AGENDA.
In en om dé Hoofdstad.
TELEGRAMMEN.
<r
Zaterdag.
Alg. verg. N. V. Alg. Boek- en Handels
drukkerij v.h. Batleljeo en Terpslra, ten
kantore der vennootschap. Oude Rijn 39
des voorm. te 10 uur.
Zweminrichting Hooge Rijndijk: .Wed-
tlTijden Leidsche Zwemclub. 3 uur.
Zondag.
R ij s w ij k (Wielerbaan). Wedstrijden
tchtcr groote motoren, vanaf bal (drie.
Dagelijkf.
„Casino-bioscoop'*, Hoogewoerd: Voor
stellingen te 8 uur.
Woensdag- en Zaterdagmiddag van 3 tot
1 uur kinder- en familie-matinée.
„City-theater", Haarlemmerstraat: Bios
coop- en Variété-voorstellingen te 8 uur.
's Woensdag en 'a Zaterdags t matinée te
1 uur.
„Luxor-theater", Stationsweg: Bioscoop-
en Variété-voorstellingen Dagelijks te 8 uur.
's Woensdags en 's Zaterdags matinée te
2 uur.
Scala (Den Haag) „Duizend en één lach".
8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 28 Juni tot
en met Zondag 4 Juli a.s. waargenomen
door de apotheek van den heer W. Pelle,
Kort-Rapenburg 12, telefoon 594
7
vast besloten blijft om de geheele regeling
van het vraagstuk nog voor de vacantie ai
te doen. Indien de Rijksdag niet met d«
onmiddellijke derde lezing van het verlen-
gingswetje mee wil gaan dan Stelt de regee
ring op deze wet in 't geheel geen prijs meer
en zal haar na de behandeling van het al-
gemeene wetsontwerp nie»t meer voorstellen.
(Onrust bij de regeeringspartijen).
Deze slotzin van Marx' verklaring werd
in de wandelgangen druk besproken en gai
aanleiding tot de meest verschillende ver
klaringen.
In eerste cn tweede lezing werd de ver
lenging van den opsc-ho rti ngslermiin zonder
debat aangenomen.
Op de agenda van de zitting van heden,
die om 1 uur begint staat de derde lezing
van het ontwerp betreffende de schadeloos
stelling der vorsten, benevens bót nieuwe
vorlengingson twerp.
Verwerping van de schadeloosstellingswet
is wel zeker, want de sociaal-democratische
Rijksdagfractie heeft na een uitvoerig debat
met een groote meerderheid besloten tegen
het regeeringsontwerp in zake de regeling
met de vorsten te stemmen. Het besluit werd
genomen met 73 tegen 38 stemmen. Daar
door komt er een einde aan alle verdere
besprekingen met de regeeringspartijen over
deze kwestie. De fractievoorzitter Wels zal
heden bij de derde lezing van het ontwerp
het afwijzende standpunt van de fractie toe
lichten en ontbinding van den Rijksdag
vragen.
De toestand van Kulisker, die door de
politie van zijn woning naar het zieken
huis van de Charilê werd gebracht, bleek
zeer te zijn verbeterd. Van de longontste
king is hij geheel hersteld. De patiënt is wel
zwak, maar de geneesheeren hopen, dat hij
weldra het ziekbed zal kunnen verlaten. Hij
zal zoo gauw mogelijk naar de gevangenis
van Moabit worden overgebracht.
De Barmat commissie van den Rijksdag is
na een lange pauze weer bijeengekomen om
het program harer werkzaamheden vast te
stellen. In de laatste zitting op 21 Nov. 1925
was besloten de werkzaamheid der com
missie te schorsen, tol de bevoegde officier
van justitie de acte van beschuldiging tegen
Barmat opgesteld zou hebben of besloten
zou hebben de vervolging te staken. Onder-
tusschen is de acte opgesteld. De voorzitter
en de secretaris der commissie hebben strikt
vertrouwelijk 2 exemplaren van het zeer
uitvoerig document ontvangen. Het proces
togen Barmat is nog niet begonnen. Bij de
bevoegde rechtbank wordt de acte van be
schuldiging nog bestudeerd.
