AGENDA.
NIEUWS UIT BELGIE.
TELEGRAMMEN.
Dinsdag.
Graanbeur9: Jaarlijksche uitvoering Leid-
sche C. J. M. V. Padvinders. 8 uur.
Hooigrachtkerk: Ds. Berkhoff. 8 uur.
R.K. Volksgebouw. (Steenschuur 15). Ten
toonstelling op Veiligheidsgebied. Van 10
12. 21/»5 en 8—10 uur.
Stadsevangelisatie (Morschweg 59): Sa
menkomst te 8 uur nam.
Woensdag.
Jeruël (Groenesteeg 16): Samenkomst te
8 uur nam.
Stadszaal: Openbare Les Muziekschool
der Mij. voor Toonkunst te Leiden. 1 uur
en 7 uur.
N o o r d w ij k-a a n-Z e e (Herv. Kerk).
Spr. ds. Ekering uit Amslerdam. Halfacht.
Donderdag.
Leidsche Volkshuis: Spr. mej. Marga.
Meyboom, over Selma Lagerlöf. 81/* uur.
Nutszaal: Ned. Chr. Vrouwenbond. Lezing
mevr. Hakkenberg. 8 uur.
K a t w ij k-a a n-Z e e: Gemeentezaal.
Openb. Vergadering Herv. (Geref.) Staats
partij. 81/* uur.
Dagelijks.
Sted. Museum „De Lakenhal"Ten
toonstelling (van schilderijen van Mafchieü
Wiegman.
„Casino-bioscoop", Hoogewoerd: Voor
stellingen te 8 uur.
Woensdag- en Zaterdagmiddag van 2 tot
4 uur kinder- en familie-matinée
„City theater" Haarlemmerstr Bioscoop-
en Variété-voorstellingen te 8 uur.
's Woensdags en 's Zaterdags matinée te
2 uur
„Luxor-theater", Stationsweg: Bioscoop-
en Variété-voorstellingen Dagelijks te 8 uur.
's Woensdags en 's Zaterdags matinée te
2 uur.
Scala (Den Haag): Nap de la Mar in
„Proppie". 8 uur.
De avond-, nacht en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 13 tot en
met Zondag 19 Dec. a.s. waargenomen
door de apotheken van de H.H. G. H.
Blanken, Hoogewoerd 171, telefoon 502, en
D. J. van Driesum, Mare 76, telefoon 406,
rijk gevaarlijk zou zijn geweest Stre9emann
van zijn kant, aldus vervolgt de f,Temps",
heeft den goeden wil getoond, die bij deze
overeenkomst noodig was, wat een goed
teeken voor de toekomst is.
De stap, zoo juist te Genève genomen,
aldus genoemd blad, onder bijzonder moei
lijke omstandigheden, bewijst, dat de geest
van Locarno niet zooveel verzwakt is door
de incidenten der paar laatste maanden,
als algemeen werd verondersteld.
De „Temps" acht het eenige punt in de
overeenkomst, dat minder tevredenheid
heeft gewekt, dat, wanneer een bevredigen
de regeling op 31 Januari niet is verkregen,
de kwestie betreffende de vestingen in het
Oosten en het oorlogsmateriaal overgedra
gen zal worden ter behandeling aan den
Volkenbondsraad. De „Temps" vreest, dat
Berlijn zijn juridisch standpunt zal hand
haven, ten einde de uitlegging van de clau
sules van het verdrag van Versailles tot
een internationale kwestie te maken. Aan
den anderen kant meent de „Temps", even
als vele andere Fransche bladen, dat het
toezicht op den Volkenbond wel eens scher
per zou kunnen zijn dan het toezicht van
de intergeallieerde militaire controle-com
missie is geweest.
De „Gaulois" stelt zich gerust met de
gedachte, dat zelfs wanneer de Volkenbond
niet in staat mocht zijn beter toezicht op
de Duitsche ontwapening te houden dan
de intergeallieerde controle-commissie dit
toezicht zeker niet slechter zal worden en
dat in elk geval de impopulariteit, die dit
toezicht medebrengt, thans door den Vol
kenbond zal worden gedragen inplaats van
door Frankrijk.
