GEIDKONINGEN.
•ja. 20467
LEiDsCH DAGBLAD, Donderdag 2 December
Tweede Elad Anno 192f
Gemeenteraad van Leiden.
I
FEUILLETON.
«p
(Zitting van gisteren).
GEMEENTEBEGROOTINC.
Antwoord van B. en W.
Wethouder SANDERS wil na deze op-
aerking politiek nog wel iets zeggen, al
jas bij dat niet van plan De fractie van
jpQ beei v Eek wil alleen twee wethou-
Jerszetels aanvaarden, doch zij hebben
Jan ook geen meerderheid 1 Zij mogen dus
K-el voorzichtig zijn met critiekl
Verder de verhooging van de opcenten
de vermogensbelasting, weer een oud
stokpaardje. Hij zal zich beperken tot het
irgument: vrees voor wegloopen vaD het
pitaal. Dat niet overdreven ts, bewijst
^sterdam, dat heelemaal geen opcenten
ieft onder Wibaut's leid.ng
Belasting op bouwterrein kan eerst, wan-
Deer het uitbreidingsplan tot stand is ge-
;omen. anders zou men de waarde der ter-
•eiien doen dalen en toevallige koopers een
[ouceur bezorgen.
Weder invoering van de zakelijke belas
ing op het bedrijf is door den heer Wilbrink
ifdoende bestreden Nog een bezwaar is het
ocale karakter, zoodat de Leidsche industrie
meer zou worden belast dan elders De af-
■chaffing geschiedde destijds met alleen een
•rolest van den heer Van Eek
Spr. komt nu tot de andere helft van zijn
;heer: steun ver leening, etc.
Werkverschiffing is met meer voorzich-
igheia besproken door den neer v. Stralen
s°n vor.ge jaren, maar enkele uitlatingen
ril hQ toch bestreen. Dat B. en VV. byv.
iet niets zouden zijn gekomen, is onjuist.
vraagt den heer v. Stralen: wat hebt
jj gedaan'/ Niets dan oppositie gevoerd
oo ten aanz.en van niet benoemen in de
«mmissie vuor sociale zaken. Teen hq be*
oemr was kwam hij in de subcomm.s ie v,oor
lerkverschafLng. Hem ie toen gevraagd
ierken aan te wijzen. Maar de heer Van
tralen zweeg tot een paar dagen voor
3 begrooting kwam het adres van den
«ïdschen Bestuurdersbond. Geen daden,
dressen, de voorzitter zei het gisteravund
wo ad rem.
De werkloosheid neemt toe en B. en
f. doen niets die te verkleinen, zegt de
eer v. Stralen. Hij zou net om kunnen
eeren en zeggen, dat deze heer alle po
gingen doet den toestand zoo ongunstig
mogelijk voor te steibn. „Het Vo.k' ZAecg
toen de werkloosheid afnam.
Nauwelijks waren er 5 meer of het schreef
toenemende werkloosheid in Leiden Zoo .-rg
is dit ook niet, gezien de cijfers. Zonder de
touwbedrijven is er zelfs geen sprake van
stijging In deze tak van industrie is echter
ir.derdaad een stijging merkbaar, gevolg van
tel feit. dat wij hier een soort van perma
nente werkloosheid hebben waartegen werk
verschaffing en werkverruiming geen baat
jeeft. los van de vraag, of er objecten zijn te
nnden. Gezocht moet daartegen worden in
iedere richting, het geven van cursussen,
te in de toekomst uitkomst zullen geven.
De door het adres van den L. B B opge-
en werken zijn een slag in de lucht. De
leeringswerken worden al zooveel moge-
bespoedigd. Over de veemarkt zal hij
aar zwijgen, gezien hoe deze pas in een
ginsladium verkeert.
Een sportpark zal z. i. niets opleveren,
rant de tarieven zullen dan toch door de
eeren weer worden gedrukt, zie het vop"-
el Baart over de zwemtarieven aan de Zijl.
Dat in Noord Holland zooveel is gps^hi"d
de heer v. Eek zei, ontkent hij aan de
hand van cijfers.
Hooger brengen van de post voor onvoor
ziene uitgaven me. f 50.000 is totaal on-
Qoodig want komt op een post 'ekort. dan
zullen B en W vanzelfvoorstellen dien
post le verhoogen. Wat voor zin heelt
«lat dus?
