m geweldige Ontploffing te Amsterdam. speelbal der fortuin Mo. 20540 LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 28 Februari Tweede Blad Anno 1927 VISSCHERIJBERICHTEN. KUNST EN LETTEREN. FEUILLETON. Een heerenhnis op de Heerengracht ingestort Men riet op onze foto hoe het heele huis is ingestort. De braaid- Larider ziet men door de boomem heen. groote brand, die gevolgd is op een -Idige ontploffing, heeft Zondagmiddag jheerenhuis op de Heerengracht te Ami- flam geheel in puin gelegd. Bovendieit lun niet minder dan vijftig huizen id [ratrek bijna alle ruiten door de explo4 rbrijzeld. de ontploffing is ontstaan, valt than§\ |aiet te zeggen. Was ongeveer vijf uur toen in het stadsdeel een geweldige knal werd )rd. Voorbijgangers op de Heerengracht de Oude Spiegelstraat, die op de oM- iog verschrikt een veilig heenkomen ten, zagen op hetzelfde oogenblik, dat ieerenhuis op de Heerengracht 285 in rlammenzee was ondergegaan, ju den voorkant sprongen van bijna [buizen de ruiten en ook van de aan kanten aangrenzenden perceelen de meeste ruiten vernield. Zelfs ten de vensterglazen van een aantal i op het Singel het ontgelden, voorbijganger, Reinier Kruseman ge- J, werd door vallende glasscherven ernstig gewond, terwijl zijn haren ver- Iden door de vonkenzee, die tot ver buurt neerkwam. )rt nadat de brandweer, die met veel riaal was gearriveerd, het blusschings- had aangevat, stortte met een donde- eeraas het uit drie verdiepingen be nde gebouw ineen. i gevel, die vermoedelijk al door de te ontploffing was gescheurd, viel op iiraat in puin. Het huisraad was met geweldige kracht meters ver uit het :dende huis geslingerd. linnengoed, fla/rden, was in de boomen terecht men. oostelooe was de aanblik. In de omge- heerschte bovendien groote nervoai- doordat geruchten gingen, dat er «hen im het huis waren. Indien dit het zou zijn, ware het onmogelijk ge- de slachtoffers ongedeerd onder het vandaan te halen. Reeds spoedig bleek dat er voor deze onheilspellende -hten geen grond bestond. Intusschen de brandweer op verschillende motor ten de slangen gekoppeld om de ge- •ge vuurzee te bestrijden. Het vuur 'ten zeerste aangewakkerd doordat in leider een groot aantal films gehor ig, welke het eigendom waren van Filmverhuurkantoor der N.V. Emelka, i ebt huis kantoor houdt, directeur dezer Vennootschap, de de Balbian VersteT, woont met zijn tin hetzelfde huis. Met zijn vrouw en 'ren had hij om vier uur 's middags verlaten om een bezoek te bren- zijn schoonouders, die in de Da Straat wonen. Op de gelijkvloersche verdieping had in de eetkamer een kachel gebrand en ook daarboven in het woon vertrek stond een kachel te branden. Op de tweede verdieping waren de kan toorlokalen en de show-room van het film verhuurkantoor ingericht. De derde en zolderverdieping waren ingericht als slaap kamers. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat de brand beneden in de eetkamer is ont staan, dat daarna de vloer is doorgebrand en het vuur de blikken doozen, waarin de films opgeborgen lagen, had aangetast. De zeer brandbare films hebben toen vermoe delijk vlam gevat. Daardoor kan de ont ploffing zijn ontstaan, hoewel de brand weer eerder denkt aan de mogelijkheid van een gasontploffing. Hoe het ook zij, in enkele oogenblikken slond het geheele pand in lichte laaie en bin nen twintig minuten, nadat de eerste ont ploffing was gehoord, stortte, zooals gemeld het huis in puin. Bovenop de Magirusladder stond een brandwacht, die van boven af het water op het ingestorte gebouw spoot. Op straat had zich een groot aantal brandwachls opge steld, die krachtige stralen op .de brandende puinhoopen