Het resultaat te Geneve wordt daaren
tegen in Duitsche regeeringskringen zeer
gunstig beoordeeld. In de rijkskanselarij
heeft een ministeTbespreking plaats gehad,
waarbij dr. Marx een uiteenzetting gaf
van de grondslagen der fe Genève gesloten
overeenkomst betreffende de opheffing der
militaire contröle en de investigatie. Het
kabinet nam van een en ander met instem
ming kennis en gaf uiling aan zijn dank
baarheid jeges dr. Stresemann, die met na
druk het Duitsche standpunt verdedigd heeft.
Bij het algemeen politiek debat in den Rijks
dag, dat voorloopig is vastgesteld op Don
derdag en Vrijdag a s., zal de rijksminister
van Buitenlandsche Zaken gelegenheid
krijgen, ook voor den Rijksdag over de re
sultaten van Genève te spreken.
Ook in de Berlijnsche pers loopen de be
schouwingen niet ver uiteen, zooals soms
ten opzichte van vroegere besprekingen het
geval was. Wanneer men de rechts-radicale
bladen uitzondert, dip nog steeds tegen Stre
semann razen, kan men verklaren, dat de
Duitsch-nationale pers, die vroeger op bijna
een zelfden toon schreef, zich veel gema
tigder uitdrukte. Het orgaan van de Duitsch-
nationale agrariërs, de „Deutsche Tageszei-
tung", erkent, dat bij den aanvang der con
ferentie te Genève voor Duitschland nog
minder te verwachten was dan inderdaad
is verkregen. Er zijn thans bepaalde vorde
ringen gemaakt.
Ook dp „Kreuzzeitung" spreekt weliswaar
van talrijke onaangename verzwaringen,
maar erkent eveneens, dat voor Duitsch
land zekere vorderingen verkregen zijn.
Opmerkelijk is. dat aan den anderen kant
de sociaal-democratische „Vorw&rts" zich
meer tot critiek geneigd toont dan anders
Het blad nouemt het zeer onaangenaam,
dat met generaal Baratier weer een Fransch-
man tot voorzifter der voor DuitschLnd be
stemde investigafiecommissie benoemd is.
Met het oog op de door de sociaal-democra
ten verlangde reconstructie van de rijksre-
geering wijsf het blad er op. dat voor het op
lossen der belangrijkste buitenlandsch-poli-
tieke taak, n.l. de kwestie dier ontruiming
van hel Rijnland, een burgerlijk bloc aan
Duitschland geen garantie biedt. Alleen
een door de sociaal-democraten gelspireerde
buitenlandsche politiek garandeert, dat
Duitschland voortdurend naar de verwezen
lijking der pacificatie van Europa zal stre
ven.
De democratische pers geeft de verwach
ting te kennen, dat de overeenkomst van
Genève door alle partijen, met uitzondering
van de radicale vleugelparliien. zal worden
goedgekeurd,
DENEMARKEN.
Het nieuwe kabinet.
Folketing-afgevaardigde Madsen Mygdal
is op het kasteel Amalia-borg door don
koDing ontvangen en heeft den koning een
ministerlijst voorgelegd, die door dezen
goedgekeurd is.
De officieele benoeming der ministers
en him ambts-aanvaarding zal heden
plaats hebben.
Volgens de bovenvermelde lijst, ziet het
ministerie er als volgt uit:
Minister-president cd minister van land
bouw de leider der boeren-partij Madsen
Mygdal, minister van buitenlandsche zar
ken, dr. Moltesen, van financiën, de folke-
ting-afgevaardigde Neergaard, van justi
tie Ruetter, van handel en schoepvaart,
de folketiDg-afgevaardigde Kragh, van
verdediging de afgevaardigde Brorsen, van
godsdienst Brunn, van onderwijs Byskov,
van gezondheid dr. Rubov, en van open
bare werken Stensballe.
SPANJE.
De artillerie-officieren weei
in fnnctie.
De correspondent van de Times" te
Madrid meldt, dat, volgens een officieele
mededeeling, alle artillerie-officieren, met
uitzondering van een aantal, minder dan
twaalf, die in September van hun rang ono-
heven waren, thans op de door de regee
ring gestelde voorwaarden weer in dienst
zijn getreden.
