10. 20307. Anno 1920. STADSNIEUWS. f KERK- EN SCHPPINIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. GELENGD NIEUWS. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADTERTENTIENt 30 Cte. per regel. Bij regelabonnement belangrijk Iageren prijs, Kleine Advertentifn, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags ft Zaterdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 80. Incasso volgens poslrecht. Voor eventueels opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cis. Bureau Noordelndtplein Telefoonnummers voor Dlrootle en Administratie 2500 - Redactie 1507. Postehèque- en Girodienst No. 57056 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 8 maanden f 2.35, per week 7 0.18. Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week ...7 0.18. Franco per post f 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. Jubilea. Heden prijkte de fabriek van de N.V. Sloomzeep-, Eau de Cologne- en Parfume- rieênfabriek v.h. Sanders Co. aan het Levendaal alhier in feestdos. De vlaggen wapperden lustig op de daken om als*van verren afstand te verkondigen, dat hier een feest gevierd werd. En inwendig was niets nagelaten om de fabriek een feestelijk aanzien te geven. Groen en bloemen waren niet gespaard en in de meeste werklokalen heerschte een Zori- dagsche rust. Slechts in een der lokalen was er leven en beweging. Hier werd namelijk een huldiging bereid aan den heer J. A. Christiaanse, die heden vöór 25 jaren bij genoemde firma als. jongste bediende in dienst trad en thgns daar de betrekking ver vult van boekhouder en chef de bureau. De heer J. A. CHRISTIAANSE. Te half elf per auto van zijn woning ge haald werd de jubilaris door de directie ont vangen en binnengeleid in een der feestelijk versierde zalen, waar hij, omringd door zijn familieleden en door het geheele personeel der fabriek, werd toegesproken door directie en verschillende leden van het personeel. Deze toespraken gingen vergezeld van het aanbieden van toepasselijke geschenken. De directeur liet in zijn toespraak speciaal naar voren komen de groote verdienste van den jubilaris tegenover hem persoonlijk zoo wel als tegenover de fabriek. Het N.V. Sanders' Gemengd Koor „De Ster" zong ter opluistering eenige liederen. Nadat de jubilaris allen hartelijk bedankt had voor de huldiging hem heden bereid, werd van 12 tot 1 uur een zeer druk be zochte receptie gehouden, waarbij van heinde en verre velen gekomen waren om het bewijs van hun sympathie aan den jubi laris te geven. Heden herdacht de heer F. N. Sollie al hier den dag. waarop hij voor 25 jaren in dienst is getreden als ambtenaar bij de ad ministratie der Lichtfabrieken. In een der dienstlokalen van het admi nistratiegebouw, dat een eenigszins feeste lijk aanzien verkregen had, was om half- tien het ambtenaarspersoneel, voor zoover liet daarin niet door den dienst was ver hinderd. vereenigd, om d:n jubilaris te huldigen. Nadat de jubilaris en zijn familie was binnengeleid, nam -het eerst het woord Jr- G. A. van Klinkenberg directeur der bedrijven, die in een hartelijke toespraak ue verdienste^ van den heer Sollie memo reerde en mededeelde dat de Wethouder der Bedrijven, de heer Sanders, verhinderd was tegenwoordig te zijn. De heer W. Wiggers. hoofdboekhouder, Schelste in waardeerende bewoordingen den ijver en nauwgezetheid van den jubilaris tn wees op het gelukkig verschijnsel, dat Êich ook hier weer voordoet, dat een admi nistratief ambtenaar wofdt gehuldigd mede Poor de technische ambtenaren van het be kijf. hetgeen volgens spreker wijst op een Mdnemende samenwerking lusschen tech nische en administratieve ambtenaren, i koorts zeide