INSCHRIJVING
GELDERSCHEN ACHTERHOEK
EN TWENTE.
No. 20626
MAANDAG 13 JUNI
Anno 1927
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van hetlen.
UIT PF Rl INSTEEK.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en
Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
ƒ0.18
,0.18
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
VOOR DEN
Wij ontvingen nog van:
Mej. B. K. f 1.50; opbrengst collecte bal
avond 11 Juni Instituut W. F. van Wijk
f7.58; H. S. M. f9; fam. D. H. f 1.50, dr.
L. C. B. 19.60.
In totaal ontvingen wij f 1170.17.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
brengen ter algemeene kennis, dat door hen
vergunning is verleend aan J. M. Jansen
en rechtverkrijgenden tot het oprichten van
een boekbinderij in het perceel Oude Rijn
No. 90, kadastraal bekend Gemeente Leiden
Sectie H. No. 3422.
Leiden. 11 Juni 1927. 4360
A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
DE HEER P. STAPEL GAAT HEEN.
Naar wij vernemen heeft de commissa
ris van politie, de heer P. Stapel, het voor
nemen te kennen gegeven een dezer dagen
wegens gezondheidsredenen aan H. M. de
Koningin eervol ontslag uit zijn betrekking
te verzoeken.
DE HEER P. STAPEL
Ongetwijfeld zullen talrijk velen dit be
sluit met leedwezen vernemen, daar de
heer Stapel, die 1 September van het vorige
jaar zijn zilveren jubileum als commissa
ris van politie herdacht, zich niet alleen in
de politioneele kringen, maar ook daarbui
ten bemind heeft weten te maken door zijn
rechtschapenheid, zijn strikte eerlijkheid en
groote humaniteit.
DE INVAL BIJ DE INDONESIËRS.
Naar wij vernemen, is een der Indonesiërs
die een deserteur bleek te zijn, thans door
de politie in bewaring gesteld.
Over het te den Haag gebeurde wordt nog
gemeld
De subsituut-officier van justitie, mr. En-
epr, de rechter van instructie jhr- mr. Cal-
koen en twee inspecteurs van politie stel
den een onderzoek in, in de perceelen Adel-
heidstraat 121. Charlotte de Bourbon plein 18
en Schenkstraat 118.
Daar werden in beslag genomen een zeur
groot aantal papieren, correspondentie en
andere bescheiden, die in de Javaansche
taal waren gesteld. Wij vernemen, dat er
ook een aantal Brownings in beslag geno
den zijn Velen van de Indische studenten
'iepen met geladen revolvers in hun zak. Zij
zijn ondervraagd, doch er is nog niemand
gearresteerd, omdat uit het onderzoek van de
bescheiden nog blijken moet. of er termen
zijn, een strafrechtelijke vervolging in te
bellen. Dit onderzoek zal echter nog ge-
rrimen tijd vorderen De justitie heeft reeds
^nige deskundigen benoemd om zich met
dat onderzoek te belasten
Noch omtrent het complot, noch omtrent
sporen, die tot de ontdekking geleid heb-
ben wenschen justitie en politie eenige
jnededeeling te doen zoolang niet de abso
lute zekerheid bestaat dat al hetgeen van
de bedoelingen der samensmelers vermoed
Wordt, gebleken is. juist te zijn
Worden die vermoedens uit de in beslas j
Gnomen stukken bevestigd, dan is men van
keening, dat men hier met een belangrijke I
fcnienzwering Ie doen heeft, waarvan de I
ontdekking zal leiden tot beveiliging tegen
communistische uitspattingen hier ter lande
maar hoofdzakelijk in onze overzeesche be
zittingen.
De vraag is, in hoeverre er verband be
staat tusschen de sovjet-regeering en het
ontdekt complot. In den Haag moet naar
wij vernamen zegt het „Vad." een sovjet
agent zijn, die de communistische propa-
ganda-actie regelt. In verband met zijn
werkzaamheid wordt al eenigen tijd gepost
voor de woning van den gezant. In hoeverre
deze agent iels met het ontdekte complot
uitstaande heeft zal uitgemaakt moeten wor
den.