FRANKRIJK.
Briand sust Het vraagstuk
van Elzas-Lotharingen.
Talrijke afgevaardigden bespraken den
financieelen toestand en do stijging der bui-
teplandsche wisselkoersen die gisteren plaats
had. Briand, dien men er vragen over stel
de, trachtte de ongerustheid te sussen. Vol
gens hen die met hem gesproken hebben,
zou Briand grootendeels de politieke bewe
ging der wisselkoersen wijten aan de pole
miek die de overeenkomst van „Washington
betreffende de Fransche schuld uitgelokt
heeft. Briand zou gezegd"-hebben, dat, in
haar geheel, de overeenkomst Mellon-Bé-
renger de kritiek niet rechtvaardigde, waar
aan zij van zekere zijde onderworpen wordt
Briand zou er vervolgens op gelezen heb
ben. dat dc regeling der schulden in de Ver.
Staten van een geheel ander standpunt dan
in Frankrijk beschouwd is en zou getracht
hebben het AmerikannscJie standpunt uiteen
te zetten. Wat o.a. de weigering aangaat om
in het accoord een veiligheidsclausule op te
nemen zou Briand gewezen hebben op de
moeilijkheden, die zich ook te Londen heb
ben voorgedaan. Hij zie er echter niet van
af om te pogen deze op te lossen. Briand zou
eindelijk gezegd hebben, dat het parlement
zich zoo spoedig mogelijk moet uitspreken
over de verslagen dio aan de Kamer voor-
geiegd zullen worden en dat hij. wat hem
zelf betreft, de gevolgen onder de oogen zal
moeten zien van een stemming in den
éénen of den anderen zin.
Op een vraag van de Kamercommissie
voor Elzas-Lotharingen betreffende de kwes
tie der autonomie in dit gewest, verklaarde
de minister van justitie, dat de regeering
besloten is om alle mogelijke vrijheid van
kritiek en polemiek te verleenen, doch geen
aanslag zal dulden op dc heilige beginselen
der nationale eenheid. De sancties getroffen
tegen de onderteekenaar9 van het autono-
mische manifest blijven gehandhaafd.
In bedoeld manifest werd gezegd:
„Sedert zeven jaar zijn wij dag aan dag
getuige van het weerzinwekkend schouw
spel eener stelselmatige berooving: men be
rooft ons op ons 'eigen grondgebied van
onze rechten; men vergeet do plechtige
beloften, die men heeft gedaan en treedt ze
met de voeten; men negeert de eigenschap
pen van ons ra9 en onze taal; men spot
met onze tradities en gebruiken. Wij weten
thans, dat de fanatieke aanhangers der
assimilatie een aanslag willen doen op het
karakter, de ziel en beschaving van het
Elzas-Lotharingsche volk, zonder eerbied
voor de gewetensvrijheid en de innerlijke
overtuiging der Elzas-Lotharingers."
Het manifest vraagt volkomen autonomie
in het kader van Frankrijk's wetgevende en
bestuurlijke autonomie, een gekozen ver
tegenwoordigend lichaam, dat het recht be
zit een eigen begrooting op te stellen, uit
voerende macht heeft, met zetel in Straats
burg. Voorts verlangt het eerbied voor de
Elzas-Lotharingsche bevolking.
De Heimatbund, die het manifest heeft
uitgegeven, eischt verder dat „de Duitsche
taal zoowel als moedertaal van het groot
ste gedeelte der Elzas-Lotharingsche bevol
king als taai, die tot de eerste talen der be
schaafde wereld behoort, in het openbare
leven de plaats zal innemen, weike haar
toekomt." In de bestuursdiensten en bij de
rechtbanken dient zij naast de Fransche
taal en met dezelfde rechten te staan.
ENGELAND.
De achi-urige mi ju (lag aange
nomen Nienwe onrust in *1
Lagerhuis Esn streng von
nis.
In het Lagerhuis diende Briiïgeman, de
eerste lord der admiraliteit, de derde lezing
i-Q van heb wetsontwerp, waarbij de 8-urige
werkdag in de mijnen wordt toegestaan.
