UIT DE RIJNSTREEK.
Als Uw kinderen hoesten
Abdijsiroop
UIT DE OMSTREKEN.
UIT ONZE STAATSMACHINE.
UIT CHINA.
Alphen. Burger 1. Stand. Beval
len: J. A. Wassenaar, geb. Sneeuw, D.
0. Verkerk geb. Simonse, levenl. Z. A.
Landaal geb. Goor, D. J. M. de Bruin
geb. Hoogendoorn, Z. A. G. M. v. d. Berk
geb. Hillenaar, Z. A. van Gulik geb l)e
Kok, Z. J. P. Vernes geb Van Arkel. D.
A. van Bijslcrveld, geb. Verhei), D.
Gehuwd: J. van Leeuwen jm. 24 j. en
G van Muiswinkel jd. 23 j. J. M. v. d.
Meer ]m. 21 j. en J. M. den Hartog jd. 20 j.
A. Bek jm. 22 j. en M. Faas id. 23 j.
B Vierbergen jm. 27 j. en N. Marbus jd. 27 j.
Ingekomen en vertrokken person:!..
Ingekomen: van Z.vammerdam D. Lekker-
kerker, Vinkebuurt SO; van Bodegraven Jb.
van Hof, idem; van Almkerk S. de Vries,
Raadhuisstraat 243; van Rotterdam Ja. Zwa-
neveld, kinderen v. d. Stoel, kinderen Visser,
Raadhuisstraat 44; van Nieuwvc-eo Th. v.
Limmen, Gouwekade 25; van Vlagtwedde
J. Baas, Willemstr. 27; van Roosendaal P.
Sn ijkerbeek en gezin, Raadwijkstr. 15; van
's-Gravenhage J. D. Zoutman, Oranjestr. 63;
van Alk made Ja. H. Pieneman, Wilhelmina-
straat 30; van Berkel en Roderga C. Rem
merswaal en gezin, J. v. Nieuwenhugzen-
straat 13; Ned.Oost-Indië kinderen Moes
man, Raadhuisstr. 44; van Schoten G. Bos
en gezin. Grijpesteinstr. 2; uit Leiden Ca.
Mulder, Hooftstr. 241; uit Rotterdam kin
deren Rombeek, Raadhuisstr. 44.
Vertrokken: naar Boskoop Aa. Hegman;
naar Zwolle J. Z. Bus: naar Haarlem La.
K. Overvliet; naar Leiden E. M. en J. M.
de Brugne; naar Sudende (Duitschland) Ma
Langhout; naar Driebergen kinderen Van
Ede; naar Nieuwe Niedorp Ha. Seper3; naar
Gememuideo Aa. Versteeg; naar Zwammer-
dam J. J. Kersbergen en G. Helsloot; naar
Doorn Ca. Kalshoven en wed. J. A. Broekers;
naar Sassonheim Ca. v. d. Boom; naar Wad-
dinxveen KI. Roest.
Waddinsveen. De kommies der directe
belastingen, de heer Binsma, alhier, is met
ingang van 16 October 1.1. overgeplaatst naar
Gouda.
Door de politie zijn deze week ver
schillende zakenmenscben bekeurd, ter zake
der IJkwet-overtreding. De maten en ge
wichten werden alle in beslag genomen.
RECLAME.
bederf dan kun teere slijm
vliezen niet met scherpe of
verdoovende middelen, maar
geef ze de beproefde Akker'»
5176
Hillegom. Burger!. Stand.. Be
vallen: G, M. van RuitenTeeuw, D. M.
J. van RiekGroot D. M. J. van Kampen
—Wassenaar, D.
Overleden: A. D. v. d. BergWolters 53 j.
Onlangs is de samenstelling van het
plaatselijk Oranje-Comité 1926 meegedeeld.
De heer Th. Jonkheer is daarin nog bereid
bevonden ook als lid zitting in dit comité
te nemen.
De kerkeraad heeft besloten aan de
Gereformeerde Gemeente voor te stellen een
nieuwe kerk te bouwen. Het tegenwoordige
kerkgebouw is te klein. Indien mogelijk, zal
er gebouwd worden op een terrein, dat reeds
eigendom der kerk is.
