JO. 20309.
MAANDAG ST MET
Anno 1926.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
KERK- EN S%unm "WIWS.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER AD VERTE NTIEN:
30 Cts. per regel. Bi) regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueels opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordelndsplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per B maanden 2.36, per week0.13,
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week0.18.
Franco per post 2.35 -f- portokosten.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
r-
W. A. van Lith 80 jaar.
Morgen hoopt een der oudste cn meest
jeachte burgers van_ onze goede stad zijn
60stcn geboortedag te herdenken. Wie kent
In Leiden en in den omtrek van Leiden den
man niet, wiens portret we hier mede een
eeieplaats geven, oud is hij maar niet ver
ouderd, spijt den last der jaren een Ongebo
gen figuur, veerkrachtig van gang en opge
wekt en vriendelijk jegens iedereen dien hij
ontmoet en met wien hij gaarne een harte-
lijken groet wisselt of een gezellig babbeltje
houdt
De heer W. A. VAN LITE.
Willem Anionic van Lith zag in Leiden
liet levenslicht op 1 Juni 1S4G. Leidenaar
van geboorte is hij zijn vaderstad altijd ge
trouw gebleven, al was hij meer dan eens
in de gelegenheid elders een goede positie
te verwerven. Daar ontving hij het eerste
onderwijs, daar werd hij latef een der beste-
leerlingen van het toen al zeer goed bekende
„Mathesis", de inrichting welke hij later vele
jaren als leeraar diende.. Daar Vond hij haar
met wie hij later huwde, ook van Lcidschen
bloede en met wie hij een lang en gelukkig
huwelijksleven leidt.
Na de school van M. S. G. te hebben door-
loopen en de diploma's welke er toen te be
halen waren te hebben verworven, ging de
levenslustige jongeling die het leven aan
durfde, zich in de practijk in de bouwvakken
bekwamen. Waai* hier theorie en practijk
samengingen, waaraan zich paarde een hel
der doorzicht en een groot aanpassingsver
mogen, daar was hel geen wonder, dat de
jonge Van Lith zich spoedig boven anderen
van zijn jaren uitwerkte. Zoo werd hij als
jonge man reeds als opzichter bij'bouwwer
ken aangesteld.
ïn 1865 was hij achtereenvolgens op
zichter bij den bouw van dc openbare school
aan het Plantsoen en bij de Hoogere Bur
gerschool voor Jongens aan de Pielcrskerk-
graQ^t,,twee gebouwen die lmn^solidildtal
hebben bewezen. Het volgend jaar vroeg'ifr&n1
hem in Den Haag het opzicht te willen hou
den bij den boinv vsln een destijds als een
modoHnrichting bekende onderwijsinrichting
„Licht, Liefde en Leven". Weldra trad* hij-
daarna op als aannemer en als architect. In
den bouw van tal van werken in deze ge
meente heeft hij de hand gehad. In het
Pie ter Huibertshof bouwde hij 22 perceelen,
aan den Maredijk 15 en aan den Morschsin-
gel 5. Verder noemen wij, om slechts hier
en daar een greep te doen cn daarmede de
beteekenis van zijn architectuur te doen uit
komen ,het riante heerenhuis aan den Sta
tionsweg, thans bewoond door dr. Kroon, het
huis aan de Steenschuur destijds bewoond
door de fabrikantenfamilie Hoogenstraaten,
de verbouwing van het huis van den tand
arts dr. Hammes eveneens aan den Stations
weg, van de zaak van de firma Vroom en
Dreesmann, van café „Neuf", de huizen van
prof. Zaayer en Van der Heijden enz. enz.
Verschillende bezoldigde en onbezoldigde
functies heeft hij in zijn lang leven vervuld.
Reeds in 1888 werd hij Commissaris van
het voormalig St. Joseph- of timmermans- en
metselaarsgilde, welke functie hij nog be
kleedt. Van 1869 tot 190G was hij leeraar in
het bouwkundig leekenen en 'rekenen aan de
school van M. S. G., van 1881 tot 1894 di
recteur (tegenw. heet het commandant) van
dc Brandweer, na vooraf brandmeester, op-
perbrandmeester en adjunct-directeur te zijn
geweest.
