No. 20607 DONDERDAG 19 MEI Anno 1927 0FF1C1EELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIËN: 30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk Iageren prijs. Kleine Advertentiün uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden per 3 maanden 2.35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post 2.35 portokosten. ƒ0.18 0.18 Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. AFSLUITING RIJVEREEER MARESINGEL. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat de MaiesinBel ter plaatse van het te bouwen pompstation op Maandag 23 Mei a.s. va nat des voormiddags 7 uur tot des namiddags 6 uur wegens het uitvoeren van rioleerings- werken voor alle rijverkeer zal zijn aige- iloten. 2893 A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 19 Mei 1927. HET NIEUWE POLITIEBUREAU. Door den burgemeester is ter kennis van de leden van den Gemeenteraad gebracht, dat het nieuwe Politiebureau in de Zonne veldstraat in den loop van de volgende week in gebruik zal worden genomen. Voor zoover de Raadsleden er prijs op stellen het nieuwe gebouw te bezichtigen zal daartoe gelegenheid worden gegeven op Maandag a.s. tusschen 4 en 6 uur des na middags. Naar wij vernemen zal een officieele ope ning met daaraan verbonden plechtigheden niet plaats hebben. In verband met de verschillende vragen over de kosten enz. van het nieuwe gebouw kunnen wij nogmaals mededeelen dat er oorspronkelijk voor uitgetrokken is een be drag van f250.000. Er zijn echter tijdens den bouw, zooals'dit met alle dergelijke bouwwerken gaat. eenige veranderingen en wijzigingen noodig gebleken. Hoeveel de oorspronkelijke raming daardoor zal worden overschreden, kunnen wij, zoolang daarvan de officieele cijfers niet zijn verschenen, niets mededeelen. Men make zich daarover echter niet al te ongerust. De buitenwacht heeft wellicht daarover zooals gewoonlijk, wel wat al te veel alarm gemaakt. Nader vernemen wij nog van bevoegde zijde dat het in de bedoeling ligt, het nieuwe politiebureau Woensdag a.s. te betrekken. Zeer waarschijnlijk zal dus op dien dag het bureau in het Raadhuis voorgoed gesloten worden. LEIDSCHE COÖPERATIEVE KEUKEN. Onder voorzitterschap van mevrouw ReystVreeburg had in het gebouw Rem- brandtstraat 27 de jaarlijksche algemeene vergadering plaats der vereeniging „Leidsche Coöperatieve Keuken". De presidente sprak er haar leedwezen over uit, dat de belangstelling der leden niet grooter was. Het moge voor hel bestuur een blijk van vertrouwen wezen; het bestuur zou toch gaarne van een meer opgewekt vereenigingsleven getuige zijn, wat het ook in het belang der vereeniging zou achten. Doch daarom te meer heette zij de opgeko men leden van harte welkom alsmede de pers die naar zij hoopte van de vergadering wel een overzicht zou geven. Door den secretaris, mr. H. W. J. A. Averbeck werd daarna het jaarverslag uit gebracht, waaruit bleek dat het jaar 1926 voor de vereeniging van groot belang is ge weest mede tengevolge der veranderingen welke hebben plaats gehad. In het begin van het jaar kon de serre- uitbouw van het restaurant in gebruik mor den genomen, wat op eenigszins feestelijke wijze kon geschieden. Over het bezoek van het restaurant valt niet te klagen. Gebleken is dat de uitbreiding in een gevoelde be hoefte voorziet. Tengevolge van het meerder gebruik van de keuken moest het bestuur overgaan tot de aanschaffing van een tweede auto. Uit het groot aantal tevredens- betuigingen van leden blijkt wel dat .de vluggere bezorging gewaardeerd wordt. De omzet is ook in 1926 weder fltoik voor uitgegaan. Bij de leden werden bezorgd 62.955 maaltijden, met 6327 extraporties soep, terwijl in hel restaurant werden ge bruikt 14.276 diners. 