No. 20481
ZATERDAG 18 DECEMBER
Anno 1926.
0FFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cta. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs
Kleine Advertentiên, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordelndsptein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn. per week
Franco per post J 2.35 -f- portokosten.
0.18.
m 0.18.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
DIENSTPLICHT.
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter kennis van onderstaande dienst
plichtigen, dat zij m hun eigen belang
worden aangeraden aan de afdeeling Mili
taire Zaken der Gemeente-Secretarie,
Breestraat No. 119, hoek Wolsteeg, op
gave te doen van hun tegenwoordige ver
blijfplaats.
Cornells Antonie Kres, van de lichting
1918 uit de gemeente Leiden en behoorende
tot het 4e Regiment Infanterie;
Pieter van der Meij, van de lichting
1918 uit de gemeente Uegstgeeot en be
hoorende tot het 4e Regiment Infanterie;
Nicolaas Kieft, van de lichting 1918 uit
de gemeente Haarlemmermeer en behoo
rende tot het 10e Regiment infanterie;
Christiaan Sjardijm van de lichting 1917
uit de gemeente LeideD en behoorenüe tot
het 4e Regiment Infanterie
Hendrik Louis Anton van Leeuwen, van
de lichting 1920 uit de gemeente Leiden en
behoorende tot het 4e Regiment Infanterie;
Gerardus van der Meij, van de lichting
1924 uit de gemeente Leiden en behooren
de tot de Treinafdeeling der 4e Artillerie
Brigade.
De aandacht van genoemde dienstplich
tigen wordt er ojj gevestigd, dat niet na
leving van de bepalingen betreffende op
gave van adresverandering oproeping in
werkelijker! dienst bij tvijze van straf ten
gevolge kan hebben.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, IS December 1926. 5478
CHARLES VAN SPALL.
(1 Jan. 1887—1 Jan. 1927.)
In verband met het feit, dat onze stad
genoot de heer Charles van Spall, over een
paar weken den dag hoopt te herdenken,
waarop hij 40 ïaar geleden in dieDSt kwram
bij de Leidsche Duinwatermaatschappij,
welke Mij. hij onafgebroken getrouw is
gebleven en met name in zijn kwaliteit als
directeur tot grooten bloei heeft gebracht,
terwijl hij tevens gelegenheid vond, om
zich gedurende zijn verblijf op velerlei
ander gebied met name voor onze gemeente
verdienstelijk te maken, hebben wij dozen
eens in zijn kantoor opgezocht, met hem
gepraat en eenige data, voornamelijk ujt
zijn Leidschen tijd opgeteekend, zooals hij
ze ons zonder eenjgen opsmuk mededeelde
Wij zijn er van overtuigd dat men in Lei
den en omgeving daarin ook behing zal
stellen. Wij geven ze daarom hier een
voudig weder, zonder eenig commentaar
in de overtuiging dat zij spreken voor zich
zelf en voor den man wien ze gelden.
Charles van Spall werd geboren 10 Sep
tember 1864 te Den Helder, alwaar zijn
vader na de stichting der Gasfabriek reeds
in 1856 de tweede waterleiding in ons land
bouwde eD in exploitatie bracht, hoofdza
kelijk destijds om in de behoefte van goed
drinkwater «te voorzien ten behoeve van
leger, marine en scheepvaart.
Na het lager onderwijs Sd zijn geboorte
plaats genoten te hebben, bestemde zijn
vader hem voor adelborst der marine cn
deed hem op de destijds welbekende kost
school van den heer Van den Brug op ue
Anisterdamsche Veerkade iü Den Haag,
alwaar hoofdzakelijk de jongelui gedrild
worden voor het examen Willemsoord cn
Breda.
Zooals toeD gebruikelijk, had de vader
grootèn invloed op de richting die zijn
zoon in het leven zou inslaan, maar hier
liep het eens anders.
