20522 MAANDAG 7 FEBRUARI Anno 1927 STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws j van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRUS DER &DVERTENTIEN: Cti per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijt. ne AdverteDtiên uitsluitend bi) vooruitbetaling Woensdag3 eD ag» 60 Cts bij en maximum aantal woorden van 80. 30 volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DE2.ER COURANT! Voor Leiden per S maanden ƒ2.95 per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post 2 36 4- portokosten. Ï018, „0.18. nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. I0F. DR. C. SNOUCK HURGRONJE 70 JAAR. irgen, Juist op den stichtingsdag van ^eidsche Universiteit, verjaart ook eén meest vermaarde hoogleeraaren, n.l. Snouck Hurgronje. Het is niet toeval- |et wij daaraan thans herinneren. Dè leeraar wordt nu 70 jaar en heeft al len leeftijd bereikt, waarop de Hooger ijswet de hoogleeraren noopt tot •aan, al blijven er toch wel gelegen- over om professoren, die men voor inderwijs gaarne wenscht te behouden, langer aan de Universiteit te verbinden. Lorentz levert daarvan een recent Eld. En we twijfelen er niet aan of sal, als prof. Snouck Hurgronje zich bereid verklaart, ook thans daar- wel een weg vinden, isliaan Sno#uck Hurgronje werd te •rhout geboren. Na de H. B. S. te Breda lebben doorloopen, Werd hij reeds op gen leeftijd ingeschreven als student Ie theologie en Semitische taal en letter- le aan de Universiteit te Leiden, waar (een der beste leerlingen van prof. De >e was, dien hij later opvolgde. Hij ge- zich bijzonder aangetrokken tot de lie van den Islam. Zijn dissertatie was ook gewijd aan de Pelgrimstocht naar i, een belangrijk stuk op het gebied geschiedenis en de beteekenis van de l Na zijn promotie in 1880, en na eerst eenigen tijd te Straatsburg te hebber\ ideerd, werd hij belast met het geve» onderwijs in het z.g. Moslemsche rechï de Leidsche Universiteit, later ook t<j hetzelfde vak doceerde hij later ooi* tor te Leiden. Hij besloot echter den le leeren kennen in zijn eigen lanj irtrok in 1884 naar Arabië, welke reip tot zijn ontwikkeling heeft b^edragei le richting zijner studie heeft bepaald, het voorjaar 1889 verliet hij Europa een bijzondere opdracht naar Ned.-Indië hij achtereenvolgens een leerstoel verhandelingen in dien tijd van Zijn hand verschenen. Intusschen was het reeds aangekondigde en met verlangen verbeidde werk over Mekka weldra voltooid. In 1888 en in het begin van 1889 verscheen het achtereenvol gens in twee deelen en overtrof, volgens bevoegde beoordeelaars, nog verre de stoute verwachtingen, die men er van koesterde. In het voorjaar van 1889 ging zich voor den jongen geleerde een nieuw en hoogst belangrijk arbeidsveld ontsluiten. Hij werd tijdelijk aan den Indischen dienst verbon den voor de plaatselijke beoefening van de instellingen voor den Islam op Java en, zoo noodig, ook in een of meer gewesten der Buitenbezittingen. Zijn werk was daar veel omvattend.- In Maart 1891 ging hij daarom blijvend in den Indischen Dienst over. als adviseur voor de Oostersche talen en het Mohammedaansch recht, en vertrok kort daarna naar Atjeh. Ook daar hebben zijn onderzoekingen hoogst belangrijke resulta ten opgeleverd. Aanvankelijk werden die resultaten neergelegd in een geheim „Ver slag omtrent de religieus-politieke toestan den. in Atjeh". In opdracht van den Gou verneur-Generaal verscheen echter weldra een breedere omwerking van het rapport dat is uitgedijd tot een werk in twee deelen „De Atjehers" getiteld. Het