spreker het niet bij woorden zullen laten en bood den jubilaris na pjus het geheele personeel eenige keurige ^eubclen aan, vergezeld van een artistieke jorkonde, vervaardigd door den technischen ambtenaar der Fabrieken, den heer Schuil er De heer Sollie dankte voor de aangeboden elukwenschen en cadeaux. Nadat nog ge- '-genheid was gegeven, den jubilaris de 'and te drukken, werd de arbeid hervat, de jubilaris den dag verder in huise- JJken kring doorbracht, waar het hem stel- &an belangstelling zal hebben fuujroken. Bond van Hni$- en Grondeigenaren cn Bonwondernemers. vooricezstie vergadering waarin bet Pert van de Eadastercqmciissie nog vcr- lerhJ? Esproken, ltwems geen bijzon- mecr o> Btijilvfcar hadden be halve het Dag. Bestuur en de commissie zelf slechts enkele leden .zich in deze voor leeken moeilijke materie ingewerkt. Ten slotte werd door het bestuur een motie voorgesteld, luidende: De vergadering gehoord de besprekingen over het rapport der Kadastercommissie, van oordeel, dat wat in het rapport is uiteengezet in hooge mate kan bijdragen tot verhooging van de rechtszekerheid van den grondeigendom; noodigt het bestuur uit om de tot-stand- koming van de door de Kadastercommissie voorgestelde maatregelen met alle wettige middelen bij de Regeering voor te staan. Deze motie werd na enkele opmerkingen uit de vergadering bij acclamatie aangeno men. Het bestuur zcide spoedige uitvoering er van toe. Hierna werd de vergadering met een woord van dank aan de heeren rapporteurs voor hun rapport en-aan de leden voor hun tegenwoordigheid gchloten. Het gezelschap ging daarna met trams van H. T. M. naar Wassenaar, waar de dag en avond verder werd doorgebracht. Kinderspeelterreinen. Door het bestuur van de woningbouwver- eeniging „Tuinstadwijk" is tot B. en W. een verzoek gericht van den volgenden in houd: Nu de bouw van ons 2e plan is voltooid verzoeken wij U, in afwachting van even- tueelen verderen bouw, de gronden tus- sclien de huizen in de Seringcnslraat en de spoorlijn LeidenUtrecht te willen inrich ten lot kinder-speol terreinen. Bij inwilli ging van dat verzoek zou de zandbak in de Meidoornstraat kunnen worden verwijderd. Waar meermalen de wenschelijkheid der inrichting van kinderspeelterreinen in ver schillende stadsgedeelten is bepleit en bui ten de Koepoortsbrug in dit opzicht nog niets bestaat, daar vertrouwt het bestuur in deze op de volle medewerking van Uw College. Vijf-en-twintig jarig jubileum van de Coöperatie „Vooruit". Dinsdag 25 Mei was het juist een kwart eeuw geleden, dat officieel de coöperatie „Vooruit" werd gegrondvest. Op dien dag toch kwam de Koninklijke bewilliging op de statuten af, waarmede „Vooruit" burger recht in de samenleving verkreeg. Feitelijk bestond toen de coöperatie reeds een zes tal jaren, nadat er reeds langen tijd te voren door de voorstanders er van in de arbeiderswereld en onder arbeidersvrienden daarvoor pionierswerk was verricht, waarbij ten slotte de Leidsche Bestuurdersbond do leiding nam. liet eerste bestuur, dat in een vergadering van 30 November 1900 werd gekozen, be stond uit de heeren Marks, Kenbeek, Koo reman, Segaar en dr. Pannekoek, destijds conservator aan de Rijkssterrenwacht. Er is, voor zoover wij hebben kunnen nagaan, in den boezem der coöperatie in de eerste jaren nogal eens geharreward, tot dat men heeft leeren inzien, dat het bij een coöperatie in hoofdzaak ook op zaken doen aankomt. De kwestie van het geld speelde in de eerste jaren een voorname rol. Ten slotte heeft men een kapitaaltje bijeengekregen en eenmaal op gang is ..Vooruit" met eenige strubbeling af cn toe, steeds vooruit gegaan. Met een kapitaaltje van