In de hoogste klasse aanbeland, weiger
de hij tegen den zin van zijn vader en van
den heer Van den Brug deel te nemen aan
het toelatings-examen en verkoos de bouw
kunde. Zijn vader was gelukkig verstan
dig genoeg dit verlangen van den knaap
niet togen te gaan.
Te dien einde ontving hij zijn practische
opleiding te Amsterdam waarheen de ta-
milie intussehen was verhuisd.
In 1885 kwam hij in dienst bij de firma
Cerlyn en De Haan, te Amsterdam, aan
nemers voor den bouw van den waterto
ren in de gemeente Assendelft, ten behoeve
der Zaariiancïsche waterleiding, om den
uitvoerder van dit werk bij te staan en
het noodzakelijke teekenwerk te verrich
ten.
Na de voltooiing van dit groote werk
kreeg hij een plaats op het kantoor van
wijlen architect Salm, Plantage Midden
laan, te Amsterdam, destijds welbekend
door zijn groote bouwwerken.
Nu was hij in zijn element; hoofdzakelijk
verrichte hij teekenwerk op het bureau,
doch moest ook meermalen tijdelijk inval
len bij het opzicht van diverse werken.
In het laatst van 1886 ontving hij een
uitnoodiging van de Directeuren der Leiu-
sche Duinwater-Maatschappij mr. W. v.
d Vliet en J. Ph. Boseh-Reitz ter confe
rentie, alwaar hem aangeboden werd de
betrekking van controleur-administrateur,
tevens belast met de dagelijksche leiding,
aangezien genoemde heeren te Amsterdam
woonden en geregeld eenmaal per week te
Leiden vergaderden.
Alhoewel hij noode scheidde van zijn
werkkring en het Amsterdamsche leven,
trad hij met 1 Januari 1887 als zoodanig
in dienst bij de Leidsche Duinwater-Mij.
a!s opvolger van den heer P. A. van Aken.
Na het verscheiden van den heer J. Ph.
Bosch Reitz in 1888, bleef hij werkzaam
met mr. Van der Vliet, om na diens over
lijden in Maart 1902 dezen op te volgen ais
Directeur dezer Maatschappij, welke func
tie hij tot heden onafgebroken heeft ver
vuld.
In-dien tijd zijn vele belangrijke werken
en groote uitbreidingen tot stand geko
men welke noodig bleken te zijn door de
algemeene aansluiting der perceelen in de
Gemeente Leiden alsmede die van de Ge
meenten Katwijk, Valkenburg, Rijnsburg,
Oegstgeest en een gedeelte der Gemeente
Voorschoten.
De groote vooruitgang van de waterlei
ding onder zijn beheer weerspiegelt zich
wel iu de volgende cijfers:
totale buislengte gem. verbr.
1 Januari 1887 36477 M. 1277 M3.
1 Januari 1926 128589 M. 5860 M3.
Ook financieel slaal deze Maatschappij
goed'aangeschreven, hel welk onweerspreke
lijk blijkt uit den hoogen koers der aandee-
len van 220 pet. volgens de lijst van incou
rante fondsen en van welk goed beheer de
Gemeente Leiden in hel bijzonder heeft mo
gen profileeren, wat het volgende duidelijk
illustreert: Bij de concessie werd o.a. be
paald dat de Gemeente eene rente van 5 pc-t.
over het kapitaal van oprichting, zijnde
450.000 Gld. garandeert, daarentegen van
de zuivere winst boven de 5 pet. de helft
ontvangt
Volgens de destijds opgemaakte slaat, aan-
toonende de financieele uitkomsten der con
cessie-aanvragen, zou de Gemeente van
18781888 hieraan bijdragen de som van
f 155.600, terwijl in die jaren slechts
f 119.387.59 noodig bleek te zijn.