HONGARIJE.
De overwinning van Bethlen.
Volgens de tot op dit oogenbük bekende
voorloopige resultaten vA® de verkiezin
gen zijn er 187 regeeringsgeziDde afge
vaardigden gekozen, waarvan er 158 direct
tot de regecringspartij behooren, waar te
genover tot dusver slechts 10 oppositie
leden gekozen zijn. Van 46 mandaten weet
men nog niet den uitslag.
ZUID-AFRIKA.
Hertzog thuis.
Hertzog is te Kaapstad zeer enthousiast
ontvangen. Zijn rijtuig werd door studen
ten door de straten getrokken. Het woord
voerend op een receptie van de burgerij,
betuigde Hertzog zijn dank aan de Engel-
sche ministers voor de wijze, waarop zij
de vertegenwoordigers der Dominions op
de Rijksconferentie bijgestaan hebben om
hun de meest mogelijke vrijheid te geveu.
Hij verklaarde onder luid gejuich: Wij
staan hier als mannen, die in het bezit
zijn gekomen van hun volle erfenis van
vrijheid in den volsten en volledigsten zin
van het woord, niet als Hollanders en En-
gelschen, Boeren en Britten of „natten"
en „sappen", doch als zonen van Zuid-
Afrika. Ik kan nu het woord „Rijk" met
meer gerustheid gebruiken. Het is niet
langer noodzakelijk erover te krakeelen ol
Z.-Afrika in het Rijk zal blijven of zich
afscheiden. Dit is een kwestie, die wij vol
gens de belangen van het land moeten
oplossen. Indien deze belangen in later
jaren beslissen van ja, is het niet aan ons
om neen te zeggen."
(Van onzen bijzonderen correspondent).
Rond het vraagstuk van Amnestie.
Niets is in Vlaanderen zoo schrijnend als
het vraagstuk van amnestie. Moeilijk zou
men er kunnen over schrijven zonder tevens
aan te raken den wanhopigen strijd, die
hier wordt gevoerd door een volk om in
bezit te geraken van zijn zelfstandigheid,
in al zijn vormen, uitingen, oorzaken en
gevolgen. Want amnestie staat in verband
met een bewogen periode uit dezen strijd,
de bloedige periode van den oorlog, met den
tragischen „sprong naar de keel van den
vijand", zooals men het activisme wel eens
heeft genoemd in meetingtaai, toen men
het beleefde dat in het door de Duitschers
bezette land, Vlaamsche vader.1- hun, door
eigen regeering geweigerde" recht aan
vaardden uit de handen van een vijand,
waartegen hun kinderen aan het front in
het vuur stonden.
De geschiedenis van het activisme is nog
niet geschreven, evenmin als deze van den
grooten oorlog zelf. Het zal de taak zijn
van een volgende generatie een oordeel te
vellen over de beteekenis, de waarde ervan
voor de ontvoogdingsbeweging van het
Vlaamsche volk. Wij zullen ons in dezen
brief niet laten leiden door een of andere
appreciatie van deze VI. oorlogsbeweging
De lezer is er trouwens min of meer over
ingelicht en houdt er wellicht een persoon
lijk standpunt op na. Ons doel is, nu d*
amnestiekwestie hier te lande opnieuw aan
de orde is gesteld, daarover een en ander
te vertellen, dat nuttig is te weten.
Toen in 1918 de Duitschers de nederlaag
leden en de Belgische regeering opnieuw
het bewind in handen nam, werd een tijd
perk ingeluid van vervolging der Vlamin
gen, vervolging, met de stimuleerende fac
toren van opzet en kwaden wil tot vernie
tiging. Men had het immers geschreven en
geroepen ..Après la guerre on ne pariera
plus du flamand" en dit doel moest bereikt
met alle middelen. Het is. nu men de ge
beurtenissen reeds op een afstand kan be
schouwen, als een vaststaand feit aan
vaard, dat de talrijke processen van acti
visten meestal gediend hebben om politie-
ken haat te koelen en de aandacht af te
leiden van de echte oorlogs-parasietende
woekeraars en ge ld verdieners allerhande.
