AGENDA.
GEMENGD NIEUWS.
BUITENLAND.
Zondag.
„Jeruël" (Groenesteeg 16): Evangelie
prediking, epr. de heer 8. Marteling. Half
zeven.
„Jeruêl" (Middelstegrachl 3): Bijeen
komst, spreker de heer Van der Horst, 10
uur. Zangkoor 7 uur.
„Zomerzorg"Tuscbinsky-cabaret.
R ij s w i) k, Wielerbaan Wedstrijden.
2 uur.
Maandag.
Schouwburg: N.V. Ver. Rotterdamsch Hof
stad-Toon eel. „Ontrouw", gevolgd door
„Een ontoerekenbare". 8. uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 14 tot en met
Zondag 20 September a.s. waargenomen
door dc apotheek van den heer HL J. M.
Proot, Maarsmanssteeg 17, tel. 435.
De apotheek van de „Hulp der Mensch-
heid", Hooigracht 48, ie altijd geopend,
doch van n.m. 8 uur tot v.m. 8 uur alleen
voor spoed-recepten. Alleen voor leden van
dat fonds.
De geneeskundige Zondagsdienst te Leiden
wordt van Zaterdagavond, te acht uur, tot
Maandagmorgen, te acht uur, waargenomen
door de doctoren Boonacker, tdl. 266; Ho-
vens Gréve, tel. 1681 en Timmermans,
tel. 303.
Deze dienst wordt dan te Oegstgeest waar
genomen door dr. Timmermans, tel 890.
In plaats van mr. D. A. P. N. Kooien
is tot lid, tevens voorzitter, van den Loon-
raad vam het Spoorwagpeirsöneél benoemd
nrr. A. B. G. M. van Rijokevorsellid van de
Tweede Kamer.
De oud-burgemeester van Veen endaal,
de heer v. d. W„ wien eervol ontslag waa
verleend, is naar .Arnhem overgebracht «i
ter beschikking der justitie gesteld, naar
aanleiding van oeoige nieuwe gevallen van
onregelmatigheid in de fanancieele admi
nistratie der gemeente.
Voor den Hoogen Raad is bedien be-
eedigd als advocaat en procureur mr. H. R.
Goud-ami t.
De Jong Protftytajklen Dag georganiseerd
door den Vrijz. Christ. Jongeren Bond, zal
voor Den Haag en omstreken worden ge
houden te Wassenaar op morgen te
drie uur in de kerk vam den Neder]Prol.
Bond aldaar, gelegen a. d. Lange KeikcEam
(halte Kerkdam vam de tram Den Haag-
Wassonaar-Leiden), bij gunstig weer ge
deeltelijk op de na/bijgelegen buitenplaats
„DuïnreH".
Als sprekers zullen optreden dis. J. C. A.
Fetter, uit Rotterdam en J. P. A. Eernst-
man, uit Den Haag.
De Directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheideverzekering en Arbeidsbemid
deling te 's-Gravenhage vestigt de aandacht
van werkzoekenden op het feit, dat de in de
Antoon Lipkensstraat No. 6 te Maastricht
gevestigde Nederlandsehe Centrale Arbeids
beurs eene geheel particuliere onderneming
is, welke niet het minste verband houdt met
de Centraio Rijks-arbeidersbeurs, te 's-Gra-
venhagc of met de Gemeentelijke arbeids-
burs te Maastricht en evenmin met de ove
rige organen der openbare arbeidsbemidde
ling in Nederland.
De Minister vam Onderwijs, K. en W„
mr. Rutgers, is voornemens om den 23slen
October een bezoek be brengen aam de Ten
toonstelling vam Decoratieve Kunst te Pa
rijs, vergezeld door den heer Visser, chef
van de aideeling Kunsten en Wetenschap
pen van hei Departement. Den Mimister
wordt een ontvangst bereid in de Neder
landsehe aideeling der tentoonstelling.