Hij verdedigde de handelwijze van den
eersten minister gedurende het mijngeschil
Allen weten, dait van het begin tot het
einde zijn geduld onuitputtelijk is geweest,
©fschoc© het ernstig is beproefd gewor
den, en het is niet juist om te zeggen, dat
hij niet zijn uiterste kar achten voor den
vrede heeft aangewend. De beschuldiging
verwerpende, dat de xegeering niets heelt
gedaan, wees hij er op, dat de regeering
afgescheiden van het ontwerp, hetwelk de
reorganisatie der mijn-industrie behandelt-,
andere stappen overweegt, en doet wat zij
kan, om deze door te zetten. Eenige daar
van zullen later wellicht de indiening eener
wet vereischen, indien er eenige kans is,
dat daardoor een regeling tot stand komt.
Wat men echter ook denken wil over de
de waarde van de reorganisatie.of van do
financieels uitwerking, die zij zaJ hebben
op de industrie, hij gelooft niet, dat deze
zoo groot zal zijn, dat de prijs van ©«ro
ton kolen veel zal veranderen. Do uitwer
kingen der reorganisatie zullen gedurende
een aanzienlijken tijd niet worden gevoeld.
Wij moeten het hoofd bieden aan den thans
bestaanden toestand, en dat doen wij met
het ontwerp betreffende den 8-urigen werk
dag. Het is volkomen duidelijk, dat het
doel van het ontwerp is, de mannen, die
bij de industrie zijn betrokken, in staat
te stellen,na te gaan, wat, indien de 8-
trrige werkdag ingevoerd wordt, mogelijk
is, op het gebied van loon en en goedkoo-
per productie, ten einde het land in staat
te stellen, de markten te herkrijgen, welke
het verloren heeft. Welke andere keus men
behalve dc aanvaarding der regeeringsvoor-
stellcn 7 Voortzetting der subsidie 7 Het
land zou echter niet gedoogen, dat de re-
geerimg meer dan 3 millioen pond aan
wendt, om hulp te verleenen in een over
gangsperiode. Andere besluiten, die men
nemen kon, bestaan in een aanzienlijke
vermindering der loonen en de sluiting
van meer dan de helft der mijnen in heb
land. Een vierde weg, die gevolgd kan
worden, is het huidige regeeringsvoorstel,
om een langeren werkdag toe te staan, het
welk de gelegenheid tot onderbande.wgen
open zal stellen, en vrije keus geven aan
vrije menschen.
De rede van Bridgeman werd gehouden
ondeT voortdurende interrupties van de
banken der arbeiderspartij, hetgeen hem
nu en dan 'moeilijk maakte, voort te* gaan.
De aabeidersafgevaardigde Batey waar
schuwde de regeering dat als de derde
lezing van het 8-uren-wetje zou worden
doorgedreven, de betrokken minister geen
seconde rustig zou kunnen, spreken. Dc
Speaker zei de, dat hij de orde zou weten
te handhaven en toen minister Bridgeman
opstond en Batey onmiddellijk begon te
onderbreken, 6telde de Speaker hem voor
de keus, geen woord meer te zeggen of het
huis te verlaten. Batey verkoos het laatste.
Bridgeman was nog geen vijf minuten aan
het woord of Pack schold hem voor moor
denaar" uit. De Speaker stelde den drif-
tigen afgevaardigde van Silverton voor de
zelfde keus ajs zijn partijgenoot Batey <- «t
Jack Jones verliet de zaal, draaide zich
bij den uitgang om en riep luid naar bin
nen: „Moordenaars zijn jullie toch alle
maal." Daarna kon Bridgeman vrijwel on
gehinderd zijn rede voltooien.
In het debat zeidc een labour-afgcvaar
digde nog, dat één ding nu wel voor de ar
beiders van de geheele wereld duidelijk
zou zijn geworden, n.l. dat hun grootste en
onverzoenlijkste doodsvijand de tegenwoor
dige Engelsche eerste-minister was. Deze
woorden leidden opnieuw tot rumoer, maar
de Speaker kon, waar het een „veronder
stelling" gold, niet ingrijpen.
