No. 20339.
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 5 Juli
Derde Blad Anno 1926,
BUITENLANDSCH GEMENGD
UIT DE RIJNSTREEK.
UIT DE OMSTREKEN.
GENEESKUNDIGE BRIEVEN.
Het verongelukte passagiersvliegtuig.
De zesde, zwaar gewonde passagier van
diet bij Rosshaupt gevallen vliegtuig (van de
Franco-Roumainel is bezweken ti)dens bet
yervoer naar het ziekenhuis.
Groote spoorwegramp in Frankrijk.
De sneltrein le Havre—Parijs is nabij
Achères (departement Seine-vt üisej gede
railleerd. De locomotief liep daar bij een
kruispunt uit de rails, len gevolge waarvaQ
ook de vijf daarop volgende waguiis '^ede-
gesleurd en in elkaar werden gedrukt De
bevrijding der in de puinhoopeu ingesloten
slachtoffers is nog niet geëindigd, waardoor
ook het aantal dooden nog met precies vasl-
BtaaL Reeds zijn echter 17 lijken te voor-
schijn vebracht. Twee gewonden zijn inmid
dels bezweken. Volgens de „Malin" moeten
er 97 gewonden zijn. -
Blijkens de inlichtingen, verstrekt door
dm minister van Openbare Werken, zijn de
oorzaken van de ontsporing bekend. De loco
motief ontspoorde na door de bocht te zijn
gereden met een snelheid, die belangrijk
grooter was dan de voorgeschreven snelheid.
Bovendien had de trein op een evenwijdig
spoor moeten worden gebracht, in verband
met een verzakking, veroorzaakt door liet
noodweer, en dus juist langzamer moeten
rijden.
Daar de toestand van de atmosfeer bui
tengemeen slecht was op hel oogenblik van
de ramp, is het zeer waarschijnlijk, dat de
machinist de signaalschijf niet gezien heeft,
waarmee de verlangzaming werd aangege
ven. Uit de diagrammen blijkt overigens,
dat de trein zelfs niet door het sein heen is
gereden. Dc locomotief is dus ontspoord op
het oogenblik, dat zij met te groote snelheid
op het kruispunt aankwam, en zij steurde de
.wagons mede-
Een reeks ernstige weersongevallen.
Onweer heeft een groot deel van Duilsch-
iand geteisterd.
Nabij Berlijn sloeg de bliksem in
een gelijkvloers gelegen kegelbaan, waa.r
honderden vrouwen en kinderen en enkele
mannen een schuilplaats hadden gezocht.
Eén enkele, ontzettende kreet weerklonk,
ioen volgde een vreeselijk gekraak. Het dak
was ingestort, allen onder zich bedelvend.
Het duurde tien minuten voordat het bij de
ontzettende paniek, die ontslaan was, aan
■twee veldwachters mogelijk wan, hulp te or-
ganiseeren. Zij gaven noodsignalen en al
spoedig verschenen meer veldwachters en
Roode Kruis afdeelingen uit Woltersdorfer
'en Erkner ter plaatse.
De beambten beklagen zich bitter over
de loden van den communistischen „Roter
Frontbund", die te Woltersdorfer hulp ver
leenden, doch die inmiddels de veldwach
ters aanrandden meldt men aan „De Crt."
De veldwachters moesten zich met alle
kracht verdedigen, om zich de aanvallers
van het lijf te houden. Twee doktoren uit
Erkner, ziekenverplegers uit Woltersdorfer
en drie dokters, die juist een uitstapje aan
het maken waren, verleenden de eerste hulp
Een der artsen werd eveneens door de com
munisten lastig gevallen. Tenslotte kon men
er in slagen, de nieuwsgierigen terug te
dringen en de reddingswerkzaamheden aan
te vangen.
