No. 20600 WOENSDAG 11 MEI Anno 1927 STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS OCR ADVERTENTIEN: 80 Cts. per regeL Bi) regelabonnement belangrijk lageren prijs. Kleine AdverteDtiên uitsluitend bit vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts bij o maximum aantal woorden van 80. Incasso volgens po9trecht Voor eventueel? opzending van brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 6 Cis Bureau Noordeindspieln Telefoonnummers voor 01 rectie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 8 maanden f 2 35 per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd rijn. per week Franco per post 8 38 portokosten. >018. „0.18. Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. HET NIEUWE POLITIE-BUREAU AAN DE ZONNEVELDSTRAAT. Sedert vele jaren werd de behoefte aan een grooter en beter ingerichte huisvesting der politie in deze gemeente gevoeld. Het tegenwoordig bureau ondergebracht in een gedeelte van het Stadhuis leende zich echter niet voor een verbouwing, gesteld dat men met de beschikbare ruimte had kunnen vol- jtaan. Het karakter van het Stadhuisgebouw zou daarmede aangetast zijn geworden wat ibsoluut ondenkbaar zou zijn geweest. Een ander bestaand gemeentelijk gebouw was er niet voor aan te wijzen en alzoo moest naar een terrein worden omgezien Toor een nieuw dienstgebouw tenzij de ge meente zich het bezit kon verschaffen van een groot pand in het centrum der stad dat zich voor de inrichting van een politie bureau leende. Panden daarvoor moesten mei een lantarentje worden gezocht Men heeft het groote heerenhuis aan de Breestraat van wijlen notaris Coebergh ge noemd. Waarschijnlijk was daar ruimte ge noeg geweest. Men had dan het perceel ech ter geheel moeten sloopen, waardoor ook de gevel, op het behoud waarvan uit architec tonisch oogpunt prijsgesteld wordt, had moe ten verdwijnen. Men had dan een zeer duur terrein en daardoor tevens een kostbaar dienstgebouw. Bovendien, al behoort een politiebureau in het centrum, wordt het door vele, terzake kundigen betwijfeld of een drukke hoofd verkeersweg wel de meest aangewezen plaats daarvoor is. Het opbrengen van arrestanten, het in- en uitrijden van een brancard en andere voor komende politieaangelegenheden baren veelal opzien en aan een druk verkeers punt zou dit gereede aanleiding kunnen geven tot een volksoploop met verkeerssto- ring als gevolg. Beter wordt geacht een stille stand nabij een druk verkeerscentrum. Daarom viel het oog onwillekeurig op de Zonneveldstraat, vaar de gemeente enkele goedkoope panden bezat en in de gelegenheid was voor niet te hoogen prijs nog enkele perceelen aan te koopen. Nadat een en ander in zittingen met ge sloten deuren door het gemeentebestuur in kannen en kruiken was gebracht werd in de gemeenteraadsvergadering van 12 April 1923 op voorstel van B. en W. besloten tot den bouw van een politiebureau volgens een plan door onzen bekwamen stadsarchi tect den heer J. Neysingh ontworpen. Eigenlijk waren er oorspronkelijk twee ont werpen: één met een ambtswoning voor den Commissaris van Politie en één waar de ambtswoning ontbrak. De Raad vereenigde zich met het laatste plan waarvan de totale kosten werden geraamd op f 250.000, welk bedrag daarvoor beschikbaar gesteld. Met de uitvoering werd natuurlijk ook de heer Ney singh belast. Hoe het gebouw er uit- en inwendig uitziet. Zooals het een goed bouwmeester betaamt beeft de heer N. zich bij het ontwerp aller eerst afgevraagd wat de bestemming van bet gebouw zou zijn. Daarin moest geves tigd worden de dienst der Politie en haar ge- beelen omvang, dus ook het commissariaat, de administratie enz. Als zoodanig draagt bet gebouw den naam van ..Bureau van Po litie" aan welken naam het begrip uitoefe ning van gezag verbonden is. Daaraan dien de dus niet alleen de inrichting maar ook het uiterlijk voorkomen te beantwoorden. Dit begrip heeft de architect ook trachten neer te leggen in den forschen monumen talen gevel. Verder moest het beantwoorden aan de hooge eischen, die voor een behoorlijke uit oefening van den politiedienst in den tegen- woordigen tijd gesteld worden. De tegenwoordige sterkte van het Leidsche Politiecorps is 1 commissaris. 