)uUfc|753
UIT ONZE STAATSMACHINE.
VARIA.
bruin leeren bandje met Longfellows ge
dichten, tus8chcn het zwarte gezangboekje
en het vuil-witte ruggetje van het verjaar
dagalbum. Het had er lang onaangeroerd
gestaan en nu nam de oude man het in
zijn gerimpelde, beverige handen. Er lagen
verdroogde bloemen tueschen de geel ge
worden bladen, die een duffen geur adem
den. De oude klok bij de trap" heette het
gedicht, dat de oogen zochten, die niet ge
leerd hadden troost te zoeken bij de ge
dachten en ervaringen van menschen, die
vóór ons geleefd en geleden hebben.
Lang bleef de oude man denken over de
twee laatste coupletten, die in vertaling
luiden
Zij zijn nu allen voorgoed verspreid,
Enkelen trouwden, anderen stierven,
En op mijn smartelijke vraag:
Wanneer zullen allen weer samen zijn",
Zooals in lang vervlogen dogen,
Antwoordt mij de oude klok:
„Voor immer nimmer!
Nimmer voor immer!"
Nimmer hier, voor immer daar,
Waar geen scheiding, pijn en zorg,
Geen dood en tijd meer zullen zijn.
Voor eeuwig daar, maar nimmer hierl
De klokken van de Eeuwigheid
Zij luidden toen, zij luiden nu:
„Voor immer nimmer!
Nimmer voor immer 1"
,,Het moet goed doen, dit te gelooven",
dacht dc oude man, die peinzen bleef over
den dood en de boodschap van de oude
klok.
Gemeente-Ontvanger oi Beheerder der
Gemeentelijke gelden?
De plaats van den gemeente-ontvanger,
zijn rechten en verplichtingen werden vast
gelegd in den Zesden Titel der Eerste Af-
decling onzer Gemeentewet, Artt. 106 u>t
en met 110. Aanstonds moeten we echter
vaststellen, dat speciaal in de groote ste
den de practijk van dien aard is geworden,
dat deze de grenzen van de regeling dier
functie in de Gemeentewet verre over
schreden heeft, zoodat het betër ware te
gaan spreken van den Beheerder der Ge
meentelijke gelden, dan van den Gemeen
te-ontvanger. We geven aanstonds toe, dat
de nieuw voorgestelde naam veel te lang
is; maar die van Gemeente-ontvanger is
veel te kort, althans in dien zin, dat de
inhoud van dien naam den inhoud der func
tie niet meer dekt, waarover straks meer.
Allereerst gaan we na wat de aangehaal
de artikelen van de 'Gemeentewet omtrent
dezen ambtenaar der gemeente zeggen. Hij
is dat in deD vollen zin des woords, over
mits hij door den Gemeenteraad wordt be
noemd, nadat B. en W. een voordracht van
twee personen hebben ingediend. De Raad
kan, buiten die voordracht om, een andei
benoemen. Hij wordt door den Raad eei-
vol of niet eervol ontslagen of geschorst.
De gemeente betaalt zijn salaris, ook even
tueel zijn pensioen uitc Hij is dus volledig
gemeente-ambtenaar. Hij moet een Neder
lander wezen, die niet bij rechterlijke uit
spraak de beschikking of het beheer ove^
zijn goederen heeft verloren, nooh van de
verkiesbaarheid is ontzet en hij moet drie-
en-twintig jaar oud wezen. Hij mag den
Burgemeester niet in den eersten of twee
den graad van bloedverwantschap bestaan
en evenmin een zwager van het hoofd der
gemeente wezen. Enkele in de Wet nader
genoemde ambten mogen door hem niot
worden bekleed. Zijn instructie wordt, on
der mededeeling daarvan aan Gedeputeer
de Staten, door den Raad vastgesteld. Zijn
jaarwedde wordt bepaald door die Staten,
die echter eerst den Raad op dit stuk hoo-
ren. Het besluit der Gedeputeerde Staten
in dezen behoeft weer de goedkeuring van
de Kroon. Maar hiermede is de rij van
voorwaarden, aan de bekleeding van dit
ambt verbonden, nog niet uitgeput. In
rechtsgedingen, waarin de gemeente betrok
ken is, mag hij geen advocaat of procureur
wezen en noch middellijk noch onmiddellijk
deelnemen aan ondershandsche pacht van
gemeentegoederen of inkomstenaan le
veringen of aannemingen ten behoeve der
gemeente, aan het koopen van betwiste
vorderingen ten laste der gemeente. Hij
moet in de gemeente wonen, wier ontvan
ger hij is en is hij ontvanger van meer
dan één gemeente (dorpsgemeenten), dan
dient hij in één van die gemeenten te wo
nen, maa-r moet dan in de andere gemeen-
te(n) minstens eenmaal per week spreek
uur houden.