actueele van het Atjehijvraagstuk, de schitterende wijze, waarop, die thans door een zoo bij uitstek bevoegd beoordeelaar was onderzocht en toegelicht, droeg veel bij om de populariteit te vermeerderen, welke dr. Snouck Hur gronje reeds in hooge mate genoot. Het buitengewoon belang, dat dr. Snouck Hurgronje, allengs door eigen toedoen, door i zijn ernst, energie xen werkkracht aan zijn werkkring had weten te verleenen, recht- Xaardigde voorzeker den maatregel der In- ische regeering om nogmaals Zijn instruc tie te herzien ejj zijn functies uit te brei den. Hij werd nu in het algemeen: „Advi seur voor Inlandsche zaken", terwijl hem daarbij in verband met de voorloopige op heffing der betrekking van resident ter be schikking van den Gouverneur van Atjeh en onderhoorigheden in het bijzonder werd opgedragen zich naar dal gewest te bege ven en er te vertoeven zoolang als noodig zou zijn in het belang zijner werkzaam- heden, aan welke opdracht hij sedert meer- I malen gevolg heeft gegeven. Het is dan ook Prof. dr. C. Snouck Hurgronje. mbridge en ie Leiden afwees en even- 1 gehoor gaf aan een zoodanige roepstem P Duitschland. I® 1891 werd hij benoemd als adviseur F Oostersche talen en Mohammedaansch •"I en volgde als zoodanig ms. L. W. C. B der Berg op In Juli 1891 pezocht hij F het eerst Atjeh en later ook Djambi. "Jsschen was de titel van wetenschappe ren ambtenaar verouderd. De uitbreiding lner bemoeiingen bracht zulks mede. Se ri 1898 was zijn titel Adviseur voor In- pdsche en Arabische zaken. Reeds jong frd hij benoemd tot Ridder in de orde van Ned. Leeuw en in 1898 werd hij tot nmandeur in die orde bevorderd, pet moet voor een geleerde als dr. Snouck "gronje is een aantrekkelijk denkbeeld ®n geweest na het verkrijgen van zoo «te kennis van den Islam enkel uit fhriftelijke documenten een plaatselijk on- fzoek van den Islam in het geestelijk totrum der Mohammedaansche wereld te nnen instellen, maar hij kon ook beter n menig ander beseffen, welke schier on- frkomenlijke njoeilijkheden den wester- Pen geleerde djhrbij in den weg zouden an. Immers het betreden van den heili- grond van Mekka is voor den ongeloo- Jf een waagstuk dat grooten moed en he md vordert. 'hJ?at dr' Snouck Hurgronje al die moeilijk- Bfuen en bezwaren glansrijk heeft over winnen is bekend. Het is interessant te le- SwT i 8 n*e* Mohammedaan in dit j. niet enkel werd geduld, maar zelfs gewaardeerd, e." .LeIiden tenieeekeefl hervatte ar. (W, oio ?ur*ronie daar ziin werV/aamhe- i °rent. evenalc in Dolff. Bovendien HBwTe.» «II lll'Ml. nov( üJ® verzamelde gege- [emngsrhitt. <3© uitgave eee* -.ii °ver Mekka voorbereid ilnw Ujcl verhinderde, dat teveel a' en daaronder zeer uitgebreide, veric u, w U verzamelne gege- hewerlct en «erenxerhitt. de „itxave JP1 «et groote boek V geen geh|im dat zijn adviezen een overwe genden invloed hebben uitgeoefend op het beleid der zaken in Atjeh. In 1906, toen dr. Snouck Hurgronje In Holland was, kwam voor de tweede maal de roepstem uit Leiden tot hem om een leerstoel te aanvaarden, door zijn leermees ter, prof. De'Goeje ledig gelaten. En ditmaal gaf hij daaraan gehoor. Wij herinneren ons nog levendig hoe men in wetenschappelijke kringen en speciaal in den kring der Leid sche Universiteit met deze benoeming in genomen wis. Zoo er één prof. De Goeje waardig zal kunnen opvolgen, zoo heette het toen reeds, dan is het prof. Snouck Hur gronje. De ruim twintig jaren, die achter ons liggen, hebben ook deze verwachting niet beschaamd. Niet alleen als geleerde blinkt deze pro fessor uit, ook als docent en als leidsman voor zijn discipelen neemt hij een hooge plaats in, zooals trouwens zijn gansche per soonlijkheid. Op hem is de spreuk dat een voud het kenmerk is van ware grootheid, geheel van toepassing. Met «ijn benoeming tot hoogleeraar is de band tusschen hem en de koloniën niet ver broken. 