No. 20134.
VRIJDAG 30 OCTOBER
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
BUITENLAND.
Anno 1925.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER AD VERTE NTCEN:
30 Cto. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine AdvertentiSn, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 60 Cts„ bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 «Jta. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cis.
Bureau Noordelndspleio Telefoonnummers voor
Olrectle en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week ƒ0.18.
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week.,0.18.
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken viscliwinkel,
Yischmarkt 18, tel. 1225 is ZATERDAG en
voorzoover voorradig ook ZATERDAG
AVOND verkrijgbaar: SCHELVISCH en
SCHOL a f 0.12 per pond, VOLLE- en IN-
MAAKHARING a f 0.06 per sluk, ZEEUW-
SCHE MOSSELEN a f 0.06 per K G. 5791
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester
Leiden. 30 October 1925.
HENDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
brengen Ier algemeene kennis, dal door lien
yergunning is verleend aan.
a. de firma G. J. de Jongh en Co., en recht
verkrijgenden, tot uitbreiding van de koffie
branderij in het perceel Nieuwe Rijn No. 85,
kadastraal bekend Gemeente Leiden, Sectic
I, No. Gü.
b. C. van Arkel, en rechtverkrijgenden, tot
uitbreiding van de smederij in het perceel
Koenestecg No. 6, kadastraal bekend Ge
meente Leiden, Sectie D. No. 361.
c. de N.V. Het Leidsche Dagblad en recht
verkrijgenden, tot uitbreiding van de druk
kerij en zetterij in het perceel Witte Singel
No. 1, kadastraal bekend Gemeente Leiden,
Sectie M. No. 3669. 5792
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
-Leiden, 30 October 1925.
Prof. dr. K. H. Roessingh. f
Reeds langen tijd was het bekend, dat
/onze stadgenoot prof. dr. K. H. Roessingh
wegens een ernstige kwaal, die een operatie
noodzakelijk maakte, in het Diaconessen-
huis alhier werd verpleegd en de doctoren,
die den patiënt behandelden, hoopten nog
slechts, dat zijn jong gestel de crisis zou
kunnen doorstaan. Het heeft niet zoo mo
gen zijn! De hoop op een gunstig verloop
moest eindelijk worden opgegeven. Sedert
een paar dagen stond bij ingewijden vast,
dat hier de dood onvermijdelijk was. Deze
is gisteravond gekomen en heeft den lijder
..verlost van een zwaar, doch moedig gedra
gen lijden van eenige weken lang, zoodat
voor den afgetobden strijder die dood ten
slotte een uilkomst werd.
Is zijn overlijden een onherstelbaar ver
lies voor zijn vrouw en kinderen, familie
en vrienden, in veel breederen kring nog
zal het heengaan in de kracht des manlij
ken leeftijds van dezen voor de wetenschap
nog veel belovenden geleerde als een zwaar
gemis worden gevóeld. Maar niet enkel als
geleerde, als man der wetenschap, waarop
de Leidsche Universiteit trotsch kon zijn,
en van wien zij nog veel verwachtte, za]
men dit heengaan betreuren; ook als mensch
zal hij in de kringen, waarin hij leefde en
werkte, zeer worden gemist. Zijn beminne
lijke omgang, het warme woord, waarnaar
men in de vrijzinnige kringen, waar hij zoo
gaarne als prediker optrad, steeds aandach
tig luisterde, om de vroomheid, waarvan het
getuigde, en de vertroosting, die er van uit
ging, men zal ze voortaan moeten ontberen.
Maar voor wie hem hebben gekend, zal de
herinnering er aan blijven bewaard en
steeds weldadig aandoen.
Karei Hendrik Roessingh werd te Gro
ningen geboren den llden Maart 1886 en
bereikte dus den leeftijd van slechts 39 jaar.
