A N0, 2053O WOENSDAG 16 FEBRUARI Anno 1927 STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. NIEUWS UIT BELGIE. DSCH DAGBLAD PRIJS OBR ADVERTENTlEN: CtA pei regel Bi) regel abonnement belangrijk, lageren prij» Advertentiéu uitsluitend bij vooruitbetaling Woen>dags en dag» 60 CU bij -o maximum aantal woorden eau SO fcasso volgen» postrecht Voor eventueel? opzending van brieven porto te betalen Bewijsnumme? b Cta Bureau Noordeindspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DB2.ER COURANT: Voor Leidrn per 8 maanden f 2 3b per week /O 18. Buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn. per week „0.18, Franco per post 2 Sft 4- portokosten. summer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. A. L WITMANS. t den afgeloopen nacht is alhier vrij fcrwachts overleden de heer A. I. Wit- _f oud-deurwaarder d<$r Rijksbelastin- secretaris van de Huurcommissie en }eiüeeiitelijke woningstichting en lid deu gemeenteraad vanwege de Dem. ij, in welks hoofdbestuur hij als pen- Uieester optrad. HM Wijlen de heex A. L Witman». heer Witman» wa» een geboren en fgen Leidenaar. Hij werd geboren 1 De- ier 1861 en bereikte dus den leeftijd t>5 jaar. Hij was een jongen uit het i genoot hier alleen het gewoon lager fcrwijs. Na de schooljaren op een belas- pbntoor geplaatst, werkte hij zich door kracht op tot deurwaarder bij de fesbelastingen en kreeg tot - standplaats Jjeu waar hij tot 1906 als zoodanig werk lui bleef, waarna hij overgeplaatst werd 's-Gravenhage. Door zijn groote wei- godheid tegenover de belastingbetalende jerij genoot hij, ondanks zijn weinig po- pre betrekking groote populariteit in efeme«nte met name in de kringen van neringdoenden middenstand en de blenareu. Toen dan ook bij de raadsver- (zingen van 1901 de vrijzinnige kies- *niging waarvan de heer Witmans des- f? secretaris was, besloot ook eenige per- Jfcn uit den kleinen middenstand candi pi te stellen, behoorde daartoe ook de Witmans, die daarop werd gekozen 1907 had hij zitting en werkte er met We zijner partijgenooten vooral samen f Jt vrijzinnig democratische raadsfrac- 1907 werd hij als deurwaarder ovur- latst naar Den Haag, wat voor hem een folie beteekende, doch waardoor hij ge laakt was af te treden als raadslid, ft ambt hem na aan het harte lag even- t stad Leiden. Jfon hij in 1917 wegens gezondheids leer) eervol ontslag verkreeg uit zijn ba- ping als deurwaarder, vestigde hij zich in zijn gehoortestad Hij had zich in- angesloten bij de nieuw opce- Democratische partij en kwam bij de bezingen in 1923 als no. 1 uit van de e deze partij ingediende candidatenlijst Iverd rnet mevr. DietrichTV Roov ge- P-n. In Raadscommissies had de heer flroans tot dusverre geen zitting, even als zijn partijgenoote. doch in den 1 'iet hij zich nogal eens gelden en sprak velerlei onderwerpen. P-'Zer dagen werd hij op de candidates geplaatst van de Dem. Partij voor 1 lidmaatschap der Provinciale Staten op I van den kieskring Leiden en Gouda als 1. een bewijs, dat hij althans bij deze ftij een gezien man was opvolger op de candidatenlijst dezer F'i is aangewezen de heer J Ehhink en deze de benoeming niet accepteert daD |Et de heer L. Weyl. ILEZING DR. A E. REMOUCHAMPS. risteren hield dr. A. E. Remouchamps in gehoorzaal van hel Rijksmuseum van Iheden een lezing over het teven in den Qlijd Spr. begon met een kort overzicht [even van de ontwikkeling dér praehis- s^he archaeologie tijdvak is nog onaf- ibaar Spr. wil alleen handelen over een !tn gedeelte van dil gebied nl over d»-n t^ren Steentijd zooal9 wij dien in ons J- N.W. Europa en de Skandinaviscbe fpo kennen