Noodweer; vooral in het Oostelijk
gedeelte van ons land.
o. 20066.
DINSDAG 11 AUGUSTUS
Anno 1925.
Officieele Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER AD VERTENTIEN
SO Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lagcren prijs.
Kleine Advertentiên, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 60 Cis., bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postreebt Voor eventueele opzending van brieveD
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindspleio Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 —'Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post ƒ2.35 portokosten.
ƒ.0.18,
„0.18.
It nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
gemeentelijke vischverkoop.
Aan den gemeentelijken vischwinkel,
'ischmarkt 18, tel. 1225 is WOENSDAG
erkrijgbaar: SCHELVISCH a 0.12—f 0.21
fh SCHOL a f 0.14f 0.26 per pond.
AUG. L. REIMERINGER,
Weth lo.Burgemeester.
Leiden, 11 Augustus 1925. 1939
Internat. Congres voor de Geschiedenis
der Geneeskunde.
Op voorstel van de Holtaasdsdhe leden
.Werd in heit laatst van Juli te Genève
gehouden vijlde Int. Congres voor de Ge-
SOhiedenis der Geneeskunde besloten hel
Bcsde internationale congres hier ter slede
.te houden en wel in de laatste week van
ïuli 1926.
Als voorzitter werd gekozen dr. J. G. de
Lint uit 's-Gravenihage, privaat-docent aan
0e Universiteit alhier.
In Januari zal in Parijs een bijeenkomst
(Jdhouden worden van de Sociétê Intematio-
pale de Módecins, waar dan de noodige
Voorbereidende maatregelen voor dit con-
ires genomen zullen worden.
Mej. E. S. Roggeveen alhier is te Rot
terdam geslaagd voor het examen nuttige
handwerken.
Voor het examen Engelsch L O. is te
Utrecht goslaagd mej. J. de Mey alhier.
In de commissie, belast met liet af
nemen van de in December en zoo noodig
in November dezer jaars to houden examens
in de Fransche, Italiaansche en Spaansche
talen en letterkunde, zijn benoemd tot leden
0r. C. de Boer, lector en mej. dr. C. Serru-
Jier, privaat-docente, beiden alhier.
Ds. J. Wuite alhier hoopt Zondag, den
Gen Sept. a s. afscheid te nemen van de
Doopsgezinde Gemeente alhier en Zondag
den 13den Sept. a s. zijn intrede le doen te
Rovenknijpe.
Van de stations der lijnen Amsterdam
Rotterdam zal op Donderdag 20 Augustus
ten goedkoope trein 2e en 3e klasse, naar
Rreda loopen. Voor de prijzen, heen en te
rug op denzelfden dag, zie men de adver
tentie in ons Blad.
Gisteren was het bezoek aan het Dorus
Rijker's leeslpark goed te noemen. Velen
hebben gebruik gemaakt van de diverse fe-
logenheden 'daar om zich te verstrooien' én
le ontspannen. Dit trots de regen, die afert
toe neerplofte, 't Weer is echter voor hért
feestpark wel een zeer voorname factor on
de bestuursleden van het fonds bespieden
daarom met zorg het firmament, dat
dreigt.,...
Laten we voor het goede doet van dit
fonds er bet beste van hopenl
Aan het postkantoor te Leiden weid
ra den loop der maand Juli op spaarbank-
hoekjes ingelegd f 142.772.79 (hieronder 89
formulieren ad f 1 in spaarbankzegels van
t> cent en 160 van 1 cent (schoolsparen), en
terugbetaald f 149.987.88. Derhalve minder
ingelogd dan terugbetaald f 7215 09. Het
aantal nieuw uitgegeven spaarbankboekjes
bedroeg 153.
Door tusschenkomst dezer kantoren werd
ter Directie op slaatsschuldboekjes inge
schreven nominaal f 1550, en afgeschreven
f 4000. Derhalve minder in- dan afgeschre-
van f 2150. Het aantal nieuw uitgegeven
slaatsschuldboekjes bedroeg' 1.