Na het gewoon lager en gymnasiaal onder
wijs met vrucht te hebben genoten, waarbij
hij zich een vluggen leerling betoonde, stu
deerde hij in de theologie aan de Rijks-Uni
versiteit alhier, om opgeleid te worden tot
predikant bij de ReiTionstranlsche Broeder
schap en promoveerde in 1911 tot doctor in
de godgeleerdheid, op een proefschrift, ge
titeld: ,,De moderne theologie in Nederland"
De jonge doctor werd hetzelfde jaar nog
beroepen tot predikant bij de Remonstrant
sche Gemeente te Boskoop, welk beroep hij
aannam. Hij deed zich daar kennen als
een talentvol kanselredenaar en ernsti? pre
diker, die steeds een dankbaar gehoor om
zich heen verzamelde. Maar ook als weten
schappelijk man stond hij hoog aangeschre
ven. Na van 1914 als privaat-docent aan de
Leidsche Universiteit colleges te hebben ge
geven, waarvan onder de studenten slechts
één roep uitging, werd hij in 1916 op nau
welijks 30-jarigen leeftijd benoemd tot hoog
leeraar in de faculteit der godgeleerdheid,
welk ambt hij op 27 September van dat
jaar aanvaardde mot een inaugiireele rede,
getiteld: „Persoonlijkheid en cultuur".
Dat prof. Roessingh. die, behnjve dat hij
van zijn colleges veel werk maakte, ook
secretaris was van het Leidsch Universi-
teitsfonds, een inan van groole werkkracht
was, blijkt ook hieruit, dat hij in Leiden en
elders nog dikwijls als kanselredenaar op
trad. Bovendien vond hij lijd tot het schrij
ven van tal van tijdschriftartikelen en groo-
tere verhandelingen, waarvan Wij hier noe
men: Rechts-modernisme (Haarlem 1918).
Prof. Roessingh behoorde tot de z.g.
rechts-modernen cn zocht ken-lheoretisch
en theologisch vooral aansluiting bij het
Neo-Kantiariisme, zooals zich dit in de z.g.
Badensche school bij E. Troeltsch ontwik
kelt. Hij had vooral in den kring der Vrij
zinnige Chrislen-Studentenverecniging en
bij de Woodbrookers (Barchem) een groolen
invloed ,die zal voortleven ook na zijn ver
scheiden.
Zijn college's, welke hij voor korten lijd
toen zijn kwaal hem reeds had aangegrepen
nog gaf en die liepen over ,,de encyclo
paedic der godgeleerdheid, wijsbegeerte van
den godsdienst en zedenkunde" muntten al
tijd uit door groote klaarheid. Immer bleek,
dat hetgeen hij meedeelde was bestudeerd
en doordacht. Maar niet enkel leermeester
was hij van zijn leerlingen, ook opvoeder
en vriend en als zoodanig zal hij onder de
studenten, die zijn colleges volgden, met
groote piëteit worden herdacht.
Hij had zijn vrienden en vereerders ech
ter ook buiten de muren der Universiteit,
vooral in de kringen der Remonstrantsche
Broederschap, waar men hem als een der
eersten en besten erkende en waardeerde.
Met weemoed nagestaard, zal prof. Roes
singh in en buiten de Leidsche Universiteit
in de herinnering blijven voortleven als een
groot en goed man, waard om te worden
nagevolgd.
De ter-aarde-beslelling zal plaats hebben
op Maandag a.s., te halftwee, op de Ned.-
Herv. begraafplaats te Oegstgeest (bij het
Groene kerkje).
Uitgaande van de Vereeniging van Vrij
zinnige Studenten en den Vrijz. Jongeren-
bond zal vooraf, te halftwaalf, in het Kerk
gebouw der Remonstrantsche Broederschap
alhier een rouwdienst worden gehouden.
Deze dienst zal geleid worden door den
vriend en collega van den overledene, prof.
dr. G. J. Heering, hoogleeraar aan het Se
minarie der Remonstrantsche Broederschap.