Ook was hij vele jaren Rooimeester van
wege de gemeente, welke betrekking eenigs-
zins overeenkomt met die van directeur der
bouwpolitie, terwijl hij in 1898 mede geroe
pen werd lot uitvoering van de schatting der
ongebouwde eigendommen in het district
Leiden, een arbeid van beteekenis. Voorts
voerde hij dc administratie cn hield hij op
zicht over betaalde huizen en andere ge
houwen hem door de eigenaren opgedragen
die al spoedig wisten dat zij hun admini
stratie veilig aan hem konden overlaten.
Het agentschap van Brand-, Levens- cn
Irbraakverzekcringen nam hij ^vele jaren
waar en nog tot op dezen tijd werkt hij in
deze branche en trekt hij daarvoor nog dage
lijks de stad door.
Ook aan het openbare leven lieeft de heer
Van Lith een deel van zijn vrijen lijd ge
wijd; van verschillende vereenigingen, cor
poraties is hij lid of bestuurslid geweest en
nog thans is hij als wij het wel hebben eere
lid van het College van Opperbrandmeeslers
en beheert hij mede hel fonds van hel St. Jo-
seph-gilde.
Zoo heeft hij gewerkt voor zich en zijn
gezin en voor zijn medemenschen, zoolang
het voor hem dag was.
Als na een moeien zomerdag de zon is
ondergegaan kan haar weerschijn de kim
nog met een zacht "purper kleuren en een
stemming wekken van vrede cn rust.
Zoo ook de levensavond van dezen tach
tigjarige. Wie hem cn zijn echtgenoote mor
gen in „huize Bruyns" aan het Rapenburg
de hand komen drukken, zullen zeker den
indruk krijgen dat deze Leidenaar van den
echten, ouden stempel een gelukkigen le
vensavond heeft cn hem deze nog vele jaren
gunnen.
Het 25-jarig bestaan van de Coöperatie
„Vooruit".
Zooals wij reeds mededeelden hield het
bestuur van de Coöperatieve Broodbakkcrij
en Verbruiksvereeniging „Vooruit" Zater
dag -receptie in de groole zaal van het
Volksgebouw aan de Heerengracht. Eigen
lijk was het een avond speciaal voor het
personeel en hun gezinnen, doch er waren
ook vertegenwoordigers van organisaties,
waarmede de Coöperatie verwant is, zooals
dc. afd. Leiden van de S. D. A. P., de L
I?. R., het Volksgebouw. „De Stem des
Volks" (zang) en „Nieuw Leven" (muziek).
Een oud-voorzitter, de heer Van der Heuvel,
thans chef de bureau bij de textielarbeiders-
organisatie te Amsterdam en enkele ande
ren 'waren van elders overgekomen.
Dë'zdhl zag er recht feestelijk uit. Op
het podium prijkten lal van bloemstukken,
waarbij rood predomineerde doorslikt met
wit. Een aardig strijkje werkte tot de ver
hooging der feestvreugde mee, terwijl nok
de muziek van „Nieuw Leven" haar mede
werking verleende door in den naastgelegen
tuin nu cn dan zich te laten hooren. Toen
do „Internationale" werd gespeeld rezen
allen van hun zetels op en zongen dit lied
uit volle borst mede.
De voorzitter, de heer F. Kooistra, heette
de aanwezigen welkom cn verontschuldig-
Foto W. Bleuzé.'