1 hoofdinspec teur en 6 inspecteurs. 7 hoofdagenten en 106 agnten voor de gewone (surveillance) diensten, 1 administratief ambtenaar. 4 klerken, 2 hoofdrechercheurs en 20 recher cheurs. De dienst der politie is in de navolgende onderdeelen te splitsen: 1. Commissariaat met administratieven dienst. 2. Gewone politiedienst. 3. Politiedienst tot toezicht en controle op het automobiel- en vrachtwagen-verkeer enz. 4. Idem op de uitvoering van bijzondere wetten als Hinderwet, Veiligheidswet, Drankwet enz. 5 Recherche- en Vreemdelingendienst. Deze diensten zijn alle weder onder te verdeelen in meer of minder belangrijke af- deelingen. Het gebouw nu is ingericht op een uiterst gemakkelijke uitoefening van de bovenge noemde diensten, waarbij bovendien reke ning gehouden is met uitbreiding in de toe komst zooals bij een nadere beschrijving zal biijken. De bedoeling van het terugspringend ge deelte van den voorgevel dat aan het fraai uitgevoerd front een nieuwe bekoring geeft heeft ook een practische beteekenis Bij een mogelijke samenscholing kan daardoor met weinig personeel de hoofdtoegang vrij ge houden worden terwijl zooals boven reeds gezegd de idee is versterkt uitdrukking te geven aan den aard en bestemming van het gebouw dat in overeenstemming met de bo vengenoemde onderverdeeling van den dienst groepsgewijs ingedeeld in de navol gende localen en ruimte. 1. Gewone dienst: Groote agenten wacht gelegen op den be- ganen grond met daaraangrenzende en dicht bij den hoofdtoegang liggende bergplaats voor dienstrijwielen, waaraan op zijn beurt weder grenst een gymnastieklokaal met een aparte afgesloten ruimte voor berging van kleeren, idem voor hel drogen van natte kleeren, een schrijflokaal en een lokaaltje voor zeer tijdelijke bewaring van gearres teerden. De lokalen voor den inspecteur, ruim en voorzien van de noodige comfort zonder eenige luxe en staande aan het hoofd van dezen dienst, bevinden zich links en rechts van den hoofdingang, terwij! de kamer voor de hoofdagenten is gelegen rechts achter in dc hal. 2. Arrestanten: Voor gearresteerde verdachten zijn, over het gebouw verdeeld, ondergebracht zes lo kalen, ingericht met slaapplaats. W.C.'s enz. Voor beschonkenen en daarmede ge- lijkstaanden bevinden zich in een afzonder lijken vleugel zes cellen, allen ingericht met W.C 's, terwijl ook in den kelder 6 ge lijke cellen aanwezig zijn. 3. Nachtverblijvers: Om aan de nachtverblijvers, meestal zwer vers, nachtlogies te kunnen verstrekken zijn in een vleugel twee lokalen en wel één lo kaal voor twintig mannen en één lokaal voor twaalf vrouwen met eenvoudige slaap plaatsen ingericht. Bij deze lokalen zijn aan gebracht vertrekken'met waschbakken en andere gemakken. 4. Lokalen voor den Commissaris, den Hoofdinspecteur en den administratieven dienst. De vertrekken zijn alle gelegen op de eerste verdieping langs den voorgevel, ruim en doelmatig ingericht evenwel zonder bui tengewone luxe. 6. Lokalen voor den inspecteur en recher cheurs, belast met de controle op de uitvoe ring van bijzondere wetten. Deze zijn gelegen achter in het voorge bouw op de 1ste verdieping. Dit complex is vergeleken met die der andere diensten iet wat bekrompen. 