richtten. Het vuur nam ziender- oogen af. Alleen in den kelder, die onder puin bedolven lag, woekerden de vlammen nog lustig voort, hetgeen niet te verwonde ren is, als men weet, dat daar de films ge borgen lagen. Terwijl de brandweer onder leiding van den waarnemenden commandant, den heer Hartdorff, zich met het blusschingswerk bezig hield, kwamen de bewoners van de ge havende huizen uit den omtrek met planken aandragen om daarmee de vernielde ven sters af te sluiten en zoodoende hun huis raad tegen weer en wind te beschermen. De Heerengracht vertoonde nu veel gelijkenis met de straten waarin in oorlogstijd een bom uit een vliegmachine was neergevallen. Door den geneeskundigen Dienst waren verschillende auto-brancards en doktoren onder leiding van den directeur, den heer dr. L. Heijermans naar de Heerengracht gediri geerd. Er moest echter alleen hulp geboden worden aan den heer Kruseman, die, zoo als reeds medegedeeld, snij wonden had be komen. De man werd naar het Binnen gasthuis vervoerd en daar ter verdere ver pleging opgenomen. Beide kanten van de Heerengracht waren door een sterke politiemacht afgezet, waar achter echter duizenden het niet-alledaag- sche schouwspel gadesloegen. Den geheelen avond bleef de brandweer in actie om het smeulende puin nat te hou den. terwijl de politie met het oog op de ver nielde ruiten, een waakzaam oog bleef hou den. De schade is zeer groot. Zoowel het ge bouw. als de inventaris is verzekert en naar wij vernamen bedroeg de verzekering voor de in voorraad zijnde films 20 duizend gul den, terwijl de inventaris voor negen dui zend gulden verzekerd was. De schade word't op één ton geschat. Ook de schade, veroorzaakt door de ver nieling van de tallooze huizen uit den om trek, is zeer groot. IJMUIDEX, 22 Febr. VISCHPRIJZEN. Tarbot per K.K. f 1.401.06. Ton-gen per K.G. f 2.401.50. Groote Schol per kist van 50 K.G. f2214. Middelschol f2416. Zetechol f3518. Kleine Sóhol f21—9.50. Bot f5.102. Schar f 116.50. Tongschar f 3614. Roggen per 20 stuks f 30—16.50. Vleeten per stuk f 2.30—0.90. Pieterman en Poontjes per kist van 50 K.G. f6.503.70. Groote Sdhelvisch f 5042. Middel Schelv. f4329. Kleinmiddel Schelv. f 33-20. Kleine Schelv. f 242. Kabejjauw p. kist van 125 K.K. f 31.5017.50. Gullen per kist van 50 K.G. f 13.504. Lengen per stuk f 1.44 0.57. Heilbot per K.G. f 1.401. Wijting per kist van 50 K.G. f62.90. Koolviscb per stuk f 0.680.26, Er zijn 28 stoomtreilers en 2 stoomlog- gers binnengekomen. Nog een foto. De brandweer. TOONEELWEDSTRIJD LEIDSCHE DILETTANTENCLUB. Zaterdagavond is deze wedstrijd in l'Union besloten met een eere-avond van de jubi- leerende vereeniging. Nog niet tijdens den wedstrijd zagen wij de zaal zoo vol. Er werd met de ruimte gewoekerd en nog moesten velen worden geweigerd. Trad de Leidsche Dilettantenclub niet zelf op? Voor we daarvan iets willen zeggen, wil len we eerst den wedstrijd afdoen. Aller eerst de uitslag. De volledige uitslag luidt: Afdeeling Drama. Ie prijs Arbel- ders-Tooneelvereeniging D. 0. S., te Leiden, met Nummer 80 van H. Heyermans; 2e prijs Tooneelvereeniging Luctor et Emergo, te Den Haag, met Haar Laatste Dag, van Felicie Jehu; 3e prijs Tooneelver. Kunst na Arbeid, te Zaandijk, met Vader's ver jaardag van Inte Onsraan. Beste keuze stuk: Nummer 80. Regieprijs: de heer A. C. van der Woerd, van D.O.S. Afdeeling Tooneelspel: le prijs: Tooneelver. Hulp en Steun, te Den Haag, men Saltimbank, van H.Heyermans; 2e prijs: Arbeiders-Tooneelver. U.D.I., te Den Haag, met Talenten, van H. Kesnig; 3e prigsToo neelvereeniging Oud-Haagsche Brandweer, met Het Kind, van S. Falkland. Beste keuze stuk: Saltimbank. Regieprijs: de beer P. Recourt Jr., van Hulp en Steun. Afdeeling Blijspel: le prijs: Too neelvereeniging Kunst naar Krachten, te Den Haag, met Vader en Zoon, van Jan C. de Vos Jr.; 2e prijs: Tooneelvereeniging Steeds Hooger, te Den Haag, met Rozen, van Van Waasdijk; 3e prijs: Tooneelvereeni ging Ilooger zij ons doel, te Den Haag, met Chaine Anglaise, van J. B. Schuil. Beste keuze stuk: Rozen. Regieprijs: de heer A. Hakker Jr., van Kunst naar Krachten. A1 g e m e e n e p r ii z e nEereprgsHulp en Steun, met Saltimbank. Prijs voor uit spraak D.O.S., met Nummer Tachtig. le prijs beste speler: de heer J. van Heygen in Saltimbanque; 2e prijsde heer A. C. v. d. Woerd in Nummer Tachtig. le prijs beste speelster: Mevr. C. Kampen in De Rozeu; 2e prgs: mevr. S. Recourt— Kruuk, in Saltimbank. Prijs best gespeelde bijrol heer: de heer P. Schuyer in Rozen; dames: mevr. J. A. PeltRotteveel in Haar laatste dag. Prijs beste tooneelaankleeding: Luctor et Emergo. Kappersprijs: de heer Z. J. Hos, voor Saltimbank. Juryprjjs voor aanmoediging wegens stil spel: mej. Catb. Harteveld van de Tooneel vereeniging P. C. L., te Leiden, in De Ontknooping van Martin Liket. Kort overzicht wedstrijd. Over 't geheel genomen is het een wed strijd van goed, op enkele punten zeer goed gehalte geweest, waarop de jubileerende ver eeniging met rechtmatigen trots kan en raag terug zien. Alleen ingewijden kunnen bevroe den welk een dosis werkkracht er noodig is geweest om dezen wedstrijd te organi- seeren en zoo goed ten einde te brengen. Aan het bestuur der Leidsche Dilettanten club, den voorzitter, den heer Joh. W. Har- ting voorop, dient warme hulde gebracht. In 't algemeen moet gezegd, dat de diverse vereenigingen, die in het strijdperk traden in dezen één-acter-wedstrijd, haar uiterste best hebben gedaan. Tegen de uitspraak van vreemde woorden werd nogal eens ge zondigd en dat was toch niet noodig ge weest. Waarom zich niet gewend tot be voegden, die ongetwijfeld gaarne met raad en daad bijstaan? Bij de keuze der re gisseur dient o. i. dan ook scherper gelet, 't Is toch een vreemde verhouding, dat de regisseur juist de minst goede is, gelijk nu eenige raaien gebeurde. In de afdeeling Drama's was voor den eersten prijs geen strijd. D.O.S. legde daarop mir nichts dir nichts beslag door van Num mer Tachtig een echte Heyermans met tweeslachtig karakter: realiteit en daarboven uitgaande een keurige wedergave te ge ven in een 't goed doend decor. De grijsaard en het kind traden hier zeer naar voren, waarbij de overigen zich best aansloten. Het was een goed geheel. Alleen de 2e gevangene viel iets terug. Twee en drie ontliepen elkaar niet zoo veel. Luctor Et Emergo won het met Haar Laatste Dag tenslotte van Kunst na Arbeid met Vader's verjaardag, dank zij betere spelkwaliteiten. In beide stukken was weinig sfeer. Vooral Vader's verjaardag had heel wat meer kunnen verdragen. P. C. L., te Leiden, viel in deze afdeeling af. Deze vereeniging had voor haar krachten in dit gc\al te hoog gemikt. Alleen de actrice viel op door haar stil spel. In de afdeeling Tooneelspel was om den eersten prijs al evenmin strijd. Hulp en Steun met het zoo moeilijke Saltimbank, dat vraagt zooveel sfeer en typeering, stak ver boven de andere uit. Het was een bij zonder goed geheel, verkregen in een wer kelijk een circus-idee gevende omgeving. De vrouw en de clown Joep waren zeer goed en ook de overigen vielen uitnemend in den toon. Het verschil tusschen 2 en 3 was hier iets grooter dan in vorige afdeeling. U.D.I. beeldde in Talenten den strgd weinig uit, terwijl de blinde bovendien zwakjes was. De Oud-Haagsche Brandweer zondigde