Fa. Wed. E.J. WIJNTJES Zn.
Hof! net nu boiho.
AGENDA.
KOLENHANDEL
TELEGRAMMEN.
LAATSTE BERICHTEN.
Zondag.
„Jeniël" (Middclslegracht 3): Samen'fcm-
Blcn Ie 10 uur Tocrm. en 7 uur-ham. Spr.
3e heer Den Adel, uit Beverwijk.
Leger des Heils (Langebrug 4): PlecftKge
iitzendingsdicnst kadet Pennenburg.
Dagelijks.
„Casino-bioscoop", Hoogewoerd: Voor
ste Hingen te 8 uur.
Woensdag- en Zaterdagmiddag van 2 tot
4 uur kinder- en famille-matinée.
„Luxor-lheater", Stationsweg: Bioscoop-
en Variété-voorstellingen. Dagelijks te 8 uur.
'9 Woensdags en 's Zaterdags malinée te
B uur.
's Rijks Ethnografisch Museum, Rapen
burg 67: Tentoonstelling van Balineesche
platen. Van 6 April tot 6 October op werk
dagen van 10 tot 4 uur.
Stadszaal van 31 Aug. tot en met 6 Sept.:
Einematograiische voorstelling „Hoe ik mijn
kind gedood heb.' 8 uur'.
Gebouw Ned. R.-K. Volksbond, Steen-
schuur 15: Tentoonstelling van teekeningen
tn Hout- en Marmerstalen Avondtccken-
school4 Sept. 's avonds van 9 tot 10 uur
6 Sept. van 2 tot 6 uur; 6 fjfept. van 12 bot
t uur.
„Musis Sacrum": VaandeltentoonsUllulg
tot cn roet 13 September.
Den H a a g, „Scala": Louis Bouwmees,
tere revue „Nou kan je lachenl" 8 uur.
De apotheek van de „Hulp der Mensch-
heid", Hooigracht 48, is altijd geopend,
doch van n.m. 6 uur tot v.m. 8 uur alleen
Voor spoed-rerepten. Alleen voor leden van
dat fonds.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 31 Auguetuu
tot en met Zondag 8 September a.s. waar
genomen door de apotheek van den heer
M. Boekwijt, Viechmarkt 8, tel. 552.
RECLAME.
HAVEN f4 - TELEFOON tëo. 6
f\ |- 1 Bestol heden Uw
VUU HUI IIU O en U is tevreden
POLEN.
Leeningsplanneg.
Naar uit Warschau bericht wordt, wil de
Pooleche regeering een leening opnemen,
tegen verpanding der voor uitvoer beschik
bare graanvoorraden uit den oogst van dit
jaar
De industrieelen te Lodz hebben de Pool
eche regeering verzocht, haar bemiddeling
te verstrekken tot een leening, tegen ver
panding der fabrieken en der goederenvoor.
raden.
De kwestie Mosoel voor den
Volkenbond.
Uiteenzetting van het Engelsche
en Turksche standpunt Heden
voortzetting.
Onder voorzitterschap van Briand heelt
do Volkenbocdsraad gisteren de kwestie van
Mosoel in eerste instantie behandeld.
Eerst een Turksch protest.
De Turksche minister van Buitenlandsche
Zaken begon met te verklaren, dat hij het
uoodig achtte Wet zijn uiteenzetting van
den toestand een protest te laten vooraf
gaan tegen bet schenden van de grens door
Ergeïsche schepen en vliegtuigen, alsmede
tegen de actie der Engelsche schepen in
de Engelsche Zee. De kwestie van Mosoel,
soo zeido do minister, kan niet in de noo-
digi- atmosfeer behandeld worden, wanneer
de Engelschen niet onmiddellijk hun maatr
regelen tot uitoefening van druk staken.
