No. 20110.
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 1 October
Tweede Blad. Anno 1925.
BINNENLAND.
GEMENGD NIEUWS.
'n Kwart Eeuw Luchtschipper
Onderscheidingen.
Bij Kon. besluit is aan J. J. de Munnik,
Assistent der directe belastingen, enz. te
Doidrecht. toegekend de zilveren eere
medaille, verbonden aan de orde van Oranje
Nassau; is 'aan A. Terlouw. te Nieuwpoort,
kapitein in dienst bij de Reederij op de Lek
aldaar, de eeremedaille, verbonden aan de
orde van Oranje-Nassau, in zilver, verleend;
de oerc-medaille, verbonden aan de orde
van Oranje-Nassau, in zilver, verleend aan
G. Ritzer, te Utrecht, werkzaam als sta
tionschef bij de Ooster Stoomtram-Maat
schappij; toegekend de aan de orde van
Oranje-Nassau "verbonden eere-medaille, in
brons ,aan J. H. te Heniiepe, pakhuisknecht
bij de firma Berkhoff ,te Varsseveld. gem.
tWisch.
De Radio-Omroepi
Men meldt aan „De Msbode" uit 's-Gra-
yenhage
Naar wij vernemen, heeft de Minister van
Waterstaat tot eenige personen, die geacht
kunnen worden de groote geestelijke stroo-
nungen onder ons volk te vertegenwoordi
gen, de uitnoodiging gericht zitting te willen
nemen in een Staatscommissie, die tot taak
zal hebben den Minister op korten termijn
van advies te dienen met betrekking tot een
volledige regeling van den Radio-Omroep
hier te lande en hem dienaangaande voor
stellen te doen, voor zoover de Staat daarbij
betrokken zal zijn.
Daar het niet onmogelijk wordt geacht,
dat toch eenigon tijd zal verstrijken alvorens
de commissie met haar arbeid gereed is,
lieeft de Minister tevens verzocht hem voor
stellen te willen doen, ten aanzien ook van
eventueel te treffen tijdelijke maatregelen,
dit met het oog op het feit, dat een regeling
yan den Radio-Omroep zeer urgent wordt
geacht.
Een afzonderlijke commissie van eenige
deskundigen niet-ambtenaren zal de
Staatscommissie bij haar arbeid ter zijde
staan.
Werk verruiming.
Het bestuur van het Nederlandsch Ver
bond van Vakvereenigingen heeft, zooals is
gemeld, enkele weken geleden een uitvoe
rige memorie inzake de werkloosheid aan
de Regeering gezonden, waarin de aandacht
werd gevestigd op de groote werkloosheid,
die er nog steeds in ons land bestaat, en
waarin aan de Regeering verzocht weid, in
de naaste toekomst in welvaartspolitiek
met kracht ter hand te nemen. In deze me
morie werd de wenschelijkheid bepleit, in
snellere mate lan tot dusverre het geval
was geweest en in grooteren omvang wer
ken ter hand te nemen. Als zoodanig wer
den genoemd de aanleg van het Rijn
Twente-kanaal, de Maaskanalisatie, droog
legging van de Zuiderzee, mijnontginning in
de Peel en bij Winterswijk, kanalisatie in
Noord-Brabant, ontwatering en ontginning
van de restecrende en daarvoor in aanmer
king komende gronden in Drenle en Noord-
Brabant. Ten einde een spoedige en doel
treffende werkverruiming te bevorderen,
werd in deze memoire de instelling bepleit
van een zelfstandig bureau onder leiding
van een directeur.
Over deze aangelegenheid heeft het dage-
lijksch bestuur van het Nederlandsch Ver
bond van Vakvereenigingen j.l. Donderdag
een uitvoerig onderhoud gehad met den Mi
nister van Arbeid, Handel en Nijverheid,
waarin dez^ voorstellen werden toegelicht.
