waterige ontlasting te bestrijden.
Ook voor broedende hennen is de houtskool
goed, daar de uitwerpselen de gewone, nor.
male vastheid behouden en, wat opmerkelijk
is, niet dien buitengewoon ondraaglijken
stank van zich geven, dien men wel bij
verkeerd gevoederde kloeken waarneemt. Om
zeker te zijn, dat ze houtskoolstnkjee niet
laten liggen, kan men ook deze stof als grof
poeder flink door het zachtvoer mengen.
Dit laatste geldt natuurlijk niet voor de
kloeken, want die krijgen uitsluitend in hun
broedtijd hun gewone gemengde graanvoer,
volstrekt geen groen- en geen zachtvoer.
Gewoonlijk pikken de hoenders de stukjes
houtskool gretig op, zoodra zij er maar aan
gewend zijn.
Een andere voor pluimvee onmisbare stof
is de zwavel, zonder welke zelfs het voort
brengen van eieren onmogelijk zou zijn. In
het meerendeel der voederstoffen is reeds
zwavel in scheikundige verbinding met andere
stoffen aanwezig en in het zoo wonderlijk
ingerichte laboratorium van het kippen-
lichaam wordt het afgescheiden en gaat het
weer nieuwe verbindingen aan, die den
groei eu de instandhouding mogelijk maken.
Daarom is het goed, speciaal aan de fok-
toom-exeraplaren een theelepeltje bloem van
zwavel op het rantsoen zachtvoer van
tien kippen te voegen. .Om de zwavel goed
te verdeelen, roert men ze nauwkeurig door
het nog geheel droge ochtendmeel. Som
mige liefhebbers meenen, dat deze bijvoe
ging van zwavel het veeren- en eiervreten
voorkomt.
Ook uitwendig bewijst zwavel goede dien
sten bij de bestrijding van mijt en luis. Wat
zwavelbloem in liet droge zandbad in hokken
en nesten is altijd aan te bevelen. Een stuk
pijpzwavel in den drinkpot te leggen is ge
heel nutteloos. In oude tijden geloofde men
daaraan ook voor honden. Maar aangezien
zwavel onoplosbaar is in water, kan het
nooit eenige werking uitoefenen.
De voor hoenders van allen leeftijd zoo
noodige kalk kan men hun op meer dan één
manier geven. Direct als fosforzure voeder,
kalk, door zeer fijn gestooten eierschalen,
door fijn gebroken metselkalkpuin, door 't
zeer kalkrjjke klavermeel, door gedroogde
garnalen, door fijn geknipt gras. Nooit geve
men ongebluschte tolk, want de dood zou
er op volgen. Waar men met mijt en luis
te kampen heeft, zal de gebluschte tolk
een poed middel ter vernietiging dever
parasieten blijken. Sommigen hangen een
linnen zakje met droge, gebluschte kalk aan
de zoldering van het nachthok op. Als nu
het hok zijn schoonmaakbeurt minstens om
de drie dagen heeft ondergaan, klopt men
tegen het zakje en fijne kalkwolken ver
spreiden zich in het rond en de kalkdeeltjes
dringen door tot in alle naden en voegen.
Zout moet ook niet vergeten worden, het
werkt mee tot het smakelijk maken van
het voer, maar zeer klein kwantum, want
het vogellichaam is zeer gevoelig voor de
werking van zout. Daarom mag men
er steeds tegen waken, dat zoute kost, in
welken vorm dan ook, buiten bereik der
kippen blijft.' Nemen we aan een hoeveelheid
zachtvoer voor tien groote kippen, dan mag
daar niet meer in dan de oplossing in
v.ater van tien gram keukenzout.
Peper en aanverwante kruiderijen deugen
niet voor on3 pluimvee. Het is te prik
kelend in de maag en verhoogt onmiddellijk
de lichaamswarmte, evenmin is het aan
drijvend tot den leg, noch tot broedsch
worden.
Mosterd, mits volkomen onbedorven, is
daarentegen niet te verwerpen. De hoeveel
heid in het zachtvoer voor tien kippen mag
niet meer zjjn dan een schraal theelepeltje.
Ijzer in het drinkwater is goed, want
het vormt een der bestanddeelen ran het
bloed en doodt de ziektekiemen, die soms
in het drinkwater aanwezig kunnen zijn. Die
frisch leidingwater aan zijn dieren geeft,
heeft een voorrecht boven anderen, die hun
dieren water uit putten en slooten moeten
voorzetten.
RECLAME.
Doos 50-60,Tube 80 ct. Bij Apoth.en Drogisten.
4617
Uitgesproken:
C. P. den Hollander. Leiden, Lage Rijn
dijk 6, W. F. van den Seen, te Leiden,
Hooigracht 60. Rechter-comm. nir. A. S.
Rucb. Curator mr. A. J. Sormani, te Leiden.
H. Hogewoning Hzn., bloembollenkwee-
ker, te Oegstgeest. Rechter-comm. mr. J. A.
F. v. Asperen. Cur. mr. A. Beels, te Leiden.
MEDEDEELING
VAN DE LEIDSCHE ZWEMCLUB
(REDDINGSBRIGADE).
Leert zwemmen, opdat gij u'v
medemensch van den verdrinkings
dood zult kunnen redden.
Ontdoe U voor het in 't water
springen van zware kleeren en zoo
mogelijk van uw schoenen.
- n 1
