7 ets.
EXPOSITIE
Huishoudzeep
AGENDA.
Tocnkamer „De Ploeg"
A. HUISMAN, Binnenhuis-Atd., Leeraar N.O.
KERK- EN SCHQOLNIEUWS,
per dubb. stuk
BUITENLAND.
Zendag,
Jeruël (Groenestceg 16)Bijeenkomsten
te 10 uur voorin.en halfzeven nam.
Evangelisatie (Morschweg 59): Bijeen
komst, te 8 uur nam.
Jeruël (Middclsteg vacht .3)Bijeenkom
sten te 10 uur voorn) e-n halfzeven nam.
Maandag.
„In den Vergulden Turk": Alg. verg. van
aandeelhouders „Lahad Dalu Cultuurmaat
schappij". Nam. 9 uur.
Schuttersveld: Opcnings-voorslelling Cir
cus Gebrs. Amar. 8 uur.
Dinsdag.
Evangelisatie (Morschweg 59): Bijeen
komst te 8 uur nam.
Dagelijks.
„Casino bioscoop". Hoogewoerdi Voor-
8lellingen te 8 uur.
Woensdag- en Zaterdagmiddag van 2 tot
-4 uur kinder- en familie-malinée.
„City-theater", Haarlemmerstraat: Bios
coop- en Variété-voorüelliDgen te 8 uur.
's Woensdag en 'b Zaterdags matinée te
2 uur.
„Luxor-theater", Stationsweg: Bioscoop-
en Variété-voorstellingen. Dagelijks te 8 uur.
's Wocnsdag9 en 's Zaterdags matinée te
2 uur.
Volkshuis (Apothekersdijk): Voorjaarg-
tentoonstelling». Geopend iederen avond van
half acht tot halftien tot en met Wijdag
Scala (Den Haag): „Duizend en één lach".
8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 31 Mei tot
en met Zondag 6 Juni a.s. waargenomen
door de apotheek van den lieer 0. B.
Duyster Jr., Nieuwe Rijn 18, telef. 523.
De geneeskundige Zondagsdienst le Lei
den wordt van Zaterdagavond, 8 uur, tot
Maandagmorgen, 8 uur, waargenomen door
de doctoren: Boonacker, lel. 266; Ilorst, lel.
2258; Kist, tel; 1202; Poortman, tel. 1481;
en Timmermans, tel. 303.
Te Oegstgeest wordt deze dienst
waargenomen door dr. Varekamp, lel. 1916.
RECLAME.
RAPENBURG No. 3
MODERNE WONING-INRICHTING
KUNSTNIJVERHEID
VAN KUNSTAARDEWERK VAN
G. DEN BLANKEN.
der verschrikkingen" vertoond, waarin de
ontknooping komt en recht en onschuld ze
gevieren over misdaad en bedrog. De span
ning bij het publiek was meer hoorbaar dan
zichtbaar.
Zeer zeker een programma, dat een be
zoek aan 't City-theater ten volle verdient.
Ter gelegenheid van hel 50-jarig be
staan der Leidsche Scherpschultersvereeni-
ging houdt het bestuur dezer vereeniging op
Donderdag 10 Juni e.k. 's namiddags van
46 uur in een der bovenzalen van „In
den Vergulden Turk" een receptie.
Ongetwijfeld zullen velen van deze gele
genheid gebruik maken om het wakkere be
stuur van deze erkende vereeniging te com
plimenteeren.
De medailles voor de door de L. S. V. ge
organiseerde schietwedstrijden zullen mede
ter bezichtiging aanwezig zijn.
Naar wij vernemen heeft de feest
avond, gehouden ten bate der Leidsche Red
dingsbrigade (onderafdceling L. Z. C.) een
voordeelig saldo van ongeveer f 500 opge
bracht.
Gistermorgen omstreeks 8 uur had op
het kruispunt van Noordeinde en Kort-Ra-
penburg een aanrijding plaats lusschen een
vrachtauto, bestuurd door C. G. en den wiel
rijder G. N. M., tengevolge waarvan het
voertuig van laatstgenoemde ernstig werd
beschadigd.
