De Spoorwegramp nabij de Vink,
No. 20397.
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 10 September
Tweede Blad Anno 1926.
Drie dooden - Vijf ernstig* gevonden - Het verkeer totaal g-estremd - De oorzaak onbekend
Zooals wij gisteren nog met een enkel
woord in ons Blad en eenigszins uitvoeriger
op diverse plaatsen in de stad per bulletin
konden mededeelen, heeft gistermiddag
even voor drieën op de lijn Den HaagLei
den nabij de halte de Vink vlak achter het
landgoed Ter Wadding een ernstig spoor
wegongeluk plaats gehad; een ramp, zooals
gelukkig slechts zelden in ons land voor
komt en waarbij verscheidene menschen-
levens le betreuren zijn.
Omtrent de oorzaak van de ramp is op
bet oogenblik, waarop wij dit schrijven, nog
niels met zekerheid bekend, zoodat wij al
leen in staat zijn een beschrijving le geven
van den toestand zooals wij dien ongeveer
10 minuten nadat het ongeluk had plaats
gehad, hij onze aankomst op de plek des
■jnheils aantroffen.
De sneltrein 218, welke om 2 u. 18 uit
Den Haag was vertrokken, ontspoorde zoo
als gezegd eenige honderden meters voor de
Nalte De Vink, juist dür waar werklieden
bezig waren de spoorbaan te verzwaren.
Hoewel omtrent de oorzaak nog niets met
zekerheid valt te zeggen, schijnt de locomo
tief op een of andeTe wijze onder de
rail geraakt te zijn, waardoor de ijzeren
staaf als een stroohalm omboog en de loco
motief met tender en postwagen kantelde
en op het linkerspoor naar Den Haag te
rechtkwamen. De zware dwarsliggen! wer
den totaal losgerukt en als lucifers op een
hoop bij elkaar geschoven.
Het is als een gelukkige omstandigheid
aan te merken, dat achter den postwagen
een D-wagen (bagagewagen) in den trein
meereed, want het is dit rijtuig en het daar-
adhter gekoppelde A-B-rijtuig (1ste en 2de
ter gekoppelde A-B-rijtuig (1ste en 2de
klasse), die ter rechterzijde van den dijk
liepen en, gedeeltelijk verplellerd. met den
kop in de langs de spoorbaan loopende
sloot, terechtkwam. Van het daarop volgen
de C-comparliment (3de klasse) werd alleen
de voorste coupé in elkaar gedrukt.
Het verdere gedeelte van den trein bleet
.op'den spoordijk staan en bekwam zeer
weinig schade.
Op de locomotief bevonden zich de op-
zichter-mf**iinist L. van Rhoon uit Amster
dam, de machinist H. Muller uit Amer3-
,ort en de leerling-machinist K. van Etti-
iven uit Amersfoort.
Met groole tegenwoordigheid van geest
wist de machinist Muller direct na du
ataslrophe de vuren te dooven om vervol-
•ns de sloom te laten ontsnappen. Echter
was door den schok ook de stoomfluit atge-
tnapt, waardoor de heete sloom ook naar
'jennen, waar het personeel was, zich een
uitweg zocht.
De machinist Muller was de eerste, die
zich uit den chaos wist los te werken en Se
machine door de naar bovengekeerde zij-
opening kon verlaten.
Ook de leerling-machinist van Eltikoven
slaagde er in zich te bevrijden, doch be
kwam over het geheete lichaam ernstige
brandwonden, die voor hel behoud van zijn
c-ven het ergste doen vreezen.
De opzichter-machinist van Rhoon kwam
evenwel jammerlijk om het leven; het geheel
erkoolde lijk werd later uitgezaagd. Van
hoon was 41 jaar, gehuwd en vader van
livee kinderen.
De bagagewagen bood een wanhopigen
aanblik. De voorwand was geheel verdwe
nen, terwijl de helft van de daarin aanwe
zige koffers er uil geslingerd werd; fietsen
werden als kinderspeelgoed in elkaar ge
drukt, terwijl andere in het geheel niet be
schadigd werden.
In den tweeden wagen laat de ellende
zich niet beschrijven, hierin was het dan
ook vrijwel uitsluitend, dat de slachtoffers
van de ramp waren gezeten.
