No. 20597
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 7 Mel
Tweede Blad Anno 1927
BINNENLAND.
GEMENGD NIEUWS.
VOOR DE HUISKAMER.
Photo van de schilderij door den beken
den schilder Hartz nit Heemstede geschil
derd aan prof. H. IJ. Groenewegen, hoog
leeraar in de theologische faculteit te Am
sterdam, die deze hoogleeraar hedenmiddag
door vrienden en vereerders werd aangebo
den ter gelegenheid van zijn 25-jarig profes
soraat.
Prof. Groenewegen was tot 1917 hoog
leeraar, aangesteld vanwege het seminarium
der Remonstrantsche Broederschap, aan de
Universiteit te Leiden en is sedert de laatste
tien jaar gewoon hoogleeraar te Amsterdam.
OFFICIEELS BERICHTEN.
B!j Kon. Besluit is benoemd aan de Uni
versiteit te Groningen, in de faculteit der
geneeskunde voor onderwijs in de huid- en
geslachtsziekten tot gewoon hoogleeraar dr.
J. W. d. Valk, thans buitengewoon hoog
leeraar.
DE ONBEWAAKTE OVERWEG
BIJ KETHEL.
Op de vragen van den heer Krgger be
treffende het ingestelde onderzoek inzake
lie afsluiting van overwegen en herstel van
de overwegafsluiting nabij Kethel* Leeft
Minister Van der Vegte medegedeeld, dat
het onderzoek naar den toestand van den
onbewaakten overweg bij Akkrum heeft ge
leid tot zijn beslissing, dat ter verbetering
▼an het uitzicht op den spoorweg de wach-
terswoning nabij dien overweg zal worden
afgebroken.
In het op den overweg bjj Kethel op 19
April plaats gehad hebbend ongeval, dat
jeheel te wijten is geweest aan oaoplettend-
ïeid van het slachtoffer, dat, doof zijnde,
telfs niet op de waarschuwingen van het
lubliek acht heeft geslagen, kan geen aan
leiding worden gevonden tot het weder in
stellen van de bewaking over te gaan.
Intusschen is deze overweg in verband
net de toeneming van het verkeer aldaar
pog in observatie.
HET ZILVEREN JUBILEUM
DER STAATSMIJNEN.
Prins Hendrik was Donderdag in ver
band met hei Staatsmijn-jubileum naar
Limburg gekomen, had, na den trein te
Etoennond verlaten te hebben, enkele uren
doorgebracht op het kasteel van graaf Met-
ernioh bij Swalmen, was daarna de gaai
*an graaf de Marchant et d'Ansembourg,
op wiens kasteel te Amstenrade hij ook
overnachtte, en arriveerde gisteren om 7
Q- 20 per auto te Heerlen Bij den ingang
fan het restaurant Limburgia werd de
Prins verwelkomd door den minister van
Waterstaat en den heer Frowein.
Te halfacht begon de maaltijd ter her-
lenking van het 25-jarig bestaan van het
Staats mijnbedrijf.
Met de drie directeuren van dit bedrijf,
tor. dr. Frowein, ir. Bunge en prof. F.
fan IteTson, zaten aan Prins Hendrik met
ijn adjudant de luitenant-ter-zee le klasse
fermijteletn, de minister van Waterstaat
nr. H. v. d. Vegte, de ministers Waszink,
Umbooy en prof. Slotemaker de Bruine,
minister van Staat en voorzitter van
don mijnraad mgr. dr. Nolens, de leden
fan den mijnraad dr. Lely, dir. Waller,
V Ruys de Beerenbrouck, prof. Molen-
paaff, Philips e>n ir. de Kat, het lid der
Algemeene Rekenkamer jbr. Alting van
Geusau, de commissaris der Koningin in
Limburg mr, baron van Hövell tot Wester
se*, het lid der Eerste Kamer mr. Jana-
•fn, het lid der Tweede Kamer de heer
Q. M. Hermans, de leden van Gedepu-
*tfrde Staten in Limburg, enz. enz.
