eiMeste
voormond
pn tanden
AGENDA.
BUITENLAND.
TELEOMMEN.
LAATSTE BERICHTEN.
Zondag.
„Zomerzorg"Tuschinsky-cabaretv
Maandag.
Schouwburg; N.V. Ver. Rolterdamsch Hof-
slad-Toomeel. „Ontrouw", gervülgd dooff
„Een ontoerekenbare". S uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 14 tot en met
Zondag 20 September a.s. waargenomen
door de apotheek van den heer H. J. M.
Proot, Maarsmanssteeg 17, tel. 435.
De apotheek van de „Hulp der MenBch-
heid", Hooigracht 48, is altijd geopend,
doöh van n.m. 8 uur tot v.m. 8 uur alleen
voor spoed-recepten. Alleen voor leden van
dat fonds.
RECLAME.
£en beter middel
voor het ver
zorgen van
de tanden
bestaat er niet!
3602
Cabaret-avond in „Zomeriorg".
Neen, vol was het er gisteren lang niet
op den cabaret-avond in „Zomerzorg". De
tooneolzaal prijkte wel in een nieuw en
fleurig kleedje, doch het publiek liet op|
zich wachten. In den loop van den avond
werd hei aantal bezoekers wel iets girooter,
maar hei bleef er toch eigenlijk akelig
leeg zóó leeg, dat het Tuschinsky-cabaret
er niet dan met veel moeite in slaagde
eenige stemming te brengen onder het pu
bliek. En toch was dat gezelschap waarlijk
van een goede kwaliteit. Bijkans alle num
mers waren beschaafd, geestig en van een
groote aantrekkelijkheid. Alleen de plaats
vervangster van de Hollandscho soubrette
Jeanno Williams was in dit opzicht minder
geiukkig, maar wij hebben goede hoop, dat
het gezelschap Zondagavond, bij de tweede
voorstelling meer volledig zal zijn. Het ge
heel zal er stellig door winnen.
Wie er gisteravond verder zouden op
treden heeft men te voren reeds in een
advertentie kunnen lezen. Er waren voor
ons etnigo bekenden onder. In de eerste
plaats was daar het Volendamsch Dubbel-
Hannenkwartet, dat met het Adriani-ensemble
herhaaldelijk al in de Volksbijeeokomsten
voor het voetlicht kwam en ook gisteravond
weer levendig werd toegejuicht.
Eigenaardig alleco, dat-een „Volen
damsch'' kwartet begint met.... een Duitsch
liedjel Verder zagen wjj in actie den jong
leur Bernando, dezelfde, die een week lang
in het Luxor-theater is opgetreden en daar
de aandacht trok door z'n verrichtingen.
De nummers welke werden begeleid door
de vlotte muziek der huiskapel van „Zomer
zorg', werden aaneengeregen, om het zoo
eens te noemen, door den heer Max Bruno,
die zich van z'o taak als conferenoier heel
verdienstelijk kweet co ook als snel teekenaar
veel succes oogstte. Tenslotte dient nog
vermeld de sopraan-zangeres, mej. Willy
iMuntenga, die o.a. de boste van heel het
gezelschap was. Haar stem was vol en
zuiver, haar wjjze van voordragen zeer
aantrekkelijk.
Summa summarum mag gezegd worden,
dat het geheel van goed gehalte was.
„Zomerzorg" heeft haar goeden naam ge
handhaafd, co dat de directie op den in
geslagen weg wil voortgaan, bewijst wel
het leit, dat binnenkort het ensemble Cor
(Ruys een voorstelling! zal komen geven.
Bovendien kan er voortaan in de pauzes,
tusschen de nummers, worden gedanst
Of de poging, om hier een wekelijksch
cabaret te vestigen, slagen zal? Wj) weten
het niet, maar hopen het van harte!
Twee inbrekers aangebonden.
Eenigen lijd geleden werd ingebroken in
een perceel aan den llijnsburgerweg, be
woond door den heer F., te wiens nadeel een
partij gouden voorwerpen werd ontvreemd.
In verband hiermede zijn thans als ver
dacht dien diefstal te hebben gepleegd door
de politie te Maastricht aangehouden de
33-jarige W. S.. wonende aldaar en de
17-jarige J. Z., wanende te Haarlem. Een
gedeelte van de vermiste voorwerpen is te
Amsterdam in beslag genomen.