Door de politie alhier is aangehouden
de werkster A, W., huisvrouw van G. F. J.
en gedomicilieerd te Utrecht, die van de
Jusiilie nog 15 boete of 5 dagen hechtenis
le goed had wegens een leerplichtwet-over
treding.
Gisteren is de 02-jarige mejuffrouw
M. M. ten huize van haar zwager aan den
Niouwe-Rijn door onbekenden oorzaak van
de trap gevallen, waardoor zij haar linker
pols brak. Door den Eorste-Hulpdienst weid
zij ter verdere behandeling naar het Diaco
nessen huis overgebracht.
Wij ontvingen het jubileum-nummer
van „Prediker", het orgaan der Christelijke
Jongelings-Vereeniging „Prediker XII la",
die volgende week haar 65-jarig bestaan
zal herdenken. Het nummer bevat behalve
een redactioneel voorwoord, diverse bijdra
gen van leden en oud-leden,,die voorname
lijk de geschiedenis der laatste vijftien ja
ren behandelen, benevens van een der
plaatselijke predikanten.
Wij verwijzen naar een tweetal of-
ficieële kennisgevingen in dit Blad betreffen
de de aangifte van nieuwe leerlingen voor
de openbare bcwaarecholen in het Elisa-
bclhshof, de v. d. Werffstraat en de Groene-
steeg benevens voor tal van andere open
bare onderwijsinrichtingen hier tor stede.
PREDIKBEURTEN.
VOOR ZONDAG 6 JUNL'
Leiden.
Evang. Ltith. Gem Voorin., balfelf, de
C. de Mcyeie.
Remon. Geref. Gem.: Voorm., halfelf, d«
Cramer, uit Alkmaar.
Ver. van Vrijz. IJerv. (zaal Volkshuis):
Voorm., halfell, ds. E. L. Nauta.
Kinderkcrk, Remon. Kerk (ingang Mid
delweg): Nam., halléén, dr. K. H. Boersema.
Egüse Wallonne: Diroanche A dix heures
el demi du matin, mr. M. Bresson.
Vrije Kath. Kerk: Hedenavond, 8 uur,
Vesper en Lof; ZoDdagvoorm., haltelf. Mis
Doopsgez. Gem.: Voorm., 10 uur, ds. J.
Ynlema, uil Oldebillzijl.
Alphen.
Ned.-llerv. Kerk, Julianaslraal: Voorm.
10 uur, ds. Veldhoen, en ram. 7 uur, ds.
Winkel, uit Den Haag.
Hulpgebouw, Gouwsluis: Nam., 7 uur, ds.
De Bruin.
Ned.-Herv. Kerk. Oudshoornseliewcg:
Voorm., 10 uur, ds. Van Linsohooten.
Evangelisatiegebouw, Hooftslraal: Voorm.
10 uur, en nam., halfzeven, de heer Heems
kerk, uit Numansdorp.
Geref. Kerk: Raadhuisstraat: Voorm., 10
uur, ds. Schouten, en nam. G uur, de heer
Oranje.
Geref. Kerk, Hooftslraal: Voorm., 10 uur,
preeklezen, en nam., halfzeven, ds.
Wienljes.
Hillegom.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm., 10 uur, en
nam., haltvijf, ds. Grolle.
Geref. Kerk: Voorm., 10 uur, en nam.,
5 uur, ds. Van Herksen.
Ohr. Geref. Kerk: Voorm., 10 uut, en
nam., 5 uur, ds. Zwiep.
Katwijk aan den Rijn.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. halftien en nam.
6 uur, ds. Bollee.
Geref. Kerk: Voorin, halflien en nam. 6
uur, ds. Meyering.
Line.
Ned.-IIerv. Kerk: Voorm 10 uur, ds G.
van Dijk; en nam., 5 uur, de heer Van der
Linde, uit Oegstgeest.
Geref. Kerk: Voorm., halflien, en nam.,
4 uur, dr. Th. Ruys Jr.
Ohr. Geref. Kerk: Voorm., 10 uur, en
nam. 5 uur, lcesdiensl
Geref. Gem.; Voorm., halflien, en nam.,
4 uur, ds. H. A. Minderman.
Nooriwijkerhont.
Ned.-IIerv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. P.
Hofstede.