Aan dein maaltijd werd het woord ge
oord door den Prins, mr. Frowein en mr
®|ster Van der Vegte, door mgr. Nolens,
bor den commissaris der Koningin, door
heer Alting van Geusau namens üe
"gemeens Rekenkamer, door den burge
meester van Heerlen, door mr. Haek na-
lene de particuliere mijnen, door dr.
°elB, door dr. Groothoff namens het bè-
^bt en personeel, ern door den heer Mom-
namens het wertliedenpersoneel.
Nolens zeide o.a. dat aJ mochten
*°k van zekere zijde mdllioenen papiertjes
Ter Limburg worden uitgestrooid, de Lim
bers, die thans Nederlanders zijn, Lim
en Nederlanders zullen blijven,
kuid© toejuichingen).
CLASSIFICATIE
VAN HET SPOORWEGPERSONEEL.
[V ^twoord op de vragen van het
I Kamerlid, dén heer Oud, betrel-
'Snd
- e spoedig aanbrengen van verbe
en in klasse-indeeling der, stand-
m-en V00T ^et spoorwegpersoneel, deelt
bij ,lmster van Waterstaat o.a. mede, dat j
6 goedkeuring van het thans geldende
i Reglement Dienst voorwaarden voor het
spoorwegpersoneel, waarin de klasse-indee
ling is vastgelegd, door de regeering het
vertrouwen was uitgesproken, dat de di-
I reotie der Ned. Spoorwegen bereid zou
i zijn, een mogelijke wijziging van die klasse.
I indeeling in verband mefj; de juist te vorej»
i tot stand gekomen wijziging in de klasse-
indeeling voor het Rijkspersoneel met den
Personeelraad te behandelen. Die behan
deling heeft niet tot overeenstemming ge
leid. De minister meent te moeten afwach
ten, of dat ovenjeg tot een oplossing zal
leiden.
VRIJWILLIGE
OUDERDOMSVERZEKERING.
,In het antwoord van den Minister van
Arbeid, Handel en Nijverheid ten ver
volge op de beantwoording van vragen van
den hoer Duys betreffende door agenten
van de vrijwillige ouderdomsverzekering
bij het winnen van verzekeringen in uit
zicht gestelde restitutie der betaalde pre-
miën bij vóór-overlijden en betreffende
invoering van restitutietarieven, wordt o.a.
het volgende gezegd.
De Verzekeringsraad heeft het onder
zoek beëindigd, dat in het bijzonder heeft
geloopen nopens de grief, dat door de
beide in Friesland werkzaam zijnde in
specteurs en door agenten aan de Raden
van Arbeid in genoemde provincie ver
bonden, in strijd met de waarheid aan
personen, die tot het sluiten eener vrijwil
lige ouderdomsverzekering werden opge
wekt, zou zijn voorgespiegeld, dat bq
vóór-overlijden van de verzekerden de be
taalde premiën, op een jaarpremie na, aan
de nagelaten bét-rekkingen zouden worden
terugbetaald.
Het zeer omstandig onderzoek, dat de
Verzekeringsraad heeft ingesteld, heeft
niet de gegrondheid van de geuite griet
kunnen aantoonen. De Verzekeringsraad
is op grond vain dit onderzoek tot de over
tuiging gekomen welke overtuiging de
minister tot de zijne maakt dat de
grief omtrent opzettelijk onjuiste voor
spiegeling bij de klagers, wier goede trouw
volkomen vaststaat, is gewekt door een
betreurenswaardig misverstand, veroor-
door ook weder te goeder trouw door de
betrokken inspecteurs en agenten gedane
uitlatingen nopens de waarschijnlijkheid
van een spoedig te verwachten, invoering
van restitutie-tarieven.
Uit door de betrokken inspecteurs tm
agenten van bevoegde zijde ontvangen me-
dedeelingen was dezen bekend geworden,
dat invoering van zoodanige restitutie-ta-
rieve nwerd overwogen. Hierin werd door
inspecteur» en agenten aanleiding gevon
den, bij het bezoeken van ad spirant-verze
kerden op de mogelijkheid van de spoe
dige totstandkoming van deze tarieven te
wijzen. Deze mededeelingen, welke al
licht niet steeds in zoo duidelijke bewoor
dingen zijn gedaan, dat de bedoeling daar
van door de betrokken adspimnt-verzeker-
den, die uiteraard niet allen voldoende be
ken waren met de wijze, waarop wijziging
in de tarieven tot stand komt, zijn blijk
baar door vele adspirant-verzekerden in
dien zin opgevat, dat het restitutie-tarief
reeds in werking was.