tegen vreemde woorden om van te gruwen. Beide dokters waren zwak, dr. Stein zelfs slecht. Daarentegen Frida uitnemend. Afviel hier Onder Ons, te Delft, met Vleugellam, dat uit den lyd is en met rbetorisch gegalm werd gespeeld. De vriend was al bijzonder slecht. In de afdeeling Blgspelen ontliepen Steeds Hooger met De Rozen en Kunst naar Krach ten met Vader en Zoon elkaar al heel weinig. Met minimaal verschil won laatst genoemde. In beide vlot samenspel. In beide een figuur, die het totaal wat drukte. In Vader en Zoon de zoon, in De Rozen de minnaar. De vrouw uit De Rozen was keu rig en, hoewel ietwat gechargeerd, was de vriend in dit stuk ook een type op zich zelf. In Vader en Zoon waren vader, moeder en dienstbode uitnemend. Vooral de moeder. Ver achter deze twee kwamen pas beide ar.dere vereenigingen. Hooger zg ons Doel legde nog beslag op den derden prgs, daar Oostelijke Eilanden en Omstreken, te Am sterdam niet erg op dreef was. j 1 De eere-avond. 1 De voorzitter, de heer Joh. W. Harting, opende met een hartelgk woord van wel kom. Hij wenschle het medelid, den heer J. Boon, die door ziekte alleen de receptie maar had kunnen bijwonen, van harte beter schap en dankte den lieer Rap voor het ter beschikking stellen van de *oo fraai versierde zaal. Gespeeld werd het drama in 3 bedrgven „Gebroken Levens", van Joh. van Eekelen. Het bevatte een gegeven, dat het op de massa uitnemend doet: een boerenmeisje wordt verleid door een rijken heer, waar door de gelukkige familie wordt gebroken. De moeder sterft van verdriet; de vader, die zijn kind de deur heeft gewezen, ver suft; de pleegzoon, die zich vergrijpt aan den verleider, gaat de gevangenis in; einde: verzoening. Is het gegeven dus inslaande, Jammer was, dat het verzwakt was in zuivere boeken taal, totaal vreemd aan de spreektaal. Dat heeft zeer veel afbreuk gedaan aan het stuk en ook het spel gehandicapt. De ver tolkers moesten er tegen optornen en daar onder moest het spel eenigszins lijden, hoewel in algemeenen zin gesproken, de Dilettanten club gefeliciteerd moet worden met het be reikte resultaat. Duidelijk bleek ernstige studie en begrip van tooneel over de gan- sche linie, hetgeen vooral den regisseur tot eer moet worden gerekend. Wanneer wij nu nog iets willen zeggen over de vertolkers, zullen we hier en daar een opmerking plaatsen met de bedenking, dat daarvan in 't vervolg profgt kan wor den getrokken. We weten immer9, dat de vereeniging het devies huldigt: excelsior. Bijzonder goed waren Klaas, de veldwach ter, en niet te vergeten Toontje. De vader was goed, had hier en daar zijn rol tegen, evenals de dochter, die door de tekst van haar rol eenigszins in rhetorisch moest ver vallen. Spel viel te loven. De pleegzoon had meer spirit kunnen verdragen, al viel daar over niet te klagen op het moment, dat hij den verleider, die ook ietwat te slap werd gehouden, bij de keel greep. De bediende had weliswaar van zijn rol een type gemaakt, dccb nu juist niet het meest gewenschte type. Gelijk gezegd, respect moet men hebben, voor hetgeen trots de taai-handicap werd bereikt. De dames werd een fruitmand geoffreerd en aan mevr. H. Hartingv. Weeren, die ai 20 jaar de vereeniging trouw heeft ge diend, bovendien een keurige tasch, die haar als penningmeesteresse wellicht nog te pas kan komen. Daarop had de uitspraak der jury plaats, nadat de voorzitter der jury den leden dank had gebracht voor hun moeite. Bij monde van den heer F. Bloemink werden de prgzen uitgereikt, nadat deze eerst een korte be schouwing had gehouden, waarbij hij begon met hulde te brengen aan de jubileerende vereeniging en speciaal aan den voorzitter