- Het 2-jarig dochtertje van den koop
man A..J3., wonende in het Wernorshof al
hier, is uit de kinderwagen gevallen en op
'oen pot met kokende koffie terecht geko
men. In het Aead. Ziekenhuis is de kleine
San de bekomen brandwond-n overleden,
Gistermorgen omstreeks elf uur Iie-
eweek van een perceel in ds Groenestoeg
jeen glazen dak, waardoor mej. N. die,bezig
was d» echoone wasch op te hangen door
nel glaswerk naar beneden stortte en in de
4 meter lager gelegen smederij terecht
wam. Daar zij over hevige pijnen in de
ndenen klaagde, werd de Eerste Hulp-
oast ontboden, die haar naar huis bracht,
ajena de huisdokter haar verder bohan-
pelde.
Onweer en storm, die hier en daar het ka
rakter van een cycloon aannamen, hebben
een groot gedeelte van on3 land geteisterd.
Wij kunnen daarover het volgende mode
doelen
Gistermiddag omstreeks haltzes is de
15-jarige boerenarbeider L. v. II., wonende
aan den Kralingscheweg te Rotterdam, bij
werkzaamheden in hot veld, door den blik
sem gedood.
Tijdens het onweer, dat in den nacht van
Zondag op Maandag boven 's-Gr^venzande
woedde, is liet achtlien-jarige meisje H. v.
d. B. door den bliksem getroffen. Haar jon
gere broertje sloeg bewusteloos neer en
werd tijdelijk verlamd. Zijn toestand is
thans gunstig.
Te Arnhem liepen vele winkels en kel
ders onder döordat de riolen de hoeveelheid
water niet konden verstuwen.
Te Doetinchem werd de motorenfabriek
do Vijf totaal vernield. Ook aan het spoor
station Ls alles ontredderd. Geladen veewa
gens sloegen om. Allo verbindingen naar
buiten zijn verbroken.
Te Didara worden vele hooischelven weg
gevaagd en ook andere te velde staande
oogsl werd over hel land verspreid.
Do achterstukken van vier boerderijen
werden opgenomen en uit elkaar geslagen.
De groote gebouwen van de groote Land
bouwtentoonstelling. welke a.s. Woensdag
en Donderdag zou worden gehouden, zijn
totaal uit elkaar geslagen. Men zal trachten
ze weder op to bouwen.
De boerderij van W. Sielsema te Wijnje-
terp ia door den bliksem gelrollen en geheel
afgebrand. Alles was laag verzekerd.
Ook Groningen is zwaar bezocht, De bulp
der Groningscho brandweer werd ingeroe
pen voor drie branden in den omtrek. Ver
scheidene kelders zijn ondergeloopen. Het
tramverkeer heeft geruimen tijd stilgestaan.
Do kapitale boerenplaats van S. de Wit
te Oosterhoogcbrug, gemeente Noorddijk, is
door den bliksem getroffen en totaal afge
brand. Niets is gered. 120.000 kilo hooi en
allo landbouwgereedschappen zijn mede
verbrand. Verzekering dekt de schade.
Te Leegkèric (Gron.) is ook c-.i boeren
plaats door den -bliksem getroffen en afge
brand.
Langs den spoorweg van Vucht naar
Boxlel werden Uenlatlen telegraafpalen om
vergeworpen.
In het slation Boxtel zijn lal van ruiten
stukgeslagen, zoo ook in vele huizen in die
gemeente. Langs den spoorweg ziet men een
treurig beeld van verwoesten oogst, ver
nielde daken van boerderijen, omgewaaide
boomen.
Voorts is de bliksem ingeslagen in de
Lt'pdbouwschuur van den heer Jac. van
Hoeve nabij Terneuzen en zette deze in
lichte laaie. Een paard is .gedood en het dier
versportte den1 weg om twee andere paarden
te redden die nu, met 80 kippen, 10 éenden
en 1 varken, de landbouwwerktuigen en na-
genoog den geheelen oogst verbrand zijn.
Volgens een uit Arnhem ontvangen be
richt zouden de plaatsen Borcuto, Neede en
'Ruurlo tengevolge van den cycloon geheel ol
gedeeltelijk verwoest zijn.