De Minister verklaarde, dat de Regeering
het vraagstuk van de werkverruiming van
zeer groot belang acht, en dat zij daaraan
haar volle aandacht zal besteden. In de
Troonrede was daarvan reeds met enkele
woorden raededeeling gedaan. De Minister
voegde daaraan toe, dat ook hij gaarne zijn
medewerking wilde verleenen, om door mid
del van werkverruiming de werkloosheid in
ons land zooveel mogelijk te bestrijden,
mede in verband met het feit, dat onze be
volking eltojaar met honderdduizend zielen
toeneemt, waarvoor noodzakelijkerwijze
werkgelegenheid gezocht moet worden. Op
twee punten maakte de Minister een voor
behoud. De pas in evenwicht gebrachte
Staatsfinanciën mochten niet weer in de
knel komen. En in_ de tweede plaats twij
felde hij er aan, of een zelfstandig bureau
in onze Staatsinstellingen past
Een en ander maakt thans een onderwerp
van onderzoek uit.
Circulaire verkoop loten staatsloterij.
De hoer Staalman hoeft aan den Minis
ter van Financiën gevraagd, of het hein
bekend is, dat de circulaire van 18 Sep
tember j.l. no. 3/1878 van don directeur
der Staatsloterij, betreffende den verkoop
van loten door collecteurs en collectrices
onderling, velen dezer functionarissen in
groote ongelegenheid heeft gebracht,
vooral ten gevolge van den korten termijn,
welke gesteld is om te voldoen aam. de
ei'Söhen, die thans blijkens die circulaire als
noodzakelijk worden geacht en zoozeer af
wijken van hetgeen sinds vele jaren niet
alleen als toelaatbaar werd beschouwd,
maar zelfs van de zijde der directie der
Staatsloterij werd aangemoedigd.
Zoo ja, is de Minister dam bereid thans
dezem termijn te verlengen, als niet van de
zijde der Regeering op andere wijze aan de
thams voor zeer veile collecteurs en vooral
collectrices gerezen bezwaren kan worden
te gemoet gekomen?
Maatregelen tegen communistische
propaganda in Indië.
De heer L. L. H. de Visser heeft aan den
Minister van Koloniën gevraagd of het hem
bekend is, dat te Buitenzorg conferenties
hebben plaats gehad van den Gouverneur-
Generaal met den Raad van Indië, justitiee-
le en bestuursautoriteiten, waar het nemen
van speciale uitzonderingsmaatregelen ten
opzichte van communistische propaganda en
en communistische propagandisten bespro
ken zijn, en of de Minister bereid is gede
tailleerde mededeelingen inzake de beraad
slagingen te doen. Zoo wordt gevraagd of de
Minister bekend is met vergaderverboden,
door bestuursautoriteiten te Semarang uit
gevaardigd tijdens de jongste stakingen bij
het Prauwenveer en in het typografenbedrijf
Of hij den inhoud dier vergaderverboden
kan bekendmaken. Moet uit het uitvaardi
gen dier verboden worden afgeleid, dat
economische acties der inlandsche arbei
ders door „repressief optreden der autori
teiten onmogelijk worden gemaakt Kan de
Minister een dergelijk reactionnair optre
den goedkeuren
Wat is den Minister bekend van de rede
nen, die hebben geleid tot do arrestatie en
gevangenhouding van één der redacteuren
der te Semarang verschijnende courant
,,Api Dorsono" Is de Minister bereid er
toe mede te werken, dat de gevangenhou
ding van dezen inlandschen journalist en
van Moeso, die in verband met de stakingen
gevangen werd gezet, wordt opgeheven en
dat, zonder dat ernstige gronden daarvoor
aanwezig zijn, politieke tegenstanders der
Koloniale Regeering voor onbepaalden ter
mijn gevangen worden gezet?
Zijn den Minister de gronden bekend,
welke aanleiding geven tot de voorbereiding
van een interneering van den inlandschen
propagandist Alimin Kan de Minister na
dere inlichtingen doen verstrekken, op wel
ke wijze het materiaal is bijeengebracht, dat
de autoriteiten ertoe gebracht heeft deze
interneering voor to bereiden Is de Minis-
tr bereid er toe mede te werken, dat dit
materiaal ter kennis v. d. Kamer wordt ge
bracht, alvorens een eventueel interneerings-
besluit in dit en dergelijke gevallen ten uit
voer gebracht?