Toen bleek, dat 15 personen meer of min
der ernstig waren gewond, terwijl 12 doo
den, namelijk 7 vrouwen en 5 kinderen, te
betreuren waren. De gewonden werden in
auto's gelegd, om naar het naastbijgelegen
ziekenhuis te Kalkberge te worden overge
bracht Het ziekenhuis bleek men echter
niet te kunnen bereiken daar door den orkaan
en den stortregen dc weg over een groot ge
deelte was losgewoeld, zoodat de auto's
moesten omkeeren, teneinde thans via Erk
ner het ziekenhuis te Köpenick te bereiken.
Bij het station Erkner bleek, dat de lager
- gelegen gedeelten van den weg meer dan 1
M. onder water stonden. Om die reden
moesten de gewonden worden uilgeladen,
om verder per spoor naar Köpenick te wor
den getransporteerd. Aan het station te Erk-
nef stierf een zwaargewonde vrouw.
He<t Reuzengebergte is door een ontzet
tende catastrophe geteisterd. Tegen zes uur
avonds hadden Zaterdag op verschillen
de plaatsen in het gebergte wolkbreuken
plaats, dit tot middernacht voortduurden,
binnen weinige minuten zwollen de beken
tot machtige stroomen. De oeverbewoners
werden bijma allen in bed door den vloed
verrast. Hierdoor moet de groote schade,
welke aangericht is, verklaard warden.
In het bijzonder hebben de dorpen Ar-
netenberg, Hermsdorf, Giersdorf en Schmie
deberg geleden. Meer dan twintig huizen
zijn geheel of gedeeltelijk vernield. Schuren
paviljoens en daken werden door het water
weggespoeld en liggen vernield tusschen
dede rotsblokken. Bloeiende tuinen zijn
met een laag slijk bedekt. In de huizen in
de dalen staat het water een meter hoog.
Te Hermsdorf stortte om één uur des
nachts de groote brug in. Vijf personen ge
raakten in den stroom. Aan redden viel
niet te denken. In het geheele gebied zijn
ongeveer tien bruggen vernield.
De verliezen aan vee en materiaal zijn
zeer groot en kunnen nog niet worden
ovverzien. Vele honderden gezinnen zijn
door het rerlies van huisraad en vee in
ellende gedompeld. Pensiongasten, van wie
.velen juist waren aangekomen, ontwaakten
pas, toen de alles met zich meesleurende
stroom hun bedden omspoelde.
Een telegram uit Belgrado aan de Chi
cago Tribune" meldt-, dat bij eon hevigen
storm, in het Zuiden van Servië een hon
derdtal personen om het leven gekomen fs.
Ten gevolgd van de stortregens, in de
^a^en€eYa^eD- hebben, naar ge
meld wordt, in verschillende deelen van
Roemenië overstrooimngen plaats gehad,
welke groote schade aan de bezittingen
bcèxeji hebben toegebracht en die het
spoorwegverkeer hebben ontwricht. Ga--
latz en Rosiori staan onder water, evenals
vele plaatsen in Zuid-Bessarabië.
De oogsten zijn in een groot gedeelte
van het land gelukkig reeds binnenge
haald.
In den afgeloopen nacht is de overstroo
ming, speciaal in de streek van Sombor,
nog verergerd. Hier zijn n.l. 30.000 H.A.
overstroomd. Het staatsdomein van Belie
staat ook onder water.
Volgens een bericht uit Santiag^ van
Vrijdag j.l zijn sedert drie dagen de ver
bindingen met de overige deelen van Chili
tengevolge van den sterkeD regenval ver
broken. Het spoorwegverkeer is door over
stroom! ng stil gelegd. Te Valparaiso had de
i-n aanbouw zijnde haven veel te lijden. De
totale schade wordt op 90 rcillïoen p**os
geschat.
Ontplofnngsranip te Calcutta.
Een ontzettende ontploffing heeft in een
chemische fabriek in het noordelijke deel
van Calcutta plaats gehad. Er zijn twee
dooden en 28 gewonden.
Goederenstation afgebrand.
Het goederenstation te Dijon (Fr.) is
door brand verwoest.
Een Witte Olifant.
2 Juli 192G.
Wanneer de Engelschen in 't dagelijksch
leven spreken van een „White Elephant
dan bedoelen zij hiermede iels zeer kost
baars, zonder van eenig nut te zijn voor
wie of wat dan ook.