7542 lunches. 4249 extra porties soep en 3694 extra porties toespijs. De totale ontvangsten bedroegen f 68.057.25 of ruim f 3500 meer dan het vorig jaar. hoe wel slechts een winst werd gemaakt van f222.625 (v. j. f 1079.84). De oplossing van dit raadsel vindt men iö de betere qualiteit van de afgeleverde Maaltijden. Het bestuur is tot de overtuiging gekomen dat de leden meer hebben aan een zoo hoog Mogelijk opgevoerde kwaliteit der maaltij den dan aan eenig dividend. Uit de naar aanleding. van het jaarverslag gevolgde gedachtenwisseling bleek dat men er algemeen zoo over dacht. Het jaarverslag werd onder dankbetuiging Tan den secretaris goedgekeurd. De rekening en verantwoordling werd ooowel een accountant er reeds zijn goed keuring aan had gehecht ook nog nagezien door een tweetal leden, de heeren Sijtsma ejn Versteeg waarna de penningmeester werd gedechargeerd voor zijn beheer. De presidente deed nog eenige mededee- lingen over beheer en exploitatie. Over het personeel is de directie in het algemeen ge nomen tevreden hoewel er bij ondergeschikt personeel nog al veel mutatie is. Van uit de vergadering werd het bestuur dank gebracht voor de goede leiding. Tot bestuursleden werden met bijna alge meene stemmen herbenoemd de dames mej. De Haa9 en mej. De Rijke, die zich deze herbenoeming lieten welgevallen. Hierna werd na een drukke rondvraag de vergadering gesloten. OPENBARE VERGADERING DER HERV. (GEREFORMEERDE) STAATSPARTIJ. In het Nutsgebouw hield de Hervormde (Gereformeerde) Staatspartij gisteravond een openbare vergadering. De vergadering die slechts matig was bezocht toen de voorzitter de heer C. Bloot J.Rzn. ter opening Ps. 119 vers 84 zingen liet, waarna hij Haggai 2 1- 10 voorlas. Daarna betrad dominéé G. Gijzel uit Am sterdam het spreekgestoelte en wees er om te beginnen op, dat de Kerk altoos aan poli tiek gedaan heeft en hij las aanstonds voor het artikel 36 van de Nederlandsche Geloofs belijdenis. Daarna ging ds. Gijzel voor in het gebed, waarna spr. begon met er op te wijzen welke heidensche elementen er schuilen in het Ro manisme en het Remonslrantisme. Spr. wees op het tegendeel dat bestaat bij de Hervorm de Christenen. Vervolgens werden de verzen 4 en 9 van Psalm 79 gezongen, waarop d9. Gijzel op nieuw het woord nam. Spr. wees op het voorbeeld dat men kan nemen aan hetgeen te voren gelezen was uit Haggai en legde er aan den hand van vele voorbeelden den nadruk op, dat men zich voor alles heeft te richten naar God9 woord. Spr. schelste het verschil tusschen goed Christendom en Pharizeëisch Christendom. Hij noemde het verblijdend dat Kerk en Zending naar elkaar toekomen. En spr. wees er op, dat men kan juichen, maar ook wee- nen, al past den mensch dan dankbaarheid dat de kerk er nog steeds is, de kerk waar van aldus spr. zooveel zegen uitgaat. Spr. herinnerde hoe de kerk een9 een vastigheid en pilaar is geweest en nu is.ver- anderd in aanzien. Hij verweet den liber- tijnschen regentenkliek dat zij hadden be werkt dat de nationale Synode slechts bijeen kan komen met goedvinden van den Staat. Hij wees op de scheiding van Kerk en Staat na de Fransche revolutie, die ondanks het protest van de classis van Amsterdam tot stand kwam. Ds. Gijzel zeide dat het er niet om gaat hoeveel Christenen en hoeveel on-Christenen er in ons land zijn op politiek gebied, doch wees er op dat er meer belang was bij de vraag of wij geregeerd worden door Christe nen of on-Christenen. Spr. noemde het een eisch van Christelijke politiek zich naar Gods woord te richten voor alles. Hij wees op het verzet van de Her vormd Christelijke Staatspartij tegen de coa litie en herinnerde aan de verwerping van