Verder wordt uit den Haag nog gemeld-
De vereeniging geeft een eigen orgaan uit,
dat in brochure-vorm om de twee maanden
verschijnt, n.l. „Indonesia Merdeka". (De
onafhankelijkheid van Indië).
Blijkens het laatst verschenen nummer,
dat van April, van het orgaan der Indone
sische Vereeniging, waarvan de versprei
ding in Indië sinds lang is verboden be
stond het bestuur toen uit drie Minangka-
bauers, een Javaan en een Menadonees. De
bestuursleden waren gewezen studenten.
Enkelen hunner hielden in Parijs verblijf.
Er zijn onder de bestuursleden uitgespro
ken communisten. De namen der leden van
de vereeniging worden geheim gehouden.
De Indonesische Vereeniging, oorspron
kelijk door Indische studenten opgericht, is
zegt de „N. R. Ct." de laatste jaren geheel in
extremistische richting afgedwaald. In 1924
bleek dit ten duidelijkste bij de verschijning
van het „Gedenkboek" dezer organisatie, en
de anti-Nederlandsche propaganda is gere
geld voortgezet in het orgaan der vereeni
ging. De uitingen in dit orgaan werden den
taatsten tijd steeds erger en er zijn ook an
dere aanwijzingen, dat de vereeniging steeds
nauwer betrekkingen met het communisme
onderhield, hetgeen met het oog op recente
gebeurtenissen in Indië zeker de volle aan
dacht van de overheid verdiende.
Voorzitter van de Indonisische Vereen,
is de Mirangkabauer Mohammed Hatla.
Van de in Nederland studeerende Indische
studenten is nog slechts, een uiterst klein por
centage lid van de Indonesische Vereeniging
80 pet. is thans lid van het geheel buiten de
politiek staande en volkomen loyale Indone
sisch Verbond van Jongeren-organisaties.
In herinnering worde gebracht, dat de
verschijning van bovengenoemd gedenk
boek der Indonesische Vereeniging indertijd
aanleiding heeft gegeven tot een Kamerdebat
waarvan het gevolg is geweest de aflegging
van een regeeringsverklaring op 16 Decem
ber 1924, blijkens welke vportaan geen per
sonen in Indische staatsdienst zullen wor
den opgenomen, die ontoelaatbare politieke
propaganda voeren. Aan deze verklaring
wordt ook streng de hand gehouden, en mede
in verband hiermede wordt ook de laatste
jaren een gestreng toezicht uitgeoefend op
de gedragingen der Indische studenten.
Het verblijf te Parijs van leden der Indo
nesische Vereeniging behoeft niet te ver
wonderen. als men weet, dat daar sinds ge-
ruimen tijd een verzamelplaats is van extre
mistische elementen uit koloniale landen.
De Indonesische Vereeniging is dit jaar te
Brussel vertegenwoordigd geweest op het z g.
congres tegen koloniale onderdrukking, waar
zij zich overeenkomstig den inhoud van haar
orgaan eveneens in sterk anti-Nederland-
schen zin geuit heeft.
Omtrent de wijze, waarop de „Indonesia
Merdika", die in het Hollandsch en het Ma-
leisch gedrukt, zesmaal per jaar op onregel
matige tijden verschijnt, wordt verspreid,
weet „Het Volk" mee te doelen, dat het blad
dat er goed verzorgd uitziet, wordt gedrukt
bij een clandestiene drukkerij in Den Haag.
Het administratie-adres was tot voor korten
tijd gevestigd Charlotte de Bourbonplein 18,
Den Haag, doch sinds Maart is het cor
respondentie-adres Postbox 25, Leiden. Men
is reeds aan den vijfden jaargang bezig. De
oplaag bedraagt 450 a 500 exemplaren. Het
blad wordt in een volledig gesloten kruis
band verzonden. Men heeft desondanks wel
eens exemplaren uit de postzakken te Sa-
bang gehaald. Vroeger werd het blad ook
wel volgens de meermalen toegepaste me
thode in dagbladen verzonden.