Dit jaar is er nu in den beroemden die
rentuin le Londen een werkelijke witte
olifant te zien, doch alleen maar gedurende
de zomermaanden, voor welken tijd het
beest te leen is daar geld noch goede woor
den in staat waren het' te koopen. Ik ben
gisteren het wonder gaan aanschouwen, en
was zoo gelukkig één van de Burma-inboor-
lingen, die het dier bewaken, aan 't spreken
te krijgen. Zeer interessant was zijn relaas,
verleid in gebrekkig Engelsch, en ik wil U
eenige bijzonderheden meedeelen.
In Burma en Siam wordt' een witte oli
fant als een heilig dier beschouwd, en het
i« nog niet zoo heel lang geleden, flat het
vangen van een witte olifant met groote
feesten gevierd werd; de man, die het dier
ontdekt had, werd onmiddellijk in den adel
stand verheven, een groote som golds uitge
keerd, en vrijgesteld van belasting voor do
rest van zijn leven. De glifant wordt bui
tengewoon goed verzorgd, krijgt zijn voedsel
uit gouden bakken en groote veeren-waaiers
worden gebruikt om hem tegen insecten te
beschermen. In de 16de eeuw voerden de
naties van Pegu en Siam oorlog gedurend
menig jaar om het bezit van één witte oli
fant, en duizenden jonge mannen en vijf
Koningen verloren aldus het leven.
Men begrijpt, dat het dierentuin-comité
alhier een grool'e verantwoordelijkheid op
zich genomen heeft, dit kostbare dier al
hier ten toon te stellen. Het wordt dan ook
dag en nacht bewaakt' door één der vijf in
boorlingen, die de persoonlijke staf van den
grooten viervoeter uitmaken. Een speciaal
huis is voor den hoogen gast gebouwd, en
bovenin bevindt zich een speciale verdie
ping voor de „attendence".
Pawa ("t geen „wit" beteekent) is onder
zocht door experts, en een bona-fide albino
bevonden. Zijn haren zijn puur wit maar
zijn huid vleeschkleurig: zijn kleine oogjes
zijn bleek, en geven den indruk van paar-
len. Het geheel is een merkwaardige ver
schijning.
De Londensche dierentuin telt vele oli
fanten, waarop kinderen een ritje kunnen
maken voor een paar pennies: Pawa echter
is heilig, en niemand mag zijn edele rug be
klimmen.
Mijn donkére informant wist mij te ver
tellen dat. voorzoover bekend dit de
eenige witte olifant in de wereld is. Een rijke
Indische radja heeft al f 160.000 voor hem
geboden, maar witte olifanten zijn niet te
koop.
J. K.
Alphen. Burgerlijke Stand.
Bevallen: A. M. J. van Vliet geb. Moons, z.
T. van 't Wout geb. Koppe, d. G. van
Kreuningen geb. van Eek, z. J. N. Wieg
man geb. Verkerk, z. J. Ph. Martens geb.
Lammers, d. N. Verboom geb. Lam, z.
M. Bol geb. de Jong, z. C. Lok gob. Vis, z.
C. Uittenboogaard geb. Esveldt, d.
Overleden: K. M. van Ommering echtg.
van J. van der Stoel, 56 jaar D. Heem-
rood wed. van W. van Staveren 71 jaar.
Gehuwd: W. van der Ende j.m. 25 jaar
en C. de Boer jd. 20 jaar.
Donderdag 8 Juli te 8 nam. zal in de
muziektent aan de Zaalbergstraat het twee
de zomerconcert worden gegeven door de
mond-harmonica-vereeniging „Jong Hol
land". Het programma luidt: 1. Volle wind;
2. Vieuze Camarades; 3. En avont le petit
Tambour; 4. Je vous aime; 5. Retour au
Front. Pauze. 6. Marche Jong Holland; 4.
Spearmint; 8. Verschmahte Liebe; 9. Tout
charnaij; 10. Homnage a lTJnion.