Het was aanvankelijk niet mogelijk heden
morgen uit deze plaatsen en omgeving na
dere bijzonderheden te verkrijgen. Zoowel de
telefoon- als telegraaf-verbindingen met deze
plaatsen zijn geheel gestoord.
Dat de verwoestingen groot zijn blijkt wel
uit de berichten die wij uit andere steden van
den Achterhoek ontvingen.
Uit Oldenzaal:
De stad zal vrijwel den geheelen dag zon
der electrische slroom zijn.
Een der fabrieken die haar eigen drijf -
kracht heeft, slaat slil.
Op het stationsemplacement werd een goe
derenwagen dwars over de vils gezet.
Het spoorwegverkeer werd gisteravond in
grooto mate belemmerd door de storingen in
het electrisch net. Hel slation was in duister
nis gehuld .zoodat in het treinverkeer groote
vertraging ontstond.
De koeltoren van de fabriek der firma Gel
derman is door den bliksem getroffen en ver
nield. Twee huizen zijn afgebrand, terwijl de
meeste min of meer ernstig zijn beschadigd.
Een groot aantal is gedeeltelijk ingestort.
Vele schoorsteenen zijn omgewaaid en
honderden boomen onlworteld.
Een landbouwer kreeg een groote deur te
gen het hoofd en. bleef met een zware her
senschudding liggen. Terwijl de wervelstorm
woedde, was de bliksem niet van de lucht en
ratelde de donder onophoudelijk. Het was
een noodweer zooals men zich hier niet her
inneren kan ooit te hebben beleefd. Het heeft
ongeveer een kwartier geduurd.
Verscheidene personen door het hemelvaar
gedood en boerderijen afgebrand Borculo
geheel verwoest Vier dooden, vele gewonden
Groote schade ook in Rnnrlo, Hengelo,
Oldenzaal enz. Groningen en Noord-Bra
bant eveneens geteisterd.
Uit Hengelo (O
Gisteravond te halfzeven barstte een lievig
onweer los, terwijl lrct daarna zoo bard be
gon (e regenen, dal het niet mogelijk was 15
tot 20 Meter vooruil te zien.
Tijdens den regen brak een orkaan los, die
ongeveer 5 a 6 minuten duurde.
In dezen korten tijd is eohter zeer groote
schade aangericht.
De Rijksstraatwegen van Borne naar Hen
gelo en van Borne naar Enschedé hebben het
ernstigst geleden.
De lanen, die deze wegen vormen, zijn on
herstelbaar verwoest.
Honderden boomen zijn ontworteld en door
gebroken. Hier en daar zijn boomen op hui
zen terecht gekomen, waardoor deze min of
meer ernstig werden beschadigd. Er zijn stra
ten waar geen enkel huis vrij is gebleven
van schade.
Daken werden afgerukt en dakpannen vlo
gen door de lucht
Op het spoorweg-emplacement werden
wagons door den cycloon opgenomen en een
eind verder neergezet. Eabrickssoboorsteenen
zijn omgewaaid. 2 koeltorens zijn verwoest.
Verschillende huizen zijn geheel of gedeel
telijk ingestort Van een buis bij den water
toren is nagenoeg niets overgebleven.
Een ijzerfabriek is gedeeltelijk ingewaaid.
Groote verwoestingen zijn aangericht in de
houtzagerijen. De houttoodsen werden als
kaartenhuisjes opgenomen en een eind ver
der neergesmakt.
Volgens 't telegram va. een anderen cor
respondent te Hengelo zijn enkele woonwa
gens omgewaaid. Een 14-jarige jongen is on
der een der wagens geraakt en aan de gevol
gen overleden. Een meisje brak de beide bee-
nen, terwijl een ander meisje ernstige brand
wonden kreeg tengevolge van het omvatten
van een brandend fornuis.
Een 4e persoon werd minder ernstig ge -
wond.
Het gehëele cleclrische net is verstoord,
evenals de telefoondienst met den Achter
hoek.
Uit Didem:
Het hevige noodweer heeft gisteravond de
buurtschap Dijk bij Didam ernstig geteisterd.