Bijna de geheele oplaag werd door den
drukker naar Leiden geëxpedieerd en van
daar verzonden. Slechts enkele exemplaren
werden aan Haagsche adressen bezorgd
In Februari was het bestuur van de „Der-
himpoenan Indonesia", nadat het bestuur
op 17 Januari 1926 was afgetreden, als
volgt samengesteld: Voorzitter Mohammed
I-Iatta., secretaris A. Madjid. penningmeester
Aboetari, commissarissen Darsono en mr.
Soenario. Het blad wordt gevuld door intel-
lectueele Inlanders, meest studenten en
jonge meesters in de rechten. Het heeft ook
medewerkers in Engelsch-Indië.
De hoofdpersoon van het complot zou
Hatta zijn, wiens ouders in Padang wonen.
Door de ramp, die indertijd Padang ge
teisterd heeft, werd het bezit van de fami
lie bijna geheel verwoest, zoodat zij in
slechten doen kwam Hatta zeide toen aan
zijn hospita in de Adelheidslraat te Den
Haag. dat hij uit Indië geen geld meer ont
ving.
Merkwaardig is het daarom, dat Hatta
toch steeds, hoewel hij altijd met nadruk
zeide, arm te zijn, geregeld het geld. dat hij
leende van zijn hospita, met de huur van
zijn kamer iedere maand terug betaalde.
Een maand geleden is Hatta, dit zeide hij J
tenminste, naar Zwitserland gegaan, voor
zijn gezondheid. In dien tusschentijd echter
is hij herhaaldelijk in Leiden gezien.
„KENNIS IS MACHT* OVER 1926.
Aan het in boekvorm verschenen verslag
over 1926 van het Genootschap „Kennis
is Macht" en van de Middelbare Handels
avondschool van het Genootschap, samen
gesteld door den secretaris, den heer A.
W. Vink, is het volgende ontleend:
Den 4den Maart had het Genootschap 50
jaar bestaan en dit feit werd door bestuur,
leeraren, leerlingen, oud-leerlingen en leden
feestelijk herdacht. Op 8 April boden de
leerlingen het bestuur o.m. een feestavond
aan.
Voor de Handelsavondschool is het jaar
1926 ook van groote beteekenis geweest.
Het jaar begon met een aantal leerlingen
van 359 (v. j. 108) en eindigde op 31
December met 370 (v. j. 121). Het aantal
nieuwe leerlingen bedroeg 121.
Aan bet eind-examen namen deel 1-17 leer
lingen, waarvan 93 d. i. 63 pet., slaagden.
De Minister van Ondenvys, K. en W.
hechtte zijn goedkeuring aan een aanvulling
van de boekenlijst uit het leerplan.
Een vrij groot aantal der geslaagden legde
met goed gevolg examens af bjj verschillende
Vereenigingen, zooals de Federatie en de
Vereeniging van Leeraren, welke diploma's
bij het zoeken van een betrekking van bij
zondere waarde zijn.
De leeraren, onder leiding van den direc
teur, den heer A. J. J. Verbrugge, vei-
richten hun taak met lust en ^jver.
De rekening sloot dit jaar in ontvangst
en uitgaaf op f 25.233.35, met een batig
saldo van 2.285.27. De schoolgelden bedroe
gen circa f 10.000, de pensioenbijdragen
f 1125.53, en aan subsidies werd ontvangen:
van het Rijk f 6426, van de gemeente Leiden
f5150 en van de provincie f1278.
Aan salarissen werd uitgegeven circa
f 17.000.
Het aantal leden van het Genootschap
bedraagt 47; het aantal donateurs 3S,
waaronder ook bankinstellingen, handels
firma's enz., die daarin hun waardeering
te kennen geven voor hetgeen het Genoot
schap voor de opleiding van wel-onderlegde
en bruikbare kantoorbedienden doet
1 LEIDSCH STUDENTENCORPS.
Vrijdagavond heeft het Leidsch Studen
tencorps vergaderd onder voorzitterschap
van den heer jhr. G. J. A. de Ranitz.