Katwijk-aan-Zee. Dcharingvis-
s c h e r ij. Zoo zijn we dan al sukkelende
tot half October genaderd en nog is de kans
op een eenigermate bevredigende uitkomst
zeer gering. Wel zijn eenige schepen met
flinken aanvoer binnengekomen, doch men
weet: „Eén zwaluw brengt geen zomer".
Over 't meerer.deel is de uitkomst bij lange
na nog niet bevredigend en wat zal de twee-
do groote helft van het seizoen brengen?
Met ..groote helft" bedoelen we niet een
tijdsruimte, maar half October lot Sint Ni-
colaas is de tijd waarin meestal evenveel
ja soms meer wordt aangebracht dan van
Pinksteren tot October.
En OcL is de maand der najaarsstormen,
die hun kracht al getoond hebben, want
naar ons werd medegedeeld, kwamen reeds
cenige schepen met stormschade binnen. Dit
betcekende weinig vangst en (of) nettenver-
lies of zeer veel „ontrampeneerd", zooals de
volksuitdrukking luidt.
En toch gaat het aldoor nog maar ,Op
hoop van zegen". Mogelijk laat zij niet lang
meer op zich wachten.
Aan den afslag van haring Zaterdag
middag waren 2 partijen aangevoerd. Prij
zen per kantje: volle haring (Zuid) f 2450
125.10; volle haring Zuid (kuilziek) f23.45;
yle haring f 19.45f 20.30; steurharing (En-
gelsche wal) f 25.15—f 27.50; steurharing
Zuid f 20f 20 45 en makreel f 18f 27.
Aan het bureau van politie zijn over
een grijzen hond en een witte geit. waar
van de herkomst onbekend is, .inlichtingen
te verkrijgen.
Van de haringloggers, waarvan de
vangsten naar Katwijk worden verscheept,
kwamen te IJmuiden in de haringhaven aan:
KW 148 met 2-14 kantjes volle en 25 kantjes
ijle haring; KW 36 met 251 kantjes volle en
25 kantjes ijle haring; KW 21 met 160
kantjes volle en 10 kantjes ijle -haring en
KW 1 met 153 kantjes volle en 35 kantjes
ijle haring.
Te IJmuiden kwam aan de markt de
KW 50 met 20 last pekelharing.
Zaterdagavond had de landbouwer J.
V. R. een groote schadepost, doordat een
hem toebehoorend paard, dat voor den
melkwagen was aangespannen en voor het
hek der weide, waar de koeien werden ge
molken, was vastgezet, zich wist los te
maken, en in de nabij gelegen sloot met
den wagen achter zich terechtkwam. Hoe
wel alles onmiddellijk in, het werk werd ge
steld, om het paard te redden uit zijn ne
telige positie, verdronk het dier. Het werd
's nachts naar het slachthuis vervoerd te
Katwijk aan den Rijn.
Verslag der Diaconie der Ned.-Herv.
Kerk alhier over September 1925: Batig
saldo Aug. f 365.7-1, ontvangst f 1279.56, to
taal f 1615.30. Uitgaaf f 150-1.97, batig saldo
f 140.33.
De heer Bakker, hoofd der openbare
school II alhier, herdacht dezer dagen in
alle stilheid den dag waarop hij voor 40
jaren bij het onderwijs kwam. De omstan
digheden leidden er niet toe om ook maar
eenigermate aan dit feit thans een feeste
lijk karakter»te geven en wij hebben dan
ook van te voren niets in dit blad vermeld,
ofschoon we met den datum wel op de
hoogte waren.
Lisse. Ten nadeele van den heer C. v.
d. Zaal alhier worden van een partij tulpen,
welke gereed stonden in de Haarlemmermeer
om opgeplant te worden 7 zakken vermist.
Te weten 2 zak darwintulp „Bartigon" en 5
zak Dvt. Murillo.
Oegstgeest Door W. de M., die met een
met paard bespannen wagen op den Leider-
weg reed, is een aldaar staande bakkerswa
gen aangereden, die daardoor in de weg
sloot terecht kwam. De eigenaar bakker W.
P uit Rijnsburg, eischte van De M., ook
wonende te Rijnsburg, een schadevergoe
ding voor het bedorven brood van f 13.. Dit
bedrag is door De M. vergoed, hoewel toch
door de politie alhier proces-verbaal is op
gemaakt.