Alkemade. Burgerlijke Stand.
Geboren: Adrianus Theodorus, z. v. Adri-
anus Engel en Margaretha v. d. Broek.
Charles, z. v. Marinus Heynes en Charlotte
Isabella Francina Agnes v. Bergem.
Gehuwd: Jacobus Josephus Ludlage, jm.
ond 27 jaar en Alida Johanna v. d. Meer,
oud 23 jaar.
Bevolking. Gevestigd gedurende
Juni: G. L. M. v. d. Hoorn, van Ginneken.
PSchuilenburg, van Haarlemmermeer.
A. M. v. d. Wissen, van Den Haag. M.
A. v. d. Ploeg, van Woubrugge. J. M.
Borst, van Woubrugge. W. M. v. d Meer,
van Buitenzorg. H. A. Janmaat, van Am
sterdam. Wed. S. Ligthart, van Nieuw-
veen. J. n. Zandvliet, van Woubrugge.
ft. R- v- Stam, Haarlemmermeer.
C. A. v. d. Zon. van Leiderdorp. J. W.
v. d. Meer, van Beverwijk. A. C. Witlc-
man, van Leiderdorp. Th. H. Willeman,
van Leiderdorp. J. E. Elstgeest, van Uii-
lioorn.
Vertrokken: A. C. Brederode, naar Nij
megen. W. G. Hoogenboom, naar Koude
kerk. P. R. Doeswijk, naar Voorschoten.
A. P. v. d. Velden, naar Noord-Amerika.
P. J. v. Egmond, naar Woubrugge.
Th. Groen in 't Woud. naar Woubrugge.
A- v. d. Hulst, naar Alphen a. d. Rijn.
B. J. v. Graas en gezin, naar Leimuiden.
W. de Lange, naar Leiden J. C. Hoogen
boom, naar Warmond. J. Th. v. d. Poel,
naar Bodegraven. J. J. Rietbergen, naar
Den Haag. P. Olycrhoek, naar Haar
lemmermeer. M. C. Schakenbos. naar
Voorschoten. J C. van Rijn, naar Zoe-
termeer. C. G. J. Heemskerk, naar .Den
Haag.
Oud-Ade. Vrijdagmiddag is de lier
van de brug bij de woning van den heer
G. van Haaslregl alhier stuk gereden met
een hooiwagen van den veehouder P. B.
alhier, liet ongeval is te wijten aan het op
hol slaan van het voor den wagen gespan
nen paard. Verdere ongevallen kwamen
niet voor.
Waddingsveen.. Aan het postkantoor
alhier is terugontvangen een poststuk, ge
adresseerd aan den Raad van Arbeid ie
Utrecht, waarvan de afzender onbekend is.
B u' r g e r 1 ij k e Stand. Geboren
Jacobus Adrianus, z. v. J. v. Velzen en
M. C. Verkley. Grietje, d. v. J. Hofman
en A. G. Brouwer.
Getrouwd: J. Brouwer en M. E. Spruiten-
burg. D. v. d. Berg en C. Huizer.
Voor de betrekking van wegwerker
aan den Zuidplaspolder alhier hebben zich
reeds racer dan 50 sollicitanten aangemeld.
De collecte voor d^n ge wapenden
dienst heeft in deze gemeente een bedrag
van f 65.964 opgebracht.
Aan het postkanfoor alhier werd ge
durende de maand Juni 1.1. ingelegd
15268.47, terugbetaald f4973.40. Het laat
ste door dat kantoor uitgegeven boekje
draagt het nummer 3370.
Haart emmermeer In de Zaterdag ge
houden bestuursvergadering van de ver-
eeniging van Opstalhouders werd besloten
zich°nog niet neer te leggen bij het besluit
van liet bestuur van den Haarlemermeer
polder tot verhooging der opstalrechten en
het protest met kracht voort le zetten.