Naar het „U. D." verneemt, is van de
Koningin bericht ontvangen, dat H. M. tot
haar leedwezen verhinderd is, de opening
van de Domkerk op 14 October bij te wo
nen. Zij zal zich bij die plechtigheid echter
wél doen vertegenwoordigen.
Bij Kon. besluit zijn met ingang van
1 October benoemd bij den grooten staf, tot
majoor de tijdelijke adjudant van Zijne Ko
ninklijke Hoogheid den Prins der Nederlan
den, Hertog van Mecklenburg, kapitein jhr.
W. Laman Trip en de tijdelijke adjudant
van H. M. de Koningin kapitein A. Ruys,
beiden van het regiment jagers.
Gisteren vierde ds. C. van Koetsveld,
emeritus-predikant der Ned.-Herv. Gem.
zijn 90sten verjaardag.
De 90-jarige werd in 1868 predikant te
Ussclo, om in 1871 naar Beusichem te ver
trekken, welke standplaats in 1872 met Ze
venhuizen (Z.H.) verwisseld werd. In 1879
vertrok ds. van Koetsveld naar Oostkapelle,
terwijl hij in 1882 naar Zwartsluis ging. In
1885 werd hij predikant te Oosterhout en in
1S89 te Halfweg. In 1893 kwam ds. Van
Koetsveld te Goes, waar hij na 15-jarigen
arbeid in 1908 eervol emeritaat ontving. Hij
woont nu in Den Haag.
Tal van pennevruchten zagen van zijn
hand het licht.
De krasse grijsaard doet nog dagelijks zijn
wandeling en kan nog zonder bril lezen.
De kerkeraad der Ned.-Herv. Gem. te
Goes, waar ds. Van Koetsveld het langste
gestaan heeft, gaf door een enorme bloemen
mand met begeleidend schrijven van zijn be
langstelling blijk. Ds. Van Koetsveld ontving
ook tal van schriftelijke gelukwenschen.
Gisteren kwamen op den middag tal van
personen uit de kerkelijke wereld hem com-
plimenleeren. Onder hen waren onderschei
dene Haagsche Ned.-Herv predikanten en de
85-jarige em.-prcd. ds. Wartena. van Sche
ven ingen.
In Juli 1924 overleed te Aalsmeer de
Gerei predikant ds. Fokkinga. 1 Mei 1925
vertrok de Ned.-Herv. predikant ds. De
Bruyn. Na die® dag heeft elke der beide
kerken drie beroept® uitgebracht, waarvoor
steeds bedankt werd. Nog vaker werdeo
de Chr. Gerei teleurgesteld, zoodat de
gemeente thans zonder Hervormd, Gerefor
meerd of Chr.-Geref. predikant is..
De Herstellingsoord-Vereeniging 1835
1905 voor Spoorwegpersoneel heeft van
de Koningin f 100 en van de Koninginf-
Moeder een gelijk bedrag ontvangen h.r
gedeeltelijke dekking van de kosten voor
do dringend noodige verbouwing (vergroo
ting) van haar kinderherstellingsoord Van-
Hasselt-Paviljoen te Vorden, voor welke
verbouwing ziïj nog ongeveer f 10.000 tekort
komt
Op 15 Februari van het volgende jaar
zal, naar het „Hdbl." meldt, te Amsterdam
een internationale samenkomst van juwe
liers, goud- en zilversmeden worden gehou
den. Hiertoe zullen worden uitgenoodigd dl-
volgende landen: België, Frankrijk, Enge-
'laiud, Denemarken, Noorwegen en Zweden,
Duitschland, Zwitserland, Oostenrijk, Tsje-
cho-Slowakije, Italië, Hongarije en Spanje.
Hiertoe is besloten op een bijeenkomst te
Berlijn, waaraan deelnamen vertegenwoor
digers uit die vakgroepen uit Duitschland,
Denemarken, Zwitserland, Oostenrijk en.
