No. 20008. DONDERDAG 4 JUNI Anno 1925 Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cts. per regel. Bij regetabonnement belangrijk lageren pri)«. Kleine Advertenliën, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en Zaterdags 50 Cts., bij een maximum aantal woorden van 80. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordelndspleln Telefoonnummer» voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER CODRANTi Voor Leiden per 8 maanden ƒ8.36, per weekƒ0.18. Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week0.18. Franco per post 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP. 'Aan den gemeentelijken visclnvinkel, IVhehmarkfc 18, tel. 1225 is VRIJDAG ver krijgbaar: SCHOL k f 0.10—f 0.14—f 0.19— f 0:42, en GEH. KABELJAUW k f 0.44 per 4>ond. N. C. DE G1JSELAAR, Burgem Leiden, 4 Juni 1925. STEMMEN IN EEN ANDERE GEMEENTE. De Burgemeester van Leiden brengt ter algemeene kennis, dat op Maandag 8 en Donderdag 11 Juni a.s. de Gemeente-Se cretarie, afd. Algemeene Zaken (Kamer 10) des avonds van 8—10 uur geopend zal zijn. uitsluitend tot het doen van aangifte voor hen, die gebruik wenechen te maken van de bevoegdheid om in plaats van in de ge meente op welker kiezerslijst zij voorkomen, in een andere gemeente aan de stemming leel te nemen. N. C. DE GIJSELAAR, Burgern. Leiden, 4 Juni 1925. DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis dat J. L. Janson, te Leiden, een verzoek heeft inge diend ter bekoming van verlof voor den ver koop van alcoholvrijen drank voor gebruik ter plaatse van verkoop in het perceel Morschweg No. 7. N. C. ÜE GIJSELAAR, Burgem. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 4 Juni 1925. KAMERVERKIEZING. Stemmen in een andere gemeente. Do Burgemeester van Leiden maakt be kend, dat bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal de kiezer, met inachtneming van het bepaalde in de artike len 57b tot en met 57j der Kieswet, in plaats van in de gemeente op welker kiezerslijst hij Voorkomt, in een andere gemeente aan de stemming kan deelnemen. De kiezer, die van deze bevoegdheid ge bruik wil maken, deelt, uiterlijk veertien da- n?n vóór den voor de stemming bepaalden Tag, in persoon ter secretarie van een ge meente aan den burgemeester o! aan den daartoe door dezen aangewezen ambtenaar mede in welke gemeente hij aan de stem ming deelnemen wil. Hij geeft daarbij op zijn naam en voornamen, de dagteekening en plaats zijner geboorte, de gemeente in welke Eiij op de voor deze verkiezingen geldende kiezerslijst voorkomt, en een adres in de ge meente in welke hij aan de stemming wil deelnemen, zoo mogelijk met aanduiding van straat en nummer. Van de mededeeling wordt een schriftelijke verklaring opgemaakt, waarvan een afschrift aan den kiezer wordt uitgereikt. De kiezer, die heeft medegedeeld in een andere gemeente dan die op welker kiezers lijst hij voorkomt aan de stemming te willen deelnemen, behoort tot het stemdistrict in hetwelk hij het door hem opgegeven adres heeft. Bij onzekerheid hieromtrent behoort hij tot het eerste stemdistrict. Aan het opgegeven adres ontvangt de kie zer, die bevoegd is aan de stemming deel te nemen, van den burgemeester der gemeente van dit adres de oproepingskaart voor de stemming in die gemeente. De mededeeling van den kiezer, dat hij in een andere gemeente dan die, op welker kie zerslijst hij voorkomt, aan de" stemming wil deelnemen, geldt tevens voor zijn- deelneming aan een nieuwe stemming ingevolge art. 185 der Kieswet. N. G. DE GIJSELAAR. Burgem. Leiden, 22 Mei 1925. Het begin van den Zomertijd. De Zomertijd gaat in den aanslaanden dacht in. De klokken worden dan een uur .Vooruit gezet. Ten einde zich morgen. Vrijdag, onge- wenschte verrassingen le besparen! denke man er vanavond aan, vóór liet naar-bed- gaan, da klokken, wekkers, horloges, enz. reeds een uur vooruit le zeilen. Jaarverslag Arbeidsbeurs over 1324. In het verslag van de Arbeidsbeurs