Sassenbeim.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam
5 uur, ds. Krijkamp.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 5
our, ds. Boeijenga.
CJir. Geref. Gem.: Voorm. 10 uur (voor
bereiding H. A.) en nam. 5 uur, de heer
P. L. Aangeenbrug
Valkenburg.
Ned.-IIerv. Kerk: Voorm. 10 uur, de heer
Van der Meer, uit Noordwijk-aan-Zee; nam.
5 uur, ds. Hermanides.
Wonbrngge.
Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Van
Illersum, tijdelijk le Oudewelering. Des na
middags tc halfacht zou ds. Joh. Kijne op
treden, doch men meldt ons hedenmorgen,
dat deze ongesteld is geworden.
Geref. Kerk: Voorm. 10 uur en nam. half
zacht. de eerw. heer Wiersema, eand. te
Zandewcer.
Ned.-Herv. Kerk.
Drietal: Te Wommels en Hydaard: E.
P. Borgman, te Ter Ape); R. J. H. Brink,
te Kimswerd; en E. van Ruytenberg, te
Oostburg.
Beroepen: Te Papendreeht: G. v. d.
Zee, te Hagestein; Te Altforst: J. C. Fontein,
(e Hurwenen; Te Huizen: J. E. Klomp, te
Oldebroek.
Gerei. Kerken.
Tweetal: Te Delft (vac.-K. Schilder):
mr. W. S. de Vries, te Tzum cn D. de Wit,
te Berlikuni; Te 's-Gravenhage, West: J.
Wijmenga, te Chartois; en C. v. d. Woude,
te Gorredijk.
Beroepen: Te Raamsdonk: H. Hol-
trop, cand. te Scharren bij Joure.
Chi. Gerei. Kerk.
Beroepen: Te MeppeD M. Ilollrop, le
Ulrum; Te 's Gravenhage: II. Hilbers, te
Enschedé.
Congres voor inwendige zending.
Den laatsien dag van het continentaal
congres voor inwendige zending heeft de
congresteiding benut om den buitenland-
schen congressisten nog een en ander te
doen zien van bet practisch werk der in
wendige zending in ons land. En waarheen
kon men de congressisten dan beter bren
gen dan naar Zotten, naar de Heldring-
gestichten 7
Te ongeveer 11 uur kwam het gezelschap
aan het station Zetten-Andelsl aan cn daar
stonden .rijtuigen en autobussen gereed om
de bezoekers te vervoeren.
Het gezelschap werd verdeeld in acht
groepen, die alle voorzien van een leider
gedurende dé middaguren de verschillende
gestichten bezochten.
Tc kwart voor vier kwamen allen bij Het
Witte nuis samen en nadat in den tuin voor
dit internaat van de Normaalschool de thee
was gebruikt, had in de eetzaal van het in
ternaat de slotzitting var. het congres
plaats.
D voorzitter van den Conlinenlalen bond
voor inwendige zending, prof. dr. R. Sec-
berg hield hier een korte slotrede.
RECLAME.
6339
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Volkenbondscommissies
Een Mosoel-accooid.
Diverse vergaderingen van Volkenbonds-
lichamen te Genève leverden weinig be
langrijks op. Vermelden we nog het vol
gende
De militaire sub-commissie heeft haar be.
raadslagingen nópens de reserve-strijd
krachten voortgezet en besloten dat re-
berve-schepen onder een later te treffen
ontwapeningsbesluit zullep vallen, maar
dat daarentegen de res erv e-1 eg er v o o rr a den
en de voorraten voor do vloot in de arse
nalen niet onder hot begrip vredessterkte
vallen. Het tegenovergestelde standpunt
werd verdedigd door de Duitsche en Bra-
ziliaansche militaire deskundigen, die er
vooral op wezen, dat de ontwapening niet
krachtig zou kunnen worden aangepakt en
doorgezet als men heb begrip „vredes
sterkte" niet in zeer ruimen zin opvat.
De commissie heeft zich echter weer niet
met dit standpunt vereonigd.
De voorzitter van de geallieerde mili
taire controle-commissie to Berlijn deelt
mede, dat met ingang van 1 Jirni de sub
commissies te Koningsbergen en te Miin-
chon zijn opgeheven.