Een foto van de gedenksteen, welke Zaterdagavond aan het
bestuur der Coöperatie „Vooruit" ter gelegenheid van haai;
25-jarig bestaan werd aangeboden.
de het bestuur daarna voor het feit, dat niet
meerdere zusterorganisaties waren uitge-
noodigdè De beperkte ruimte was daarvan
de reden. Hij schetste vervolgens in korte
trekken de ontwikkeling van de arbeiders
coöperatie in den geest als hier bedoeld en
bracht een eercsaluut aan de pioniers, die
dG hechte fundamenten hebben gelegd,
waarop latere bestuurders hebben kunnen
voortbouwen. De coöperatie heeft in de eer
ste jaren en vervolgens in den oorlogstijd
moeilijke jaren doorgemaakt. Dat zij is
staande gebleven is vooral te danken ge
weest aan den administrateur Marks, wien
hij daarvoor onder luid applaus hulde
bracht.
Ten slotte deelde hij de verschillende
schriftelijke en telegrafische gelukwenschen
mede, ook v. zuster-organisaties buiten Lei
den en noemde de namen van hen, die
bloemen hadden gezonden. Daarna werden
ververschingen aangeboden.
De rij der sprekers werd geopend door
den mr. bakker J. G. v. d. Zeeuw, die na
mens het personeel een in terra cotta bas-
relief uitgevoerden gedenksteen aanbood,
vervaardigd door den nog jongen boelseer-
kunstenaar Dries Vermeulen,, voorstellende
de handreiking van producent en consu
ment. De boom „Coöperatie" staat met rijke
vruchten beladen in het midden. Arbei
dersvrouwen plukken deze vruchten en
wijzen haar kinderen op dien boom, om er
ook van te profiteeren.
Toen het doek van den groolen sleen
werd weggenomen, ging er een luid hoera
op. De beer Van der Z. hoopte, dat het be
stuur in een der muren van de gebouwen
-van de Coöperatie voor dezen gedenksteen
een goede plaats zal vinden. Tevens over
handigde 'hij den voorzitter een fraai inge
bonden album, met de gecalligrafeerde na
men der deelnemers é.n deelde ten slotte
onder applaus der vergadering mede, dat hel
personeel en hun vrouwen in de laatste
weken 495 nieuwe verbruikers voor de
Coöperatie hebben gewonnen.
De voorzitter, dankende voor de goede
woorden, zcide, dat den gedenksteen een
passende plaats zal worden gegeven. Voor
de propaganda van hel personeel en hun
huisgenootèn voor de zaken gemaakt, dankte
hij eveneens.
De lieer Snijders bood daarop namens de
muziekverecn. „Nieuw Leven" de Coöpe
ratie een bloemenmand aan.
Een der oprichters, de heer Segaar, zoo-
als zijn mede-oprichters door den voorzit
ter als pioniers gehuldigd, kwam ook met
een keurige roode bloemenmand aan dra
gen. Hij deed uitkomen, dal zij als voor
trekkers het niet altijd gemakkelijk had
den. Zij hebben echter een krachtigen steun
van hun stuurman, tevens kapitein, Marks
gehad, aan hem komt een groot deel van de
eer van het succes toe.
De heer H. J. Baart, uit naam van den
L. B. B. sprekende, wees er op, dat de L.
B B. en de Coöperatie aan elkaar verwant
zijn. De L. B. B zorgt voor leden-verbrui
kers de coöperatie levert goedkoope waar en
steunt de strijdkas van den L B. B., die van
zijn kant propaganda maakte voor den 8-
uren-dag, medezeggingsschap en pensioen.
Ook deze spreker kwam niet met leege
handen. Behalve een mooi bouquet, ver
raste iiij het coöperaticbesluur met een
"staande klok voor het kantoor met West-
minster slagwerk Dit mooie cadeau was
mede gegeven door de Leidsche -afdeeling
der S. D. A. P. en door het Volksgebouw.
De voorzitter der afd. Leiden van de
S. D. A. P., mr. D. van Eek, zich aanslui
tend bij den heer Baart, betoogde, dat dc
moderne arbeidersbeweging haar doel langs
verschillende wegen tracht te benaderen.
