Mo. 20595
DONDERDAG 5 MEI
Anno 1927
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
prijs der &dvertent1en:
80 Ct». per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentièn uitsluitend bi) vooruitbetaling Woensdags en
[sterdagt 60 Cts. bij en maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
0 Cis porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts
Bureau Noordelndsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèqus- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
prijs dezer courant:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f 2.35 portokosten.
ao.i&
„0.18,
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
vergadering
van den
gemeenteraad van leiden
op MAANDAG. 9 Mei 1927,
des namiddags te twee uur.
De vergadering zal. zoo noodig, des
vonds worden voortgezet. ^y^i.iiüii
Te behandelen onderwerpen:
lo. Benoeming van een Rector van het
lymnasium.
(73)
eo. Benoeming van een 1 eeraar in de
fcansche taal en letterkunde aan de Hooge-
p Burgerschool met 5 jarigen cursus. (83)
3o. Rekening, dienst 1926, van den Ar-
oenraad.
4o. Rekening, dienst 1926, van de Plaat
selijke Schoolcommissie. (89)
5o. Begrooting, dienst 1927, van de Plaat
selijke Schoolcommissie. (89)
6o. Voorstel tot verhooging van verse hi 1-
endeposten der begrooting, dienst 1926,
raarvan de raming te laag is gebleken en
ot toevoeging van eenige nieuwe posten aan
ie begrooting. (84)
7o. Prae-advies op het verzoek van het
>estuur van het genootschap „Mathesis
jcientarum Genitrix", om het kosteloos ge-
>ruik van eenige localiteiten van de Stads-
ïehoorzaal, voor het houden van de alge-
meene vergadering en van de tentoonstel-
iag van door de leerlingen vervaardigde
werkstukken en van de ingekomen antwoor
den op de uitgeschreven Jubileum-prijs-
rraag op electrotechnisöh gebied. (90)
8o. Voorstel tot verhuring van de naast
iet perceel Haarlemmerstraat No. 165 a ge-
egen bergplaats, aan L. en W. Kanbier.
Brraa L. Kabier. (91)
9o. Voorstel tot wijziging van de met het
tijk, krachtens Raadsbesluit van 13 Maart
919. gesloten huurovereenkomst betreffen-
le het voormalige Pesthuis c.a. (85)
lOo. Voorstel tot verpachting van het
echt tot heffing van den weg- en watertol
egenover den Rijnsburgschen Vliet bij het
-eidsche Hek c. a., aan P. Ciggaar. (86)
llo. Voorstel tot kostelooze overneming in
iigendom en onderhoud bij de gemeente van
iet strookje grond aan den Zijlsingel. Sectie
nis. 609, 610, 611 en 999, alle ged. (87)
12o. Voorstel om aan de Zwemvereeni-
ing „de Zijl" een bijdrage van f 100 te ver
eenen in de kosten van een door haar te
louden zwemfeest. (92)
13o. Vaststelling van een aanvullende
overeenkomst, betreffende de levering van
dectricitoit in de gemeente Koudekerk door
Ie Stedelijke Electriciteitsfabriek te Lei-
fen. (88)
14o. Voorstel tot aankoop van een stukje
rond, gelegen achter de Emmalaan en den
Terweeweg, kad. bekend gemeente Oegst-
geest, Sectie C. No. 2237, ged. ten behoeve
van de Electriciteitsfabriek. (93)
15o. Prae-advies op het verzoek van de
Leidsche Duinwater-Maatschappij om toe
stemming tot het aanvragen van de ver-
eischte Koninklijke bewilliging voor eene
verlenging van hare statuten met 25
jaren. (94)
16o. Voorstel tot onderhandsche opdracht
van de levering en het monteeren van den
bovenbouw van een installatie voor een be
weegbare afsluiting van de Slaaghsloot met
een ijzeren valschut ten behoeve van de