Het besturend college van de Broederschap,
waarvan de overledene secretaris was. en
nog verschillende andere corporaties, waar
van hij deel uitmaakte, zullen er vertegen
woordigd zijn.
De begrafenis zal uit het kerkgebouw
plaats hebben. Studenten zullen cfe lijkkist
naar het graf dragen. Aan het graf zal niet
gesproken worden.
Wetenschappelijke voordrachten over het
Katholicisme.
Evonals de vorige jaren wordt ook dit
jaar een serie wetenschappelijke voordrach
ten over het Katholicisme gehouden in het
Universiteitsgebouw, Kloksteeg 23, door
ipfnof. J. P. Verhaar, hoogleeraar in de
Leerstellige Godgeleerdheid te Warmond.
Gisteravond werd de eerste voordracht
gehouden over: Spiritualisme, Reli-
gie en Psychè.
Nadat sptreker in den aanvang had uit
eengezet, dat -deze voordrachten alleen be
oogden, om voor degenen, die daarin belang
9tellen, een verklaring en toelichting te
geven van de Roomsch-Katholieke levens
beschouwing en geloofspraktijk, vooral bezien
onder dogmatische en psychologische be
lichting, liet hij in een kort exordium zien,
welke contrasten zich in de samenleving,
en zelfs in iederen mensch, vertoonen; con
trasten, welke zich ten slotte gemakkelijk
laten verklaren door de contrasteerende ele
menten van geest en stof, waaruit iedere
mensch is samengesteld.
In oen eerste deel werd de vraag be
handeld: Hoe heeft de menschheid getracht
de noodlottige gevolgen dezer contrasten op
te heffen? Sommigen hebben de oplossing
trachten te vinden in het negeeren van een
der contrasteerende elementen: hetzij door
uitschakeling van het geestelijk element (ma
terialisme), hetzij door te veel het materi-
oele te veronachtzamen en daardoor te ko
men tot een eenzijdige spiritualistische op
vatting.
j Uitvoerig stond spr. stil bij de noodlottige
consequenties van deze eenzijdige levens
opvattingen.
I Anderen daarentegen gingen uit van het
reëele standpunt* dat er nu eenmaal twee
contrasteerende elementen bestaan, eo tracht
ten de oplossing te zoeken in de harmonische
Samenwerking der beide tegendeelen; de
materie hebbe haar eigen werksfeer, maar
dan in onderwerping en in afhankelijkheid
ten opzichte van de psyche. Dit werd uit
voerig toegelicht.
In een tweede deel werd in den breede
aangetoond, dat de consequenties uit deze
levensbeschouwing zich in de volgende laten
samenvatten: het spiritueele leven is het
voornaamste en duurt voort ook na den dood
der materie, noodzakelijk is (ook louter psy
chologisch beschouwd) een oneindig volmaakt
Opperwezen, en ten slotte onmisbaar is voor
dit spiritueele leven de religie.
De verdere uitbouw van deze levensbe
schouwing zal worden gegeven in.de volgende
voordracht.
Leiden geniet weer eens de eer een
gouden bruidspaar binnen haar muren te
herbergen. Het zijn de heer P. Stoecke en
mej. G. StoeckeVermond, Haarlemmer
weg 8, die dezer dagen hun gouden huwe
lijksfeest hopen te herdenken.
Reeds gisteren toen de bruidsdagen zijn
ingetreden, mocht het krasse echtpaar tal-
looze gelükwenschen in den vorm van
bloemstukken e. d. ontvangen. Ongetwijfeld
zal het hun op den dag zeiven ook aan be
langstelling niet ontbreken.
Bij ministerieele beschikking is voor
het tijdvak van 1 November tot en met 31
Januari d.a.v. de dagelijksche vergoeding
voor niet in natura verstrekte fourage vast
gesteld op: voor Leiden 10 88.
Hedenmiddag werd in het perceel
Haarlemmerstraat 247 de nieuwe winkel
van de N.V. Eerste Leidsche Electr. Fabriek
i van koek-, banket- en suikerwerken v.h.