Hartshorn, een van de mijnwerkersleden
die onlangs gematigde en nuttige bijdra
gen tot het debat over de mijnkweetie le
verde, verklaarde, dat het ontwerp, indr>i
het wet wordt, in aanzienlijke mate zal
bijdragen tot het 'voortduren der mijnsta-
kiDg. „Ieder mijnwerkerslid in dit Huis,
en, naar ik hoop, ieder arbeiderelid op
deze bankeD, zal zich met alle macht ver
zetten tegen een regeling in een gedaante,
welke de aanvaarding van de bepalingen
van dit ontwerp inhoudt. Voor zoover mij
persoonlijk betreft, heb ik besloten, dat
ik, wanneer Cook of een ander overgave
bepleit, verzet zal bepleiten,"
Hij beweerde, dat de mijnwerkers geen
onderhandelingen zullen beginneD, of een
poging aanwenden om een regeling te ver
krijgen op dei; grondslag van den 8-urigen
werkdag. Mét het oog hierop zag men zich
geplaatst tegenover den meest hopeloozen
toestand, die ooit in de mijnindustrie is
ontstaan.
Varley, eveneens een mijnwerkerslid,
die nu en dan verschillende voorstellen tot
een regeling heeft gedaan, verklaarde, dat
de regeering van de goede richting is af
geweken, om zand te werpen in de wielen
der machine, welke hij en de andere mijn
werk ersloiders bezig waren op te stellen.
Walsh zelf een mijnwerkersafgevaar
digde deed nog een hartstochtelijk beroep
op Baldwin om het wel je in Ie trekken, wal
volgens spreker zonder verlies van prestige
voor de regeering kon geschieden en waarbij
deze beter haar eer zou hoog houden dan als
zij de wet doordreef met behulp van een
slaafsche meerderheid.
Baldwin beantwoordde daarop de spre
kers zelf. Hij wees nogmaals het verwijt af,
dat de regeering niets gedaan had om de
crisis op te lossen. Zooals Bridgeman al in
den breede uiteengezet had, was de regec-
ring pas met haar voorstellen gekomen loen
alle directe onderhandelingen mislukt wa
ren. Wat zou labour gezegd hebben, als de
regeering al ingegrepen had toen er nog
geen kans was op een oplossing tusschen de
betrokken partijen?
Baldwin vervolgde met verheffing van
stem: De laatste dagen heeft men het der
regeering moeilijk gemaakt en vanavond is
hier eenige malen „moordenaars" geschol
den; maar nu vraag ik u, leden van de ar
beiderspartij, of gij diep in uw binnenste
ervan overtuigd zijt. dat de mijnwerkers
door zich langer tegen de hervatting van hel
werk te verklaren, den juisten weg gekozen
hebben? (Luide kreten van ,,ja, ja" op de
achterste labour-banken). Mijn regeerir.g
%en ik willen samenwerken met ieder des
kundige in of buiten dit huisden onverschil
lig tot welke partij in dit huis hij mocht he-
hooren. maar ieder voorstel stuit af op 3c
onverzettelijkheid der mijnwerkers-leiders.
(Kukwood roept: „U bedoelt de eigenaars".
Tensolte is hei ontwerp aangenomen met
332147 stemmen.
Neville Chamberlain heeft nog gezegd,
dat de voedselvoorziening van de kinderen
der 9lakende mijnwerkers een goed beloop
heeft en dat hem nog geen gevallen van'
ondervoeding, laai staan van uithongering,
uit welk district dan ouk, ter oore zijn ge
komen. Dc kosten worden wel iedere week
hooger.
Een gunstig verschijnsel is, dat Ramsay
Macdonald in vc-rband met de herrie, welke
de laatste dagen in het Lagerhuis gemaakt
is, de volgende verklaring heeft afgelegd:
„Ik wensch niet over een kam geschoren
te worden met en wil mij geheel vrij maken
van degenen, die het Lagerhuis wenschen
te degradeeren in de oogen van het land of
die de vrijheid van spreken van alle par
tijen trachten te schenden."
Acht mijnwerkers zijn te Newcastle lot
gevangenisstraffen veroordeeld van 4 k 8
jaar veroordeeld in vc-rband met de onl
sporing van den Schofscben sneltrein te
Crawlington tijdens de a l «re meen c staking.