De 14-jarige knaap A. P. was 's avonds
in de genievaart aan 't zwemmen en kwam,-
terwijl hij naar beneden dook, met 't hoofd
op een op den bodem liggenden grooten,
scherpen steen terecht. De jongeling werd
ernstig aan het hoofd- verwond en moest
direct onder geneeskundige behandeling
worden gesteld.
Zaterdag bevond zich op den Lijnder-
dijk nabij Halfweg een vrachtauto, waarvan
de lading in een aldaar in de Ringvaart lig
gend vaartuig moest worden overgeladen.
De schipper de W., die den bestuurder een
teeken gaf hoe vér hij rijden moest' om 't
vaartuig zoo dicht mogelijk le naderen, had
't ongeluk zoodanig te vallen, dat hij door 't
gevaarte overreden werd.Met een ernstig
gekneusd been werd hij opgenomen en bij
een dokter gebracht
Terwijl mej. V. aan den Spaarnwou-
derweg alhier, een emmer water wilde
scheppen uit een welput, raakte ze haar
evenwicht kwijt en schoot, ze voorover in
den vrij diepen put. Op haar hulpgeschrei
kwamen de buren toesnellen, die er in
slaagden de vrouw uit haar benarde positie
te bevrijden.
Een 10-jarig meisje was bij den land
bouwer G. in aan den IJweg Haarlemmer
meer aan 't spelei\. Plotseling kwam ze te
vallen en onder den boom van een machine
terecht. Ernstig gekneusd weid ze opgeno
men. De ontboden geneesheer constateerde,
dat ze een arm had gebroken.
De heer v. d. P. reed met een met
bloembollen bèladen wagen, waarvoor een
paard was gespannen, nabij de Cruqriusbrug
op den Kruisweg alhier. Het paard schrok
plotseling voor een passeerende auto, werd
schichtig, nam een zijsprong en kwam met
't geheele gerij in de wegsloot terecht. De
bestuurder wist er intijds af te springen. De
wagen werd ernstig beschadigd en aan de
ladling werd belangrijke schade toegebracht.
Hillegom. De heer Kijne, architect, is
van een ladder gevallen en heeft een zijner
armen ernstig bezeerd. Na een behandeling
door twee doctoren hier ter plaatse, is hij
in het Academisch ziekenhuis te Leiden on
derzocht, waar bleek dat beentjes van den
elleboog gebroken waren.
Burger 1. -Stand. Getrouwd:
Tli. A. Denaijere en C. Cr. Buckens. H. A.
Goemans en E. M. Dekker. A. G. Scheep
maker en M. II. Giesbergen. L. v. d. Wolf
en M. Dibbets.
Bevallen: H. OostendorpOtten, z. M.
B. HuismanBoshove, d. L. der Neder
landen van der Niet, z.
Overleden: G. BosKoger, 40 jaar.
Katwijk. Langs den Wassenaarschen
weg geraakte gistermiddag een auto met de
inzittenden te watef. De vijver waarin men
geraakt was, was niet al te diep waardoor
dus gevaar uitgesloten was. Men kon met
moeite vanuit de auto den wal bereiken en
kwam er dus met den schrik af. De auto zal
uitgetakeld worden.
Katwijk a. d. Rijn. De bijzondere maan-
delijksche collecte voor de N.-H. Kerk heeft
opgebracht f 100,02.
Katwijk aan Zee. Van de Irawlvissche-
rij kwamen Zaterdag te IJmuiden aan de
markt de loggers: KW 22 met f 163 KW
45 met f 123 KW 48 met f 276 en KW
170 met f 196 besomming.
Lisse. Zondagmorgen bij het uilgaan
van de Kerk ,Iiep de vrouw van den heer
Smakman tusschen de rails, en merkte
blijkbaar niet dat de tram in~aantocht was.
Ze kreeg een duw van de tram waardoor ze
over de straal kwam te rollen.'t Geluk wilde
echter dat ze buiten de rails rolde, daar
door niet werd overreden.
Bij den heer P. binnengedragen, verleen
de dr. Blok de eerste hulp. Het hoofd was
nogal gewond. Tegen den avond vernamen
wij dat haar toestand vrij redelijk was.