Amery, de Engelsche minister van Fi
nanciën, loochende, dat de overheid in Irak
de vorming- van benden heeft in *do hand
gewerkt mot het doel de to Brussel vast
gestelde grenzen te doen overschrijden. De
vliegtuigen hebben misschien wel langs de
grensstreek gevlogen, maai* in geen geval
do grens zelf ovek^chreden. Wat de vloot
belieft, deze heeft slechts volkomen nqjjpaal
verkeerd in do Middellrrvdsche en Egiische
zeeën op een wijfce, die niet in strijd is
met het verdrag van Lausanne.
De Turk8che minister nam acte der ver
klaringen van don Engelschen gedelegeerde
en stemdo er nu in toe de kwestie zelf
te behandelen, echter niet> dan nadat hij
nog een telegram zijner regeering had voor
gelezen, waarin nieuwe bescnuldigingen aan
not adres der regeering van Irak geformu
leerd werden.
Amery antwoordde daarop, dat net hem
beter leek niet te antwoorden op die be-
sel.uldigingcn.
Briand aeide, dat uit de verklaringen
van beide rogeeriogen "blijkt, <^it zo beide
wenschco do zaak der grenzen zelf te be
handelen.
Do Zweedse he minister van Buitenland
se ha Zaken gaf daarop leEing van een
objectieve uiteenzetting der kwestie.
Het Engelsche standpunt.
Amery bepleitte vervolgens de Engelsche
zaak aangaande Mosoel. Hij betoogde, dat
de practische ondervinding der oommissie,
die zich van de plaatselijke toestanden op,
de boogie had gesteld, geleid had tot ver-
■werping van het denkbeeld eener volks
stemming. Overgaande tot de conclusion
der commissie wees hij er op, dat zij de
vraag inhielden, of de Engelsche regeering
bereid was, ten opzichte van den Bond de
voorwaarden te aanvaarden, onder welke,
naar het advies der eommiEöie, het geheelo
betwiste gebied tot de Brusselse he lijn een
deel van Irak zou blijven. Noch van de
Engelsche regeering, noch van die van Irak
kon verwacht worden, dat zij zonder voor
behoud de inzichten der commissie zou aan
vaarden betreffende de stabiliteit van den.
staat van Irak, of de meening, dat net
overneerschend motief van de meerderheid
der bevolking van het betwiste gebied van
haar verlangen, om b$ Irak te worden ge
veegd, de wensch was naar effectieve con
trole onder bet mandaat De opvatting van
bet mandaat in zijn oorsproo keiijken vorm
was niet populair onder het volk van Irak,
daar het naar zijn meening een voogdij
inhield, die niet vereenigbaar was met de
bectaande mate van onafhankelijkheid.
Sprekende over bet door de commissi»
voorgestelde tijdperk van 25 jaren, geduren
de welke Irak raad en steun noodig zon
hebben, betoogde Amery, dat dit getal
blijkbaar als proef bedoeld was eu dat het
;n»ste tijdperk, gedurende hetwelk een staat
zijn positie kon consolideereti en zijn hulp
bronnen ontwikkelen, niet van te voren
definitief kon worden vastgesteld. Bij hei
aanvaarden van de verantwoordelijkheid te
genover den Bond voor het voortduren eener
stabiele en vooruitstrevende regeering, ki
Irak, wbkt de Engelsche regeering geens
zins af van hare verklaarde politiek, hare
goede diensten te willen bewijzen, om de
toelating van Irak lot den Volkenbond zoo
spoedig mogelijk te doen geschieden. Mits
deze uiteenzettingen in aanmerking werden
genomen, is de Engelsche regeering bereid,
voor het verstrijken in 1928 van het huidige
verdrag, hetwelk verleden jaar door den
Raad formeel was goedgekeurd, uitvoering
te geven aan de bepaling, vervat in het
protocol van het verdrag, door dit te ver
vangen door een verdrag van langeren duur,
hetwelk aan het koninkrijk Irak de voor
waarden voor een stabiele regeering en een
behoorlijke waarneming der plaatselijke be
langen zou waarborgen onder welke om
standigheden de commissarissen nieeodeD,
dat het gebied ten zuiden van de Brussdl-
sche lijn evenals nu mef Irak moest ver-
eenigd blijven, en hunne verantwoordelijk
heid tegenover den Eond dienaangaande
moest voortduren, totdat een tgd waa
gekomen, tinnen een door de commissaria-
iteu voorgesteld limiet, dat de Raad volkomen
overtuigd was, dat deze voorwaarden vaii
stabiliteit, die de commissarissen eischten»
definitief cn permanent waren verzekerd.
