No. 20213. WOENSDAG 3 FEBRUARI Anno 1926. Officieele Kennisgevingen. j STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. BUITENLAND. LEIDSCH DAGBLAD PBUS DER AD VERTENTIENi 80 Cis. per regel. Bi) regelabonnement belangrijk lageren prijs. Kleine Advertentiën, uilsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en Zaterdags 60 Cts.. bij een maximum aantal woorden van 80. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postohèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 64 PRIJS DEZER COURANTi Toor Leiden per 3 maanden ƒ.8.36, per week ...T.Toï.7 ƒ0.18, Buiten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18, Franco per post 8.86 portokosten. Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. l.M i II HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden, brengen ter algemeene kennis, dat de be slissing op het verzoek van A. J. Staliinga, om vergunning tot het oprichten van een ondergrondsche bewaarplaats voor benzine met allapinrichling in het perceel Hooge- ■vvoeid No. D6, kadastraal bekend, Sectie P. No. 1501, is verdaagd. 233 N. C. DE GIJSELAAR. Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 3 Februari 1926. INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN VOOR DE OPENBARE BEWAARSCHOLEN. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter kennis van belanghebbenden, dat aan de Openbare Bewaarscholen in het Elisabelhshof, aan de van der Werffstr. en in de Groenesteeg tot en met den 6en Fe bruari a.s. gelegenheid bestaat tot het doen inschrijven van leerlingen en wel des voor- middags van kwaTt vóór 9 tot halftien en r— uitgezonderd Zaterdag des namiddags van kwart vóór 2 tot kwart over 2 uur. De leerlingen moeien 1 Maart a.s. althans len leeftijd van drie jaren bereikt hebben. N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 3 Februari 192G. 232 INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN VOOR OPENBARE LAGERE SCHOLEN. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter kennis van belanghebbenden: lo. dat tot het doen inschrijven van leer- Singen voor de toelating, met Maart a.s tot de openbare lagere scholen op hel Schutters veld, aan de Dnivenbodestraat, aan de Ha- verstraat, aan de Paul Krugerstraat, aan den Zuidsingel, aan de Medusastraat en aan de Vrouwenkerksteeg, welke laatstgenoemde School tijdelijk is gevestigd in het schoolge bouw aan de Mare, gelegenheid bestaat aan die scholen lot en met C Februari e.k. dage lijks, van des voormiddags half negen tol pogen uren en uitgezonderd Zaterdag bovendien van half twee tot twee uren de9 PamiddagS; 2o. dat bij de inschrijving hel bewij9 van geboorte-inschrijving moet worden vertoond; 3o. dat de kinderen op 1 Maart a.s. den leeftijd van vijf en een half Jaar moeten heb ben bereikt. 232 N. G. DE GIJSELAAR, Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris. Leiden, 8 Februari 1926. v Watersnood-Comité. Bij het Watersnood-Comité zijn wederom 'de volgende giften ingekomen: A. S. f 10; II. P. V. f 10; N. N. f5.07; L f<20; Verzameld op 'n vroolijken avond Oom Johan f2.16; M. S., Rijswijk, Z.