In het begin was het gevaarlijk te roeren.
Alleen de VI. frontpartij protesteerde in haar
organen. Maar het duurde niet lang. Het
brutale van de behandeling der Vlamingen
moest, als eenmaal de geesten kalm over
de dingen gingen nadenken, verzet uitl .-
ken. Ongeveer een jaar na den wapenstil
stand kwam er een Vrouwencomité voor
amnestie" tot stand, dat de beweging begon
om aan de Vlaamsche activisten amnestie
te verleenen, een beweging die spoedig
groeide tot een geweldige actie, waaraan
in den beginne alleen extremistische ele
menten meewerkten, maar die weldra ook
den steun verwierf van alle gematigde
Vlaamschgezinden en van het volk, de
massa zelf. Aanhoudende propaganda, hon
derden meetings, een campagne in de pers,
de ontnuchtering van de na-oorlogsche
misère, waartegen alle opgeschroefde pa
triottische woordenkramerij tenslotte dood
liep, slraatbetoogingen. die dikwijls met in
cidenten gepaard gingen, de ruchtbaarheid
die aan de activisten-processen zelf werd
gegeven, waardoor alle nadenkende men-
schen tot het besef kwamen van de ge
pleegde onrechtvaardigheid, dit alles deed
de gedachte van amnestie een uitbreiding
nemen, welke nu niet meer is te betwisten.
Onder de verschillende regeeringen wer
den door de Vlamingen pogingen gedaan om
amnestie te bekomen. Men slaagde er niet
in. Strafverminderingen werden wel toege
staan, mits Zekere voorwaarden. Veroor
deelden deden intusschen hun straf uit,
zoodat nu nog slechts twee Vlamingen in
Belgische gevangenissen zijn opgesloten,
n.l. dr. Aug. Borms, de VI. minister van
Nationaal Verweer tijdens den oorlog, lid
van den Raad van VI. en Jef van Extergem,
van Antwerpen, Borms kreeg, toen de heer
Masson minister van Justitie was, reeds het
voorstel in vrijheid te worden gesteld mits
aan de voorwaarde te voldoen, het land te
verlaten. Met een vrijkaartje le klasse naar
Roosendaal, om zich te doen vergeten.
Borms weigerde telkens. Voorwaarden voor
zijn vrijheid aanvaarden vindt hij, die voor
zijn daden de verantwoordelijkheid dl dra
gen, een lage capitulatie. Hij die eens vroeg
aan een bezoeker of, indien men hem fusil
leerde, zulks voordeelig zou zijn voor de
VI. zaak. waartoe hij dan béreid zou zijn
geweest, wiens vrouw en kinderen door gif
ten van de Vlamingen moeten worden ge
holpen, die door allerlei kwellingen in de
gevangenis wordt gesard, en o op boe-
venregiera is gesteld en den godganschen
dag zakjes moet plakken., die door het cel
regiem reeds half doof geworden is en nu
aan een hartkwaal lijdt, welke langzaam
maar zeker zijn krachten sloopt, deze man
wil er niet uit, als dit een onderwerping
aan vernederende eischen meebrengt. Door
zijn houding is hij het symbool geworden
van de amnestie-beweging. Zijn moreele
moed houdt de kwestie steeds gesteld.
De andere gevangene Jef van Extergem.
die als 17-jarige knaap aan de activistische
bewoging deelnam, en, na den oorlog tot 20
jaar hechtenis en levenslange berooving zij
ner burgerrechten werd veroordeeld, is reeds
tweemaal in voorloopige vrijheid gelaten.
Een eerste maal: toen zou hij zich onthou
den van politieke actie. Die belofte hield hij
niet, door zijn temperament en politieke
overtuiging daartoe gebracht. Hij werd op
nieuw ingerekend. Eenigen tijd later stierf
zijn vrouw en weer werd hij vrijgelaten,
voor eenigen tijd slechts, want thans zit hij
opnieuw in de cel. Zijn kind moet door gif
ten van Vlamingen worden opgevoed.