In de Raadsvergadering van Heem
stede werd aam B. en W. een crediet van
i 78.000 verleend ten behoeve van den
bouw vam een nieuwe brug in de Zand-
voortsohclaam over de Leidsehevaart. Ver
der werd oen crediet van f 30.000 verleend
voor verbreedang van den Meerweg, die de
verbinding vormt met de Haarlemmermeer.
RECLAME.
C. A.ZETTEN KET NAJAARS3E1Z0EN IN.
Nu September weer in het land is, begint
ieder uit te zien naar kleeding voor herfst
en winter. Met frisschen moed hebben
C. A. zich uitgerust tot hervatting van den
strijd tegen dure kleeding. Iloe meer C. A.
hel publiek aanbieden, hoe meer het publiek
van hen verwacht. Op hun beurt zijn
C. A. niet tevreden wanneer zij aan die
verwachtingen slechts voldoen-, zij zijn
vastbesloten dit seizoen weer verre te over
treffen wat zij in vorige jaren reeds tot
stand hebben gebracht Nauwelijks is de
nieuwe mude uitgekomen, of C. A. bie
den het meest aantrekkelijke in schier ein-
deloozc variaties van modellei?, kleuren en
garneeringen. Zóó groot is de sorleering van
hunne enorme voorraden, dat ieder precies
kan kiezen wat haar of zijn persoonlijken
smaak het best past. Dat alleen maakt het
koopen hij C. A. reeds tot een genoegen,
maar de prijzen zijn zoo verbluffend laag,
dat men hier inderdaad mag spreken van
een forraeelen oorlog tegen dure kleeding.
Overal waar C. A. zich vestigen, worden
zij verwelkomd als de kampioenen der be
sparing op kleeding voor het heele gezin.
Geen wonder dus, dat het succes van C. A.
met den dag groeit, want behalve dat zij
altijd rijk gesorteerd en verreweg het laagst
in prij9 zijn, kunnen hun goederen ook in
kwaliteit gemakkelijk wedijveren met wat
elders tegen veel hoogere prijzen wordt ge
boden. p/ij gaan dus wederom een seizoen
tegemoet, waarin de leuze „C. A is toch
vooideehger,f ook voor HeerenkleedW'
steeds meer veld zal winnen.
Advertentie No. 3688
Naar aanleiding van de ver-
melde malversaties bij de N. V. Obligatie-
Mij. „Het Witte Kruis", deelt ds heer Beek,
de mededirecteur van den gearresteerde
omtrent de toedracht dezer zaak oms nog
het volgende mede:
De heer Beek hoorde Donderdagmorgen
voor het eerst van de door zijn compagnon
gepleegde verduistering. Een der hoofd
agenten waarschuwde hem toen, dat de
prijzen te Amsterdam niet uitbetaald wer
den, omdat er geen geld was. Daar de heer
Beek door een langdurige ziekte reeds ge-
ruimen tijd niet meer op het kantoor der
Maatschappij geweest was, kon hij zich
omtrent den financieelen toestand geen
juist beeld vormen, maar hij was er van
overtuigd, en de boeken wezen zulks vol
doende uit, dat het bedrag, benoodigd om
de prijzen uit te betalen, ruimschoots aan
wezig moest zijn.
Hoewel hij nog geen cijfers kon noemen,
verzekerde liij, dat het verduisterde bedrag
de f 100.000 verre moest overschrijden.
Woensdag jJ. was de gearresteerde nog
ten huize van zijn compagnon geweest, had
daaT eenige zaken besproken en had hem
drie quitanties laten teekenen, waarop hij
latex f 55.000 aan de Am sterdam sche Bank
geïnd heeft
5et overige geld moet hij reeds eenigen
tijd eerder bij verschillende bankinstellingen
ten name der vennootschap hebben opge
nomen.
Men zal trachten, met de prijswinnaars
tot een schikking te komen, waardoor het
niet noodig zal blijken het bedrijf te liqui
deeren.