Amery voegde er bij> dat de Engeiscnc
regeering niet alleen sprak voor zichzdt,
maar ook voor het parlement en de regeering
van Irak, van welks eersten minister hij
laatste 24 uren de volgende resolutie
jlvaogen had: „De natie van Irak, ver
tegenwoordigd door de Kamer van afge
vaardigden, verklaart hare sterke vriend
schap voor Groot-Britlannië, en geeft haar
verlangen t3 kennen, het bondg.nootschap
niet dit land voort te zetten na het ver
sta-ijken van den termijn van het huidige
verdrag."
Betreffende de tweede voorwaarde aan-
gaande de Koerden, zeide Amery, dat ae
regeering te Londen en die van Irak gaar
ne de verzekering wilden geven, dat het
bestaande dfrstecru, volgens hetwelk in
grooten omvahg de adviezen der commis
sie werden opgevolgd zal worden voort
gezet, en meer effectief gemaakt. Spreken
de over het voorstel, dat de Raad wellicht
verdeeling van bet grondgebied ten zuiden
Van de Brusselsche lijn zou kunnen over
wegen en wel langs de lijn van de Kleine
Zab, zeide Amery, dat uit het rapport zeil
duidelijk bleek, dat dit denkbeeld docr
geen overweging van de hoofdzaken van
het geval, voor zoover het het betwiste ge
bied betrof, gerechtigd was. Dc commissa
rissen hadden getoond, dat elke verdeeling
ten zuiden van de Brusselsche lijn onbillijk
was, zoowel uit economisch als strategisch
oogpunt, en groote moeilijkheden en on
rechtvaardigheden in zich zou sluiten. Zij
zou het groote Arabische centrum van
Mosoel en het grootste deel der Christe
lijke bevolking van Dak afnemen, terwijl
van Turkije nog het grootste deel van het
Turksche element van het villajet Mosoel
was afgenomen. Elke grens, die Irak be
loofde van de districten, die rijke inkom
sten opleverden en van de beste gebioden,
en het verzwakt zouden laten met een stra
tegisch onverdedigbare grens, zou aan Irak
een taak opleggen, die zijn vermogen ver
te boven ging, en waarvoor do Bond niet
kon verdachten, dat de Britsche regeering
of de Britsche belastingbetalers de verant
woordelijkheid zouden aanvaarden. Zulk een
verdeeling zou een staat van zaken in het
leven roepen, onder welken de Engelsche
regeering het onmogelijk zou achten, ver
der haar steun te verleenen. Hiervan zou
onvermijdelijk een paniek onder de chris
telijke bevolking en anderen, die bij Irak
behcovden, het gevolg zijn, en op noodlot
tige wijze den gehe'elen moreelen grondslag
ondermijnen, waarop de betrekking van
Irak tot de Engelsche regeering en den
Bond -berustte. Hij hoopte, dat hij zonder
overdrijving en met het volkomen besef
van den ernst der zaak de ernstige ver
antwoordelijkheid had uiteengezet-, die de
Raad op zich zou nemen, door te besluiten
tot verdeeling.
Het voorstel besprekende, dat de Bond
een vertegenwoordiger zou benoemen, om
te waken over de bescherming der minder
heden, herinnerde Amery er aan, dat der
gelijke voorstellen vroeger door den Bond
waren verworpen. In elk geval zag hij geen
reden, om het voorstel te beperken tot het
betwiste gebied, maar voegde er bij, dat
indien de Raad een proef wenschte te ne
men, dc Engelsche regeering het voorstel
zou aanvaarden voor geheel Irak, mits de
Turksch.© regeering het evenzeer aanvaard
de voor geheel Turkije, en dat de vertegen
woordiger, dien men wilde benoemen,
slechts zou optreden als waarnemer.
