20598 MAANDAG 9 .MEI Anno 1927 STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. j Ho. EIDSCH DAGBLAD PRIJS OER &DVERTENTIEN: I go CU. per regel. Bij regelabonnemeDt belangrijk lageren prijs. Kleine Advertentiên uitsluitend bi) eooruitbetaling Woensdags en hterdag» 50 Cts. bij -n maximum aantal woorden ran 30. Incasso rolgent postrecbt Voor erentueele opzending van brieven porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per S maanden ƒ2 35. per weekƒ018. Buiten Leiden, waar agenten gevestigd rijn, per week *0.18, Franco per post 2 35 portokosten. Dit anmrner bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. ATSCHAFPU DER NEDERLANDSCHE LETTERKUNDE. i jaariijksche vergadering van de Maat- Ichappij der Nederlandsche Letterkunde zal i Woensdag 8 Juni alhier worden gehouden fender voorzitterschap van den heer Frits Hopman. In deze vergadering zal het werk worden lekend gemaakt, dat het bestuur der Maat schappij, voor het vereenigingsjaar 1926 7, op advies van de Commissie voor Ichoone Letteren, met den jaarlijks uitge- ofden prijs van aanmoediging van f 1000 tekroond heeft De maandelijksche vergadering stelt voor, uit de rente van het Vaste Fonds een lom van f 250 aan den heer J. Cornelissen af te staan, als bijdrage voor zijn weldra te irschijnen uitgave: „Nederlandsche Volks humor op Stad en Dorp, Land en Volk". Ter verkiezing van een bestuurslid in de Jilaats van dr. H. T. Colenbrander, die aan beurt van aftreden en niet herkiesbaar is, lelt de maandelijksche vergadering het vol- rende dubbeltal voor: a. Dr. N. J. Krom, b. Mr. G. André de la forte. Verkiezing van leden der drie vaste com- ïissiën: Commissie voor Taal- en Letterkunde: ver liezing van twee leden in de plaats der af- dende leden Dr. J. te Winkel en dr. G. J. loekenoogen. De commissie stelt voor de Èubbeltallenr 1. a. dr. J. de Vries, b. dr. N. [ran der Laan. 2. a. dr. G. J. Boekenoogen, dr. C. R. van Haeringen. Commissie voor Geschied- en Oudheid kunde: verkiezing van twee leden in de Elaats der aftredende leden Molhuysen en lEekhof. De commissie stelt voor de dubbel tallen1. a. dr. P. C. Molhuysen, b. J. kleyntjens S.J. 2. a. dr. A. Eekhof, b. mr. D. [tan Blom. Commissie voor Schoone Letteren: verkie- ng van een lid in de plaats van den heer popman, die wenscht af te treden. De com- aissie stelt voor het dubbeltal.' a. C. L. ichepp, b. H. van Booven. Na de pauze zal de folkloristische film Neerland's Volksleven in den Oogsttijd" gorden vertoond. De samensteller, de heer J. van der Ven, zal de folkloristische toe lichting geven en Prof. Julius Röntgen zal laarbij zijne op oud-vad.erlandsche zang- en Banswijzen gecomponeerde muziek ten ge- moore brengen. De vertooning zal plaats heb ben in den Casino-Bioscoop. Na afloop der vergadering is er gemeen- fchappelijke maaltijd. De commissie voor geschied- en oudheid- nde houdt aan den vooravond der verga dering een voor alle leden der Maatschappij legankelijke bijeenkomst. Hierin zal dr. Henry Obreen uit Brussel spreken over: „De heerschappijen van Putten en Strijen in de middeleeuwen". HULDIGING |AN DEN HEER F. O. H. W. KESSELRING. Zaterdagmiddag kwamen met de directie fcn het Natuurkundig Laboratorium Retenschappelgk en technisch het personeel, het bestuur en leden van de Vereeniging tot bevordering der opleiding tot Instnynent- makers, leerlingen en oud-leerlingen dezei opleiding en vele anderen in de collegezaal van dit Laboratorium bgeen, om den heer Kesselring, den vermaarden chef-glasblazer, wiens leven en werken we Vrijdag in het kort schetsten, te huldigen. De collegezaal, die geheel gevuld was, zag er feestelgk uit en op de werktafel waren een aantal toestellen, uit glas ver vaardigd, tentoongesteld, alle kunstvoorwer