6 Recherchedienst. Ten behoeve van dezen diensttak bevin den zich op de 1ste verdieping in het mid dengebouw twee inspecteurskamers, één kamer voor de hoofdagenten en een voor de rechercheurs, waarbij een vertrekje voor de berging van kleeren, alsmede vertrekje voor een gearresteerde, die voor korten tijd voor of na het verhoor daar zou moeten verblij ven. Verder bevat deze afdeeling een ruim administratielokaal, een laboratorium, en photographisch atelier met donkere kamer enz. Buiten de zes genoemde groepen bevinden zich in het gebouw nog allerlei vertrekken en ruimten met afzonderlijke of aanvullende bestemming. Links achter in de groote voorhal is een portierslokaal Om dit lokaal heen zijn ge groepeerd eenige vertrekken, de eerste be stemd voor berging van rijwielen voor be zoekers, de tweede ingericht als wachtka mer. een derde als vertrek voor bepaald pu bliek. Op de binnenplaats dicht bij "den hoofd ingang is een groote bergplaats voor eigen rijwielen der agenten, die zij gebruiken bij het in hun dienst gaan. Op een andere binnenplaats eenigszins achteraan gelegen is een. lijkenhuis, dat is ingericht voor berging van een achttal lij ken. Tevens is daarin aangebracht een tafel met aanrecht en spoelbak enz. te gebruiken bij sectie-onderzoek op lijken. Om de wonden van het personeel en van opgenomen personen te kunnen verbinden bevindt zich in het gebouw een verbandka- mer, ingericht met spoelbak en kasten voor berging van verbandartikelen. Verder zijn aangebracht de noodige toilet ten. drie stortbaden ten behoeve van het personeel om hun na volbrachten dienst, in dien zij warm. nat of stoffig zijn (bv. bij arrestatie) gelegenheid te geven zich te ver- frisschen. Voor het onderricht aan de agenten te ver strekken is een theorielokaal in het gebouw opgenomen Voor berging van kleeren, wa penen, archief, enz zijn ook de noodige lo kalen en bergplaatsen in het gebouw opge nomen. In een grooten kelder bevinden zich buiten de reeds genoemde keldercellen, die in af zonderlijke afdeelingen zijn ondergebracht, de centrale verwarmingsinstallatie. De lokalen, gangen en ruimten worden verwarmd door middel van een lage-druk- stoomverwarmingsinstallatie. Het gebouw is toegerust met electrische verlichting, dito schelgeleidingen en een huistelefooninstallatie; verder met gas en waterleidingen etc., voor het meest uiteen loopend gebruik. Bij een eenigszins nauwkeurige bezich- ting merkt men op dat de inrichting zooda nig is gebouwd en uitgevoerd dat aan strenge eischen van hygiëne is voldaan. Het gebouw wordt uiteraard bezocht door het meest uiteenloopend publiek en biedt huisvesting aan personen, die door de om standigheden niet altijd bepaald zindelijk zijn te noemen. Ook hiermede diende in allerlei op zicht rekening te worden gehouden. Ook dat is geschied. Het gebouw is opgetrokken van Gewapend Beton steenen muren en voorzien van sta len ramen. Houtconstructies zijn tot een mi nimum beperkt zoodat het gebouw heel wei nig onderhoud zal" vragen en vrijwel on brandbaar is. Een vooraanzicht van h el nieuwe Politiebureau. Aan de totstandkoming hebben o.m. mede gewerkt: Voor de gewapend betonwerken de Rijnlandsehe Betonbouwmaatschappij te Leiden; voor den opbouw de aannemers firma P. G. de Jong en H. v. d. Velden te Oegstgeest; voor de electrische lichtgeleidin- gen de firma Langezaal en Inniger te Lei den; voor de centrale verwarming de firma De Vries en Stevens te Leiden, voor schei- installatie de N V Asto te 's-Gravenhage, voor de huistelefoon de N V. Huistelefoon- maatschappij te 's-Gravenhage; voor de verf- werken de firma M Ziegelaar en Zn te Lei den en voor de slucadoorwerken de N.V. Stucadoorsbedrijf v.h. Joh. de Best te Lei den. Het meubelen, stoffeeren en inrichten van het gebouw is o.m. opgedragen aan de firma's Hasselman, Ten Gate, Raar. Van Ewijk en Zn.. Doove, N.V. voorheen Splinter en den heer Van Weeren, terwijl het bouw werk zooals boven gezegd werd ontworpen en uitgevoerd door den stadsarchitect de heer Neysingh vanwege het