NIEUWJAARSADVERTENTIËN
No. 20487
MAANDAG 27 DECEMBER
Anno 1926
BERICHT.
Officieele Kennisc«sri~m
VRIJDAG 31 DEC. A.S.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws 1
van heden. J
LEIDSCH
DAGBLAD
t PRUS DER ADVERTENTIEN:
80 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiön, uitsluitend bij vooruitbetaling. Woensdags en
Zaterdags 50 Cta. bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week 0 18,
Buiten Leiden, waar-agenten gevestigd zijn, per week „0.18.
Franco per post 2.35 -f* portokosten.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
Ten einde de bezorging van ons
Blad niet te vertragen, verzoeken wij
den Abonné's beleefd onzen loopers,
die ook dit jaar weder Nieuwjaar
komen wenschen, dezen geen gehoor
te geven tijdens het bezorgen van
ons Blad.
DE DIRECTIE.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis dat C. J. A. Bas
een verzoek heeft ingediend ter bekoming
van verlof voor den verkoop van alcohol
houdenden, anderen dan sterken drank,
voor gebruik -ter plaatse van verkoop in het J
perceel Kort Rapenburg No. 10.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, den 27en Dec. 1926. .1826
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
brengen Ier algemeene kennis, dat door hen
vergunning is verleend aan:
a. A. van Mastrigt en rechtverkrijgenden,
tot het oprichten van een inrichting voor het
bewerken van vleesch in het perceel
Vrouwensteeg No 5, kadastraal bekend ge
meente Leiden, Sectie li No. 2049;
b. W. de Laat en rechtverkrijgenden, tot
het uilbreiden van de banketbakkerij in het
frrceel Sophiaslraat No. 17, kadastraal be
kend gemeente Leiden. Sectie K No. 2241.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 27 December 1926. 5825
OOK DIT JAAR STELLEN WIJ
WEDER DE GELEGENHEID
OPEN, IN ONS BLAD VAN
NIEUWJAARSWENSCHEN TE
PLAATSEN, TEGEN DEN PRIJS
VAN
75 CENT VAN 1 TOT 5 REGELS
ELKE REGEL MEER 15 CENT
TOT DONDERDAG 30 DECEMBER A.S., DES NAMIDDAGS
5 UUR KUNNEN DEZE ADVERTENTIEN WORDEN AANGE
BODEN; BIJ LATERE AANBIEDING WORDT DE GEWONE
ADVERTENTIEPRIJS BEREKEND. DE DIRECTIE
PROF. DR. HENRICUS OORT 90 JAAR.
Heden herdenkt in een goeden slaat van
gezondheid een onzer oudste en meest ge
achte stadgenooten, prof. dr. H. Oorl, in den
kring van zijn talrijke familieleden zijn
.OCsten geboortedag Gaarne hadden op dezen
dag zijn talrijke vrienden uit heel het land
en zelfs daarbuiten en de vele oud collega's
en oud-leerlingen hem gehuldigd, maar het
lag in de bedoeling van den eenvoudigeu
geleerde, dat de viering van zijn 90slen
geboortedag een intiem karakter zou dragen
Wie op dezen dag het in verband met zijn
Oüsten verjaardag gestichte Oort-Knappert -
fonds ten behoeve van het Wijkgebouw van
de afd. Leiden van den Ned. Prot. Bond ge
denkt, gedenkt ook hem.
Groot is echter het getal schriftelijke ge
lukwenschen dat den sympathieken oud-
hoogleeraar heden ontving. Zoo was er o.m.
een schriftelijke gelukwensch van den Se
naat der Leidsche Universiteit.
Prof. Henricus Oort werd te Eemnes ge
boren, waar zijn vader predikant was. Hij
studeerde aan de Leidsche Universiteit en
promoveerde er in I860 tot doctor in de
godgeleerdheid, werd in datzelfde jaar nog
tot predikant bij de Hervormde Gemeente te
Santpoort beroepen, welk beroep hij aan
nam, welke standplaats hij in 1867 verwis
selde met Harlingen, waarna hij in 1873
werd benoemd tot hoogleeraar aan de ge
meentelijke Universiteit te Amsterdam en in
1S75 tot hoogleeraar in de faculteit der Let
teren en Wijsbegeerte aan de Rijks Univer
siteit alhier, om onderwijs te geven in het
Hebreeuwsch en de Oudheidkunde, welk
ambt hij tot zijn 70sle jaar met zeldzame
toewijding vervulde.