over het jaar 1924 lezen we, dat er 5 bestuurs vergaderingen plaats hadden. De plannen tot reorganisatie en cenlrali- Bahe van enkele gemeentediensten kwamen Eeroed en de inrichting etc. van den Ge meentelijken Dienst voor Sociale Zaken wordt geschetst, evenals het afscheid van den heer W. F. Schulter. Het pertoneel van der. gecentraliseerden dienst bestond op 31 December uit: 1 direc teur, tevens belast met den Dienst roor c. Zaken, 1 klerk 2de klasse, 4 schrijvers, waaronder een vrouwelijke. Het personeel is derhalve uitgebreid met een vrouwelijke beambte, belast met de afdeeling Vrouwen. De uren waarop de Arbeidsbeurs geopend was, bleven onveranderd. De langzame opleving in verschillende bedrijven deed het aantal werkzoekenden gaandeweg vermindereji. Het aantal aanbiedingen van werkzoe kenden bedroeg 6214 mannen en 120 vrou wen, tegen 6515 mannen en 212 vrouwen in 1923, dus ruim 26 pCt. minder. Het aantal aanvragen om mannelijke werkkrachten bedroeg 1301 en om vrouwe lijke 163, in 1923 was dit aantal respec tievelijk 1554 en 137, in totaal dus* 15 pCt. minder. Het aantal plaatsingen bedroeg 904 man nen en 44 vrouwen, tegen 1325 mannen en 49 vrouwen in 1923, zoodat het aantal plaatsingen met ongeveer 4ö pCt vermin derde, wat mede zijn oorzaak heeft in het in werking slellen van electr. transporteurs bij de Lichtfabrieken alhier, welke thans door 3 a 6 personen bediend worden; (er- wijl er het vorige jaar in de maanden Mei- September 364 kolenlossers werden ge plaatst. Over het bemiddelingswerk der iaatste vier jaren geven onderstaande cijfers een overzicht 1921: aanbiedingen 4113 mannen, 159 vrouwen; aanvragen 476 m., 104 v.; plaat singen 293 m., 39 v. 1922: aanbiedingen 5608 mannen, 133 vrouwen; aanvragen 917 m., 88 v.; plaat singen 637 m., 28 v. 1923: aanbiedingen 6516 mannen, 212 vrouwen; aanvragen 1554 m., 137 vrou- ken; plaatsingen 1325 m., 49 v. 1924: aanbiedingen 6214 mannen, 120 vrouwen; aanvragen 1301 m., 168 vrou wen; plaatsingen 904 m., 44 v. Evenals het vorige jaar werd ook nog dit jaar op voorstel der Commissie van Werkverschaffing in de bestekken van wer ken uit te voeren van gemeentewege en die naar het oordeel van den Directeur van Ge meentewerken hiervoor geschikt waren, de bepaling opgenomen, dat: „de aannemer ge bruik zal moeten maken van werklieden, waarvan ten minste 80 pCt. als vaklieden zijn ingeschreven bij de Gemeentelijke Ar beidsbeurs en door of namens de Commis sie van Werkverschaffing hem zullen wor den toegewezen, terwijl de oferige 20 pCt., onverminderd het bovenbepaalde, ter keuze van den aannemer zijn." Hieraan ging echter de volgende bepaling vooral „Ongeschikte, onwillige of overvragende Leidsche werklieden, een en ander ter be oordeeling van de Directie, behoeven echter krachlens deze bepaling nimmer in dienst I te worden genomen of gehouden." De aanwijzing had plaais door den Di recteur der Arbeidsbeurs, i Tengevolge dezer bepaling werden voor korter of langer tijd te werk gestold.' 88 grondwerkers, 58 timmerlieden, 23 schilders, 19 opperlieden, 18 metselaars, 19 slucadoors, 7 betonwerkers, 4 steigerbou- wers, 3 rieters, 2 granielschuurders, 2 losse werklieden, 2 heiers, 1 voeger, 1 steenbikker, 1 stoker, 1 smid, 1 glazenmaker, 1 waker. Totaal 251 personen. In bestekken waarin deze bepaling niet was opgenomen, slond het volgende: „De aannemer wordt gewezen op het be staan van de Gemeentelijke- en Districts- Arbeidsbeurs, gevestigd hook Garenmarkt Levendaal le Leiden, telefoon No. 1007, alwaar in den regel een voldoend aantal arbeidskrachten te betrekken zijn." Ten behoeve van builenlandsche werk- krachlen werden afgegeven 65 verklarin gen, waarvan 48 voor Leiden, C voor Al phen aan den ILijn, 5 voor Noordwijk, 2 voor Voorschoten, 1 voor Oegstgeest, 1 voor Hijpwelering, 1 voor Voorhout en 1 voor Sassenheim. Onder de verklaringen was er één voor 20 Duitsche meisjes in hel textielbedrijf, waajyan echter geen