Krabbels uit Zwitserland.
RADIO-PROGRAMMA
SCHAKEN.
1
tt
i jg
A m
jfe
#:;.f i
1
'M m
Élf
m ng
de k'Afl* duidelijke aan-vijzingea. Zoolaug de
gpglachfuncties nog sluimeren, verloont
deze zich weinig of niei Zoo krijgen de
jonge Jiennen pas baar kamonlwikkel'ng
kort vóór ze aan derf log gaan, waarom de
eigenaar met genoegen het rood worden van
kaar kam waarneemt.
Dus met het uitgroeien en het- bloedrood
worden van den kam is het leeken gegeven,
dat de geslaehls-rijpheid bereikt is. Bij alle
bekende rassen is dc kam bi] den haan aan
merkelijk grooter en ook eerder ontwikkeld,
zoodal hij ook in do meeste gevallen bij de
kuikens een duidelijk onderscheid aangeeft.
Bij de in'het vild leyende hoenders hebben
de hanen alteen in den paartijd niet alleen
de fraaiste- bevedering, maar ook de meeste
kamontwikkcling Bij onze tamme hanen
duurt die toestand bijna het geheele jaar,
zopals ook de leg der hennen buitengewoon
verlengd is in vergelijking met de wilde
hennen, die hoogstens twee broedsels per
jaar grootbrengen. Onze hanen zijn zelfs in
den ruitijd nog wei paarlustig, omdat ze
steeds bij de hennen blijven, terwijl in den
natuurstaat vaak alle echtelijke banden ver
broken worden en de vogels zich zoodanig
in groepen verdeden, dat er van samen
blijven geen sprake is. A! dien tijd blijft bij
onze hanen en hennen de karn zeer vol
bloedig, strak gespannen en voélt tamelijk
warm aan. Maar de ruitijd brengt, zooals
reecs gezegd werd, hier verandering in en
meer nog de eene of andere ziekelijke aan
doening. vooral zulke, waarbij de bloedsom
loop zich wijzigt. Voorat de staande, enkele
kam loont spoedig zijn verval, wordt slap,
M valt om, althans gedeeltelijk en neemt een
meer bleeke, soms blauwe kleur aan. In
sommige gevallen wisselen een lichfcroode
en een vrij donker blaawe kleur met cr
kandci af. Dan ia er gowis een storing in
de bloedvaten, waarin zich tijdelijk het
zuurstofarme bloed ophoopt. Het blijkt dat
kammen, die door vorst aangetast werden,
vaak meermalen, soms bij warm weder
zelfs, dien doükeren tint aannemen. KomeD
in den rui veel zoogenaamde bloedpennen
op het lichaam te staan, dan trekt daar een
deel van »»et bloed heen. waardoor de kam
minder ontvangt en verbleekt. Bij goed
ruiende hennen trekt de eerst zoo mooi
roode kam soms hcelemaal weg. Zij komen
weer op kleur als het proces der vedervor
ming is voltooid. De andere kamvormen
als roze- en triple kam ondergaan wel de
zelfde wijzigingen, maar staan vaster en
véranderen niet van stand of model. Bij de
Spaansche Witwangen, Minorca's en ook
Leghorns knnipt dc kaïn het meest opval
lend in, zipodat die minstens de belft van
/.:jn omvang en zelfs al zijn rood verliest.
Keutere pauzen in den leg veroorzaken bij
de meeste hennen geen merkbare verande
ring, wel neemt bij broedsche hennen kleur
en omvang van den kam af, een gevolg van
trager bloedverversching tijdens het zitten
gedurende_ ruim drie weken. Gedurende den
leg bij de hennen en den paartijd bij de
hanen heeft* de kam het meeste bloed tot
zich getrokken, zelfs s bij de Zijde- of
Negerjioenders dan een purperen gloed over
de zwarte kopversierselen duidelijk merk
baar. Bij ajle rassen doen de kinlellen, hoe
wel in mindere mate, aan deze veranderin
gen mee.
Vergelijkt men eeuige hennen van den-
zelfden toom, dan blijkt doorgaans de
draagster van den krachtigst ontwikkelden
kam ook de beste legster te zijn, omdat ze
stellig niet de minst gezonde zal wezen.