Eén dezer wegen is de coöperatie. En het is
zoo goed, dat de politieke- en de vakbewe
ging met de coöperatie samenwerkt, zooals
dat hier geschiedt. Er is moeilijk één stad
in ons land aan te wijzen waar de toestand
zoo is als hier. Toch is het in het verleden
niet altijd goed geweest en dat is het nog
niet, maar wat cr ook nog moet veranderd
worden, wij kunnen trotsch zijn op onze
Coöperatie, aldus spr., die besloot met een
opwekking, met name tot de vrouwen ge
richt, om propagande voor de Coöperatie te
maken om het ledental uit te breiden
De heer Van den Heuvel, als oud-voor
zitter sprekende, memoreerde een en
ander uit de geschiedenis der Coö
peratie. Hebben de pioniers moeilijkhe
den gehad, ook in spr.'s tipi zijn er wel
stormen over het hoofd van het bestuur ge
gaan cn daarom verheugt het hem te meer,
dat het nu zoo goed gaat, waarmode hij het
bestuur geluk wenschte.
De heer T. Groeneveld, bestuurslid van
het Volksgébeuw. zeide, dat deze slichting
vooral reden heeft de Coöperatie te prijzen.
Had de Coöperatie niet bestaan, de arbei
dersbeweging had nimmer een eigen ge
bouw zooals nu gekregen.
Tusschen de sprekers door werd er mu
ziek gemaakt en werden kleine tooneel-
stukjes opgevoerd, thee, koffie, bier, limo
nade en wijn geschonken en Coöperatie-ge
bak rondgediend.
Er heerschle den geheelen avond een
recht gezellige loon en men bleef tot vrij
laat bijeen.
Federatie Woningbouw vereenigingen.
Verschenen is het jaarverslag van de
„Federatie van WoningbouwveTeenigingen"
te dezer stede.
De secretaris, de lieer Hoogeveen, bi-ginl
met de opmerking, dat er in het afgelocpen
jaar weinig leven in de Federatie zat, al
was het iels beter dan in 1924.
Omtrent de actie voor huur verlaging ver
meldt het verslag:
In verband met de hooge huren hadden
wij een onderhoud met den heer Vrijen -
hoek, wethouder van Den Haag, teneinde
van hun nadere bijzonderheden te verne
men over de wijze, waarop de gemeenle
Den Haag de voorschotten heeft kunnen
aflossen. Toen wij deze bijzonderheden
wisten en de heer Vrijenhoek ons zijn
steun toezegde is onzerzijds een adres aan
den Raad gericht om te komen tot huur-
verlaging door het sluiten van een lee
ning op langen termijn en tegen een rente
van 5 pCt. teneinde daardoor in staal te
zijn de Rijks-voorschotten k 6 pCt. cn
hooger af te lossen. Het gevolg van deze
actie was, dat B. en W. in den Raad van
21 Dec. j.l. met voorstellen kwamen. Hoe
wel niet identiek aan ons voorstel van 5
pCt. kwamen B. en W. met een rente
type van 51/* pCt. Hierdoor werden de
huren iets verlaagd.
Een andere zaak, welke de Feleratiet
b.ezig hield, vormden de voorwaarden,"
waarop een bouwvoorschot was verstrekt
aan de vereeniging „Ons Belang".
De andere woningbouwverenigingen had
den van deze voorwaarden een exemplaar
van B. en W. ontvangen met een verzoek
er bij of zij genegen waren om de bestaande
voorwaarden overeenkomstig de nieuwe,
zooals aan „Ons Belang" opgelegd, te wijzi
gen. Het bestuur van de Federatie noodigdc
de besturen van de diverse bouw vereeni
gingen uit tot een vergadering teneinde
deze zaak te bespreken en zoo mogelijk lot
eendrachtig optreden te komen. Deze poging
slaagde volkomen. De adressen, te zenden
naar dert Raad en aan B. en W., werden
vastgesteld en onderleekend door de bestu
ren van „Ons Doel", „De eendracht" en
„Tuinstadwijk" terwijl „Ons Belang" aan de
adressen adhacsie betuigde.
Het verslag vermeldt verder, dat het ge
volg van dit gezamenlijke optreden is ge
weest, dal bij de organisaties „Ons 3elang''
en „Ons Doel" de behoefte al grooler en
grooter werd om weer lot nauwere samen
werking te komen en zich aan te sluiten bij
de Federatie.