pen op het gebied der glas blazers techniek en door den jubilaris gemaakt Onder de aanwezigen werd ook opgemerkt de bekende Pargsche hoogleeraar Bequerel, die thans in ons land vertoeft, benevens mevr. de weduwe prof. Kamerlingh Onnes en afgevaardigden van den Vereeniging van Hooger Onderwijspersoneel, de heeren Bak ker en Kasten. Ook de 86-jarige oud-instrumentmaker de heer Kouw, was overgekomen. Nadat de heer K. met echtgenoote en kinderen was binnengeleid door de heeren profs. De Haas, Keesom en lector Crommelin en met luid applaus door de talrijke aanwezigen was begroet, werd de jubilaris het eerst toe gesproken door prof. Keesom, namens de directie. Deze zeide, dat zoovelen hier waren bijeengekomen om te herdenken, dat de heer Kesselring 25 jaar aan dit laboratorium is verbonden geweest, om hier te getuigen hoe hij al die jaren zgn groote bekwaamheid ten dienste van het laboratorium en ^an het wetenschappelijk onderzoek heeft gege ven, en hem te danken voor de algeheele toewijding, waarmede hij het gedaan heeft. In een van groote waardeering getuigende rede kweet de hoogleeraar zich van deze taak. Zonder op volledigheid aanspraak te maken trok spr. toch een resumé uit de communications van het Laboratorium sedert 1902, om dan te toonen, welke belangrijke kunstwerken op glasblazersgebied door den heer K. zijn vervaardigd. Als eerste kunst stuk noemde hij den vacuum mantel met in den buitenwand ingesoldeerde veer, beschre ven in 1903 door prof. Onnes en Heuse. Daarmee was het soldeeren van metaal aan glas, volgens de door Cailletet aangegeven methode, hier voor goed geïntroduceerd Verder noemde prof. K. nog het toestel, beschreven door prof. Onnes en Zakrzewski, de glazen van het toestel, waarmee prof. Kamerimgh Onnes het helium vloeibaar maakte en nog vele andere belangrijke toe stellen. Namens een aantal onderzoekers in binnen- en buitenland, collega's, medewerkers aan dit laboratorium, oud-leerlingen en leerlin gen, alle vrienden van den jubilaris, bood prof Keesom hem een bijzonder fraai gou den horloge aan, een mooien stoel, om hem daarnevens te overreiken een enveloppe. (Daverend applaus). Hierna sprak prof. De Haas een Uit voerige geestige rede. Uw werk is aldus prof. De Haas voor de Instrumentmakers-school uitermater vruchtbaar geweest. Veel uitstekende leer lingen hebben uw werkplaats verlaten. Ik noem de heer Gerritse, thans chef-glasblazer, tovens leeraar van de 2de af deeling van het laboratorium, de heer Jansen, chef-glas blazer van de Technische Hoogeschool te Bandoeng; de heeren Welbergen, Kuipers en Pont zgn in Engeland geplaatst; de heer Bol, die eerst te Princeton in Amerika ge plaatst was, bekleedt thans een eervolle positie bg Philips' Gloeilampenfabrieken; de heer Teeuwen bevindt zich in Amerika, tal van uw leerlingen zijn aan Mgn-instellingen geplaatst. Onze school is trotsch er op, een zoo buitengewoon bekwame leeraar in het glas blazen te bezitten. Wg waren in staat ons land in den loop der tijden verschillende goede blazers te leveren, en het langzamer hand onafhankelijk te maken van het bui tenland. Ik wil daarom vanaf deze plaats gaarne u, geachte heer Kesselring, dank zeggen als voorzitter van de Leidsche In- strumentmakersschool voor alles wat gg voor de school gedaan hebt. Uw groot kunnen wordt ten hoogste gewaardeerd. Gg draagt mede bij, evenals de geheele technische staf, die met een toewgding zonder weerga werkt, tot den roem van het Leidsche cryogene laboratorium, alzoo besloot deze spreker zjjn luid toegejuichte toespraak. Op dr. Crommelin rustte de taak, den heer K., namens het geheele wetenschap pelijke personeel en de chefs der werk plaatsen, geluk te wenschei. Hg beschouwde dit als een voorrecht. „Immers, ik ben