Er zijn dus nog slechts twee activisten
in de gevangenis. Van amnestie zullen er
bijgevolg niet velen meer practisch genie
ten, zal men vragen. Inderdaad, door de
meesten is de tol reeds betaald aan gebrek,
ontbering van allen aard. zedelijk en stof
felijk lijden. Alles kan niet meer worden
goed gemaakt. Maar velen ook lijden nog
door de gevolgen van hun veroordeeling. le
ven in ballingschap, zijn afgesteld, zien dik
wijls hun rechten op pensioen verloren.
Daaraan kan amnestie veel goed maken,
want amnestie is geen genade, maar uit-
wissching van wat er is gebeurd. Suggestief
is de lijst van dit gebeurde, van de veroor
deelingen, die werden uitgesproken door
Belgische rechtbanken tegen Vlaamsche
activisten; ter dood werden veroordeeld- 20
personen, 13 levenslang; 1 tot 25 jaren; 19
tot 20 jaren; 23 tot 15 jkren; 10 tot 12
jaren; 30 tot 10 jaren; 1 tot 8 jaren; 1 tot
7 jaren; 13 tot 5 jaren; 30 tot minder dan 5
jaren. Honderd-zeven-en-dertig personen,
die veroordeeld werden (niet meegerekend
de 43 die ter dood of levenslang veroor
deeld werden) tot gezamenlijk 1418 jaren
gevangenis. Dat is een vreeselijke lijst. En
deze cijfers zijn juist. Zij werden aange
haald door den huidigen socialistischen mi
nister Huysmans, toen hij begin Januari
1921 zijn partijgenoot, den socialist Em.
Vandervelde. alsdan minister van Justitie,
interpelleerde over de amnestiekwestie en
maakte indruk. Vandervelde, de Waal, die
eens naar Moskou ging om voor de sovjet-
rechtbank de vervolgde sociaal-revolution-
nairen te verdedigen, beantwoordde de in
terpellatie met: „20.000 maal neen", en
riep de schimmen op van de dooden aan
het front, hierbij vergetende, dat daar van
80 ten honderd, naar officieele verklaring,
Vlamingen waren. De geschiedenis zal de
politieke processen van na den oorlog in
Belgis gepleit, streng beoordeelen, want de
omstandigheden, waarin zij plaats hadden,
de geest ervan, de bedoelingen, die duidelijk
voorzaten bij elk proces, maakten er voor
ieder rechtgeaard mensch, voor iederen
jurist, die in het gerecht geen politiek wapen
ziet, als de groote rechtsgeleerde Edm.
Picard een Waal de bespotting van
alles van wat iets met een eerlijke recht
spraak heeft te maken. Als men bedenkt,
dat personen als de dichter Wies Moen9,
wegens het geven van eenige letterkundige
voordrachten, tijdens den oorlog, na 16
maanden lang de kwellingen van het voor
arrest te hebben doorstaan, op 10 December
1920 werd veroordeeld tot gevangenisstraf,
dat Jef v. Hoof. de bekende toondichter van
„Het Lied van het Recht", van ,,Ik wist
niet, dat ik zoo lief U had. O land waar ik
werd geboren 1" enz. tot 8 maanden gevan
genisstraf en 100 frank boete werd verwezen,
nadat zelfs niet het minste bewijs van de
beschuldiging was gevonden, dan begrijpt
men reeds voldoende, dat er onrecht is ge
schied. Daarover zullen wel een9 boekdee-
len worden geschreven, waarin de lijdens
geschiedenis zal worden verteld van de
tientallen, de honderden Vlaamsche intel-
lectueelen, die geen verraad hebben ge
pleegd, al werden zij ervan beschuldigd
omdat, naar het getuigenis van priester
Cyriel Verschaeve in het proces-Borms
„verraad beteekent het verkoopen van een
hoogere liefde voor een lager doeleinde".