Het onderzoek wordt voortgezet
In Den Haag zijn voor het examen
vrije- en orde-oefeningen geslaagd de dames
F. Eggink, J. L. Meyer en A. S. Wittenrood,
alhier
Benoemd is tot amanuensis in de
scheikunde aan de H. B. S. met vijf-jarigen
cursus en de Openbare Handelsschool in
Den Haag onze stadgenoot de heer L. J.
Nicuwenburg.
De Vereenigjig van Handelaren in
Zuivelproducten, gevestigd alhier, heeft bjj
Kon. besluit van 11 dezer de Koninklijke
Goedkeuring verkregen op haar statuten en
is alzoo erkend.
Naar wij vernemen is het aanlal deel
nemers, dat van hier zal deelnemen aan de
huldiging van mr. P. J. Troelstra in Den
Haag op morgen, zeer groot.
Des namiddags verzamelen de deelnemers
zich in het Volksgebouw te kwartier over
vier uur. Om hallvijf verlrekt de stoet met
ontplooide banieren en met muziek van
„Nieuw Leven" naar de standplaats der
extra-trams, waarbij wordt gegaan langs
Heerongracht, Nieuwe-Rl]n, Watereteeg,
Boegewoerd, Breestraat, Prinsessekade',
Steenslraat en .Stationsweg,
Gistermorgen omstreeks halHwaalf
kwam de 16-jarige wielrijder P. H., wonende
alhier, in de Korevaarstraat dusdanig te
vallen, dat hij vermoedelijk zijn linkerarm
brik. Nadat de jongen naar zijn woning aan
het Rapenburg was geloopen, werd hij door
den Eerste-Hulpdienst behandeld.
Gisteravond omstreeks 7 uur werd de
11-jarige wielrijder I. de F. nabij de Geere-
gracht aangereden door een vrachtauto, be
stuurd door K. N. De knaap kwam hierdoor
te vallen en moest binnengedragen worden
in een perceel aan de Geeregracht; dr.
Driessen van den E. H. D., die spoedig ter
plaatse was, kon echter geen letsel consta-
teeren, waarna de jongen naar zijn woning
werd overgebracht.
Volgens ooggetuigen trett den auto-be
stuurder geen schuld; hij had wel degelijk
signalen gegeven, maar de aangereden jori-
gelingjiad die niet gehoord, daar hij eenigs-
zins.doof is.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Mosoel-onzekerheid Vei-
llgheicLspact Een nieuwe
„viedea"-conferentie.
De Engelsche regeering heeft ter kennis
van den Volkenbond gebracht, dat opnieuw
80 Christen-vluchtelingen van uit het Goyan
district te Zakho zijn aangekomen, allen in
een vervallen toestand. Men schat, dat 8000
Goyansche Christenen met geweld uit hun
woonplaatsen verdreven zijn. De Britsche
overfieden te Zakho hebben instructie ont
vangen, deze vluchtelingen zooveel mogelijk
hulp te verleenen. Volgens de laatste wor
den de Christenen met geweld gedeporteerd
en zijn vele personen gestorven tengevolge
van de behandeling, die zij van de Turken
hadden ondervonden.
Bevoegde Turksclie kringen verzekeren
echteT, dat geen enkele dergelijke maatregel
getroffen is. Het is een manoeuvre der En
gelsche delegatie om de meening in Volken
bondskringen te beïnvloeden, heet hei
Nu weet men het
De Mosoel-kweslie wordt er met dit al
niet aangenamer opl
Inzake de bijeenkomst over het veilig
heidspact zijn nog geen nadere schikkingen
getroffen. De aandacht trekt, men zie onder
Duitschland, de totaal afwijzende houding
der Duitsch-nationaien in Oost-Saksen,
waaruit groote gevolgen zouden kunnen
voortkomen, zoo deze houding algemeen
aanvaard mocht worden. Of het echter zoo
ver zal komen
De „Commonwealth Labour Council" in
Austral iö heeft arbeidersvertegen woorddgers
van China, Japan, Canada, de Bhilippijnen,
Hawai, Singapore, Indiö, Zuid-Afrika en de
Vereemigde Staten uitgenoodigd deel te
nemen aan een pan-pacifieke conferentie,
welke op 1 Mei 1926 te Sydney zal plaats
hebben ter bespreking van de oorlogsgeva
ren in den Stillen Oceaan.
DUITSCHLAND.