Tevens trad hij zelfs tol voor korte jaren
als prediker in godsdienstige samenkomsten
op. Hij was steeds een voorvechter voor de
moderne theologie en met wijlen Hooykaas,
Knappert, Van Loenen Martinet en anderen
heeft hij de vrijzinnige beginselen op gods
dienstig gebied met talent verkondigd en
gepropageerd. Talrijk zijn de van zijn hand
verschenen publicaties met name op Oud-
Testamentisch gebied, zooals; „De dienst
van Baalem in Israel", „Het menschenoffer
in Israël". Verder schreef hij met Hooykaas-
„De Bijbel voor Jongelieden".
Zijn hoofdstudie en voornaamste werk i9
geweest de nieuwe Overzetting van het
Oude Testament, een werk van groote we
tenschappelijke beteekenis.
Kleinere werken zijn o.a.„Evangelie en
Talmud" en de „Twaalf Wonderspreuken
van Jezus".
De Regeering erkende zijne verdiensten
door hem te benoemen tot ridder in de orde
van den Nederlandschen Leeuw.
Vermelden wij ten slotte dat de geest van
dezen ook naar het lichaam krassen man
nog zeldzaam frisch is, dat hij het openbaar
leven nog met belangstelling volgt en zijn
geliefkoosde Oud-Testamentische studiën
nog blijft beoefenen.
TERAARDEBESTELLING
VAN J. H. ZURLOH.
Nadat hedenmorgen de uitvaartdiensten
in de Parochiekerk van den li. Petrus waren
gehouden, had hedenvoormiddag te tien uur
op de R.-K begraafplaats alhier de ter-
terdeheslelling plaats van hel stoffelijk over
schot van wijlen den heer Joseph Hermann
Zurloh, die Vrijdag alhier, na een langdurige
ongesleldheid overleed.
Achter den lijkstoet volgde een auto. ge
heel gevuld met bloemen. De belangstelling
was buitengemeen groot. Behalve familie
leden en het geheele personeel, waren ook
aanwezig een aantal collega's Z3kenmen-
schen, uit Leiden en andere plaatsen en
vrienden en kennissen.
Nadat eerst in de kapel de gebruikelijke
ceremoniëm hadden plaats gehad daalde
de kist ten grave, waarna, de zoon, de heer
L J. H. Zurloh dankle voor de laatste eer
zijn vader bewezen.
KERSTMEETING S. D. A. P.
In de groote Stadszaal had gisteravond de
afdeeiing Leiden van de S. I). A. P. een
Kerstmeeling beiegd, waarvoor als spreker
was uitgenoodigd de heer R. Stenhuis, lid
der Tweede Kamer der Staten-Generaal en
voorzitter van het N. V. V.
De belangstelling was minder groot dan zij
doorgaans pleegt ie zijn, zoodat de zaal voor
slechts ongeveer ruim de*helft bezet was,
toen de voorzitter, de heer Van Eek de bij
eenkomst opende met een woord van wel
kom lot alle aanwezigen. Er zijn, aldus ving
spr. aan, verschillende redenen, waarom de
S. D. A. P. op de Kerstdagen een meeting
houdt. In de eerste plaats is Kerstmis de tijd,
waarin in de Tweede Kamer de behandeling
van de begrooting teneinde loopt en wij der
halve de groote lijnen kunnen vaststellen,
langs welke onze partij zich zal moeten be
wegen om tot het doel le geraken. Tweedens
is het thans ook de tijd dat in verschillende
geledingen van de Christenheid de leuze
„Vrede op aarde" wordt aangeheven. Helaas
blijft het bij deze leuze, want waar wij den
strijd tegen den oorlog aanbinden, ontpop
pen dezulken zich juist als onze heftigste
tegenstanders.