Ook valt duidelijk op te merken, dat de
rassen uit Zuidelijker streken, van zwaar
der kam voerzien zijn dan die van Noorde
lijker streken, waar zelfs kuifvorming meer
optreedt, die altijd samengaat met achter
uitgang zelfs met geheele atropie of ver
dwijning van die roode, naakte kopversier
selen. Omdat deze opmerking gewis reeds
veel vroeger gemaakt was, kregen inder
tijd ook de Middellandschezee-rassen met
hun zware kammen hier veel aanhang. La
ter bleek helaas, dat diezelfde groote blad-
kammen voor onzo winters zeer gevoelig
zijn en deze deelen aan bevriezen gemakke
lijk blootstaan, waarom er weer in andere
richting werd gestuurd om n.l bij verderen
fok, dieren te gebruiken met kleiner kam
en korter lellen. Dat ziet men bijv. bij de
Leghorns van Amorikaansche richting.
De ervaring van velen is dan ook, dat
wanneer jonge dieren in een voortdurend
warme' zéér zonriige omgeving opgroeien,
hun k v zich gröóter ontwikkelt dan bij
ge: uk-rns in normaler omstandigheden
of-gefokt.
les blijkt'de gevoeligheid van de
kamdeelen en zien wij bij optredende ver
zwakking en ziekte al vrij spoedig de frisch-
roode kleur afnemen en een fletse, blecfte
soms blaawe af zwartachtige tint verschij
nen. Ook'vanneer'bloedarmoede optreedt,
hetzij als gevolg van vitaminen-arme voe
ding, hetzij door uitzuiging door mijt of z.g.
luis, vernadert het fraaie bloedrood in een
bleek of bijna kleurloos wit. Bij nog tijdig
ingrijpen, wijst weer het bijkleuren op ver
betering in den uitgeputtcn toestand. Spijs
verteriiigs-gebrcken verraden zich wel het
allereerst door het bleekworden van de pa
tiënten.
Bij aaudoemugen der longen en luchtwe
gen, neemt de frischroode kleur pas in la-
ter meergevorderd stadium af en speciaal
bij storingen in de galvorming, dus bij le
verziekten gaat het 'ood allengs in een
eigenaardig groenachtig geel over. Deze
kleurwijziging wekt met recht zorgen bij
den eigenaar, omdat hij wel weet dat lever-
aandoeningen bij onze hoenders ongenees-
hjK zij o
K&mverwondingen veroorzaken soms heel
wat bloedverlies, maar zelden wordt dit
evensgevaarlijk, omdat de kleverige vezel-
j ,ln ^et bloed stolt en aldus meehelpt
0 bloeding te doen ophouden.
Iets anders dat den normalen toestand
jan de naakte kopdeelen in onzindelijke
JBgeviüg bedreigt, is do zoogenaamde
poeierkam, die waarschijnlijk ontstaat dooï*
_oekering van plantaardige parasieten,
fjsn vernietigt deze laatsten door aanra-
og met een of andere alkohol-houdende
•piossing.
■B'i sommige giootkammig« rassen krijgen
nanen on ook soms wel de hennen zoo-
genaamde i kankci plekken, die" al meer en
meer ihvrcted,' den aangetast én vogel .ont
sieren en oorzaak zijn, dat de kam al meer
cn méér omvalt en den aridèh vogel tot
een waren last wordt. Dit'maakt dan het
geheel afsnijden of'coupeeren van den kam
noodzakelijk. Deze operatie, door deskun
dige hand verricht, hééft 'zéldeD nadeelige
gevolgen, ja, volgens sommigen' verhoogt
het bij den haan zijn folrwaarde. Het onder
zoek en de vergelijking hebben echter uit
gemaakt dat deze meening geen steek houdt
want een gecoupeerde heeft niets vóór bij
een overigens normalen haan.
Uit het bovenstaande blijkt het innige
verband tusschen dén toestand van den karn
en dé geheele lichamelijke gesteldheid van
den vogel.
Zoodra dus iets abnormaals, iets afwij
kends van den frisschen toestand van den
kam wordt waargenomen, dan is het zaak
voor den eigenaar om na te gaan, wat er
aanleiding toe gaf.