Door den heer en mevr. v. R. is een
els van „Daakc" in lijst ter beschikking ge
steld om verloot te worden ten bate van de
Nieuwe Ned.-Herv. Kerk. Dit waardevolle
geschenk is ter bezichtiging gesteld bij den
boekhandel v. d. Veen in de Geversslraat
Dezer dagen is de machine van de
stoomtram naar Heemstede die ora 10.30 uit
Leiden vertrekt nabij het Groene Kerkje"
ontspoord. Bij deze gelegenheid draaide de
machine een geheelen slag om en kwam
naast de rails te staan. De volgwagens ble
ven in het spoor, zoodat persoonlijke onge
vallen niet voorkwamen. Den geheelen dag
des avonds omstreeks 10 uur is er gewerkt
om dit zware gevaarte weer in de rails te
brengen, waardoor het algemeen verkeer op
dezen drukken weg den geheelen dag gere
geld moest worden om ongelukken te voor
komen.
Rijnsbnig Burger 1. Stand. Gebo
ren: Jacob Cornelis, Z. van Willem Varke-
visser en Elizabeth Heemskerk Pieter, Z
van Casper Schaap en Gato Brussee. Cor
nelis Z. van Jan Noort en Lydia van der
Vijver.
Getrouwd: Samuel Star en Maria van
Klaveren beiden alhier. Cornelis van Kla
veren alhier en Neeltje v. Duijn te Noord-
wijk.
Sassenheim. Burger 1. Stand. Ge
boren: Jan, Z. van A. Moerkerken en J. Snij
ders Johanna Josepha Maria, D. van A.
Mulder en C. S. M. Deitmers Petrus, Z.
van A. P. Ruijgrok en E. v. d. Ploeg.
Ondertrouwd: G. C. Tink 25 j. en^T. M.
Meeuwissen 24 j.
Bevolking. Gevestigd: C. C. Ver
schoor van Vlaardingen.
Vertrokken: G. v. d. Boom naar Alphen a.
d Rijn Mej. A. Waasdorp naar Voorhout
H. Lagendijk naar Strijen J. Pereboom
en gezin naar Oegstgeest Mej. A. C. Wel
lingHuisman en gezin naar Wassenaar.
De collecten in de NecL-Herv. Kerk ge
durende September gehouden, bedroegen
voor de Kerk f 98.31 en voor de Diakonie
f 88.527».
Als assistente van de Hervormde
School is benoemd mej. Kooijman te Slie-
dreebt.
Voorschoten. Burger 1. Stand. Ge
boren: Leendert, Z. van A. van Kuyk en C.
Bouwmeester Nicolaas Gerardus, Z. van
G. Schraraa en J. E. Doeswijk. Adriana
Helena D. van K. I. Waasdorp en A. H.
Zondagavond is de 14-jarige H. M. door
L. S., 17 jaar, beide wonende alhier, tegen
den grond gegooid. De 14-jarige knaap brak
zijn arm op twee plaatsen. Dr. R. Birkhoff
verleende de eerste geneeskundige hulp.
Naar aanleiding van het aan onzen
correspondent verstrekte verslag van den
gehouden ouderavond in de school aan den
Rijndijk, opgenomen in het blad van Zater
dag j.l., verzoekt het hoofd der school o.m.
ons le melden: „dat slechts brieven waren
toegezonden van het Centraal Genootschap
voor Kinderherstellings- en Vacantiekolonies
dat dit met een districtsschoolarts niets te
maken heeft en dat nog minder daarover
gesproken is. Geen besprekingen zijn gehou
den over een plantencursus of een boot
tochtje. De heer B. Mechelse was niet ter
vergadering aanwezig en is schriftelijk met
zijn benoeming in kenni9 gesteld. De heer
G Zwaan is niet gekozen tot secretaris, maar
tot penningmeester."
Zoeierwonde. Burger 1. Stand Ge
boren Cornelia Johannes Z. v. N. de Jong
en A. Kelder. Maria Johanna, D. v. J.
Overdevest en M. B. van der Geest.