gebruik werd gemaakt, omdat er zich een voldoend aantal meisjes uit de omliggende gemeenten, vooral uit Katwijk, voor aanmeldden. In de 21 Correspondenichappen kwa men in 2378 aanbiedingen van mannen en 13 aanbiedingen van vrouwen289 aan vragen voor mannen en 4 aanvragen voor vrouwen; Ier plaatsing geschiedde van 272 mannen en 4 vrouwen. De langzame opleving in verschillende i bedrijven had natuurlijk lot gevolg, dat de i dagelijksche afstempeling der conlrole-kaar- ien een dalende lijn aangaf. In lotaal bedroeg het aantal verplichte dagelijksche aanmeldingen 179984 (vorig jaar 241.707). Enkele gevallen van weigering van pas send werk en onvoldoende werkwilligheid werden geconstateerd en ter kennis gebTacht van het Burgerlijk Armbestuur en de Af- deelingen Werkloosheidsverzekering en Steunverleening. Propaganda-avond van den Vrqz.-Dem. Bond. Gisteravond was in liet Nulsgebouw al hier een openbare vergadering belegd door de Leidsche afdeeling van den V. D. B.. waarvoor ais sprekers waren aangekondigd mr. A. M. Joekes. referendaris aan het De partement van Arbeid, Ilandol en Nijver- heid, candidaat voor het lidmaatschap der 1 Tweede Kamer dezer Partij, en raej. C. Groot (Marijke) uit Rotterdam, propagan diste der Partij. De vergadering was, in aanmerking ge nomen, dat de heer Duys, dio in de Stads- zaal sprak, eèh groot concurrent was, goed bezocht. Onder de aanwezigen was ook een aantal toekomstige Indische bestuursambte naren. De voorzitter, prol. mr. F. G. Scheltema, moest bij de opening tot zijn leedwezen me- dedeelen, dat mej. Groot door ongesteldheid verhinderd was aanwezig te zijn. Het be stuur had nog pogingen aangewend om een andere spreekster of spreker voor haar in de plaats te krijgen, maar met het oog op den tijd was dit niet gelukt. Hij heette de aan wezigen welkom, in het bijzonder den heer Joekes, die zou spreken over „de verhou ding tusschen Nederland en Indië". Mr. Joekes kent Indië niet alleen door studie van dit merkwaardig land, maar ook uit persoonlijke ervaring. En, hoewel aan de Leidsche Universiteit een Indische facul teit is gevestigd, zoo beslaat ook hier nog groote onbekendheid met land en volk van Indië en zal menigeen niet een juiste voor stelling hebben van de historische ontwik keling van het economische en staalkundige leven van dit groote eilandenrijk. Spr. ver trouwde, dat mr. Joekes dezen avond daar over veel zal mededeelen, gezien van het standpunt der Pariij, en hij hoopte, dat het hem gegeven zal zijn, de aanwezigen, die daarover nog niet een gevestigde over tuiging hebben, de juistheid van het inzicht deT Partij ook van den spr. zelf. te doen inzien. Mr. Joekes ving aan met zich aan te slui- ien bij de woorden van den voorzitter, die zeide, dat Indië voor ons van groote belee- kenis is. De vraagstukken, die zich in Indië voordoen, zijn ook voor Nederland van be lang. En nu is het waar, dat een deel van ons volk, n.l. bij het deel, dat voorna melijk bij de industrieele ontwikkeling be trokken is, in land en volk wel belangstelt Maar er zijn ook nog andere vraagstukken in Indië, waarbij ons land belang heelt. Spr, doelt hier op de staatkundige vraagstukken. De voorzitter wees ook op de historie van Indië, en terecht, want evenals in ons land zelf is daarin een evotatie waar te nemen. Hij wees, om voor ons land daarvan' een voorbeeld le geven, op het eenmaal geldende leenstelsel; een systeem, waaraan wij door de ontwikkeling der staatkundige en econo mische overtuigingen reeds vele eeuwen zijn ontgroeid. Een ander voorbeeld noemde spr. het koningschap. Wij prijzen ons gelukkig, dat wij onder het bewind van een nazaat van Oranje leven, maar hij constateerde met voldoening, dat onze constitutioneele regecringsYorm zooveel van de absolute monarchie afwijkt. Niet anders is het in Indië gegaan. Hij staalt dit met aanhalingen uit een der jongste geschriften van den Leidschcn hoog- leeraar Snouck Hurgronje, getiteld: „Een vergeten jubileum", waarin deze hooglee raar wijst op een onrecht, dat in Indië tot dusver hecrschte. Daar is in liet staatkundig bestel in Indië, dank zij het optreden van mannen als Snouck Hurgronje, die een de mocratische richting vertegenwoordigen, wel eenige verandering ten gunste van de in- landsche bevolking gekomen. Zoo werden er Gemeenteraden in Indië ingesteld, die wel nog slechts weinig beleekenden, maar die toch op eenige medezeggenschap der be volking zelf wijzen. Als een tweede begin van een hervorming van het bestuur des lands in Indië noemde spr. den Volksraad. Hij zelle nader uiteen wat de Volksraad beteekent, doch wees er tevens op, dat daaraan, van democratisch oogpunt gezien, nog veel ontbreekt. Wat in 1922 in onze Grondwet met be trekking (ot het bestuur in Indië is opgeno men, is echter van groot belang. Daarin toch is bepaald, dat het inwendig bestuur des lands hoofdzakelijk zal liggen in de handen van de daar aanwezige Regeeringsorganen zeif. Dit is inderdaad een slap in democra tische richting. Hei mag wel aan den balk geschreven worden, dat de Regeering, ter voldoening aan dit Grondwetsartikel, een ontwerp Re- geerngsrëgiement aan de Stalen-Generaal Ier goedkeuring aanbood, waarin het daarin neergelegde beginsel was belichaamd. De Volksraad heeft deze regeljng wel niet in alle opzichten goed gevonden en er man keert ook* van spr.'s standpunt veel aan, maar het staat toch vast, dat deze regeling veel verbetering zal aanbrengen in den geest van het genoemde grondwetsartikel en getoetst aan den eisch van democratie. Deze regeling hoeft ook in bijzondere mate de aandacht getrokken van die groepen, welke spr. straks reeds noemde, n.l. van hen, die belang hebben bij de economische en industrieele ontwikkeling van Indië. In dit verband kwam spr. tot den oud-mi nister Treub, die zich in de laatste jaren speciaal voor de Indische ondernemersbe langen schijnt te interesseeren, en besprak diens boekje: „De toekomst van Indië," waarin de schrijver, in navolging van den heer Ritzema van Eek, een stelsel bepleit van verschil in rechten en wetgeving tus schen de inheemsche bevolking en de Euro- peesche bevolking, die daar zich heeft ge vestigd. Spr. toont aan, dat men door toe passing van dat stelsel tot allerlei dwaze consequenties zou komen mei betrekking tot zaken als het aanleggen van wegen, van wajprvoorziening en gezondheidsmaatrege len. En hoe zou dan de Volksraad moeten zijn samengesteld? Wat de heer Treub daaromtrent wenscht en bepleit noemt spr. knoeiwerk en het ad vies, dat de heer Treub ten opzichte van het Grondwetsartikel, door spr. genoemd, aan de Regeering gaf, n.l., dat men zich niet aan de letter van de Grondwet behoeft te houden; aarzelde hij niet schandelijk te noemen. Spr. behandelde nu uitvoerig de schrifte lijke en mondelinge behandeling van het ontwerp-Regeeringsreglement, waarmede hij aantoonde, dat men daarbij een verkeerden koers is gevolgd, en hij vroeg zich af of niet onder de Indische bevolking althans van het intellectueelo deel er van een geest van verzet tegen ons bestuur zal gewekt worden? Wat spr. omtrent dit punt zeide, geldt ook voor andere zaken betreffende de verhou ding tusschen Indië en ons land. In het bij zonder noemde hij de houding, die de Re geering aanneemt tegen de volksbeweging in Indië, een houding, die juist het revolutio nair element zal versterken. In het bijzonder wees spr. op het optreden van de Regeering tegenover de bekende spoorwegstaking in Indië, welk punt hij meer uitvoerig behan delde. De Regeering heelt door het gevangen nemen van een der hoofdmannen, de sta king zelve uitgelokt. En wat eenvoudig een daad van wille keur mag worden genoemd, is het feit, dat in denzelfden nacht, dat de slaking uilbrak, een ordonnantie van de Regeering uitging, waarin de leiders der slaking met gevangen neming werden bedreigd, waaraan onmid- delijk gevolg werd gegeven. Dit is niet al leen