Dit „lager doeleinde" is moeilijk in de poli
tieke Vlaamsche processen te vinden. Niet
een activist is, naar wij weten, op grond
van leveringen aan den vijand, stoffelijk of
rechtstreeksche zedelijke hulp aan de Duit
schers veroordeeld, maar wel op grond van
de besluitwetten van Le H&vre, wier rechts
geldigheid op ernstige wijze wordt betwist
door hoogstaande personen als de heer
Picard. De meeste activisten zijn arm uit
den oorlog getreden. Hun hoogere liefde
hebben reeds menigen met den dood be
taald: dr. Rudelsheim, op den vooravond
van Paschen 1920 tot 10 jaar hechtenis ver
oordeeld, samen met den huidigen volks
vertegenwoordiger Herman Vos, die 3 jaar
gevangenisstraf kreeg, en dr. Jacob, die tot
10 jaar werd verwezen, kwam op treurige
wijze aan zijn einde in de gevangenis; vader
Hainaut eveneens; Dorfel stierf door een
sleepende ziekte in de gevangenis opge
daan; dr. Quintens, tot 15 jaar gevangenis
en 125.000 fr. schadevergoeding veroordeeld
men wou hem ook ruïneeren stierf ln
Januari 1922 te Maastricht in ballingschap,
dr Depla, ter dood veroordeeld, stierf in
ballingschap, dr. Hyp. Meert eveneens; dr.
Eug. van Oye vrijgesproken stierf aan
een ziekte in de gevangenis, tijdens het
voorarrest opgedaan. En er zijn nog dooden,
wier namen mij thans ontgaan. De levenden
staan in de schaduw van deze dooden, met
dezelfde perspectief. Volgens inlichtingen,
die wij kregen, leven nog een 3 400
Vlaamsche intellectueelen als ballingen in
het buitenland, meestal in het stamver
wante Nederland. Men moet ballingschap
hebben gekend om daarvan alle bitterheden
te kunnen vermoeden. Zij, die werden ge
troffen in het land, zijn nog veel talrijker.
In 1919 en 1920 werden 40 Vlaamsche on
derwijzers van het officieel onderwijs afge
steld. Het op 15 Augustus 1919 tot 9tand
gekomen „Martelaarsfonds" verleende in
1919 en 1920 wekelijks aan 2135 gebrood
roofde Vlamingen steun, alsmede aan 73
politieke veroordeelden, of gevangenen, on
der wie 32 gehuwden, waarvan 20 gezin
nen toen in bestendigen nood verkeerden.
Het zijn de eenige cijfers waarover wij, wat
de gebroodroofden betreft, beschikken, maar
mogen beslist te laag geschat worden.
Want de wraakmaalregelen op de Vlamin
gen waren in elk opzicht geraffineerd. De
400 Vlaamsche studenten, die in de Vlaam
sche Hoogeschool te Gent een inschrijving
hadden tijdens den oorlog weiden uitgeslo
ten van alle examens en zagen hun toe
komst verbroken. Maar, zoo zal de onin
gewijde lezer opwerpen, als de Belgische
regeering al deze straffen heeft uitgevaar
digd, dan bestond daar toch wel aanleiding
toe. De Vlamingen zijn immers in opstand
gekomen tegen het wettig gezag van hun
landl Dat is een kant van de kwestie, die
wij hier niet zullen behandelen, al weze ge
zegd dat de krijgskans en de politieke evo
lutie van Europa er voor gezorgd heeft, dat
de opstandeling tegen het Oostenrijksche ge
zag, nogal met de wapenen. Mazaryck, van
Europeesch avonturier tot President van den
Czecho-Slowaakschen Staat is verheven en
daar niemand graten in vindt Was straf ge
wettigd, de activistische Vlamingen, die
toch steeds politieke misdadigers bleven, en
in wier misdaad de hun rechten onthoudende
Staat zij® verantwoordelijkheid heeft, wer
den te streng gekastijd, werden met opzet ge
troffen, moesten, zooals wij reeds zeiden,
uitgeroeid worden. Het is ongelooflijk, echt
waanzinnig voor een beschaafd land, de
wijze waarop het Belgisch gerecht zich te
genover de Vlaamsche activisten heeft ge
dragen. In menig proces was de aanklager
tevens rechter. Krijgsraden velden, nog een
jaar na den oorlog, vonnis over Vlaamsche
burgers. Tegenstrijdigheden zijn er bij de
vleet: burgers, die geenszins op den voor
grond traden, werden tot 15 en 20 jaren
dwangarbeid veroordeeld door de krijgsra
den. In 1921 werd een lid van den Raad
van Vlaanderen, Maurits Josson, slechts ver
wezen tot 2 jaar gevangenis. Iemand, die
Josson op een meeting had goedgekeurd,
kreeg 20 jaar, hijzelfs slechts twee jaar. Ge
lijkaardige en nog ergere gevallen in de po
litieke processen in Vlaandoren zijn talrijk.