VLIEGTOCHT NEDERLAND—INDIfi.
Pogingen tot bekorting dei lnchtionte.
De laatst verschenen Mededeelingen
over het Luohitvaartverkeer in en naar
Indië, uitgegeven door de vereeniging Co
mité Vliegtocht NederlandIndië stellen
nog eens vast wat de eerstvolgende po
gingen zullen zijn om den afstand tusschen
Nederland en Indië langs de luchfcroute
bekorten
,,In de eerste plaat» heeft het Comité
Vliegtocht het plan dezen zomer, waar
schijnlijk in Juli, een mailvlucht te orga-
niseeren naar Suez en terug, in aanslui
ting op de mailbooten en in samenwerking
met vliegtuigen in Indië. De plannen hier
voor zijn thans in studie, maar de kans
op doorgaan kan heel groot genoemd wor
den. Indien hiervoor de nieuwe tweemoto-
rige Fokker F VIII bestemd wordt, zal
er ook voor passagiers gelegenheid zijn
deze hoogst interessante reis mede te
maken.
„De tweede aanval op het record zal
worden ondernomen door luitenant Koppen
die in October zal trachten met een drie-
motorige Fokker binnen een maand heen
en terug naar Batavia te vliegen. Luitenant
Koppen heeft van verschillende zijden fi-
nancieelen steun gevonden voor zijn plan
nen; vliegtuig, motoren en benzine zijn
hem reeds ter beschikking gesteld, het
legerbestuur heeft hem verlof voor den
tocht toegestaan. De heer Koppen onder
vindt bij zijn plannen de krachtige mede
werking van het Comité, dat hem bij de
voorbereiding met raad en daad terzijde
staat."
DE SUMATRA VERLAAT SJANGHAL
Aan Hr. Ms. Sumatra, thans te Sjanghai,
ia telegrafisch order gegeven de reis naar
Indië via Nagasaki voort te zetten.
ONZE DIALECTEN.
Hot hoofdbestuur van het Algemeen Ne-
derlandsch Verbond heeft een Commissie
ingesteld, die tot taak zal hebben na te
gaan of er maatregelen te treffen zijn, die
het mogelijk maken te voorkomen, dat de
streektalen (dialecten) in het Nederlandsch
taalgebied geleidelik verdwenen.
Deze Commissie is aldus samengesteld:
P. J. de Kanter, 's-Gravenhage, voorzitter;
dr. E. Blacquart, Meerebeke, dr. H. J.
E. Endepols, Maastricht; dr. L. Grootaers,
Leuven; dr. G. G. Kloeke, Hamburg; dr.
J. B. Schepers, HaarlemIsaac Stijns,
Brussel.
ALGEMEEN NEDERL. VAKVERBOND.
Onder voorzitterschap van den heer De
Boer is te Utrecht een algemeene besturen-
vergadering gehouden van het Algemeen Ne
Foto W. Blenvé, L«Ma».
Zooals wij gisteren nog konden mededeelen, is gistermiddag nabij de Morschpoortbrug een heistelling inge
stort, waarbij de zware balken en het 600 K.G. wegende heiblok over de leuning op het brugdek terecht
kwamen. Onze fotograaf maakte bovenstaande opname, die een goed beeld geeft van de aangerichte ver
woesting. Gelijk gemeld zijn bij het ongeval geen gewonden te betreuren, hetgeen waarlijk een won
der mag heeten.
derland9ch Vakverbond- In deze vergadering
is besproken de wensehelijkheid gebleken
reorganisatie van het Comité van neutraal
overheidspersoneel (het G. N. O. P.), welke
centrale bij het A. N. V. is aangesloten. Deze
reorganisatie is, naar de voorzitter meedeel
de, noodig in verband met het besluit van
den Centralen bond van post- en telegraaf
personeel, om zich aan te sluiten bij het C.