De S. D. A. P., aldus spr., is de partij,
welke de daad op den vooTgrond stelt en
spr. hoopt dan ook, dat deze partij er toe zal
medewerken om allen op le wekken lot
deelname xaan den strijd voor opbouw van
het socialisme en vernietiging van het ka
pitalisme. (applaus).
Alvorens de heer Stenhui^ het woord ver
kreeg bracht het „Klein concert-ensemble"
uit Amsterdam op inderdaad zeer verdien
stelijke wijze eenige muzieknummers voor
zang, cello en piano ten gehoore, waarmede
de jongelui zeer veel bijval oogstien.
De heer Slenhuis, bij zijn verschijnen op
het podium met applaus begroet, ving zijn
rede aan met op le merken, dat het Kerst
feest is hel feest der Christenheid. De S. D.
A. P. viert haar Kerstfeest ondanks het feit,
dat de officieele Christenheid hare beweging
anti-Christelijk noemt.
De Christelijke liefdeleer zegl hoe de
mensch moet zijn; de klasseslrijd leert hoe
de maatschappij behoort te zijn. Is daarom
laatstgenoemde onchristelijk, zoo vraagl spr.
Immers neen, lang voordat de socialistische
beweging ontstond, heerschte- er toestanden,
die voor de liefdeleer een aanfluiting waren.
Spr. noemt bijv. de kinderexploitatie.
Integendeel, de klassestrijd heeft zegen
rijk gewerkt door aan deze wantoestanden
een einde te maken.
Spr. ging vervolgens in gedachten terug
tot 1918, hel jaar, dat voor de socialistische
arbeidersbeweging een overwinning en een
nederlaag tegelijk bracht.
Een overwinning op politiek gebied door
dat verschillende eischen na jaren langen
strijd werden ingewilligd; een nederlaag,
omdat de arbeidersklasse streefde naar
directe verbetering zonder eenig besef te
hebben van haar toekomstige taak in de
maatschappij. Er was een stemming van ie
groote tevredenheid met de bereikte resulta
ten, welke stemming verlammend werkte op
de geesldrifl in de arbeiderskringen. En hoe
slaat hel met onze kansen?
Een Weensch professor heeft onlangs be
weerd, dat wij slaan aan het begin van een
nieuwe bloeiperiode van het kapitalisme.
Spr. gaal vervolgens na op welke gronden
deze bewering* berusi en komt dan tot de
conclusie, dat hel zelfbewustzijn der bour
geoisie is gebaseerd op haar hoop op her
stel der kapitalistische heerschappij, op h?t
feit, dal zij de valutacrisissen heeft overwon
nen en ten derde, dat zij in de mijnwerkers-
staking aan hel langste eind heeft getrokken.
Spr. stelt daartegenover de vraag; kan
het kapilahsme de economie in de maat
schappij herstellen; is het in slaat om het
productie-apparaat weer ten volle te doen
werken
Spr. is van het tegendeel overtuigd, doch
bovendien wil het kapitalisme dil zelf ook
niet. geluige de slichfing van trusts en kar
tels en de in- of doorvoering der rationaü-
seering in het bedrijf, altemaal oorzaken
van een pprmanente ellende, werkloosheid
en loondrukking van het prolelariaaat.
Zullen wij dit gedoogen? Spr. heeft vol
doende vertrouwen in de arbeiders om le ge-
looven, dal zij de proletarische maatschappij
tot werkelijkheid zullen maken.
Daarom gelooft spr. dan ook veeleer, dat
wij slaan aan het beginpuht van een ver
scherpten klassenstrijd, of deze zal leiden
tot een revolutie van bolsjewistischen aard,
betwijfelt spr., doch zoo ja, dan zal het
socialisme ook daarin zijn taak hebben te
vervullen.