-H. f 10 Mejuffrouw W. M. de L f2; 2de bijdrage yan mejuffrouw N. N. f5. Giften worden gaarne ingewacht bij den Penningmeester, den hoer F. Muys van de Moer, Plantsoen 49 Leiden, postgironummer 67471. De rijksklerk J. W. Vink uit 's-Gra- renhage is bevorderd tol adjunct-commies friet standplaats Leiden. Met Staatscourant no. 22 zijn afdruk ten verzonden van de aklen betreffende de ff. V. Boekhandel voorheen C. Kooyker Alhier. Men verzoekt ons nog eens te wijzen op dc „Kennisgevingen" in dit blad betref fende de inschrijving van nieuwe leerlingen voor openbare bewaar- en lagere scholen. Wij herinneren nog even aan den herdenkingsavond van de Leddsche Chr. Oranje-Vereeniging ter gelegenheid van bet zilveren huwelijksfeest van H. M. de Ko ningin op Donderdagavond 8 uur in de Stadsgehoorzaal. Men leze de advertentie in dit Blad. Ingevolge een rondschrijven van de Perm. Commissie lot de AJgem. Zaken van het Ned. Israël. Kerkgenootschap, zal op Zondag 7 Febr. e.k. in alle Synogogen in Nederland een dankdienst worden gehou den, Ier gelegenheid van hel zilveren feest van hel Koninklijk echtpaar, tevens als bid- slond voor den ramp van den watersnood. Op voorschrift van den ressortalen Opper rabbijn zal dezen dienst in de Synagoge alhier aanvangen des voormiddags len lO'/t ure. De leeraar der gemeente zat hierbij een gelegenheidsrede uitspreken. Op verzoek van den hoofdcommissaris van politie te 'e-Gravenhage Is alhier aan gehouden de 16-jarige Wilhelmina H., van hier geboorlig, die uit een doorgangshuis aldaar was ontvlucht. Ten nadeeie van L. K. is gistermiddag uil de garderobe van de Universiteitsbiblio theek een regenjas ontvreemd. Vermoedelijk tengevolge van het ach teloos wegwerpen van een brandende sigaar of sigaret is gistermiddag brand uitgebroken in een kelder, gelegen onder den sigaren winkel van L. de R., Groenesteeg 47. Een partij slroo werd een prooi der vlammen De polltiespuit was spoedig ter plaatse en hluschle hel vuur zonder veel moeiie. De schade is zeer gering en wordt boven- i dien door verzekering gedekt. I Morgenavond brengt de danseur Peter Léoneff op zijn lournée door Nederland en België ook een bezoek aan de Sleutelstad j- en wel in de Kleine Stadszaal. waar hij in I samenwerking met mevrouw Brido, zange res aan de Hollandsche Opera en den pia nist Jan de Graaf zal optreden. LEIDSCHE SCHOUWBURG. Italiaansche Opera Rigolstto. Italië, het klassieke land der muziek, het land van Palestrina, werd gedurende de ganschc 19e eeuw heheerschl door de opera. Wie in Italië als componist wilde slagen moest voor het tooneel schrijven. Aan dien dwang gehoorzaamden, vrijwel zonder voor behoud, Bellini, Donnizelli, Rossini en Yerdi. namen, onafscheidelijk verbondon aan het bloeitijdperk der opera. Voor de absolute muziek was in Italië geen plaats: Cherubini trok naar Frankrijk, Clemenli naar Engeland. En de opera ging haar eigen Ilaliaanschen gang, onbekommerd om wat er geweldigs geschiedde Mozart en Beet hoven evenmin als, iets later, Wagner heb ben eenigen invloed op haar uitgeoefend. Ze was en bleef vooral de kweekplaats van het „hel canto", den ..schoonen zang", een lerm, waarmee een wijze van zingen wordt aangeduid die meer op schoonheid van loonvorming dan op karakteristieke expres sie der dramatische waarheid is ingesteld. Dat lag den loenmaligen Ilaliaan bijzonder: fraaie, in '1 oor vallende melodieën, met vermijding vooral van diepzinnige bewer king, zijn dan ook kenmerkend voor de Ita liaansche opera. Wie in die dagen van muziek een heelje andore opvatting had. wie meende dat muziek iels meer was dan oppervlakkig amusement, kon er zich moei lijk in ihuis vinden. Aardig wordt dit ge- illusireerd door een passage uit een brief van Liszt, in Italië vertoevend, aan Schu mann (gedateerd 5 Mei 1838) die aldus luidt: ..ik zou U niet aanraden hierheen te komen- ge zoudt le zeer in Uw sympathieën' worden gekwetst; nauwelijks van hooren EEN ZELDZAAM HUWELIJKSJUBILEUM. Hedon herdenken