Getrouwd: Hermanus Mauritius Ballering
23 j. en Helena Cornelia van der Poel 22
j. Petrus Leonardus Versteegen 28 j. en
Anna Ammerlaan 24 j. Albertus Petrus
Blommesteijn 29 j. en Jacoba Cornelia
Olsthoorn 26 j. Leonardus Adrian us
Zandbergen 25 j. en Cornelia Maria van
Veen 21 j.
Overleden: Wilhelmus Verberne 82 j.
wedn. van A. C. van Hulst. Agatha Alida
van Soest 70 j. echtg. van Willem Beuke
laar. Franciscus Slingerland 74 j. wedn.
van J. M. van der Lans
Loop der bevolking. Geves
tigd: W. C. Overdevest van Oegstgeest.
Th. A. M. Brands, van Tilburg. B. Ag-
terberg van Utrecht. J. Th. van Geel
van Rotterdam. Van Zijl geb. Wouters
van 's-Gravenhage. A. Verbij van Wou-
brugge. Th. van Wijk van Den Helder.
B. E. Turk van Alkemade. K. van Ar
kel van Hazerswoude.
Vertrokken: K. van Veen naar Koude
kerk. A. J. Slingerland naar Harlingen,
A. Th. van der Krogt naar Delft. J.
Q. Berk naar Schoten. H. P. M. Dolle
naar Noordwijkerhout. E. M. Schmeddes
naar Amsterdam. M. Overes naar Rijs
wijk M. A. Bax naar Amsterdam. M.
W. Bruijmks naar Gouda. P. A. Heller-
man naar Amsterdam. H. J. M. Luscuere
naar 's-Hage. H. S. Luts naar Brussel.
J. C. Keijzcr naar Leiderdorp. J. J.
Hille naar Leiden. L. Th. Straathof naar
Uden. P. A. Zandvliet met gezin naar
Hazeïswoude. P. C. Koning naar Drie
bergen. A. van Bemmelen naar Rotter
dam. P. A. Janssen naar Oegstgeest.
J. J. van Klink naar Hoorn.
GEVEILDE PERCEELEN.
Gehouden verkooping in het Notarishuis
te Leiden, op Vrijdag 16 October 1925, ten
overstaan van: mr. H. M. A. Coebergh, no
taris te Leiden, Haarlemmerstraat 58 en 58a
kooper D. Vlasveld q.q., voor f 3630; Waard -
gracht 66, P. de Jongh q.q. voor f 810;
Waardgracht 79, C. F. de Kier q.q. v. f548;
Kerksteeg 9, C. van Varick voor f655.
Gevolgen van de* Wonicgbocwpoliüek dei
laatste jaie';
De oorlogstijd heelt de r.jks- en Gcmecn-
telgko Overheid geplaatst voor zeer
eigenaardige vraagstukken, die vrijwel
aanstonds om oplossing riepen. Het door de
economische omstandigheden gehandicapt
worden van het particulier initiatief, dreel
de Overheden in de armen van de Staats
bemoeiing. lieo kan over 't algemeen niet
leggen, dat deze kennismaking over 't al
gemeen is meegevallen. Niettegenstaande het
goede, dat ongetwijfeld deze bemoeiing ons
gebracht heeft en dat dan ook dankbaar
moet worden erkend, was het overgroote
deel der bevolking blijde, dat de armen van
Vadertje Slaat niet zoover meer reikten,
maar hier en daar in ons maatschappelijk
leven toch nog een angeltje achtergebleven,
zoo op het punt der volkshuisvesting.
Er was een tijd, dat deze erg io het
gedrang kwam. Uit ons land is ieder jaar
een goed kwantum inwoners gaan omigreeren
naar vèr over zee of naar Duitschland. Deze
emigratie werd stopgezet; de bevolking nam
normaal toe; vooral uit 't hongerlijdende
Duibchiand vestigden zich velen ten onzent;
van de Belgische vluchtelingen bleef ook
eon zeker percentage hangen ziedaar
wel do meerderheid der oorzaken, die do
volkshuisvesting in gevaar brachten. Een
benarde toestand op woninggebied brengt
onwedersprekelgko gevaren op cultureel en
zedelijk gebied met zioh. Het feit valt niet
te ontkennen, men heeft dat in dien zoo
moeilijken tijd van nabjj kunnen waarnemen.