'Na dit onderzoek moet iets tot verbete-
ring van den lichamelijken toestand direct
gedaan worden. Op te merken valt, dat
fouten of gebreken in het legorgaan op dé
kleur en fri6chheid van den kam geen in
vloed uitoefenen.
Slaat op den trommel van diedeldomdeine,
Slaat op den trpmmel van diedeldom dom.
De oude. Geuzenmarscb, die me sinds
Zondag niet me,er loslaat, t gedreun van
meer dan duizend trommen, dat ik dien dag
heb moeten aanhooren. Dat ze hier .liefheb
bers, virtuosen in 'i trommelen zijn, wist ik
al lang. Maar dat bier. zooveel „tapins" zijn
en dat ze zoó'p lawaai kunnen maken, had
ik nooit getooid, 't Was ter gelegenheid van
het Ffite fedérale <Je gypanastique dat ik die
ervaring heb opgedaan. Geen feest van een
bepaalde groep sportbeoefenaren, maar een
leest waaraan het volk uit alle gedeelten van
Helvetia deelnam, een Nationale betooging.
Reeds de plechtige wijze waarop de
Bondsbanier als een Rijkskleinood weid in
gehaald, was welsprekend. Van uit St. Gal
len kwam ze hier, begeleid door,een eere-
wacht van 22 Helvetièrs, vertegenwoordi
gers van evenveel cantons, allen gekleed als
lansknechten, op het schild elk zijn wapen.
Op alle stations, waar de trein stopte, werd
de Bannière fédérale ges.a!ueerd door mu
ziek, door tromgeroffel en trompetgeschal.
Omstuwd door een «erewacht van alle mo
gelijke vaandels, voorafgegaan door ean
stoet vaji hoogwaardigheidsbekleeders.j on
der 't gebeier van klokken en 't bulderen
van 't geschut,deed ze haar intocht in Ge-
nèvc, waarheen zel(s, de President van den
Zwilserschen Bondsstaat zich per .vlipgtuig
had opgemaakt, om bij de plechtige binnen
komst aanwezig te zijn.
Voor ons koele Noordelingen, bij wie 't
naionale hart niet zoo, luide klopt, onbe
grijpelijk.
Reeds dagen te voren een ongewone
drukte. Allerwege gehamer en geklop, in
alle straten en pleinen eerebogen, masten,
pylonen, bloemen, vlaggedoek, groen. Het
centrum der beweging op Plain-Paiais, het
geweldige, plein in 't Westen der stad. her
schapen en 't arana, waar de duizendtallen
legen elkaar in 't krijt zullen treden.
De hoofd-ingang een driepoortige are de
triomphe, aan weerszijden een viertal arca
den. Als versiering wederom vlaggen en
schilden met de wapens der 22 cantons,
daarnevens de embleemen van het Gymn.
Verb, de vier symbolieke F.'s: Fort, Franc,
Frais, Fier, samen vormende 't kruis in 't
Zwitsersche wapen. Het grasveld, hier en
daar bedekt met een vloer van zaagsel, door
touwen in afdeelingen ingedeeld. Acht per
ken voor de nationale spelen, waarvan het
worstelen de favoriet van het publiek is,
banen voor hardloopen, 9ommige met hin
dernissen, velden voor 't steen-, schijf- en
speerwerpen. Verder afdeelingen waar de
toestellen, brug, ringen, bok in gelederen
zijn opgesteld, ruimten voor de vrije en orde
oefeningen. Rondom allerlei gebouwen, bier-
cantines, post-, telefoon-, telegraaf-kantoren
in lie h tings-bureaux, directiebureelen, kios
ken, enz. Apart, door een, straatje mot 't ter
rein verbonden, het groote restaurant, waar
in opgeslagen 1QQ0 hectoliters bier. 80.000
Jlesschen, wijn, met keukens waar een per
soneel van 100 man per dag 20.000 volle
dig, diners afleverde, opgediend door 600
kellners: In de buurt ,in 60 publieke gebou
wen slaapplaatsen ingericht voor 20.000
gymnasten. Overal op 't terrein masten met
vlaggen, wimpels, schilden. De versiering,
en dit geldt trouwens voor die in de geheele
sUJ, niet onaardig, maar toch.overwel
digend was het niet. Wie bij ons de Hol-
landsche steden in feestdos heeft gezien
bij groote nationale gebeurtenissen, wie zich
de lustrumfeesten der academiesleden her
innert, moet erkennen dat in dat opzicht
't bij ons heel wat grootscheepscher was.
