Nationale Inschrijving voor de Olympiade 1928
OLYMPIADE 1928 TE AMSTERDAM.
BERICHT.
DE LAATSTE SPURT.
te Amsterdam.
No. 19997.
WOENSDAG 20 MEI
Anno 1925
Officiate Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Geeft gevolg aan den Oproep van het Leid$ehe
Sub-Comité en stort nog heden Uwe gaven
Stelt niet uit tot morgen, wat gij heden kunt doen
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PROS DER AD VERTE NTIEN
30 Cis. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor evenlueele opzending van brieven
'10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Vool Leiden per 3 maanden 1 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week .7,
Franco per post 1 2.35 H" portokosten.
10.18.
„0.18.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
Morgen Hemelvaartsdag,
verschijnt het „Leidsch
Dagblad" uiet. Onze kan
toren zijn dan den geheelen
dag gesloten.
DE DIRECTIE.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Aan den gemeentelijken vischwinkel,
Vischmarkt 18, tel. 1225. is VRIJDAG ver
krijgbaar: SCIIELVISCH a 10.12—f 0.26,
SCHOL a f 0.09—i 0.11—f 0.26, MAKREEL a
f 0.18f 0.20, GEH. KABELJAUW a f 0.20,
TARBOT a fO.OO per pond.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgein.
Leiden, 20 Mei 1925.
LIJST VAN INSTELLINGEN VAN
WELDADIGHEID.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
brengen ter algemeene kennis, dat door hen,
op li-Mei 1925, op de lijst van de in de Ge
meente gevestigde instellingen van welda
digheid is ingeschreven de Vereeniging voor
christelijke Jeugdhulp, uitgaande van de af-
(Iseling Leiden van den Ned. Vrouwenbond
t'rt verhooging van het Zedelijk Bewustzijn,
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 19 Mei 1925.
Wijdingsbij eenkomst in de Hoogl. Kerk.
Aan dien. avond van een dag van afmat
tende warmte (heeft de werkende en zwoe-
gende mensch behoefte aan verpoozing «n
fuekt deze op onderscheiden wijze.
Velen vonden haar gisteren in de Hoog-
landsche Kerk, waar onder leiding van dr.
J. Riemens en met medewerking van het
Keikkoor „Ex Animo" en de heeren Fr.
Kriek, ceilo, en Koole, organist, een wij-
dingsavond werd gehouden.
Er heerschte in de koele ruimte een op
wekkende temperatuur, die tot kalmte
stemde, en een sfeer van gedijde rust, melk
baar uit de stilte, die aan de opening voor
afging. De talrijke aanwezigen voelden als
bij intuïtie, dat óp een avond als deze de
wijdingsstemming niet gestoord mag wor
den.
Na een kort en teer gebed van den voor
ganger zong, onder de tonen van 'het orgel,
de' gemeente Gezang 147: 2, waarna „Ex
Animo", welks solisten Taats, Wiersma en
Verhulst wij dadelijk met waardeering ver
melden, haar welgekozen programma open
de met het wijdingsvolle „Zendingslied"
van F. Ford. Flomming.
Krachtig klonk de roepstem lol de Chris
tenen van de heidenen, „smeekend cm red
ding", alle hoeken van het groote gebouw,
met zijn uitnemende acustiek vullend; ge
volgd door Breidenstein's „Hem in 't harte
dragen"; een lied, dat zoo juist paste in het
kader van een avond als dc-ze.
Daarna vergastte de heer Fr. Kriek ons
op een mooi cello-nummer, nl. „Sarabanda"
van G. F. Handel, waarna het eerste ge
deelte van het wijdingsuur besloten werd
met twee nummers, door liet koor gezon
gen: het teedere ..Avond" en Ten Kale's
„Heet waar Gij zijt woont vrede", getoon
zet door den dirigent van hel koor, den
heer W. F. Kools.
Dat de zangers en zangeressen hun best
deden deze nummers, werk van hun direc
teur zelf, volkomen tot hun recht te doen
komen, bewijst den goeden geest, welke in
het koor, dat in den betrekkelijk korten lijd
van zijn 'bestaan zulke goede vorderingen
heeft gemaakt, heersebt.
Hierna droeg dr. Riemens op voortreffe
lijke wijze hel gedicht van Staring „Jezus'
Hemelvaart" voor. welk gedicht diepen in-,
druk op de talrijke aanwezigen maakte,
blijkende, uit de stille, waarmede het werd
aangehoord.
Toen werd de medewerking der Gemeen
te zelve nog eens gevraagd voor een ge
meenschappelijk lied (Gezang 148: 10),
waarna een cello-nummeT volgde, terwijl
het koor zijn met zorg samengesteld pro
gramma besioot met „Zegelied", „Christus
heeft overwonnen" van Bach en ,,'s Heeren
intocht" van Hiindel.
De zangnummers werden te meer ge
waardeerd, omdat zij vooraf werden voor
gelezen door dr. Riemens, waarbij hij den
nadruk liet vallen op datgene, waarop het
voojal aankwam.