het voorstel tot handhaving van het Gezant schap bij den Paus. Spr. noemt het een getuigenis Gods, dat komt uit het woord Gods. sterk te zijn in het vasthouden van het beginsel, zonder te tor nen aan dat beginsel. En hij herinnerde aan de woorden van Willem den Zwijger, ,,dat men niet behoeft te slagen om niet te wan hopen". Spr. zegt nadrukkelijk te weigeren zijn po litiek denken op te bouwen op de basis waarop de grondwet gevestigd is. Hij wekte de vergadering op om te strijden voor het recht Gods. Ook al hebben wij de geheelo wereld tegen ons aldus spr moeten wij moed houden. Gekomen aan het einde van zijn rede wees ds. Gijzel erop, dat het voor de Hervormde Gereformeerden niet in de eerste plaats van belang is of de stembus met hun is, doch veel meer of het ideaal be reikt kan worden. Spr. ried de aanwezigen aan dit niet te vergeten, en hij vroeg om „God met ons. in woord en geest." Nog eens betrad voorzitter Bloot het spreekgestoelte om ds. Gijzel te danken. Daarop liet hij Gezang 50 3 zingen, bege leid door harmoniumspel, waarop spr. dankte. UITVOERING LEIDSCH STUDENTENTOONEEL. Het collegium van het Leidsche Studenten- korps en het bestuur van de Vereeniging voor Vrouwelijke Studenten alhier, hadden, gelijk gemeld, een actie op touw gezet ten bate van „The International Student Ser vice", die zich op het oogenblik speciaal ermee bezig houdt hulp te verleenen aan steunbehoevende Fransche studenten te Parjja. Hel Leidsch Studententoneel heeft nu gisteravond, onder de auspiciën van de Vereenigingen Nederland-Frankrijk en Alli ance Fran<;aise, ten bate van deze actie in deD Koninklijken Schouwburg, te Den Haag, een tweede opvoering gegeven van het oor spronkelijk Nederl. Tooneelstuk Gideon en de Waarheid, van A. H. van der Feen tF. de Sinclair), waarvan de première in den Le"Jschen Schouwburg plaats vond. De Vereeniging Sempre Crescendo en de Muziekclub van de Vereeniging voor Vrouwelijke Studenten hebben daarl^j hun welwillende medewerking verleend. Er i3 reden te veronderstellen, dat deze avond aan de verwachtingen der inrichters en der spelers beantwoord heeft, want de Schouwburg was zoo goed als geheel gevuld, er heerschte tn zaal en foyers een prettige toon en er moet veel aan de buffetten om gegaan zijn. Hedenmorgen om 10.15 uur passeerde in een open auto H. M. de Koningin-Moeder met gevolg. De auto kwam uit Den ftaag en reed in de richting Hooge Rijndijk. Vele bemerkten dit hooge bezoek aan de met den standaard getooide auto. Tot lid der commissie, waaraan in 1927 het afnemen van het examen bedoeld in art. 12 der Hoogeronderwijswet wordt op gedragen is benoemd de heer A. L. van Beeck, leeraar aan het openbaar gymnasium alhier. Bij den inspecteur der registratie en domeinen alhier is onder letter R. f 245.63 binnengekomen wegens te weinig betaaltfe vermogensbelasting. De begrafenis van den student U^die Dinsdag bij het drama in een hotel te Den Haag om het leven i9 gekomen zal Vrijdag morgen te twaalf uur op de begraafplaats „Rhijnhof" plaats vinden. Op de Breestraat, bjj het Kort-Rapen- burg, is gisteren, omstreeks zes uur, mej. V., die daar fietste, aangereden door een motorrgder. Haar vier-jarig zoontje viel tengevolge van de aanrijding op de straat, doch bezeerde zich nauwelijks. Mej. V. had het kind op den bagagedrager van haar rijwiel meegenomen. Gistermiddag ongeveer halfeen maak ten de leerlingen van de H. B. S. die de school verlieten, gecostumeerd als boeren zoons en -dochters per boerenwagen een tocht door de stad. Op zooveel vroolijken last was de boerenwagen zeker niet bestand, want op de Breestraat bezweek de bodem van den wagen. Met achterlating van de boerenkar werd de feestvreugde