N. O. P. Daarom behoort een zoodanige re
organisatie van het G. N. O. P. tot stand te
komen, dat ook organisaties, die zich niet
bij het A. N. V. wenschen aan te sluiten of
voor welke deze aansluiting moeilijkheden
in eigen kring zou veroorzaken, alleen tot
het C. N. O. P. kunnen worden toegelaten.
Uit een dergelijke verandering mag niet
direct een versterking voor het A. N. V. wor
den geconstateerd, doch zij is van groot»
beteekenis voor het andere deel der neu
trale vakbeweging, nl. het G. N. O. P. Uit de
reorganisatie kan, zeide de voorzitter, inder
daad versterking voortkomen.
Nadat verschillende aanwezigen over deze
zaak het woord hadden gevoerd, spTak de
voorzitter het vertrouwen uit, dat op het ko
mende congres van het A. N. V. de ver
schillende stroomingen elkander zullen na
deren en dat men zoo zal komen tot een
krachtige neutrale vakbeweging.
Vervolgens deed de secretaris, de heer
Berghuys, eenige mededeelingen over de ver
gadering van 23 April jl. van den werkloos-
heidsraad. In die vergadering is een com
missie benoemd, bestaande uit twee leden
van de Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten, drie leden van elk der werkgevers
organisaties en één der leiders van elk der
vakcentralen. Deze commissie zal hebben te
onderzoeken en te rapporteeren over een
voorstel van de Vereeniging van Nederland
sche Gemeenten, om te komen tot een doel
matiger steun bij werkloosheid en over het
vraagstuk der werkverruiming. Voor het A.
N. V. is in deze commissie spreker zeer
aangewezen. De commissie heeft reeds een
vergadering gehouden. Spr. zette uiteen op
welke wijze men volgens de Vereeniging
van Nederlandsche Gemeenten tot een betere
regeling van steun bij werkloosheid zou
kunnen komen, waardoor de verschillende
plaatselijke steunregelingen zouden kunnen
worden opgeheven.
De voorzitter spoorde de besturen aan,
deze zaak grondig te doen bespreken, opdat
op het komende congres van het A. N, V.
een eensgezind besluit worde genomen.
RADIOTOESTELLEN VOOR DE NEDERL
LICHTSCHEPEN.
Gemeld wordt:
Men zal zich herinneren, dat het hoofdbe
stuur van het Algemeen Nederlandsch Ver
bond het initiatief nam tot het inzamelen
van gelden om de vijf Nederlandsche licht
schepen elk van een volledig radio-toesfel
te voorzien. Het vond de Vereenigingen Het
Nederlandsche Zeewezen en Onze Vloot be
reid aan dat plan medewerking te verlee-
nen.
De oproep van het Nederlandsche volk
vond weerklank en thans reeds is het ver-
eischte bedrag bijeen. Onder de ingekomen
zijn twee bedragen voor een volledig toestel,
één van de Telegraaf en de courant Het
Nieuws van den Dag en één van den Alge-
meenen Nederl. Radio-Omroep Hilversum.
Maar ook vele kleinere bedragen toonden
hoe sympathiek het plan bij het publiek ont
vangen is.
De bemanningen der lichtschepen, de
trouwe wachten onzer kusten, zullen dezen
„dagelijkschen band met den vasten wal"
ongetwijfeld ten zeerste waarde eren.
OPLEIDING GEVANGENISPERSONEEL.
4 Mei kwamen de hoofdbesturen van den
Alg. Ned. Christel. Ambtenaarsbond, den
Algem. R.-K. Ambtenaarsbond, den Bond
van Personeel bij de Gevangenissen, Rijks
opvoedingsgestichten, Rijkswerkinrichtingen
en Tuchtscholen en den Centr. Ned. Ambte
naarsbond bijeen ter bespreking van de
taak, welke het gevangenispersoneel zal
krijgen in „het nieuwe strafstelsel".
Besloten werd den voorzitter der Bijzon
dere Commissie voor Georganiseerd Over
leg, in zaken, rakende de ambtenaren van
het Rijks-, Tucht-, Opvoedings-, Gevange
nis- en Reclasseeringswezen te verzoeken,
een vergadering dezer commissie te willen
uitschrijven, ten einde te bespreken of en
zoo ja, wat deze Commissie ten aanzien van
de opleiding van het Gevangenispersoneel
zou kunnen doen, in het bijzonder wat aan
gaat de formuleering van eischen, welke in
de naas'e toekomst aan dit personeel even
tueel zullen worden gesteld.