Men treft dan een volk aan in vrij primitieve hotten, in groepen 6'kaar geplaatst en soms met een aarden 'ng °n gracht omgeven Zij «ehniikt het vervaardigen van haar werk'^igen gapens steen, of ook wei been eD hoorn t reeds huisdieren, zuoais geiten, schapen en varken». Zij verstaat de kunst zekere gewasseD te kweeken. graan te winnen eD te malen Zij leeft verder nog grootelijks vaD jacht en vischvangst. Hit is de bevolking die wij in ons land in drie, vooral door hun aardewerk getypeerde groe pen vertegenwoordigd vinden, n.l de bevol king die de hunnehedden heeft gebouwd, die de oudste koepelgrafheuvels oprichtte *n die verstrekte schansen aan den Maasoever in het Z. van Limburg heeft aangelegd Hu* verschillend in oorsprong deze drie bevol kingsgroepen ook mugen zijn. de levens wijze die zij bezaten is stellig in groote trek ken dezelfde geweest Zij bezigden dezelfde steenen bijlen, krabbers en instrumenten, zij bouwden dezelfde soort primitieve hut- ,en half in den bodem gegraven enz. Vóór enkele jaren hebben een paar Zwe den, op initiatief van den archaeoloog en journalist Ernst Klein en mei de finantieele hulp van het dagblad Aflentidningen en van de filmonderneming Skandia. hel origineele idee opgevat om te trachten dit leven uit den Jongeren Steentijd zoo getrouw mogelijk na te volgen. De heeren Smedberg (eveneens journalist) en den chemicus Börjesen. wa ren bereid als steentijdmenschen de proef te nemen. Zij zouden van geen andere werk tuigen gebruik mogen maken als die 4000 jaar geleden in gebruik waren Zij zouden voedsel krijgen, of zich zelf verschaffen, waarvan bekend is dat de steentijdmensch het nuttigde. Zij zouden wonen en leven als hunne verre voorvaderen hadden gedaan De proef bleek zwaar maar zij slaagde. Nadat de film. waarop dit experiment is vastgelegd, vertoond was. gaf dr. Remou champs in hel kort aan wat de beteekenis en de waarde is zoowel van de proef als van de film. HET WETSONTWERP TOT ONTWAPENING. Door de besturen van de plaatselijke af- deeling der S.D.A.P. en den Leidschen Be- 8tuurdersboiid was gisteravond in de groote zaal van het Leidsche Volkshuis aan den Apolhekersdijk een openbare vergadering belegd, waar de heeren K. ter Laan uit Zaandam, lid der Tweede Kamer der Stalen- GeneraaJ en F. S. Noordhoff uit Den Haag, voorzitter van den Nederl. Centralen Ambte narenbond, het door de socialisten ingedien de wetsontwerp tot ontwapening toelichtten en bespraken. De belangstelling voor deze meeting was groot, zoodat reeds voor achten de zaal ge heel gevuld was. Alvorens het bovengenoemde onderwerp aan de orde werd gesteld, heette de voorzit ter der afd. Leiden der S.D.A.P., mr. D. A. van Eek de aanwezigen en in het bijzonder de beide sprekers welkom en deelde vervol gens mede, hoe de partij zich geenerlei illu sies maakte over aanneming door de Tweede Kamer van het ingediende wetsontwerp. Nochtans heeft de partij het zich tot haar plicht gerekend dit ontwerp aan de orde te stellen, omdat steeds meer in ons land de ontwapeningsgedachte op den voorgrond treedt Nadat de Arbeiderszangvereeniging „De Stem des Volks" onder leiding van den heer O W. de Nobel een tweetal socialistische liederen ten gehoore had gebracht, die luide werden toegejuicht, betrad als eerste spre ker de heer K ter Laan het podium, bij zijn verschijnen met applaus begroet naar China vertrekken; integendeel men doet hen jubelend en juichend uitgeleide juist als in 1914 in Frankrijk en Duitsch- land. Hierin schuilt volgens spr. een groot gevaar en met groote voldoening doet spr. mededeeling van het feit. dat de Labour- party in Engeland