Is hij eenmaal door den Raad benoemd,
dan lean hij zijn functie niet aanvaarden,
voordat hij beëedigd werd zuiveringseed
en ambtseed) en zekerheid gesteld heeft
ten behoeve van de gemeente. Hoe groot
moet die'zekerheid wezen 1 De Raad moet
die bepalen en is aan een minimum ge
bonden, dat minimum bedraagt ten minste
een tiende van den ontvang. Telde men
nu op wat inderdaad ontvangen wordt (bijv.
ook geldleeningen) dan zou niemand, al
thans zeer weinigen, in staat wezen om
dit ambt te vervullen, daarom noemt Art.
110 wat onder den ontvang wordt verstaan.
Het is het bedrag van de gemiddeldff jaar-
lijksche inkomsten der gemeente-rekenin
gen over de laatste vijf jaren, na aftrek
van de voordeelige saldo's van vorige dienst
jaren en het genotene uit geldleeningen,
teruggave van voorschotten, verkoop van
onroerende goederen, inschrijvingen op één
van de Grootboeken van de Nationale
Schuld, effecten of andere schuldbrieven en
aflossing van hypothecaire of andere schuld
vorderingen. Het is begrijpelijk, dat het in
onze grootste gemeenten zelfs onder dien
aftrek alleen voor de financieel buitenge
woon sterken mogelijk zon wezen gemeen
te-ontvanger te worden, daarom wordt te
genwoordig genoegen genomen met de ze
kerheidsstelling van een speciaal voor dit
doel opgerichte Bank. Te meer klemt het
genoemde bezwaar, omdat dit tiende deel
geen constante grootheid is en de gemeen
teraden het recht hebben de stijging van
deze 10 pOt. te doen volgen door een even
redige stijging der borgstellingmaar aan
den anderen kant da-alt de 10 pCt., dan kan
ook de borgstelling dalen. Er is nog een
andere manier om aan bedoeld bezwaar te
ontkomen. En wel dezede ontvanger wordt
verplicht om het geld, dat het bedrag der
zekerheid overtreft, telkens te storten in
een bewaarplaats of instelling, waaruit hij,
zonder medewerking van B. en W., geen
gektea kan lichten. Of van deze bepaling
druk gebruik wordt gemaakt, hebben
we niet te weten kunnen komen.
De ontvanger is belast met de invorde
ring van al de inkomsten en ontvangsten
der gemeente en zorgt, dat dit behoorlijk ge
schiedt; bovendien geschieden door hem
alle betalingen uit de Gemeentekas. Om te
kunnen betalen, heeft hij noodig een bevel
schrift, dat vermeldt het bedrag en den
begroolingspost, waaruit de betaling moet
geschieden. Dit bevelschrift moet. zijn ge-
teekend door den Burgemeester of één der
Wethouders. In een bepaald geval kunnen
ook de Gedeputeerde Staten zulk een bevel
schrift geven. Welk geval dat is, kunnen
we buiten vermelding laten, 't Spreekt van
zelf, dat hij geregeld moet boekhouden en
eens per jaar van zijn beheer rekening en
verantwoording afleggen aan het college van
B. en W. 't Is begrijpelijk, want het geldt
hier publiek beheer, dat niet iedere ontvan
ger mag boekhouden op zijn manier. Een
en ander wordt ingericht volgens door de
Ged. St. vastgestelde, door de Kroon goed
te keuren voorschriften.
Volgens een arrest van den Hoogen Raad
wordt de rekening van den ontvanger, als
betreffende een door een openbaar ambte
naar in zijn openbare bejrejtking gedane
verrichting, als een authentieke acte be
schouwd.