In de Woensdag in Den Haag ge
houden vergadering van de afd. Zuid-Hol
land der Ned. Middernachtzendingvereeniging
is het jaarverslag uitgebracht, dat getuigt
van groeienden arbeid in de provincie.
Het bestuur is nu als volgt samengesteld:
dr. J. J. Woldendorp, Warmond, voorzitter;
E. H. Volk, Rotterdam, Secretaris, E. C.
Brasse, Den Haag, penningmeester; dr. K.
Dijk, Den Haag; K. Molenaar, Delft, en
J. F. Westerman, Rotterdam.
UIT NED. OOST-INDIë.
TER DOOD VEROORDEELD.
THIMAHI, 6 Mei (Aneta). De Krijgsraad
alhier veroordeelde den Menadoneeschen
korporaal-schildwacht van het hospitaal te
Weltevreden Sumampow, die in den nacht
van 29 November 1926 om een vrouwen
kwestie den sergeant-wachtcommandant
Klay en den korporaal Sunneke doodschoot,
vervolgens in de rivier sprong, ontvluchtte
en later den gepensioneerden ambtenaar
Leisen eveneens doodschoot, tot den dood
straf met den kogel.
In herinnering brengt het Haagsche Ane-
ta-kantoor, dat deze amokmaker kort daar
na een politie-auto met zes man tegenkwam
waarvan hij den politie-opziener Dijkstra
eveneens doodschoot De dader werd den
30sten November gearresteerd, nadat hij
eerst een poging tot zelfmoord had gedaan.
GEEN BURGERWACHT.
BATAVIA 6 Mei. (Aneta). Het Comité
voor de Burgerwacht legde zijn taak neer
omdat het van den Gouverneur-Generaal
moreelen nooh materieelen steun te ver
wachten had.
DE GESTRANDE TASMAN.
BATAVIA, 6 Mei. (Aneta). De passa
giers en de mail va® de „Tanman" gaan
hedenmorgen over op de „Aki Maru" en
daarmede naar Australië; de „Stagen" is
thans in de nabijheid van de „Tasman",
waarvan de positie onveranderd ia.
EEN ARRESTATIE.
BATAVIA, 6 Mei. (Aneta). Machmoed,
een klerk bij het kantoor voor Reiswezen.
die zijn huis beschikbaar stelde voor het
houden van een communistische vergade
ring, is gearresteerd.
RECLAME.
Bij verkoudheid, keelontsteking, zenuw
pijnen, steken in de ledematen, doet men
goed, met een half glas natuurlijk
„Franz-Josef'-bitterwater voor dagelijksche
darmlediging te zorgen. Volgens oordeel
vellingen der Universiteitsklinieken munt
het „Franz-Josef"-water door zekere werk
zaamheid uit, en is daarbij aangenaam in
het gebruik. 2243
TRAGISCH.
Gisteravond waren eenige jongens in een
tuin aan den Kleiweg onder de gemeente
Hillegersberg, terwijl ze daar niets te ma
ken hadden. Een buurman zag dit en riep
de jongens daar de eigenaar van den
tuin niet thuis was toe, dat ze weg
moesten gaan. Toen dit naar zijn zin niet
gauw genoeg gebeurde, werd hij boos, greep
een grasschaar en slingerde die naar de
knapen. De 10-jarige C. v. B., wonende aan
den Kleiweg, werd door het puntige ding
in de hartstreek getroffen en zoo ernstig
verwond, dat hij in zeer zorgwekkenden
toestand naar het ziekenhuis aan den Berg
weg moest worden overgebracht. Men
vreest voor zijn leven. De buurman, een
zekere G., is in verzekerde bewaring ge
steld.
PAARD OP HOL.
Te Delft sloeg het paard van den land
bouwer P. Roodpnburg uit Berkel en Ro
denrijs. dat men aan den Burgwal wilde in
spannen op hol.
VERWISSELEN VAN VLOEISTOFFEN.