centrale rioleering, aan de Alkmaarsche
IJzer- en Metaalgieterij te Alkmaar. (82)
17o. Voorstel inzake het verleen en van
machtiging tot het aangaan, respect, be
krachtigen van overeenkomsten ter uit
voering van raadsbesluiten betreffende bur
gerrechtelijke handelingen van den Ge
meenteraad. (79)
18o. a. Herstemming over het amende
ment Eerdmans c. s., op art. II der verorde
ning, houdende wijziging van de verorde
ning van 31 Januari 1901 (Gemeenteblad
No. 3), betreffende de samenstelling en den
werkkring der Commissie van Financiën;
b. Voortzetting van de behandeling dier ver
ordening. (67)
19o. Prae-advies op het verzoek van de
Leidsche Katoen-Maatschappij voorheen de
Heijder en Co., om vergunning tot het maken
van een luchtbrug van hare fabriek aan de
Heerengracht naar die in. de Looiersstraat
(95)
20o. Verordening, houdende wijziging van
de verordening van den 22en Januari 1923
(Gemeenteblad No. 4) regelende de heffing
van belastingen voor het gebruik van het
Openbaar Slachthuis te Leiden (80 en 81)
21o. Vaststelling van het vermenigvuldi-
ginjrscijfer, bedoeld in de verordening op de
'heffing eener plaatselijke belasting naar het
inkomen te Leiden, voor het belastingjaar
Mei 1927—Mei 1928. (96 en 97)
STEMMING.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis, dat op Dins
dag 24 Mei 1927, van des morgens acht uur
tot des namiddags vijf uur, zal geschieden
de stemming ter verkiezing van de leden
van den Gemeenteraad.
Herinnerd wordt aan de verplichting, op
gelegd bij artikel 72, tweede lid, der Kies
wet, dat ieder, die volgens de kiezerslijst
bevoegd is tot de keuze mede te werken,
zich binnen den voor de stemming bepaal
den tijd Ier uitoefening van zijn kiesrecht
moet aanmelden bij het stembureau in het
voor hem op de kiezerslijst aangewezen
stemdistrict.
De kiezer, die aan deze verplichting niet
voldoet, wordt, tenzij den rechter van een
geldige reden van verhindering blijkt, ge
straft met geldboete van ten hoogste drie
gulden.
Indien tijdens het plegen van de overtre
ding nog geen twee jaren zijn verloopen
sedert een vroegere veroordeeling van den
schuldige wegens gelijke overtreding onher
roepelijk is geworden, wordt een geldboete
van ten hoogste tien gulden opgelegd.
Tevens wordt de aandacht gevestigd op
artikel 128 van het Wetboek van Straf
recht, luidende:
Hij, die opzettelijk rich voor een ander
uitgevende aan een krachtens wettelijk
voorschrift uitgeschreven verkiezing deel
neemt, wordt gestraft met gevangenisstraf
van ten hoogste EEN JAAR.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 5 Mei 1927,
2131
HET GOUDEN JUBILEUM VAN DE
FIRMA TIELEMAN EN DROS.
Het jaar 1877 heeft voor onze stad in
economischen zin wèl groote beteekenis.
Immers in dat jaar werden de grondslagen
gelegd voor een tweetal ondernemmgen, die
in den loop der jaren uitgroeiden tot groote,
machtige lichamen, waarop wij nu vijftig
jaar later rechtmatig trotsch zyn.
Over het jubileum van die eerste onder
neming, de Scheepswerf „De Hoop", hebben
wy kort geleden het een en ander gemeld
en thans is de beurt aan die andere echt
Leidsche firma, de Conservenfabrieken van
Tieleman Dros.
In de volgende regels geven wy een kort
geschiedkundig overzicht van de omwikkeling
der firma T. D., sinds de oprichting in
1877, van de burgerlijke maatschappij, waar
van de heeren D. C. Dros, C. Dros en A.
Tieleman deel uitmaakten.