Dn als een wreede speling van liet noodlot
lag opengeslagen in een der coupé's 2de
klasse het tijdschrift ..De Lach". O bittere
ironie.
Een passagier vertelde ons, -hoe hij vlak
na het déraillement uit de coupé in het
achtergedeelte van den trein, waarin hij
zat was gesprongen en een aantal personen,
die door den schok uit den trefn waren ge
slingerd, in hel water zag spartelen. Zóó
sterk was de schok, waardoor de trein tdt
stilstand kwam, dal de menschen in de cou
pé's door elkaar werden geworpen en de
kotters uit de bagagenetten tuimelden.
De hoofdconducteur wees ons op een
kleine opening, hoog in den bagagewagen,
waar eens een ruitje liad gezeten en ver
klaarde ons. Zie mijnheer, daar zal ik en ik
heb niets gekregen". j
Spoedig na licl ongeluk arriveerde de zoo
zeer benoodigde geneeskundige hulp. De
Eerste Hulpdienst uit Leiden behoorde mei
dr. van der Stoei uit Voorscholen lol de eer
sten, die op de onheilspiek arriveerden en
kort daarna verschenen ook de directeur van
den Gem. Geneeskundigen Dienst uit Lei
den, dr. Horst en de Roode Kruistrein met
de spoonregbrigade van het Academisch
Ziekenhuis onder leiding van dr. Suer-
toondt
Het tweede slachtoffer, waarvan men met
kekerheid de identiteit kon vaststellen, was
,de heer Lobo uit Amsterdam. Ook zijn echt-
kenoote, de bekende actrice mevrouw Grc-
»ha Lobo-Braakensiek, blies zonder tot be
wustzijn te zijn gekomen, den laatsten adem
V'k De beide becnen waren haar finaal af-
kekueld.
De zwaargewonden, die allen in hel
-rijtuig waren gezeten, waren de heer
,b tiageman, het verdienstelijk Litteris Sa-
frum-lid en mej. van Schaik, beiden al-
ver, mevrouw L. Eichslrien uit Berlijn, de
-^r L J, Metz uit Amsterdam en de leer
ling-machinist K. van Ettikoven uit Amers-,
loort. Niet-ernstig verwond werden de 4-ja-
rige Ohristine Barthen, alhier, mevrouw
Van" Raalt-Ommering uit Vlaardingen, de
heer A de Vries uit Amsterdam, de wed.
Sehweiger-Harms uit Amsterdam en mej.
Bont uit Leiden.
In aanmerking genomen den ontzetten-
den chaos moet het werkelijk verwonde
ring wekken, dat nog niet meerdere slacht
offers te betreuren zijn. Onze pen weigert
alle tooneelen te beschrijven, die zich aan
ons oog voordeden. Het geheel was té lu
guber, dan dal wij er op deze plaats gewag
van zouden willen maken.
Door de overige passagiers werd overal,
voorzoover dit althans in hun vermogen
lag, de behulpzame hand geboden, van een
paniek was dan ook geen oogenblik sprake.
Onmiddellijk nadat de dooden en ge
wonden geborgen waren, werd onder leiding
van ir. Arnold chef van tractie in de in
spectie 'Amsterdam een aanvang gemaakt
met het opruimingswerk. Daarbij waren
aanwezig ir. Claringbout, inspecteur van de
lijn in de sectie Amsterdam die den dag te
voren juist als leider was opgetreden van
een Roode Kruis-brigade, welke assistentie
verleende hij een gefingeerde spoorweg
ramp, ir. Wouters, inspecteur in de sectie
Rotterdam, ir. Koudeis en ir. Posthumus
Meyer uit Amsterdam en ir. Kok, adj. in
specteur te Rotterdam.
Terloops werd door ons vermeld, dat ook
de spoorlijn van Leiden naar Den llaag ge
heel versperd vras, zoodat het verkeer Am
sterdamRotterdam vice-versa over Utrecht
werd geleid. Het vervoer LeidenDen Haag
had plaats over de trambaan der N. Z. H.
T. M., op welk traject de spoorwegabonne
menten geldig waren en extra-trams werden
ingelegd. Het treinverkeer was natuurlijk
danig in de war. In de richtnig Amsterdam
kwamen verscheidene treinen te vervallen,
terwijl uit de richting Utrecht de treinen
met vertraging binnenkwamen.