zeide spr. met ons aller trouwen vnend Flim, de eenige hier, die al de 25 jaar onafgebroken met u heeft samengewerkt." Spr. haalde uit die reeks van jaren een aan tal voor aflen prettige herinneringen op, waaruit tegelijk bleek de groote superiori teit van den jubilaris op het gebied der glasblazerskunst. Hoe goed weet ik het nog, aldus spr. dat prof. Onnes in uw werkplaats een vluchtig potloodschetsje maakte van een dubbel vacuumglas, dat noodig was voor een magnetische proef met vloeibare zuur stof en dat hg u opdroeg dat glas te maken. „Maar dat is onmogelijk, dat kan men niet van glas maken," was uw ant woord. Prof. Onnes, die blijkbaar een beter inzicht en een grooter vertrouwen had in uw bekwaamheden dan ggzelf, antwoordde: „Nu, probeer het maar eens", en verliet de werkplaats. Gij toogt aan het werk en..... een week later, na heel wat probeeren en experimenteeren, was het werkstuk klaar en wei volkomen naar den eisch. Het „on mogelijke" was volbracht. Hierna bood de ciseleur H. W. Stoxen den jubilaris nog een plaquette aan met de beeltenis van prof. Kamerlingh Onnes en spraken nog uit naam van de leerlingen ae heer L. Verschragen en voor de collega's ieeraren de heer Wiesmerjer, waarna de jubiiaris, mede namens zijn echtgenoote, hartelijk dankte voor de hulde hem gebracht en de mooie geschenken, benevens de be dragen geld, hem aangeboden. (Daverend applaus). Na afloop der huldiging werden in de practicumzaal, waar men nog eenigen Igd toefde, ververschingen aangeboden. HET GOUDEN JUBILEUM VAN TIELEMAN EN DROS. Met een enkel woord meldden wij reeds iets van het feest, dat Zaterdag in het fabrieksgebouw van de jubileerende firma Tieleman Dros op zoo geslaagde wijze is gevierd. Aan dat verslag, dat wegens den Zaterdag eemgszins bekort verschijnen moest, voegen wg nog het volgende toe. En dan dient in de eerste plaats te worden vermeld, hetgeen de president-commissaris der vennootschap, de heer G. Hennus, heeft heeft gezegd in de door hem uitgesproken feestrede. Spr. zeide, dat de firma T. D. haar reputatie over de geheele wereld be reikt had ook door de toewgding van haar personeel. Maar bovenal prees hg den ijver Foto W. Blearé, Lefctat, en de energie van de directie, die hg, sinds hg tien jaar geleden als outsider in deze familiezaak een commissarisplaats innam, had leeren kennen en respecteeren. Spr. noemde het een voorrecht deel uit te maken van een college van commissarissen in een zaak deze. Namens commissarissen bood spr. een groot Delftsch bord aan, waarop de historie van de firma in beeld werd gebracht, ter versiering van het privé-kantoor, aan. Met een driewerf hoera besloot de heer Hennus zijn waardeerende rede. De directie had trouwens nog meer ge schenken in ontvangst te nemen; een zilveren moten van een aantal tuinders, aangeboden bg monde van den heer Van Staveren, een monumentale klok van de firma Bink, twee Deltsche borden van de firma Den Heyer, een verzameling foto's vao het slachthuis van de firma J. Owel Zonen, enz. En dan waren er meer dan honderddertig bloemstukken, waaronder vele uit Indië, van agenten der firma en van bevriende huizen; ml Leiden o. a. van het Openbaar Slacht huis, van de firma Dros Gebrs. Tieleman, van de K. v. K., van het Kinderhuis Jeruël, van de „Bokkingvrouwen" en van den Con- servenbond. Dan waren er naast talrijke bloemstukken uit den handel, bloemen van de Kon. Paketvaartmg., van de Stoomvaart- mg. Nederland, van Van Nievelt Goudriaan Co. en van de firma Ehrardt Dekkers, te Rotterdam. De coop. Eendracht maakt Macht, uit Utrecht, had bloemen gezonden en zelfs de Chineesche firma Lauw Tjin, uit Batavia, zond een bloemenhulde. Er wa ren ook tientallen telegrammen uit binnen- en buitenland gekomen, en vooral