ZWITSERLAND.
Geen uitlevering.
De Bondsraad heeft den Bondsprocureur
meegedeeld, dat het verzoek van de Hon-
gaarscho regeering om von Justh (die
Bethlen een oorvijg toediende) uit le leveren
wordt afgewezen. De Raad adviseert den
procureur Von Justh tegen een borgstelling
van 2000 frank op vrije voeten te laten.
PORTUGAL.
Grensregeling.
De Zuid-Afrikaansehe commissie en d.e
Porlugeesche afgevaardigden, die onderhan
delingen hebben gevoerd over de grens lus-
schen Angola en Z. W. Afrika, hebben gis
teren een verdrag geteekend over de ontwik
keling van hydraulische kracht door middel
van de Ruscana-watervallen en het gebruik
van het vloedwater van de Nunene voor
imondatie en irrigatie.
VEREENIGDE STATEN.
Russisch geld kwade post
De landwet verworpen.
Het hof van appèl in belastingzaken
heeft beplaald, dat Amerikaansche belas
tingschuldigen bij het opmaken van hun
belastbaar inkomen oorlogsleeningen van
de keizerlijk Russische regeering als kwade
posten mogen aftrekken.
Nadat de door president Coolidge ge
steunde landwet verwoi-pen was, beeft de
Senaat de z.g. coöperatieve marktwet aan
genomen, welke een crediet van 250.000
dollar .toestaat voor het vestigen aan het
departement van landbouw van 'n bureau
van advies en inlichting voor coöperatieve
boerenbonden.
CHINA.
Weer een incident
Volgens de Daily Express hebben twee
Biïtsche motorbooten, welke een Chineesche
boot met goederen voor Engelsche stoom
boot en begeleidden, te Kanton gpvuurd op
Chineesche stakingsposten, van wie er 26
gedood werden. De stakers hebben zich
daarover beklaagd bij de regeering te
Kanton.
CLXXXIX,
Een tentoonstelling waar veel te leeren is.
Het is 2eer juist gezien, dat het bestuur
der tentoonstelling, die nu sedert een week
in de benedenzalen van het Stedelijk Mu
seum aan de Van Daerlestraat gehouden
wordt, de gelegenheid heeft opengesteld om
zich op schriftelijke aanvraag bij het secre
tariaat voor één gulden een persoonlijke
doorloopendg toegangskaart to verschaffen,
die voor den geheelen duur der tentoonstel
ling, 19 Juli e k., geldend blijft. Niet dat hst
„gewone" publiek geen toegang zou hebben
zeker, dat is dagelijks, ook 's avonds,
tegen lagen toegangsprijs welkom, en het
zal zelfs verstandig handelen er eens te
gaan rondkijken/omdat er inderdaad ook
voor den buiten elke administratie staande
zeker een en ander te leeren valt, maar
feitelijk is de T.O.P.A. een sludietcntoon-
stelüng.
Laat ik u echter eerst een verklaring
geven van de genoemde vier geheimzinnige
letters, hetgeen wel noodig is in onzen tijd,
waarin we met zóóveel afkortingen scher
men" en de „afkorters" zich zelfs dikwijls
verbeelden,, dat iedereen wel begrijpen zal
wat zij bedoelen, ofschoon dit heel vaak
niet het geval is. Welnu, de T.O.P.A. is de
„Tentoonstelling op het' gebied der Openbare
en Particuliere Bedrijfsadministratie', zulk
een mond vol, dat bekorting lot het anders
nietszeggende woord „Topa" zeker gewettigd
is. En zij is op touw gezet door de „Vereeni-
ging van ambtenaren der Gemeente finan
ciën", die bij den opzet der tentoonstelling
de medewerking verwierf van bet hoofd
bestuur der ..Nederlandsche Maatschappij
voor Nijverheid en Handel", terwijl de ten
toonstelling omvat hoi gebied der openbare
en particuliere bedrijfsadministratie, be
stemd „om door beelden uil de praktijk
proefondervindelijk aan te toönen, w^lke
verbetering, vereenvoudiging en besparing
in bedrijven van den meest uiteenloopenden
aard is verwezenlijkt door toepassing van
moderne methoden" aldus drukt de cata
logus de bedoeling uit.