Nu is een jaar een lange lijd. Al behoeft
nu de ontvanger maar eens per jaar reke
ning en verantwoording af te leggen, daar
om kan hij toch voortdurend, desnoods da
gelijks, worden gecontroleerd, want Art. 116
geeft aan B. en W. verlof inzage van boe
ken en kas te doen geschieden, zoo dikwijls
zij dat wentellen. Bovendien kunnen B. en
W. iemand uit hun midden of een daartoe
aangewezen ambtenaar opdragen, die in
zage telkens te verrichten, maar dan moe
ten eerst Gedeputeerde Staten, die aanwij
zing goedkeuren. B. en W. of de aange
wezen persoon mogen zich bij dit werk
laten bijstaan door een deskundige. Wan
neer do ontvanger ophoudt zijn betrekking
te vervullen, dooy eervol of oneervol ont
slag, schorsing of overlijden, worden aan
stonds door Burgemeester en Wethouders
de boeken gesloten, de kas opgenomen en
een en ander bewaard, totdat in den dienst
is voorzien.
Ziehier wel het voornaamste wat in den
bovenvermelden titel te vinden is omtrent
den Gemeente-ontvanger en dien9 werk. Wat
we bij de zekérlieidsstelling hebbèn opge
merkt, dat de gedienstigheid van de prak
tijk le hulp is moeten komen, in de grootste
niet alleen, maar ook in de middel-groote I
gemeenten, dat geldt feitelijk van heel de
functie. Nem^n we een voorbeeld. Op .de
begrooting voor de Eleclricileitsbedrijven is
een post gevoteerd voor onderhoud. Daar
onder hooren ook de kleinste "benoodigdhe-
den voor een electrischen tramwagen. De
betaling daarvan zou dus moeten loopen
via een bevelschrift van betaling door den
burgemeester of één der wethouders gelee-
kend: In de groote steden is nu de praktijk
zoo geworden, dat er andere regelingen ge
maakt zijn, waarbij ten aanzien van de be
drijven en andere diensten bepaalde per
sonen zijn aangewezen om de ontvangsten
en uitgaven te doen. Dat kan ook gelden
van de ontvangsten. Daardoor heeft men
een veel eenvoudiger weg geschapen.
Maar onzes inziens moet toch worden
vastgehouden aan de gedachte, die bij de
samenstelling van dezen titel der Gemeente
wet heeft voorgenomen, dat ten slotte In
één man het geldelijk beheer der gemeente
is gecentraliseerd. Men kan da.n het z.g.u.
kasbeheer in den meest scherpen vorm la
ten vervallen, maar legge den nadruk op
het ganschc beheer der gemeentelijke geld
middelen. Die ééne man moet een finan-
vcier wezen, bij wien ten slotte uitkomen de
hoofddraden van het beheer der geldmid
delen. Hem legge men de leiding van dat
beheer in handen, waardoor ook de ge-
wensche continuïteit wordt behouden ol
verkregen. De financieele afdeeling der ge
meente-secretarie kan dan naast hem als
controleerend lichaam dienst doen.
Warme handen en voeten.
Binnenshuis lijden degenen, die bij hun
werk moeten stilzatten, het meest van de
koude. Een deken (plaid), die groot genoeg
is om dijen, knieën en voeten te omhullen,
draagt er al heel wat toe» bift om de onderste
ledematen warm te houden. Voor de handen
ia van tjjd tot tijd een warm bad van onge
veer- 80 h 50 graden Celsius' aan te bevelen,
als ook de benedenarm er in betrokken
wordt.
Deze maatregelen z/jjn gemakkelijk te
nemen. Moeilijker is het handen en voeten
in do open lucht behoorlijk warm' te houden.
Vóór alles zorge men geen dóór en dóór
koud schoeisel aan te trekken; daardoor
7tj\ï het lichaam te veel warmte moeten
afgeven. Men verwarme dus vooraf het
schoeisel, maar natuurlijk met de noodigo
voorzichtigheid en zorge bovendien voor
een paar inlegzooltjes, liefst van een stof,
die een zeer slechte warmtegeleider is,
zooals laken of vilt> waarmee men de ge
wone inlegzooltjes kan overtrekken: van een
ouaen vilten hoed of een stuk laken van
een afgedragen kleedingsluk kan men deze
zelf maken.