Wat echter het meest te verwachten is, is
een period* van toenemende onzekerheid,
van schommelingen voor- en achteruit en
daarom wijsl spr. er in het bijzonder den
jongeren op. dat zij het in de komende jaren
niet gemakkelijk zullen hebben. Groote offer
vaardigheid onbegrensd enthousiasme en
meerdere wetenschappelijke kennis zullen
van hen worden geëischl en slechts wan
neer deze factoren aanwezig zijn, zal de so
cialistische gedachte zegevieren.
Tenslotte besprak de heer Slenhuis uitvoe
rig het standpunt van de S. D. A. P. inzake
de te voeren binnenlandsche politiek bepaal
delijk (en aanzien van de ontwapenings-
kweslie, den opstand in Java. het rapport
van het R K Vakverbond* naar aanleiding
van de gebeurtenissen in het Zuiden des
lands en in verband daarmede de in het
licht getreden onverantwoordelijkheid der
R. K Staatspartij.
Spr. besloot zijn met vuur uilgesproken
rede met een krachtige opwekking om in
eensgezinden strijd voort te vechten ter ver
wezenlijking van het socialistische ideaal.
Een luid applaus volgde op deze rede,
waaraan de heer van Eek nog woorden v^n
dank toevoegde hem tevens een „tot weer
ziens" toeroeper de.
Het verdere van het programma werd ge
heel verzorgd door het „Klein Concert-
ensemble". dat zich op loffelijke wijze van
haar taak kweet en veel en dankbaar ap
plaus verwierf.
DE STAKING BIJ DEN HEER JOH. POPTIE
Zondagvoormiddag werd in het Volksge-
bouw aan de Heerengracht een huishoude
lijke vergadering gehouden, uitgeschreven
door de afd. Leiden van den Alg. Ned.
Bond van Arbeiders (sters) in het bak
kers-, chocolade- en suikerbewerkingsbe-
drijf, ter bespreking van de staking bij den
bakkerspatroou Joh. Poptie aan de Hooge-
woerd en geleid door den distri cts voor-
zitter den heer Van der Blij, uit Den Haag
en den algemeenen voorzitter van het
hoofdbestuur, den heer Hillebrecht. Be
sloten werd de actie tegen den heer Poptie
met kracht voort te zetten, de stakende
gezellen te steunen en de onderkruipers
zooveel mogelijk te beletten de plaatsen
van de stakende gezellen in te nemen. Ver
der zullen circulaires onder de klanten van
deD heer Poptie en van zijn depothouders
worden verspreid, waarin er op aangedron
gen wordt geen brood uit deze bakkerij te
betrekken
Na afloop trokken de vergaderden, een
vijftig in aantal, langs de Hoogewoerd en
demonstreerden voor de woning van den
heer Poptie.
Deze verzekerde ons dat hij slechts één
gezel n.l. Jan Arnoldus, die zich schrifte
lijk had verbonden op de oude voorwaar
den weder in dienst te willen komen, had
teruggenomen.
De anderen worden door hem niet weer
aangenomen H had een dertigtaJ aanbie
dingen van gezellen gehad eD daaruit een
keuze gedaan, zoodat het bedrijf op de
gewone wijze kan worden voortgezet.
Hij toonde ons tenslotte een staat van
de loonen mede door de gezellen vóór de
staking genoten en waaruit zou moeten
blijken dat de loonen in doorsnee niet la-
ger zijn dan bij de meeste andere patroons.
Wij laten hier dien staat volgen, met weg
laten van de namen der gezellen
De meesterknecht f37 50; een bankman
(gehuwd) f30; een broodbezorger, (geen
bakker), gehuwd f21 en 3 pCt is f 29.27;
halfwas 22 jaar, bankman-Iooper (gehuwd)
f 27.50; een ongehuwd bankman, 24 jaar
f 25.50; een halfwas, overtoeschieter, 20
jaar (ongehuwd) X20 en een 'ietsjongen 17
jaar (leerling) f in 50.
De arbeidsregeling is volgens den pa
troon in overeenstemming met de *Bakkers-
wet van 1919 en de gezellen hebben drie
achtereenvolgende vacantiedagen.
Van werknemerszijde wordt ons bericht,
dat in de laatste 10 12 jafen geregeld
conflicten tusschen den heer P. en het per
soneel zijn gerezen naar aanleidfng van de
loonbetaling en de capaciteiten der ge
zellen.