Tenslotte herhaalde Amery, dat het de
politiek is der Engelsche regeering, uitge
breide verantwoordelijkheid voor Irak te
aanvaarden, en gaf uitdTukkelij"k te ken
nen, dat het van ontzaggelijk belang waa,
dat eindelijk een oplossing werd bereikt ge
durende de huidige zitting van den Raad,
dio zoodanig was, dat daardoor de yrede
voor goed werd verzekerd.
Het Turksche standpunt.
Daarop kwam voor Turkije Tewfik pasja
aan het woord. Hij zeide, dat de Turksche
regeering van meening is, dat zij door het
rapport der onderzoekscommissie op schitte
rende wijze in 't gelijk gesteld wordt. De
commissarissen hebben immers erkend, dat
het betwiste gebied juridisch als Turksch
gebied dient erkend te worden zoolang Tur
kije geen afstand heeft gedaan van zijn rech
ten. Evena-hs de Engelsche gedelegeerde
haalde de Turksche minister dan een aantal
historische, geografische en economische ar
gumenten aan. Uitvoerig sprak hij over de
wenschen der bevolking van het villajet Mo
soel, die naar hij beweeiie, ten gunste eener
vereeniging met Turkije zou zijn. Hij herin
nerde daarbij aan de warme sympathiebe
tuigingen voor de Turksche leden der onder
zoekscommissie en wees op de maatregelen,
genomen door de bezettende macht in Irak,
om de stem des volks te onderdrukken.
Wanneer er geen sprake van was het man
daat over Irak le verlengen zoo ging de
minister voort dan zou de heele bevolking
van het villajet Mosoel voor. aansluiting bij
Turkije zijn. Met krachtige stem zeide hij
dan: Turkije wenscht zich vreedzaam te ont
wikkelen binnen zijn grenzen; het bedreigd
niemand, maar thans wordt het zelf be
dreigd. De toekenning van het, villajet Mosoel
aan Irak zou voor den Turkschen staat een
groote ramp zijn. De bevolking van het na
burige Oosten mag niet langer in onzeker
heid gehouden worden.
Behalve de kwestie van Mosoel is er geen
enkel twistpunt tusschen Turkije en Enge
land.
Tewfik vroeg den Raad ten slotte dat het
bij het nemen van een besluit op-de bestaan
de verdragen zou steunen. Het plan van een
mandaat, dat thans geopperd wordt, is in
strijd met het verdrag van Lausanne en niet
in overeenstemming met den toestand, welke
na de revolutie ontstaan is.
Do Turksche minister hoopt dat het con
flict zal worden opgelost naar c(c beginselen
van recht cn billijkheid.
Heden voortzetting.
Besloten werd daarop de kwestie tot heden
te verdagen, waarna Amery op de Turksche
uiteenzetting zal antwoorden.
Het veiligbeidspact.
LONDEN, 4 Sept. (Reuter). Naar dc
„Times" meldt, zullen de geallieerde en
Duit-sche ministers van buitenl. zaken, ter
bespreking van het voorgestelde veiligheids
pact in de laatste helft van September,
hetzij in Zwitserland of in het noorden van
Italië bijeenkomen, ten gerieve van Musso
lini, die Rome niet voor langen tijd kan
verlaten. De resultaten van de juristen
conferentie te Londen, die heden gesloten
wordt, zullen aan die vergadering van mi
nisters worden voorgelegd. De Duitsche
jurist is op de hoogte gebracht met alle
feiten verband houdende met het stand
punt der geallieerden inzake de veiligheid.
Fransch-Duitsclie onderhandelingen hervat.
PARIJS, 4 Sept. (V. D.). De Franseh-
Duit9che onderhandelingen over het sluilen
van een handelsverdrag, die in het begin
van Juli onderbroken werden, zullen 15
September hervat worden. Trendelenburg, de
leider der Duitsche delegatie, zal op dezen
dag le Parijs aankomen ten einde met den
minister van handel Ohaumet de algemeene
kwesties te regelen. De beide delegaties zul
len kort daarop bijeenkomen.