Hindenburg in het Roergebied,
v 1 De Oost-Saksische Duitsch-
1 nationalen tegen het veilig
heidspact. Het socialisten-
congres.
Vergezeld door den rijksminister van de
bezette gebieden, de Pruisische premier en
den Pruisischen minister van binnen!, zaken
is president Hindenburg gisteren naar het
Roergebied vertrokken, 's Middags kwam hij
aan te Bochum. Hij werd in het „Parkhaus"
begroet door de vertegenwoordigers der bur
gerlijke en geestelijke overheid en de leiders
der industrie en der arbeiders. Na den kof
fiemaaltijd had voor het Parkhaus een open
bare betooging plaats waaraan 4000 perso
nen deelnamen. De opperpresident Gro-
nowski zeide: „Met op elkaar geklemde tan
den ging de bevolking haar lijdensweg, uit
liefde tot den geboortegrond en trouw aan
het moederland. De influisteringen van de
arbeiders aan gene zijde der Vogezen werden
zonder aarzelen afgewezen. De tijd der offers
en ontberingen is nog niet voorbij. Daarom
vieren wij geen jubelfeest; den rijkspresident
echter begroeten wij met des te grooler
vreugde.
De burgemeester van Bochum, dr. Raer,
betuigt voor alles trouw aan den Pruisischen
Staat.
De Pruisische minister-president Braun
betoogde, dat het bezoek het geheele bezette
gebied geldt. Niet zoozeer door een protec
tionistisch particulanisme, als veeleer door
een intelligente economische samenwerking
van alle Europeesche volkeren zijn de won
den van den'oorlog te genezen. Óns volk is
aan zwaren arbeid gewend en is bereid om
verder zwaar te werken, doch daar is rust
voor noodig. De Rijkspresident bracht aan
het Rijnland en Westfalen met oprechte
vreugde de groeten en den dank van het va
derland over voor zijn trouw en dappere vol
harding, die aan de latere geslachten ten
voorbeeld zullen strekken. De menigte be
antwoordde geestdriftig zijn Hoch op het
Vaderland, waarna zij het Duitschland-licd
zong. Om 7 uur vertrok Hindenburg met zijn
gevolg naar Essen, waar hij geestdriftig is
ontvangen.
Aansluitend bij de uiteenzettingen van den
leider der Duitsch-nationale Rijksdagfractie
Hergt is, volgens de „Berliner Ztg". in een
vergadering van den kieskring Oost-Saksen
der Duitsch-nationale volkspartij de volgen
de motie met algemeens stemmen aangeno
men:
De Duitsch-nationale volkspartij kan on
mogelijk toestemming verleenen om een ver
drag te sluiten, waardoor op welke wijze ook
Duitsch gebied vrijwillig wordt prijsgegeven,
of zelfs besloten wordt toe te treden lot den
Volkenbond, zooals hij er tegenwoordig uit
ziet. Het is de taak der partij, door haar be
voegde vertegenwoordigers de aanneming
van een dergelijk verdrag en de toetreding
tot den bond te voorkomen en vooral te be
werken, dat de conferentie der minsters van
buitenlandsche zaken in het geheel niet tot
stand komt, indien niet vooraf de inwilliging
der onwrikbare eischen der Duitsch-nationa
ien door bindende beloften der Entente-mo-
gendheden beloofd en gewaarborgd is.
Indien de Duitsch-nationaien deze oog
merken niet bereiken, eischen het zelf
respect en de drang tot zelfbehoud der partij,
evenzeer als de gedachte van de toekomst
van het Duitsche vaderland het uittreden uit
de regcering.
Deze motie spreekt voor zichzelf!
Het sociaaldemocratische partijcongres te
Heidelberg heeft aan het slot van het debat
over de werkzaamheden van de groep in
den Rijksdag met overgroote meerderheid
van steramen een door den referent Keil in
gediende motie aanvaard. In de motie wordt
gewezen op de noodlottige gevolgen die de
-tariefpolitiek van de regeering onvermijde
lijk zal hebben terwijl tevens op verminde
ring van de belastingen wordt aangeorongen
Ook noodigde hij het congres uit te stemmen
tegen de door de Saksische linkerzijde inge
diende motie die de afschaffing van de
Rijksweer verlangt. iDdien de Rijksweer niet
populair is zoo zijn de sociaal-democraten
daar mede verantwoordelijk voor aangezien
velen hunner nog steeds elke uniform als
een symbool van de reactie beschouwen.