Verhooging van den steun vroeg de heer
Stralen Zeker kan Leidpn den toets van
vergelijking met elders doorstaan gelijk hij
net een statistiek je bewijst Leiden maakt
«laarbij een goed figuur Ook in ander op
zicht. daar Lpiden b.v de wachtdagen uit
betaalt. elder9 niet.
In Zaandam wordt niet gesteund, zoo
iemand daar met inbegrip van steun f 1500
verdiende hetgeen hier onbekend is
Spr is niet blind voor de bezwaren, door
den heer v Stralen genoemd Het voorstel
de eerste f 5 gezinsinkomsten vrij te stellen,
heeft daarom wel eenigszias zijn sympa
thie, doch het heeft het bezwaar van de
groote algemeenheid, zoodat het zelfs zou
gelden voor groote gezinsinkomsten.
De heer Heemskerk wilde dit bezwaar
ondervangen doch verergerde dit nog, naar
hij voorrekent.
Hij stelt den heer v Stralen nu voor zijn
voorstel in te trekken, dan zegt hij toe te
trachten een oplossing te vinden, zoodat de
bezwaren worden overwonnen.
(Reed9 geplaatst in een gedeelte
onzer oplaag van gisteren).
Als vanzelf komt spr. nu tot het B A
Tegen opheffing zal hij zich krachtig ver
zetten Rauwelings wondt hij steeds voor
voorbeelden gesteld, die hij dan niet meer
kan onderzoeken, zoodat de discussie on
vruchtbaar is.
Hij wijst op de drie periodes van een
armenbezoeker. Eerst gelooft men alles wat
verteld wordt Dan komt de teleurstelling,
wanneer blijkt, dat hij de dupe is geworden
van listige verzinsels en ten,slotte de derde
periode, wanneer men gelouterd is en alleen
daar steunt, waar het werkelijk noodig is.
Hoe voorzichtig men moet zijn, bewijst spr.
met de onjuistheid aan te toonen van een
geval, vermeld in ,,Het Volk".
Of een commissie van bijstand wettelijk
zou kunnen worden ingesteld in deze ma
terie, betwijfelt hij ten zeerste. Kwam Ar
menzorg weer bij B. en W., dan zouden de
zen moeten hpbben een commissie van ad
vies en dat- zouden zijn de leden van het
B A. Over zoo'n commissie van advies zou
de raad niets te ze?ven hebben, terwijl hij
dit wel doet over het B. A.I Z. i. zouden Ged
Staten opheffing bovendien nooit goed
keuren.
Dan de ophaaldienst. Hij heeft cijfers aan
Zwolle gevraagd. Bij bes'udeering van de
rekening ziet men, dat de winst of is ge
fingeerd of niet toekomend aan den dienst,
doch aan de spaarbank, er aan verbonden.
Een spaarbank is hier niet noodig. Rente
van de deposito'9 der lichtfabrieken hpeft
men hier ook Over de gesties van de spaar
bank te Zwolle is ook nog wel iets te zeg
gen. want zoo als daar handelt geen enkele
spaarbank elders, door zooveel in bouw
plannen te beleggen.
Uit een overzicht der ophaaldiensten in
andere plaatsen blijkt, dat overal met ver
lies wordt gewerkt. We! een toovenaar zou
dus zijn, die hier winst haalde! Tn Zaandam
is de dienst zelfs wegens de groote verliezen
over 8 jaar opgeheven.
Ten sterkste komt hij er echter tegen op.
dat B. en W. geen medewerking zouden ver-
leenen zoo er toe besloten werd, gelijk de
heer Groeneveld zeide, die daarop liet vol
gen- gelijk bij den ophaaldienst van school
gelden. Dat is en beschuldiging, die de heer
Groeneveld niet kan bewiizen. die zelf te
keer ging tegen den hper Spendel.
Ook spr had het verstandiger geoor
deeld. zoo de heer Spendel zijn betoog met
bewijzen had ges'aafd. Hij geeft nu twee
laatdunkende uitlatingen van socialisten,
een van den Leidschen correspondent vaD
„Het Volk".
(De raad wordt rumoerig en de voorzitter
zegt: laat ons daarover nu zwijgen).
Geroep: als je anders niet hebt dan dit!