De heer S. Soesbergen alhier is be
noemd lot hoofd eener chr. lagere school te
Barger-Compascuum (Dr.).
Noordwijk-Binnen. Het bestuur van het
fanfarecorps „Excelsior" alhier deelde ons
mede dat het voornemens is op Donderdag
avond 15 Juli a.s. een concert te geven in de
tent op het Lindenplein.
Vermoedelijk heeft de baldadige jeugd
er genoegen in gehad om over den toch al
ontredderden Gooweg een prikkeldraad te
spannen, waardoor mej. A. alhier kwam te
vallen en zich aan het been verwondde.
Noordwijk-aan~Zee. Zaterdagmiddag
stelde de directie der waterleiding de op
den Noord-Boulevard alhier geplaatste
drinkfootera open.
Bij bijna alle tot op heden gebruikelijke
drinkfonteinen moeten de gebruikmakenden
zich van <je bij die fonteinen aanwezige
kroezen bedienen.
Voor het groote publiek heeft een derge
lijke lafenis iets minder aanlokkelijks,
waaraan dan ook het geringe gebruik, dat
van deze fonteinen gemaakt wordt, dient
toegeschreven te worden.
Behalve het geringe nut dezer fonteinen
door het weinige gebruik, bieden deze in
richtingen bovendien nog een gevaar voor
het minder kieskeurige publiek, waartoe in
hoofdzaak kinderen behooren door dc
groote kans op besmetting.
Deze nieuwe alhier geplaatste drinkfon-
tein is echter van al deze gebreken vrij.
Het systeem bestaat hierin dat direct
gedronken kan worden van de waterstralen
welke recht of schuin opspuiten, terwijl
het water, dat met den mond in aanraking
Is geweest wegvloeit.
Naar wij vernenrtsn, werd Zondag reeds
zeer druk van deze fontein gebruik ge
maakt.
Er was wel behoefte aan een dergelijke
inrichting, daar sedert een paar jaren de
alom bekende dorpspomp werd weggebro
ken. Dit was de eenige openbare drinkge-
legenheid.
Valkenburg. De collecte in de maand
Juni hebben bedragen in de N.-II. Kerk voor
dc armen f 28.37, voor de kerk f 70.80 terwijl
de inhoud der bussen f 16,44 bedroeg.
Burgerlijke Stand. Geboren:
Jacobus, z. van Jac. Slootweg en D. Post
mus.
Voorschoten. Burgerl. Stand.
Geboren Adrianus Johannes Daniël, z. van
L. C. J. v. Haastrecht en M. C. P. van Eijk.
Overleden: Levenl. aangegeven kind van
II. Rijswijk en J. B. Zandbcbrg.cn.
Hoewel nog geen officieele datum is be
paald, zal, naar wij vernemen, binnenkort
het nieuwe raadhuis in gebruik worden ge
nomen. Na de zomervacantie beginnen reeds
de lessen in het nieuwe schoolgebouw.
Yerscheidenen ingezetenen hbben voor
het nieuwe raadhuis een geschenk toegezegd
en ook enkele corporatieso.a. de burger
wacht, zullen met een passend geschenk niet
achterblijven.
Er heeft zich in deze gemeente een comité
gevormd dat zich ten doel stelt gelden te
verzamelen bij alle ingezetenen, om voor het
totale bedrag een versiering aan te koopen,
het nieuwe raadhuis waardig.
Wassenaar. In de Parochiekerk v. d. II.
Willebrordus alhier droeg Zondagmorgen de
eerw. pater J. G. van der Plas zijn eerste
H. Mis op.
De belangstelling van de zijde der ge
meen tenaren was bijzonder groot en uitte
zich vooral in het uitsteken der vlaggen en
het doen bezorgen van bloemen ten huize
van den feesteling. De H. Mis te half negen
opgedragen door den jeugdigen priester met
assistentie van den pastoor der parochie en
twee orde-broeders van den feesteling trok
een volle kerk.