De bewoners van deze buurtschap zagen
plotseling een liooge grijze zuil, welke steeds
nader: kwam en op zijn weg alles meesleur
de. Niet minder dan 11 woningen werden
vernield. Een man en een vrouw werden
een tiental meters woggeslingcrd. Verschei
dene gezinnon vluchten in de kelders. Hier
bij is het voorgekomen, dat even .later liet
huis boven bun hooiden instortte,
Ilet is in Dijk een ware ruïne.
Te Didara zelf is de landbouwschool be
schadigd, terwijl het nieuwe gebouw van de
schutterij een puinhoop is geworden.
Ook hier is het telefoon- en telograafver-
keer ge3looid,
i
Uit 'Kuii' (N.-B): Het dorp Zeeland in
ffoord-Braibanl is gisteravond door een or
kaan groolendeels vcrwoe3t,
Volgons bier ontvangen geruchten zouden
le Graspoel, Trent en Oventje bijna alle
huizen tegen den grond zijn geslagen.
Onder de vallende balken werden 'n 17-j
jongen en een 12-nreisje godood. Er zijn
vele gewonden. Nadere bijzonderheden ont
breken.
Uit Borculo: Het dorp Borculo, dat 5000
inwoners telt, is gisteren nagenoeg geheel
verwoest Op verschillende plaatsen brak
brand uit: Een tabakslabriok cn verschei
dene' huizen zijn afgebrand.
Bijna alle andere huizen zijn door don
storm verwoest. Er zijn 4 dooden en een
groot aantal gewonden. De gewonden wer
den overgebracht naar de enkele gebouwen,
die niet geheel verwoest zijn of slechts scheu
ren in de muren hebben gekregen, zooals
het Raadhuis en de Muloschool. De toren
van de R.-K. Kerk is als een rietje afge
knapt, terwijl de Ncd.-Herv. Kerk totaal ver
hoest is. Het dorp zit zonder water en brood.
Üit kite omliggende plaatsen wordt hulp
Verleend.
De Zutphensohe brandweer is roods he
dennacht in werking geweest om het vuur
te blusschen.
Uit verschillende plaatsen komen mili
tairen om hulp te verleenen.
Doktoren - en officiereu van gezondheid
zijn eveneens uit verschillende steden aan
gekomen, o.a. die uit Zulphen.
De schade wordt op minster s 3 millioen
gulden geschat Eén persoon wordt nog
vermist. Een vliegmachine op weg naar
Duitschland zou omlaag gestort zijn.
Uit Nèede en Ruurlo: Alhier zijn de ver
woestingen niet zoo groot, en hebben zij zich
bepaald tot verschillende gebouwen-
De telefoon- en telegraafdiensten zijn ech
ter ook verbroken.
Uit Delden:
Alhier was het noodweer niet zoo erg als
in Borculo. Toch werden verscheidene hui
zen beschadigd. In de bekende Twikkeler-
laan werden zware boomen uit den grond ge
rukt, terwijl door hevige regenbuien groote
waterschade werd aangericht.
Een eleclrische lichtpaal werd uit den
grond gerukt. De stroomleiding is defect.
Het verkeer naar builen ligt geheel slil.
'Uit Locvneker: Alhier werden 2 boerderijen
door den bliksem getroffen. Zij zijn geheel
afgebrand.
Uit Apeldoorn:
Tijdens een kort onweer ontlastte zien
gisterenmiddag ongeveer C uur een geweldige
stortbui boven onze gemeente, die vele stra
len en lanen met aangrenzende perceelen
onder water zette. Zoo stond de Loolaan over
een paar honderd meter blank, het water
ging hier over lieen naar den lager gelegen
Daandelswcg, die ook liet water van don Loo-
sclien weg ontving, waardoor de Daendels-
weg ongeveer 75 c.M. onder water stond en
de bewoners tot 's avonds 10 uur hun erf niet
konden verlaten. Aan de Brinklaan wgrd de
hulp der brandweer ingeroepen, die met de_
autospuit verscheen om een paar ondergeloo-
pen kelders leeg te pompen.
De slachtoffers te Borculo.
Eon der correspondenten van het Pers
bureau Vaz Dias seint nader:
Ik ben zoo juist teruggekeerd van Borcu
lo, welke plaats gisteravond door een cy
cloon geteisterd is. Zckor mag van een cy
cloon gesproken worden, want er is iu Bor
culo geen enkel huis, dat niet geleden hoeft.