Bureau van Gemeentewerken. Het is een mooi, een degelijk en tevens een duurzaam bouwwerk, de inrichting heeft vrijwel het menschelijke volmaakte bereikt. Moge het zijn dat het op het moment nog wat groot en ruim is wij mogen niet verge ten dat het voor bestemd is minstens een halve eeuw dienst te doen en dat er reke ning mee gehouden is dat de stad zich in de toekomst zal uitbreiden. Wij meenen de gemeente met dit dienst gebouw te mogen gelukwenschen. DE KONINGIN-MOEDER OP DE VERSTER-TENTOONSTELLING. Op het vastgestelde uur, hedenmorgen om kwart over tien arriveerde ii. M. de konin gin-Moeder per auto uit Den Haag voor het aangekondigde bezoek aan de tentoonstelling van werken van Hons V erster in het Stede lijk Museum De Lakenhal. H. M. werd ontvangen door de heeren Aug. L. Reimeringer, voorzitter van de com missie voor De Lakenhal, mr. dr. J. G. Over- voorde, directeur en A. Coert, adjunct-direc teur van De Lakenhal. In het gevolg van H. M. kwamen mede de Hofdames G. barones van lttersum en de Kamerheer mr. S. B. W. graal van Limburg Stirum. Terstond na Haar aankomst begaf H. M. die vergezeld werd door de heeren Reime ringer en Uvervoorde, zich naar de zalen waar het werk van Verster is tentoongesteld; de heer Coert leidde hel gevolg rond. Terwijl het gewone bezoek voortgang had wandelde de Koningin-Moeder van doek tot doek en bezichtigde met groote aandacht de geheele tentoonstelling. Zoo bleef de Hooge bezoekster eenigen tijd kijken naar de ver schillende waskrijtteekeningen en naar het jeugdwerk van den overleden Leidschen meester. En ook het tafeltje waarop de stil- leven-requisieten bijeengeschikt staan, ont ging niet aan H.M.'s attentie. De Koningin- Moeder scheen zeer veel bewondering te koesteren voor al het tentoongestelde en toen Zij na een toeven van ruim een uur werd uitgenoodigd in de Papezaal een verver- sching te gebruiken, vroeg H. M. eerst na drukkelijk aan den heer Overvoorde of zij alles wel gezien had. In de Papezaal werden nog de echtgenoo- ten van den directeur en van den adjunct- directeur aan de Hooge Bezoekster voorge steld en daarop vertrok de Koningin-Moeder om ruim half twaalf via den Haagweg weer naar de Residentie. Prol. Di. A. J. WENSINCK. Bij Kon. besluit is met 19 Sept. de hoog leeraar in de faculteit van Letteren en Wijsbegeerte aan de universiteit alhier dr. A. J. Wensinck, belast met het geven van onderwijs in het Arabisch, zulks als opvol ger van prof. dr. C. Snoeck Hurgronje, met gelijktijdige eervolle ontheffing van de op dracht om onderwijs te geven in de He- breeuwsche taal- en letterkunde en de Is raëlitische oudheden. Prof. Wensinck werd geboren den 7den Augustus 1882 te Aarlanderveen. Na aan vankelijk in Utrecht gestudeerd te hebben, ging hij zijn studiën aan de Leidsche Universiteit voortzetten, om op 18 Maart 1908 te promoveeren tot doctor in de Semi tische taal en letterkunde op proefschrift, getiteld „Mohammed en de Joden te Me dina". Na een tijdlang werkzaam te zijn ge weest als privaat-docent aan de universi teit te Utrecht, werd hij benoemd tot hoog leeraar in de Hebreeuwsche taal en letter kunde en Tsraëlietische Oudheden aan, de Leidsche Alma Mater, welk ambt hij den 3dön Maart 1912 aanvaardde. LEIDSCHE KWEEKSCHOOL VOOR BEWAARSCHOOLHOUDERESSEN. Wij moeten als wij vandaag nog iets schrijven over den Bazaar in de kweek school voor Bewaarschoolhouderessen, be ginnen met een fout te herstellen, die de zetter ons heeft laten maken. Niet mevrouw Verhey van WijkRauws maar mevr. Ver- hey van WijkRoem hield de inleidende rede. Merken vrij tegelijk nog op. dat onze burge meester die. zooals wij gisteren nog konden meedeelen de bazaar officieel opende, met groote waardeering van de Stichting van wijlen Haanslra sprak en er op wees dat de BINNENLAND. H. M. de Koningin-Moeder in de Laken hal te Leiden (Stadsn le Blad). Het nieuwe politiebureau te Leiden (Stadsn. le Blad). Zitting van Eerste en Tweede Kamer (Bin-i nenl 2e Blad). Verschenen is het verslag der Commissie voor Voorbereiding uit de Tweede Kamer over het wetsontwerp tot nadere regeling van de collectieve arbeidsovereenkomst. (Binnenl. 