bij de regeering protes teerde legen het zenden van nieuwe oorlogs schepen naar China en aandrong op onder handelingen met hel Hemelrijk om langs vredelievender weg te komen tot herstel van de orde en organisatie. Dit protest al heeft het dan ook direct weinig uilwerking, heeft volgens spr. groote beteekenis en zoo is het ook met het door on3 ingediende wetsontwerp tot ontwape ning. Spr. behandelde daarna de moreele be teekenis van den ontwapeningseisch. (ïecD land ia met een oorlog gebaat, daar deze zware geldelijke offers eischt, het econo misch evenwicht verstoort en duizenden menschenlevens kost en juist door hand having van een leger en vloot lokt uieo zelf een oorlog uit. Tenslotte wekte spT. de aanwezigen op om metterdaad te toonen te willen mede werken tot verwezenlijking van de leuze „Vrede op aarde, in de menschea een wel behagen." (Applaus). Nadat ,,De Stem" sich nogmaals had doen hooren, wa» Rede van den heer Ter Laan. Het Is voor spr. een groot genoegen in Leiden de laatste van een lange reeks rede voeringen over dit onderwerp te mogen hou den. Het is een opmerkelijk verschijnsel, aldus spr., dat vrijwel ieder goedwillend mensch vóór ontwapening is en nochtans gaat men algemeen voort met uitbreiding van vloot en versterking van het leger Inderdaad is de kwestie van ontwapening geen kwestie van de partij, maar van het volk. Maar het is de S. D. A. P., die de macht heeft om de stille krachten, welke de ontwa pening i n den weg staan u i t den weg te ruimen. En inzonderheid is de vrede voor on9 socialisten van meer belang dan de oor log. omdat onze krachten, zoowel de 'inan- cieele als moreele. door den oorlogsgruwel ondermijnd en .verzwak! worden, waardoor wij ons niet aan onze sociale taak kunnen wijden. Om een klein voorbeeld te geven van de ontzettende verschrikkingen, welke hel oor- logsmonsfer aanricht in de gelederen der menschhpid deed spr voorlezing van een ge deelte der Memorie van Antwoord ontleend aan den ..Frankforter Zeitung". waarin een beschrijving wordt gegeven van een optocht van oorlogsinvaliden ter gelegenheid van de begrafenis van den voorzitter van den Bond van oorlogsinvaliden in Oostenrijk. Toen spr. dit verslag voor het eerst las, huiverde hij maar troostte zich met de ge dachte „Goddank, zoo iets krijgen we nooit weer' Maar ziet. wij leven than9 in 1927 en in de fotopagina's der dagbladen verschijnen vrijwe! dagelijks kiekjes van intochten van Engelsche soldalen in Chineesche steden niet om hun landgenooten in dat land -okel en alleen in bescherming te nemeD en hen desnoods mee te voeren, maar om de macht van Engpland. dat in China groote handels belangen heeft, te versterken En men meen? niet. dat in Engeland de bevolking treurt, wanneer steeds maar wnar nieuwe troepen de heer Noordhoff aan het woord Spr. begOD met er aaoi te herinneren, dat in 1918 het l.V.V met aJgemeene stemmen bestoot niet daadwerkelijk deel te neirico aan de actie tot ontwapening, terwijl in 1922 een resolutie werd aangenomen, waar. in werd vastgesteld, dat de vakbeweging op dit gebied een gewichtige taak te ver vullen had. De motieven, welke tot deze verander de politiek aanleiding gaven, berustten op zuiver economische overwegingen Op het oogenblik zijn wij reeds zoover, dat ondanks de groote werkloosheid, die alom heerscht, de Koninklijke Militaire Acade mie bij gebrek aan "liefhebbers gesloten moest worden. Aan het militarisme is het te wijten, dat de valuta's in vele landen ontwricht zijn geworden en het aantal analphabeten onrustbarend ts gestegen. L>e strijd tegen het militarisme is een voor naam deel van den