Ook onze groote statige vlaggen, die de stra
len half verduisteren, doen heel anders dan
de veel talrijker maar kleine vlaggen hier.
Opvallend mooi echter, zich er bijzonder
voor leenend, was de decoratie van de hier
zoo tallooze fonteinen.
De interessantste dag was de Zondag,
waarop moest blijken of de organisatoren
opgewassen waren voor de zware taak een
stoet van 20 tot 25.000 man te dirigeeren,
zonder dat 't een hopelooze verwarring
werd.
Volgens 't programma zou 't cortège om
10 uur beginnen, en, toen de klokke tien uur
sloeg, donderde 't mortier en geliiktijdig
daarmede 't signaal „garde vous", onmid
dellijk overgenomen door elf muziekcorpsen
en duizend tamboers. Een emotioneerend
moment. En onmiddellijk zetten de dertien
colonnes, verzameld in de straten rond de
Place Neuve, zich in beweging.
Voorop, hoog te paard, de argoulets, lichte
Geneveepsche ruiterij in de schilderachtige
kleedii van het tijdperk van prins Merite.
Blinkende bepluimde helmen, glanzende
borststukken, elegante veelkleurige schou
dermantels, hooge ruiter laarzen. Daarna een
peleton van de allermooiste onzer mooie
gendarmen,, bovendien voor deze gelegen-
befd gewapend rnet een geweer, ransel en
blinkend soepketeltje. Waarom ze ook bier
weer meededen is een raadsel, maar in elk
geval stond 't wat deftig en dccoraliof. Toen,
na de muziek van do Elite, de vioux-grena-
diers, met geweldige berenmutsen, en daar
na de eigenlijke feestnummers. Eerst de da
mes in 't wit, in rood en wit.i en sommige
afdeelingen in 'I blauw, geestdnilig door 't
publiek toegejuicht. Maar sterker wordt 'i
gejuich'' hls versthijnen, stevig aan een ket
ting getfonden, Suze en Kitty, twee jeugdige
beren, als maséplte's de Berners vooraf
gaand. 't Publiek'brult enthousiast. Suze en
Kitty nemen 't 'koeltjes op, verwaardigen
zich niet terug bi brullen, ontdekken echter
in een goot een 'bananenschildergelijke
heerlijkheid, 'storriien er op h/,"èn geraken
vechtend tusschen eenige juffers en orde
bewaarders. Een kortstondig' paniek je in
zakformaat. Toen reeksen eere-jonkvrouwen
in smetteloos wit, met sjerp in 'federale kleu
ren, allen met een Japansch parasolletje de
mooie kopjes beschermend.
Hot 'deed 'n beetje vreemd, die parasols.
Daarop verschijnt la-bannière fédérale. Allo
hoeden vliegen af," en daverend weerklinkt
„bravo la bannière". Dan een rist deftige
officieele menschen, nu de veteranen, stoere
oude knapen, stram maar bij lange nóg niet
stijf. Vervolgens de buitenlanders. Tusschen
de Engelschen, Duitschers, Franschen, Bel
gen, Italianen, Tsjecho-Slowaken ook de
Hollanders, „de Halter" uit Alkmaar. En
eindelijk acht man in front, de duizenden en
duizenden Helvetiêrs. Groote afdeelingen,
telkens,.voorafgegaan door muziek, trommen,
pijpers en zelfs harmonicaspelers. Bijna
allen geheel in 't wit. Witte slroohoeden met
lint in de Cantonile' kleuren, witte trui o!
sporthemd,'1 bloote armen. Over de borst oe
veelkleurige linten. -Sommige afdeelingen
met grijze berghoedjes, anderen met typische
gele strookapjes als de herders, of zwarte
mutsjes, i vooral bij de Franschen. Voorop
steeds dê vaandels.- De portebannière, de
slroohoed versierd met zware overhangende
pluim, geflankeerd- door twee turners, tor-
schend groote bekers des overvloeds, met
bloemen gevuld of -bloemkussens, de flora
van hun streek repbesenteerend.