Een accoor-d inzake Mosoel schijnt nu
inderdaad bereikt te zijn, meldt men uit
Konstantinopel. De protocollen over de
veiligheid, grenzen enz. worden vermoede
lijk heden geteekend.
BELGIE.
Belastingwetten en Conventie
van Washington.
De Kamer heeft het eerste voorstel van de-
Regeering betreffende het vormen van een
amortisatiekas met 132—7 stemmen aange-
nolnen. De socialisten hebben voor de Re
geering gestemd, en zullen voor alle be
lastingen stemmen. De oppositie bestond uit
de Frontpartij en communisten.
Vervolgens hooft de Kamer met 111 tegen
3 stommen en 4 onthoudingen de conventie
van Washington betreffende den 8-urigen
werkdag aangenomen.
DUITSCHLAND.
De vervolging van Wnlle
Oeeex's opvolger.
De Pruisische Landdag nam het voor
stel aan tot opheffing dor immuniteit van
don Duilsch-Vülkischen afgevaardigde Wul-
le, tegen wien dc aanklacht was ingediend,
veemmoorden begunstigd te hebben. Wulle
zelf heeft ook voor het yoorstcl gestemd.
Alleen de communisten stemden tegen.
De raad van beheer van de Duitsche
spoorwegmaatschappij heeft reeds Dorp-
muller, den plaatsvervangenden directeur-
generaal benoemd. Deze benoeming moet
nu nog door den rijkspresident worden be
krachtigd. Het rijkskabinel, dat het schijnt
te betreuren, dat deze benoeming reeds voor
de verassching van Oesar is gedaan, deelt
in een communiqué mede, dat zij zich pas
daarna met deze kwestie zal bezig houden.
FRANKRIJK.
De Senaat en Locarno.
Dc Senaat heeft de verdragen van Locarno
geratificeerd met 272 tegen 6 stemmen.
Briand hield tevoren een rede. Hij is van
meening, dat zij noch 'n al te groote geest
drift, noch een somber pessimisme recht
vaardigen. Zij zijn betrekkelijk goed en moe
ten objectief beschouwd worden buiten alle
partij-overwegingen om.
Het feit, dat Engeland cn Italië zoo voor
zichtig geweest zijn met hunne belofte van
ingrijpen in geval van een Duitsehcn over
val waarborgt in zekeren zin, dat die lan
den de Duitsche politiek zeer nauwkeurig
zullen nagaan.
Ook het feit, dat er thans mogelijkheid
bestaat nog te praten alvorens men tot een
oorlog overgaat, is een waarborg van vrede.
Er is daardoor onlangs reeds een oorlog
voorkomen.
Locarno beperkt trouwens in geen enkel
opzicht het recht van Frankrijk om voor zijn
eigen verdediging le zorgen. Wanneer
Duitschland de onzijdigheid van het Rijn
land, zooals die in het verdrag van Versail
les is vastgesteld, ernstig mocht schenden,
dan zou Frankrijk nog onmiddellijk hande
lend kunnen optreden.
Abdel Krim, zijn broeder en secretaris
worden thans naar Fez gebracht.
ENGELAND.
Het mijnconflict De strijd
tusschen Asqnith en Lloyd
George.
Gisteren is in het Syndicale Huis te
Brussel een bijeenkomst gehouden van het
Internationaal Mijnwerkerscomité. Aanwe
zig waren Smith, Richardson, Cook (Enge
land), Bard en Quintin (Frankrijk), Lom
bard, Delatfcre en Dejardin (België), Hu-
semaDn, Inmbertz en Berger (Duitschland!
Van der Bilt (Nederland), secretaris Hod-
ges en Nathan, gedelegeerden van de in
ternationale tiansportarbeidersfederatie.