O.m. werd behandeld de bekrachtiging
van hel besluit, op de Algemeene Senaten
vergadering van 20 Mei genomen, om de be
sturen van het Wageningsche en Rotterdam-
sche Studentencorps met adviseerende stem
tot die vergadering toe te laten.
Nadat de praeses Collegium de vele argu
menten die vóór en tegen dit besluit op de
A S. V. zijn aangebracht, uitvoerig had uit
eengezet, volgde een uitgebreide discussie,
waaruit bleek, dat het overgroote meeren-
dcel der leden het met de meening van hel
Collegium eens was, dat de halfgerechtig-
heid van deze corpora nog niet geacht wor
den op d&t peil te staan, dat ze zich geheel
kunnen aanpassen bij de traditie en geest
in de Algemeene Senaten Vergadering, zoo
dat algeheele erkenning, ook niet gewenscht
zou zijn. Bovendien was de vergadering van
oordeel, dat versterking van de A. S. V. in
gepnen deele noodig is.
Ten slotte onthield de vergadering met op
één na algemeene stemmen haar bekrachti
ging aan het besluit.
CIRCUS AMAR.
Na een jaar is het Circus Amar hier ter
stede teruggekeerd en heeft weer stand
plaats genomen op het Schuttersveld, dat
van de komst der eerste circuswagens af
heeft gestaan in de groote belangstelling
der jeugd, voor wie, evenals voor vele
„grooten" een circus nog altijd een bijzon
dere aantrekkelijkheid oefent. Zoo'n opbouw
van een circus, vooral als er „wilde dieren"
zijn, blijft een evenement.
Zaterdagavond is de openingsvoorstelling
gegeven. Het circus had een goede repu
tatie verworven en daarom verwonderde
het ons geenszins, dat de ruime tent vrij
wel geheel was bezet. Nadat het uitnemend
orkest den lijd had bekort, werd mooi op
tijd begonnen met een zeer afwisselend
program. Natuurlijk ontbreken niet de num
mers van paardendressuur Die hooren in
een circus thuis en kunnen niet worden
gemist De heer Depessamier vertoont
zijn in vrijheid afgericht paard en voorts
berijdt hij in hoogeschool het prachtige
dier „Gouden Droom", een lust voor de
oogen. Ook zijn dresuur van een zestiental
edele dieren is keurig. Uit den aard der
zaak levert paardendressuur geen „nieuws"
meer op, het hoogste schijnt daarin toch
reeds lang bereikt, doch het getoonde is van
prima hoedanigheid.
De acrobatiek, die eveneens een niet w;
missen gedeelte uitmaakt van een circus-
program. is vertegenwoordigd door at
Aslrals. die gewaagd „luchtwerk" ten beste
geven, waarbij af en tot zoo heerlijk is te
griezelen van bewondering voor den tot
uiting komenden moed en durf en verder
door de handacrobaten de Albertini's, die
keurig werk verrichten.
Moeten wij hier eigenlijk ook niet bij-
r**en°n de jockey Courtalt die op hef on
gezadelde paard salto's uitvoert vooruit en
achteruit alsof het niets is, die met salto
springt over een man of tien-twaalf, een
kleinigheid
Sahab-Sara verandert voor uw oogen ge
woon water in den drank, dien gij zelf be
geert. 't Is om jaloersch te worden zelf
zoo'n tapkast te zijn! Men kan proeven,
dat de gemaakte dranken echt zijn-
Dan enkele clown-nummers, ook niet
bepaald nieuw, dan toch aardig, vooral
het trio Fernando.
Het slot voor de pauze is een kijkje in
sprookjesland: de heer Ancillotti laat u zien
zijn lichtfonteinen. Duizenden M. 3 water
worden in grilligen vorm de lucht inge
spoten, beschenen door prachtig, wisse
lend kleurlicht. Het is een ware oogen-
weelde, die telkens en telkens daverend
applaus deed opgaan. Ilet is in één woord
schitterend.