Een stoer werkje 2 8/4 uur met de vaan
dels te sloepen, telkens het saluut te bren
gen. Al die vaandeldragers rond de bloote
voorarmen geweldige witte manchetten, als
beenkappen zoo groot, heel eigenaardig, ge
kleed misschien maar niet mooi. Do adat
wi! 't. Vele groepen vergezeld van delegatie s
in schilderachtige nationale draoht. Vooral
de massa mooie meisjes in zilvergestikte
keursen met de coquette hoedjes en hel-
kleurge rokken gaven een aparte noot aan
don stoet. Zeer opvallend waren de Gruu-
bunders, wapenknechten, herauten in schit
terend middeleeuwsoh cosluum, Een schil
derij van Hodlerl
Bijzonder de aandacht trokken ook de
studontenafdeolingen. Zoo weggetoöpon uit
„Fhegende Blatter" of „Illustrierte Zeitung".
Voorop Fuchsmajors met rare petten, asses
soren mot geweldige sabels, Veelkleurige
oorpsiinten, kleine, hoofddeksels, alleen de
„schmisz" ontbreekt, 't Mooiste was het voor
het Bailment Electoral, op welks stoep de
allerhoogste autoriteiten plaats', genomen
hadden. Terwijl muziek en tamboers zioh
opstelden togenover het'saluting point, waar
op nu ook de fédérale bannier geplant was,
brachten alle portes-bannières het vaandel-
saluut, de gym's dén Olympischen groet
met gestrekten rechterarm. Gracieuelijk, zoo
als alleen vrouwen dit kunnen, de turn
sters. Stram, rustig de Duitsch-Zwitsers, le
vendiger de groet van de lieden van het
Leman en vooral van de Italianen. Vlak
voor de warmbloedige Zuiderlingen mar
cheerden onze Hollandsche jongens en de
tegenstelling was wel frappant. Rustig, heel
kalm, maar ccrrect, gingen bij de Atkmaar-
ders gelijktijdig de armen omhoog maar bij
de Italianen opgewonden, dol door tromge
roffel en muziek, kreeg, je den indruk of de
armen de lucht ingeslingerd werden, uit 't
lid gerukt.
Ondanks de groote hitte en de lange duur,
bijna 3 uur waren de mensohen op de been,
verliep alles zonder horten of slooten. Flink
in den pas, streng gezicht, de afstanden
overal goed gehandhaafd, zonder leekenen
van vermoeidheid of lusteloosheid bereikten
ze het eindpunt. Alleen de kleintjes, de kin-
derafdeeiingen viel 't op T laatst wel wat
zwaar. Dit was geen gewone optocht, maar
een demonstratie van de keur van heel een
volk, samengesteld uit totaal verschillende
rassen van 'verschillend temperament, maar
vereenigd door een gevoel van somenhoorig-
heid door éénzelfde^ discipline, door één
liefde voor it Vaderland, zooals hun devies
het aangeeft: Allen voor één, één voor allen.
Hiervan sprak eveneens 't gelegenheidsstuk
Force et Palrie, door 1600 executanten avond
op avond opgevoerd en telkens weer geest
driftig toegejuicht. Veel pathos natuurlijk in
zoo'n stuk, maar toch doet 't goed, dat spon
tane, eerlijk gemeend enthousiasme.
De beschikbare ruimte slaat niet toe veel
meer over het feit te zeggen. Dat er 'n ban
ket, 'n reuzenbankel was, waar dan ook
aanzaten de Nederiandsche consul en de
ondervoorzitter van het Nederl. Gymn. Verb.,
spreekt vanzelf.
Prijzen waren er een 1600-tal, waaronder
een Sevres-vaas, geschenk van dep Presi
dent van Frankrijk. Op meer waarde werden
echter gesteld de kransen van laurri of
eikenloof, waarmede overwinnaars en vaan
dels door de eere-jonkvrouwen plechtig om
hangen werden.. De verschillende oefenin
gen van lichte athletiek, nationale sport en
gymnastiek verliepen zonder groote onge
lukken. Totaal heeft dé medische dienst in
die dagen 1905-maal moeten assisteeren,
waarvan 905-maal bij de gymnasten en de
rest bij publiek en caniinepereoneel (inge-
wandsstoarnissen). De meesle ongelukken,
beenbreuken en ontwrichtingen, zijn op re
kening gekomen van de nationale sport, met
name het worstelen.