J P. Timp heropend. Tot dusverre was deze
i winkel in het belendende pand gevestigd,
j terwijl in perceel 247 de bakkerij was onder
gebracht
Door aankoop van hel perceel Oude Rijn
122 werd de bakkerij nu in dit perceel, dus
achter den nieuwen winkel ondergebracht,
terwijl de gehecle bovenverdieping van dit
massale pand gebezigd wordt voor de fabri
cage van chocolade, bonbons, suikerwerken,
I enz.
De wink^ zelf ziet er keurig uilen doet
den goeden ouden naam der zaak alle eer
I aan; en keur van lekkernijen, bijna uitslui
tend eigen fabrikaat, ligt netjes onder glas
platen uitgestald op de koopers te wachten
en deze zullen op hun beurt, wij twijfelen er
niet aan ook niet op zich laten wachten.
Tot in alle lagen der Leidsche burgerij wordt
Timps gebak gegeten: Wie kent niet de Gij-
selaartjes, de puzzl el aartjes en meerder „spè-
cialité's de la maison?" Het nieuwste zijn
nu.weer de „Timpjes" een koekje, in natuur
boter gebakken en dat, zooals wij proefon
dervindelijk vaststelden, voor zijn voorgan
gers in kwaliteit en smaak niet onderdoet
Het portret van onzen burgemeester prijkt
in de étalage als „peetoom" van de naar hem
genoemde koekjes.
Tenslotte ieté over de verbouwing zelve;
het zou ons te ver voeren en te veel plaats
ruimte vergen om alle medewerkenden te
noemen; slechts zij hier hulde gebracht aan
den architect Reichert, die alles volgenv
eigen ontwerp en teekening vervaardigde en
voortdurend persoonlijk toezicht hield op de
uitvoering daarvan. Een uitzondering willen
wij maken voor den man, die de verlichting
aanbracht, den heer Kemperman Jr., ad
junct-directeur der zaak, die al9 amateur op
dit gebied met veel voldoening 05 het ge
wrochte kan neerzien.
Een zee van licht zal des avonds de waren
op haar voordeeligst doen uitkomen; ons
compliment voor dit werk!
De nieuwe zaak van „Timp" is een aan
winst voor den winkelstand op de Haarlem
merstraat.
P. J. K., van hier, die als verdacht
van heling van een deel der te Voorhout
gestolen bloembollen naar het huis van be
waring te 's-Gravenhage was overgebracht,
is op-vrije voelen gesteld.
Toen gisterennamiddag de knecht van
den heer v. d. S., zekere Z., uit Rijnsburg,
het terrein van de fa. L. E. Nieuwenhuizen
aan den Morschweg met paard en wagen
kwam afrijden, kwam om den hoek een
luxe-auto van den heer ten C. B. voorbij
rijden. Een aanrijding was niet te voorko
men. Van de auto werd het voorste gedeelte
beschadigd, terwijl ook aan den wagen
eenige schade werd toegebracht.
Gistermiddag omstreeks kwart voor
twee geraakte de 7-jarige Marie van L. nabij
de Mareschool te water. Door handreiking
was de kleine weer spoedig op het droge
gebracht.
uit de heeren G. van lJsselstijn en II. v. d.
Burg (resp. Ie viool en aft) en de dames H.
v. d. Burg en G. v .Batenburg (rosp. 2e
viool en cello).