Na de pauze komen de gebroeders Amar
zelf in actie, nadat de oudste voor de pauze
nog eenige fraaie proeven van dressuur
met een tweetal reuzen-olifanten heeft ge
demonstreerd. Tijgers, leeuwen, ijsberen en
bruine beren getuigen achtereenvolgens
van het overwicht van den mensch, die
hen dwingt tot het afleggen van allerlei
toeren. Het zijn alle zonder uitzondering
zeer fraaie nummers en men moet de on
verschrokkenheid der gebroeders Amar be
wonderen of men wil of niet.
Het is weer een goede voorstelling, die
het circus Amar alle eer aandoet en zijn
goede reputatie volkomen bevestigt.
Van de gelegenheid om de menagerie te
zien wordt een druk gebruik gemaakt.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het doctoraal examen
rechtsgeleerdheid de heer R. P. R. van
Riemsdijk (Leiden).
In de vorige week zijn de examens voor
onderwjjzer(es) aan de Gemeentelijke Kweek
school begonnen.
Ie groep. Geëxamineerd werden zes oan-
didaten: Geslaagd de heeren W. F. Louwrier,
W. H. van der Nat, J. M. Snijders, J.
Verhoeven en P. de Vrind.
Afgewezen één.
Geslaagd is voor het examen nijver
heidsonderwijs (akle N IV), de heer B. H.
J. Heydemann en voor de akte L. O. de heer
P. J. M. Balsieben, beiden alhier woon
achtig.
Niet de heer Kolderman, maar de heer
Kelderman is geslaagd voor het eindexamen
electrotechniek van M. S. G.
Zaterdagmiddag j.l. was aan de Am
bachtsschool alhier de laatste les van den
cursus is autogeen lasschen, uitgaande van
den Bond voor Smedenpatroons in Neder
land.
Nadat aan elk der deelnemers een eind
examen was afgenomen door een Commissie,
bestaande uit de heeren Rozenschoon en
Huf, hoofdbestuursleden van bovengonoem-
den Bond, bijgestaan door een achttal be
stuursleden van den Bond, kon aan 16 van
hen het diploma, van den cursus met vrucht
te hebben doorloopen, worden uitgereikt.
De heer Rozenschoon, voorzitter van den
Bond, sprak hierbij zijn voldoening uit over
de bereikte resultaten; er was ijverig ge
werkt. Hij wees er de deelnemers op, dat
op den cursus alleen de grondbeginselen zjjn
geleerd met de daarbjj behoorende theore
tische kennis. Men moet nu zelf in de practjjk
nog de routine van het lasschen krijgen.
Daarna bedankte een der deelnemers voor
het genoten onderricht.
De directeur der Ambachtsschool sprak
aan het eind van dezen zoo nuttigen cursus
zijn groote tevredenheid uit over hetgeen
bereikt is en zegde zijn medewerking toe,
wanneer men later weer een 'dergelijken
cursus zou willen geven.
De heer v. d. Voet, voorzitter van de
afdeeling Leiden, dankte daarna het Hoofd
bestuur voor hun bemoeiingen, inzake het
onderwijs in autogeen lasschen hier ter ste^e.
Het wegens slecht weer uitgestelde
tuinfeest in „Zomerzorg" is thans bepaald
op Donderdag a.s.
Er wordt hard, heel hard gewerkt om
het feest te doen slagen. En naar men
ons van de plannen en van de manier,
waarop die plannen worden uitgewerkt, vep
teld heeft, lijdt het geen twijfel of het za«
een schitterend, grootscb feest worden Don
derdag. De tachtig militairen studeeren hard
en een generale repetitie van alle medewer
kers aan het feest is bepaald op Woensdag,
teneinde een vlot verloop aan het schitte
rende, kostbare en welverzorgde programma
te garandeeren. Men is reeds bezig een
grooten dansvloer te leggen en de verlich
ting met electrische lampen en vetpotjes
is zoo goed els gereed. De schijn
werpers van de Marine zijn reeds aangeko
men. De voorverkoop der programma's begint
reeds morgen. Het zal stellig een bijzonder
mooi feest worden in Zomerzorg
„Handelsbelangen" No. 1981 zal de
credileurenlijst bavatten in het faillisement
J. M J. Witte h/o den naam „Witte's Fa
brieken van Vruchtenproducten, Boom-
gaardsteeg. Leiden.