Als aandeel in de overwinst van 1888
1926 werd begroot totaal r 411.500 doch dit
mocht over de jaren 18861926 de tota'e
som van f 1.358.206.70 lla bedragen, al zoo
een meerdere ontvangst van f946.706.70lU.
Tot zoover het bedrijf waaraan hij zich ge
heel wijdde.
Charles Tan Spall.
Zijn drukke werkkring wisselde hij wel
dadig af in sportbeoefening, terwijl hij zich
verschillende Bestuursfuncties liet welge
vallen, waarop hij met genoegen mag te
rugzien. Zoo noemde hij ons verschillende
functies op:
Voorzitter van de Vereeniging .tot bevor
dering van bet Vreemdelingenverkeer te
Leiden en Omstreken, thans nog Bestuurslid.
Voorzitter Nederlandsche Bond voor Licha
melijke opvoeding, afd. Leiden.
Bestuurslid Nederlandsche Zwembond te
Amsterdam.
Voorzitter Leidsche Zwemclub, thans
Eerelid.
Beschermheer der Damesafdeeling Leid
sche Zwemclub.
Secretaris Leidsche IJsclub.
Voorzitter Leidsche Manége.
Bestuurslid Koninklijke Zeil-, Roei- en
motorsportvereeniging ,,de Kaag" te War
mond.
Van de Vereeniging tot bevordering van
hel Vreemdelingenverkeer te Leiden en Oin-
sireken is hij ongeveer 25 jaar bestuurslid
geweest, waarvan een 7-tal jaren voor
zitter.
Van de Leidsche Vereeniging van In-
dustrieelen was hij een 4-tal jaren (mol
herkiesbaar) n.m. van 19211925 voor
zitter.
Bovendien is hij lid van het Centraal Be
stuur van hel .Verbond van Nederlandsche
fabrikanten vereenigingen" le 's-Graven-
hage.
In de vereeniging voor Waterleidings-
belangen in Nederland werd hij herhaaide
malen gekozen lot Bestuurslid; (3 jaren en
met herkiesbaar) tot driemaal toe werd hij
in de Alg. Vergaderingen benoemd lot Voor
zitter en in 1924 verkreeg hij de onderschei
ding van Eerelid dier vereeniging.
Men ziet. het is niet weinig geweest. Het
getuigt eenerzijds van zijn groote werk
kracht, waar het algemeen bekend is dal
de beer Van Spall zich in bestuursfuncties
krachtig deed gelden, anderzijds is hel een
bewijs dat hij het vertrouwen in breed?
kringen geniet en zijn werkkracht cn werk
lust wordt gewaardeerd.
Diverse bijdragen in het tijdschrift ..Wa
ter en Gas" werden door hem geleverd.
Alhoewel steeds gezond en opgeruimd
moet hij, zeer tegen zijn zin op raad van
z'n medicus met het oog op zijn diabetes in
den laafsten lijd zijn buitengewone be
moeiingen maligen.
Mel 1 Januari 1927 hoopt hij zijn 40-ja-
rigen werkkring bij de L. D. M. Ie mogen her
denken.
De receptie zal plaats hebben op Zondag
2 Januari a.s., 24/a4'/s ure aan den Sta
tionsweg 12.
L. ZUIDERVELD. f
Opnieuw moeten wrj in onze redactioneele
kolommen melding maken van het verschii-
dei: van een bij vele stadgenooten bekend
en geacht man. Na een korte ongesteldheid
is n.l. hedennacht kalm en zacht overleden
de heer L. Zuiderveld, eigenaar van het
café-restaurant „De Harmonie" aan de
Breestraat.
L. ZUIDERVELD.
De lieer Lammert Zuiderveld was geen
Leidenaar van geboorte, hij was afkomstig
uit Zuidwolde, bij Groningen, waar hij 10
Februari 1858 het eerste levenslicht aan
schouwde, zoodat hij den leeftijd van ruim
68 jaar bereikte.