klassenstrjjd geworden, daar verarming van de bevolking er het gevolg van is. Meer en meer wordt de bur gerklasse in deD oorlog betrokken, eener zij da door de groote finaucieele offers, welke zij zich moet getroosten, anderzijds doordat de oorlog een intimidatie karakter krijgt^(bombardement van Londen vanu:t vliegmachines). Temeer is de eiscfc tot ontwapening in Nederland klemmend, oindat ons landje toch niet bij machte is aan welken vijand ook het hoofd te bieden. Een onbewapende natie heeft een bete ren waarborg voor den vrede dan een be wapende, hetgeen volgens spr. onlang nog geblekeD is bij het conflict tusschen Bulgarije en Griekenland, waar de Vol kenbond bemiddelend optrad er\ zich de gansche publieke opinie in Europa ver ontwaardigd betoonde, toen het weerlooze Bulgarije werd aangevallen. Tenslotte betoogde spr., dat het jurst op den weg van de kleine naties ligt om id dit vraagstuk het voorbeeld te geven. (Applaus). De heer Van Eek dankte met een enkel woord de beide sprekers voor hun krachtig pleidooi en ,,De Stem" voor haar mede werking en sloot met een korte opwekking de vergadering. MUZIEK VEREENIGING N. Z. H. T. M. Gisteravond hield de muziekvereeniging van de N. Z. H. T. M.. gevormd uit het per soneel in Leiden en omgeving werkzaam, in de groote zaal van de Stadsgehoorzaal een uitvoering, die buitengewoon druk be zocht was. Behalve de leden met hun dames en tal van genoodigden. waren ook aanwezig de directeur, de heer Burgersdijk en ir. Moddprman mp| hun echtgenooten, benevens de heer Immink, secretaris der directie te Haarlem. De zaal zag er vriendelijk uit: voor hpt tooneel prijkte de banier der vereeniging tusschen groene palmen. Even acht uur opende de voorzitter, de heer R. van Breda, de bijeenkomst met een kort welkomstwoord tot de aanwezige leden en gasten, zich in het bijzonder richtend tot de voornoemde personen, wier tegen woordigheid door. het bestuur op hoogen prijs werd gesteld. Verder herinnerde de voorzitter er aan, dat de hooggewaardeerde dirigent van het Korps, de heer Reinier van 't Hof uil Haar lem. waarvan de vereeniging veel heeft te danken, dezer dagen zijn 40-jarig jubileum herdenkt. En hoewel hij de vereeniging nog slechts ze9 jaren heef! gediend (zij werd op 25 Febr 1921 opgericht) meende het be stuur. dat de vereeniging verplicht is uit dankbaarheid hem een stoffelijk blijk vaD waardeering aan te bieden. Met epn harlelijken gelukwensch en een gullen handdruk overhandigde hij den ju bilaris een gouden horlogeketting, waar mede de hppr Van 't Hof, die. hoewel hij wpgens het vele wprk op muzikaal gebied fp-Haarlem, voor enkplp korpsen als leidpr bedankte, het Leidsche korps aanhoudt, om dat hij met de korpsleden zoo prettig samen werkt. Deze aardige attentie heeft den band tusschen directeur en korps ongetwij feld weder versterkt. Het programma was zeer uitgebreid doch welverzorgd en het 32 man sterke korps, maakte, toen de flinke jongemannen met hun blinkende koperen instrumenten op het tooneel hadden plaats genomen, een uitne- rr.enden indruk. De zwaargebouwde forsche figuur van den directeur, die zijn mannen beheersoht en bezielt tevens, versterkte dien goeden indruk nog. Wij zullen hier niet een droge opsom ming geven van hel programma, dal mei den marsch „Vers l'Avenir" van Sam Vles- sing inzette en dadelijk het publiek voor zich won. doch mogen niel nalaten te con stateeren. dat dil en alle volgende num mers met opgewektheid en heel zuiver wer den gespeeld., Eenige jonge meisjes, kindpren van leden, waaronder een enkele leerlinge van den heer Van 't Hof. voerden op bijzonder ver