De WETHOUDER zegt. da! B. en W. hel
raadsbesluit inzake de schoolgeldheffing ten
volle uitvopren. maar de ondervinding leert,
dat er nadeel aan verbonden is, gelijk ook
ook te Haarlem, zoodat ophpffing niet on
mogelijk is in de toekomst. Een soort op
haaldienst bestaat al bij enkele organisa
ties en daar hoort deze z. i. ook Ihuis Daar
heeft men meer contact mét de zwakke
broeders
Voorts het los personeel. Hij zegt. dat B.
en W., opmerkzaam gemaakt op fouten bij
de salarieering een regeling hebben getrof
fen en hij gelooft, dat daarmee aan de be
zwaren van den heer Baart is tegemoet ge
komen.
Ook het euvel betreffende geen vaste aan
stelling wordt zoo veel mogelijk tegenge
gaan. doch dat gaat niet zoo in eens.
Uitvoer in eigen beheer is slechts dan
mogelijk zoo dit financieel uitkan.
Ten slotte komt hij tot de huur bij den
woningbouw. Een ander antwoord als ge
geven door B en W., was onmogelijk. *t Is
een ingewikkelde kwestie en vandaar dan
ook dat Nat. Woningraad. Bond van Ge
meenten en Bond van Bouwvereenigingen
daarover een rapport hebben doen uitbren
gen. Het Rijk loslaten wil ook zeggen het
Rijk loslaten bij mogelijke verliezen Nu
profiteert het Rijk naar verhouding mee in
de voordeelen van conversie. Durft men dat
loslaten van het Rijk bij verlies riskeeren?
Spr. meent dat dit te gevaarlijk is.
Men moet komen tot egalisatie van huur,
doch daar willen de bouwvereenigingen
niet aan.
Ook in Haarlem doet men dat.
Wethouder MULDER zegt. dat het hem
niet moeilijk is gemaakt. Over daadwerke
lijke werkverschaffing kan hij zich aanslui
ten bij zijn collega Sanders: zeg maar wat
en waar.
B. en W zien het niet, doch zullen gaarne
meewerken. Het door den heer v Stralen
opgesomde deugt niet Voor dp rioleerings-
werken zijn vakmenschen noodig en daar
van zijn slechts enkelen werkloos. Voor een
groot sportpark dienst het uitbreidingsplan
afgewacht. Binnen korten tijd zal den raad
echter bereiken een voorstel tot inrichten
ran een speelterrein aan den Hooge-Rijndijk
(2de gedeelte).
Voor de' veemarkt moet nog heel wal
worden geregeld en gewikt en gewogen Aan
uitvoering daarvan is men vooreerst nog
niet toe.
De woningen aan den Haagweg worden
weldra aanbesteed, de goedkeuring voor an
dere complexen is juist afgekomen.
In de Korevaarslraat is maar één rijwiel
pad mogelijk Komen die trottoirs, dan zou
het een doorloopend herstel worden.
Met autobusdiensten kan de gemeente
zich niet bemoeien. Dal moet men aan parti
culieren overlaten.
De luifel aan den Oude Rijn geeft heel wei
nig last. Oud-Leiden heeft deze hersteld
voor haar rekening-, die vond de luifel mooi.
Over de woningtelling zal hij nu niet
praten, daar het niet aangaat, daarover
reeds te oordeelen. De heer Bomli was licht
vaardig. De heer Huurman heeft z. i. vol
doende de medezeggenschap bij de gem.
woningen afgewezen.
De badhuiskwestie in Tuinstadwijk wordt
onderzocht. Praeadvies zal spoedig komen.
Voor de ambtenaren van Publieke Wer
ken heeft hij niets dan hulde voor hun ar
beid en arbeidskracht.
De beschuldiging van den heer Dubbelde
man, dat de wethouder niets zou hebben
gedaan, laat hij aan 't adres van de beschul
diger. Hij zal nid trachten den voorzitter de
verdiende kroon van het hoofd te halen wat
volkshuisvesting betreft, doch dat hij niets
heeft gedaan, is onwaar.
Aan de Hoogewoerd is slechts aan één
zijde achteruit le gaan, dat vergal mevr. v.
Itallie En wat zou het kostenI
Wetenschappelijk is vastgelegd, dat afval
te gebruiken is voor sommige gronden, doch
hoe raken wij het afval daarvoor kwijt, be
halve me' zeer hooge kosten van transport?