De Fransche begroeting.
PARIJS, 4 Sept. (Havas). In zijn be-
grootingsontwerp zegt Caillaux dat het bud
get de totale uitgaven van den staat zal
omvatten, uitsluitend gedekt door normale
inkomsten uit belastingen Alvorens aan
vermeerdering der inkomsten te kunnen
denken, moest hij 3S0Ö millioen aan de uit
gaven toevoegen. De meest strikte zuinig
heid werd daarbij in acht genomen, zoodat
bijv. de door de verschillende departemen
ten gevraagde credietverhoógingslechts
voor, 1/3 werden toegestaan. Het deficit be
draagt 3-160 millioen francs, dat uitsluitend
uit directe belastingen gedekt zal worden;
daarbij is voorzien in een uniforme en aan
merkelijke ve'rhooging der cedulaire belas
tingen, terwijl aan de „kleine luyden",
ouden van dagen, en hun die niet meer
kunnen werken ontheffing voor de helft zal
worden verleend. De zeer hooge inkomens
uit groote vermogens zullen daarentegen
zeer zwaar belast worden en wel met 40
pCt. Het ontwerp zegt dat als het Dawes-
plan, waaraan niet getwijfeld wordt, ge
heel wordt toegepast, daaruit in 1930 een
bedrag van 1500 millioen goudfrancs in de
schatkist zal vloeien, waardoor wij in staat
zullen zijn aan al onze verplichtingen le
voldoen.
Da Engelsche zeeliedenstaking.
LONDEN, 4 Sept. (Reuter). De zeelieden-
staking heeft gisteren geen vorderingen ge
maakt en de aankondiging omstreeks mid
dernacht dat alle Kanaalbooten zouden va
ren, was bepaald een slag voor de leiders.
Vandaag en morgen, wanneer vier groote
passagiersschepen uit Southampton moeten
vertrekken, kon men van een krachtproef
spreken.
De pogingen der scheepvaartmaatschap
pijen om in andere havens equipages te
doen aanmonsteren hebben gisteravond,
toen een trein met zeelieden in de dokken
van Southampton aankwam, tot vechtpar
tijen geleid. De stakers trachtten den trein
binnen te dringen, doch werden door de
politie teruggedreven. Een hunner werd ge
arresteerd.
In andere havens verloopt de staking.
SYDNEY (Nieuw-Zuid-Walee), 4 Sept.
(Reuter). Door de stakingsleiders Walsh en
Johansson is een actie tot schadevergoe
ding wegens laster ingesteld tegen den oud-
attorney-general. Zij vragen elk vijfduizend
pond sterling.
De strijd in Marokko.
PARUS, 4 Sept. Havas heeft een inter
view gehad met Poincaré, waarin deze ver
klaarde zich niet te herinneren in 1923 door
een afgezant van Abdelkrim te zijn aange
zocht ik zou dien zeide hij verder ook
niet ontvangen hebben daar zulk een afge
zant in mijn oogen slechts een tegen het
gezag van den sultan en .de Spanjaarden
in opstand zijnd stamhoofd kon vertegen
woordigen. Ik zou zulk een afgezant eerst
met toestemming van Spanje hebben kun
nen ontvangen en betwijfel zeer dat Spanje
zijn toestemming daartoe goedschiks ge
geven zou hebben .Ten opzichte van de
gisteren door de „Matin" gepubliceerde
verklaringen van Abdelkrims broeder wees
Painlevé er op dat alles werd gedaan om
weer vrede te hebben, maar dat Frankrijk
met het oog op Abdelkrims stilzwijgen en
de onverzettelijkheid van sommige afgezan
ten, Frankrijk genoodzaakt was, krachtig
op den aanval der Riffijnen te antwoorden.