dienstelijke wijze achtereenvolgens uit een piano-solo. een solo voor piano en viool en een trio, twee violen en piano, wat tusschen en ter afwisseling van de stprke koperinstru menten al zeer bijzonder beviel. Na de pauze werden een drietal komi sche stukjes opgevoerd, mede door leden der vereeniging. waarmede de heeren veel succes hadden en waardoor zij een vroo- lijke stemming in de zaal brachten. Dat er op dit alles hel gebruikelijke bal volgde, spreekl vanzelf; dat en daar mede besluiten wij on3 in major gestemd verslag met een muziek-ommegang werd geopend. JAARFEEST LEGER DES HEILS. Gisteravond had in de Graanbeurs de ope ning van het 38ste jaarfeest onder leiding van brigadier Rawie plaats. Vooraf ging het in mar9chorde door de stad naar de zaal alwaar een talrijke me- nigie was opgekomen om feest te vieren met de heilssoldaten. Na de opening werd een inleidend woord gesproken door den brigadier. Hij bracht naar voren den arbeid gedu rende 38 jaar in Leiden verrichl en achtte het een verblijdend leeken dat hel Leger des Heils nog steeds groeit. Met dankbaarheid gedacht spreker hen die jaren trouw in de gelederen hebben ge arbeid. Het muziekkorps en de zangbrigade gaven enkele nummers ten beste waar tusschen door gelegenheid werd gegeven aan enkele der oudste Heilssoldaten om een woord te spreken Ouk zij konden niet anders dan met vreugde een terugblik werpen op de jaren die achter ons liggen. Vervolgens werd erop gewezen welk een voorrecht het is. een plaatsje te mogen inne men in dat groote Leger des Heils, vertakt over de geheele wereld. Na een ernstig bijbelwoord van den briga dier werd deze samenkomst met dankzeg ging gesloten. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd is voor het candidaatsexamen Wis en Natuurkunde A mej. A. A. P. Cou- veé" (Leiden). Voor den dienst in Ned.-Tndië Is be stemd mr. E. G. F. Reichenfeld, rechterlijk ambtenaar alhier. Hedenmorgen bracht de kort geleden benoemde schout-bij-nacht Quant, een be zoek aan de Kweekschool voor Zeevaart alhier, teneinde kennie te maken met de alhier gedetacheerde officieren. Tevens maakte de heer Quant een rondwandeling door de gebouwen, daarbij begeleid door den commandant, overste Schultz en den oudsten officier, den luitenant-ter-zee 2de klasse Suermondt. BINNENLAND. Te Leiden i» overleden de heer A. I. Wit* mans, lid van den Gemeenteraad. Mr. Tak benoemd tot procnrenr-generaal bij den Hoogen Raad. Verdere voorloopige verslagen der Eerste Kamer over de Staatsbegrooting voor 1027. Inzake den moord te Overschle wordt 20 jaar gevangenisstraf geöischt De Tweede Kamer over de grenswijziging van Haarlem eto. Bij een brand te Vaassen is een 50-jarige vroaw om het leven gekomen. BUITENLAND. Het Fransche antwoord op Coolldge'i ontwapeningsplan. De Belgische minister Vandervelde oves de Dnitsche ontwapening. Een crediet van 10 millioen voor de Fransche werkloozen. bekend feit is, dat de bij haar angel alleen gebruikt als verdedigingsmiddel bij een ver* meenden aanval. Moge de lezing, die a.». Zaterdag gehou den wordt, velen aansporen zich vaL het bijenleven op de hoogte te stelleD on» zoo mogelijk de bijenteelt zelf te gaan beoefa* nen. J. W. V., reiziger alhier, deed bij de politie aangifte, dat gisteravond omstreek» halfacht te zijnen nadeele een rijwiel, waar. op een koffer inhoudende manufacturen was bevestigd, dat hij een oogenblik on beheerd voor het perceel Witte-Singel 103 had achtergelaten, is ontvreemd. De politie alhier heeft den 32-jarigeu koopman P. van D., uit Amsterdam aan gehouden, die trachtte een koperen ring voor goud te verkoopen. De Commissaris vao Politie alhier, verstrekt inlichtingen omtrent een fraaien herdershond, dae is aan komen loopen. Naar wij vernemen Is ons bericht van gisteren inzake een door den Neutralen Be- stuurdersbond te stichten ophaaldienst der belastingen in zooverre onjuist, dat momen teel in samenwerking met den R.