De secretaris eindigt met het uitspreken
van de hoop, dat deze zuster-organisaties
spoedig lot deze stap zullen overgaan.
In aansluiling hierbij kunnen wij vermel
den dat „Ons Doel" 7 Mei jl. lot de Federatie
loelrad en de ledenvergadering van „Ons
Belang" Vrijdagavond jl. lot toetreding be
sloot.
Op het in Den Haag gehouden examen
voor Esperanlo slaagden voor diploma A
(laalbekwaaraheid) de heeren G. W. L.
Monné, F. J. v. d. Meijden, J. Saunier, en
mej. Cobie Hoope, allen alhier.
Ter gelegenheid van de jaarlijksche in
spectie van de Marine-Kustwacht door den
vice-admiraal Fock, prijkten de gebouwen
in het Noordeinde heden in vlaggenlooi.
Op Woensdag 9 en Donderdag 10 Juni
e.k. organiseert de Christelijke Jongelings-
vereeniging „Prediker XII la" ter gelegen
heid van haar 65-jarig bestaan eenige fees
lelijkheden, welke zullen worden geopend
met een openbare feestvorgadering op
Woensdagavond in de groote Stadszaal. Ds.
Thomas zat de feestrede uitspreken, terwijl
de avond verder zal worden opgeluisterd
met declamatie, zang en muziek. Donder
dagmorgen te halftien heeft in het gebouw
in de Jan vossen steeg wederom een vergade
ring plaats, uitsluitend toegankelijk voor
leden, oud-leden en genoodigden, gevolgd
door een gemeenschappelijke lunch, 's Mid
dags wordt met trams en autobussen een
bezoek gebracht aan Kijkduin, waar het
diner zal worden gebruikt, terwijl 's avonds
in het eigen gebouw de feestelijkheden wor
den voortgezet
Het bestuur van het Juffr. Maas-hofje
houdt ter gelegenheid van het jubileum
Woensdag 27 Juni van 45 uur 's middag3
receptie in de bestuurskamer van bovenge
noemd hofje aan de Kalvermarkt, terwijl
des avonds in dezelfde kamer de tegenwoor
dige en oud-regenten hopen samen te komen
om dit feit te herdenken.
De Commissaris van Politie alhier ver
strekt inlichtingen omtrent een tweetal pin
ken, die onbeheerd op de spoorbaan nabij
het station werden aangetroffen, benevens
omtrent een lam, dat Vrijdag j.l. door zeke
ren Z. is opgevangen.
In het perceel Nieuwe Mare, no. 8,
tegenover de Leidsche Broodfabriek, waar
tot voor korten lijd nog een sigarenhandel
was gevestigd, heeft Zaterdagavond onze
stadgenoot, de heer C. J. Jonk, een zaak ge
opend in verfwaren, borstelwerk, wasch- eu
schoonmaakartikelen, drogistwaren, palent-
geneesmiddelen, toiletartikelen, enz rnz
Aan weerskanten van den ruimen inganz
ziet men een mooie, welvoorziene -riokel-
kast, keurig geëtaleerd. In een der kasten,
vindt men uitsluitend artikelen, betrokken
uit de fabrieken van de heeren Dros en
Gebrs. Tieleman alhier, een sorteering die
mag gezien worden.
In de andere etalagekast trekt vooral d*
aandacht een rijke collectie verfstoffen, van
zeer verscheiden kleur, Voor menschen die
BINNENLAND.
Het Koninklijk bezoek aan Amsterdam.
Ingediend zijn de nieuwe belastingontwer-
pen en het ontwerp tot wijziging der rijks-
inkomstenbelasting.
Fosie van Vadert. Verbond en het Ver
bond van Actualisten.
Het N. V. V. kapittelt Stenhuia.
De roei- en zeilwedstrijden van „Hollan-
dia". De Kemphaan won den strijd der zes
meters.
BUITENLAND.