En men begreep; dat men gegeven do
omstandigheden niet tot verbetering zou
kunnen komen, indien niet van hooger hand
ingegrepen werd, althans een stevig hel-
pjendo hand werd geboden.
Die overweging werd in daden omgezet
De hunrcommissies werden in het leven
geroepen cn deden veel goed werk, door
uitzettingen en te hooge prijsopdrijving te
voorkomen. Maar het tekort aan woongele
genheid werd door haar niet voorkomen,
integendeel, degenen, die zouden willen bon-
wen, lieten zich daarvan afhouden door de
overweging, dat zij toch niet konden vragen,
wat hun naai- zij meenden toekwam.
Toen nu de overheid op dit gebied in
greep, geschiedde dit op tweeërlei wgze:
óf zg bouwde zelf n.1. het gemecntebestuui
óf het geschiedde door don bouw door
woningbouwvereenigingen te bevorden. Dit
laatste kon uit kracht van de Woningwet
1901.
In die wet toch liggen de volgende Ignen:
In het belang van de volkshuisvesting kun
nen woningbouwvereenigingen worden toe
gelaten, die zoo goed als geheel door hot
Rgk werden gefinancierd. Wèl eischt de
wel," dat die vereeuigingen een eigen kapi
taal moeten hebben, doch dat kapitaal be
draagt maar een heel klein parcentage van
de feitelijke bouwkosten. Dat kapitaal be
hoeft ei nog niet eens aanstonds ie wezen.
Het kan door de leden langzamerhand door
pjeriodieke. stortingen tezam.n worden ge
bracht.
Maar ook daarbg kon het Rijk niet blgven
staan met alleen bouwkapitaal te verstrekken,
het ging verder door bgdrageo te geven
om de exploitatie verder te dekken; die
bijdragen Violen voor drievierde ten laste
van het Rgk en voor éénvierde ten laste
van de gemeente.
Dat de exploitatie met uit kon lag in de
rede. Meestal werd het z.g.n. opschuifetelsel
gehuldigd. Men bouwde arbeiderswoningen
van het tg.n. betere type. De arbeiders,
die beter ge6itueerd waren, kwamen daarin
len zoo schoof de ééne laag na de andore
op, zoodat do krotten vrgkv.amtn. Maar een
gevolg daarvan was, dat velen feitelijk
boven bun financieel niveau kwamen te
woDcn, m.a.w. meer verwoonden, dan hun
budget toebet gevolg: van overheidswege
moest worden bijgesprongen in den vorm
van genoemde bgdrage, die inderdaad niet
veel anders is, dan een indirecte bedeeling;
een onverplichte toelage op de huren uit
de algameene kas.
Dit probleem is inderdaad er niet minder
op geworden sinds een daling in de loonei)
blgvend intrad. Groote complexen arbeiders
woningen werden gebouwd door de gemeen
ten of met bovengeteekenden steun van do
overheid, dan wel de gemeente stelde zich
borg bg de een of andere financieele in
stelling voor richtige rentebetaling en af
lossing. Die instellingen als: de Rijkspost
spaarbank, het Algemeen Pensioenfonds, enz.
enz. werken met geld van anderen, kannen
daarom noch rente, noch hoofdsom of een
gedeelte daarvan kwijtschelden zonder de
belangen van bun committanten le schaden.
Men voelt hoe moeilgfc de situatie geworden
is. De grootste woningbouw vond plaats
toen èn de materialen èn de loonen op
hoog, zeer hoog peil stonden. De exploitatie
kosten, onderhoud en afschrijving, aflossing
en vaak nog de renten vereischen een buur,
dien de doorsnee-arbeider wel kon opbrengen
in de dagen van de Hoch-conjünctnur, maar
die nu boven zijn betalingscapaciteit staat.
Daar komt nog bij, dat in veel van do
onderhavige huizencomplexen, onder den
drang der noodzakelijkheid, minder soliedo
materialen verwerkt zijn, wat zeer op de
onderhoudskosten gaat drukken on dat nog
in sterkere mate 2al gaan doen, terwijl de
toekomst zal moeten uitmak:», of die huizen
het zoolang zulle» uithouden, totdat het
geheel daarin gestoken stichtings- en ander
kapitaal zal zjjn teruggekeerd.