Er wc-Td rapport uitgebracht over de actre
to't steun der Britfiche mijnwerkers, waar
van voorlezing weid gedaan. Geconsta
teerd werd, dat sedert 1 Mei geen steen
kolen meer uit Europees the havens naar
Engeland vertrokken, en dat de continen
tale federaties de resoluties van Brussel
en Ostcjide trouw hebben nageleefd. Als
steun in geld hebben de Engelsche stakers
uit Europa reeds circa 350.000 pond ontvan
gen, öCOO uit Duitschland, 1000 uit Tsjecho-
Slowakije, honderd duizend francs uit Bel
gië, twaalfhonderd gulden per week uit
Nederland, 145 pond uit Oostenrijk, vijf
tien duizend dinar uit Zuid-Slavië en vijf
tig duizend dollar uib Amerika. Bovendien
5 millioe-n uit Ruslalïd. Besloten werd tot
een nieuwe bijeenkomst te Londen op 23
Juni. Voorts ontvingen de Engelsche leden
van het comité door Cook het bericht, dat
de president dor Britsche kolenmijn exploi
taties, Evan Williams Om eeD onderhoud
met de leiders der stakers heeft verzocht.
De mijndirecties zouden voorstellenbe
houd der huidige loonen en invoering van
den achturigen werkdag. De Engelsche le
den van het comité vertrokken gisteravond
naar Londen.
Lord Oxford, dé leider der liberalen,
maakte in een rede, welke hij hield op een
lunch ter eere van sir John Simon, kort
en gereserveerd gewag van het geschil tus
schen hem en Lloyd George. Hij zei de, dat
hij zijn inzichten-reeds zoo definitief en
zoo ondubbelzinnig als hij kon, had uiteen
gezet. Aan deze verklaring had hij niets
toe te voegen en niets ai te nemen. Aan
gaande do vergadering der liberale parle
mentaire partij, welke onder presidium
van Lloyd George plaats had, on wier oor
deel, naar hij vernomen had, tc zijner ken
nis zou worden gebracht, zeide lord Ox
ford, dat hij zulk een mededeeling niet al
leen mot hoffelijkheid, maar met eerbied
in ontvangst zou nemen.
Op bovengenoemde vergadering, weLke
geheim was, gaf Lloyd George, naar men
vernomen heeft-, de verzekering, dat hij
noch 'socialist was, noch het voornemen
had, zich bij de arbeiderspartij aan te slui
ten, waarna besloten werd, dat een vriend
schappelijke regeling der persoonlijke ge
schillen en de eenheid de.r liberale partij
van het hoogste belang waren. Aan Sir
John Simon, mr. Rimeiman en sir Godfrey
Collins werd verzocht heb oordeel der ver
gadering ter kennis van lord Oxford te
brengen. Siimon en Runciman hebben lord
Oxford krachtig gesteund, ten-wijl sir God
frey Ocflliws aan de zij(ïe stond .van den
chief-whip der liberalen.
POLEN.
Moscicki beëdigd.
Tn tegenwoordigheid van de leden der Na
tionale Vergadering, van het Kabinet, het
diplomatieke corp9 en talrijke autoriteiten
heeft gistermorgen de nieuwe President der
Poolsche Republiek Moscicki den eed afge
legd. Op een speciaal platform stond de
voorzitter van den Landdag Rataj, die den
gekozen president verzocht naar voren l'e
treden. In naam van de Nationale Verga
dering vroeg de voorzitter hem daarop of hij
zijn functie aanvaardde. Op zijn bevesti
gend antwoord verzocht Rataj hem den
vercischten eed af te leggen.
Toen Moscicki de laatste woorden van
den eed had uitgesproken, werd van com
munistische zijde geroepen: „Wij eischen
vrijlating der politieke gevangenen en ar
beid voor de werbloozen." Deze stoornis
veroorzaakte groote opgewondenheid en
werd beantwoord met de kreten: „leve Po
len, léve Moscicki!"
De socialisten hebben de eedsaflegging
niet bijgewoond.
Het kabinet-Bartel heeft zijn ontslag aan
geboden. dat door den president is aan
vaard. Hij heeft de ministers evejiwel ver
zocht hun functie te blijven waarnemen,
lotdAt een nieuwe regeering zal zijn ge
vormd.
JAPAN.
Een consul gearresteerd.
Naar uit Tokio bericht wordt, is de Ame-
rikaansche consul te Nagasaki in hechtenis
genomen, toen hij de werken der vlootbasis
van Sasebo wilde fotografeeren. Zijn toestcf
en platen werden in beslag genomen.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
Een kostbaar hoofddeksel.