Men moet trachten van de rijksweer een
republikeinsch leger te maken. Indien de
sociaal-democraten op een tijdstip, waarop
alle mogendheden tot de landen gewapend
zijn, de rijksweer bestrijden, dan zal hen
dit ten zeerste schaden. Keil besprak ook de
motie der Saksers waarin deze verlangen
dat de partij een zuiver proletarische poli
tiek zou voeren- zonder zich om de burger
lijke partijen te bekomineren. Het aanvaar
den van deze motie zou het einde van de
rcgeeringscoalitie in Pruisen betcekenen.
Alle moties betreffende de rijksweer die in
den geest van het partijbestuur 2ijn, werden
vervolgens aanvaard. De motie der Saksers
betreffende samenwerking met de burger
lijke partijen werd met groote meerderheid
namelijk 285 stemmen tegen 81 verworpen.
De moties die de afschaffing van de rijks
weer verlangen ondergingen hetzelfde lot.
Een motie die de afschaffing van de produc
tie van sterke dranken verlangt werd aan
vaard maar eerst nadat de passus die zich
tegen het produceeren van bier uitspreekt
was geschrapt.
FRANKRIJK.
De strijd in Marokko.
Uit Marokko weinig nader nieuws. 192 ba-
taillons treden aan Fransche zijde op!
De Spanjaarden blijven het moeilijk heb
ben bij Teloean en Alhucemas.
Volgens het „Journaal" zou de sultan een
premier van 500.000 fre. hebben uitgeloofd
voor dengene, die Abdel Krim dood of le
vend uitlevert.
ENGELAND.
De uitkeeringen aan armlastigen
Lloyd George en de land
bouw TJit Britsch-Indië.
De minister van volksgezondheid heeft,
gelijk reeds gemeld, nu de armvoogden van
het Londensche distriet hardnekkig blijven
weigeren, de maximum-bedeeling aan arm
lastige gezinnen van 59 sh. tot 55 sh. in de
week te verlagen, besloten om, zoodra over
tien dagen de middelen van den armenraad
uitgeput zijn, zelf de uitkeering ter hand
te nemen. Het staat niet geheel vast, of
de maatregel wettig is, maar wel dat de
heele regeering hem steunt. West Ham is
voor het overige geen uitzondering. Men
verwacht ook maatregelen tegen de arm
voogden van Southwark, Camberwell, Pop
lar, Ohester-lestreet, alle in Londen, som
mige districten van Glasgow en andere fa
brieksplaatsen. Daar nadert men evenzeer
het bankroet.
Maar zonder verzet zal dit niet gaan.
De armvoogdij van Westham heeft met
28 tegen 15 stemmen besloten, ondanks het
verbod van het departement van "volksge
zondheid, voort te gaan met een uitkeering
van 15 sh. in geld in plaats van 11 sh. aan
bons voor levensmiddelen. Bij het debat
deelde een der leden mede, dat reedq een
begin is gemaakt voor een actie van alle
socialistische armvoogdijen in Engeland te
gen het ministerie en dat Het zeer waar
schijnlijk is, dat de minister genoodzaakt
zal worden toe te geven nog voor de vol
gende betalingsdag aanbreekt.
Lloyd George, het woord voerend in De
vonshire, heeft het program ontwikkeld van
het liberale landboiivfcomité^pij zeide, dat
de natie de feiten onder de oogen moet
zien en zich een inspanning getroosten even
groot als in den oorlog. Subsidies of credie-
ten zouden op zichzelf slechts het stelsel
der groote landeigenaars verlengen, dat
Lloyd George gedoemd acht om te verdwij
nen. Het stelsel moet vervangen worden
onder rechtvaardige voorwaarden, d.i. met
vergoeding van werkelijke waarden.
De wetgevende vergadering te Simla, in
Britsch-Indië, heeft een resolutie aangeno-
men, tegen de zin der regeering, waarin
geadviseerd wordt het accijnsrecht voor
katoen voor de rest van dit jaar op te hef
fen ten einde de industrie van Bombay te
steunen.
De raad van state is ontbonden.
OOSTENRIJK.
Aanslag ontdekt.
Naar de „Neue Freie Presse" verneemt,
heeft de politie lucht gekregen van een
voorgenomen aanslag op den Russischen
gezant Jean Bersin. De aanslag zou op
touw gezet zijn door contrarevolutionairen.
Verschillende personen zijn in verband bier
mede reeds verhoord.