Met ziet voor welke inderdaad niet ge
ringe moeilijkheden deze feitelijk verkapte
of daadwerkelijke overheidsbouw noodwendig
leiden moet. Nn is men van alle moeilijk
heden met één sprong af door do stelling
te aanvaarden, dat de gemeenten voor de
noodwendige huisvesting zorgen moet. m.a.w.
da: een gezin recht kan doen gelden op
een woning. Deze stelling aanvaardende, kan
men de gemeente feitelijk aansprakelijk
stellen voor do hee'e geschiedenis. Wij
zoo kunnen de vereenigingen dan zoggen
hebben u een deel van uw plicht van de
schouders genome», maar wjj kunnen dat
niet langer dragen: doe het nu zelf, m.a.w.
eet de aangebrande f»p nu verder zelf
maar op. Voor welke financieele ruïueuse
gevolgen zouden de gemeentekassen komen
te staan in de centra van handel en industrie,
in 't bjjzonder daar, waar de bevolking
grootdeels juist uit den arbeidenden stand
is samengesteld. Het einde is niet to over
zien.
Wij denken ons nog een ander geval in.
Een woningbouwvereeniging heeft geld ge
leend. De aflossingstermgnen komen; op dat
geld is door den geldschieter gerekend voor
een of ander, voor hem noodzakelijk doel.
De gemeente is garant en kan betalen.
Wij zijn er vast van overtuigd, dat deze
en andere gevolgen van de m de laatste
jaren gevolgde woning bouw poli Hek, binnen
afzienbare» tijd openbaar zullen worden cn
dat de finale van wat in zeer moeilijken
tgd werd aangevangen, nog ingewikkelder
zal worden dan do ouverture, tenzij men
de openbare kassen rondweg voor één en
ander aansprakelijk stellen gaat, wat de
financieele moeilijkheden niet zal verlichten,
alleen maar verplaatsen.
Nu moet men niet denken, dat hot feit, dat
in sommige steden reeds hondorden arbeiders
woningen leeg staan, een gevolg daarvan
is, dat we zijn volgebouwd. Hield mm een
woningtelling, gelijk hier en daar reeds
geschiedt, dan zou me» tot de ontdekking
komen, dat bijv. heel wat éénsgezinswonin
gen dubbel worde» bewoond. Dat houdt
tweeërlei bezwaar in; eersten bezwaren van
moreelen kant, dan bezwaren van zeer
practischen kant, n.l. dat o.a. deze niet op
een dubbel-bewonen berekende huizon onder
die bewoning ten zeerste zullen lijden, uit
gewoond zullen worden, en dan? Wat daar
tegen gedaan zal moeten worden is een
raadsel voor diegenen, die niet de gedachte
huldigen, dat de gemeenten maar voor één
en ander moeten zorgen, nu van het Rijk
in deze» geen steun meer is te verwachten,
't geen vaststaat.
Laat de Gomeenle Gods waler over Gods
akker loepen, dan zal binnen niet te langen
tijd ziel tweeërlei openbaren: allereerst zal
de woningnood als zeer nijpend aan den dag
treden en dan zullen de beschikbare huizen
voor een groot deel zijn onderverhuurd, d.i.
onderwoond en kan men opnieuw met een
z.g.n. opschuifsysteem beginnen.
Trekt de Gemeente zich echter de aange
legenheid aan, dan zal, wanneer de prijs
dor materialen en der loonen niet daalt,
waardoor immers alleen loonende particu
liere woningbouw mogelijk is, tot
een bouwen van gemeentewege moe-
is, tot een bouwen van gemeentewege moe
ten worden overgegaan en zal dus de ge
meente 't zij zelf als verhuurster moeten op
treden, 't zij hoele complexen aan vereenigi-
gen in exploitatie moeten geven; in beide ge
vallen met niet geringen huurtoeslag, gelijk
aan hot verschil tusschen den kostprijs en
wat een gezin kan verwonen. Naar ons be
stek kunnen we hier niet alle gevolgen op
sommen van de lot dusverre gevolgde wo-
ningbouw-politiek. Maar één ding staat voor
ons vast en wel dit: Uit hel moeras zullen
we dan alleen kunnen komen, wanneer de
bouw van arbeiderswoningen door particu
lieren of particuliere vereenigingen weer mo
gelijk zal zijn geworden, 't welk geschieden
zal, wanneer materialen en loonen in even
redigheid gekomen zullen zijn met wal een
arbeider kan verwonen.