Een grootsche indruk werd verwekt door
de ordeoefeningen door 16.000 man op één
bevel als door één man uitgevoerd. Onbe
schrijflijk raOoi, evenzeer als het défilé der
achthonderd vaandels.
Het einde van het feest bestond in een
groot vuurwerk, dat helaas door den ont-
sluimigen wind des middags niet geheel tot
zijn recht kwam. Timmerlui noch schip
pers dorsten de masten in, öm de stukken
goed te monteerefi. Maar het slot, toen ge-
"lijklijdig- van heide havendammen bundels
van duizenden vuurpijlen do lucht invlogen
cn honderden potten Bengaalsch vuur op
vlamden en stad, meer en omgeving opeens
in toovergtped oplaaiden', maakte alles goed.
Een waardig einde van een schitterend
volksfeest.
Dr. KLAUS
Genève, Juli 1925.
[r ZONDAG IQ AUGUSTUS.
8.60: Hamburg (392 M.) Gewijde muziek.
10 uur: Bloemendaal (350 M.) Godsdienst
oefening in de Geref. Kerk
12.20: Leipzig (ong. 400 M.) Concert.
I.OöParijs (1780 M. 8FR). Concert door
het Tzigane-orkest van Radio-Paps.
3.50: Londen, Daventry (365 M. 2LO en 1600
M. öXX). Concert. Mavis Bennett (so
praan), Mary Foster (tweede sopraan),
Barrington Hooper (tenor). Herbert Hey-
ner (bariton), Beatrice Eveline (violoncel
solo), Het „MjO^-kwartefc
Birmingham (479 M. öIT)., The Station
Augmented Orohestra. Mabel Senior (so
praan), Tom Osborne (bas), Walter Heard
(fluit-solo).
Bournemouth (386 M.) Vivienne Ghatterton
sopraan), George Baker (bariton), Het
„6BM"-trio (viool, cello en piano).
Manchester (378 M. 2ZY). Het politie-or-
kest.
Newcastle (403 M. &NQ). Florence, Holding
(sopraan). The Station Military Rand.
Glasgow (422 M. 6Ö0), Licht Symphonie-
concert van The Station Orchestra,
4.60: Berlijn (330 en 505 M.) Öoncert.
•8 uur: Bloemendaal (350 M.j Godsdienst
oefening' in de Qeref. Kerk.
9.06: Parijs (1780 M. SFR)! Concert.
9.20: Londen, Daventry (36ö M. 2LO en
1600 M. öXX). Casario's octet. John Buck
ley (bariton), Isobel Gray (piano-solo).
Birmingham (479 M. 6lT). ILamermuziek.
Bournemouth (386 M. 6BM). Het „Orpheua-
quintet (fluit, hobo, viool, cello, piano).
(De verdere Engelsche stations zelfde
programma als Londen).
MAANDAG 17 AUGUSTUS.
8.50: Hamburg (392 M.) Mdrgenbmroep.
10.16: Amsterdam (i960 M.) Tijdsein vaa
't Persbureau Vaz Dias (Off. Amst. tijd.)
II.(50: Cardiff (363 M. 6WA). De kapel van
het Hampshire Regiment.
12.20: Leipzig (ong. 400 M.) Middagconcert
op de Hupfeld Phonola.
12.50: Parijs (1780 M. SFR). Concert door
het Tzigane-orkest van Radio-Paris.
8.20: Cardiff (363 M1. öWA). De kiipel v^n
het Hamshire Regiment.'
Manohester (378 M. 2ZY). Vaoantiepraatje
vb.-r de jongens.
4.20: Londeq, Daventry (365 M, 2LO en
1600 M. 6XX). Tijdsein van Greenwich.
Concert.
Manchester (388 M. 2ZY). William Birchell
(bas).