Hij meent, dal de vuilverbranding nog goed-
kooper werkt.
Na onderzoek der asphalteeringsproeven
zou verder worden gezien wat geschieden
zal. B. en W blijven daarbij. De halsstar
rige tram belet echter eenigszins het voort
gaan. Er wordt evenwel over onderhandeld
en men zal trachten de Tram-Mij. lot rede te
brengen.
Om de grachllucht te verwijderen raadt
men aan baggeren, doch daarvan is niets te
verwachten. Er moet geduld geoefend, tot de
centrale rioleering zal werken. Dat duurt
lang, zeker, maar volgend jaar is toch al
een gedeelte klaar Alleen afdoende zal hel
pen, wanneer Gouda door Leiden komt.
Zulke dingen duren echter altijd lang.
Dichtgooien van het Levendaal zou Lei
den's binnenste onbewoonbaar maken, want
dan moet alles geloosd op Rapenburg en
Zoeterwoudsche-Smgel
Over de havenbrug heeft de heer Huur
man al gesproken. Het geld dat daarvoor
is te krijgen, mag niet worden weggewor
pen. Aan de Tramweg Mij. is een ultima
tum gesteld, doob de omzetting van deze
Mij. in een gem. bedrijf traineert,
(Geroep: op welken termijn'? waarover
zich een discussie ontspint De VOORZIT
TER zet uiteen, dat dit niet is te zeggen)
Aan de centrale rioleering zal nu hard
Ü'l jSKIK
iV&Vltïi V.
Achter het Kennemer Lyceum bij Haarlem ontspoorde gisternacht de locomotief van
een goederentrein. Een foto van de locomotief die in de sloot is weggezakt
Van 2 lot 14 December zal in hef gebouw ..Arli et Amicitea"
te Amsterdam een tentoonstelling worden gehouden van voor
ontwerpen voor een te Weltevreden op le richten monument
ter eere van don Gouverneur Generaal J. D. van Heulsz
Maquette van den beeldhouwer Theo van Reyn en van den
architect B. T. Boeijinga.
gewerkt worden, waar vele noodige over
eenkomsten als met Rijnland zijn bereikt.
Op de wenschelijkheid vaD een woning
beurs kan men terugkomen wanneer het
resultaat der won ngtelling is bestudeerd.
De controle op de woningbouwvereni
gingen is streng, doch enkele hebben het
daarnaar gemaakt. Over 't algemeen is er
echter een goede verstandhouding tusscheh
de vereenigingen en het college.
Het doortrekken van de Lindenstraat
kan niet in één slag gebeuren, maar het
komt.
Veldkeien worden niet meer gebruikt en
de vervanging gaat geregeld Nog onlangs
zijn er 50000 naar Warmand verkocht.
De asfalteering van het eerste deel van
het Noordeinde is nog niet af. Volgend
voorjaar zal het worden afgemaakt. De
wenschelijkheid van proefneming is er wei
door bewezen.
Samenvoeging van politie en brandweer
hebben Voorzitter en de heer Huurman
al voldoende weerlegd.
Tenslotte wil hij Dog iets zeggen over
de rede van den heer Spendel, die zooveel
rumoer verwekte Met den heer Sanders
heeft hij het ook jammer gevonden, dat
de heer Spendel geen bewijzen gaf. Hij
betreurt echter, dat dingen ontkend zijn,
die toch onomstootbaar waar zijn. (Tal van
interrupties) Zie de Nieuwjaarswensch van
1908 in ,,Het Volk" en de S.D.A.P. is
sindsdien niet veranderd.
Weihouder REIMERINGER kan begrijpen
fautoriseerde v°rlaling naar het Engelsch
van E. PHILIPS OPPENHE1M.
door
W. M. D. SPIES—VAN DER LINDEN.
..Klein meisje zeide zij, „je bent heel
l°Dg Laat ik ie dil zeggen: mijn vader deed
cooil een goede daad in zijn leven om de
Jedp daad Hij was nooit vriendelijk voor
*mand, of hij was dat met de bedoeling er
d een ot and?ren dag wat voor terug te
'r']gen Jouw lijd i» noe met gekomen, maar
zal wel eens iets gebeuren, dat je zal doen
^grijpen wal ik meen.