RECLAME.
Winicrpantoflels en Actcmappcn
Gnmmizonlen cn Gummihakken
'n Flink stuk Leer en een Herdermes
Is verkrijgbaar bij L, VAN KStü.
Ij. VAN ESCH VuilDnnkcrstccg G.
5213
(Nadruk verboden).
Yangtze.
Wie een tocht de Yangtse-rivier op maakt
al is het maar tot Hankow, behoeft zich
geen illusies te maken dat daar slechts
een paar dagen mee gemoeid zijn, nog min
der dat hij ook maar bij benadering kan to
weten komen wanneer hij zijn plaats van
bestemming bereiken zal. Rivier en volk
werken in dezen niet mee. De stroom op
de Yangtse is geen sinecure; die maakte
dat wij in de zonderlingste bochten van
den eenen oever naar den anderen lavee-
ren moesten; of we nooit verder kwamenI
En dan de steeds verloopende ondiepten
en zandbanken, die ontweken moesten wor
den 1
Terwijl buiten de eentonige galmstem vaD
den peilenden matroos de diepte afroept,
vertelt de kapitein aan tafel: ,,Ja, dan kan
het jc wel overkomen dat ze het ccne oogen-
blik 29 roepen, cn vlak daarna 9". „En wat
doet u dan '1 Stoppen V\ vragen we onnoo-
zel. „Dan is het schip vanzelf al wel ge
stopt", lacht hij terug. Maar verder draait
het tafelgesprek in de kapiteins-hoek tot
in den treurc om de ééne vraag: wanneer
zijn wij in Kiukiang; wanneer zijn wij in
Hankow En na eenige dagen met groote
vindingrijkheid antwoorden te hebben ver
zonnen, dio nu geen van alle meer steek
houden, verklaart de kapitein met een
grom: dat hij zich over die kwestie niet
meer wenscht uit tu laten, 't Is op geen
stukken .ia te bepalen.
Dat hangt af van het aantal balen rijst
cn suiker, die wij tr laden krijgen, dat
hangt nog meer af van de koelies, die mis
schien geen zin in laden hebben, wat
vooral nooit hebben als er terzelfder tijd
een boot van» de concurrecrendc Europee-
sche maatschappij ligt, want die betaalt
beter dan de Chineesche. Dit is iets waar
wij ons niet over verwonderen. Chineesche
fabrieken en maatschappijen betalen hun
werklui altijd slechter dan do vreemdelin
gen; daarom hgeft dc anti-vreemdelingen
staking ook niets met wcrkloozen te ma*
leen, al scheen menig kortzichtig Europa-
bcwoner daar maar niet aan te willen.
En zoo lagen wij daar dan soms langer
dan de klok rond voor steden in het ach'
terland als Wuhu ea Auking, op tartend-
langzame wijze duizenden balen rijst verla
dend. Maar de booten van de China Mer
chants zijn geriefelijk en ruim, en sinds
het drama van de bedorven eieren en de
vliegenplaag in Nanking was er een algo
mccne verbroedering aan boord en een on
geforceerde gezelligheid tusschen al di^
vertegenwoordigers van verschillende na
tionaliteiten, alles onder leiding vatf
den Engelschen kapitein, die maar steeds
zonder veel woorden met een laconiek
gromgezicht rondliep.
Voor Wuhu kwamen wij midden in den'
nacht, en zaten toen in groepjes aan dek.;
Sommigen hadden wat gedommeld in de
hangmatten buiten, anderen kwamen nft
bridge- en mahjong-partijtjes uit de eet
zaal. Eqp jeugdig employé uit Hankow had
mahjong gespeeld met drie Chineezen ei\
mompelde maar voor zich uit, dat hij ver
loren had, 10 dollar. Waarop de kapitein^
in zijn blauw-gebloerade kimono nog ge
moedelijker dan anders hem als vader
lijke vermaning toebromde: „That, is 01
mistake, playing with Chinese". De andet:
beweerde, dat hij dat juist deed om va&
te leeren, maar de kapitein bleef nog uren
lang zijn hoofd schudden over zulk een"
dwaasheid, vooral toen de jongen met een'
neerslachtig gezicht er aan toevoegde: „r
verstond zo ook telkens niet!"