Na zich in het vak te hebben bekwaamd,
vestigde hij zich op 40-jarigen leeftijd te
Leiden in het café-restaurant „Neuf" aan
de Breestraat, terwijl hij bovendien exploi
teerde het café-restaurant „Franciscaner",
in de toenmalige Raardensteeg, een
café, bij vele oud-Leide na-ars en oud-
studenten welbekend. Na de onteigening van
laatstgenoemd pand ten behoeve yan den
aanleg der Prinsessekade, bleef hij alleen
m „Neuf". Op medisch advie3 trok hij zich
in 1916 uit het zakenleven terug om zich
als particulier te Scheveningen te vestigen.
Het kalme renteniersleven beviel den
ijverigen werker evenwel slecht en reeds
in 1918 vatte hij zijn oude beroep weer
op als opvolger van den heer Bulthuis in
café-restaurant „De Harmonie'
Kort voordien ontviel hem zijn echigenooto
die hem in het drukke zakenleven steeds
trouw terzijde had gestaan.
De heer Zuiderveld stond bij de bezoekers
in hoog aanzien door zijn jovialiteit en groote
beminnelijkheid; voor het personeel betoonde
hij zich steeds een zeer humaan patroon.
In het bijzonder was hij bemind in de
klingen der Leidsche Groningers en Frie
zen, voor wie hij veel heeft gedaan en in
wier midden hij een graag geziene gast
ALGEM. VERGADERING L.A.W.E.T.
In de bovenzaal van café „De Harmonie"
hield gisteravond de L.a.w.e.t. een lede 11-
veigadering.
Ie voorzitter, de heer Cor A. Mulder,
opende de bijeenkomst met een overzicht
van hetgeen in het afgeloopen jaar is voor
gevallen. In de eerste plaats de mislukte
voorjaarsopening, georganiseerd door de
L.a.w.e.t. en de drie middenstandsorganisa
ties. Van sommige zijden is de schuld
daarvan aan de M iddenstandsvereenigmgen
geweten, doch eerlijkheidshalve zij bekend,
dat ook de L.a.w.e.t. daaraan debet is. De
toestanden waren niet geschikt om enthou
siasme te verwekken. Daarna werden wrj
opgeschrikt door het bedanken van den
voorzitter als gevolg van de laksheid der
leden. Spr. brengt een woord van hulde
aan den heer Cahen, die zich voor de ver
eeniging buitengewoon verdienstelijk heeft
gemaakt.
Langdurig is er getwist over de vraag of
de L.a.w.e.t. zou moeten blijven bestaan of
met. Ten slotte werd tot het eerste be
sloten, doch er zou dan gestreefd worden
naar meerdere onderlinge samenwerking,
opdat de Leidsche middenstand als een een
heid naar buiten uittreedt. Spr. eindigde
met zijn beste wenschen uit to spreken voor
het welslagen dezer samenwerking. (Applaus).
Hierna werden door den secretaris, den
hser Rulle, de notulen der vorige vergade
ring gelezen, die na een kleine opmerking
van der. heer v. Rossum du Chattel werden
goedgekeurd.
Tot voorzitter in de vacature-Cahen werd
gekozen de heer rdulder, mot 10 van de
16 stemmen. (I op den heer Romeyn, 1
op den heer De Koning, 1 op den heer
Vlieiana en 3 blanco). De heer Mulder zal
de benoeming in beraad houden.
Tot bestuurslid! werd gekozen de heer W.
van Noort, met II van de 16 stemmen
(3 op den heer Pander en 2 blanco). De
lieer Van Noort neemt zijn benoeming aan.
(Applaus).
Aan de orde komt nu bet voorstel de
statuten als volgt te wijzigen:
Art. 6 Statuten wordt aan toegevoegd:
„en tevens lid z\jn van een der 3 Midden-
sta nusvereenigingen".