Sommigen meenen, dat men door derge
lijke maatregelen het lichaam verweekelijkt
Maar voorkomen is beter dan genezen.
Menige ongesteldheid heeft haar oorzaak in
koude voeten.
Een heel eenvoudig en doelmatig middel
om buiten onderweg de handen warm te
houden, bestaat hierin, steeds een piaar goea
verwarmde steenen in den rak van den
overjas te hebben. £en paar keien van
mooicn langwerpig ronden vorm, met te
klein, kunnen goede diensten doen, zelfs in
een mof. Het best is een maat van ongeveer
acht bij vier centimeters. Zrj worden vroeg
genoeg voor het verlaten van de woning
op de kachel of den haard gewarmd cv;
blijven wel zoo lang warm afs men vat
zijn huis naar kantoor of werplaats loopt.
Overdag kunnen zrj daar op de centrale
verwarming worden gelegd om bij het naar
huis-gaan weer mee 'te nemen en dienst te
laten doen. Als men de steenen» in de handen
houdt, blijven zg warm.
Moppenknnde.
Een nieuwe wetenschap is ontdekt door
een professor in Amerika. Het onderwerp,
waarmede deze wetenschap zich bezig
houdt, is intus9chen uiterst populair, zoo
oud als de menschheid en gemeengoed van
ieder.
De hooggeleerde is nl. bezig geweest met
den nationalen en internationalen „moppen
trommel" en zijn wetenschap bestaat in het
nlassificeeren van die nationale gijn. Het is
interessant na te gaan, tot welk resultaat de
prof. reeds is gekomen.
De Engelsche pogingen, om de lachspie
ren in beweging te brengen, aldus zijn con
clusie, hebben bij voorkeur betrekking op
zoenen, onfortuinlijke weddenschappenon
handige golfspelers, dronkaards en schoon
moeders.
De Franschman laat het liefst lachen om
grappen, die betrekking hebben op soldaten
minnen, frivole vrouwen, Duitsche toeristen,
staatslucifers en.ook schoonmoeders.
In Duilschland komt vooral de traditio-
neele professor voor, die zijn parapluie ver
geet; verder het meisjeshart, .dat voor Herr
Leutnant in liefde is ontvlamd, de pantof
felheld zondei^huissleutel ende schoon
moeders.
De Italiaan geeft de voorkeur aan wel
gedane geestelijken, dameshoeden, en ja. het
is nu eenmaal niet anders, volgens de clas
sificatie van den professor, ook aan schoon
moeders.
Het meest goedlachs is de Amerikaan. Die
heeft, om zoo te zeggen, overal pret om,
maar 't ergst doet hij het over een armen
drommel, die door de een of andere rust is
verpletterd, den stijven Engelschraan, de
limonade, die eigenlijk whisky is, over de
Italiaansche orgeldraaiers, slechtsoortige
auto's ende Amerikaansche schoon
moeders.
De schoonmoeders moeten het dus in alle
grappen ontgelden; vpor de ontwikkeling
van de nationale en internationale mop is
zij derhalve van de allergrootste beteekenis,
afgezien nog van het feit. dat alle heeren
der schepping op één na aan hun schoon
moeder veel te danken hebben gehad. In-
tusschen is de nieuwe wetenschap haar veel
verschuldigd.
De naam dezer wetenschap? Een Duilsch
blad noemt haar Witzologie.
DIRECTIE
„LEIDSCH DAGBLAD",
a. g. 1 Januari 1926.
J. OUWERSLOOT,
Handel in Brandstoffen,
Valkenburg (Z.-H.)
wenscht zijn Begunstigers een
Gelukkig Nieuwjaar.
D. BOL, Rijwielhandelaar en
-hersteller,
Valkenburg (Z.-H.)
wenscht zijn geachten Begun
stigers 'n Gelukkig Nieuwjaar.
M. DE VRIES. Mr. Bakker,
Valkenburg (Z.-II.)
wenscht zijn geachte Cliën
teel e een Gelukkig Nieuwjaar.