Nederland. De Bond van Edelmetaal-Veree-
nigingen nam hiervoor het initiatief en zal
daarom de voorbereidende maatregelen voor
dit congres treffen; het secretariaat is op
gedragen aan de Association des OrfèvT?e
Suisses te Bern.
Men zal dan overgaan tot het stichten
van een internationalen hond van juweliers.
De voornaamste punten der agenda zij: de
internationale propaganda voor goud en
zilver en bijouterieën, weeldebelastingen, de
waarborg op goud en zilver, het leerling
wezen en het vraagstuk der paarlen.
Dinsdagavond hebben de leeraren der
Texliel-Avondschool te Enschedé besloten
om naar aanleiding van de nieuw getroffen
regeling hun ontslag-aanvrage weder in te
tiekken. De lessen beginnen heden weer.
In de binnenkort te verschijnen leger
orders is opgenomen een minislerieele be
schikking, volgens welke met ingang van 1
October wederom de gelegenheid wordt
opengesteld om een verbintenis le sluiten
als hulpinstructeur bij de regimenten infan
terie of het regiment wielrijders. Tot het
sluiten van zoodanige verbintenis kunnen
wordien toegelaten dienstplichtige onderoffi
cieren, behoorende tot de lichtingen 1925,
1924 of 1923, die aan de gestelde eischcn
voldoen.
UIT NED. OOST-IN DIE.
Zeehospitinm.
Een Chinees heeft aan Menado het eerste
zeehospitium van Indiië geschonken.
Géén cendaagsche verbinding
BataviaSoerabaja.
De Staatsspoor heeft afgzien van het in
stellen van een ééndaagsche verbinding
BataviaSoerabaja.
RECLAME.
WRJJFWAS
voor vloeren en meubelen.
.Dehcerlyhe zuivere
+ynwas van de Erdal
'perityn
rabri'eh ita Amsterdam
Brengt Zonneglans en Dennengeur i'n Mu.X
4268
Het Christelijk Tijdschrift
Radio meldt:
Naar aanleiding van de circulaire, aan de
Kerken gericht, waarin op het belang van
spoedige radio-uitzending van kerkdiensten
werd gewezen, heeft zich bij de Gercf. Ker
ken een comité gevormd, dat met bekwamen
spoed de regeling der Geref. Kerkuilzending
heeft ter hand genomen. De eerste uitzen
ding van Geref. kerkdiensten over geheel
ons land kan binnen enkele weken worden
tegemoet gezien Het comité, dat ondpr
voorzitterschap slaat van ds. Bouwman, le
Leiden, tracht een lijst samen te 9lellen van
een 20* a 30-tal Kerken, die zich bereid
verklaring voorfoopig ieder ten minste de
uitzending van een dienst voor eigen reke
ning te nemen.
De sigarenfabriek van den
heer P. N. Windmeijer, in de Gasthuissteeg,
le Delft, waarin, zooals wij meldden, brand
uitbrak, is geheel in vlammen opgegaan.
Bij mej. L. A., teRotterdam, trad
Dinsdag voor dag e» nacht in dienst de
22-jarige dienstbode M. C. O. Toen zij er
een halveo dag in betrekking was, zei t\j
niet te kunnen wennen, doch omdat de
juffrouw niet wilde hebben, dat zjj zonder
eten vertrok, zou ajj nog tot na het eten
blijvc-n. Terwjjl de dienstbode at, zag do
juffrouw het taschje van het meisje na
en vond daarin een haar toebchoorende
gouden ring met vijtf briljantjes. Zij waar
schuwde onmiddellijk de politie en deze
haalde uit het pak met kleeren van de
dienstbode nog een paar schoenen van juf-
j frouw L. A. te voorschgn. Voorts bleek,
I dat de dienstbode een mantelkostuum van
de juffrouw onder haar eigen kleeren droeg.
En in dit mantelkostuum vond men nog ten
gouden ring. Arrestatie van de oneerlijke
dienstbode is niet uitgebleven.