De trein AmsterdamParijs, welke korten
tijd Da het ongeluk op de noodlottige plaats
arriveerde, keerde na ongeveer een uur ge
wacht te hebben naar Leiden terug met
medeneming van een aantal gewonden, die
naar het Acad. Ziekenhuis werden overge
bracht.
Gisteravond laat was de Leidsche stations
chei, de heer van der Born, nog niet in staat
ons iets omtrent de oorzaak mede te deelen.
Men hoopte evenwel in den afgetoopen
nacht zóóver met het opruimingswerk te vor
deren, dal het verkeer Den HaagLeiden
over één lijn zou kunnen wofden hervat. In
ieder geval zou H. M. de Koningin, die voor
nemens was zich morgenochtend per trein
van Den Haag naar IJmuiden ie begeven,
de reis van Den Haag naar de Sleutelstad
per auto ondernemen, om den tocht met den
trein, welke om 8 u. 2 m. uit Leiden ver
trekt, te vervolgen.
Voor Haar vertrek uit Leiden heeft H. M.
met belangstelling naar den toestand der
slachtoffers doen informeeren.
Begrijpelijkerwijze was de belangstelling
vanuit Leiden gisterenmiddag en gedurende
den geheelen avond enorm.
Kort nadat de treurige mare bekend was,
spoedden zich de wandelaars, iietsers en
automobilisten in eindelooze rij naar het
terrein; waar de Leidsche en Voorschoten-
sche politie, bijgestaan door de Marine
Kustwacht en een aantal veld-artilleristen.
er voor zorgden, dat de nieuwsgierigen op
een eerbiedigen afstand werden gehouden.
En gedurende den geheelpn avond zag men
overal in de stad groepjes menschen bijeen
staan, waarbij steeds de treinramp het on
derwerp van het gesprek uitmaakte.
De meeste drukte heerschte begrijpe
lijkerwijze in de nabijheid van het Acade
misch Ziekenhuis, waarheen de dooden en
gewonden werden overgebracht. Hier waren
het de C. J. M. V.-padvinders, die de ang-
stig-vragende menigte op een afstand hiel
den en zorgden, dat de auto's met gewon
den ongehinderd konden passeeren.
Wat overigens te zeggen van een boer, die
tegen een „vergoeding" van 15 cents het
publiek in staat stelde de ramp van betrek
kelijk korten afstand te aanschouwen? Het
gruwt ons daarover nog één woord te schrij
ven.
Volkomen kunnen wij ons indenken, dat
het voor den betrokken eigenaar minder aan
genaam was, dat zoovelen zich over zijn
land naar de onheilspiek begaven, doch
wanneer die mijnheer daarvan financieel na
deel ige gevolgen zou ondervinden, ware het
voor hem een kleine- moeite geweest zich
tot een der meerdere aanwezige polilie-auto-
riteiten te wenden met het verzoek den toe
gang te willen doen afzeilen. Wij kunnen
niet aannemen, dat assistentie geweigerd
zou zijn.
Door do justitie werd onmiddellijk een
onderzoek naar de oorzaak van de cata
strophe ingesteld, tot welk doel van het par
ket uit Den Haag reeds gisteravond de hee-
rtn mr. Poolman en mr. Engers aanwezig
waren.
r
Omstreeks C uur circelde een vliegmachine
goruimen tijd boven de rampplaats.
De pers werd op last van de justitie niet
meer toegelaten
Waarschijnlijk is de Jumbo-locomotief
3719 uit de rails gesprongen en tegen de
andere rail aangekomen. Aan de biels was
te zien dat de wielen er over gereden had
den.
Een landbouwer, die, in het land zijnde,
het ongeluk zag gebeuren, dacht met een
aardbeving te doen te hebben ,zoo geweldig
was de schok,
Poststukken vanuil de richting Den Haag
werden niet bezorgd. De postbestelling was
ook in de war.
Door de politie uit Leiden werd het ver
keer nabij de Vink geregeld.