Ernest Chaiisson, die, hoewel reeds meer
dan 25*jaar dood, toch nog lot de jongeren
wordt gerekend, stond met.diens Concert
voor viool, piano en strijkkwartet op het
programma. In den zuiversten Franckslijl
(chromatiek, modulatorische wendijjgen) ge
concipieerd, is het niet ongerept oorspronke-
j lijk, maar is dat niet het voornaamste?
uit het hart geschreven. En zulk werk
vindt altijd nog den weg lot het hart der toe
hoorders. Van den Burg heeft met fraaien
l loon en onberispelijke stok voering de dpli-
cate vioolpartij voorgedragen op een verruk-
kei ijken Stradivarius", Van der Pas heeft de
brillanl geschreven pianopartij met gloed en
glans laten klinken uit den mooien Slein-
wegvleugel (magazijn Bender) en het
strijkkwartet heeft zijn deel aan het geheel
bijgedragen, zóó dat uit deze gelukkige sa
menwerking iets heel moois is ontslaan.
Allerbekoorlijkste muziek is Saint-Saöns
„Wedding cake" een zeer virtuoos geschre
ven wals voor piano met slrijkkwarielbcge-
ieiding, salonmuziek van gedislingecrden
Franschen smaak. Dit en een paar kleinere
stukken van Debussy heeft Van der Pas ge
speeld op een wijze, dde niet genoeg kan ge
prezen worden. Wij* moeten hem aan de
spits stellen van onze jonge pianisten.
Mevrouw Hennëlle Sala hoorden we voor
't eerst. Prachtig slemmaleriaal, dat ze uit-
•nemend heeft leeren gebruiken. Een goed
geëgaliseerde borst- en kopressonans geven
éénheid van timbre aan den loon in alle re
gisters. Een zestal liederen van Iluë, Du-
parc en Debussy heeft ze met vlekkclooze
zuiverheid gezongen. Ontroerd heeft ze ons
bepaald in Lia's jammerkreet „Azaël, pour-
quoi m'as-lu quitlée" uit Debussys l'Enfant
prodigue, dat geniale werk van den Fran
schen meesier. Van der Pas heeft zich in de
zeer bijzondere kunst van begeleiden een
meester geloond. m
Met het piano-trio van den Nederland-
schcn Franschman of den Franschen Neder
lander Alex Voormolen werd de avond ge
sloten. Het werk heeft ons maar matig kun
nen bekoren. De thematische vinding is
zwak, van vasthouden en doorvoeren van
een muzikale gedachte is weinig te bespeu
ren en het vertoont te weinig con 1 rast om
het voor monotonie te behoeden. Dal doel
bij den toehoorder een gevoel van onvol
daanheid ontstaan, dat we moeien toeschrij
ven aan een te-kort aan inhoud. Bovendien
is het voor de strijkinstrumenten niet oor
deelkundig geschreven. Dikwijls (finale
bijv.) is de klank zeer onschoon. Het werk,
al diftagt hét onmiskenbaar de 9poren van
door een savant musicus te zijn geschreven,
kan de aandacht van den toehoorder niet
gespannen houden. Het met dat al venijnig
moeilijk stuk werd, zeer lofwaardig, tech
nisch overwonnen door Van der Pas, Van
den Burg en de celliste mej. Van Baten
burg, wier charmeerenden toon we gelegen
heid hadden op te merken.
Het vrij goed opgekomen publiek heeft de
uilvoerenden geestdriftig toegejuicht.
BINNENLAND.
Overleden is dr. K. II. Roessingh, hccglee-
raar aan de Rijksuniversiteit le Leiden.
Voorloopig verslag betreffende de Staatsbe-
grooting van Financiën.
De loonregeling van het spoorwegpersoneel
Een Italiaanschc vliegboot zoek en terecht.
Het stoomschip „Andijk", van de Holland
Amerika-lijn, verkeert in nood.
BUITENLAND.
Óver het nienwc kabinet Painlevê.
Een verklaring der Doitsch-cationale
I partij over Locarno.
De Grieken ontruimden het bezette Bnl-
gaarsche gobied. Een volkenbondscommis
sie zal het conflict geheel onderzoeken.
Wood benoemd tot onderkoning van
Britsch-Indië.