En dit alles is nog niet goed gemaakt. Voor
de Vlamingen heeft de Belgische regeering
nog niets gedaan. Het volk zelf, de Vlanm-
sche pers, vergelijkt dit met de andere bin-
nenlandsche gebeurtenissen als het gerucht
makende proces van baron Coppée, beschul
digd van levering van benzol aan de Duit
schers, die door den huidigen minister van
Landsverdediging, graaf de Broqueville werd
beschermd en er met een boete kfkwam; met
de zaak-Steinmann, de moordgeschiedenis
uit de Antwerpsche hooge wereld, waarvan
een der voornaamste beklaagden, mevr.
Steinmann, de echtgenoote van het slachtof
fer, sedert een jaar ongeveer in vrijheid is
gesteld. Heel de Vlaamsche pers commen-
teerde met 9cherpe en bittere verontwaar
diging onlangs het antwoord van den minis
ter van Justitie op een parlementaire vraag,
waaruit bleek, dat elf gemeene spionnen, die
de schuld zijn geweest dat Belgen werden
gefusilleerd, en levenslang of de doodstraf,
reeds geruimen tijd zijn vrijgelaten.
Het is op zichzelf een jammerlijke geschie
denis omdat menschen er door lijden, maar
een geschiedenis waardoor tevens de duali
teit blijkt van den Belgischen Staat, het in
België beslaande diep ingewortelde antago
nisme Vlaanderen zelf hepft reeds lang am
nestie geschonken Onlangs keurden de pro
vincieraden van Antwerpen (met 3/4 der
stemmen, 63 op 90 Raadsleden onderteeken
den de mof ie) en Limburg een wensch goed
voor onmiddellijke en algeheele amnestie,
voor onvoorwaardelijke vrijlating van dr,
Borms. West-Vlaanderen nam een gelijkaar
dige motie aan. In den provincieraad van
Brabant werd een amnestie-wensch die ver
moedelijk zou goedgekeurd zijn, niet ter
stemming gelegd door een maneuver van
den franskiljonschen voorzitter. Talrijke
Vlaamsche gemeenten keurden denzelfden
wensch goed: de vertegenwoordigers van het
Vlaamsche volk, die over het Vlaam9ch ac
tivisme toch in de eerste plaats het recht
hebben te oordeelen, hebben gesproken.
Maar hun wil wordt gedwarsboomd door het
andere gedeelte van België, door de Walen
en franskiljons. De Provincieraad van Na
men bemoeide zich met een zuiver Vlaam
sche aangelegenheid en nam een wensch
aan tegen amnestie. In de weinige proces-
sen tegen Waalsche activisten is dit antago-
nisme ook meermalen tot uiting gekomen.
Zoo in het proces-Houba in 1923, waarin het
rekwisilorium zelf een verdediging was:
„Houba was arm, is arm uit den strijd ge
komen. Mijn geweien verbiedt me de veroor
deeling van dezen man te vragen", zoo sprak
het Openbaar Ministerie, en de redacteur
van het Waalsch activistisch blad „Le Peu-
ple Wallon" werd vrijgesproken. Hetzelfde
kan gezegd worden van vrijwel alle Vlaam
sche activisten, van pater Stracke, van dr.
Jacob, dr. Depla, dr. Borms en al de anderen
Maar het waren Vlamingen, daarbij poli
tieke tegenstanders, en daarom werden zij
veroordeeld.
Thans is de amnestie-kwestie ernstig op
het tapijt gebracht Er wordt een socialis
tisch voorstel gereed gemaakt, waarvoor de
socialisten en bToc zullen stemmen en waar
mee de Vlaamsche katholieken vermoedelijk
zullen meegaan, en dus een meerderheid
vormen. Ook aan bestuurlijke amnestie
wordt gedacht
„Ik heb hem liever voor mij staan op een
meeting, dan in de gevangenis", zei eens
minister Huysmans. sprekende over Borms.