's Daags na zijn inaugureele oratie ging de benoeming in tot adviseur voor In dische en Arabische zaken, welke functie hij ook thans nog naast het hoogleeraars- ambt bekleed. Dat zulk een man behalve het hoogle raarsambt nog vele andere functies vervult, ligt voor de hand.'Zoo is hij mede-oprichter en voorzitter van het Ooslersch Genoot schap in Nederlandvoorzitter van het Kon. Instituut voor taal-, land- en volkenkunde van Ned -India, ondervoorzitter van d«> Stu die-commissie van Oost- en West-Tnditf, lid van de Kon. Academie van Wetenschappen, eerelid van het Kon. Bataviaansch Genoot schap van Kunsten en Wetensrhannen te 'Weltevreden, de Société Asiatïmie te Parijs, dc American Oriental Society le New-York, de Royal Asiatic Society te Londen, enz. Hoewel, zooals de hoogleeraar ons mede deelde, hij morgen niet thuis zal zijn en door hem dus ook ggen bezoeken kunnen worden afgewacht, zal de verjaardag van dezen merkwaardigen man niet onopge merkt voorbijgaan. Reeds geruimen tijd wa ren er plannen in voorbereiding, waaraan ambtgenooten, geleerden, vrienden, oriën talisten uit de geheele wereld samenwerk ten om hem ter gelegenheid van den 70sten geboortedag een huldeblijk aan te bieden in den vorm van een Snouck Hurgronje- fonds. Naar wij vernemen zullen a.s. Zaterdag twee leden van dit comité het Fonds den jubilaris aanbieden. WIJZIGING LEERPLAN O.L.O. Bij gelegenheid van het aanbrengen eener kleins wijziging in de redactie der herfst- vacautie van de openbare lagere scholen al hier werd tot den wethouder van onderwijs het verzoek gericht wijziging van hel leer plan der scholen voor eind-onderwijs in zijn geheel aan de ordé te willen stellen. Aan dit verzoek heeft de wethouder voldaan. Zaterdag j.l. kwamen de hoofden de? scho len en de secretarissen van de schoolverga deringen der betrefiende scholen op het raadhuis bijeen. Voorzitter was de heer A. Uittenbroek. De vraag, of de aanwezigen wijziging van het leerplan noodig achtten, werd vrijwel eenstemmig bevestigend beant woord. Daarna werden verschillende opmer kingen omtrent het leeiplan gemaakt en voorstellen tot wijziging besproken. De ver gadering koos uit haar midden de heeren F. W. Zeelenberg, H. D. Vriesema, N. F. Kooi- stra en P. J. Hoogendam om als „commissie van vier" volgens wettelijk voorschrift een gewijzigd plan te ontwerpen „na kennis name van de voorstellen en meeningen der Vergadering". Men kwam dezen eersten avond met de besprekingen niet klaar, maar zal deze in een* vervolg-vergadering voort zetten. DE LEIDSCHE PLUIMVEETENTOONSTELLING. Zoo behoort de jaarlijksche tentoonstel ling van de Leidsche Pluimveevereeniging wederom tot het verleden. Over het bezoek kan het bestuur tevreden zijn; in totaal werd de show door 1647 personen bezocht, waarvan alleen gisteren meer dan de helft. Oipstreeks 9 uur gistefcrvond waren alle dieren wederom ter verzending per spoor wegen in manden ep kisten verpakt, waar bij bleek, dat heel wat exemplaren in an dere handen waren overgegaan. De tentoonstelling 1927 is in alle opzich ten goed, geslaagd, hetgeen vooral voor den nieuwen secretaris, den heer T. F. Vlieland Jr., die zich op voortreffelijke wijze van zijn omvangrijke taak