Broodprijs verlaging te Am-
sterdam. De Amsterdams-,'tic bakkers
hebben den broodprijs met twee cents per
800 gram verlaagd. Het besluit hiertoe is
ger.omHi, omdat de „Ceres", één van d«
groote broodfabrieken, lad verlaagd, en de
concurrentie-eischen het nu noodig maak
ten te volgen.
Mclkoorlog te Amsterdam.
In de gisteren gehouden vergadering van
vertegenwoordigers van de Bondien van
Melkveehouders en van don melkhandel is
geco overeenstemming bereikt. De veehou
ders vroegen een verhooging van 2 cents,
welke door den handel geweigerd is. De
veehouders besloten mei ingang van lieden
den aanvoer zooveel mogelijk stop te zet
ten en voor een groot gedeelte de melk zei
ven le doen uitventen.
In acht dagen tjjds zijn via hot
station der Staatspoorwegen te Bodegra
ven 125 wagons met volvette boerenkaas
verzonden, bijna allo naar Duitschland. Deze
verzending houdt natuurlijk verband met de
vandaag in werking getreden heffing van
invoerrechten op kaas, door Duitschland.
Gisteravond te kwart over ach
ten ontstond brand in de tooneelzaal vns
„De Rustende Jager", te Bergen-Biimen. Het
houten gebouw ging in een minimum van
tjjd in de vlammen op.
Door W. POTTUM.
"Waar ik, ter gelegenheid der aanstaande
3-October-Feesten te Leiden 'n Ballon-op-
6tijging hoop te komen maken, voldoe ik
gaarne aan den wensch der Redactie van
dit blad om den lezers en lezeressen een
en ander te vertellen omtrent den „loop"-
baan van 'n beroepsluchtschipper, 'n wol
kenkrabber, 'n unicum in Nederland, die,
sinds hij z'n eerste opstijging te Rotterdam
in 1905 maakte, zonder concurrentie bleef
yan landgenooten.
Herhaaldelijk werd en wordt mij gevraagd
hoe ik er toch in vredesnaam toe kwam
„beroepsluchtschipper" te worden.
Als ik u vertellen wil, hoe ik er „toe
kwam", moet ik mij op de snelle wieken aer
herinnering weg laten voeren... terug...
naar mijn kinderjaren. Volgde ik niet als
'n broekeman van 'n jaar of zes, 1het tu
rend oog, het dartel spel der wolken, wilde
ik niet met ze mee varen ver, hoog... ver
hoog weg? Als ik zat op de lagere-school-
b.anken, wilde ik dan niet mee stoeien met
die lustige, tjilpende, lcwinkeleereude ge
vleugelde schare, wier vrijheid ik maar al
te zeer benijdde? Als 't vacantie was en
ik ommedoolde door de velden daarbuiten,
wilde ik dan niet, evenals de leeuwerik óp-
wieken in 't hemelblauw... met de zwaluwen
meescheeren over 't spiegelend watervlak...
meevierken met de zilverwitte meeuwen,
die, krijschcnd, door stoimvlagen werden
weggezwiept evenals de aan flarden ge
scheurde wolken naar... wié weet waar
heen?
Waarom was voor mij de vogel alleen
mooi als ie vloog in ongebreidelde vrijheid?
's Winters, als de hagel kletterde tegen
tie ruiten, als ik m'n schoolwerk had afge
roffeld, trok ik uit op avontuur met Jules
Verne: Kapiteit Nemo was m'n held, Hec
tor Servadao m'n ideaal, Robur de Ver
overaar m'n afgod... hoe dweepte ik met
dien veroveraar van het Luchtruim... hoe
genoot ik I
Via lagere, minder lagere, H. B. School
toog ik verder 't leven in, als „toehoorder"
knutselde ik 'n beetje op de ambachts
school... dan ga ik de Sleutelstad verla
ten... teekenbord ging plaats maken voor
t palet... m'n eerste pennevruchten begon
nen gedrukt te worden... wielrijden, wiel
rennen werd eenige jaren hartstochtelijk
door me beoefend... dan... in 't Haagje eer
zaam handelaar in foto-artikelen., wèg...
naar Parijs!