Voor de tweede maal in
den tijd van zes weken is Donderdagnamid
dag brand uitgebroken in de Coöp. Vlasfa
briek Dinleloord. Vermoedelijk ten gevolge
van het warfnloopen van een der machines
ontstond brand in de ijzeren loodsen, die bij
den vorigen brand gespaard bleven. Hoewel
spoedig de brandweer uit Dinteloord en
Steenbergen een massa water op de vlam
men wierp, was het blusschen een hopeloos
werk. Men moest zich daarom bepalen tot
het behoud van de belendende fabrieksge
bouwen. Circa 300.000 K.G. gerost vlas, be
nevens drie loodsen, de braken zwingelmo-
lens en ringzwingelmachine werden een
prooi der vlammen. Bij het blusschingswerk
liep een der arbeiders vrij ernstige brand
wonden op. Naar wij vernemen dekt verze- i
kering de schade. Dit is thans de derde maal
dat de fabriek gedeeltelijk door brand werd
verwoest.
Bij de politie te Amsterdam
hebben een tiental filiaalhouders een klacht
ingediend tegen een der directeuren van
een stoom ververij, die, volgens beweren van
de aanklagers, een bedrag van circa f13000
zou hebben verduisterd. Toen de filiaal
houders een contract sloten met den aange
klaagden directeur, moesten zjj een waar
borgsom storten, welke varieerde van f500
tot 12000. De gestorte bedragen zouden
I nu, naar zjj aan de politie mededeelden,
i verdwenen z^n. De filiaalhouders drongen
er b^l de politie op aan, den aangeklaagden
directeur te doen arresteer en, maar de
politie achtte daartoe geen termen aanwezig.
We. heeft zjj de klacht, nadat zij beide
par t^en aan het verhoor heeft anderworpso,
naar de justitie doorgezonden.
Te Eindhoven was door
bijzondere omstandigtieden voor den lote-
ling Jan van der Ven diens lot uit de bus
getrokken eenige oogenblikken vóór het tijd
stip. waarop deze opgeroepen was ter loling
te verschijnen. Toen hij eenige minuien la
ter zelf verscheen, precies op zijn opioe-
pingstijd, werd hem het even te voren voor
hem getrokken nummer overgereikt. Dit
nummer was 157, precies op het kantje af
van er in of er uit! En dus reclameerde hij.
De Commissaris der Koningin heeft, naar
,.De N. Cl" meldt, de reclame geldig ver
klaard, omdat Van der Ven door den loop
der eebeurtenis ..verkort is in zijn recht om
zelf te mogen loten". Mitsdien is de loting
ongeldig verklaard. Niet echter de heele
loting, want op de nummers dergenen, die
vóór Van der Ven getrokken hebben, kan de
verdere loling van geen invloed geweest zijn
De lotelingen. wier namen in alfabetische
volgorde komen na Van der Ven. zullen nu
met dezen opnieuw moeten loten. Dit zijn
er in totaal 57. Dan zullen dezelfde num
mers in de bus gedaan worden, als er nog
inzaten op het oogenblik, toen vorige maal
Van der Ven aan de beurt van loten was.
Gisteren waren aan de Kunst
zijdefabriek te Ede arbeiders bezig zakken
met chemicaliën te vervoeren in de fabriek,
toen plotseling eenige zakken naar beneden
stortten, en den ongehuwden 34-jarigen
Van der Haar, uit Renswoude, in hun val
medenamen, waardoor deze zoodanig met
zijn hoofd op den grond terecht kwam, dat
hij als levenloos werd gevonden. Dr. Hei
mans van de Kunstzijdefabriek constateerde
een zware schedelbreuk. De ongelukkige
mocht, naar het „U. D." meldt, niet ver
voerd worden. Men vreest voor zijn leven.