kweet, een succes is. NED. DWERGHOENDERS-VEREENIGING. Tijdens de pluimveelentoonstelling had den enkele vergaderingen plaats. Allereerst hield de Ned. Dwerghoenders- vereeniging haar jaarvergadering. Deze ver gadering was zeer goed bezocht. In de plaats van wijlen den heer Lou v. d. Berg Jr. werd tot bestuurslid gekozen de heer P. C. Taconis te Leiden en tot bestuurs lid herbenoemd de heer H. L. A. v. d. Horst te Leiden. Besloten werd dat een commissie in de volgende jaarvergadering rapport zal uit hangen over de vraag of de zijdehoenders onder de krielhoenders moeten gerekend worden en een rapport betreffende de reden van bestaan van Hollandsche krielen met rozekam. Ter herinnering aan het jubileumjaar wer den 4 eerewisselbekers beschikbaar gesteld, die op de eerstvolgende clubtentoonstelling zullen worden uitgeloofd en waaraan 4 me dailles zijn verbonden. NED. MERKENBUREAU. Onder leiding van den heer J. Mantel had de jaarvergadering plaats van het Ned. Mer kenbureau, die eveneens druk bezocht was. De jaarverslagen van den secretaris en van den penningmeester werden onder dankzeg ging goedgekeurd. Tot bestuursleden werden herkozen de heeren J. Mantel, Utrecht, en C. S. Th. van Gink. Voorburg en aan het bestuur toege voegd in verband met de uitbreiding de heeren Dr. Bol en C. van Nimwegen. Naar aanleiding van enkele vragen zullen de ringen voor sommige rassen worden her- TOONEELWEDSTRIJD LEIDSCHE DILETTANTENCLUB. Gisteravond ging in „l'Union" de vierde en laatste wedstrijdavond der Leidsche Di lettantenclub. Het was een waaraïg slot van een goeden wedstrijd. Thans waren het de vereenigingen „D. O. S." van hier, „U. D. I." uit Den Haag en „Kunst naar 'Krachten" eveneens uit Den Haag. die op traden, resp. met het drama „No. 80", van Heyermans, het tooneelspel „Talenten" van Kesnig en het blijspel „Vader en Zoon", van Jan C. de Vos Jr. Een vrijwel geheel bezette zaal heeft -medegeleefd en genoten. Nu nog de slotavond op 26 dezer, wan- do Juhilarosse zelf optreedt, met uit slag der jury_1 UITVOERING VAN „HET NIEUWE TOONEEL". In de feestelijk aangekleede concertzaal van café „rUmon" gaf Zaterdagavond voor een talrijke schare belangstellenden boven staande tooneelvereeniging haar tweede uitvoering. De zaal was geheel bezet, toen de voor zitter. de heer A. G. Velthuyzen. de aan wezigen welkom heette en in het bijzonder de afgevaardigden van de zusterverenigin gen begroette. Met groot genoegen doet spr. mededeeling van het feit, dat sedert de eerste uitvoering het ledental gedurig steeg, als gevolg waarvan het bestuur het aan durfde een tweeden avond voor te, bereiden. In het belang van de goede orde deed spr. een beroep' op aller medewerking, om te besluiten met den wensch, dat ook de volgende uitvoeringen steeds zullen wor den bijgewoond door een even groot aantal toeschouwers als hedenavond. (Applaus). Een strijkje. .Aufgepast" getiteld, opende het programma slaagde er al spoedig in de goede stemming er in te brengen, welke de heer J. van Rosse Tnet eenige luimige en ernstige voordrachten nog verhoogde. Jammer was het. dat zijn stemgeluid niet voldoende sterk was om de geheele zaal te vullen, zoodat de bezoekers achter in de zaal er weinig van konden verstaan. Overigens sloegen zijn liedjes wel in, ge hoord het hartelijk applaus. Hierna werd opgevoerd 't bekende drama in 3 bedrijven van W. G. van Nouhuys „Eerloos. Ronduit gezegd, is het spel van de meeste leden van het' gezelschap ons bij zonder meegevallen, zoodat het geenszins is geworden, wat wij gevreesd hadden, een