I
In afwijking van vorige jaren, toen
door de afdeeling Leiden van de Ned. Ilan-
•delsreizigersvereeniging een kinderfeest in
den tuin van „'t Posthof" werd georgani
seerd, wnarvan de baten ten goede kwamen
aan een fonds voor behoeftige handelsreizi
gers, is ditmaal tot dit doel een cabaret
avond in café „Zomerzorg" samengesteld.
Wij namen terloops al even een kijkje in
het programma; het belooft heel watl
Voor nadere bijzonderheden leze men de
j advertentie in dit Blad.
Hel aanlai werkzoekenden, ingeschre-
ven bij de. Arbeidsbeurs op 29 October,
bedraagt in totaal 586, legen op 29 October
I ïnlotaal 638.
MUZIEK.
Jac. van den BurgTheo van der Pas.
De eerste der twee kamermuziekavonden,
door bovengenoemde uitstekende musici in
dit seizoen georganiseerd, heeft zich geken-
merkt door een innig contact tusscheu po
dium en zaal. Er heerschle een prettig een
voudige, bijna huiselijke stemming in de
kleine Stadszaal. De concertgevers hebben
1 de atmosfeer weten te scheppen, waarin ka
mermuziek hel liefst wordt genoten, waar
in de afstand tusschen spelers en hoorders
nagenoeg geheel wordt overbrugd. Gelukt
dit, dan is de avond goed opgezet en goed
doorgezet. En deze avond was goed opgezet
door keu9 van medewerkers en samenstel
ling van programma, goed doorgezel door
minutieuse voorbereiding, die de zekere en
rustige uitvoering, de kroon op het werk,
bracht.
Het programma was zeer aantrekkelijk.
Dank zij de medewerking van een voor deze
gelegenheid samengesteld strijkkwartet kon
den we werken hooren, die bijna nooit pu
bliek worden uitgevoerd. En dat kwartet
heeft zijn belangrijke begeleidirgstaak zoo
keurig vervuld dat het met lof behoort te
worden vermeld: het was samengesteld
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het Balkan-conflict.
De Grieken hebben thans inderdaad het
bezette grondgebied van Bulgarije ont
ruimd en heden zullen de Bulgaren daar
van weer bezit nemen. De Grieken beweer
den, dat een Bulgaarsche aanval de ontrui
ming had verlangzaamd, doch die aanval
schijnt uit de bekende duim te zijn gezo
gen.
De Volkenbondsraad heeft nu nog heb
eigenlijk conflict te onderzoeken. Besloten
is een commissie van onderzoea te benoe
men.
Deze commissie zal nauwkeurig de oor
zaken van het incident cn de daarmede
samenhangende feiten moeten vaststellen.
Voorts is het haar taak, uit te maken, wió
"verantwoordelijk is en de uoodige gegevens
te verzamelen ten einde te kunnen vast
stellen, of volledige schadeloosstelling moet
worden verleend dan wel een evenredig
deel moet worden vergoed.
I>e commissie dient haar rapport voor
einde November uit te brengen, opdat het
in de Decemberzitting van den Ttaad kan
worden behandeld. De Raad verwacht, dat
de commissie voorstellen zal indienen, om
trent de middelen, dienstig om dc oorza
ken in het algemeen van dergelijke inci
denten te doen verdwijnen of te beperken
en om herhalingen te voorkomen.
De commissie heeft de bevoegdheid een
onderzoek ter plaatse in te stellen of in ao
plaatsen waar del)cide betrokken regeerin
gen "zetelen.
Tot voorzitter is benoemd de Engelsche
gezant te Madrid Sir Horace Rumbold,
voorheen te Konstantinopel. De overige le
den zijn een Fransch en een Italiaansch of
ficier en een Zweedsch en een Nederlandsch
burger. De eerste bijeenkomst der commis
sie zal plaat3 hebben op 6 November in
het Gebouw van den Volkenbond t€f Qe-
nèvc.