ROEMENIE.
Een regceringscrisis ingetreden.
Plotseling is een regeeringscrisis uitge
broken, daar de plaatsvervangend ptremier,
tevens minister van het verkeerswezen, zjjn
ontslag heeft ingediend. De premier Bra-
tianu aal zjjb verblijf te Karlsbad onder
breken, dringend teruggeroepen als h$ is.
De aigetreden minister noemde de re-
geecrings-politiek catastrofaal. w >.k
RUSLAND.
De schulden aan Frankrijk.
Naar de „Dni" verneemt, heeft er te
Moskou een buitengewone vergadering van
het centraal comité der Russische aonrnia-
niatasche» partij plaats gehad, waarop be
raadslaagd is over de nieuwe voorstellen
van Trotski en Tsjitjerin in zake de erken
ning van de oude schulden aan Frankrijk.
De vergadering zou zich met deze voorstel
len hebben vereenigd.
Een bijkomende omstandigheid, maar die
•wel vermelding verdient, is deze, dat, naar
in gezaghebbende Moskousche kringen ver
zekerd wordt, er op deze vergadering vol
komen eensgezindheid tusschen Trotski en
Stalin bleek to bestaan. Zooals bekend is,
stonden deze twee sovjet-leiders nog kort
geleden, zoowel om principieele als per
soonlijke redenen, uitermate vijandig te
genover elkaar, welke vijandigheid nog niet
aanstonds geëindigd was, toen er een mo
dus gevonden was om Trotszi weer aan het
bewind te doen deelnemen.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
Gevat
Gisteren hebben wij gewag gemaakt van
de brutale plundering bij den boer Albert
Froger te St. Mars la Brière. De politie heeft
reeds drie jonge Polen, en twee gewezen
Poolsche dienstmeiden der boerderij te Pa
rijs in hechtenis genomen. De aangehoude
nen .ontkennen, doch de politie twijfelt er
niet aan of zij heeft de daders te pakken.
Het veiligheidspact.
FARIJS, 18 Sopt (Havas). Volgens
eer. bericht aan den „Petit Parisieti" heeft
Skrxynski, de Poolsche minister yan bui
tenlandsche zaken, korten tijd to Parij3 ver
toefd; Woensdag heelt hij bij Briand ge-
nocnmaald, alvorens naar Warschau terug
te keeren. Het blad meent te weten, dat
Slrzynski volkomen voldaan is over de zoo
wel van Engelsche als yan Fransche zijde
ontvangen verzekeringen over de gelijk-
I tijdigheid, welke in acht zal worden
genomen bjj de a.s. onderhandelingen toet
1 Bu'fschland over het sluiten van een Rijn
pact en het arbitrageverdrag met Polen en
Tsjechf-Slowaköe.
De Fransche schulden aan Amerika.
WASHINGTON, 17 Sept. (Havasl.
De Fransche schulden-commissie zal zich
na aankomst te New-York op 2^ dezer
I onmiddellijk naar Washington begeveD, waar
de beide commissies op 24 Sept vergaderen.
Een studie over het probleem "der Fran
sche schuld, door Harold Moulton, 450
pagina's groot, zal aan ajle leden der com
missie worden overhandigd.
Volgens deze studie zou de regeling der
Fransche schuld op de basis van het En-
gelsch-Amerikaansche accoord in financieel
opzicht voor Frankrijk noodlottig zjjn. Het
brengen van evenwicht in de Fransche be
grooting, dat onmisbaar is voor de regeling
der schuld, wordt voor vele jaren onmogelijk
gemaakt
In de studie; welke is voorbereid door het
departement van handel, wordt er op aan
gedrongen, dat de regeling met Fk^gelana
in geen enkel opzicht rechtstreeks van in
vloed zal zjjn op de regeling met Frankrijk,
daar de Vereenigde Staten het recht hebten
met eiken debiteur afzonderlijk te onder
handelen.
Tusschentiidsche verkiezing in Engeland.
LONDEN, 18 Sept (Reuter). Op een
tusschentjjdsche verkiezing voor het par
lement te Stockport werdeo op den labonr-
candidaat Townend 20.219 stemmen uitge-
gebracht De conservatief Eastham kreeg
17.892 en de liberaal Fildee 17.296 stemmen.
De labour-candidaat werd dus gekozen.
Ministercrisis in Esthland.
REVAL, 18 Sept (Belg. Tel. Ag.)