IJ. MEURS. Mr Bakker.
Valkenburg (Z.-H.)
wenscht zijn geachte Cliën
teele een Gelukkig Nieuwjaar.
Wed. I RIETHOVEN.
Groenoordslraat 19.
Handel- in Kruideniers- en
Grutterswaren, wenscht haar
geachte Cliënteele en Begun
stigers. Gelukkig Nieuwjaar.
Leiden, 1 Jan. 1926.
A. J. DE VOUW
en Echtgenoole,
wenschen hun geachte Cliën
teele en Begunstigers een Ge
lukkig Nieuwjaar.
A. H. v. d. STAA1J,
Schoenmakerij, Molenslr. 39,
wenscht zijn geachte Cliën
teele een Gelukkig Nieuwjaar.
K. LOUWRIER,
Brood-, Koek- en Beschuit
bakkerij.
Zuidsingel No. 2123.
G. DE WIT. Valkenburg (Z.H.)
Handel in Brandstoffen,
wenscht zijn Begunstigers
een Gelukkig Nieuwjaar.
Vleeschhouwerij, Spekslagerij
JOH. POELEN.
Haarlemmerstraat 252.
P.
H. KESSEBOOM.
Marcsingel No. 16.
wenscht zijn geachte Cliën
teele een
Voorspoedig Nieuwjaar.
Ondergeteekende wenscht zijn
geachte Cliënteele en Begun
stigers Gelukkig Nieuwjaar.
Ja VAN ARK, Ilansenslraat 51
Leiden, t Januari 1926.
Mijn Cliënteele en Beken
den een Voorspoedig Nieuw
jaar toegewenscht.
L. PREL, Banketbakker,
Hansen straat 91.
Bij den aanvang van het
Jaar 1926 wenschen wij onze
geachte Cliënteele een Geluk
kig en Voorspoedig Nieuwjaar
Beleefd aanbevelend:
WITTE's
Fabrieken van Vruchten
producten en Wijnhandel.
Hoef straat 53. Leiden.
STüVE WESTERMANN.
Nieuwe Rijn 36.
m. g.
W. OVERVLIET,
Rijwielhandel,
Kempenaerstraat No. 19,
Oegstgeest, 1 Jan. 1926.
m. g.
J. v. VELZEN. Broodbakkerij
Geversslraat 51. - Tel. 1627.
Oegstgeest, 1 Jan. 1926.»
m. g.
P. VISSER.
Kaas- en Boterhandel, enz.
Oegstgeest, 1 Jan. 1926.
ra. g.
JAC. DE GROOT,
Melkhandel.
Oegstgeest, 1 Jan. 1926.
m. g.
W. A. v. d. IJIJL.
Dames- en Heerenkleeding.
wenscht al zijn Cliënteele en
niet-Cliënteele een Gelukkig
Nieuwjaar. Deutzstraat 8
Oegstgeest, 1 Jan. 192G.
Brandstoffenhandel Oegstgeest
HERMS. DE ROODE.
Geversslraat 8. Telef. 1536.
g- n.
P. J. v. PUTTEN.
Bier- en Limonadehandel,
wenscht zijn geachte Cliën
teele, Vrienden en Bekenden
een Gelukkig Nieuwjaar.
1 Januari 1926.
Leidsche Voetbalv ere eniging
D V. S.
wenscht haar Leden, Dona
teurs en Zusterverenigingen
een Voorspoedig Nieuwjaar.
HET BESTUUR.
A J. RODENBURG.
Sophiastraat 36,
wenscht zijn Cliënteele een
Gelukkig Neiuwjaar.
W. SLOOS. Lange Mare 2.
Café, Vergunning.
Hartevelt's Jenever en
Amstel bieren.
Wenscht zijn geachte Cliën
teele een Gelukkig Nieuwjaar.
JOH. ROZEBOOM.
Sigarenmagazijn, Doezaslr. 15
wenscht zijn geachte Cliën
teele een Gelukkig Jaar.
1 Januari 1926.
W. SWAAK Jr.,
Email- en Ijzerwaren,
Janvossensteeg 42.
wenscht zijn Begunstigers,
Vrienden en Bekenden een
Gelukkig Nieuwjaar.