Aangezien de bezoeker de gelegenheid
moet hebben rustig en onbeïnvloed op le
nemen hóe anderen wérken, met welke
hulpmiddelen en met welk resultaat, met of
zonder behulp van mechanische uitvindin
gen op dit. gebied, heeft men van de ten
toonstelling alle machines, waarvoor uit den
aard der zaak door de belanghebbende
reclame zou worden gemaakt, hier geweerd.
De leek ziet dus hieruit: dit is geen ten
toonstelling. waar ielk le zien is dal hel
oog boeit: hier wordt niets weggegeven in
geheimzinnige pakjes: hier zelfs geen ma
chines in werking, die ten toonstelling-be
zoekers vaak „zoo aardig tocht" vinden, al
begrijpen zij van de werking niemendal
hier is, nog wel over een tiental zalen ver
deeld, een tentoonstelling van statistieken,
grafieken, porlefeulles, kaarten, koeien
stalen, wijze van boekhouding, kortom van
al datgene, dat noodig is bij alle groole
bedrijven allereerst en gemeentelijke be
drijven bovenal.
Nn weet ge dus. in eenige regels geschre
ven. waar hel om gaat en lóóp ik de kans,
da-t de lezer, die builen gemeente-werken en
groote bedrijven slaat, denken gaal: „Ik
behoef niet verder te lezen; niets voor mij,
zoo vervelend mogelijk.'' Laat ik dadelijk
zeggen, dat hij daarin ongelijk zou hebben,
want deze tentoonstelling, hoe „droog" zij
voor den niet-amblenaar, niet admini-
slratief-werkende allicht lijken zou, is in
derdaad toch waaid bezocht, bekeken en
bestudeerd te worden door ieder zakenman,
ook door den niét-zak en man.
Immers, alles wat géén ambtenaar ïs,
smaalt zoo gaarne op ambtenaren. Wij pra
len allen op z'n beurt over den administra
tieven rompslomp van rijks-, provinciale-
en gem een te-bureauxspotten met den
„papcrassen-winkel", die daar le vinden is;
beweren zoo gaarne, dat het ambtenaars
corps, eiken dag weder aap, optrekt langs
dezelfde wegjes, waarop het zijn staten en
papieren vindt, die naarstiglijk moeten wor
den bijgehouden en volgeschreven; dat een
ambtenaar geen minuut te lang, liefst wèl
héél veel minuten te kort werkt, en de niet
aan zijp werk bestede minuten gebruikt
voor krantjes-lezen en sigaren- en sigarét-
1en-rooken kortom, wij spotten met al
dat ambtelijk gedoe, dat en dat i9 voor
ons het ergste zoo geweldig veei van
onze opgebrachte belasting-penningen op
slikt. Zeker, heelemaal onjuist is bet niet
een ieder heeft wel eens ondervinding op
gedaan van ambtelijken omslag, van amb
telijke langzaamheid, van ambtelijke „pre
cies op de minuut af een loket vcor den
neus dicht doen" en meer van die zaken,
die in het particuliere bedrijfs- en zaken
leven onmogelijk zouden zijn, maar juist
omdat wij, nièt-ambtenaren, daaraan ieder
op zijn beurt schuldig staan, is het wel goed,
dat we op de Amsterdamsche tentocaistelhng
eens kunnen zien, dat in onzen tijd. nu in'
elke gemeente de bedrijven zoo groote be-
teckenis hebben gekregen, hier meer. daar
minder de administratie daarvan groote
degelijkheid noodig maakt, wil men met
juistheid kunnen beoordeelen het nut, dat
die bedrijven afwerpende balen waarop
het belastinggeld, hetwelk er in gestoken is,
besteed wordt. Wanneer in dezen cf dien
gemeenteraad een der vertegenwoordigers
der burgerij zijn inlichtingen van het Pagc-
lijksch Bestuur omtrent een of ander bedrijf
verlangt, dan is het mogelijk hem dienaan
gaande in alle mogelijke opzichten in te
lichten, indien de administratie van het
bedrijf overzichtelijk wordt gevoerd en sta
ten en grafieken met een oogopslag den
stand van zaken kunnen aan toon en.