In de Friesche gemeente Jdaar-
deradeel is men druk bezag met het op
richten van kleine, polders, waarin men een
windmotor plaats, die de bestaande water
molens overbodig maakt. Zoo werden dezer
dagen in de dorpen Friens en Roordahuizum
vier molens opgeruimd. In de dorpen Rt^rdar
hnizum, Gronw en Idaard staan nu weer 22
van die deooratieve molens op de nominatie
om te verdwenen, daar de boeren deze
ouderwetsche kostbare manier van bemaling
gaan vervangen door de nieuwere, die prac-
tischer en veel göedkooper is.
Te Amsweer, gemeente Delfajjl,
is gisteren de kapitale boerderij van de
gebi oeders Staal met den geheekn oogst
opgebrand. Vijf varkens en veertig kippen
z^n omgekoman. De oorzaak ia hooibroei.
Een matroos viel uit den mast
en kneusde zijn rechterhand vrij ernstig. Hij
kwam aan wal onder behandeling van een
dokter en na een week vroeg hij:
„Wanneer mijn hand geneest, zal ik dan
in staat zijn guitaar te spelen]''
„Ongetwijfeld", antwoordde de dokter.
„Dan is u een wonderdokter", zei de
matroos, „want ik heb het vroeger nooit
gekend."
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het werk te Genève Bulga
rije vraagt opheffing der mili
taire controle De Fransche
schulden aan Amerika.
In de ontwapeningscommissie van den
Volkenbond te Genève is het groote debat
voortgezet.
Coppola (Italië) kwam tegen de Spaan-
scke motie op, daar deze een sympathie
betuiging met de grondbeginselen van het
protocol van Genève was.
Hij richtte zich verder tegen een spoe
dige bijeenroeping van een ontwapenings
conferentie, daar het thans vooral ging om
de industrieele en economische maebfc van
landen. Voorts maken groote landen als de
V. St., Duitschland en Rusland nog geen
deel uit van den Volkenbond, wat de op
lossing van het ontwapeningsprobleem zeer
bemoeilijkt. Ook in Europa is het evenwicht
van krachten sedert deu laatsten oorlog
nog niet hersteld. Met dat aLwas de Spaan
scho motie nog altijd te Verkiezen boven de
Nederlandsehe en Hongaarsche voorstellen,
daar zij minder ver ging. Een opkomen voor
de Spaansche motie was nog a-ltijd met
voorbehoud mogelijk.
De Australische gedelegeerde merkte op,
dat de ontwapeningsconferentie te zeer pas
klaar gemaakt was voor Europeesche be
hoefte. Europa had in de eerste plaats ze
delijke ontwapening noodig. De Roemeen-
sclie gedelegeerde stelde in het licht, dat
Roemenië reeds zuiver verdedigende over
eenkomsten met andere landen heeft geslo
ten. Het was bereid met Westersche landen
soortgelijke overeenkomsten aan te gaan.
Villegas (Chili) en Clark (Brazilië) weren
op de groote inkrimping van de vredessterk-
te van de Zuid-Amerikaansche staten. Jou-
haux (Frankrijk) bepleitte dat men de co-
ordinatie-commissie een duidelijk omschre
ven program voor de ontwapening moesi
geven. Met goeden wil was een praktische
uitkomst mogelijk, maar verscheidene re
geeringen moesten dan ook zulk een goeden
wil toonen. De arbeiders van alle landen
wenschen, dat men in de ontwapenings
kwestie iets stelligs zal bereiken.
Tenslotte is besloten een sub-commissie
te benoemen om de verschillende ingedien
de moties te bestudeeren en zoo mogelijk
tot een éénheidsteksfc te komen. Nederland
is in deze sub-commissie ook vertegenwoor
digd.