Virgina was rechtop gaan zitten Een blos
*as op haar wangen gekomen en verhoogde
naar bekoorlijkheid .haar oogpn schitterden.
..Ik wil graag rrel je praten. Stella,zeid^
Zl) ..omdat je mijn nichlje benl en onder de
anderen heb ik nog gepn vrienden maar :k
an niet langer naar ie luisteren a(s je zóó
0VPr den man spreekt, die zoo goed voor mij
^wensl is vooral voegde zij er bij. ..als die
01 an if|uw vader is en mijn oom."
Jtrila leunde voorover en tikte haar be-
scn-rm-nd op de hand.
-.Dwaas klein meisjezeide zij ,Maar het
°nt er niet toe wij zullen wel eens vrien
en Wf>rden. denk ik. Je durft zeker niet bij
'k. komen?"
Virginia schudde het hoofd.
"Niet zonder toestemming van mijn
00Da.h zeide zij.
„Je heb! gelijk," gaf Stella toe. „Je moet
niets riskeeren. Wij zullen elkaar zoo nu en
dan wel zien, vooral nu mijn vader van
plan schijnt te zijn deuren wijd te openen
voor de gewone kliek. Maar, zeg eens, praat
hij wel eens over mij?"
„Nooit antwoordde Virginia. „Hij heeft
alleen gpzegd. dat je hem bedrogen hebt."
„Nog bijzonderheden?" vroeg Stella.
„Ik weet niet," zei Virginia, „of ik die
wel mag overbrengen."
Stella zal een oogpnblik bewegingloos en
een lichte frons kwam op haar voorhoofd.
„Heeft hij dan verteld waarom hij mij
wegzond?" vroeg zij.
„Ja," antwoordde Virginia.
Stella haalde de schouders op en
stond op.
„Kom." zei zij, „ik moet je niet langer in
beslag nemen, anders worden zij boo9
op mij."
Zij ging heen met een knikje en liet een
vagen maar onbehaaglijken indruk achter.
Virginia vond het een uur of wat later
het beste. haar oom van deze ontmoeting te
I vertellen Zij stonden tegpnover elkaar in
een van de receptiezalen en wachtten op
enkele gasten, die zouden komen dineeren:
zij waren alleen, op enkele lakeien na die
een groote kandelaber met waskaarsen aan
hef aansteken waren
„Oom," zei Virginia. ..ik ontmoette Stella
vanmiddag; zij kwam naar mij toe en
praatte met me."
Hij keek haar aan zonder dat de uitdruk
king van zijn gezicht veranderde.
„En?" zeide hij.
„Ik vond dat ik hef u moest zeggpn." ver
volgde Virginia. „Ik wist niet goed hoe u
het zoudt "inden."
„Ik heb er geen bezwaar tegen," xei hij, I
terwijl hij zijn hand op haar schouder legde,
„dat je met haar praat, wanneer je haar
ontmoet. Je moet echter één ding onthou
den I Zij mag nooit in dit huis komen. Je
mag haar nooit vragen hier te komen. Je
mag niet toelaten, dat zij komt. Heb je dat
begrepen?"
„Ik heb het begrepen," antwoordde Vir
ginia.
„En die Vine, die Norris Vine, heb je hem
al ontmoet?" vroeg hij.
„Neen," zeide zij. „ik heb hem nog niet
gezien, sedert dien avond in het restaurant."
„Nu, voor hem geldt hetzelfde," zei Phi-
neas Duge. „Geen van tweeën mag den
drempel van dit huis overschrijden Het is
hard om dit van mijn eigen dochter te moe
ten zeggen, maar die twee spannen tegen mij
samen, als ik hun machinaties tenminste
ernstig op moet nemen."
Virginia keek hopeloos verbijsterd. Phi-
neas Duge, aarzelde een oogenblik en ver
volgde toen:
„Er zijn phasen in ons leven hier, die je
met geen mogelijkheid zoudt kunnen begrij
pen .zelfs als je hier geboren was. Maar
misschien kan ik je er wel iets van duide
lijk maken Tn de hoogp finantieele wereld is
het noodig, dat men goed plannen kan sme
den en mopt men een waar diplomaat ziin
Men heeft geheimen, die niemand Nweten
mag en wat men doet houdt men verborgen,
zoowel terwille van anderen als van zich
zelf. Ik ben sedert jaren in ondernemingen
betrokken, waarvan het succes geheel af
hangt van de geheimhouding waaronder zij
gevoerd worden. Er zijn natuurlijk tegen
standers. Die moeten er altijd zijn. Er zijn
koopers en verkoopers Als de een wint, ver
liest ander, dus je kunt begrijpen dat men
altijd vijand a heeft," 1
„Het klinkt bijna romantisch," zei zij
zacht.