Voor de kerk was een keurige versiering
van zuilen met fraaie bloemen aangebracht,
fraaie bloemen aangebracht.
CIV.
De geneeskundige brief.
Het is voor de derde maal, dat ik dit
hoofd boven mijn brief plaats. In mijn eer
sten brief gaf ik mijn opvatting over het
geen een geneeskundige brief in een dag
blad behoorde te zijn en le bevatten. Een
jaar later toetste ik die opvatting aan de
sedert opgedane ervaring. Aanleiding om
het onderwerp nogmaals te behandelen,
vind ik in een artikel van dr. W. Schuur-
mans Stekhoven over geneeskundige jour
nalistiek in verband met volksvoorlichting.
Bovendien is mijn ervaring, nu reeds meer
dan honderd brieven verschenen zijn, zoo
veel grooter geworden, dat het „driemaal
scheepsrecht" niet misplaatst is en er een
zekere bekoring in ligt, mijn ervaringen
eens te vergelijken met die van een zoovee!
jongeren doch geenszins minder productie
ven medicus-journalist als dr. S. S.
Het stemt tot vreugde, dat ons beider er
varingen tot in bijzonderheden overeen
stemmen. Met name de moeilijkheden, aan
populair-wetenschappelijke geschriften ver
bonden, de voetangels en klemmen, waar
mede de journalistieke weg bezaaid 13,
schijnt ook dr. S. S. te hebben ondervonden,
anders zou hij deze niet »oo duidelijk kun
nen beschriiven.
Toch ben ik het volmaakt met hem eens,
wanneer hij de meening verwerpt, dat liet
om die reden maar beter zou zijn, in het
geheel niet te schrijven. Het publiek vraagt
er nu eenmaal om. Natuurlijk mag dit mo
tief op zich zelf niet voldoende zijn om er
nu ook maar op los te schrijven. Maar het
dat door voorlichting op algemeen hy
giënisch en medisch gebied door doelmatige
artikelengesticht wordt, kan niet ontkend
worden. En dan is het beter dat het ge
schiedt door iemand, die niet alleen ter
zake bevoegd en kundig is, doch die tevens
de gevaarlijke klippen weet te omzeilen,
dan dat aan den wensch van het publiek om
over bepaalde onderwerpen wat te lezen,
wordt voldaan door personen, die óf niet
voldoende op de hoogte zijn. óf die hun ge
schrijf dienstbaar maken aan eigen of «an
ders minder prijzenswaardige behangen, in
ieder geval aan zaken, welke met de volks
gezondheid of het algemeen belang niets tc
maken hebben.
In mijn tweeden brief over dit onderwerp
wees ik er reeds op, dat vele lezers steeds
onbevredigd zullen blijven, omdat zij van
den schrijver iets verlangen, wat hij niet
geven mag. Dit komt vooral dan voor,
zoodra oevr bepaalde ziekten geschre
ven wordt. Herkenning, verloop en be
handeling vertoonen te veel verscheiden
heid, zijn te wisselvallig, hangen van te
veel uiteenloopende factoren af. dan dal de
leek ooit lot grondig oordeel in staal zou
wezen. Als hij dat kon, dan zou de geheele
geneeskundige stand als uitoefenend beroep
overbodig zijn. Het is juist de taak van den
arts om elk geval op zich zelf te booordee-
len. Inderdaad is het uiterst moeilijk bij
de beschrijving van een ziekte tusschen
Scilla en Charybdis door te zeilen. Dc lijdei
aan die kwaal zou bij de lezing van zulk
een artikel heel gemakkelijk óf door zwaar
tillende beschouwingen in de put geraken,
óf aan den anderen kant zullen bij hem
verwachtingen opgewekt worden, welke he
laas niet voor verwezenlijking vatbaar zijn
In de praktijk worden deze klippen door
den arts, die zijn patiënt goed kent en dien::
mentaliteit weet te beoordeelen. gemakke
lijk vermeden. Hij zal nu eens la baisse
spelen, wanneer zijn patiënt gewoon is alles
luchthartig op te nemen, geneigd is tot on
voorzichtigheid en gegeveD voorschriften
niet of nonchalant opvolgt. Tegenover zoo
iemand is het wel eens noodig, het geval
wat ernstiger voor te stellen. Daartegen
over kunnen wij den patiënt, die zichzelf
met angst observeert, altijd den donkeren
kant der dingen opzoekt en zelfs door klei
nigheden gedeprimeerd wordt. Aan dezen
wordt wel eens een luchtiger opvatting voor
gc-houden, dan met de werkelijkheid in over
eenstemming is. Dan speelt de .arts la
hausse.