Verleden jaar had Mac Don a ld plechtig
verklaard, dat Engeland bereid was do fa-
oultatieve clausule voor gedwongen arbi
trage te onderschrijven. De verbazing was
niet gering, in de juridische commissie der
vergadering, toen men Sir Cecil Hurst,
den vertegenwoordiger van Engeland een
soort beschuldigingsakte hoorde voorlezen j
tegen de bepaling, die zijn regeering het
vorige jaar voorstond. Hurst poogde te be
wijzen, dat alle geschillen bijgelegd kun
nen worden door de eenvoudige toepassing
der artikelen van het pact, hetzij er sprake
is van arbitrage, hetzij van een actie van
den Volkenbondsrad. De Engelsche regee
ring wenscht de handen vrij *e houden om
de ééne of de andere methode toe te pas-
son, doch zij meent dat, door de faculta
tieve bepaling om gedwongen arbitrage te
aanvaarden, de kansen op een vreedzame
oplosring van geschillen niet bevorderd zul
len worden.
Hurst drukte de meening uit, dat de ar
bitrageverdragen van vóór den oorlog be
houden kunnen worden als voorbeelden
cener vreedzame regeling. Het is waar, dat
deze verdragen zeer belangrijke reserves
bevatten voor conflicten die de eer, de on
afhankelijkheid en de levensbelangen van
een land betreffen, doch voor dit soort con
flicten kan Engeland zich niet verder bin
den, dan het tot nog toe gedaan heeft,
want het Engelsche Rijk is nauw verbon
den met de 5 andere gebieden, die zijn
Dominions zijn en zijn bijzondere positie
schrijft het een bijzondere houding in deze
voor.
De Belgische jurist Rollin stelde de radi
cale verandering vast, die plaats gehad
heeft, sedert de rede van MacDonald in
de vijfde vergadering, in de gezindheid dei
Engelsche regeering.
Daarna verklaarde dc gedelegeerde van
Uruguay, Buero, dat zijn delegatie, niet
wen schend het succes der facultatieve be
paling in gevaar te brengen, ten minste
roorloqpig haar voorstel intrekt.
den toegestaan, waarschijnlijk met kleine
betalingen gedurende de laatste vijf jaar,
waarna de betalingen zullen geachieden op
de basis van de regeling met Engeland.
!Wij vermelden dit volledigheidshalve, zon
der echter nog veel vertrouwen te hebben in
de juistheid hiervan. Na de pessimistische
klanken mocht er wel weer eens een opti
mistisch^ toon worden gehoord.
DUITSCHLAND.
Hindinbmg in hei Roeige-
i bied Het socialistencon-
1 gres gesloten JFegen de
duurte Spoorwegmisère.
Gisteren heeft te Essen een vaderland-
sche belocgmg pilaats gehad voor oen
Stampvolle zaad.
Even na 11 uur trad de RijkspreskJent,
die door de aanwezigen eerst in het diepste
stilzwijgen sfaamide werd afgewacht, de
groote zaal binnen. Toen hij in het midden
tier pal aangekomen was brak een storm
achtig bandgeMap en „Hochl" geroep los.
De Rijkspresident was door zijn zoon, ma
joor von Hindenburg, den Rijkskanselier dr.
Luther, minister Frenken, den Pruisaschen
ministerpresident Braun, de Pruistedhe mi
nister van bmn. zaken Severing en de plaat
selijke autoriteiten vèrgezeld. Door orkest
en orgel werd het praedirdium tot 't koraal
„Nun dank et adle G-olt" gespeeld en daarna
Beethovens ouverture van Goeühes Egroont.
De opperpnesident dir. Fuchs besteeg ver
volgens het gestoelte en zeide dat de dag
van heden voor de Rijnlandsche bevolking
een dag van vreugde is. Het volk roept den
Rijkspresident en den vertegenwoordigers
der Rijks- en der Pruisische regeering een
hartelijk welkom toe. Hij schilderde vervol
gens het lijden onder dê bezetting, dot ech
ter de trouw aan Duitschland niet aan liet
wankelen gebracht heeft. Hij hoopt integen
deel dat de samenhoorigheid nog toenemen
zal. Spr. stond vervolgens stil bij den aige-
meenen economischen nood.