4.30: Amsterdam (I960 M.) Tijdsein van 't
Persbureau Vaz Dias (Off. Amst. tijd).
4.60: Leipzig (ong. 400 M.) Concert der
Hauskapelle).
5.20: Londen, Daventry (366 - I. 2LÖ en 1600
M. 5XZ). Dansmuzièk.
Cardiff (353 M. öWA). „öWA's" „Five
o'Clocks" (vocaal en instrumentaal con
cert.)
Glasgow (422 M. öSC). „Het kinderhoekje".
7.20: Londen, Daventry (365 M. 2LO en
1600 M. öXX). Tijdsein van de Big Ben.
8.20: Londen, Daventry (365 M. 2LO en
1600 M. &XX). Concert uit het Lunapark.
Birmingham (479 M. 6lT). „8ilence is Gol
den", comedie.
Bournemouth (386 M. 6BM). Concert.
Cardiff (366 M. 5WA). De kapel van het
Hampshire Regiment.
9 uur: Parijs (1780 M. SFR). Concert.
9.20: Birmingham (479 M. öIT). ,,01d Me
mories" (Zang met orkest).
Cardiff (353 M. öWA). „The Valve 8et Oon-
oert Party.
Aberdeen (496 M.. 2BD). Julien Rosetti's
Trio. 1
Glasgow (422 M .6SO). „Schotsch uurtje".
(Concert).
10.20: Londen, Daventry (366 M. 2LO en
1600 M. öXX). Tijdsein van Greenwich,
Weerbericht.
SCHEEPSTIJDINGEN.
STOOMVAART-MIJ. „NEDERLAND".
ROEPAT, thuisr., pass. 14 Aug. Perim.
JAN Pz. OOEN, thuisr.. 14 Aug. van Sin
gapore.
BINTANG, thuisr., 15 Aug. te Genua ver
wacht.
KARIMATA, uitr., 16 Aug. bij Porim ver
wacht.
PRINSES JULIANA, uitr., 16 Aug. te P.-
Said verwacht.
BENGKALIS, thuisr., pass. 14 Aug. 8a-
gres.
KRAKATAU, 12 Aug. v. Hongkong n. Java.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
TAMBORA, thuisr., 15 Aug. te Marseille
verwacht.
INSULINDE, uitr., pass. 13 Aug. Perim.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
MOERDIJK, 13 Aug. van R'dam te Van
couver.
BLOMMERSDIJK, R'dam n. Newport News
pass. 14 Aug. Lizard.
KON. WEST-INDISCHE MAILDIENST.
AMERSFOORT, 14 Aug. v. Antwerpen te
Amsterdam.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE LIJN.
RIDDERKERK, 14 Aug. y. Hamb. te Ant
werpen.
BILDERDIJK, thuisr., 14 Aug. van Ka
rachi.
KON. NED. STOOMBOOTMIJ.
ADONIS, arr. 14 Aug. >e Catania.
OBERON, n. Middl. Zee, pass. 14 Aug. Gi
braltar.
PERSEUB, arr. 14 Aug. te AaThuug.
oostt<?^AND,-OOST'azie, lijn-
K' Ultr*> paee- 13 Al,S- Gibralt.
GEMMA, 11 Aug. yan. R'dam te Vladiwo-
stock.
OLDEKERK, thuisr., 12 Aug. van Hong
kong.
JAVA—NEW-YORK LIJN.
VEENDIJK, 14 Aug. v. Sabang n. Batavia*
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN.
ALOYONE, 13 Aug. v. B.-Airés n. R'dam.
HALCYON-LIJN.
STAD AMSTERDAM, Hamb. n. B.-Aires,
12 Aug. van Teneriffe.
JUUANAPARK, 12 Aug. van R'dam t£
Hamburg.
STOOMV.-MAATSCH. „OCEAAN".
EURYBATES. 13 Aug. van Batavia tfl
Londen.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
M'ELISKERK, 13 Aug. van Delagoabaal HL
Beira.
NEDERL. EN VREEMDE SCHEPEN.
BRUNSWIJK, Bilbao n. Grangemouth^
pass. 13 Aug. Dover.
BELLATRIX, 13 Aug. van Rosario n. Lac
Palmas.