Art. 12 Statuten wordt gewijzigd als
volgt: In plaats van Gedelegeerde Bestuurs
leden (zie art. 8) hebben op alle vergaderin
gen slechts adviseerende stem" komt thans:
,,De Gedelegeerde Bestuursleden hebben op
alle vergaderingen volledig stemrecht".
Art. 2 Huishoudelijk reglement: voorstel
om de contributie te verlagen van f 10 op
f 5 per jaar.
De heeren Sengcrs en v. Dongen meenen
dat de Lawet niet gebruikt mag worden om
de middenstandsvereenigingen te propagee-
ren.
l)e heer Slegtenhorst zegt, dat het bestuur
met dit voorstel komt in het belang van de
Lawet, Wanneer er geen betere samenwer
king komt met do Middenstandsvereenigin
gen, is het vrijwel zeker dat de Lawet zal
verdwijnen.
Ook de heeren Bergers en v. Noort hiel
den een warm pleidooi voor aanneming van
het bestuursvoorstel in het belang eener
goede samenwerking.
De heer Sengcrs weet niet of het voorstel
in het belang is van de Lawet; zelfs kan een
vermindering van het ledental z. i. het ge
val zijn.
Ten slotte werd besloten tot goedkeuring
van de beide laatste wijzigingen, terwijl de
eerste werd verworpen.
Hierna werd de kwestie van de Lawet
besproken.
In principe waren allen voor het houden
eener tentoonstelling
I)e heer Pulle betreurde echter de slechte
opkomst om een dergelijk besluit le nemen.
Na eenige discussie werd besloten van 25
Maart tol 3 April een Lawet te houden.
CHR.-HISTORISCHE JEUGDCLUB.
Gisteravond werd op initiatief van de
Christelijk-I-Iislorische Propagandaclub een
vergadering belegd, met hel doel te komen
tot de oprichting eener jeugdclub, uitgaande
van de Christelijke 'Historische Unie.
De bijeenkomst, die geleid werd door den
a.s. leider van deze Club, den heer Huner.
was zeer druk bezocht, zoowel door jongeren
als door ouderen van beider kunne.
Aan de bestuurstafel hadden behalve het
bestuur van de Christ.-Historische Propagan
daclub, ook hel bestuur der Leidsche afd.
van de Chr.-Historische Unie plaats geno
men, terwijl de mandolineclub ..Marjakof"
haar gewaardeerde medewerking had wilien
verleen en en dan ook in den loop van den
avond zich 'eenige malen deed hooren.
De bijeenkomst werd geopend met het ge
meenschappelijk zingen van Psalm 89 1,
waarna de voorzitter voorging in gebed
Hierna hield de voorzitter een korte In
leidende toespraak, waarin hij het doel van
dezen avond uiteenzette. Dit was niet om
naast de Christelijke Jongelings- of Jonge-
dochtersvereenigingcn een andeie vereeni
ging op te richten, die hetzelfde terrein zou
BINNENLAND.
De Tweede Kamer verwerpt de voorstel
len tot wijziging der L.O.-wet.
Memorie van antwoord inzake de Wegen
belasting aan de Eerste Kamer.
Weer een ongeval met doodelijken afloop
bij een onbewaakten overweg.
BUITENLAND.
Het kabinet Marx is in Duitschland ge-
Vcillen.
Een militaire staatsgreep in Lithauen.
De Fransche begrooting ook dooT den
Senaat aangenomen.
De keizer van Japan is gestorven.
bestrijken, maar wel om een club te vor
men van jongelieden, die door bevoegde
mannen en vrouwen zullen worden voor
gelicht in de Chrislelijk-Hislorische begin
selen, om op deze wijze scholing te ontvan
gen en voorbereid te worden tot de laak, die
hen als kiezers eenmaal wacht.
Het heeft bij de Propagandaclub een ern
stige overweging uitgemaakt of ook de meis
jes- en jongedochlers voor deze bijeenkomst
zouden worden opgeroepen en straks als
leden der club toegelaten.