Puzta, de minister van buitenlandsche zaken,
beelU ontslag genomen.
De sociaal-democraten in hongerstaking.
BOEKAREST, 18 Sept. (V. D.). De gear
resteerde Roemeensche sociaal-democrati
sche leiders; die wegens het bijeenroepen
van een vergadering gearresteerd zijn, be
vinden zich sedert 13 dagen in hongersta
king. De politie zet de arrestaties voort.
Gisteren omsingelde zij hofgebouw der vak
verenigingen en arresteerde alle aanwezi
gen, w. o. de leidster der Roemeeneöhe ar
beidsters Ilelene Filipovics.
lersche rebellie.
HOBOKEN (New-Jersey), 18 Sept Reu
ter). Een menigte van lersoh-republikeitt'xh-
gezinden heeft Richard Mulcahy, Iersch par
lementslid voor Dublin, met eieren gewor
pen. Hijzelf werd niet gedeerd, doch een
zijner metgezellen werd door een stuk hout
boven het oog getrokken. De politie werd
ontboden en geleidde Mulcahy en zijn ge
zelschap naar New-York.
Amerika en de weigering van den
Engelschen communist.
NEW-YORK, 18 Sept. (Reuter). De
Bond van civiele Vrijheid heeft aan Kellog
eei protest-telegram gezonden in verband
met dienstweigering om den Britschen com
munistisch'n parlementslid Saklatvala in
Amerika toe te laten, hetgeen de Bond zeer
onverstandig bascfieewt, .gezien van het
standpunt van volkspolitiek.
De Bond ia voornemens een massa-pro
test-demonstratie te New-York te houden
bb de aankomst van de Britsche delegatie.
Italiaan mishandeld.
PEKING, 18 September. (Reuter). Een
ltaliaansche beambte van de Langhaispoor
is in den trein ernstig mishandeld door ChL
neesche soldaten uit West-Honan.
De ltaliaansche gezant heeft deswege bij
de Ohineeeche autoriteiten geprotesteerd.
De zeeliedenstaking.
SYDNEY, 18 Sept (Reuter). Weer zijn
honderd slakende zeelieden tot een week
gevangenisstraf veroordeeld. Naar verluidt
worden door schepen eenige honderden vrije
arbeiders aangebracht om de opgelegde Brit
sche schellen te bemannen.
Brand te Tokio.
TOEIO, 18 Sept. (Reuter). In de parle
mentsgebouwen is brand uitgebroken. Beide
huizen staan in lichter laaie.
TOKIO, 18 Sept. (Reuter). De brand
die in de-gebouwen van den JapanscheH
Landdag en het Heerenhuis woedt is ons
3 u. 30 inin. uitgebroken. Het vuur wordt
aangewakkerd door een krachtigen wind.,
Beide gebouwen brandde geheel uit en
vele andere gebouwen worden bedreigd,
waaronder ook de gebouwen der „Japaneee
Times" van het offieieele nieuwsagentschap,
Stadsnieuws.
Ter-aarde-oeslelling van den heer
W. Haanstra.
Onder veel belsintg'? telling, vooral yan de
zijde van hen, die zich op een of andere
wijze kitere9seeren voor het voorbereidend
ltaiger onderwijs, had hcdönaniiddag op de
begraafplaats aan de Groen es teeg, welke
heg raaf plaats nog alleen gebruikt kan wor
den door families die er graven bezitten,
de begrafenis plaats van het stoffelijk
overschot vam den heer W. Haaoistra, oud
directeur van de Kweekschool voor Be-
waarschoollnouderessen alhier.
Aanwezig warren, behalve het onderwij
zend personeel, vele oud-leerlingen en
leerlingen, ook het bestuur der Vereenigrag
tot opleiding van Be\vaarsöhooLhouderes9en
en tal van personen, op een of andere wijze
aan het onderwijs verbonden, waaronder
ook prof. dr. J, H. Gunning Wz., hoog
leeraar in die paedagogiek aan de Univen
siteit te Utrecht.
Onder de oud-leerlingen die aanwezig wa
ren noemen wij in de eerste plaats mej
Velbhuisen uit Bad Kreu-znach, werkzaam
aan de Diakonie anslalton aldaar en de da
mes E. van Beusekom uit Den Haag en Lize
de Haan uit Utrecht en ook anderen die de
beginselen van den meester thans nog bij
het fröbelonderwijs in practijk brengen.