de heer A. Hofkes en mej. J. Nenteuoom, wier portretten wij hierboven albeeldcn, den dag, waarop zij voor 55 jaar hun bruidsdagen ingingen i .om 15 Februari d.a.w. in den echt te worden verbonden. Hel zal den nog t -krassen echtelieden, respectievelijk 77 en 82 jaar oud, in de komende dagen in hun woning in de Pancrasrieeg no. 7 aan belangstelling wol niet ontbreken. zeggen weet men hier dat Beethoven en Weber hebben bestaan". En Liszt, die een goeden kijk had op de dingen, is door de geschiedenis in 't gelijk gesteld. Verjongings- of vera ieuwingsin vloed en hebben nooit vat kunnen krijgen op de 19e eeuwsche muziek in Italië en de eens zoo roemruchte opera is na Verdi doodgeloopen in het armzalige driemanschap Puccini, Mascagni en Leon cavallo. Er zijn, gelukkig, thans teekenen, die er op wijzen dat Italië, muzikaal ge sproken, zijn plaats ln de rij der volkeren weer gaat innemen. Da. geschiedenis heeft gesproken, de Ita liaansche opera heeft afgedaan. Maar wie meent dat ze nu morsdood is en vooral wie mocht denken dat Verdi ons niets meer te vertellen zou hebben, vergist zich schrome lijk. Al staat het vast dat haar succes wor telde in een vrij aanmerkelijke oppervlak kigheid van den loenmaligen toehoorder, die oppervlakkigheid is een al te menschelijke trek dan dat wij anno 1926 zouden kunnen zeggen dal ze geheel en al achter ons ligt. En het is ook niet noodig dat we uitsluitend in de diepte leeren zien. Als we de plaats van Verdi's Rigoletto maar juist bepalen, als we ons zijn eenzijdigheid maar bewust zijn, dan kunnen we vrijuit genieten van het vele moois dat het werk, binnen zekere hem gestelde artistieke grenzen, voor ons bevat en dat wel zoo sterk zal blijven dat ook volgende geslachten er nog hun genoe gen aan kunnen beleven. Verdi i3 trouwens de sterkste van de zooeven genoemde opera componisten denk maar eens aan zijn prachtig, zij het ook lichtelijk theatraal. Requiem. Sterk ook in volhardingsvermo gen: na een dozijn opera's, die het niet deden, kwam hij in 1851 (hij was toen on geveer 40 jaar oud) met Rigoletto, dat door slaand en duurzaam succes had. En sterk niet minder in geestkracht op hoogen leef tijd: op zijn 80ste jaar schreef hij zijn Falstaff. de komische opera, die grooten opgang maakte en nog steeds wordt op gevoerd. Het ridderspel, waarin de hofnar Rigoletto de hoofdpersoon is, opgevoerd door de voor treffelijk samengestelde Italiaansche opera uit Den Haag. bleek ook ons Leidsch pu bliek, dat den Schouwburg geheel vulde, nog volkomen le kunnen innemen. Wal van ouds de roem was van den Italiaanschen zanger, de zinnelijke klankschoonheid, trof ons ook gisteravond in zeer bijzondere mate. Niet alleen in de hoofdrollen doch over de geheele linie. Bijzonder muntten uit de ba- rylon Giorgi in de-titelrol, met zijn prachtig beheerschte, nobele en volumineuze stem, de sopraan signorina Gentile met haar kristal-helder geluid en haar formidabele zangkunst (prachtig die fijne staccato's in liaar coloratuur) als Gilda en niet minder Signor Folgar als de Hertog, in wien we den echten Italiaanschen tenor begroetten, voor wien geen tonen te hoog schijnen te liggen. Dat deze zangkunstenaars alevel iets Ita- liaansch over zich hebben, we bedoelen: dat niet altijd even gemotiveerd lang uit halen vooral van liooge noten, vergeeft men hen graag al9 ze het zoo effectvol doen als Signor Folgar met zijn glansvol en buig zaam orgaan. Koor en orkest mogen ge roemd worden. De geheele uitvoering, die de kenmerken droeg van bijzonder zorg vuldige