f 100, gestort door 50 leden werd een bakkerijtje gesticht, ter wijl eenigen tijd later iemand, de coöperatie welgezind, haar f500 leende tegen 5 pCt., waarmede de oprichters toen de werreld le rijk waren. En als wij nu in het jubi leum-nummer der coöperatie lezen, dat ge durende de 25 jaren van haar beslaan de coöperatie „Vooruit" alleen aan financiee- len steun voor de arbeidersbeweging f 25.000 uitkeerde en als dividend aan leden-ver bruikers over die 25 jaren het respectabele bedrag van f 195.182, dan karakteriseert dit zeker wel den gestadigen groei Van de oprichters zijn als medewerkers* nog in functie de leider der bakkerij H Marks, de mr bakker W. van der Linden, A Segaar en Jac Baart, welke laatste van de oprichting af reeds als fondsbode fun geert. En dat mr. D. A. van Eek, de leider der S. D A. P alhier, ook een vooraan staande plaats bij deze coöperatie inneemt. behoeven we nauwelijks te zeggen. Ook moeten wij hier als één van de oude garde onder ^de Leidsche coöperators noemen A. T. Houps en mogen we zeker mede niet vergeten den heer Bomli. Ons tot deze namen bepalend, vragen wij nochtans excuus, wanneer in dé bak kerij en winkel aan de Haarlemmerstraat of in den kruidenierswinkel aan de Heeren- straat personen hebben gewerkt of nog werken, die evengoed aanspraak op een i eervolle vermelding kunnen maken. Vermelden wij nog. dat het tegenwoordig bestuur bestaat uit de heeren F Kooistra. J. Veldman. Chr. Vijlbrief. A J. Jongeleen, N. Langezaal. J. J. van Stralen en D. Prins Morgen, Zaterdagavond houdt het bestuur een receptie in het Volksgebouw aan de Heerengracht en ^.s. Woensdag en Don derdagavond zal aan het personeel en aan de leden-verbruikers met hun gezinnen tel kens een feestavond worden aangeboden in de groole Stadsgehoorzaal. De coöperatie „Vooruit" kan bij dezen mijlpaal met voldoening op de afgeloopen kwart-eeuw terugzien en zij zal, na zich even te hebben verpoosd, ongetwijfeld met frisscben moed haar taak weer voortzetten. Zooals wij reeds hebben medegedeeld was bepaald dat het aan den heecr W. 3ra- kel verleend eervol ontslag als concierge van het Raadhuis, zou ingaan met 1 Juni aanstaande. Naar aanleiding van de omstandigheid, dat zijn opvolger dan nog niet kon komen, is hem door B. en W. verzocht nog ééne maand deze functie te blijven waarnemen. In dien tijd zal hij zijn opvolger nadat deze de betrekking zal hebben aanvaard ook nog eenige aanwijzingen geven. Het was vandaag de eerste drukke lammerenmarkt van dezen zomer. Verleden week waren er ook al vrij veel aangevoerd, maar vandaag was het al bijzonder druk. En zooals ons vanwege de directie van den Markt- en Havendienst werd medegedeeld, zal het a.s. Vrijdag nog drukker zijn, die dag zal, als altijd, het record 6laan. Zoo wel een groot deel van de veemarkt als de Lammerenmarkt stond vol met deze jonge dieren, dicht opeen gepakt in hokken. Met scheepsladingen kwamen zij vanmorgen binnen, om na van eigenaars te zijn ver wisseld, in den middag weder ingeladen te worden. Het tramvei^eer had vooral vanmorgen door herhaald openen van de Blauwpoorls- brug en door de versperring van den weg hier en daar door koppels lammeren, aan merkelijke vertraging., waardoor menschen, die op een bepaalden trein of tram waren aangewezen, nogal eens werden gedupeerd. De prijzen der lammeren zijn hoog en daardoor ging do handel niet zoo vlug. De maandelijksche lijst van nieuw op gerichte en opgeheven zaken, door de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijn land gepubliceerd, omvattende ditmaal het tijdvak van 14 April tot 7 Mei somt op als nieuw opgericht of gewijzigd, een 2G-tal za ken, waarvan alleen 18 in Leiden, 3 in Oegstgeest, 1 in Nieuwveen. 