Het grootste gedeelto is ingestort of omver-
gewaaid. De cycloon woedde slechts kort.
Het schijnt, dat hij zich uit het Zuiden
I naar het Noorden heeft voortgeplant cn
j dat Borculo het ernstigst van alle plaatsen
I heeft geleden. De weg, die de orkaanwind
heeft genomen, schijnt te loopen van Noord-
Limburg langs de grens over Babbcricb,
Nieuwdijk, Kildeif langs Doetinchem, Huur-,
lo, Borculo en verder naar het Noorden
over Neede. Langs dezen geheelen weg is
groote schade aangericht.
Overal zijn huizen omvergewaaid, daken
weggeslagen of ruiten vernield. In Borculo
zelf is de verwoesting het grootst. Heden
morgen waren militairen en politie bezig
met liet opruimingswerk en liet onderdak
brengen der gewonden en dakloozen.
Het slaat vast,- dat in Borculo drie per
sonen onder liet neerstortende puin zijn be
dolven cn godood. Het zijn de 30-jarige ge
huwde A. M. Nieuwenhuis, de G9-jarigc E.
Bulshoven en do 12-jarige A. Grooters. Ver
der zijn nog ongeveer 100 personen gewond,
van wie een achttal ernstig. Otficieren van
Gezondheid en burgorartsen helpen de ge-
Wonden.
De branden waren hedenmorgen alie ge-
blusclit.
Borculo lelt een 5000 inwoners.
De burgem. verklaarde ons, dat hier wat
ook gebeure het rijk moet ingrijpen om hulp
te bieden. De malericele schade schatte hij
op 4 millioen gulden.
Van de 5000 inwoners, die het nijvere
stadje telde, zijn er zeker 2000 volstrekt dak
loos. de andéren wonen nog in jle puinen.
7:1
Uit Nijmegen wordt ons hedenmoDgcn ge
seind, dat ook aidkar gisterenavond tot on-
weder heelt gewood. Iri de stad zelf is geen
bijzondere schade aangericht,, doch de om
geving heeft veel van liet noodweer le lijden
gehad.Het tramverkeer met de electrische
traru van Nijmegen naar Beek is gestremd
daar het electrisch nét vernield-is. De dienst
wordt onderhouden met autobussen. Van do
langs den weg staande buizen zijn vele da
ken Afgewaaid, ferwijl vete boomen zijn
ontworteld.
In HeumcnMalden zijn zes huizen in
gestort; de bewoners waren niet verzekerd.
De gemeenteraad van HeumenMalden
komt hedenmiddag in spoedvergadering bij
een, om te beraadslagen over de te ver-
leenen hulp.
Ook in Uden zijn verschillende daken af
gewaaid. Voor zoover bekend,' zijn nergen3
mensolienievens te betreuren.
Met Kakerdam was hedenmorgen geen
verbinding te krijgen.
De schade le Oldenzaal.
De door liet noodweer te.Oldehzaal aan
gerichte 9chade wordt op ongeveer 1100 000
geschat.
Geen vliegtuig verongelukt.
Het bericht, dat gisteravond tijdens den
hevigen storm in den Achterhoek een vlieg
tuig zou 'zijn neergestort is absoluut onjuist.
Er wordt geen enkel vttegtpig vermist.
Slechts heeft een vliegtuig van den dienst
Kopenhagen-Amsterdam een landing ge
maakt nabij Harderwijk, omdat de bestuur
der het raadzaam achtte, de reie niet verder
voort te zetten. Het vliegtuig is evenwel
hedenmorgen weer opgesteeen en te Am
sterdam aangekomen.
In en Om'lüijinegea.'!
IKll :i
BINNENLAND.
De wenschen van de Centrale Veieeniginfl
van Personeel in 's Rijks dienst
Het bezoek der Zuid-Afr. landbouwers aan
ons land.
Noodweer teistert ons land; vooral he*
Oosten. Borculo verwoest. Slachtoffers zijn M
betreuren.
BUITENLAND.