voorbereiding, liep onder de voor treffelijke leiding van signor Rotonde, vrij wel vlekkeloos (duett Gilda en Rigoletto in II niet ongerept zuiver). De spelers bewo gen zich met het gemak den geroutineerden opera-arlist eigen, niet één viel er uit den toon. De aankleeding van het stuk (decor3 zoowel als cosluums) was frisch en fleurig: liet straatje in IT was bepaald een schilderij. net succes was groot; herhaalde open doekjes. prachtige mand bloemen voor signa. Gentile; aan 't slot een ovatie aan zangers- en orkestmeester. MUZIEK. Tweede Piano-avond Rie Batenburg. Het geven van een Piano-avond, of Piano recital", zooals men dat in ruimeren zin aanduidt, (wijl daardoor dan de tijd van het etmaal buiten beschouwing blijft) is in het algemeen, en zeker in onze dagen, een stoute onderneming: de eischen, die door het publiek aan den executant gesteld wor den, zijn hoog. de hoorder is kritisch en eischt iets goeds. Men kan hem dat niet kwalijk nemen. Hij heeft, en vooral wan- Tieer hij in een centrum van muzikale be schaving woont, het allerbeste dagelijks voor het grijpen, en zelfs, bevindt hij zich daarbuiten, dan nog vergoedt vaak zijn „radio" hem veel van zijn muzikale isole ment. en leeft ook hij in de concertzalen mee; hij kan voortreffelijke muziek hooren, en zijn muzikaal genieten daartoe beperken. Geen wonder dus dat wij verwend, en danrdoor kritisch, zijn op instrumentaal wellicht nog meer, dan op vocaal gebied, omdat 't aantal goede instrumentalisten dat der goede vocalisten zoo -sterk overtreft; en neemt men dan in aanmerking, dat onder de eersle-rangs instrumentalisten de pianis ten numeriek verreweg het sterkst zijn, ja, men zou haast zeggen, in onzen tijd als paddestoelen uit den grond verrijzen, dan heeft vooral de concerteerende pianist te genwoordig een zware taak. Mejuffrouw Batenburg heeft deze taak aangedurfd, en zelfs nog in een bijzonderen vorm, met werken van slechts één compo nist; zii koos haar programma dit keer uit sluitend uit den rijken schat van Chopin's piano-composities. Over het samenstellen van een programma uit werken van één zelfden meester een programma dus, zou men kunnen zeggen, van volmaakte homo geniteit kan men verschillend oordeelen: 't heeft zijn voor en zijn tegen. Er tegen is het gevaar voor eentonigheid, maar daar voor behoeft men bij een zorgvuldig geko zen programma uit de werken van Chopin, met zijn rijkdom en verscheidenheid van stemmingen en gedachten, voorwaar niet te VTeezen. De voordeelen van zulk een homo geen programma zijn groot: men blijft voortdurend in dezelfde muzikale sfeer, en heeft als hoorder de gelegenheid zich een poos geheel in het muzikale voelen en den ken van eenzelfden meester te verdiepen en er in door te dringen, wat dan in de eerste plaats ook geldt voor den executant, die nauwer contact met zijn gehoor kan krij gen, omdat de materie waarvan hij iets op zijn hoorders wil overdragen, tot zekere hoogte van hetzelfde karakter blijft. In zooverre valt de keuze van zulk een programma te loven, en de Chopin-werken, die mejuffrouw Balenburg gisteravond ten gehoore bracht, waren, ook wat de volgorde betreft, gelukkig en met zorg gekozen; na een zevental Preludes, een drietal Etudes, vóór de pauze nog een Nocturne, twee Ma zurka's en twee Valses. Het tweede deel bracht ons het Scherzo op. 39, de bekende Ballade op. 28 en de niet minder bekende Polonaise op. 53. Mej. Batenburg kan met voldoening op dezen avond terugzien, want over het ge heel heeft zij zich goed van de zoo zware taak, die zij