2e Blad). Vragen van Kamerleden (Binnen! 2e Blad). Een adres van de gemeente Lisse aan de Kroon inzake de kwestie „electrische tram ol autobus" (3e Blad). De loting voor de Studenten-roeiwedstriJ- den (Sport, 3e Blad). De lawntenniswedstrifd Nederland—- Amerika; Diemer Kool wint, Timmer ver* liest (Sport, 3e Blad). BUITENLAND. 20 Juni te Genève de drie-mogendheden* conferentie over de ontwapening ter tem (Buitenl. le Blad). Nog altijd geen nieuws over de Fransche vliegers (Buitenl. le Blad). Moties van het Centrum in Rijnland (Bui* tenland le Blad). denkbeelden op onderwijskundig gebied door hem toen reeds in practijk gebracht, doch achteloos voorbij gegaan, thans eerst baan beginnen te breken wat zijn pioniersarbeid eert. Verder dat het initiatief in dien tijd door particulieren genomen waardeering en aan moediging verdiende wat thans niet zoo erg meer noodig is nu er wel eens te veel initia tief schijnt te worden getoond Het was gistermiddag al dadelijk druk en de verkoopsters maakten goede zaken, maar drukker nog was het gisteravond. Mej Harry van der Harst vergastte de aanwezigen op declamatie, en door het koor der school werden liederen gezongen, terwijl andere jonge dames-kweekelingen eenige dansen uitvoerden. Inmiddels werden de stands niet voorbijgegaan. Het liep er zoo druk dat sommige stands gevuld met werk van de kweekelingen. zoo goed als uitver kocht werden. Gelukkig dat het comité nog meer van dit mooie werk achter de hand heeft De recette heeft bii dit alles wel ge varen Er werd veel ontvangen Laat het zoo doorgaan. Men kent het goede doel. Abusievelijk is gistermiddag vergeten mel ding te maken, dat ook door den beeldhou wer Zwollo uit Voorschoten een kunstvoor werp werd beschikbaar gesteld. VOORDRACHT OVER HET BOEKDRUKKERSBEDRUP. Voor de Vereeniging van den Handel- drijvenden en Industrieelen Middenstand voor Leiden en Omstreken hield gister avond in de bovenzaal van café-restaurant „De Harmonie" de heer N. de Bink. direc teur der N.V Electr. Handelsdrukkerij C. de Bink en Zoon. een populaire voordracht over het drukkersbedrijf. De spreker werd bij het niet zeer talrijke gehoor ingeleid door den voorzitter, den heer C Korteweg. die na allen welkom te hebbei, geheeten er zijn voldoening over uitsprak, dat het bestuur wederom een der loden be reid had gevonden een voordracht te hou den en den wensch te kennen gaf. dal dit voorbeeld navolging zou mogen vinden. De heer De Bink. hierna het woord ver krijgende. begon met op te merken, dat de kennis van het groote publiek ten aanzien van het drukkersbedrijf zich bepaalt tot de prijzen van het drukwerk, hetgeen temeer verwondering moet wekken waar het druk kersbedrijf zulk een belangrijke rol speelt in de hedendaagsche samenleving. Na nog eenige interessante bijzonder heden te hebben medegedeeld over het ont slaan en den ontwikkelingsgang van de boekdrukkunst, gaf spr een duidelijke ui!- eenzetting van den gang van zaken in bet drukkersbedrijf. beginnende bij de letter gieterij en achtereenvolgens hef hand- en machinezei ten. de stereotypie en het druk ken te behandelen. Bij laatstgenoemden bedrijfstak onder scheidt men drieërlei methodes- degeldruk cylinderdruk en rotatiedruk, welke door spr uitvoerig besproken werden Waar het onderwerp te uitgebreid is om het in een korf bestek weer te geven en wij over hef dagbladbedrijf eenigen tijd geleden een uitvoerige beschouwing gaven, meenen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1