voor de goede regeling, aan het publiek voor de wjjze, waarop het der jury haar taak had vergemakkelijkt, aan den heer Rap voor de zaal-levering en bediening, en aan Naar het Engelsch van RAFAEL SABATINI. ^autoriseerde vertaling van A'. T. haar viel een doodelijke stilte van rondenng. Zij duurde misschien zes tel- V*n klonk een demonisch gelach, als uitbarsting, die haar nog meer beangst jjoeg. vloog langs de lange galerij, zooals wij |.n nachlmerne hollen, maar kwam 4 weinig vooruit op den gepolitoerden, vloer, zij hijgde naar adem in haar v°or een vervolging, waarvan zij def reeds achter zich meende te hooren. reikte de hall, vloog er door, daarna s vestibule, haar lichte zijden mantel aar waaiend, en kwam eindelijk aan ur, aangegaapt dooT de lakeien, onderd waren, maar geen poging ia»?w tegen te houden, vac am de roep van den Hertog, die u ^gegaan, met het bevel, haar den pla?017611' ^0en was z'' ree<^s °P de j: vloo8 al8 een haas naar de urlr*0? Whitehall uitkwam. Hier reed ets. die haar gebracht had iuist >r» a!Ogende haalde zij die in. 1 de koetsier Istaan aucisier ze °P haar roepen stil Jr" 3aliïbury Court," hijgde zij. „Rijd Zij zat er in, èn had het portier dicht ge slagen, juist toen de lakeien van den Her tog drie van hen bij het rijtuig kwa men, en bevalen stil te houden. Zij stak haar halve lichaam door het raampje aan de andere zijde met het tegenbevel. „Rijd doorl Rijd snel door! Als zij nog op de binnenplaats waren ge weest, was het waarschijnlijk, dat de koet sier niet verder had durven gaan. Maar zij waren reeds door de poort in Whitehall zelf, en de koels sloeg links om in de richting van Charing Cross. I-lier in de open straat kon de koetsier het legen de lakeien van den hertog opnemen, en zij durfden geen pogingen meer aanwenden, om hem legen te houden. De koets rolde verder en juffrouw Farqu- harson zonk achterover om eindelijk op adem te komen, zich te herstellen van haar ontzetlende angst en haar kalmte terug te krijgen. De hertog ging langzaam, met gefronste wenkbrauwen terug om begroet te worden met een storm van bespottingen, wat zijn gasten met zouden gewaagd hebben, als zij nuchter waren geweest. Hij probeerde met hen mede (e lachen, om niet le laten merken hoe zeer hij zich gedwarsboomd voelde. Maar het ging niet van harte en uit de ma nier waarop hij zich in zijn grooten zetel wierp, sprak heel duidelijk boosheid Ethe- redge legde een blanke hand, met juweelen versierd, op den arm van zijn vriend. Hij was de eenige van het gezelschap, die, ofschoon hij waarschijnlijk meer dan de anderen gedronken had geen ander teeken van dronkenschap toonde, dan een lichten blos om zijn oogen. „Ik heb je gewaarschuwd." zei hij, „dat de kleine preutsche deugdzaam is, en dat er veel geduld met haar vereischt wordt. Dit is een gelegenheid, voor je, om het te beoefe nen." I HOOFDSTUK VIII. Mijnheer Etheredge geeft raad. Tegen middernacht, toen al de gasten be halve Etheredge vertrokken waren, en de kaarsen in de wanordelijke kamer in de pit brandden, was de hertog in diep gespres met den jongeren losbol. Hij had zijn bedienden weggezonden; de deuren waren gesloten, zij waren geheel alleen. De hertog stortte zijn hart uit, bitter en hartstochtelijk Het gedold, dat Etheredge aanried, ging volkomen boven zijn macht, bekende hij. Meer dan ooit, nu hij het be oefend had. en heel omzichtig op zijn doel was afgegaan en de kleine preutsche (och zoo verschrikt had, was hij er erger aan toe dan in het begin. Etheredge glimlachte. „Je bent een heel ondankbare kerel Je gaat onhandig te werk en dan krijg ik de schuld van het mislukken van je pogingen. Had je