In 1877 werd begonnen met het inrichten
van een kleine z.g. inleggery, in een oud
pakhuis van de bevriende firma Dros
Tieleman, de zeepfabrikanten. De oprichters
meenden, dat er in Indië een groot afzet
gebied lag voor goede conserven en zij
legden zich daarom in de eerste plaats toe
op den export naar Nederland aan gene zijde
van den Equator. Uit den aard van de
zaak waren de firmanten maar weinig bekend
met de productie van „verduurzaamde levens
middelen", die zij rich, blijkens de uit 1877
dateerende oprichtingsacte, voorstelden te
gaan vervaardigen. "^Vandaar, dat terstond
een bekwaam vakman aan de zaak verbonden
werd, van wien de firmanten toen nog iets
leeren konden. Zoo begon men in het nede
rige pakhuisje, dat op den hoek van de
Middelstegracht en de Vleerensteeg stond,
de eerste blikjes soep en pickles te ^too
rnen". En met succes, want de producten
vielen in Indië reeds dadelijk zeer in den
smaak, zoodat reeds spoedig tot uitbreiding
van de zaak kon worden besloten. En fei
telijk is er $tu na vijftig jaren nog voort
durend van uitbreiding van de zaken sprake.
Directie.
De directie, zooals die gevormd werd bij
de oprichting, onderging reeds betrekkelijk
spoedig eenige wijziging, toen in 1874 de
heer A. Tieleman uittrad om door den heer
H. W. Tieleman nu wijlen den heer C. C.
Foto W. Bleu zié. Lelden.
De directie van de jubileerende firma Tieleman en Dros, gefotografeerd in haar privé-kanloor. V. 1. n. r. de heeren
A H. Dros Jr., procuratiehouder, A. H. Dros, H. H. Tieleman en II. W. Tieleman, directeuren. Op den achtergrond
Prijkt legen den wand de pendule, die het geschenk van het personeel was bij het 25-j. jubileum van de vennootschap.
Tieleman te worden opgevolgd. En vyf jaar
later ging ook de tweede oprichter, de heer
D. C. Dros heen en werd door den heer
A. H. Dros, die thans dus oudste firmant
Is, opgevolgd.
In Maart 1913 overleed de laatste op
richter, de heer C. Dros, in wiens plaats
werd benoemd de heer H. W. Tieleman Jr„
terwyl gelijktijdig aan den heer A. H. Dros
Jr. procuratie werd verleend. In 1919 ver
liet de heer H. W. Tieleman Sr. de in
middels in een commanditaire vennootschap
op aandeelen omgezette zaak, waarvan hij
commissaris werd en waarin zijn zoon, de
heer H. H. Tieleman, de functie van directeur
aanvaardde. Zoo bestaat de directie thans
uit de heeren A. H. Dros, H. W. Tieleman
Jr. en H. H. Tieleman, met den heer A H.
Dros Jr. als procuratiehouder.
Het bedrijf.
Het bedryf, dat begonnen werd met twee
mannen en een paar vrouwen, heeft zich
in den loop der jaren enorm uitgebreid en
bijna iedere uitbreiding eischte meer werk
krachten, meer drijfkracht voor de machines
en meer ruimte voor de fabricatie, embal
lage en expeditie. Vandaar, dat men steeds
nieuwe gebouwen by de fabriek trok, van
daar, dat men het, om de ontwikkel!.# van
het bedrijf ai©t te belemmeren, noodig oor
deelde de gebouwen van de zeepfabriek vao
Dros Tieleman, die werd verplaatst, te
koopen, evenals de Vleeresteeg, die omstreeks
1900 van de gemeente werd gekocht en
thans dwars door de fabrieken van T. D.
loopt.
Ook de stoomvoorziening behoefde in den
loop der jaren telkens uitureiding. Men kon
al spoedig niet meer volstaan met den door
de zeepfabriek via een speciale buis ge
leverde stoom. Er werden eigen ketels ge
bouwd, twee met een V.O. van 100 M2.
en thans bouwt men er een van 250 M2.
V.O. De firma richtte ook een eigen elec-
trische centrale in en liet overloopbruggen
bouwen om de verschillende deelen van de
tegenwoordige kapitale gebouwen onderling
te verbinden.
En 't hanjevol arbeiders steeg tot een vast
personeel van 4 500 mannen en vrouven,
jongens en meisjes. Een personeel, dat in
den zomer, in de campagne, echter verdub
beld wordt.