weer vele geiukwenschen uit de Oost. De heer Dros Sr. gewaagde in zgn rede van de geschiedenis der oprichting der far briek en van de aangename samenwerking gedurende de veertig jaar met den tegen- woordigen commissaris, den heer H. W. Tieleman Sr. Hg noemde het schitterend geslaagde werk van de feestcommissies geen sinecure. Ook de prestaties van de Harmonie T. en D. roemde spr. en hg zegde den muzikalen inleggers ook in de toekomst steun van de directie toe, terwijl spr. tevens zgn personeel aanspoorde om een zangkoor op te richten. Spr. dankte ten slotte alien, vooral de gevers, voor de wijze waarop zij dit jubileum onvergetelijk hadden gemaakt. Het feest, waarop geen wanklanken werdon gehoord, duurde tot omstreeks halfvier. De receptie. In het met een schat van bloemen ver sierde kantoor aan de Middelstegracht heeft gistermiddag van drie tot vijf uur de directie van de vennootschap Tieleman en Dros, autoriteiten, zakenvrienden en bekenden de gelegenheid geboden huil gelukwenschen aan te bieden. Van die gelegenheid hebben meer dan tweehonderd personen gebruik gemaakt. Wij merkten o.a. op den burgemeester var» Leiden, den dijkgraaf mr. A. Pijnacker Hordijk, overste J. Boon namens den Gene- raal-Majoor Hoofd-Intendant van het Neder landsche leger; jhr. mr. dr. N. C. de Gijse- laar, de wethouders Aug. L. Reimeringer met de heeren dr. W. Stuurman en mr. Van der Stok namens de commissie voor het Slachthuis en J. F. X. Sanders, de voorz. van de K. r. K. den heer D. ten Cate Brou wer en den heer Molkenboer, de heeren N. C. F. van Ginkel en mr. M. Vos namens het Dept Leiden van de Mij. voor Nijverheid, mr F. J. Trapman namens de Leidsche Ver eeniging van Industrieelen en namens den Conservenbond, de advocaten mr. Nord Thomson en mr. Beets en vele confrères, eenige notarissen en artsen en tal van ver tegenwoordigers uit den handel en de in dustrie. En dan waren er vertegenwoordigers van andere conservenfabrieken, als die van de firma's Wouterlood, Schoondergang Speet en Nieuwenhuizen uit Leiden, van de firma's W. Hoogstraten Co. uit Alkmaar en van de Beverwijksche Conservenfabriek. De drukbezochte receptie was om vijf uur geëindigd. In het onderschrift dat wij plaatsten bij de foto van den wandplaats dien de directie van de firma T en D is aangeboden hebben wij ten onrechte den naam van Begeer te Voorschoten genoemd als dien van den maker. Het blijkt, en het is ons een ge noegen dit te kunnen vermelden, dat de plaat te Leiden is gegoten door de Leidsche firma Growaseck en Stöxen, naar ontwerp en model van den heer M. Zwollo. BINNENLAND. Huldiging van den heer Kesselring tfl Leiden (Stadsn. Ie Blad). Advies van den Middenstan dsraad over de winkelsluitingswet en werktijdenbesluit (Binnenl. 2e Blad). Wijziging der Pensioenwet (Binnenl 2a Blad). Jnbilea der Staatsmijnen en van hef Leger des Heils (Binnenl. 2de Blad). De centrale commissie van bijstand voo* de arbeidsbemiddeling (Binnenl. 2e Blad). In de heden gehonden vergadering van „Bloembollencultuur" is besloten tot het hellen van een beurs-entrée gedurende ten hoogste vijl jaar. De heer H. van Boeyen zal vermoedelijk worden benoemd tot burgemeester van Katwijk. (Laatste Ber. Ie Blad). BUITENLAND. De verdere besprekingen te Genève ter economische conlerentie (Buitenl. Ie Blad), De Stahlhelmbetooging te Berlijn (Buitenl, le Blad). Gaat Mac Donald heen als leider van Labour? (Buitend. le Blad). Opening van het parlementsgebouw in Australië's nieuwe hoofdstad. (Tel. le Blad), Twee Fransche vliegeniers hebben den tocht naai Amerika aanvaard en zijn heden boven Amerikaansch grondgebied gezien. (Tel., le blad). Ging men op deze wijze te werk, dan was dit een heele opluchting, een verfrissching van ons tegenwoordig