Een paar stoelen verder betoogde eerf
Amerikaansche missionaris-dochter naain
aanleiding daarvan tegen een Frangaisetje
uit Shanghai, dat mahjong-spelen „gam
bling" was, en zij daar niet aan mee moch$
doen; waarop die zich verdedigde dat lij
nóóit om geld speelde; en een Zweed, dl®
er langs ijsbeerde, als een bom de opmer
king ertus8chen gooide, dat hij zelf eefi
vreeselijke „gambler" was.
En ondertusschen keken we eens over dfor
railing hoe op het dek beneden ons de Ohl-
ncczcn als katten aan boord klauterde!®
onder veel geschreeuw. Er ia maar één smal
loopplankje, waar niemand elkaar passé#'
ren kan, en dus wachten zij daar maar lie
ver hun beurt niet af. .Wie het laatst aag
boord komt, krijgt de slechtste plaatsen, en
in zoo'n volte is dat een groot bezwaar..
Op de plek, die zij dan veroveren, leggen
zij hun slaapmat neer, en gaan daar mee
hun heele hebben en houden op zitten.:
En zoo is dat heelc benedendek mannetje
aan mannetje volgepakt met Chineezen. Al
en toe komt er onder de reis ecas een
koopman bij hen rond, en herhaaldelijk
een die voor een paar cent kommetjes rijst
en ander eten verkoopen, maar zelf houdeff
zij hun plaatsje bezet. Alleen bij aanleg
plaatsen is het driDgen en verhuizen aaSs
de orde.
Op den nacht voor Wuhu volgde de dag
voor Wuhu de balen rijst bleken onuit
puttelijk; en de kapitein beklaagde ons
maar dat wij geen van allen artistiek ge
noeg bleken om een teekening te maketf
van de grootsche pagode-ruiïne aan detf
waterkant. Op een vorige reis had iemand
daar den heelen wachttijd voor Wuhu mee
doorgebracht.
De Hankowschc employé was intusschef/
Je depressie na zijn verlies van den vork
gen avond te boven, en deed verhaal na,
verhaal over Ningpo, waar hij een paat
maanden geleden wao tijdens de troebelen^
Wat de Chineezen onder aanvoering der
studenten daar direct gingen plunderen*
toen de lelletjes begonnen? Geen buizen'
van vreemdelingen, maar een Chineei
schen kruidenierswinkel, die aan vreemde
lingen had geleverd! Zij namen alle blikjel
uit den wihkel mee, en mikten die in d#
rivier, wie het verst'1' gooien kon!
Een hooggeplaatst Europeaan was in eeaï
roeiboot gestapt toen de herrie begon en
zat toen een tijd lang midden op de rivier,
te wachten. Telkens als hij weer een eindje
naar land toe roeide, bleken de Chineezen
op de kade er zóó dreigend uit te zien, dat
hij maar weer omkeerde 1
Een Japanner kroop bij zijn huis in een'
regenton, waar hij tot aan zijn kin in het
water stond, bibberend van angst, toen in-
tus6chcn zijn huis geplunderd werd. en hij
maar 6tceds stemmen en voetstappen langs
zijn ton hoorde. Hij vluchtte daarop naar
Shanghai, waar hij 14 dagen in een zieken
huis lag, om te bekomen van den schrik.
Dat is het merkwaardige bij die anti-
vreemdelirgen-beweging geweest, dat wie
maar kon naar Shanghai vluchtte, omdat
men wist daar veilig te zijn in het interna
tionale settlement; terwijl ook juist Shang
hai het centrum was van de oppositie.
Zoo kregen wij toch den wachttijd voor,
.Wuhu om, al teekenden wij geen pagode-
ruines. Hier in China zit het nieto-doen datf
ook zóó in de lucht, dat ieder die dat va*
huis niet kan, toch heel gauw accLimatê»
sccrtt