Algemeene voorlichting kan op dit terrein
alweer helpen, door de algemeen gangbare
opvatting over bepaalde zaken te wijzigen.
Dertig, veertig jaar geleden werden do be
grippen tuberculose en tering ongeveer ge
ïdentificeerd. Het gevolg was, dat men
ook de arts zorgvuldig vermeed 't woord
tuberculose te gebruiken. Men meende, dal
een lijder aan tuberculose per sé ten doode
was opgeschreven. En de arts durfde dik
wijls niet verder te gaan dan zelfs den ver-
gevorderden lijder aan die ziekle te vertel
len, dat hij wat bronchitis had. Gelukkig
weet ook. het publiek thans beter, flet heeft
langzamerhand geleerd, dat misschien geen
ziekte zóó veelvuldig voorkomt, maar cok
dat misschien geen ziekle zoo dikwijls vol
ledig kan herstellen als tuberculose Ni,
bekend is geworden, dat zeker 90 pCl. van
alle volwassenen een tuberculeus proces
hebben of gehad hebben, en practisch ge
sproken, dus iedereen met die ziekle even
als bijv. mei mazelen kennis maakt, is de
groole vrees verdwenen. Daardoor is in de
plaats gekomen de nuttige kennis, dat het
er slechts op aan komt. er voor te zorgen,
dat dc ziekte in het begin goed wordt be
handeld en dat het dan bijna altijd gelukt
le voorkomen, dat zij in een ernstiger sta
dium overgaat
Dat alles is voor den behandelcndcn arts,
die zijn patiënten persoonlijk kent. natuur
lijk veel gemakkelijker dan voor den schrij
ver, die nooit van te voren kan welen, in
wiens handen zijn courantenartikel al zoo
komt. Wel zegt dr. S. S dat men rekening
houdt met het bepaalde blad, waarvoor men
schrijft. Maar vooreerst kent men dien
lezerskring dan toch zeer oppervlakkig en
in elk geval zal men onder de lezers van
van één bepaald blad zooveel verscheiden
heid vinden, dat het wel onmogelijk mag
heeten, zoo te schrijven, dat het precies past
bij alle lezers zonder onderscheid. Het is
mij niet recht duidelijk, welke verschillen
als zeker kunnen worden aangenomen tus
schen lezers van de door hem genoemde
bladen: .Handelsblad", „Telegraaf",,N. R.
CL", en „Ilaagsche Post". Mij komt het voor
dat de lezers van al deze bladen juist een
groole overeenkomst vertoonen. Bij de
echte volkskranten zou men nog meer recht
hebben, een bepaald soort lezers te ver-i
wachten. Bij de plaatselijke bladen daaren-<
tegen vindt men zeker de grootste verschil
len, omdat zoo goed als de autoriteiten al*
het groote publiek daar gewoonlijk van den
inhoud kennis nemen.
Dr. S. S. spreekt aan het slot den wensch
uit, dat de Mij. t. bev. d. Geneeskunst zal
beproeven leiding te geven aan dezen jour-
nalistieken arbeid en daartoe samenwerking
zal zoeken met den Nederlandschen journa
listenkring. Het denkbeeld is niet kwaad Of
de verwezenlijking er van veel nuttig effect
zal sorteeren, ïs evenwel een andere vraag.
H A. S.
RECLAME.
Mijnhard!9*
Laxeertablettea
regelen zonder Kramp of Pijn uw Stool gang»
Doos 60 ct, Bij ApotA, en Droging