toen maar verder voortgezet. Het aantal werkzoekenden, ingeschre ven bij de Arbeidsbeurs, bedroeg gisteren in totaal 515. tegen 460 op 19 Mei 1926. DE ALGEMEENE TOESTAND. De economische conferentie Dreiging van Moskon Briand en Chamberlain. Bij het coördineeren ter economische conferentie der verschillende moties, welke zijn ingediend, is gebleken dat er nog steeds groot verschil van meening is. Op tal van punten staan de werkgeversdelegaties tegen over de gedelegeerden der arbeiders. Jouhaux en Oudegeest van de Amster- damsche vakbondinternationale hebben con tact gekregen met de leden der Russische delegatie. Er heeft een lunch plaats gehad, waaraan de heeren samen aanzaten. Deze bijeenkomst wordt zeer druk besproken in de kringen der conferentie. Jouhaux is daarop naar Parijs gegaan om de leiders der Fransche vakbonden op de hoogte te stellen van het resultaat der be sprekingen. Volgens een bericht uit Moskou heeft de sovjetregeering het plan opgevat tegen 2 Juni een nieuwe economische conferentie bijeen te roepen. Behalve de gedelegeerden van de arbeidersorganisaties uit de verschillende landen, zullen ook een aantal economisten en leiders van groote ondernemingen uitge- noodigd worden. Dit zou weinig minder beteekenen dan een ondergraven der conferentie te Geneve, alle eenzijdigheid van zoon conferentie te Moskou ten spijt, zoo tenminste de diverse betrokkenen, in de eerste plaats de arbei dersbonden, zich op sleeptouw willen laten nemen. De moeilijkheden te Geneve blijven vele. In verband met de bijkans niet te voorko men bezwaren de resoluties der verschillen de sub-commissies eenerzijds en de resolu ties der drie commissies anderzijds met elkaar in overeenstemming te brengen, kan het thans wel als zeker geacht worden, dat de conferentie n.et op den vastgestelden da tum van Zaterdag a.s. zal eindigen, doch dat zij ook de volgende week zal voortduren. Bijna de geheele Woensdag werd gevuld met besprekingen over de redactie der resolu ties. De Raad van Volkscommissarissen te Moskou heeft besloten dat er voortaan nog alleen zaken zullen gedaan worden met die landen, die in een normaal diplomatiek ver keer zijn met Rusland en die de immuniteit der handelsdelegaties waarborgen. Dit ziet natuurlijk op den inval in de Arcosgebouwen te Londen. Maar of tenslotte in de practijk dit besluit eenige waarde zal hebben? Sovjet-Rusland is veel te blij conferenties te kunnen aan gaan dan lat het scherp zal vasthouden aan zulke bepalingen. Van eeD afbreken der betrekkingen met Engeland is van Russische zijde zelfs niet gerept I Tot dusver had men weinig gehoord van -Briand te Londen. Naar officieel nu wordt meegedeeld hebben Briand en Chamberlain een langdurig onderhoud met elkaar ge voerd, waarin zij verschillende internatio nale vraagstukken hebben behandeld. De besprekingen waren zeer vriendschappelijk en toonden aan dat beider meeningen vol komen overeenstemden. Zij constateerden opnieuw de hechtheid van de „entente cor diale" tusschen Frankrijk en Engeland en de noodzakelijkheid om deze entente te ver sterken als den zekersten grondslag voor den vrede in Europa. Aldus het officieele communiqué, dat uit den aard der zaak zich in algemeenheden verliest. We vermoeden, dat echter weldra wat meer zal zijn te concludeeren over hetgeen te Londen is besproken over al of niet in krimping der bezetting in Rijnland, etc. BELGIE. De amnestie-aangelegenheden. In de Kamer bracht Herman Vos, het Vlaamsch-nationale kamerlid voor Antwer pen, bij de algemeene bespreking van de be grooting van justitie de amnestie-kwestie te berde. Na verwijzing naar wat er op het gebied van amnestie in Ierland. Zuid-Afrika en elders is