Nog nooit heeft een gezel kunnen voldoen,
niemand heeft verstand van de bakkerij uit
gezonderd de heer P., en nu de oorzaak
daarvan.
Voor hen die geregeld de verslagen inzake
overtreding van de Arbeidswet volgden, en
voor de bakkersgezellen in het bijzonder, is
het bekend dat de heer P. daar nog al eens
op voorkwam.
De gezellen hebben nu eenmaal geen zin
de arbeidswet te saboteeren en dit verzet
kwam den laatsten tijd zeer sterk tot uiting.
Dientengevolge besloot de afdeeiing Lei
den van bovengenoemden Bond hieraan een
einde te maken; zij bood den heer P. een
overeenkomst ter teekening aan, waarin de
arbeidsvoorwaarden geregeld zijn met een
loon voor volslagen gezellen van f31.50,
een toon, dat ter plaatse algemeen geldendb
is Ter illustratie van de billijkheid van
dezen eisch, werd ons bericht, dat de af
deeiing met twee bedrijven ter plaatse een
contract heeft met zeer veel betere arbeids
voorwaarden dan die bij den hper P.
EEN RIJTUIG VAN DE H. T. M.
GEDERAILLEERD.
Gistervoormiddag ongeveer kwart voor
elf, derailleerde op den Stationsweg voor
hotel „Commerce" een rijtuig van de Haag-
sche Tramwegmaatschappij. Het rijtuig
kwam dwars op de rails te staan, doch viel
niet overzij, zoodat de talrijke inzittenden
niet den schrik vrijkwamen en alleen hun
reis naar Den Haag of tusschen Leidpn en
Den Haag liggende plaatsen niet konden
voortzetten.
Het tramverkeer tusschen Leiden en Den
Haag met de H. T. M. ondervond ongeveer
een uur vertraging. Ook de buitendienst
van de N. Z. T. M. had belangrijke ver
traging, evenals de stadstram. De oorzaak
lag vermoedelijk in de gladheid ten gevolge
van de vorst
Een noodwissel was bevroren, zoodat ook
deze een tijdlang niet gehanteerd kon wor
den om de stadstram langs een ander
spoor te leiden.
DE BIOSCOPEN.
Het programma voor het L u x o r-T hea
ter is deze week zeer aantrekkelijk. Zooals
gewoonlijk vangt men ook deze keer aan
met de actueele week-revue, gevolgd door de
eerste hoofdfilm in 7 acten „De machinist
van den mailtrein". De filmliefhebber kan
hier genieten van goede sensatie. Vooral de
mooie streken van Amerika waardoor de
mailtrein hem voert, maken dit sensatio
neel filmwerk tot een goed geheel. Na de
pauze krijgt men de hoofdfilm in 6 acten
„Het licht op de rotsen". Dit zeemansdrama
weet een ieder te boeien, voornamelijk door
het medespelen van den bekenden herders
hond Rin-tin-tin. Als men ziet hoe trouw dit
beest z'n jonge meester die is prijs gegeven
aan de golven, weet bij te staan en ten
slotte weet te redden, dan staat men ver
baasd over dergelijke dressuur. Men over-
tuige zich eens van dit mooie programma.
Het C a s i n o-T heater heeft eveneens
een zeer goed programma. Na het Wereld
nieuws, dat zooals steeds interessant en
actueel is, woVdt een zeer aardige film ver
toond getiteld „Quemado de duivel", waarin
Fred Thomson de hoofdrol vervult als held,
met zijn onafscheidelijk paard ..Silver King".
Voor de pauze wordt nog begonnen met het
schitterende filmwerk „De Verloren Zoon",
BINNENLAND. 1
De Radio-omroep.
De Kerstrede van ir. J. W, Albarda. 1
Een internationaal nentraal vakverbond,
Juweelenverdnistering te AerdenhonL
Inbraken te Heemstede,
Een nederlaag van den Nederlandschen
bokser Van der Veer te Milaan.