SLIEDRECHT, Batoum d. Londen, pass.
13 Aug, Ouessant.
NEW-YORK, 13*Aug. y. New-York te Porti
Arthur.
NOORDWIJK, 13 Aug. yan Bilbao te Graft*
gemouth.
EEMïDIJK, 13 Aug. y. B.-Aires, n. Rosario*
ZAANDIJK, B.-Aires n. Hamb., pass. 18
Aug. Ouessant.
WIELDRECHT, 13 Aug, v. Oran n. Lone
den
KAPELLE, 13 Aug. van R'dam te Riga.
VECHT. 18 Aug. v. Brahostad te Raumö.
6ILVANU6, 13 Aug. v. Los Angeles te
Tientsin.
Verwachte Nederiandsche passagiers- en
poetschepen met den datum yan yermoede-
lijken aankomst.
Van Oost-Indi0.
TAMBORA, 22 Aug. te Rotterda«m.
KONINGIN DER NEDERLANDEN, 22
Juli te Genua; 30 Aug. te Amsterdam.
SLAMAT, 29 Aug. te Marseille; 6 Sept. te
R'dam.
J. Pz. OOEN, 6 Sept. te Genua; 13 Sept.
te Amsterdam.
RJNDJANI, 12 Sept. te Marseille, 19 Sept
te R'dam
Van West-tndi9.
6T.UPVESANT, 21 Aug. te Amsterdam.
OOMMEWIJNE, 22 Aug. te Amsterdam.
Van Zuid-Amerika.
FLANDRLA, 17 Aug. te Amsterdaan.
ZEELANDIA, 5 Sept. to Amsterdam,
Van Noord-Amerika.
ROTTERDAM, 24 Aug. te Rotterdam.
VEENDAM, 1 8ept. te Rotterdam.
Oplossingen wegens vroeger verzenden
van de rubrieken nog niet ontvangen.
De oplossing van het probleem van Schuld
zal de volgende week gegeven worden. Hier
bij wederom een twee-zet, die de eerste prijs
won in het onlangs gehouden lournooi van
de Saksische Schaakbond.
E. O. MARTIN.
Ie prijs Saksische Schaakbond 1925.
■M i
Wit begint en geeft mat in twee zetten.
Wit: Kc8, Ddl, Tb7 en d6, Lgl en g6,
Pbö, pi c3 en g3.
Zwarl: Kc-t, Db2, Tb-f en h6, Le7, Pa6, pi
b3, d3; d2, ei, ti, h7 en d7.
De volgende partij kwam voor in dén wed
strijd op de Heldersche Schaakclub, waarbij
alleen de ruwe variant van de Siciliaansche
partij mocht gespeeld worden (een wijziging
van de z.g.n. Paulsen-variant). De eerste 7
zetten waren voorgeschreven. Ik kan alle
Clubs dergelijke wedstrijden aanbevelen. Zij
zijn zeer leerzaam.
GEUS F. K.
1. e-t cö
2, P13 Pc6
r 3. dl cdf
r 4. Pdi: P(6
jg. 5. Pc3 d6
6. Le2 e6
7. 0 Le7
8. Khl 0—0
9. li a6
10. al Ld7
De vraag is dus of deze looper beter staat
op b7 of d7. Euwe speelde legen Maroczy
Lb7, verloor en beval Ld7 als beter aan.
11. Pb3 Tc8.
12. Le3 Pa6
Hiermede bevrijdt zwart zijn spel.
13. Pa5: Daó:
14. Dd3 Tfd8
15. Ldi e5l
y 16. feö: de5:
17. LI2 Lc6
18. Df3 Lb4
19. Lh4! Td6
20. - Pd5 <15:
21. ed6: Tc2:l?
Dit is gewaagd spel, geschikt om den te
genstander van de wijs te brengen.
22. Ld3 Tb2:
23. Df5 Dd5:
Dreigt Dg2:±,
24. Tf3 Td2
h 26. L16: TM:
26. Dh7:t Kt8
27. Tg3 g6
28. Tel Lc5?
29. Dh6| opgegeven.
Nu gaat Td2 verloren. Interessant ware
nog geweest Dc6 of Td3:l
P. FFENSTRA KUIPER,