gebeurd, betoogde hij, mede op grond van het requisitoir van het openbaar ministerie in het proces-Borms, advocaat- generaal Straetmans, die beklaagde een idealist heette, maar een idealist, die op dat oogenblik moest worden gestraft, dat het niet aangaat na acht jaar Borms nog steeds gevangen te houden, terwijl twaalf tot de doodstraf veroordeelde spionnen, die toch heel wat anders hebben bedreven, reeds lang in vrijheid zijn ge9leld. De plagerijen, aan welke Borms in de gevangenis bloot staat, haalde Vos eveneens aan. terwijl hij ook aan het geval van Hutt, die geleidelijk weg kwijnt, herinnerde en tot slot aan minister Hymans de vraag stelde, of deze het ook als liberaal met zijn politiek geweten kan ver eenigen, dat verraders op vrije voeten loo- pen, terwijl de idealist Borms nog steeds ge vangen wordt gehouden en aan allerlei kne velarijen is blootgesteld. De minister gaf geen antwoord, maar zal dit vermoedelijk in een volgende vergade ring doen. Uit een rapport der regeering blijkt dat er thans nog drie politieke veroordeelden waaronder twee Vlamingen: dr. Borms en Jef van Extergem, en de gewezen directeur van het dagblad La Belgique in de gevan genis zitten, en het aantal in het buitenland verblijvende politieke veroordeelden ruim 200 bedrhagt. DUITSCHLAND. Vereenvoudiging van hel be lastingsysteem Een oorlogs rapport. De Rgksregeering Is van plan een ver eenvoudiging van het belastingsysteem in *e voeren; terwgl de tegenwoordige belasting betalers een reeks formulieren moesten invullen voor de verschillende categoriên belastingen, zou in de toekomst slechts een enkel formulier ter invulling aan de be lastingbetalers worden toegezonden. Aldus zou zoowel door het publiek als door de bevoegde autoriteiten veel tgd en moeite wordeü bespaard. De vereenvoudiging van het belasting systeem is ter sprake gebracht in een con ferentie, die te Berlijn onder voorzitterschap van dr. Kohier, rijksminister van financiën, is gehouden en waaraan de ministers van financiën van alle Duitsche bondsstaten hebben deelgenomen. De vereenvoudig ng moet namelijk in alle bondsstaten tezelfder tijd worden doorgevoerd. Om dit doel te bereiken zal in den Rijksdag nog een wet ter vereenvoudiging van het belasting systeem worden ingediend. Dr. Kohier hoopt, dat, dank zij deze vereenvoudiging, het minder moeilijk zal zijn de achterstallige belasting, die op ongeveer 500 millioen wordt geschat, te innen. Het Rijksdaglid Bell, van het centrum, heeft gisteren rapport uitgebracht in naam der parlementaire commissie van onderzoek over de vraag of de Duitsche oorlogsvoering in strijd met het internationale recht of noodeloos wreed is geweest Over de kwestie der schending van de Belgische neutraliteit heeft de commissie zich nog geen definitief oordeel kunnen vormen. Het militaire in grijpen der Belgische bevolking beantwoordde niet volledig aan het begrip van den volks oorlog volgens de Haagsche conventie. De deportaties werden door de minderheid der commissie in strijd met het volkenrecht ge noemd. De meerderheid had zich geen defi nitief oordeel kunnen vormen. De duikboot- oorlog is een wettig verdedigingsmiddel geweest tegen de blokkade, die in strijd was met het volkenrecht. Het gooien van bommen uit de lucht op alle gebouwen, die van beteekenis zijn voor de militaire actie der vijanden, is geoorloofd. Het ge bruik van gasbommen is ook veroorloofd; behalve van zekere Roorten. Duitschland heeft op dit gebied echter eerst, nadat Frankrijk was voorafgegaan, in strijd met hel volkenrecht gehandeld. De sociaal-democraten Dittmann en Levi waren van oordeel, dat de commissie zeer partijdig was geweest en dat de legerleiding BINNENLAND. Te