Vandaar dat natuurlijk op deze tentoon
stelling allereerst de aandacht trekken aile
gegevens, die een kijk geven op het beheer
en de administratie der groot bedrijven van
gemeenten als Amsterdam, Den Haag en
een aantal belangrijke provinciesleden in
ons land.
Bepaal ik mij nu, omdat het de hoofdstad
is en déérom alleen, want cr zijn een
aantal andere groote gemeenten, die belang
rijke inzendingen te bestudeeren geven
tot Amsterdam, dan zien wij thans in de
tentoonstellingszalen van hel Stedelijk Mu
seum een groot aantal gegevens, die een
merkwaardigen kijk geven op de veie ge
meentelijke bedrijven dezer groote stad; van
de vier hoofdbedrijvengas, water, electri-
citeit, tram, wordt ons een duidelijk over
zicht gegeven, ook omtrent stadsreiniging,
drukkerij, keuringsdienst, burgerlijk arm
bestuur, woningddenst, grondbedrijf, giro
dienst worden wij overzichtelijk ingelicht.
Schematische voorstellingen doen ons zien,
hoe bij aL die takken van dienst de admini
stratie is ingericht wij ontvangen een over
zicht van de bedrijfs- en productiekosten;
van de loonkosten; van rente-bcrekcning,
en wat dies meer zij, en we leeren begrijpen
dat er bij al die takken van dienst toch
werkelijk een groole staf van ambtenaren
noodig is. wil het mogelijk zijn al die dien
sten dag in, dag uit geregeld te doen
„functioneeren,,* op zóódanige wijze, dat
men aan het einde van een maand, van
een kwartaal, van een jaar, dadelijk een
overzicht heeft van den stand van zaken,
als 't ware met een oogopslag kan zien, dat
in een zekere tijdsperiode bijv. een bedrijf
of een gedeelte er van voordeeliger of na-
deeliger werkte en na kan gaan wat er
op een of ander gebied gehaperd k°efi, hoe
en waar verbeterd moet worden.
Bij den gemeentelijken giro-dienst heeft
men de beteekenis bijv. helder gede
monstreerd door in stapels goud-blokken"
aan te toonen, hoe deze diens! zich over een
reeks van jaren uilbreidde; bij den stads-
reinigingsdi'cnst ziet men in den vorm van
„tonnetjes" de hoeveelheden vuilnis, die de
gemeente in bepaalde tijdsperioden te ver
werken had; bij het trambedrijf leert het
publiek o.a. begrijpen, hoe eiken dag, bin
nen korten lijd na afloop van den dienst,
de door de tramconducteurs ontvangen
muntstukken kunnen worden geleid op de
eenvoudige telramen, die voor verschillende
muntstukken zijn ingericht ik noem maar
enkele zaken om* aan te toonen, dat de
leek, heuschf hier ook wel een en ander
leeren kan.
Maar om te kunnen beoordeelen in hoe
verre de ééne gemeente op dit of dat gebied
eenvoudiger, practischer, overzichtelijker
administreert, dan de andere, kan rncn niet
volstaan met eenvoudig rond te kijken,
daartoe dient inen in het administratief
bedrijf der gemeenten in gegroeid ie zijn en
het zijn dus de vele ambtenaren van ver
schillende lakken van dienst bij rijk, provin
cie, gemeente, die hier moeten bestudeeren,
vergelijken, van elkander leeren en over-
neiyen. Van elkander én ook van het
buitenland, want het belangrijke van deze
tentoonstelling is, dat uit tat van builen-
landsche sleden inzendingen zijn bijeen
gebracht: van dc „Arbeitergemcinschafl
deulscher Betriebs-ingenieure" te Berlijn;'
van de „Centre d'Etudes adminislratives". te
Parijs; van de „Office Machinery Users
Association", le East Grinstead (Engeland);
van de „Oslo Telephone Company of Nor-,
way", te Oslo; van „Stockholm's Eleclrici-
leilsverk", te Stockholmvan het „Inslitut
International de Bibliographie" te Brussel;
van belangrijke nieuwe administrali- ve me
thoden uit Amerika terecht heeft Dr. F,
E. Posthuma, voorzitter der „Ned. Mij. voor
Nijverheid en Handel", toen hij de tentoon
stelling opende, op deze buitenlandsche in->
zendingen gewezen, waarmede men hier in
menig opzicht zijn voordeel kan doen
En nog dien ik er op le wijzen, dat men
zich hier niet uitsluitend bepaald heeft tot
het overzichtelijk toonen van het admind-.