1 in Noordwijk, 1 in Sassenhcim, 1 in Leimuidcn en 1 in Voorschoten. Slechts drie zaken werden opgeheven, waarvan twee in Leiden en eon in Noord- wijk. I Zekere J. R uit Rijnsburg, reed gis- i lermiddag omstreeks twee uur, beladen met een mand, een hark en een schop op een rijwiel langs den Rijnsburgerweg uit de richting Oegstgeest. Vermoedelijk, omdat hij zijn "handen met de vracht te vol had I verwaarloosde hij het stuur van zijn rij wiel, waardoor hij legen een daar aanwe zige vluchtheuvel opreed, met hot gevolg dat de daarop geplaatste lantaren vernield werd. Gisteren werd, na waarschuwing van oen bewoner van den Rijnsburgerweg, door de politie een man aangehouden, die col lecteerde voor een Blindeninstituut, zonder daartoe de vereischte vergunning te hebben. Tegen den man is proces-verbaal opge maakt. Door de politie alhier is aangehouden een zwerver P. J. R. die in het Politieblad gesignaleerd stond wegens het nog moeten ondergaan van vier dagen hechtenis,, hem opgelegd door den Haagsehen Kanton rechter. Toen gistermiddag circa 2 uut de 18-jarige student M. C. v, P. alhier per rij wiel langs de Aalmarkt in de richting van de Bloemmarkt reed, kwam van den tegen- overgeslelden kant een met een paard be spannen wagen aanrijden. De student noest toen uitwijken, met het gevolg dat hij een 10-jarig knaapje aanreed B. van E -e- naamd. Het venfje bekwam eenige niet ern stige verwondingen aan den enkel van het linkerbeen. Hedenmorgen omstreeks tien uur werd een wagen van de Stoombootmaatschappij ,,De Volharding" op den Stationsweg aan gereden door een vrachtauto, waaróp vee werd vervoerd Het lemoen en de zijkast van den wagen werden ernstig beschadigd, ter wijl van de auto de spatborden werden in gedrukt. rroces-verbaal werd opgemaakt. De chauffeur bleek bereid te zijn de nader te bepalen schade te vergoeden. Het aantal werkzoekenden ingeschre ven bij -de Arbeidsbeurs op 26 Mei j.l. be droeg in totaal 438. tegen op 25 Mei 1925 in totaal 538. Chi. Geref. Kerk. Tweetal: Te Maassluis: N. Bijdemast, te Rotterdam, en J. B. G. Croes, te Bussum. Tweetal: Te Meppel: ds. Holtrop, to Ulium, en ds. Zwier, te Papzndrecht. Geref. Kerken. Beroepen: Te BorsselenDriewegen: J. de Boer, cand. te Zwartsluis; Te Wou- brugge: de weleerw. heer Holtrop, cand. te Zandvoort. Ned.-Herv. Kerk. Beroepen: Te Gasselternijeveen: T. Siemelink, te Burum (Fr.). Aangenomen: Naar Oosterhout (N.- B.): D. P. Brans, te Soest; Naar Alkmaar: J. II. Hak, te Domburg. Bedankt: Voor Kooten: W. A. Wicr- singa, te Wormer. Prof. dr. B. J. Konwer gaai heen. Gisteren heeft prof. Kouwer le Utrecht zijn afscheidscollege gegeven. Woorden van waardeering werden ge sproken door baron Van Lynden, president- curator, prof. dr. J. P. van den Broek na mens de universiteit, dr. Engelhardt, chct der kliniek van den scheidende, en de heer v. d. Plaats namens de studenten. Intrede ds. J. J. Bnskes. In de overvolle Parkkerk le Amsterdam heeft gisteravond ds. J. J. Buskes, gekomen uit Ooslerend (Texel) zijn intrede gedaan als predikant bij de Geref. kerk van Am sterdam-Zuid (buiten het kerkverband). Als tekst van zijn entreepredicatie gaf spr. de woorden uit Romeinen 1 11 en 12 (den zelfden tekst, waarmede hij nu ruim twee jaren geleden zijn intrede in Ooslerend deed): ,,Ik verlang om u te zien, opdat ik u eenige geestelijke gave mocht mededeelen, ten einde gij versterkt zoudt worden. Dat is, om mede vertroost te worden onder u, door het onderling geloof, zoo het uwe als het mijne". Christelijk Nationaal Schoolonderwijs. Gisteren is te Utrecht de'64ste algemecne J vergadering van de