De noodtoestand in Engeland is met een
maand verlengd.
De revolntie in Portngal zegeviert. De
regeering is afgetreden.
Do onderwerping van Abdel Krim en van
Marokko.
Pilsndski is gekozen tot president van
Pelen.
hun woning zelf binnen of buiten Villen
opknappen of grootere en kleinere voorwer
pen een mooi kleurtje geven Allerlei engre-
diënten kwasten en penseelen vindt men er
bij met de gebruiksaanwijzing er bij.
Gistermiddag wilde de 67-jarige koet
sier J J. C., die in zijn woning in de Hein-
siusstraat ziek te bed lag. uit een fleschje,
dat op een tafeltje bij zijn bed stond, een
hoeveelheid vloeibare cascara innemen Hij
vergiste zich echter in den inhoud met een
ander fleschje, dat creoline bevatte, waar
van hij een fiksche teug nam. Al spoedig
geraakte de arme man builen bewustzijn.
Kort nadat het slachtoffer ïiaar het Acade
misch Ziekenhuis was overgebracht, is hij
aan de bekomen verkondingen bezweken.
Dë~welhouder van Onderwijs, de heer
J. B. Meyncn is Woensdagmiddag verhin
derd spreekuur te houden.
De politie alhier heeft proces verbaal
opgemaakt tegen zekeren J. Z., die in de
zaal van het „Leger des Heils" verschil
lende personen met een mes heeft bedreigd.
Proces-verbaal i3 opgemaakt tegen den
24-jarigen los werkman S. B., die ten na-
deele van zijn broer een portemonnaie, in
houdende fll heeft ontvreemd De porte
monnaie, waarin nog slechts 22 centen za
ten, i9 in beslag genomen.
Hedenmiddag omstreeks 12 uur had op
de Hoogewoerd een aanrijding plaats tus
schen den motorrijder S. en den wielrijder
A. St., tengevolge waarvan hot rijwiel van
laatstgenoemde ernstig werd beschadigd.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn fn
de afgeloopen week opgenomen 192 volwas
senen en 5 kinderen, in totaal 197 personen.
NetL-Herv. Kerk.
Beroepen: Te 's-Gravendeel: W W.
Siddré, te Oude- cn Nieuwe-Wetering, te
Bergambacht: J. H. Koster, te Monlfoort; te
Echteld* H. van Dijken, te Wageningen.
Aangenomen: Naar Oosterhout. D.
J. Bran3, te Soest.
Bedankt: Voor Ouderkerk: J. H. F-
Remme, te Amsterdam.
Geref. Kerken.
Beroepen: Te Rottevalle: H. Wier-
•ema, cand. te Zandeweer.
Ds. P. van Binnendijk, f
In den ouderdom van 68 jaar is te Wetsmge
overleden ds. P. van Binnendijk, Ned. Iferv.
predikant te WetsingaSauwerd.
De overledene werd in 1886 candidaat tot
den II. Dienst en stond als predikant le
Garsthuizen, Auguslinusga, Stadskanaal,
Obergum, 't Zandt en Wetsinge.
De Jeugdkapel te Hoofddorp.
Naar wij vernemen, worden met den bouw
van de jeugdkapel annex -nieuwe kosters-
woning naa3t de Ned.-Hervormde Kerk te
Hoofddorp goede vorderingen gemaakt. De
kapspanten zijn reeds geplant en met een
paar dagen hoopt men de pannen te kunnen
leggen. Aanvankelijk was gedacb', dat het
gebouw in den loop van de maand Juni
a.s in gebruik zou kunnen worden ge
nomen, doch door verschillende omstandig
heden zal dit wel niet eerder kunnen ge
schieden dan eind Juli of begin Aug. a.e.
De 1ste Remonstr. Broederschapsdag.
Te Utrecht is in de Remonstrantsche kerk
de eerste zoogenaamde Remonstrantsche
Broederschapsdag geopend door dr. C. E.
Hooykaas, van Rotterdam.
Daarna was er gelegenheid tot onderlinge