mij gevraagd, dan had ik je kunnen zeggen, wat er gebeuren zou met een troepje gekken, die niet eens geleerd hebben, hoe ze op behoorlijke manier wijn moeten drinken. Was zij op den afgesproken lijd ge komen, terwijl zij nog nuchter waren, dan had alles misschien goed kunnen gaan. Zij had misschien ten deele althans, hun dron kenschap gedeeld, en zou hun dolle sprongen hebben aangezien met oogen, die de wijn vriendelijk en verdraagzaam gemaakt had. Zooals het nu was, boodt ge haar slech's een walgelijk schouwspel aan en dat is heel ver van iets, wat ik aangeraden heb." „Dat moge zijn, zooals het wil," zei de slechtgehumeurde hertog, „ik word nu uitge lachen, en dat wil ik herstellen. Ik ben nu voor meer directe maatregelen," „Meer directe maatregelen?" Etheredge trok zijn wenkbrauwen op. Hij liet een wel luidend. minachtend lachje hooren. „Is dit je geduld?" Ik heb geen illusies omtrent hetgeen je meent met directe maat regelen. Je bent waarschijnlijk nuchterder dan ik; maar ik ben verstandiger dan jij. Laat ik met mijn verstand jouw nuchterheid inlichten." „Nu, ter zake." „Dadelijk, als je bedoelt, dat je het meisje wilt ontvoeren, moet ik je herinneren, dal dit volgens de wet een zaak van ophangen is. De hertog staarde hem met minachtende verbazing aan Toen liet hij een scherpen spotlach hooren. „Volgens de wet? Maar, mijn beste George, wat heb ik met de wet te maken?" „Bedoel je daarmede, dat je er boven staat?" „Daar heb ik mij zelf gewoonlijk bevon den." „Gewoonlijk. De tijden zijn niet gewoon. De tijden zijn in hooge male ongewoon. Ro chester dacht zeker hetzelfde als jij, toen hij juffrouw Mallet Vrijdagavond ontvoerde. Dienlengevolge is Rochester nu in den Tower." „En denk je, dat zij bem zullen ophan gen smaalde Buckingham. „Neen. Zij zullen hem niet ophangen om dat de onlvoering een onbehoorlijke grap was omdat hij bereid is juffrouw Mallet in haar eer te herstellen door haar le trou wen „George, je hebt meer gedronken dan ik, dacht. Juffrouw Mallet is een persoon van gewicht in de wereld met machtige vrien den „Juffrouw Farquharson heeft ook vrien den, Betterson is haar vriend, en hij heeft veel invloed. Het ontbreekt je niet aan vijan den, die het vuurtje tegen je zullen aanwak keren „O, maar een mei9je van hel tooneel." Buckingham sprak ongeloovig en verach telijk. „Die meisjes van het tooneel zijn geliefd bij het volk en de stemming van het volk in Londen zou ik thans liever niet willen kwet sen, als ik de hertog van Buckingham was. Er is een oorlog, om ze op te winden, en de bedreiging met de pest om ze zoo bang te maken, dat zij er gewetensbezwaren op na gaan houden. En zij houden niet van jou, Bucks, evenmin als zij van mij doen. Zij be grijpen ons niet, om, om kort le gaan onze namen, die van jou en van mij en van verschillende anderen zijn hun tot een erger nis. Geef hun een argument als dit tegen je, en zij zullen zorgen, dat de wet wordt nage komen. Twijfel daaraan niet. De plek. waar de vader van Zijne Majesteit zijn hoofd ver loor, is van deze ramen uit, gemakkelijk le zien. En daarom zeg ik je. dal hetgeen ge van plan zijt te doen, wat in iederen tijd gevaar lijk zou zijn, thans zeker verderf voor je be- teekent. Zijn Genade liet eindelijk zijn ongeloovige minachting varen en verzonk in somber ge peins. Etheredge, die achterover in zijn stoel leunde keek hem met lichten, cynischen spot aan. Eindelijk kwam er beweging in den Hertog en hij sloeg zijn mooie oogen op naar het gelaat van zijn vriend. „Zit daar niet le grinneken geef me raad „Waartoe ,daar je toch mijn raad niet op volgt?" (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 5