taalonderricht. Zoo zouden kinderen en ook ouderen de huive-. ring overwinnen, die ze nu nu na veel in-, vuloefeningen uit de gewone taalboekjes overvalt, wahneer ze iets moeten neer-, schrijven. De durf en daarmee het kunnen en ken-< nen zou aanmerkelijk worden vergroot. Aanvankelijk zullen de kinderen veel foui ten maken. Door aanmoediging en de ge-, leidefijk groeiende zelfcorrectie verdwijnen deze echter steeds meer. Men wil dit werk der kinderen misschien niet ernstig nemen? Bedenk dat het de leerlingen met dezen arbeid heilige ernst is! De snelheid der vorderingen van de kin-, deren is natuurlijk heel verschillend. Als men ze maarden tijd laat, komt alles^terecht yóór ze het leven ingaan. Men vraagt zich af, of bij zoo'n opvatting Tan het taalonderwijs nog boekjes noodig zijn? De heer Jager meent van wel Zoo'n boek kan lo. dienen voor aanvulling van het taaimilieu, 2o. op exacte wijze de regels •doen onderscheiden, die het kind bij zijn schrijven en lezen reeds bemerkte. Verschillende van de taalregels heeft het kind zelf reeds gevonden zonder dat het deze kan omschrijven. Het is vooral de analogie die het hierbij leidt. De kracht, die het drijft, om zijn taal ook schriftelijk steeds meer te vervolmaken, is dezelfde, die het aanzette tot het leeren spreken. Deze kracht bij ons taalonderwijs te benutten, is het geheim, dat voert tot zui- ver schrijven. Zonder deze blijft het steeds sukkelen. Hierna besprak de heer Jager nog de be doeling van verschillende oefeningen uit het door hem geschreven taalboek. Toen na een korte pauze gelegenheid be stond tot het doen van vragen, werd door de aanwezigen daarvan druk gebruik ge maakt. Op duidelijke wijze beantwoordde de heer Jager de verschillende opmerkingen. Te ruim 10 uur sloop de voorzitter deze zeer belangwekkende vergadering met dank aan den inleider. De directie van de jubileerende conservenfabriek Tieieman Dros. met lamilieleden en commissarissen, ge fotografeerd tijdens het feest met het personeel, dat Zaterdag in de fabriek op luisterrijke wgze gevierd werd. „DE PAEDAGOGISCHE BIBLIOTHEEK". j Zaterdag vond de laatste lezing voor dit I seizoen van bovengenoemde Vereeniging in I het Nut plaats. De heer A. Jager van Heem- I stede sprak over „Taalonderwijs". Met groote belangstelling werd het zeer gemotiveerde betoog voor een meer logisch taalonderwijs aangehoord. De heer Jager wenscht den weg der ware taalontwikkeling op de school te zien gevolgd. Zooals het kind leert spreken door oefening, gesteund door aanmoediging van zijn omgeving, zoo moet het taal onderwijs ook geschieden door veel gelegenheid tot schrijven te geven; veel gelegenheid tot het neerschrijven van ver haaltjes en woorden, zooals die door het kind zijn bedacht. Geleidelijk groeit dan het kunnen Het illustreeren van de verhaaltjes kan men aanmoedigen. PROPAGANDA-FEESTAVOND VOOR DE VROUWENZWEMSPORT. Een „leuke dansavond" noemde men dit, en voor ons was 't daarom eigenlijk journa-i listieke contrabande. Een simpele beschouw wing over de gebeurtenissen van dezen Za terdagavond meenen wij echter niet achter wege te mogen laten, niet alleen omdat de „charleston-huivering" gepaard ging met velerlei attracties, maar ook omdat het stre ven der wakkere dames-afdeeling van de Leidsche Zwemclub in ieder opzicht lof en waardeering verdient. Zij beoogt immers-in. algemeenen zin de zwemsport te propagee- ren en meer in het bijzonder, die voor vrou- wpn en meisjes populair te maken omdat deze is: de mooiste, de nuttigste, de gezond ste en dus do meest noodige sport, gelijk de presidente van het uitvoerings-comilé mevr. A. M van der LijkeSytsma. het zoo kern-^ achtig zeide in haar openingswoord. De be-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1