Dóèr maakte ik als passagier m'n eersie
baHptri-i;eist v,elke_ceja_t© bailon-vaart voor.
waar m'n laatste niet zou zijn I Herhaalde
malen st-ceg ik daarna op als passagier, dan
als „aide"... maar ik wilde zélf baas aan
boord zijn, zélf wilde ik 't „alles los!" com-
mandeeren... ik wilde daarboven alléén
zijn... alléén... hoog boven de aarde... dwa
len tusschen de wolken... de sterren.
Hoe dat echter te bewerkstelligen?!
Ballon-varen is 'n dure sport, dat kon
m'n bruintje niet trekken... maar... kon ik
dan niet in Holland gaan doen, wat zoovele
Franschcn in hun land en elders deden...
van 't ballon-opstijgen 'ti betalende sport-
vertooning maken?
Met kunst- en vliegwerk wist ik aan 't
benoodigde geld te komen voor 'n éénper
soons-ballon van 425 M3. om er... „Op Hoop
van Zegen"... meer naar Patria te trekken.
Toen 'n weck later met groote aanplak-
billetten en annonces den volke werd be-
bend gemaakt dat W Pottum, de eerste
Nederlandsche, in Frankrijk gebrevetteer
de ballon-vaarder te Rotterdam zou opstij
gen, konden vrienden, kennissen en fami
lie hun oogen niet gelooven... wel bleek ik
volgens de meesten hunner al heel diep ge
zonken door met 'n „lucht-bal" op te gaan
stijgen., stond zoo'n brok ballon-reiziger
niet gelijk met 'n kermisklant van 't min
ste kaliber... was zoo'n ballon geen voer
tuig des duivels... 'n ballon-opstijging geen
uittarting
Sinds is de opinie omtrent m'n luchtschip-
perschap wel ietwat ten goede veranderd
cn mag ik mij zelfs verheugen( in 'n groo
te populariteit.
Nadat ik den 16en Juli 1905 in ons land
voor 't eerst omhoog ging steeg ik in Ne
derland 118 malen op in 62 verschillende
steden. Voor m'n opstijgingen consumeer
den m'n ballons plm. 80.000 M3. lichtgas en
81GO M3. waterstofgas. Als ik al mijn opstij
gingen aan elkaar rijg zou ik 'n hoogte be
reiken van plm. 145 K.M., terwijl de groot
ste hoogte die ik boven Nederland bereikte
4800 M. bedraagt en wel tijdens m'n ballon
vaart, ondernomen van af 't Tentoonstel
lingsterrein te Goes den 24en Juni 1924.
In die jaren gingen 39 passagiers met mij
mee de lucht in... geen hunner bekwam ook
maar 't minste leisel... slechts één dame
werd „luchtzick" tijdens 'n vaart bij win
derig weer den 20sten September j.l. van
uit Nijmegen naar Twello bij Deventer.
Tallooze malen ging m'n vrouw met mij
bij dag en nacht hemelwaarts, leerde 't
„vak" eo is zij thans de eerste en eenige
Nederlandsche vrouw die alléén per ballon
weet omhoog te gaan, terwijl zij tevens als
parachutiste uit ballon of vliegmachine op
'n zelfde record kan bogen.