Wat men wel eens verneemt van het ge
meenschappelijk in vereenigingen samen
gaan van jongens en meisjes, ook in deze
stad, is niet zoo, dat men bet in deze krin
gen zou willen navolgen, maar men heeft
van de jonge menschen van Christel ijken
huize een beteren dunk. Daarom is de op
roep ook uitgegaan lot de jongedochlers- en
meisjesvereenigingen en zullen ook vrou
welijke leden kunnen loetreden.
Spr. gelooft echter wel. dat over sommige
aangelegenheden apart zat moeten worden
vergaderd. Hij verheugde zich over de groote
opkomst en zeide in het bijzonder dank aan
de beide sprekers voor hun bereidverklaring.
Hierna gaf hij het woord aan ds. Groot
Enzerink, Hervormd predikant alhier. dC
aanving met op te merken, dat er allerlA
ziekteverschijnselen, zoowel van den geest
als van het lichaam vallen waar te nemen.
Over een geestelijk ziekteverschijnsel
wilde spr. iels zeggen, n.l. over de politiek-
ophobie, d. i. vrees voor de politiek. Spr.
heeft daarvan ook nog wel een beetje last.
Wij moeten daarvan verlost worden. De
oude Dooperschen leden aan ,deze politiek-
ophobie in sterke mate. De Calvinisten, de
echte, niet de neo-Calvinisten, dachten er
anders over. Deze kozen het geheele maat
schappelijke en godsdienstig leven lot bet
terrein hunner belangstelling. Art. 36 der
Geloofsbelijdenis zegt met andere woorden
duidelijk, dat wij ons niet uit de politiek
terug mogen trekken. En daar spr. zich zeer
heslist tot de confessioneelen rekent, voelt
hij, dat hij zich ook hopden moet voor po-
liliekophobie. Hij gelooft aan de souverei-
niteil Gods over alle terreinen des levens
en als zoodanig is hij verplicht voor deze
souvereiniteit te werken.
Er zijn talrijke groepen, die daar diame
traal tegenover staan, die spreken van de
volkssouvereiniteit en van deze alleen.
Nog is er een groote groep, die zich tegen
over spr.'9 opvatting stelt. Dat zijn de vol
gelingen van dr. Kuyper, die spreken van
de souvereiniteit in eigen kring en den
Staat neutraal wenschen. Zij naderen zeer
bedenkelijk lot het oude Doopersche-beginsel
Spr. toonde aan, dat in een Christelijk-
Protestarjtschen Slaat de overheid lot taak
heeft op elk gebied in te grijpen in het be
lang van zijn Christelijk karakter. Het nco-
Calvinisme moge uilgaan van de gedachte:
als wij onzen Gods maar bunnen dienen,
zooals wij het wenschen, spr. constateert
nadrukkelijk, dat dit in strijd is met art. 36
der Geloofsbelijdenis, dat eischt, dat de
Slaat zelf Christelijk zij en dal beginsel
drukt op heel de natie.
Met een citaaat uit den „Open Brief" van
dr Hoedemaker aan jhr. De Savornin
Lohman wordt dit door spr. nader aange
toond.
Waar hij op d i l standpunt staat, zet hij
de politiekophobie van zich af en durft hij
ook. de jongeren op te wekken zich te
scholen in de politieke beginselen, die daar
mede overeenkomen.
Na deze toegejuichte rede speelde de man
dolineclub eenige nummers en werd door de
welwillendheid van eenige dames limonade
en gebak aangeboden, terwijl lijsten onder
de jongeren rondgingen, waarop druk werd
geteekend.
Als tweede spreker trad op ds. Goed
hart, die zich uitsluitend richtte tot de jonge
menschen in de zaal. Spr. had de uitnoodi-
ging, om hier te komen spreken, onmiddel
lijk aangenomen, omdat hij meende te mo
gen spreken over het onderwerp: „Mee-i