De Raad neemt als vanzelfsprekend aan,
dat alle gevangenen direct zullen worden
losgelaten en op kosten van den staat,
waarin zij zich bevinden, naar hun vader-
land zullen wordt n teruggestuurd. Buitge
maakt vee en ere eigendommen dienen
evcneons terstc te worden teruggegeven,
of, indien zulks nmogclijk is, volgens een
billijke regeling worden vergoed.
Tevoren had df Vplkenbondsraad kennis
genomen van het rapport dej^militaire at-
j tachó's.
De vertegenwoordigers van Bulgarije en
I Griekenland gingen met alle voorwaarden
accoord.
Dc Raad zal hedenochtend voor den laat-
sten keer bijeenkomen over het Griekseh-
I Bulgaarsche incident.
j In dit verband moge er nog aan worden
herinnerd, dat sir Horace Rumbold een
leidende rol heeft gespeeld bij de onder
handelingen te Lausanc cn dat hij het vre
desverdrag in die plaats namens Engeland
heeft geteekend.
BELGIE.
Groote tekorten.
Volgens het Belgische socialistische blad
„Le Pcuple", zou uit een nieuw onderzoek
van de begroolirig in den ministerraad ge
bleken zijn, dat het tekort over het loopende
dienstjaar 1925, dat eerst in evenwichi
heette te zijn, ongeveer 500 millioen francs
zou beloopen. Blijkbaar slaat dit bedrag op
de gewone begrooling, die in het geheel
ongeveer fr. 4 milliard groot is. Over 1926
zou het deficit wel 700 k 800 millioen be
loopen, met inbegrip van den dienst voor
de nieuwe leening, waarover men than^aan
het onderhandelen is. Men weet, dat er
voor 1926 nieuwe belastingplannen in uit
zicht zijn gesteld, die ongeveer 400 «L 500
millioen in de schatkist zouden moeten
brengenr
DUITSCHLAND.
Een verklaring der Doitsch-
nationalen Weer een
monarchistische rede.
Luther zal vooreerst geen verdere stap
pen doen, doch zal afwachten wat de en
tente naar aanleiding van haar beloften te
Locarno doen zal. Eerst later zal de rijks
kanselier zich in verbinding stellen met de
verschillende partijen, die dan ook den toe
stand beter zullen kunnen beoordeelen en
hun houding gemakkelijker zullen kunnen
bepalen.
Men is in sommige parlementaire kringen
overigens van meening. dat de ontbinding
van den Rijksdag moeilijk zal kunnen wor
den vermeden, al betreurt men het dat de
sociaal-democraten den eventueelen verkie
zingsstrijd niet aJleen zullen voeren onder
de leus .voor Locarno", maar ook onder de
leus „tegen Luther". De republikeinsche
bladen, die dit betreuren, erkennen echter,
dat de desertie van de Duitsch-nationalen
de oorzaak van de houding der sociaal
democraten is.
De Duitsch-nationate partij heeft gemeend
haar houding te moeten verklaren. Zij heeft
dit gedaan in een verklaring, waarin o.m.
wordt gezegd:
Nadat de onderhandelingen over een vei
ligheidsverdrag door het memorandum van
9 Februari waren ingeleid buiten voorken
nis der Duitsch-nationalen, hebben wij pro
test aangeteekend. na kennis genomen te
hebben van dezen stap. Wij hebben deelgc-
nomen aan de verdere onderhandelingen
I om le voorkomen, dat Duilschland onder
1 voorwaarden, die in strijd waren met zijn
j bondsbelangen, in den Volkenbond en in
een veiligheids verdrag verward zou raken.
Wij hebben Vhn de regeering en van de re-
I geeringspartijen vorkregen, dat er richtings-
I lijnen werden vastgesteld. Het werk van Lo
carno heeft ons bitter ontgoocheld. De
DuiLsche eischen zijn niet vervuld. De Dun-
sche gedelegeerden hebben hun paraaf ge
hecht aan het werk van Locarno in een on
verwachte overijling, tegen de gemaakte