zich had opgelegd, gekweten. Zij gaf den indruk van goed gedisponeerd te zijn, en haar spel gaf blijk van zelfver trouwen en rust, wat, vooral bij een con- certvorm als dezen, belangrijke factoren zijn. Het wilde ons voorkomen, dat mej. B. na de pauze nog wat beter op dreef was dan daarvoor, dal zij zich in 't tweede deel eerst geheel vrij voelde en zich in 't alge meen meer kon geven. Technisch staal deze pianiste ongetwij feld op een flinke hoogte; ook in de zwaar ste passages (wij denken b.v. aan de Valse op. 34 Nb. 1 en aan de Polonaise) viel haar technische afronding zeer te prijzen (een sporadisch misslagje vergeven wij haar eaarne) terwijl ook het memoriseeren van het omvangrijk programma geen enkel oogenblik van aarzeling bracht. Zulk een vastheid doet prettig aan; het geeft den hoorder ruet en schenkt" hem de gelegen heid tot kalm luisteren en tot het in zich opnemen van het gebodene. Wat een verscheidenheid van stemmingen ln Ghopin'i werkenI Naast het weeke, hef forsche en grootsche, naast het droomerige het tintelend en snel bewegen. Deze stem mingen heeft mej. Batenburg ons goed in hun verscheidenheid weten weer te geven, zij heeft ons in het meerendeel der voorge dragen composities weten te boeien en ons de intenties van den componist doen voelen. Zij voldeed ons het best in de meer droo merige en vage gedeelten, die voor Chopin zoo typeerend zijn, en waaraan het oeuvre van dezen meester zoo rijk is; in deze soort van composities was het spel der pianiste oJ. het diepst. In de gedeelten waar hoogere technische eischen worden gesteld aan welke eischen zij trouwens in 't algemeen goed wist te beantwoorden misten wij wel eens voldoende diepte en klonk haar spel soms wat vlak, een heel enkele maal ook rhythmisch niet absoluut duidelijk, ter wijl in de meest forsche gedeelten (wij den ken b.v. aan de Polonaise, die zulke reus achtige dynamische eischen stelt) haar kracht iels te kort schoot. Maar de eischen die Chopin ook nu en dan aan de mensche-# lijke dynamiet stelt, grenzen zij niet haast" aan 't onbescheidene Voor de zoo bekende rhythmische linkerhand-beweging in de Po lonaise verdient de pianiste een speciaal woord van lof. Zoo gezegd, mej. B. kan met voldoening op dezen Chopin-avor.d terugzien, en wij wenschen haar succes voor het derde con cert harer reeks. Het publiek had talrijker kunnen zijn waaraan wellicht ook voor een deel de Italiaansche opera schuld had maar die er waren gaven door hartelijk applaus van hun bijval blijk, terwijl ook bloemen voor de pianiste niet ontbraken. BINNENLAND. De Nationale Bloemententoonstelling te Rijnsbnrg. Opgericht is een groep van hyacinthen* kweekers in de Algemeene Vereen, voor Bloembollencultuur. Voortzetting der Synode der Geref. Kerken, Een EngeUch stoomschip bij een aanva» ring nabij Vlissingen gezonken. BUITENLAND. Het debat over de Engelsche troonrede. Uitspraak in Dnitsche veemmoord-pro cessen. Een leger-interpellatie in de Belgisohe Kamer. De vroegere Russische minister van oorlog Soechomlinof is overleden. DE ALGEMEENE TOESTAND. De economische conferentie. Na besprekingen met de werknemersgroop ran den raad van beheer van tiet Int. Arbeidsbureau heeft de secretaris-generaal rau den Volkenbond de volgende arbeiders- vertegenwoordigers uitgenoodigd aan de voorbereiding ran do internationale ekouo- miscbe conferentie deel te nemeu: Oudegeest, secretaris van den internalio- nalen hand van vakvereienigingen, Arthur Pngh, president van den algemenen raad van bgt congres der Engelsche trade