Vele bloemen en kransen dekten de kist,
daarbij was ook een krans van die directie
der straks genoemde Stiohfcing uit Kreuz-
mach, die door mej. Yelthuisen persoonlijk
was meegebracht
- Toen de kist in de groeve was neergela.
ten zongen de leerlingen den oud-leer
meester en vriend het volgende afscheid
toe, op de melodie van O. Haupl, voll Blut
und "Wonden, uit die Matbheus-Pass&an:
B ij bet Graf.
,Wij legden diep bewogen
Den weg naar 't kerkhof af,
En zaon met weenende oogan
Terneer in 't open graf.
Het bergt iets van ons leven
Ach! in zijn' donkren schoot
Veel hebt Gij ons gegeven,
Onz' eerbied, damk is groot.
.Wat U met uwe gavbn
Voor ons tot stand gebracht.
Dat blijft steeds in ons leven,
Dat eindagt niet met 't graf.
Rust zaolit van al Uw werken
Gij, groote Kindervrind,
Wij blijven U gedenken
Bij d'arbeid met het Kind.
Hierna trad als eerste woordvoerder nstar
voren prof. dr. Gunning, die enkele woor
den wilde spreken ter bevrediging van zijn
behoefte om op het graf van dezen genialen
man te getuigen. In de eerste plaats omdat
hij daarmede den wensch vervult van velen^
voor wïen hij dierbaar is geweest Maar ook
omdat velen met spreker overtuigd zijn dat
hij is geweest een der beste en meest ver
dienstelijke mannen, die Nederland heeft
opgeleverd en overtuigd zijn dat zijn leven
en werk voor de verzorging van het kleine
kind in den geest van Fröbel onovertroffen
is geweest. Sedert zijn optreden is het kind
geworden een onderwerp van studie, maat
zijn werk was geheel eigenaardig en nie
mand heeft voor of na hem den geest van
Fröbel zoo goed begrepen en in de practijk
gebracht als hij. Wij moeten dankbaar zijn'
dat de autoriteiten hem uit Haarlem hebben
geroepen om zich aan de Leidsche Kweek
school te vestigen, een brandpunt van op
voedkundige beteekenis voor het kleine;
kind. Hij heeft daar leerlingen gekweekt en
geïnspireerd niet om zijn werk na te boot
sen maar om zijn beginselen zelfstandig in
de onderwijswereld uit te dragen. Zoo is hij
geweest een zegen voor ons land en ons
volk.
Zijn genialiteit schetsend, wees spr. op
een andere zijde van zijn leven, de bijzon
dere liefde voor en zijn groote kennis van
het kind. Groote kinderliefde vulde zijn ge->
nialiteit aan. Spr. besloot met dezen kin
dervriend, die zeker niet te vergeefs heeft
geleefd, te danken voor alles wat hij deed.
Zijn naam en zijn geest zullen blijven voort
leven.
De voorzitter van de Verfceniging lot be
vordering der opleiding van bewaarschool-
houderessen, de heer Verver, die allereerst
mededeelde dat de wethouder van onderwijs
de heer Meynen hem had medegedeeld ver
hinderd te zijn hier tegenwoordig te zijn,
deed uitkomen wat de heer Haanslra heeft
gedaan om de Leidsche Kweekschool tot
bloei te brengen en de vermaardheid te ge
ven, welke zij bezit. Het was zijn pakkende
methode, waardoor hij de roem van zijn
onderwijs heeft bevestigd.
Viel het hem zwaar voor eenige jaren het
directeurschap neer te leggen, ook het be
stuur zag hem noode heengaan al was het
hun een troost dat hij met zijn geest de
school is blijven bezielen. Niet alleen zul
len wij om zijn heengaan treuren, aldus be-i
sloot spr., zijn leerlingen zullen ook trach
ten hem te volgen in alles, waarin hij groot
is geweest.
De tegenwoordige .directrice, zijn opvolgt
ster fnej. D. Voltman, sprak vervolgens diep
geroerd en in gevoelvolle bewoordingen haar
groote dankbaarheid voor den meester uit
en zij verheugt er zich in, dat zij vijftien
jaar zijn leerlinge is mogen zijn. Zij deed
vervolgens uitkomen hoe hij onderwees, lei
ding gaf aan het onderwijs van anderen.)
Meer dan 16 jaar lang heeft hij het Fröbel
onderwijs bestudeerd, is daarvoor getrokken;