-K. en Christelijken Bestuurdersbond pogingen worden aangewend om het daarheen te sturen Men hoopt nog vóór 1 Mei tol de definitieve oprichting te kunnen besluiten Op den hoek van Steenstraat en Bin nenvestgracht had gistermiddag omstreeks halfvier een aanrijding plaats tusschen den 17-jarigen wielrijder W. F. O. en de auto bus Stadsverkeer. Het rijwiel werd ernstig beschadigd. Zaterdag 19 Febr. a.s. zal de heer Joh A. Jou9tra, algemeen secretaris van de Ver eeniging tot bevordering der Bijenteelt in Nederland, alhier een lezing houdpn in de bovenzaal van het Café Reslaurant Har monie" over „Modern imkeren". (Zie ad vertentie). Wij bevelen ieder, die belang stelt in deze teelt aan de lezing bij te wonen en herin neren hierbij aan een reeks artikelen verle den jaar in ons Blad verschenen van de hand van deD heer Jac. Schouten, die ir. die artikelen heel wat interessants uil hel hijenleven heef! verteld Nog Ie weinig in Leiden en Omstreken wordt deze teelt be oefend en meestal weerhoudt alleen de vrees.. voor bijensteken de mensohen om bijen te gaan houden, hoewel het toch een (Van onzen bijzonderen correspondent)', j DE NOORD-ZU1D-VERBINDING. 1 Brussel, Febr. 1927. „Een droogstoppelige geschiedenis?" zal de lezer zich afvragen bij het lezen van dezen titel. Droogstoppelig misschien, maar toch interessant, want de Noord-Zuid-ver- binding (in het Fransch noemt men dat hier de „Jonction Nord-Midi"), is een van die vraagstukken, die in een land alle ton gen in beweging brengen, waarmee ieder een zich bezig houdt, die iedereen afbreekt, goedkeurend opbouwt of.... sarcastisch bespot. Een geschiedenis is het in elk geval maar zoo ingewikkeld, dat boekdeelen niet zouden volstaan om alle bijzonderheden er van te verhalen Vele lezers hebben Brussel reeds bezocht. Heeft men toen opgemerkt, dat een geheele wijk van de stad in puin ligt, het stadsge deelte namelijk tusschen de Universiteit, den Kunstberg en den Magdalenasteenweg, de wijk, die vroeger de Putterij vormde, of in 't Fransch „La Pulterie". Men neemt het te Brussel niel moeilijk op met de vertaling van oorspronkelijk Vlaamsche benamingen! Vroeger stonden daar huizen, was dit een levendig handelscentrum, leefde daar in krotten hier en daar, in gezonde luchtige woningen elders een wriemelende bevol king. de vertegenwoordigers van het oude Brussel, die, het spreekt vanzelf, Vlamin gen waren en hun Brusselsch-Vlaamsch dialect spraken.... Maar deze oude bewo ners zijn verdrongen door de eischen van een zich modern uitrustende stad en land Ja. vooral van een „zich modern uit rustend land", want in dit geval primeerde het algemeen landsbelang alle andere over wegingen. Het ging inderdaad om iets dat van het eerste uur af als een leemte was aangezien in hét Belgische spoorwegver keer. n.l. de gaping, die er te Brussel be slaat tusschen het Noordelijk en het Zuide lijk spoorwegnet van het land. de Chinee sche muur, die tusschen deze twee netten is opgetrokken, met ergens een klein ponrrie in een der voor«t« den te Curevem. Die leemte is sedert drie kwart eeuw erkend, letterlijk door iedereen, overheden van re. geering. gemeenten en provincie, door het publiek van de stad en er huiten. Tmmers, iemand, die uit het Zuiden van Belgié komt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1