fiasco, doch veeleer een succes, dat den leiders der vereeniging een aansporing moge zijn om op den ingeslagen weg voort te gaan. In het bijzonder dient vermeld het spel "van den heer Halma (de heer Kok), die zijn moeilijke rol heel goed speelde en zijn zoon Karei (de heer Velthuyzen). die zich hierbij baronesse (mej. Kok—Chaudron) was niet slecht, maar veel te weinig overtuigend in haar spel. Bracht (de heef Disselvelt) was het echte type van een kantoorklerk uit den ouden lijd. Het applaus na afloop bewees, dat het stuk ook bij het publiek in den smaak ge vallen was. Gaarne wachten wij volgende proeven van bekwaamheid op dit gebied af. Het programma na de pauze stond ge heel in het teeken der vroolijkheid; komi sche duetten, een kluchtspel en een groote spectakel-scène wisselden elkaar af en brachten de lachspieren danig in beweging. Het was al heel laat, toen het doek voor de laatste maal zakte en eenigen tijd later een aanvang gemaakt werd met een opge wekt bal. waarbij het in den aanhef ver melde strijkje voor goede dansmuziek zorg droeg. INSTITUUT VOOR ARBEIDERS-ONTWIKKELING. Zaterdag was de filmdienst van het Insti tuut te Leiden. Toen om halfdrie de deuren van het „Volksgebouw" aan de Heerengracht open gingen stroomden de kinderen naar binnen en vulden weldra de geheele con certzaal. Met ongeduld verbeidde de jeugd het oogenblik dat „het" zou beginnen. Precies om 3 uur werd aangevangen. Eerst een sprookje van een boozen toovenaar die zoo maar met behulp van wat snuif poeder aardige prinsessen en brave koningen in uilen en ooievaars veranderde, maar ten slotte gelukkig zijn welverdiende straf niet ontging. Daarna een hoogst nuttige aardrijkskundige-film van Zuid-Limburg. De kinderen zagen de glooiende heuvels, de schilderachtige oevers der beekjes en hoe de kracht van ht vallende water als beweeg kracht kan worden aangewend. Zij zagen de mijnwerkers bij hun moeilijken en gevaar vollen arbeid en de vroegere in rotsen uit gehouwen „woningen". Het vertoonde versterkte de meening, dat de film als hulpmiddel bij het aardrijks- kunde-onderwijs het levendigste betoog en de prachtigste platen ver in de schaduw stelt. Nog volgde een sport-film; terwijl ge ëindigd werd met e'en paar avonturen van baron von Münchhausen. 's Avonds Iraaide de film voor volwasse nen: leden en donateurs. Ook nu was de groote zaal flink bezet. Voor de pauze werd de film van Zuid-Limburg gegeven en een, 1ie het mijnwerkersleven meer in bijzonder heden vertoonde. Na de pauze volgde, na explicatie van den heer Jef Last, de kunst film „Menilmontant". Een mooie avond na een voor de jeugd genotvollen en leerzamen middag. In verband met den tweeden debatavond over medezeggingschap tusschen de heeren R. Stenhuis en S. Maas op Donderdag a.s. heeft het bestuur der afdeeling besloten de voor dien dag aangekondigde cursusvergade ring één week uit te stellen en te bepalen op 17 Februari. De voorzitter der afdeelmg, de heer Jac. Tjalsma zal dan spTeken over: De Provinciale Staten. GAS VERSTIKKING. Zaterdagnamiddag is een oude dame, de 84-jarige J. C. J. B., wonende aan den Sta tionsweg alhier, door gasverstikking om het teven gekomen. Zooals "gewoonlijk op Zater dagmiddag was zij tegen 5 uur naar de bad- BINNENLAND. 