Straiten inzake het commnnisten-oproer
in IndiS.
BUITENLAND.
Het Engelsche memorandum over da
Chineesche kwestie.
Gratie aan de veroordeelde Dnitschers in
bei proces-Ronzier.
Ernstig scheepsongeval bij de Engelsche
kust.
De Keizer van Japan overleden.
Wordt Primo de Rivera door generaal
Berengner vervangen?
Oplossing der kabinetscrisis in Zuid-
SI aviS.
de bekende Bijbelsche gelijkenis. William
Collier-Wallace Beerv vervult hierbij op
sublieme wijze de rol van Jether, zoon van
Jesse, den patriarch van Hebron, terwijl
Greta Nissen zeer goed speelt als Tisha. de
verleidelijke schoone priesteres der Heiden-
sche godin Ishtar.
Indrukwekkend vooral zijn de prachtige
landelijke tafereelen, o.a. Jether als schaaps
herder op de uitgestrekte velden. Niet min
der boeiend is ook de ondergang der stad
Babyion door vuurregen en ten slotte de be
houden thuiskomst van den „verloren zoon"
in het ouderlijke huis.
Kortom het geheele programma mag ge
zien worden en wij mogen met zekerheid
aannemen dat dit theater zich deze week in
een druk bezoek zal kunnen verheugen
In het City-Theater wordt na het
traditioneele wereldnieuws, dat ditmaal bij
zender interessant is. begonnen met een koi
mische twee-acter, gevolgd door de sensatie
film in 6 acten ..Juist op tijd". Richard
Talmadge in de hoofdrol bezorgt den bezoe
kers weer eenige genoeglijke uurtjes.
Na de pauze draait als tweede hoofdfilm
„Tom Mix als politie agent". Het uitstekende
spel van Tom met z'n wonderpaard Tonv is
voldoende bekend, dan dat wij er hier over
zouden uitweiden. Slechts zij vermeld dat
de zaal af en toe daverde van het lachen,
zoodat de voorspelling dat het Citv-Theater
een druk bezoek te wachten staat, ons
geenszins gewaagd toelijkt.
Mej. H. P. Mesenig, leerares aan de
II B. S. met 5-jarigen cursus alhier, staat
nummer één op de voordracht van B en W.
te Groningen voor de benoeming van een
directrice aan de Gem. Kweekschool voor
onderwijzeressen aldaar.
Voor het apothekers-assistent-examen
is geslaagd mej L. G. M. Brocaar uit Rot
terdam. Afgewezen twee candidaten,
Op 31 December a.s. gaat de heer P,
D. van der Upwich zijn bétrekking bij de
Amsterdamsche Bank verlaten. Als jonge
ling van 17 jaren aan de zaak verbonden,
(vroeger Lezwijn en Eigeman) heeft hij op
zestigjarigen leeftijd zijn taak volbracht.
Moge hij nog vele jaren in zijn functie ats
koster der Waalsche gemeente zich als zoo
danig nuttig kunnen maken.
Door de politie alhier werd op verzoek
van den commissaris van politie le Amster^
dam aangehouden de 25-jarige W. P. aldaar,
verdacht van diefstal van olievaten, in Am
sterdam gepleegd.
Het Stedelijk Museum „De Lakenhal"
zal op Nieuwjaar gesloten zijn.
Naar wij vernemeD is de heer H. W.
Cahen, voorheen directeur der N. V. Ca-
hen's Kleedingmaat8chappij, er in geslaagd
van de N. V. Bouw. en Exploitatie-Maat
schappij „Thomas" te Heemstede de per-
ceelen Haarlemmerstraat 133 en 135 en
een gedeelte van perceel Donkersteeg 5 al
hier in huur te vorkrijgen.
De heer Cahen zal daarin het door wijlen
zijn vader, den heer M Cahen, opgerichte
Kleedmgmagazijn „De Stad Parijs", thans
voor eigen rekening voortzetten.
Aangezien de perceelen een inwendige
restauratie zullen ondergaan, zal het wel
begin of half Februari worden, voordat
de zaak heropend zal worden.