Hij glimlachte.
Een moderne roman zou saai lijken ver
geleken bij de levensloop, ware dip bekend
en de handelingen van enkelen van ons, die
gedurende de laatste jaren in dit land naam
gemaakt hebben Zelfs om de allerkleinste
nieuwtjes of geruchten ervan wordt door de
Pers gevochten. De journalisten weten wel
waar zij slof voor sensatie op kunnen doen
Maar daar zijn onze gasten eindelijk Ver
geet niet, wat ik je gezegd heb, Virginia."
HOOFDSTUK IV.
Een conferentie van kopstukken.
AI vertoonde Phineas Duge ook nu in zijn
optreden een zekere gereserveerdheid die
tot zijn natuur scheen le behooren, hij was
toch een uitnemend gastheer Zooals hij daar
aan het hoofd van zijn tafel zat. de oogen
overal tegplijk, zijn tong zelden in rust, wa9
hij een voorname, bijna edele verschijning
Hij droeg het haar zorgvuldig gescheiden en
wa9 tot in de kleinste onderdeelen naar de
laatste mode gekleed
Virginia liel vanwaar zij zat. haar blik
meermalen in half-onwillige bewondering op
hem rusten. Zij schaamde zich te moeten
bekennen, dat haar persoonlijke sympathie
voor hem wat luwde, maar toch ging zij
langzamerhand inzien, dat er een absoluut
gemis aan werkelijkp hartelijkheid was in
zijn houding tegenover haar en tegenover
ieder, met wien hij in aanmerking kwam
Zij wist heel goed waf de wereld van hem
zei. want vroeger hadden zij op de klein*
hoeve tusschen de bergen schetspn over zijn
leven en werken gelezen Zij hadden gelezpn
van wjn onlerabaren wil, va_. zgn volkomen
harteloosheid, van zijn vast doorzettend ka
rakter gelpzen hoe hij klom en klom zond-u
ach! te slaan op wie terzijde van zijn we?
vielen Misschien was hij inderdaad zoo,
misschien was haar eerste indruk verkeerd
geweest Maar opeen9 met een plotseling
opkomende schaamte herinnerde zij zich de
blijde, hartelijke brieven, die iedere post
van haar ouderlijk huis bracht, waar zjj
nietleg-nslaande alle ontberingen zooveel
van gehouden had Zij keek nper op de pa-
tpIs. die van haar hals afhingen. Zij zag
zichzelf in haar smefteloos mousselineo
klpedje Zij voelde de aanraking van kant
en zijde, en al dat niet te beschrijven resul
taat van deze weelde omgeving doortrilde
haar tol iD hel dippst van haar wezen. 'Zij
kwam lol de slotsom dat zij bpter dped. met
in hel geheel nief aan de toekomsl te dpn-
ken, dat zij beter dped de dankbaarheid aan
te kweekpp die zij ontegenzeglijk voelde.
De genoodigden. die dien avond aan het
diner deel namen waren uitsluitend heeren
en hoewe' hpf gesprek vrijwel algemeen was,
had Virginia er toch epn vprmoeden van. dat
deze mannen hier niel als gpwone gasten
voor g^zolschapsdoe'eindpn hijeen warpn.
HopwpI zij allen over liehfe onderwerpen
spraken schppn er foch iets achter te steken.
Meer dan eens begonnen zij zachter te pra
len er warden zinspelingen gemaakt, die zij
niet begreep en er werden half weifelende
blikken in haar richting geworppn Haar oom
scbcpn epn van deze opgpmerkt Ie hebben
en, wal voorover leunende in zijn stoel,
sprak hij eenige woordpn tot den man die
naast hem zal. maar op zulk een wijze, dat
zij klaarblijkelijk voor het geheele gezel
schap bestemd waren.
(Wordt vervolgd).