Tenslotte willen wij hier laten volgen,
hetgeen ons dr. II. Rümke, uit Den Haag,
die in dezelfde coupé, waarin ook het echt
paar Lobo was gezeten, meereisde. In deze
coupé, de tweede van den personentrein,
zaten vijf passagiers. Dat de heer en me
vrouw Lobo gedood werden en de overige
passagiers in het geheel geen letsel bekwa
men, moet worden toegeschreven aan het
feit, dat het artistenpaar aan den kant zat,
waarvan de achterwand staande bleef, zoo
dat zij lusschen het hout bekneld raakten.
Dr. Rümke en een andere heer werden
van achter uit de coupé naar voren geslin
gerd en kwamen door de opening, waar
eens de voorwand zat, in de moddersloot
terecht. Beiden kropen tegelijk uit het on-
frissche bad; hun ongelukkige medepassa
giers werden beiden in stervenden toestand
op kussens aan den walkant gelegd.
Toen tien door een R.-K. geestelijke ge
vraagd werd of zij de absolutie wilden ont
vangen, werd geen antwoord meer vér-
kregen. Zonder tot bewustzijn te zijn terug
gekeerd, zijn beiden ter plaatse overleden.
De meeste gewonden bekwamen been
fracturen; het duurde echter slechts heel
kort, dat de gewonden zonder voldoenden
geneeskundigen bijstand bleven, daar al
spoedig van verschillende kanten hulp op
daagde.
Onze zegsman, dr. Rümke, is onmiddel
lijk naar de slachtoffers toegegaan en heeft
hen de pols gevoeld, doch veel kon hij ook
niet uitrichten, daar het noodige materiaal
hem ontbrak.
Toen er assistentie kwam, zoo zeide dr. R.
ben ik zoo gauw mogelijk weggegaan. Ik
was zelf te veel geschokt, dat voelt u.
De treinconlroleur Pabst uil Den Haag,
vertelde ons, dat hij onmiddellijk na de
ramp maatregelen heeft getroffen, dat de
Parijsche trein, welke even later de nood
lottige plek moest passeeren, tijdig tot stil
stand kon worden gebracht.
De Minister van Waterstaat, de heer
Van der Vegle heeft zich hedenochtend,
vergezeld van den hoofdinspecteur-geiTeraal
der Spoor- en Tramwegen, den heer ir. van
der Vegt-naar het terrein van de spoorweg
ramp begeven teneinde zich ter plaatse een
indruk te vormen van het voorgevallene.
Toen wij hedenmiddag omstreeks 12 uur
aan het station alhier naar den stand van
het opruimingswerk informeerden, deelde
men ons mede, dat men er nog niet in ge
staagd was ook maar één lijn vrij le maken.
Waarschijnlijk zou eerst laat op den dag
het verkeer naar Den Haag hervat kunnen
worden.
De reeks onbeschadigde wagens benevens
liet C-rijluig, waarvan de eerste coupé werd
ingedrukt, zijn thans weggehaald.
De bagagewagen en het verongelukte per
sonenrijtuig zijn in stukken gezaagd, doch
kunnen niet verwijderd worden, voorat ©er
ook de postwagen, welke dwars op de lijn
naar Rotterdam ligt, opgeruimd is.
Van de locomotief zijn le over genoemde
lijn uitstekende deelen gedemonteerd.
Hedenmiddag hoopte men ook den post
wagen te kunnen verwijderen, zoodat dan
de lijn weer vrij zat zijn.
Het passagiers- en goederenvervoer wordt
dus nog steeds omgeleid over Woerden
Gouda, waarbij de gewone dienstregeling
van kracht is.
Het echtpaar LoboBraakensiek.
Het echtpaar LoboBiaakentiek. f
Wel plotseling zijn deze beide kunstenaars
ons ontvallen! In hen verliest de tooneel-
wereld een tweetal bekwauie vertegenwoor
digers, die menig moment van genot en
schoonheid hebben verschaft.
Lobo was wat meer teruggetrokken, doch
Greetjc zooals zells een groot deel van het
publick mevr. Lobo placht te noemen, stond
vooraan in en bij alles wat op het loonecl
betrekking heeft. Het groote publiek kende
haar daarom meer en beter dan haar echt
genoot. De aankondiging, dat Greta Lobo
Braakensiek zou meespelen was altijd een
attractie. Piltig en vol charme was steeds
haar spel en groole verwachtingen werden
nog omtrent haar gekoesterd als tragedienne.