Te Tarijs is gisteren een hoed van Napo
leon I voor 43.000 francs verkocht; de inzet
was 8000 france.
Geheimzinnige diefstal.
Op zeer geheimzinnige wijze is uit het
centraal Berlijnsch douanekantoor een aan-
geteekende brief met 10.100 dollar in kleine
bankbiljetten verdwenen. De brief was met
0 andere van ongeveer gelijken inhoud ver
zonden door de America Express Company
te New-York aan haar Berlijnsche filiale.
Toen de kassier van deze filiale gisteren op
het douanekantoor verscheen om den brief
In ontvangst te nemen, bleek bij opening
der kas, waarin de brieven opgeborgen wa
ren, dat er een ontbrak.
Men staat voor een raadsel, daar de slo
ten ongeschonden waren en slechts zeer
weinig beambten iets van de aanwezigheid
der brieven afwisten.
Een botsing in de lucht.
Vaandrig L. S. Schmidt is omgekomen bij
een botsing in de lucht bij Pensacola (V. St.)
Zijn vliegtuig bolste in de lucht op een
ander, bestuurd door luit. Ingersoll. De bot
sing geschiedde op 2000 voet hoogte. Inger
soll bracht er het leven af door gebruik te
maken van het valscherm. Hij kwam in de
baai terecht.
Bomaanslag te Montevideo.
Te Montevideo heelt een bomaanslag
plaats gevonden; de bom ontplofte voor de
deur van de Amerikaanse he legatie. Er is
niemand gekwetst
door Dr. NEKL VAN AKEN.
"X. -
New-York, Mei.
Do scheiding van Kerk en Staat jQ
waarover ik in een van mijn vorige brieven
schreef, is eveneens doorgevoerd op bet
gebied van bijzondere scholen. Het .-taat
den Amerikaan vrij een school van een
bepaalde godsdienst te bouwen waar en
wanneer hij verkiest, maar hjj moet dit
uit zijn eigen zak bekostigen. Iedereen, on
verschillig welken godsdienst hij beleidt
en of hij! kinderen heeft of niet, moet be^
lasting betalen voor het onderhoud der open.
bare school. Wil hij daarenboven zichzelf nog
belasten met de onkosten van een particuliere
of bijzondere school, dan moet hij dat zelf
weten. Gezien het standpunt dei- belasting,
betalers zijn de Katholieken, de Joden, Je
Lutheranen of wie die er hun eigen school
op na houden, weldoeners der gemeente.
Do Katholieken bijvoorbeeld, tellen onge-
veer 2 millioen kinderen in hun eigen bij.
zor.dere scholen, die zij zelf bekostigen
Men heeft uitgerekend, dat deze 2 millioen
kinderen, ieder jaar den Staat een som van
100^ millioen dollar besparen, tegen een
gemiddelde uïigave van 50 dollars per jaar
en per kind. die de Stsat betaalt voor zijn
opvoeding. Ah de Katholieken morgen ai
hun scholen sloten, zou dé gemeenschap
4GC0 schoolgebouwen moeten koopen of
fconwen voor een waard? van meer dan
100.000 dollars per sghool. of een totaal
van vier honderd millioen dollars. Do
Kathplieken betalen die uit eigen zak. Dat
noem ik offers brengen voor een principe.
De wetten op het openbaar onderwijs
in Amerika zijn zoo geregeld, dat vrijwel
ieder de macht heeft om te bepalen hoeveel
Mi1 zal besteden voor de opleiding van de
jeugd. In ongeveer 80 pet. der gemeenten
zijn schoolbegrooting en Schoolbestuur on
afhankelijk van het gemeentebestuur. De
leden van den gemeenteraad hebben er niefê
over te zeggen. Het schoolbestuur \3 een
afzonderlek lichaam, dat gekozen wordt door
do belastingbetalers. Het heeft niets anderi
te doen dan zorg te dragen voor de onder-
wrjtbelangen der gemeente, en is rechtstreeks
verantwoording schuldig aan de kiezers, eff
aan hen alleen. Als de minimum resultaten,
die blijken uit het jaarlijksch eind-examen,
door den Staat afgenomen, maar voldeed
aan de bepalingen, door den Staat voor
geschreven. kan ieder schoolbestuur, met
goedkeuring natuurlijk der belastingbetalers;
zooveel of zoo weinig geld besteden als
het verkiest. Het gevolg daarvan ie. dat
wij in sommige gemeenten, of schooldistric
ten, een luxe onderwijs hebben, en dat in
andere gemeenten armoedige, bekrompen,
ouderwèts'che opvoedingsmethoden wordef
toegepast, die nauwelijks aan de modern*
tijden voldoen. Tn het Zuiden vindt me#
nog houten hutten met primitieve banken!