Zij telt 32 namen met een totaal bedrag
aan vorderingen van f 1750,16
De baten zijn nog niet volledig bekend.
BINNENLAND.
Installatie van mr. dr. J. Schokking als
burgemeester van Katwijk (2e blad).
Verschenen is de Memorie van Antwoord
inzake de overeenkomst met de Rob aver en
betreffende de Centrale Middenstands-Cre-
dietbank (Binnenland, 2e blad).
De datnm der algemeene invoering van
het zevende leerjaar is verschoven (Binnen
land, 2e blad).
Woensdag begint de vliegtocht naar IndiS
(Binnenland, 2e blad).
Weer een slachtoffer van een onbewaakten
overweg (Gemengd, 2e blad).
Een spoorwegongeval in Friesland (Gc-i
mengd, 2e blad).
BUITENLAND.
Rnsland bereidt zich voor ten oorlog (Bui
tenland, le blad).
Een sovjet-nota tot Polen gericht (Buiten*
land, le blad).
Onderhandelingen tnsschen Frankrijk en
de V. St. over een verdrag van „eenwige
vrede". (Buitenl.. le blad).
De Iersche verkiezingen brengen een ne-
derlaag voor de regeering Cosgrave (Buitenl,
en Tel., le blad).
Lindbergh onder geweldig enthonsiasme
le Washington gearriveerd. (Buitenl. le bl.),
Dandet is gearresteerd! (Tel. le blad).
Op verzoek van de politie alhier is te
Rotterdam aangehouden de dienstbode A,
E. uil Leiden, die zich schuldig had ge
maakt aan ontvreemding van eenige zilve
ren voorwerpjes ten nadeele van den heer
H. alhier.
C. de B. die op den Rijnsburgersingel
uit een rijdende auto sprong is door die
zelfde auto aangereden. Hij kneusde zijn
rechterarm inwendig.
C. K. uit Oegstgeest heeft bij de politie
alhier aangifte gedaan van mishandeling
door P. uit Leiden.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
zijn een auto en een tram van de N. Z. H.
T. M. met elkander in botsing gekomen, ten
gevolge waarvan zoowel voor de auto als
voor de tram eenige materieele schade ont
stond.
Iemand die gisteravond nog laat
het was al half één in café Spoorzicht
aan den Stationsweg een verfrissching wilde
gaan gebruiken liep in z'n enthousiasme
door een spiegelruit van dit café.
De ruit brak natuurlijk, maar de late be
zoeker kwam er zonder schrammen af.
De commissaris van politie te Leiden
geeft in overweging bij hem inlichtingen in
te winnen alvorens in handelsrelatie te tre
den met Willem Vermeulen, geboren te
Bodegraven 14 Maart 1895, van beroep
koopman, wonende te Leiden. Lammer
markt No. 5.
Hedenmorgen is een begin van brand
ontslaan in een vernikkelinrichting in de
Koppenhinksteeg nabij de Hooigracht. Door
personeel was het vuur spoedig gebluscht,
zoodat de brandweer, die kort na het uit
breken van den brand ter plaatse verscheen,
geen dienst meer behoefde t# verrichten.
Het brandje was ontslaan tengevolge van
het achteloos wegwerpen van een branden
den lucifer. De schade is zeer gering.
Nog zij vermeld, dat de nieuwe instal
latie bij de firma M. A M. v. Noort in de
Douzastraat is geleverd door de firma J.
Schoonderganp Mare, alhier
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
in de afgeloopen week opgenomen 198 vol
wassenen en 5 kinderen, in totaal 203 per-
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Burgerlijke Stand.
Bevallen: T. den Ouden, geb. Verkaik,
z. Th. v. Donk, geb. Hoogteyling, z.
M. B. Graafland, geb. Kruit, d. A
Biarken. geb. Bjjland, z. N. Krap, gef>.
v. d. Zwam, z. E. J. v. Frankfort, geb.
Redegeld, z.