Omstreeks het begin van de twintigste
eeuw is de firma Tieleman Dros zien ook
gaan toeleggen op de fabricatie van ver
schillende artikelen voor gebruik in eigen
land. Men liet de molen te Katwijk, een
teekening van den heer A. H. Dros, die
een even enthousiast schilder als groot
industrieel is, dienen als ontwerp voor het
etiket „Merk Molen", dat wettig gedepo
neerd werd, en bracht de busjes groenten
en vruchten, ter vervanging van de gezouten
groenten, aan de markt. En ook de con
fituren en vieeschconserven werden met
succes in het vaderland geïntroduceerd.
Zoo steeg de omzet en breidden de af-
deelingen zich in den loop der jaren ge
stadig uit. Een voorbeeld van die uitbreiding
is wel de afdeeling vieeschconserven, die
honderden varkens en runderen per week aan
do slachtplaats slachten laat, die over groote
moderne koelcellen en vrieskamers beschikt
en waar zelfs in eigen bedryf jjs voor ver
vaardigd werd.
En ook de koekbakkery, die uitsluitend
voor export werkt, werd een aanzienlijk
onderdeel van het bedrijf.
De groote omzetten in het binnenland
maakten de vestiging van een eigen filiaal
in Rotterdam noodig en de firma vestigde
zich dan ook in 1912 in de Maasstad, waar
een pakhuis aan de Wynhaven Z.Z. wero
betrokken.
In dat zelfde jaar 1912 werd
intusschen ook te Beyerwyk een eigen filiaal
gevestigd en sindsdien worden daar de voor
raden groenten en vruchten ontvangen, die
later aan de Middelstegracht, op het thans
byna 2 H.A. groote terrein worden verwerkt
tot de producten, die den roem van deze
oude Leidsche firma op voortreffelijke wijze
handhaven.
CHR. HIST. UNIE.
Op de laatst gehouden vergadering der
Chr. Hist. Unie afd. Leiden, werd het vol
gende besluit met algemeene stemmen aan
genomen.
De Ghristelijk-Historische Unie, afd. Lei
den, kennis genomen hebbende van de ver
leende toestemming, tot het houden van een
optocht met muziek op Zondag 1 Mei 1927.
door den burgemeester dezer gemeente;
overwegende, dat naar haar overtuiging
de overheid geroepen is. om te waken voor
het heilig houden van den dag des Heeren
betreurt, dat toestemming is verleend om
den Zondag te gebruiken voor het houden
van openhaar feestvertoon, waardoor een
aanzienlijke groep der bevolking in haar
godsdienstige gevoelens is gekwetst;
en besluit bovenstaande te publiceeren.
HULDIGING LEGER DES HEILS.
Zondag 8 Mei zal het 10 jaar zijn geleden,
dat het Leger des Heils zijn arbeid in Ne
derland aanving. Een nationaal Comité is
gevormd om het le huldigen.
Evenals in andere plaatsen hebben ook
hier ter slede enkele personen zich bereid i
verklaard de collecte voor dit doel aan te j
bevelen. In de eerste plaats onze burgemees-
ter, mr. A. van de Sande Bakhuyzen; ver- j
der de dames mevr. SchokkingMeteier-
BINNENLAND.
B. en W. van Leiden stellen voor den
vermenigvuldigingsfactor voor de plaatse
lijke directe belasting op 0.9 te handhaven.
(Gemeentezaken 2e blad).
Opmerkingen over den draadloozen om
roep. (Binnenl. 2e blad).
De moord te Noordwijkerhont voor het
Haagsch Gerechtshof. (Rechtzaken, 3e bl.X,
De schorsing van ds. Van Leeuwen opge«
heven. (Kerk en School, 3e blad).
Gemeenteraadsverkiezingen te Noordwijk,
Noordwijkerhont en Lisse. (Omstreken,
3e blad).
Jaarvergadering van de Kon. zeil-, roei
en watersportvereniging „De Kaag". (Sport,
3e blad).