Amsterdam ls gisteren een klnder-iang- hnlde gebracht aan Prinses Jnliana (Binnen. land, 2e blad). Een commissie ia gevormd met het doel na te gaan of artikelen ven dagelijkscb ge bruik goedkooper verkrijgbaar knnnen wor den gesteld (Binnenland, 2e blad). De kwesties in da radio-wereld (Binnen. land, 2e blad). Newcastle United won den voetbalwed strijd legen een Olympisch elital met 20 (Sport, 2e blad). Gemeenteraadsverkiezingen in den omtrek (Rijnstreek en omstreken, 3e blad). Vergadering van hal dagelijksch bestaat der Bollandsche Maatschappij v. Landbonw (Land-, en Tuinbouw, 2e blad), BUfTENLAND. Het officieele Fransch bezoek aan Enge* land is beëindigd (Tel. Ie blad). Het Oostenrijksch parlement bt)een. De regeering ie afgetreden. (Buitenl. Ie blad). Rutland eischt voortaan normale betrek kingen voor handelstransactie! knnnen plaats hebben (Buitenl. Ie blad). Ernstig tramongeval te Kastel (Buitenl 3e blad). Een groote schoolramp in Amerika (Bui* tenland 3e blad en Tel. Ie blad). veel meer tegen het recht gehandeld had, dan zjj wilde erkennen. Dr Bell en prof. Schücking protesteerden krachtig tegen die beschuldiging der sociaal democratische leden. Wat het nut van dergelijk onderzoek is, ontgaat ons, daar van onpartijdig onder zoek immers toch geen sprake ia. ENGELAND. Het bezoek van het Fran* sche staatshoofd De inval in de Arcosgebouwen In haling van Mo Donald. Dinsdagavond waren de koning en de koningin de gasten van den president der Fransche republiek aan een feestmaal in de Fransche ambassade. De schitterende zalen van het legatie gebouw waren voor deze gelegenheid gesierd met vele kunstschatten uit het Elysee te Parijs. Een muur der eetzaal wa9 geheel be-, dekt met gobelins. Gistermorgen bood de lord-mayor en het bestuur der Londensche City een lunch aan. Onder de aanwezige ministers bevonden zich 9ir Austen Chamberlain, Winston Chur chill en sir William Joynson Hicks. Door den voorzitter werd een adres van welkom voorgelezen, dat aan Doumergue in een gouden kistje overhandigd werd. De lord mayor dronk tijdens de lunch op de gezondheid van Dumergue en gewaagde daarbij van de gevoelens van toegenegen heid, welke in Engeland gekoesterd worden voor de groote en bevriende natie, onzen naasten buur en trouwen bondgenoot. Doumergue zeide in zijn antwoord, dat het Fransche volk de gevoelens van vriend schap, door den lord mayor betuigd, l^anU woordt. Gisteravond gaf sir Austen Chamberlain in het ministerie van buitenlandsche zaken een diner ter eere van den Franschen presi dent. Onder de gasten bevonden zich de prins van Wales, de "eerste minister en de leden van het kabinet, de leiders van de liberalen en van de arbeiderspartij en hooge ambtena ren van het ministerie van buitenlandsche zaken. In afwachting van de verklaring, die de minister van binnenlandsche zaken heden zal afleggen naar aanleiding van den inval in het gebouw van de Arcos zijn er gisteren reeds eenige vragen gesteld in het Lager huis, zoowel door conservatieven als door leden van de arbeiderspartij. In antwoord op een vraag of er bij den inval te Peking bewijzen waren gevonden voor anti-Engel- sche propaganda door den sovjetagent in China, zeide Locker Lampson, de onder minister van buitenlandsche zaken, dat de Chineesche regeering bezig wa9 de documen ten te onderzoeken en voornemens is ze na afloop van dit onderzoek in boekvorm te pu- bliceeren, met vertalingen en afdrukken van foto's Zoolang dit werk nog niet verschenen is kan de minister gepn inlichtingen ver strekken. Daarop vroeg het conservatieve lid Peto. of er reeds een algeheele schade vergoeding en verontschuldiging door de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1