Minister Severing bracht aan de bevol
king van Essen de hartelijke groeten der
Pruisische regeering over. Hij herinnerde
er aan hoe hij vroeger vaak voor ambtelijke
plichten naar Essen werd geroepen. Thans
is het hem een vreugde, dat hij met de be-
I volkmg feest vieren kan. Hij wijdde verder
uit over de trouw en taaiheid der bevolking
tijdens de bezetting. Zij heeft zich tegen af-,
i vafligheid verzet en niet geluisterd naar de
politieke avonturiers, die slechts eigen be
lang nastreefden; dat hebben Rijnlandsche
vuisten bewezen, da/t de Rijnlanders zich
geen verandering der staatsrechtelijke ver-
I houdingen door politieke marodeurs laten
opdringen.
Dat ook naar buiten de dag yan heden
een weerklank vinden. Wij zouden geluk
kig zijn indien wij den aftocht der bezet
tingstroepen als een teeken van opkomende
bezinning als den eersten stap op den weg
Aangezien het loonvraagBtok bij do Duit-
eche spoorwegmaatschappij nog steeds niet
geregeld is heeft een deel van het perso
neel der maatschappij in Sasken zijn toe
vlucht genomen tot lijdelijk verzet met hef
gevolg dat er in de goederenstations van"
Dieaden reeds heel wat verwarring is ge
sticht. De directie van het district Saksen'
heeft nu, zonder de aJgèmeene directie te
Berlijn te raadplegen, zich bereid verklaard
de loonen met 20 pfennig per uur te verhoo-
gen. Het personeel heeft echter geweigerd
het voorstel te aanvaarden uit solidariteit
met het overige personeel in het rijk dat de
toonsverhooging niet zou krijgen.
FRANKRIJK.
Marokko en Syrië.
In Marokko schijnt een periode van rust
te zijn ingetreden aan het Fransche front,
terwijl van Spaansche •zijde maar niets
meer wordt gemeld.
In Syrië is het Fransche garnizoen van
Moesyeifie aangevallen. De aanval werd af-,
geslagen.
ENGELAND.
Chamberlain over China.
Austen Chamberlain legde een belang
rijke verklaring af op de lunch, gegeven
door de Chineesche vereeniging aan |de
Britsche gedelegeerden naar de Chineesche
tanefconferentic. De gedelegeerden dio
heden naar Peking vertrekken, zijn sir Ro
nald Maokay, Britsch gezant te Peking, ko
lonel Sidney Peek, K. D. Stewart» B. O.
Newan en Eric Teichmann.
De taak der gedelegeerden, zeide Cham
berlain, is niet makkelijk, maar hij is toch
allesbehalve pessimistisch aangaande de re
sultaten van hun werkzaamheden, en iiy
twijfelt er niet aan, of zij zullen er tce bij
dragen om de gevoelens van vertrouwen en
vriendschap tusschen China en Groot-Bri-
tannic, die momenteel zijn verbroken, Se
herstellen. De huidige toestand in China ia
ernstig. Het zou nutteloos zijn, iets anders
te beweren, of de oogen te sluiten voor allo
moeilijkheden, welke zijn gerezen, of voor.
de ernstige kwesties, welke op het spel
staan. Het Chineesche volk kan niet ontko
men aan den sohok der westersche gedach
te. De nieuwe mijn van het westen dringt
in het oude vaartuig der oostelijke gistin
gen en bedreigt het met den ondergang*
En^in deze roerige zee vinden buitenland-
sche invloeden gelegenheid, eigen voordec-
len te bejagen uit de rampen van China,
en door de vijandigheid der Chineesche
openbare meening san te moedigen tegen
naties als de onze, die niets anders verlan
gen, als.in vrede met haar te leven. De
toestand wordt nog moeielijker gemaakt,
tengevolge van den inwendigen strijd en
de twisten der Chineezen onderling en van
het gebrek aan controle door de centrale
In een nota spreekt de Bolgaarsche re
geering den wensch uit, dat de intergeaüi-
eerde militaire controle zal ophouden, daar
de geallieerden zelf de loyale vervulling der
clausules van het vredesverdrag, die de ont
wapening betreffen hebben erkend.