153e Algemeen© Vergadering van Bloem bollencultuur te Haarlem. Aankoop ter- reinen-Figee is aangenomen. Alleen nieuw bouw zal nog nader onder de oogen worden gezien. De agenda der Tweede Kamer op 13 Februari a.a. Hollandsche successen bij de internat schaatswedstrijden te Davos-Platz. BUITENLAND. De Duitsche Rijksdag geeft het nieuwe kabinet een motie van vertrouwen. Een incident ian aanzien van den minis ter von KeudelL Geen referendum in Eupen en Malmody. kamer gegaan, om er een bad te nemen. Meestal bleef zij daar geruimen tijd. zoodat de huisgenooten niet verontrust werden toen zij ook nu weder vrij lang wegbleef. Toen het echter zes uur werd gingen zij eens kijken en vonden de badkamer met gas gevuld en de oude vrouw overleden in het bad. Bij onderzoek bleek, dat er een defect was aan de geiser. De politie stelde onmiddellijk naar een en ander een onderzoek in, Onze stadgenoot, de heer T. Hilarius slaagde voor het examen 3de stuurman bij de Groote Vaart. Heden is het 40 jaar geleden dat de heer P. Waterland, wonende Sieboldtslraat alhier bij de welbekende firma Modderman Hartevelt Co., wijnhandelaren, in dienst trad. Het spreekt vanzelf, dat den jubilaris daarom heden een aangenaraen dag bereid werd. Ten kantore der firma ontvaren, werd hij door een der firmanten op harte lijke wijze toegesproken, waarbij hem als een stoffelijk blijk van waardeering voor zijn ijver en goede trouw een gouden hor loge met inscriptie werd aangeboden. Daarna werd het woord gevoerd namens kantoor- en pakhuispersoneeè door den heer Van der Lelie, die hem dankte voor de pret tige en aangename samenwerking, welke woorden eveneens vergezeld gingen van een blijvend aandenken. Nog van verschillende jijden mocht de geachte jubilaris bewijzen van belangstel- ling ontvangen, zoodat deze dag voor hem tot een onvergetelijken is gemaakt Zaterdag werd op de begraafplaats aan de Zijlpoort onder zeer groote belang stelling ter aarde be9teld het stoffelijk over schot van den 20-jarigen A Pont. die in het begin der vorige week op zoo'n tragische wijze om het leven kwam. Eenige bestuurs leden van het St.-Antoniuspatronaat, waar P. lid van was, waren tegenwoordig, even eens vele andere belangstellenden. Een ze vental kransen dekte de baar. Nadat in de kapel de gewone uitvaartdiensten waren ge houden, werd de kist onder groote stilte grafwaarts gedragen. Pater Goossens O.F M. verrichtte de beaarding. Diep onder den in druk verlieten allen den doodenakker. Ds. G. H. Beekenkamp. Ned. Herr. predikant alhier, heeft met ingang van 1 Mei ontslag aangevraagd als voorganger van de evangelisatie te Oudshoorn. Het vervoer op de N. Z. R. T. M.-lijnen ScheveningenLeidenKalwijk/Noordwijk (inclusief Hooge RijndijkEndegeest) en LeidenHeemstede heeft in de afgeloopen maand respectievelijk opgebrarM f 111.963 en f9122 tegen f 112.423 en f 17.388 in de zelfde maand van het vorig jaar. Het uitbreiden van de Lei4sche Coöpe ratieve melkfabriek „De Landbouw" is op* gedragen aan de laagste inschrijvers, A. J, Kantebeen en C. van der Lelie alhier. Bij de politie werden Zaterdagavond aangiften gedaan van een drietal gevallen van opening van een muntgasmeter, ep wel in een perceel aan de Langegracht en een aan de Langestraat en in een in de Sions-. steeg. Het waren betrekkelijk kleine bedra gen, die buit gemaakt werden, maar het is wel eigenaardig, dat de drie gevallen op denzelfden avond plaats hadden. Zaterdagavond werden aan het politie* bureau twee rijwielen gedeponeerd, die on beheerd werden aangetroffen. Eén in de Oegstgeesterlaan en één aan dp Hoogewoerd. Inlichtingen zijn te verkrijgen bij den Commissaris van Politie. Zondagmorgen ruim zes uur ontstond in het perceel Morschstraaf 6 een begin van brand, die ontstond doordat bij het aan*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1