FEZ, 4 Sept. (Havas). Op het geheele
front is het rustig. Het schoonvegen van
de streek duurt voort en de dissidenten
vluchten noordwaarts, vervolgd door auto-
mitrailleuse8, die hun zware verliezen be
rokkenen. Alle Tsoels in het land van Brar
nes hebben zich thans onderworpen en ver
zoeken van den druk der Riffijnen bevrijd
te worden.
Wijziging in de Amerikaansche luchtvaart.
LONDEN, 4 Sept. (Reuter). Telegram
men uit Washington melden dat de staats
secretaris van marine besloot de lucht-
schippolitie op te heffen, het luchtschip
station Lakehurst te sluiten en de lucht
schepen voor handelsdoeleinden te verhu
ren, naar aanleiding van het vergaan der
„Shena'ndoah".
WASHHINGTON, 4 Sept. (Reuter). De
minister^ van Marine heelt geweigerd een
dementie-bericht te bevestigen of te ont
kennen, dat het luchtschipstation Lake
hurst als gevolg van het vergaan van de
Shanondoah, zal worden gesloten. Hij zei
de, dat het departement van marine ewn
luchtschip-politiek in behandeling had,
waarin door het verlies van de Shanondoah
geen verandering zal komen. Tot nu toe is
geen bod ingekomen op de „Los Angelos"
om dit voor handelsdoeleinden te gebruiken,
doch het is niet waarschijnlijk, dat ecnig
bod zal worden aangenomen, nu de Sha
nondoah verloren i9.
Noia aan China.
WASHINGTON. 4 Sept. (Reuter). De ne
gen mogendheden der Wa9hinglon-conle-
rentie, die het Chineesche verdrag hebben
ondorleekend, hebben aan de regeering te
Peking in gelijkluidende nota's kennis ge
geven. dat 2ij bereid zijn spoedig vertegen
woordigers te benoemen om te overwegen
of, en zoo ja welke, stappen gedaan kunnen
worden om tot opheffing der exterritoriale
privileges te geraken.
PEKING, 4 Sept. (Reuter). In de gelijk
luidende nola, door de verdragsmogendhe-
den tot China gericht, wordt gezegd, dat de
mogendheden bereid zijn wijziging in dc
dusgenaamde ongelijke verdragen met China
in overweging te nemen naar de mate waar
in China bereidwilligheid aan den dag legt
en in staat toont te zijn de verplichting te
vervullen tot verzekering van veiligheid
van rechten en belangen van buitenlanders.
Ook zijn de mogendheden bereid met China
te beraadslagen over elk redelijk voorstel
tot herziening der douanetarieven.
De vergane Italiaanscte onderzeeer.
PARIJS. 4 Sept. (Havas). Naar 'l „Jour
nal" uit Rome verneemt, melde de Gazette
del Popoio" nader, dat de onderzeeër „Ve-
niero" op 60 meter diepte aan de Siciliaan-
9che kust gezonken is en dat naar officieel
wordt hpkend gemaakt de geheele beman
ning van 61 koppen is omgekomen.
Overstiooming.
EL PASO, 4 Sept. (N. T. A. Draadloos).
Hier zijn honderd huizen door overstroo
ming van de Rio Grande ondergeloopen. 100
man cavalerie zijn er heengezonden om
plunderen te beletten.
Weer een spoorwegengsval in Frankrijk.
PARIJS, 4 Sept. (V. D.). Een personen
trein is nabij Bayonne gederailleerd. Er
zijn twee dooden en twintig gewonden, van
wie twee ernstig.
Het vergaan van de „Shenandoah".
NEW-YORK, 4 Sept. (V. D.). Omtrent de
ramp. welke het Amerikaansche bestuur
bare luchtschip „Shenandoah'' heeft getrof
fen, wordt nog het volgende gemeld:
Het luohtschi-p is in drie stokken gebro
ken. waarvan een bijna onmiddellijk naar
beneden stortte. Een ander gedeeltQ dreef
als een vrije ballon ongeveer een uur met
zeven personen onbestuurbaar in het lucht-
ruim rond Een gedeelte landde ongeveer
tien mijlen ten Oosten van de andere ge
deelten. Het kwam tegen een boom terecht.