unions en Max Eggert, lid ran het dageljjksch bestuur van den algemeenen Duitschen bond van vakveroenigingen. Waarschijnlijk zal ook Léon Jouhaux aan de voorbereiding deelnemen en wel als vertegenwoordiger van den raad van bsetuur van het I. A'. B. BELGIE. Interpellatie over bet heen gaan van minister Kestena. In de Kamer heeft Poulel de rnlerpcMatlo beantwoord der liberalen Franck en Devèzo over de redenen van het heengaan van den minister van nationale verdediging. H*J zeide, dal Keatens zijn ontslag heeft in gediend, omdal er een geschil gerezen was luaschen zijn collega's en hern over de toepassing der nieuwe wet op de lich ting 1925, waar hij zich legen verzolt®, Poullet zeide verder: Wij willen een sterk leger en er bestaal geen ontmoediging bi) de officieren. De dienst van 10 maanden brengt de nationale verdediging niel in ge vaar. Wij hebben het recht niet inzake mi litaire organisatie er een grootheidswaan zin op na le houden. Wij hebben ongelijk gehad om niet onmiddellijk na den wapen- I stilstand volkomen te demobiliseeren. Dg minister wees vervolgens op «vat in Enge land en Frankrijk ten aanzien der reor ganisatie van het leger gebeurt er besloov dat hij een stelsel zocht dal voor allen aan nemelijk is. Er heerschte een zeer opgewonden slem- ming. DUITSCHLAND. De overeenkomsten met de ex- vorsten Vonnissen in da veemmoord-processen. Het compromis-voorstel dor regerings partijen inzake het sluiten eeocr overeenkomst met de vor3ten gaat uit van het denkbeeld ran een afzonderlijk gerechtshof bij het Rjjksgerechtshot, waarvan de leden door den Rjjksprreident worden benoemd. Bij het ne- mei: eoner beslissing zal men den econo- mischen en financieelen toestand van beide partijen in aanmerking nemen, den vorsten een waardigs levenswijze waarborgen, maar daarbij den algemeenen economischen toe stand van Duitscliland in liet oeg houden. Ook zullen bij een taxatie de bepalingen der valorisatie-wet gelden. Gebleken is, dat volgende pensioenen x a. worden betaald: Prins Eitel Friodrich ais vroeger divisie- commandant met den rang van goneraaf- msjoor ontvangt per jaar 10.U71 mark; de ex-prins Adalbert als vroeger korvet-kapi tein 4830; prins Oskar als kolonel 7554; prins Heinricli als groot-admiraal en ir.- specteur-ger.oraal der marin sedert 1 Maart 1925 (de boogeroi genoemde pensioenen worden betaald sedert 1 Dec. 1923) 17.127 mark en Joach'm Albert va-i Pruisen sedert 1 Mei 1908 3013 markt. Inzake de veemmoorden zijn volg n is vonnissen geveld; Worden veroordeeld, le de beklaagde Schirrmann, Stom en Aschenkampt wfcgeus gemeenschappelgken moord, ter dood; 2e. Henn, wegens aanstichting tot moord, ter docd; 3e. Schmidt, wegens liulpverieening tot 3 jaar tuchthuisstraf., onder aftrek van 4 maanden voorarrest; 4e. Stotzelberg we gens misdrijf van par. 131 van het Wet boek van Strafrecht tot 9 maanden hech tenis, zonder aftrek vaD 4 maanden voor arrest. Zeitler, Smitlage, Meder. Von Senden j en Gutknecht vrijgesproken. Voor dezrn laatste wordt de staat in de kosten verwezen. Gulknecht is echter opnieuw gearresteerd j wegens medeplichtigheid van een anderen veemmoord. FRANKRIJK. De iinancieele voorstellen. In den kabinetsraad heeft Briand een overzicht gegeven Ier buitenlandsche aan gelegenheden, Painlevé van den toestand ln Syrië en Marokko. De raad keurde het voor stel goed over de bescherming Ier bosschen. Na aflocp der vergadering verklaarde Doumer: Er is in onze voorstellen niets ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1926 | | pagina 1