Denemarken leidt in den lawntenniswed-
strijd tegen Nederland met 20. (Sport,
3e blad).
Overleden is te Amsterdam de hee*
Charles Boissevain.
BUITENLAND.
De economische conferentie te Geneve,
(Buitenl., le blad).
Ontspanning in het ItaliaanschZuid-
Slavisch conflict. (Buitenl., le blad).
Voortzetting van het debat in het Engel-
sche Lagerhuis over de VakvereenigingsweL
(Buitenl., le blad).
kamp en mej. A. Bosman, praeses VrouweT.
Stud. Vereen., en de heeren A. L. Reime-
ringer, wethouder, prof. dr. P. C. T. van der
Hoeven, prof. dr. H. M. van Nes, dr. J.
Schokking, lid der Tweede Kamer, jhr. C. J«
A. de Ranitz, praeses van het Studenten-!
corps en ds. Joh. Rauws.
Het ligt in de bedoeling deze week ook
hier ter stede circulaires en inteeken lijst en
voor dit doel te verspreiden. Wij onderstel
len, dat velen aan dien oproep om het Leger
des Heils te huldigen om zijn belange-
loozen arbeid gaarne zullen meedoen.
VEREENIGING VOOR CHRISTELIJKE
FRÖBELSCHOLEN TE LEIDEN.
Aan den Raad der gemeente is volgend
adres gezonden
Geeft met verschuldigden eerbied te
kennen
het Bestuur van de Vereeniging voor
Christelijke Fröbelscholen te Leiden, goed
gekeurd bij K. B. van 6 Maart 1923, no. 74;
dat het Uwen Raad er beleefd aan her
innert, dat op 10 November 1925 aan Uw
College een adres werd gericht inzake een
verbetering van de subsidievoorwaarden van
het bijzonder bewaarschoolonderwijs en in
zake een verbetering van de verordening,
regelende de bezoldiging van het onderv/y-
zend personeel der openbare bewaarscholen;
dat op dit adres nog. niet een beslissing is
genomen, hoewel de behoefte aan bewaar
schoolonderwijs in onderscheiden deelen der
gemeente zeer dringend mag worden ge
noemd
dat Burgemeester en Wethouders echter
wèl, te weten op 28 October 1926 hebben
vastgesteld een nieuwe verordening, hou
dende vaststelling van de eischen, waaraan
bijzondere bewaarscholen moeten voldoen om
in aanmerking te komen voor de toekenning
van een subsidie uit de gemeentekas;
dat deze verordening verschillende arti
kelen bevat, die het bouwen eener bewaar
school geheel noodeloos duurder maken, doch
ook verschillende bepalingen, die geheel
gemotiveerd zijn. doch die eveneens en zon
der eenigen twijfel de bouwkosten eener
nieuwe school verhoogen
dat de positie van de bestaande scholen
door die verordening wel niet wordt aan
getast, doch dat de mogelijkheid van uit
breiding van het aantal of m. a. w. het
bouwen van nieuwe scholen zeer is verzwaard
zonder dat daar tegenover eenige tegemoet
koming van gemeentewege kan gesteld wor
den
dat daardoor, ook al zou Uw vergadering
inrraan op het adres onzer voreeniging \an
10 November 1925, de moeilijkheden voor
het biiznnder bewaarschoolondenvijs om tot
uitbreiding te komen, niet zouden zijn op
geheven
redenen, waarom door ons Bestuur aan
Uwen Raad wordt verzocht om in de ver
ordening van 10 Februari 1910 (Gem-:;ente-
blad No. ,3) laatstelijk gewrizirrd bij de ver
ordening van 11 Februari 1924 (Gemeente
blad No. 7) op te nemen een hepaline. dat
voor nieuw te bouwen bijzondere bewnr-
scholen gedurende 24 jaren vanaf den dag
der opening wordt verstrakt een bijzondere
jaarlrksche bijdrage in de kosten van rente
en aflossing, van 3.5 pet. van de stichtings-
kosten
da< TTw Raad daarbij in .aanmerking
gelieve te nemen, dat ook bij aanvaarding