Vereeniging voor Chris telijk Nationaal Schoolonderwijs gehouden. Voorzitter was ds. B. van Schelven uit OvcrvccQ. Blijkens het vervolgens aan de orde ge slede jaarverslag hebben de inspecteurs vooral gelet op hel onderwijs in Nederland- sche taal en lezen. Er schijnt bij de onder wijzers een groole onzekerheid te bestaan omtrent het onderwijs in het Nederlandsch. Men heeft zooveel critiek op het oude taal- i onderwijs gehoord, dat men meent wat' an ders te moeten geven, maar wat dat andere is, daarmede zit men verlegen. De hoofd commissie streeft er naar, een betere rege ling te treffen voor het examen voor de aan- teekening op het diploma van den School raad; ook is zij bereid gedelegeerden te zen den tot bijwoning van het eindexamen aan de kweekschool, speciaal voor die vakken, die buiten het rijksprogramma staan. I Bij de bespreking over dit punt' deelt de heer Eringa, rijksinspecteur, mede, dat het examen thans practisoh geheel vrij is. De gecommitteerden letten alleen op de aanwe zigheid van de voorgeschreven kennis, maar de examinator is volkomen vrij in de rich ting, waarin hij vraagt en de examinandus in de richting, waarin hij antwoordt. In de hoofdcommissie werden ds. T. Fer- werda en de heer R. Venema, beiden te Amsterdam, als leden herkozen. Vervolgens hield dr. J. Waterink, te Am sterdam, een rede over de waarde van de bioscoop voor het onderwijs. De conclusies, waartoe spr. kwam, waren de volgende: lo. tegenover het levende woord heeft de film geen beteekeni«; 2o. algemeen vormende kracht in gunsli- gen zin moet haar worden ontzegd; 3o. de bioscoop is niet vrij van zedelijke gevaren. Christelijk Volksonderwijs. Gisteren is te Utrecht de 35ste algemeene vergadering gehouden van de Vereeniging Toor Christelijk Volksonderwijs. Nadat de voorzitter, prof. dr. W. J. Aaldc-Tc,te Groningen, een welkomstwoord had gesproken, in het bgzonder tot den eeie-voorzitter, den oud-minister dr. J. Th. de Visser, en ds. H. H. Barger de vergade ring namens de af deeling Utrecht had be groet, hield prof. Aalders een korte reed ter opening. Blijkens het jaarverslag steeg h.t aantal aangesloten scholen van 378 tot 389. De Oranje-collecte bracht f544 op. Van de 10 candidaten voor het na-examen slaagden er 9. De voorzitter wees er op, dat het noodig is, dat meer candidaten deelnemen aan het na-examen. Naar aanleiding van een gemaakte op merking werd nog vastgesteld, dat iemand, die nog geen twee jaar leiding van een kweekschool b, toch kan deelnemen aan het eind-examen. De eerovoorzitter, oud-minister dr. De Visser, sprak vervolgons. De vergadering zong spontaan dr. De Visser toe: „Dat 's Heeren z^gen op U daal''!" Op voorstel van het hoofdbestuur werd besloten een kweekschool te Zwolle 6ver te dragen aan oen Vereeniging ter plaatse, waarvan de leden benoemd worden door het hoofdbestuur van C.V.O. Voor de kweek school te Amsterdam werd in beginsel be sloten eenzelfde besluit te nemen. Onder luiden bijval werd besloten aan de Koningin een telegram van hulde te zenden. AI3 bestuursleden werden herkozen de heeren prof dr. W. J. Aalders, te Groningen; J. C. Ligtvoet, te Den Haag, en K. Brants, te Haarlem, terwijl als bestuurslid gekozen werd jhr. dr. L. H. Quarles van Ufford. Op voorstel van het hoofdbestuur werd besloten de bemoeiingen der Vereeniging ook uit te strekken tot het voorbereidend onderwijb en scholen voor dit onderwys de gelegenheid te geven, zich bij C.V.O. aan te sluiten. BINNENLAND. De Belgische regeering heeft hel voorstel tot ratificatie van het Belgisch-Nederlandsch verdrag hij de Kamer Ingediend. Zittingen van Eerste en Tweede Kamer. De eerste vliegtocht naar Marseille