onrecht en willekeur, maar gevaarlijk ook. Want de heer Slokvis heeft er in den Volksraad lerecht op gewezen bij elke staking zijn leiders noodfg. Zijn die er niet, het revolutionair element zal er bedenkelijk bij toenemen. En bovendien, wanneer de overheid de eene partij, die van de werknemers, in de gevangenis zet en het hun zoo onmogelijk maakt voor hun rechten te pleiten, en de andere partij, dio der werknemers, ten op zichte der arbeidsvoorwaarden geheel vrij laat, dan stelt zijj zich partij aan den kant van de werkgevers, op een wijze, die abso luut ongeoorloofd i3. Ook met betrekking tot de belastingpoli- tiek wraakte spr. de houding dezer R.e- geering, mede ten opzichte van Indië. Zul len wü op den lsten Juli, den dag cier verkiezing, ons kunnen verheugen met de invoering van de Tariefwet, waarvan de huisvrouwen de gevolgen zullen ondervinden, ook in Indië wil men het stelsel van in directe belastingen blijven toepassen en nog uitbreiden. Hierna kwam spr. tot het bewapenings vraagstuk, dat in Indië nog dringender wijst naar ontwapening dan in ons land zelf, wat spr. met de behandeling van de Vloot wet ook voor Indië aantoonde. Spr. meende, dat men, in plaats van een dure en ge vaarlijke legerorganisatie te behouden en te versterken, zijn oog moet richten naar den Volkenbond, die, naar spr. verwacht, den internationalen vrede kan verzekeren. TeD slotte behandelde spr. het voorne men van den Indischen ondernemersraad, daarih geleid door denzelfden heer Treub, om in Utrecht een stichting te vestigen ter opleiding van Indische bestuursambtenaren en wel op grond hiervan, dat de opleiding aan de universiteit alhier te ethisch zou zgn, een terminologie^ die spr. niet begrijpt. Hoe kan men ooit te ethisch zijn? En dit vooi uemen zal werkelijkheid worden, immers, de heer Treub hééft niet minder dan 26 ondernemers bereid bevonden een fonds te stichten, waaruit de kosten zullen bestre den worden, terwijl reeds in ons land een zeste 1 hooggeplaatste personen zich bereid hebben verklaard de leiding te nemen van dit nieuwe instituut, dat van wetenschappelijk standpunt overbodig is. Spreker critiseerde deze oprichting ezi meende, dat zij in haar gevolgen heilloos aal moeten werken. De Regeering moet nog wel de stichting goedkeuren, maar dit zal wel gebeuren. Een der heillooze gevolgen zal n.l. zijn, dat de op deze wijze gevormde bestuurs ambtenaren in Indië met wantrouwen zul len worden ontvangen wat mede aanleiding tot ontevredenheid aal geven, in een tij i dat dit zeer onwenschelijk, zoo niet ge vaarlijk is. Spr. besloot met op te wekken bij deze verkiezing te zorgen, dat de tegenwoor dige Regeering niet weder terug keert en de Vrjjzinnig-democratiscbe candidaten te steunen. Dit is niet enkel in het belang van de binnenlandsc-he politiek, maar ook van die van Indië. De spreker, die met aandacht was ge volgd, werd aan het slot warm toegejuicht. Van de gelegenheid tot gedacht«nwi3se- ling of het stellen van vragen werd geen gebruik gemaakt De voorzitter sloot de vergadering met een opwekking tot de aanwezige leden Zon dag mee te doen aan de huldiging van den heer Marchant to Amsterdam, die alsdan sfjjn 25-jarig Kamerlidmaatschap zal her denken. Soc. Dam. Arbeiderspartij. Gieteravond hield de afdeeling Leiden van de S. D. A. P. in de groote Stadszaal Ier inleiding van de verkieztngsactie een openbare vergadering. De zaal was nage- BINNENLAND. De Zomertijd begint in den aanstaanden nacht. De oiiicieele opening van het ziekenhuis te Katwijk. Jaarvergaderingen van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen en van de Ver, van Chr. Onderwijzers en Onderwijzeressen, BUITENLAND. Poullet heeft in België thans officieel de opdracht tot het vormen van een kabinet ontvangen en aanvaard. Canada doet een zonderlingen land-eisch. Toenemende onrust in China. Camille Flammarion is overleden. noeg geheel bezet, toen de.voorzitter, mr. Van Eek de vergadering