Zooals gezegd meer teruggetrokken was de
heer Jessurun Lobo, maar ook zijn spel had
zeer goede kwaliteiten.
Serieus en vol ijver waren beiden. Zij
hadden hart voor hel looneel, dat hen zeer
na lag. 't Was voor hen meer dan een
„broodwinning".
Zij zullen nog lang in de herinnering blij-
Zecr jong kwam Greta Braakensiek, af
komstig Uit een arlislenfamitie, reeds op do
planken. Zij debuteerde in den aanvalligen
leeftijd van4 jaar. 't Was natuurlijk
wel heel bescheiden maar 't was toch een
begin; een paar woorden in Frou-Froul Zij
bleef kinderrollen spelen, cufmineerend in
„De Kleine Lord".
De school der praclijk heeft haar gevormd.
Na rondzwervingen bij allerlei gezelschap
pen, waar allerlei draken werden gespeeld,
kwam zij in 1898 bij ,,'t Nederlandsch".
Aanvankelijk bleef zij nog ietwat op den
achtergrond, maar toen zij de hoofdrol in
„Aties huwelijk" van mevr. SimonsMees
had vertolkt zulks op aandrang der
schrijfster, die aanvoelde over' welke ge-
voels-accenten „Greelje" beschikte was
zij op 't eerste plan. Het is niet doenlijk op
te noemen alle rollen, door haar tot leven
gebracht. Stippen wij van de stukken slechts
aan: Nora, de Wilde Eend. Freuleken, Ge
kocht en Betaald en dan haar latere glans
rol in Pygmalion met de beroemd geworden
woorden „ben je belDan haar jubi
leum in De Opgaande Zon.
In 1915 verhuisde ze naar Verkade in Den
Haag. Kort maar. Weldra was ze terug in
Amsterdam, waar ze zich meer thuis voelde.
Zij zwierf daar langs verschillende gezel
schappen tot zij mede hielp oprichten „Co-
moedia", dat ook Leiden eenige maten aan
deed. Denke men b.v. aan de „Herbergier
ster".
De laatste jaren waren niet haar geluk
kigste. Veel had zij met ziekte te kampen,
zoodat zij slechts eenige gastrollen vervul
len kon.
Een paar jaar geleden meenden beiden
dal het maar beter was dat ze hun huwelijk
ontbonden. Maar toen de band verbroken
was, voelden ze al spoedig dat zo toch bij
elkaar hoorden. Woensdag den dag vóór het
ongeluk, den verjaardag van hun 16-jarigen
loon Ben. waren zij in Amsterdam opnieuw
getrouwd. Behalve Ben, had mevrouw Lobo
nog een zoon van 22 jaar uit haar huwelijk
met den heer Richard.
De beide Lobo's kwamen uit Den Haag
van een repetitie in het Trianon Theater.
Daar zouden ze 15 September Kruis ot
Munt gaan spelen.
Met haar echtgenoot zou zij dit winter
juist weer deel uitmaken van Tartaud's
nieuwe gezelschap in Rotterdam, Het
heeft niet zoo mogen zijn.
46 jaar oud is zij weggerukt. i I
Daarna hebben wij ons in verbinding
gesteld met het Academisch Ziekenhuis,
waar men ons omtrent de aldaar verpleegde
gewonden als volgt rapporteerde:
Van Ettikoven: toestand zorgelijk, Bij
kennis; de heer de Vries: goed, btj kennis;
de heer J. J. Metz; iels beter dan gisteren,
doch zorgelijkde beer B. Hageman: iets
beter; mevr. Eichstrien, zorgelijk; mevr,
van Raait, iets betermej. van Schaik, naar
omstandigheden redelijk wel.
Behalve de Beide laatstgenoemden, 'die
rustig sliepen, hadden «We patiënten een
onrustige nacht, ■- -■- - -f
Jasper in Eva Bonheur, de aartsbisschop in
St Joan.
Ook als regisseur had de overledene ver
diensten en eveneens als vertaler van too-
neelwerken.
Hij was 3 jaar jonger dan zijn eohtge-
noole.
D. Jessurun Lobo heeft eerst de ToOneel-
schoof bezocht na een goede schoolopleiding.