in 6 1/2 nur volbracht BUITENLAND. Het werk der arbeidsconferentie en han- dclsconfcrentie. Motie van vertrouwen voor de Belgische, Fransche en Zuid-Slavische regeering. Een nieuw oplossingsplan in het Eoli sche mijnconflict? Do heer E. J. v. d. Eist, te Utrecht, sprak daarna over het onderwijs en de vaderlandsche geschiedenis op onze lagere schol^ü. Na rondvraag werd daarna de vergadering gede ten. Donderdagmiddag reed de heer M. Oldenburg, kruidenier te Hoofd dorp met z'n pas nieuwe auto, waarmede hij een proefrit maakte, op den Vijfhuizer- weg hij den Aalsmeerderdijk alhier. Bij het oprijden van den oprit van den Ringdijk nam O., die de kunst van 't autorijden nog niet al te best verstond, z'n draai te groot, met 't gevolg dat 't motorrijtuig in de Ring vaart terecht kwam en direct naar de diep te verdween. Zijn zoon, die mede in de auto gezeten was, stelde direct krachtige pogingen in het werk om z'n vader uit z'n benarde positie le bevrijden, hetgeen hem echter niet gelukte. Toen na veel moeite O. op 't droge was gebracht, bleek hij reeds in bewusteloozen toestand le verkeeren. Da delijk werd een geneesheer ontboden, die ongeveer 1 1/2 uur lang pogingen in het werk stelde om de levensgeesten weder op te wekken. Deze mochten helaas niet meer baten en de dokter kon slechs den dood constateeren. De heer O. was 53 jaar oud en zou eerstdaags zijn 25-jarige echt- vereeniging hebben herdacht. Hij was een geacht ingezetene en bestuurslid van ver schillende vereenigingen. In Hoofddorp verkeerde men bij het vernemen van dit tragisch ongeval alge meen onder den indruk. Vuurtor en in brand. Door onbekende oorzaak is in den vuurtoren even beneden Maassluis brand ontstaan. Of-, schoon de toren voor een groot gedeelte van ijzer is, nam het vuur vrij groote afmetin-i gen aan, doordat een flesch blauwgas, dat wordt gebruikt voor de verlichting, mede in brand geraakte. Men wist gelukkig te voorkomen, dat een tweede flesch door de hitte ontplofte. De motorspuit van de ge^ meenle Maasland verleende assistentie. Vliegongevallen. AI en meldt aan het Haagsche Anela-kanloor: Het Duitsche vliegtuig AmsterdamBer* lijn heeft wegens een defect aan den moto» een landing moeten maken op het terrein Oldebroek. Een reserve-vliegtuig vertrok terstond uit Amsterdam om de vijf passa- giers in Oldebroek op te nemen en brachj deze met eenige vertraging naar Berlijn. Het F Vll-vliegtuig H N. A. C. I., be stuurd door den heer Van Os, chef van den motorwerkplaats der K. L. M. heeft heden na een korte terrein vlucht boven de Waal haven bij de landing aangestooten en ten gevolge daarvan averij opgeloopen. Van de inzittenden kreeg niemand letsel van beteekenis. Nader vernemen wij, dat in het vliegtuig gezeten waren de heer en mevrouw M ■Spree, Henri Morriën en Albert van Waas dijk. Een der luchtreizigers vertelde aan de N. R. Ct., dal de vlieger den motor had afge zet en dicht bij den grond een heuveltje be merkte, waar hij niet meer overheen koft komen Een der wielen bleef in deze on effen 1. :d steken, waardoor hel toestel hard op den grond kwam en schuin viel. De pas sagiers kregen een hevigen schok. De heer Morriën ging met zijn hoofd door een ruit. De heer Spree werd aan de rechterhand en aan de rechterzijde verwond, mevrouw Spree aan een der schouders. Het toestel werd beschadigd; schroef en vleugel braken. De heer en mevrouw Spree deden hun eerste luchtreis als proef voor een vlieg tocht, dien zij binnenkort naar het buiten land wilden maken. Dat het ongeval goed is afgeloopen blijkt niet alleen hieruit, dat de voorstelling in dea

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1926 | | pagina 1