opende. Spr. begon met er op te wijzen, hoe bij het proletariaat in den laatslen tijd meer en meer de wensoh opgekomen is het ministe rie IluysColijn te zien verdwijnen, daar vooral hei fimamtieel beleid van dit mi nisterie de S. D. A. P. allerminst bevredig de. Om dit evenwel te bereiken moet door allen hard gewerkt worden in de eerstko mende dagen, waarom spr. een beroep doet op aller medewerking in deze. De uitslag der verkiezingen is niet alleen van groot belang voor het gebeele land, maar ook voor Leiden. Wij hopen dam odk aldus spr., dat blijken zal, dat ook te Lei- I den de macht der S. D. A. P. zich heelt uit- i gebreid. Na zijn vreugde uitgesproken le hebben over de goede opkomst geeft spr. het woord aan den redenaar van hedenavond, den heer J. E W. Duijs uit Zaandam, lid der Tweede Kamer, wiens verschijnen op het podium met applaus begroet wordt. Als on derwerp had spr. gekozen: „Wie den gul den ingevaar bracht en hoe men hem redde". Reeds op zijn weg van het station naar de zaal wa3 sprekers aandacht getrok ken door een groot bord, waarop stond, dat Colijn de begrooling sluitend had gemaakt en daarmede het land voor groote rampen had bewaard. Spr. houdt vervolgens een verkiezingsrede, zooals hij zich voorstelt, dat een anti-revolutionair dit zou doen. Ja, zeker, Colijn heeft de begrooting slui tend gemaakt, maar.waarover spreken de anti-revolutionairen niet? Over de wijze, waarop de gulden i n hel gevaar werd ge bracht en hoe men hem redde. Wat het eerste gedeelte hiervan betiefl zijn twee antwoorden, nl. de gulden werd in gevaar gebracht doordat onze begrooting een iekort van meer dan 1100 miillioen aan wees, welk tekort was veroorzaakt doordat onze regeering tijdens den oorlog enorme bedragen heeft moeten uitgeven. Maar de oorlog, waar is die door veroorzaakt? De oorlog is volgens spr. een direct gevolg van liet maatschappelijk stelsel van productie, waarbij de winst zuiver op den voorgrond slaat. De mensch is ondergeschikt aan de materie en dit is juist hetgeen, waartegen de S. D. A. P. strijdt. Wie onzer wil den coriog, niemand immers. En desondanks is er orlog; dit zijn de gevolgen van het fatale productiestelsel, waaraan vastzit de con currentie, het particulier initiatief, de inter nationale diplomatie, het kapitalisme, enz. Het kapitalisme i s oorlog, want het is de sLrijd van allen legen allen. Ieder aanhan ger van het kapitalistische stelsel is dus mede verantwoordelijk aam den oorlog, in de eerste plaats dus de rechtsehe partijen in de Tweede Kamer, voornamelijk de anti-revo lutionairen. Wat spr. echter tegen de borst stuit is niet, dat dit Christenen zijn, maar juist dal zij niel-Ohristelijk handelen en van Gods heilig Woord een ergerlijk mis bruik maken, (applaus). Hun minachting voor het proletariaat is wel het beste bewijs van hun anti-Christendom. Er is evenwel nog een zijde aan de ver antwoordelijkheid van Colijn en wel de speciale manier, waarop zijn limanlieele politiek in ons land is doorgevoerd. Spr. geeit graag toe, dat ons land groote uitgaven moest docD. Om deze gelden evenwel terug te krijgen had men kunr.cn zeggen: Dit geld moet bijeengebracht worden door de beter gesitueerden in den lande. In plaats daar van heelt men leerlingen aangegaan. Het wa3 in November 1914 toem minister Treub in de Tweede Kamer kwam met een voor stel om een leening aan te gaan, groot f275 millioen, renler.de 6 percent 's jaars. welke in ongeveer 20 jaar zou zijn afgelost. De S. D. A. P.er Vliegen protesteerde hier tegen direct en wilde een heffing ineens, evenals de vrijz.-dem. dr. Bos, de heer Storfc, directeur der bekende fabrieken te Hengelo en de heer Boissevain, redacteur van „De Economist". Vliegen hield in December van hetzelfde jaar in de Tweede Kamer een rede, waarin hij voorspelde, dat de oorlog nog veel meer dan dat bedrag zou verslinden en dat door

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1925 | | pagina 1