En hij had gelijk. Maar in België heeft men
dit niet begrepen, zelfs niet toen het huwe
lijk van prins Leopold met prinses Astrid
een gelegenheid was voor een mooi gebaarI
BRIAND THUIS.
PARIJS, 13 Dec. (Belg Tel Ag.) Briand
is hier om 11 uur hedenavond aangekomen
en werd aan het station door den Duit-
echen gezant verwelkomd. Bij zijn aan
komst trachtten eenige „camelots du roy'1
een betooging te houden, doch de politie
verhinderde dit onmiddellijk. EeD opstootje
ontstond waarbij 15 personen in hechtenis
werden genomen,
TURKSCHE VERKIEZING.
KONSTANT1NOPEL, 13 Dec. (Belg.
Tet Ag.) In tien districten hebben verkie
zingen plaats gehad voor de Nationale
Vergadering, ook te Konstantmopel. De
candidate® der volkspartij werden gekozen.
DE JAPANSCHE KEIZEfc.
TOKIO, 14 Dec. (Reuter). Als gevolg va®
den ernstige® toestand van den keizer,
heeft de prins-regent Hirohito afgezien van
zijn officieel bezoek aan Tokio en is geble
ven in het koninklijk paleis te Hayama,
waar de keizer ziek ligt
OVERLEDEN.
MADRID, 14 Dec. (Belg. Tel. AgJ. Da
administrateur der loterij-bureaux is aan
de bekomen verwonding overleden. De aan
valler moet niet door het slachtoffer zij®
neergeschoten, doch zelfmoord gepleegd heb-»
ben. Zijn identiteit is onbekend gebleven.
DE VROUWELIJKE BANDIET.
ANSTIN (Texas). 14 Dec. (N. T. A. draad-
loos), Rebecca Bradley, het 22-jarige meisje,
dat banln-oof in het nabijgelegen Buda pleeg
de, werd op borgtocht vrijgelaten. Morgen
zal zij ter openbare terechtzitting verschijn
nen. Zij is de stenotypiste van Dan Moody,
den gekozen gouverneur van Texas en kreeg
haar opleiding aan de universiteit van Texas
ERNSTIGE BOTSINGEN TE GENUA?
PARIJS, 14 Dec. (V. D.). Naar het ..Petit
Journal" meldt, loopen aan de Italiaansche
grens sedert eenige dagen geruchten, vol
gens welke te Genua tusschen manschap
pen van een daar in garnizoen zijnd artil
lerie-regiment en manschappen van d«l
fascistische militie ernstige botsingen heb
ben plaats gehad
De botsingen zouden ontstaan zijn door
dat een artillerist niet salueerde voor een
militie-officier en daarom door een fascist
aangehouden werd. Daarna zou een gevecht
hebben plaats gehad tusschen artilleristen
en fascistische militie, waarbij dooden en
gewonden gevallen zouden zijn.
AANLEG VAN EEN SPOORWEG.
ATHENE, 14 Dec. (V. D.). Een Grieksch-
Nederlandsch consortium heeft de Grieksche
regeering concessie gevraagd voot den aan
leg en de exploitatie van een spoorweg naar
Janina (Macedonië).
Het consortium biedt de regeering een
leening van 1.500.000 dollars.
DE BOSCHBRANDEN IN AUSTRALIË.
SYDNEY, 13 Dec (Reuter). Bij de
boschbranden kregen negen menschen ern
stige brandwonden, vijf wordeü nog ver
mist. Het weder is thans koeler geworden,
en op vele plaateen ia het vuur gestuit,
doch het gevaar ie nog niet voorbij De
schade wordt op meer dan 1 millioen p st.
geraamd. De regeering heeft den 6lachtof-
fers terstond ondersteuning verleend.
EEN SNEEUWSTORM.
LONDEN. 14 Dec. (V D.). De „Times"
meldt uit Toronto, dat een hevige sneeuw
storm heeft gewoed in West-Canada. Fte
telegraaf- en telefoonverbindingen zijn ge
stoord.
In de streek van Edmouton zouden ver
scheidene dooden zijn.
2-1