De gewonden zijn niet ernstig gewond en
hebben hun kwetsuren voornamelijk opge-
loopen bij de landing en het neerslaan van
de stukken van het luchtschip.
Volgens de laatste berichten worden nog
zes leden van de bemanning vermist.
Bcms van „De Dameskroniek".
In de zalen van den Dierehtuin in Den
Haag is vanmiddag geopend de zevende
Beurs van „De Dameskroniek", de derde,
die in Den Haag wordt gehouden. Deze ten
toonstelling is op dezelfde basis ondernomen
als de vorige. Er hebben dit jaar weder vele
en belangrijke firma's blijk gegeven ver
trouwen in deze Beurs le stellen door aan
de exposities deel te nemen. Men ontmoet
er dan ook vele oude kennissen. Er is naar
gestreefd zoo weinig mogelijk gas- en in
't geheel geen baklucht in de zaal aanwezig
te doen zijn. Yeider wordt er voor de bezoe
kers een cadeaux-systeem in practijk ge
bracht, dat willekeur; uitsluit. Iedere 10de
bezoeker ontvangt een cadeau, iedere 50ste
bezoeker wordt geregistreerd, enz. Voorts is
er een strijkje en zal het gezelschap-Pisuisse
voor afwisseling zorgen.
Om 2 uur vanmiddag is de tentoonstel
ling geopend door den leider van de Haag-
sche Dameskroniek, den heer H. Flaumen-
haft. die dank bracht aan mevr. Palijn voor
haar toezegging, deze Beurs te willen ope
nen; voorts aan de hoofdredactie van „De
Dameskroniek", die in de laatste tien jaren
zoo is vooruitgegaan en uitgebreid. Spr.
wees er op, dat het blad ongemerkt zeker
menige steen heeft bijgedragen tot de voor-
uilgang van het feminisme in de goede be-
teekenis van het woord, tot het verwerven
van vrijheid en gelijkheid der vrouw in de
maatschappij. Wat de tentoonstelling be
treft, er is hier een geheel verkregen, waar
de dames en heeren graag zullen vertoeven,
omdat er niet alleen -te genieten, maar ook
te leeren valt. Vindingen op velerlei gebied,
die het werk van de huismoeder vergemak
kelijken en vereenvoudigen, worden er ge
demonstreerd.
Spr. verzocht voorts aan de echlgenoole
van den burgemeester, mevr. Patijn, de
beurs le willen openen, waaraan deze vol
deed.
Het 650-jarig bestaan van Amsterdam.
De Commissie der „Amsterdamsch'd
Week" heeft zich namens de Alg. Winke-
liersvereeniging, Chr Middenstandsvereeni-
ging, Joodeche Winkeliersvereeniging, R.K.
Middenstandsvereeniging „De Hanze" en'
Vereen, van Grootwerkers in het Winkel
en Magazijnbedrijf, in verband met het her
denkingsfeest van het 650-jarig bestaan der
Stad Amsterdam op 14 September a.s., irf
verbinding gesteld met eenige der vooraan
staande winkelzaken, teneinde hen te pol
sen over een speciale sympathiebetuiging
door Arasbel'e winkelstand.
De spontane bijval, door haar ondervon
den, heeft haar aanleiding gegeven een op
roep tot alle winkeliers „om op 12, 13 en 14
September a.s. door middel der uitstalkas
ten een blijk van verknochtheid aan hun
stad to geven". Zij verzoekt aan alle win
keliers op die dagen het volgende te willen'
doen: lo. De etalages bijzonder te verzor
gen; 2o. Zoo mogelijk de stadskleuren Rood
en zwart in de uitstalkasten te verwerken;
3o. Op bovengenoemde data des avonds de
étalages te verlichten4o. Dc vlag uit te
steken.
Het Jurgens-Concern.
„De Haagsche Post" van heden bevat
een tweeden „Open Brief" aan den Minis
ter van Justitie, van de hand van den
hoofdredacteur, den heer »S. F. van Oss,
die tevens aankondigt, dat zijn uiteensêi/-
tingen in het volgende nummer verder zul
len worden vervolgd.