In 1905 het eind-diploma behalend, kwam
hij direct aan Het Nederlandsch. Meestal
gaf men hem kleinere rollen, een enkele
maal een groote, als b.v. Willem van den
Bank in De Veroveraar. In 1911 ging hij
naar Royaards om na 3 jaar terug te keeren
bij zijn eerste liefde. Lang bleef hij niet
Verkade haalde hem naar den Haag; ln 1918
bracht Heijermans hem naar Amsterdam
terug, waar hij in IJsbrand een mooi 6Ucces
boekte. Soberheid was zijn grootste kracht
Van zijn rollen willen we nog noemen
We laten hier een lijstje volgen van d»
voornaamste spoorwegongelukken, die in de
laatste 44 jaren in ons land gebeurden, zoo
ais de „Tel." die geeft.
Vogelensan g, 11 Aug. 1882.
Twee treinen liepen, ten gevolge van het
niet in acht nemen dor seinen, op elkaar,
Dooden: 2; gewonden; 7.
Ruinerwol d, 2 Jan. 1888. Een
trein uit Meppel en een trein uit Groningen
liepen op elkaar. Dooden: 3; gewonden: 7,
De malerieele schade was belangrijk.
O v e r v e e n—Z andvoort, 10 Aug.
1890. Door te sterk remmen ontspoorde
een trein. Dooden: 1; verscheidene ge
wonden.
Breda, 10 Juli 1894. Door het door
glijden van een der treinen ontstond er een
botsing lusschen trein 560 en trein 686.
Dooden: 2 hoofdconducteurs; gewonden:
2 beamblen.
C a p e 1 1 e, 15 Nov. 1899. Door een
samenloop van omstandigheden liep trein
80 op een 9tilstaanden trein. Dooden: 8;
gewonden; 12.
T w e 1 I o, 22 Dec. 1900. Ten gevolge
van onoplettendheid van een d.d. klerk liep
trein 238 op trein 927. Dooden: 2; gewon
den: verscheidene.
Boxtel, 6 Sept. 1903. Door ver
keerden wisselstand ontstond er een botsing
tusschen de treinen 1207 en 1485. Dooden:
1 conducteur; gewonden; eenige andere
conducteurs. De malerieele schade was
aanzienlijk.
Purmerend, 5 Sept. 1905. Door
onbekende oorzaak ontspoorde trein 769.
Dooden: 1; gewonden: verscheidene.
Simpelveld, 8 Dec. 1910 Ten ge
volge van onvoldoende remmen ontspoorde
trein 1322. Dooden: 1. De materieete schade
wa9 aanzienlijk.
R ij k u i t (spoorweg Mechelen—Terneu-
zen), 3 April 1912. Trein 42 kwam in
botsing met eenige ledige wagens. Dooden:
1; gewonden: eenige reizigers.
Axel (spoorweg MechelenTerneuzen)
5 Sept. 1913 Ten gevolge van een ver
keerden wisselsland ontspoorde trein 107.
Dooden: de stoker.
Roermond. 2 Jan. 1913. Tengevolge
van onnauwkeurigheid van het personeet
botste trein 1515 op trein 1365. Dooden: 2,
gewonden; 5. -
BeilenHooghalen, 85 Dec. 1918.
Vermoedelijk door het breken van een
koppeling ontspoorde een reiitgerslrein.
Dooden: 5: gewonden 2. De meterieelê scha
de was belangrijk.
Leiden, 17 Jan. 1914. Twee locomo
tieven botsten op elkaar. Dooden: 1, ge
wonden S.
Hattemerbroek, 3 Jan. 1916.
Door verkeerden wisselstand ontspoorde
trein 146. Dooden: 1; gewonden: 3.
Houten, 7 Juni 1917. Ten gevolge
van onoordeelkundige samenstelling van
don trein ontspoorde de Koninklijke trein.
Gewonden: 96.
D e V o r k, '4 'Aug. 191B. Twee goede
rentreinen loepen op elkaar, Dooden: 3}
gewonden: 5,
Jfeeip, IS Sept. 1919. Ten gevolge
van dijkvsrzakking stortte trein 109 van
den Spoordijk. Dooden: '40; gewonden:
een 60-tal,