waar de negerkinderen onderwijs genieten
van onderwijzers of onderwijzeressen, die
zelf nauwelijks kunnen leasn of schrijven,
terwijl in het rakere Noorden of Westen de
jeugd wordt opgevoed in paleizen, door
or.denv$zers, die een doctoralen graad heb
ben van een of andere bekende Universiteit
'en een salaris trekken, dat hen in staat
stelt in weelde en overvloed te leven. Als
men het geluk (of ongeluk) heeft in ee*
van die gemeenten te wonen, wordt men
jaarlijks op gevoelige wijze "herinnerd aait
de luxueuze wijze, waarop het onderwijs
ter plaat-se geleid wordt.
Ik heb op het oog een kleine gemeente
in de buurt van New-York, bewooud doof
wat wij hier „commuters", in Holland „fo
rensen" noemen. Het dorpje telt ongeveer
5500 inwoners. Een der gemeentewetten
bepaalt, dat er geen huizen gebouwd mogen
worden voor meer dan één familie (zooge
naamde dubbele huizen). Men wil hierdoor
bedotten, dat de gemeente een mindere klas
bevolking zal krijgen, die geen middelen
zal hebben om een eigen huis te bewonen.
Het bouwen van eeD nieuw huis moet min
stens .20.000 dollar kosten. Er mogen geen
winkels komen, er mag geen werkplaats
verschijnen, met uitzondering van een paar
garages. Dan is er nog een bankkantoor,
een postkanfoor, een apotheker en een
kleine kruidenierszaak. Meer winkels ei
openbare gebouwen mogen er niet zgn.
In bet dorpje zijp echter drie prachtige
schoolgebouwen, twee voor lager en één
voor middelbaar enderwijs. De eerste zj}n
voor kinderen van 5 tot 12 jaar, de laatste
j is een z.g.n. „high school", voor leerlingen
van 12 tot 17 jaar. Het aantal kinderen
I in die#3 scholen bedraagt 1255. 's Morgens
op mijn weg naar 't station om den treiD te
nemen naar de stad kom ik lange rijen mei
limousines tegen, die de kinderen naar school
brengen, 's Avonds worden ze weer op de»
2elfue wijze naar huis gebracht.
Het aantal onderwijzers en onderwijzeres
sen (90 pet. van de laatsten) voor deze dria
scholen telt 72, onder toezicht van een
schoolopziener met drie secretarissen. Ver
der heeft iedere school een hoofd of ,Pr^
cipal" met een secretaresse. De „high'
heelt 20 leeraren voor da gewone vakken
eoi daarenboven twee onderwijzers voor de
gymnastiek, drie voor vakonderwijs G»MaDU3'
framing"), één voor muziek, één verpleeg*
sier, twee onderwijzeressen in de huishoud
kunde, te zamen een personeel van 3*
onderwijzers voor 430 kinderen.
De twee andere, lagere scholen, met te
zamen 825 kinderen, staan onder toezicht van
41 leeraren.
Over enkele dagen moet ik, als belasting
betaler, mijn goed- of afkeuring uitsprekejl
over het ontworpen budget van 1926—
mi? zoo juist door het schoolbestuur toe
gezonden. Doch ik weet van te voren, das
de overgroote meerderheid der vergaderden
het rapport van het schoolbestuur
handgeklap zal begroeten. Hoe meer n
kost, hoe liever zij het hebben. Dat hou
het „mindere" element buiten de gemeente.
De eindcijfers der begrooting voor
liet
volgende jaar vermelden een bedrug v*
323.000 dollars, dat noodig zal W on
de kosten van onderwijs in het dorp
2-1