stratie-bedrijf van rijks-, provinciale- en ge
meente- instellingen, ook al gaat de tentoon
stelling uit van een belangrijke vereeniging
van gemeente-ambtenaren, die ook aan een
groot aantal particuliere bedrijven gelegen
heid heeft gegeven te toonen, hoe zij hun.
administratie inrichten; juist gezien, omdat,
degene, die zulks bestudeeren wil, thans zal
kunnen nagaan of inderdaad waar is wat
men zoo vaak hoort beweren, dat groole
particuliere lichamen véél beknopter, véél
economischer werken en admimslreeren
dan dc openbare instellingen doen. Dl- „Ne-,
derlandsche Spoorwegen"Stork Co., Is
Hengelo; Verkade's fabrieken; Philips'
Gloeilampenfabrieken; Gebrs. Gerzon's Mo
demagazijnen i-k doe slechts hier cd daar
daar een greep uit den catalogus zijn.
niet achtergebleven, waaruit alweder blijkt,
dat hier voor eiken zakenman, op welk ge
bied dan ook, op administratief gebied een
of ander te leeren zal wezen, dat hij met
vrucht in zijn eigen zaken zal kunnen toe
possen. Ik kan mij dan ook zeer goed be<
grijpen, dat' een groot-industrieel, dien ik
bij de opening dezer tentoonstelling ont
moette, zcide- „Ik ga hier een paar dagen
heen met mijn administrateur-boekhouder,
omdat ik zeker ben, dat hier veel is. waar
mede wij in ons bedrijf ons voordeel kunnen
doen," en zooals hij zullen er wel meer
zijn.
Nog zij er even op gewezen, dat op ver
schillende dagen gedurende deze tentoon
stelling door een aantal mannen van be
teekenis op administratief en economisch
gebied voordrachten zullen worden gehou
den, die met het tentoongestelde verband
houden en die voor alle bezoekers toegan
kelijk zullen zijn.
Maar nog eens: dit is géén tentoonstelling
waar men heen moet gaan met de verwach-i
ting, dat er ook de een of andere vermake
lijkheid aan verbonden zal wez^n, do'
bezoeker van buiten kan deze trouwens
genoeg vinden in Amsterdam: Leidsche
Plein of Rembrandtplein-omgeving.
51N1 SANA.
Brazilië uit den Bond en Argentinië eiinfl
BERLIJN, 2 Juli (V. D.) Met Argcn^.
tijnsche parlen\ent is gisteren door President
De Alvear geopend met een boodschap,
waarin o.a. de langzaamheid veroordeeld
wordt waarmede het parlement belangrijke
vraagstukken zooals hei wedertoelreden van
Argentinië tot den Volkenbond behandelt.
De ontwapeningscommissie.
GENEVE, 1 Juli. (Belg. Tel. Ag). Dc ge
mengde commissie heeft de voorloopigc be-
spreking van de haar voorgelegde kwesties
beëindigd, en besloot uiteen te gaan totdat
zij <le rapporten der beide door haar inge-»
stélde sub-commissies ontvangen zal heb
ben en totdat de commfssie voor leger-,
vloot- en luchtvaartzaken haar rapport ge
reed zal hebben.
De vermindering dei bezettingstroepen.
PARIJS, 2 Juli. (Belg. Tel. Ag.). Een tele
gram uit Berlijn aan „Le Journal" meldtt-
dat Von Hoesch daar plotseling is aange*
komen. Morgen zal hij een onderhoud helx
ben met Stresemann over de stappen die bw
onlangs te Parijs zou hebben gedaan betreö
lende vermindering der bezetting in tol
Rijnland. r