't Zou wel eenige kolommetjes van 't
„Leidsch Dagblad" vragen, wanneer ik u
ging verhalen van m'n avonturen iD de
lucht, te water en te land. Nu eens werd
i ik op m'n tochten door 't zwerk geblakerd
door zengend zonnegesbraal, dan weer werd
j ik overgoten met meer dan milde stortbuien,
j sneeuwvlokken hebben mij omtuimeld als
„beneden" de thermometer 80 in de scha
duw wees, hagelstormen hebben gepro
beerd m'n ballons stuk te rameiënblik-
Isemschichten „voor 't grijpen" hebben mij
schier verblind... donderslagen daverden
boven, rond en onder mij. Wispelturige
I stortvlagen hebben mij over weilanden, da
ken, kerktorens, schoorsteenen, molenwie
ken, telegraafdraden en dergelijke dinsig-
hedens gesleurd, tegem bocmen, schuttingen
en andere sta-in-den-weg's ben ik aange-
smakt, door sloten, poelen, moerassen en
rivieren ging ik kopje-onder... floep!... er
weer uit... 'n keer of zes knapten m'n zware
ankerkabels als zijden draadjes... verspeel
de ik mijn ankers... werd in dolle vaart over
heg en steg gejaagd... onder die verschillen
de bedrijven bleven mijn armen, beenen en
ribben heelemaal heel en volhardde mijn
nek er in z'n zelfde plaatsje te blijven in
nemen. 't Allerergste wat me overkwam
was 'n bult of schram, éénmaal 'n enkel
verstuiking, soms ook in m'n strijd met de
elementen moesten m'n broek, jekker of
pet er aan gelooven, hadden m'n horloge,
kompas of hoogtemeter 't te ontgelden.
Wat m'n ballon-waarten met passagiers
betreft... als 't weer ongunstig is... als er
„gevaar" op den tocht dreigt... neem ik geen
passagiers mee... „waag" ik hen er niet aan
al bieden zij nóg zoo veel om tóch mee te
gaan.
Is 't echter fraai weer, dan krijgen m'n
passagiers ook wat te genieten... ik wil u
ten beste geven wat 'n passagier schreef
in de „Nieuwe Winschoter Courant" van 9
Juni 1925, welk blad, evenals thans 't
„Leidsch Dagblad" dat gaat doen, 'n abon-
né 'n gratis-ballonvaart liet meemaken.
M'n passagier, de heer Kappers Jr., uit
Winschoten dus aan 't woord:
„Een goed begin te vinden voor een in
genietbaren vorm gegoten beschrijving van j
de gewaarwordingen en indrukken die ifc
kreeg en men in 't algemeen zal krijgen,
wanneer men voor 't eerst met een ballon
opstijgt, is vrij lastig, temeer waar het be-
gin vrij weinig sensationeel was. Geen snel
omhoogschieten met 'n verdwijning in de
wolken en dus ook geen wee gevoel, zooals
men wel een3 krijgt in een liftkooi, die j
Bnel stijgt of daalt, 't geen dan wel eens
werkt als ultra sterk laxeermiddel. Niets
daarvan 1
Nadat de beer Pottum „loei" had ge
commandeerd, stegen wij langzaam eo sta
tig... klokslag zes uur had de voorzitter der
feestcommissie het sein gegeven en precies
op den aangekondigden tijd lieten zes paar
stevige vuisten de mand schieten.
Ik kreeg de gewaarwording alsof het
voetbalterrein met alle geachte aanwezigon
langzaam onder ons wegzonk, terwijl 'n
fraai panorama zich aan alle kanten voor
ons ontrolde de menschen op 't veld wer
den kleiner en kleiner en na enkele secon
den deed 't terrein denken aan 'n verstoord
mierennest.
„Hoogte Eiffeltoren", kondigde de heör
Pottum ran.
De provincie Groningen lag nu plm. 400
M. onder ons. Duidelijk was de pijl op de
groote gashouder zichtbaar, wijzende naar.
het Noorden, naar Dollard, Eems én
Noordzee, die, aan onze rechterhand, vlak
bij schenen, onze richting was nu pal West,
wij stegen steeds. Hadden wij de spoorbaan
eerst links onder ons, boven Heiligerlee
'kruisten wij die en dreven met 'n kalm
vaartje in de richting „stad" Groningen.
Scheemda gleed rechts onder ons voorbij,
Winschoten werd kleiner en kleiner, de
„parel van de Klei" lag daar zóó rustig
achter ons verzonken, leek te droomen ats
'n onwezenlijk speelgoedstadje, tusschen al
die zoo intens gecultiveerde lappen grond,
die deden als 'n legkaart van regelmatig
groene figuurtjes, groen in alle denkbare
schakeeringen, 'n ideale collectie voor 'n
verffabriek
Alle meren als groote parelgrijze vlek
ken, daarachter in nevelig waas de Marti
ni-toren en nog verder weg 'n langwerpig,
fel schitterend streepje: 't Leekster meer.