De tweede Brief brengt geen leitelijs
nieuws, na de uiteenzettingen en beschul
digingen in den open brief van den heer
A .M. van Oss in het vorig nummer var,
het weekblad. Het nieuwe epistel specifi
ceert alleen nader, op welke wijze de ver
liezen, die in 1921 en 1922 zijn geleden, zou
den zijn weggewerkt door herschatting van
de waarde der verschillende ondernemingen
De verschillende Hollandsche fabrieken
stonden te boek voor f 10.91 millioen. De
opbrengst, op grond van werkelijke of ge
taxeerde resultaten, over enkele exceptio
neel voordeclige seizoenmaanden ox zelfs
weken, werd geraamd op f2.10 millioen,
hetwelk op een 10 pCt. basis gekapitali
seerd f21.03 millioen uitmaakt, hetgeen
een nieuwe goodwill gaf van f 4.12 millioen.
In België bedroeg het ingestoken kapi
taal f 3.35 millioen, de raming van de op
brengst f 811.000. Dit tien maal genomen
gaf f 8.11 millioen en had dus een nieuwe
goodwill van f -1.76 millioen. In Duitsch-
land was een kapiiaal ingeschoten van
f 22.32 millioen. De jaarwinst werd op grond
slag van drie maanden getaxeerd op f 6.84
millioen. Dit tien maal maakt f 68.48 mil
lioen en gaf dus een nieuwe goodwill van
f 46.15 millioen hoewel deze Duitsche be
langen, die opeens werden bevonden f 46
millioem in waarde te zijn toegenomen, over.
1920 geen dividend betaalden, over 1921 en
1922 12 plus 15 pCt. in papiermarken (dus
zoo goed als niets), voor 1923 heelemaal
niets en voor 1924 6 pCt. in goud.
Van de totale, op deze wijze gevonden
meerwaarde van c.a. f53 millioen werd f 36
millioen geboekt op een good wil l-rekening,
die daarna werd gebruikt om geheel waar
deloos geworden posten weg te werken,
zonder dat hiervan evenwel iet« uit de ba
lans bleek of dat zulks op eenige wijze ter
kennis van aandeelhouders werd gebracht.
Het „Hbld." tcekent hierbij aan:
Aldus het relaas van den heer Van Oss.
Het blijft ons nog steeds volkomen ontgaan,
wat. het nut is van dergelijke publicaties.
Wanneer destijds een schijn van welvaart
van het Jurgcns-concern ware behouden,
thans daarentegen de aandeelen tot een
laag peil waren, gezonken, dan zou men
kunnen betoogen, dat het bestuur destijds
op bedriegelijke wijze gepoogd heeft, eeü
onaf ge wendbaren ondergang te eamouflee-
ren, en dat het aan den kaak diende te wor
den gesteld, of misschien wel strafrechter
lijk diende te worden vervolgd voor de ver
liezen, die het daardoor aan de aandeel
houders had bezorgd.
In werkelijkheid is echter, zooals men
weet, precies het omgekeerde het geval ge*
weest. Er was niemand, voor wie de eritie-
ke positie van het Jurgensconcem verbor
gen is gebleven. Dat is wel duidelijk ge
bleken uit het feit, dat de aandeelen van
ver boven de 200 gedaald zijn tot slechts
iets boven 20 terwijl zelfs na de plaat
sing van de obligatieleening van f 40 mil
lioen, waardoor de maatschappij over haar
critieke periode is heengekomen, die stuk
ken langen tijd een heel weinig gewild be
leggingsobject hebben gevormd. Sindsdien
is de toestand van het Jurgens-concern, te
oordeelen naar de cijfers der jongste winst
en verliesrekeningen, echter weder aan
zienlijk verbeterd.
Misschien z(jn ook deze cijfers onjuist
Misschien k de toestand der maatschapph
ook thans nog veel minder gunstig; dan taA