Brfand is te Londen aangekomen.
In den Dnitschen Rijksdag hebben weder
om relletjes plaats gehad.
Te Saarbrücken is een politiek complot
ontdekt
De verhouding tnsschen Spanje en Frank*
rijk inzake Marokko.
Zes dooden in de omgeving van Grave.
De correspondent vaiv het Persbureau Vaz
Dias (e Gravo seinde hedenmorgen:
De streek tusschen Grave en Uden is
gisteravond lusschen zeven en acht uur door
een ramp getroffen. Een ongekend noodweer
heeft boven de streek gewoed, dat vreeselijke
yerwoeslingen heeft aangericht. Tegen zeven
uur was de streek bijna in duisternis gehuld.
Toen brak een verschrikkelijk onweer lo9v
spoedig gevolgd door een geweldigen regen
Tijdens het onweer woedde een cycloon,
welke, ondanks den korten tijd van den duur,
ontzettende verwoestingen heeft aangericht.
De cycloon i9 juist langs Grave gegaan, waai
men alleen het vreeselijke onweer in angstig
afwachten medemaakte.
Zeer ernstig zijn evenwel getroffen Lan
genboom (gem. Mill), Echaren nabij Grave en
Zeeland. In Langcnboom is de toren van dc
kerk geslagen. Het dak van het stevige
klooster van de Paters, dat bij de kerk staat,
werd weggeslingerd. Een school met onder
wijzerswoning, niet lang geleden nieuw ge
bouwd, werd in elkaar gedrukt. Meer dan
twintig huizen van het kleine plaatsje zijn
verwoest.
Het staat vas(, dat het aantal dooden in
deze streek minstens zes bedraagt. Het aan
tal gewonden is legio en niet le tcfllen,
omdat de slachtoffers meestal binnenshuis
door neervallende balken en gesteente zijn,
getroffen. Velen hebben armen, boenen of
pols gebroken.
De ruïne is eenvoudig niet te beschrijven.
De wegen zijn onbegaanbaar en zelfs» ijze
ren met cement gevulde telefoon- en tele
graafpalen hebben zich niet slaande kun
nen houden.
Militaire hulp is ingeroepen om de ruïne
op(te ruimen ën de gewonden en dakloozen
te, helpen.
Öen mededeeling van het Kon.
Ned. Met. Inst. te de Bildt.
Het Persbureau Vaz Dias ontving op zijn
verzoek van de Directie van het Kon. Ncd.
Met. ïnst. te -de Bildt dö volgende mede
deeling:
De -«ware onweersbuien met orkaanvla
gen, die van Zondagavond tot Maandag
avond op verschillende plaatsen hier te
lande voorkwamen, vallen samen met uit-
loopers van een depressie in het Noordwes
pen, die men als onweerszaccen aanduidt en
die op de weerkaarljes van ochtend, middag
en avond van -10 Augustus grimmige vor
men aannamen, zonder dat daaruit echter
zoo hevige verschijnselen konden worden
vermoed.
Opvallend was te de Bildt een buitenge
woon groot aantal bliksemflitsen tusBchco
10.30 u. Zondagavond en 1.30 u 's nachts,
waarvan er bijna geen de aarde bereikte.
Hoe plaatselijk de hevigste verschijnselen
zijn 'geweest, blijkt wel uit het IJeit, dat te
de Bildt, ofschoon daar ook Maandagavond
te 6 uur eea pikzwarte lucht opviel, si'ccnta
een wind-stand van 10 M. per seconde (wind
kracht 5), voorkwam, gevolgd door een
piasbui van 10 m.M. in ruim 5 minuten.
De barometerstand is echter in den mid
dag hier re lande snel en onregelmatig ge
daald» zoodat zich tegen 7 uur een kern
van 755 m.M. boven het midden en Noor-1
den had gevormd. Het is waarschijnlijk aan'
een van die onregelmatigheden te wijten,
dat in het Oosten, waar overdag geen ipoo-
gere temperatuur was voorgekomen dan in
het midden en westen, een zoo hevige vlaag
kon optredea.
Nadere berichten moeten worden af ge
wacht, eer de oorzaak kan werden vastge
steld.