Of het Bulgarij'e lukken zal, gezien de
houding van Zuid-SIavië en Griekenland, is
nog de vraag.
mj
Opnieuw verluidt dat tusschen de Ver-
eenigde Staten en Frankrijk overeensteni-
ming zal worden bereikt over een regeling
der schuldenkwestie.
Het verluidt dat een compromis zal tot
stand komen op de volgende basis: Frank
rijk begint onmiddellijk met betalingen op
de hoofdsom, terwijl gedurende een of twee
jaar de rente zal worden vastgesteld op Vk
percent. Frankrijk zou beginnen met per
jaar twee millioen dollar te betalen. Dezd-
betalingen zullen langzaam stijgen met ver
hooging der rente tot 3^4 percent, zijnde
dezefde rente als Engeland betaalt. Een
moratorium van vijf tot tien jaar zal wor-
besohcuwen. De elllende, die de oorlog over
Europa gebracht heeft kan door de onder
drukking van ons volk en het berooven
van dit volk van zijne rechten niet vermin
derd doch slechts vermeerderd worden. De
samenwerking van de Diritsche industrie
met de industrieele kringen onzer Westelijke
buren bevordert een vreedzame uitwisseling
niet slechts van steenkolen en telej^aaf-
palen doch legt ook den grondslag voor een
duurzamen vrede.
Na afloop der plechtigheid kracht Hin
denburg een bezoek aan Knipp. Daaraa is
hij over Duisburg naar DusseHorp ver
trokken waar hij aoin het station door een
reusachtige menigte me< gejuich ontvangen
werd.
Het socialistencongreg te Heidelberg is
gesloten. Het heeft met de stemmen van
enkele feden tegen het nieuwe program
van Heidelberg aangenomen. Dit eiseht
o.m.: omzetting van het Rijk in een een-
beidsrepubliek op grondelag van gedecen
traliseerd zelfbestuur j verzet tegen alle mo
narchistische en militaristische gtroomin-
genomzetting der Rijksweer in een be
trouwbaar orgaan der republiek; democrati
seering der administratie, herstel der jury
rechtspraak, vastlegging van den achtuurs-
daggrond en bodem en de schatten van
den bodem evenals de natuurlijke hulp
bronnen moeten aan de gemeenschap over
gedragen worden. Verder eiseht het pro
gram de instelling van een economisch ia
den-stelsel om het recht van medezeggen
schap der arbeidersklasse bij»de organisatie
der industrie, met handhaving van de nau
we samenwerking met de vakvereenigin
gen, mogelijk te maken.
Over de buitenlandeche politiek zegt het
programDe soe.-democratie wenscht ont
wapening, zij komt op voor de economische
eenheid yan Europa die uit economische
overwegingen hersteld moet worden en de
vorming van de Vereenigde Staten van
Europa. Zij eiseht de democratiseeriug van
den Volkenbond en zijn ontwikkeling tot
een werkelijk instrument der vredespolitiek.
Breitscheid hield een pleidooi voor het
toetreden van Duitschland tot den Volken
bond.
Herman Müller heeft de kwestie dex Pool
sche optanten ter sprake gebracht. Hij
zeide dat indien Polen ook een juridisch
recht had de Duitaohers uit te wijzen, het
hoogst immoreel wae van dit recht gebruik
te maken.
Herman Müller is herkozen als partij-
voorzitter en Wels en Crispien tot bestuurs
leden.
Rijksdagpresident Löbe is met 28 andere
Rijksdagafgevaardigden naar Washington
vertrokken, om deel te nemen aab de ver
gadering der interparlementaire unie al
daar.
De Berlijnsche jpolitie heeft een bijzon
dere afdeeling opgericht, welke er door
voortdurende controle over waken moet,
dat de winkelzaken zich overeenkomstig de
maatregelen der regeering tot prijsdaling
houden aan het voorgeschreven prijsver
schil tusschen de groothandels- en winkel
prijzen.