Dit alles leek in twee helften gedeeld door
'n blinkende streep, een met liniaal zuiver
geconstrueerde gebroken lijn: 't Winscho
ter Diep.
Het Diep en de spoorbaan... om zich van
uit de lucht te oriënteeren geen beter dan
die twee, ten minste over dag en in den
zomer. Treinen rolden onder ons voorbij,
het gedaver was even duidelijk te hooren
als op den beganen grond, terwijl ik 6cherp
moest uitkijken om ze te ontdekken... om
6.23 passeerde onder ons de trein naar
Groningen.
Het was 'n waar genot dit alles zoo rus
tig te kunnen beschouwen en ik gaf den
heer Pottum grif toe dat men in de ballon-
mand veel meer genoot dan in een vlieg
tuig: geen wind, geen motor-geraas, rustig
kun ^je rtaan praten... inmiddels waren wij
geklommen tot 900 M. 't Werd warm, de
zon stak... wij kregen 'n andere richting,
recht op 't Zuidlaardermeer aan.
Wij hadden nog al den tijd en de heer
Pottum stak een cigarette aan. Hij legd*
mij uit dat dit nu absoluut geen gevaas,
kon, de ballon was in evenwicht, 't onder
gedeelte van den ballon tponde eenige
plooien... 't ondergedeelte van den ballon
was dus „gasvrij" en door aansteken
van 'n lucifer of -t rookea was geen explosie
mogelijk... ik volgde z'n voorbeeld maar
moest beloven m'n sigaret onmiddellijk hl
'n zandzak te dooven als hij dit comman
deerde.
Heel gezellig vertelde de ervaren Kotter*
damsche luchtschipper van a'n avonturen
in de lucht en... ik bewonderde het dapper*
mannetje.
'n Eigenaardig gezicht, die groote gele
bal boven je, waar je door de inlaatbuls
of slurf in kunt kijken... die betrekkelijk
kleine mand waar je door 't vlechtwerk de
diepte ónder je ziet gapen.
't Moest eens niet sterk genoeg zijn...
never mind... men denkt toch ook niet, drie
of vier hoog, aan 't instorten van den yloer..,
en dan... bij een man als Pottum is er im
mers geen gevaar 1
Serpentines met reclame 6trooidcn wij
uit... bevallig als danseressen kronkelden
ze in de ruimte, rhythmisch golvend hun
weg zoekend naar de Aarde.
Plots veranderden wij van richting... wij
begonnen naar Drente af te drijven... waar
de heer Pottum niet op de hei wilde neer
komen, besloot hij door te dalen weer m
do gunstige luchtstroomen te komen. Do
klep werkte, langzaam werden de groene
figuurtjes tot korenvelden en graslanden.
Wij daalden snel... weldra sleepte 't anker-
touw over den grond... overal doken men
schen op... „Pakt 't touw!" brulde m'n
gastheer... Ze holden ons achterna... kregen
't touw te pakken... acht man, zoo hard
trekkend als ze konden haalden ons naar
beneden, staande op 'n weggetje tusschen
de korenvelden, zoodat niets vertrapt werd.
Ze trokken den ballon met ons tweeën in de
mand naar 'n stukje grasland, zoodat alles
zonder schade afliep. Politie was oogen-
blikkelijk aanwezig en alles assisteerde bij
de verdere werkzaamheden: 't laten leeg-
loopen, inpakken en opladen van den bal
lon...
Mijn luchtreis was hiermede ten einue.'1
Waarschijnlijk zal één uwer 't aantal mij
ner passagiers met één vermeerderen... als
't weer eenigszins meewerkt zal één uwer
kunnen genieten van de wonderschoons
panorama's, die men te bewonderen krijgt
van uit de ballon-mand... Zoo imponeeren^
dat gij ze uw leven lang niet vergeet I