Hoe kan men den inhoud van 2 glazen,
het eene met wijn en het andere met water
gevuld, verwisselen zonder een derde glas
te gebruiken?
Tot groote ontsteltenis van de talrijke
voorbijgangers draafde het dier voort, totdat
het bij het café-restaurant van den heer
Penning tegen een lantaarnpaal botste,
welke finaal afbrak en in drie stukken viel.
Het paard stortte neer. De veearts dr. de
Ronde, wiens hulp werd ingeroepen, con
stateerde dat het dier rag en nek had ge
broken. Met behulp van den Technischen
Dienst der politie werd het paard op een
veewagen geladen en naar de Veekeuring
vervoerd, waar het later werd afgemaakt.
AUTO-ONGEVAL.
De heer Mustert reed op het stations
emplacement nabij het vrachtgoederen-
bureau te Delft, toen hij eenige goederen
had gelost, met zijn auto achteruit en be^
merkte daardoor niet dat drie goederenwa-i
gens van een convooi in aantocht waren.
De remmer op deze wagens probeerde nog
door schreeuwen de aandacht van den heer
M. te trekken doch te laat. De vrachtauto
werd aangereden door de goederenwagens
en zwaar beschadigd. De heer M. wist op bet
laatste moment nog uit den auto te sprin
gen en bekwam geen letsel.
VERDRONKEN.
Gistermiddag is het 11-jarig zoontje van
den heer v. G. te Utrecht ter hoogte van het
Geertekerkhof bij het spelen in den Cathrij-
nensingel geraakt. De inspecteur J. P. Wey-
burg, chef der verkeerspolitie, sprong ge
kleed te water en bracht het jongetje op het
droge. Met een zuurstofapparaat werd nog
getracht de levensgeesten op te wekken
doch dit mocht niet gelukken.
BRANDEN.
Hel woonhuis met de stallen en schuren
van den landbouwer Laumen gelegen in het
Broek te Susteren zijn een prooi der vlam
men geworden. Een zestal varkens en een
kalf kwamen in de vlammen om. Verzeke
ring dekt de schade.
Het woonhuis van den heer J. H. Ermsen
aan de Spoordijkstraat te Hoensbroek is ifi
gebrand. De oorzaak is onbekend. De schade
wordt door verzekering gedekt.
Gisterochtend is de groote smederij vani
den heer Veldkamp te Eek en Wiel geheel
afgebrand. Alles was verzekerd.
De woning van den tuinbouwer K. Bier-
haal der te Heerbugowaard is gisteren gé-
heel in vlammen opgegaan.
OPLICHTERIJ OP GROOTE SCHAAL 1
TE ARNHEM.
Eenige weken geleden verioefde in Arn
hem een Duitsch „heer", Erich W. R. K,
genaamd, die te Wesermünde-Lehe, woont,
Het paspoort, door de Arnhemsche politie
gecontroleerd, was geheel regelmatig.
Deze heer was bezig, onder de daar wo
nende Duitschers en inwoners van Arnhem
leden te winnen voor een Duitsche Vereeni-.
ging het: Luckner Gemeinschaft
De nieuw-aangenomen leden betaalden
terstond de contributie, die onbepaald was
gesteld, maar waarvan toch het minimum
f 2.50 bedroeg. Hij besprak reeds, met eenige
heeren, om te Arnhem te onderhandelen met
een zaalverhuurder, om binnenkort in een
zaal een propaganda-avond te organiseeren,
waar hij het streven van het Luckner-
Gemeinschaft nader zou uiteenzetten.
Toen de Arnhemsche politi eenig vermoe
den kreeg, dat de zaak niet in orde was,
heeft ze zich in verbinding gesteld met be
trokken Duitsche politieautoriteiten, die
mededeelden, dat genoemd „Gemeinschaft"
wel bestond, maar dat K. nooit de opdracht
gekregen had in Arnhem of in Holland pro
paganda voor deze vereeniging te voeren,
noch om gelden er voor in te zamelen.
In Noord-West-Duit9chland was hel K,
geoorloofd geweest propaganda te voeren
voor dit Gemeinschaft, dat zich ten doel
stelt nieuwe handelsbetrekkingen aan te
knoopen.
K. gebruikte den naam van deze vereeni-