- y g
naar onderlinge verstandhouding konden overheid over hetgeen in de provincies
plaats heeft. Maar ofschoon dit ernstige
zaken zijn, welke tot de moeilijkheden van
het probleem bijdragen, zijn het tooh vol
gens mijn overtuiging slechte oppervlakki
ge zaken. Wanneer zij goed wordt bene*,;
kan do toestand leiden tot betere betrek
kingen, dan wij gedurende vele jaren helv
ben ondervonden. De onbillijke verdragen*
waarover de Chineezen zich hebben
klaagd, zijn niet ontworpen door de Brit-»
ten, maar zijn ontstaan door een bijzonde-»
ren samenloop van omstandigheden. Daal,
de omstandigheden veranderd zijn, zal En
geland gaarne overgaan tot het sluiten van
speciale regelingen, die mochten worded
voorgesteld, alleen om den vrede tusschen'
China en de buitenwereld te bewaren. Onze
handen zullen zich uitstrekken om Chinai
te ontmoeten ter gedachtenis van de oude
vriendschapsbanden en in het verlangen*
de hartelijke betrekkingen te herstellen*
Britannië zal naar letter en geest de vex*
bintenis van Washington ten uitvoer bren
gen, maar voor een volledig resultaat van*
een conferentie en een onderzoek naar de
exterritoriale rechten zijn twee voorloopige
voorwaarden noodzakelijk. f
Ten efiste een atmosfeer van wederzijd-
schen goeden wil, waarbij kleinzielige ver
denkingen ter zijde worden gesteld, die aalS
groote volken niet voegen, en die niet hun
oorsprong vinden in China of hier, maaf
gezaaid, veroorzaakt., en aangemcejJigKl
worden door hen, die jiun voordeel zien in'
de verwarring van ander evolken, en even
weinig bedacht zijn op de belangen vatf
China als op den goeden wil van Engeland*
Ten tweede, een China, ten laatste in
wendig in vrede verkecrende, vereenigd
met een werkdadig centraal gezag, hetwelk
verplichtingen zal kunnen aangaan, en zor-*
gen, dat zij worden nagekomen, dat zeker^
heid kan verschaffen voor leven en eigen-»
dom, zal het voor de vreemdelingen moge
lijk inaken, af te zien van de speciale po5
sitie, welke v ij en de andere buitenlanders
volgens de verdragen hebben genoten.
Onze eenige wensch is een sterk, ver-
oenigd, onafhankelijk, geordend, en voor-»
spoedig China. De tarief-conferentie geeft
den Chineezen zelf de nog nooit voorgeko^
men gelegenheid, hun eigen vrijheid te be
vorderen, en den eerbied voo7 hun regèe-
ring en zichzelf te verzekeren.
Chamberlain zeide, dat hij niet wist, of
China de kans zal aangrijpen; welke dit land
wordt geboden, maar het behoud van China'
kan slechts komen van de Chineezen, en
de mate van zijn voouitgang zal de mato
zijn van de bekwaamheid en den goeden
wil, die de Chióeesche regeerïrg aan den
dag zal leggen.
Engeland is bereid, China halverwegë
tegemoet te komen. Het wil alles bijdragen,
wat het kan. Het is bereid, afstand te
doen van zijn speciale rechten, in dezelfde
verhouding als de Chineesche regeering aan
haar onderdanen het behoorlijk genot der
gewone rechten van de vreemdelingen in
andere landen kan verzekeren. Engeland
verlangt geen speciale voorrechten. Het'
heeft geen territoriale ambities. Het ver
langt niets anders dan de gewone rechters
van vreedzame, vrede- en ordelievende na
ties. Het wil zich niet laten afleiden dooi
de bitterheid der laatste dagen of de her
innering aan verleden feiten. Het is niM
door wrok bezield.