JOHs. II. HUETING ZOON.
bezorgers van 't Gem. Wasch-
bureau, wenschen Begunsti
gers en Kennissen een Geluk
kig Jaar 1926. Movschslr. 38.
GEZ. v VELSEN.
Handwasch- en Slrijk-
Inrichling.
Ambachtstraat No. 16
g. w. Leiden, 1 Jan. '26
W. STIKKELORUM
wenscht zijn geachte Cliën
teele. Vrienden en Kennissen
een Gelukkig en Voorspoedig
Nieuwjaar.
Handel in Kruideniers- en
Grutterswaren
Prinsenstraat No. 20.
Eleclrische Brood-, Koek- en
Banketbakkerij
J. SPRUIT,
wenscht zijn geachte Cliën
teele een Gelukkig Nieuwjaar
Beleefd aanbevelend.
N.V. „STER"
WASCHMACH1NEHANDEL
Vrouwenkerkkoorstraat v.h.
Brandewijnsteeg,
wenscht al zijn Klanten voor
Leiden en Omstreken een Ge
lukkig Nieuwjaar.
Bij de-in trede van hel Nieuwe
Jaar wcnsch ik mijn geachte
Cliënteele een Gelukkig en
Voorspoedig jaar toe.
Mej. FRUITMAN Morschsir. 52
F. P. HAKKAART.
Oude Ileerengracht No. 17,
Wasch-, Glans- en Slrijk-
in richting.
1 Jan. 1926. ra. g.
J. J. TIEMEIJER. Handel in
Aardappelen, Groenten en
Fruit, wenscht zijn Vrienden
en Begunstigers een Gelukkig
Nieuwjaar. Tollenslr 34
Een Gelukkig Nieuwjaar
toegewenscht aan mijn ge
achte Cliënten.
H. ZWAAN.
Oude Varkenmarkt No. 10.
P. J, WETSELAAR,
Ilaarl,straat 254. Telef. 2003
Groenten, Fruit en Aardapp..
wenscht zijn geachte Cliën
teele sn Voorspoedig Nieuwjaar
DUINDAM.
Brftod- en Banketbakker,
Höoge Morschwég 50D,
wenscht zijn geachte Cliën
teele 'en Begunstigers een
Gelukkig Nieuwjaar.
Gelukkig Nieuwjaar
aan onze geachte Cliënteele.
VOS WIJNNOBEL.
Automobiel- en motorherslel-
plaats, lsle Binnenvestgr. 9
C. ZWAAN
wenscht zijn geachte Cliën
teele 'een Gelukkig Nieuwjaar
Voorscholen. 1 Jan. 1926.
M. FRUITMAN
Gedipl. Kraamverzorgster,
Morschstrant 52.
p. f
J. DE GROOT
Haarlemmerstraat 189
wenscht zijn Begunstigers een
Gelukkig- Nieuwjaar. Het
goedkoopste adres voor Koek.
Chocolade en Fruit - Sickesz'
reepen 3 voor 12 ct.
Wed. H. J. LARREWIJN
wensche haar geachten Begun
stigers, Vrienden en Bekenden
een voorspoedig Nieuwjaar toe.
Decimaslrnat 33, Leiden, le
straat Lage Rijndijk.
Speciaal in het aanbreien
van kousen, enz.
8746
J. P. VAN DER HOLST.
Melkhandel.
Aan Cliënteele. Vrienden en
Bekenden een
Gelukkig Nieuwjaar.
Een Gelukkig Nieuwjaar
aan alle Cliënteele en Begun
stigers.
Th. OVERMEER.
Mauritsstraat No. 14.
De GEBR. TUSSEN.
Scheepswerf „De Hoop
wenschen hun geachte Cliën
teele. Vrienden en bekenden
een Voorspoedig Nieuwjaar.
Aan alle Begunstigers, Vrien
den en Bekenden: Gelukkig
Nieuwjaar.
SMIT. Turfmarkt 1.
P. f. A. WIJNBEEK,
Kapper.
Haarlemmerstraat 10.
1 Jan. 19S6. m.
M. J. VAN DER MEER.
Dimes- en H eerenk apaaJe*.
Hoog). Kerk steef. Tol. VM.
9.