Nadat de aanwezigen aan het einde
Psaun 46: 8 hadden, gezongen, werd deze
wijdmgssamenkomst, die binnen de juiste
perken van den tijd was gehouden, met het
£emeenschapi>elijk bidden yan het „ónze
Het Comité voor de Olympische Spelen in 1928 deelt ons mede,
dat het met groote dankbaarheid den buitengevvonen steun erkent van
de Pers ondervonden bij de inzameling der gelden voor 1928;
dat het zijn oprechten dank betuigt voor de boven verwachting
ontvangen bedragen, groote en kleine, van velen in den lande uit alle
kringen der bevolking;
dat het echter nog niet het bedrag bijeen heeft, waarop gerekend
moet worden om de Olympische Spelen in 1928 te kunnen houden;
dat het, gezien het spontaan tot stand brengen van een zoo groot
aantal plaatselijke commissies vertrouwt dat de eerstvolgende dagen
nog een aanzienlijk bedrag bijeengebracht zal worden;
dat het daarom tot het laatste oogenblik het besluit zal uitstellen
om de verantwoording voor het houden der spelen te aanvaarden.
Het bestuur voornoemd doet alsnog een beroep op een ieder, opdat
de som, die nog noodig is, bijeengebracht zal worden en spreekt de
verwachting uit dat bij een krachtige inspanning als in de afgeloopen
week werd vertoond, de Olympische Spelen voor Nederland behouden
zullen blijven.
Het kan nauwelijks noodig zijn hierbij onzerzijds nog een opwek
king te schrijven. Het geld voor de Olympiade 1928 móét er komerf, en
de tintelende geest van heerlijk enthousiasme, welke het grootste deel
van ons volk in beroering heeft gebracht na het afwijzende besluit der
Tweede Kamer, is er o. i. borg voor dat liet er ook stellig zal komen,
vermitsmen ons volk een weinig tijd geeft, omdat wij, Hollanders,
nu eenmaal de gewoonte hebben van eerst de kat eens uit den boom
te willen kijken. Doch juist daarvoor is-thans geen tijd. Over enkele
dagen moet de benoodigde 2 millioen aan giften en waarborgfonds,
waarvan momenteel ongeveer de helft is ontvangen, zijn bijeengebracht.
Er is dus haast. Heeds luidt de bel voor de laatste ronde! Komaan,
Hollanders, de tanden nu op elkaar; Je eindstreep is in zicht. De strijd
om het Olympisch millioen zal gewonnen worden. Voorwaarts!
le.
2e.
3e.
4e.
5e.
6c.
De gilten kunnen ons als volgt bereiken:
Afgegeven aan ons Bnrean tegen kwitantie;
Verzonden per Postwissel oi Chèque, ten name van de Directie van ons Blad;
Overgeschreven worden op Postgiro-Rekening No. 57055;
Ingezonden worden per aangeteekenden brie! aan de Directie van bet „L. D."|
Overgeschreven worden per Bankgiro op rekening van het „L. D.bij de Am-
sterdamsche Bank, Bij'kantoor Leiden, Rapenbnrg;
Toegezegd worden door ons bekende personen of instellingen, mits schriftelijk.
Men zende geen anonieme gitten, voor het geval, dat onverhoopt da giiten eens
gerestitneerd moeten worden. Men vermelde daarom altijd, behalve den Naam, ook
het Adres.
Na onze laatste verantwoording in ons blad van gisteren weid door ons nog
ontvangen van
Mej. C. H. 125.—; H. J. de IC. 11.—;' dr. J. de J. 12.50; J. J. de J. f5.—; N. J. B.
13 50; De G. 125J. H. f 10.Van O. f 100eenige Leidsche advocaten f85.J
J. W. fó.—
In totaal hebben wij nn ontvangen: f 1793.50.
DIRECTIE LEIDSCH DAGBLAD".
N. B. Het Olympisch Comité heelt de hnlp verkregen van een commissie van
vooraanstaande financiers, die niet alleen het inzamelen der gelden zal be-
heeren, doch ook controle zal nitoefenen op do wijze waarop de gelden znllen wor
den besteed.
Het sub-comité Leiden van het Nederl. Olympisch Comité verzoekt
aan particulieren, vereenigingen, sportorganisaties, kortom aan allen die
een offer willen brengen ten einde de Olympische Spelen in ig28 te
Amsterdam te doen plaats vinden, dit zoo spoedig mogelijk in - te
zenden aan de Directie van het „Leidsch Dagblad", die een inza
meling geopend heeft. De wijze van Inzenden vindt men in genoemd
Blad dagelijks vermeld. De Directie van het „Leidsch Dagblad'" staat
in verbinding met het Sub-Comité bovenbedoeld. Op deze wijze blijft de
inzameling in één hand, n.l. van het officieele comité.
Het Sub-Comité Leiden van het Nederlandsch Olympisch Comité:
Jhr. Mr. Dr. N'. C. DE GIJSELAAR,
Eere-Voorzitter.
Dr. C. J. A. VAN 1TERSOX. Voorz.
J. W. J.IDO Ezn., Secretaris.
J. W. HENNY, Penningmeester.
E. J. BRUINS.
A. E. W. DE JONG.
P. T. DE JONG.
J. F. X. SANDERS.
CH. VAN SPALL,
r. H. STEENHAUER.
M. A. A. STEYNS.
P. A WERNTNK.
Vader", waarbij dr. Riemens voorging, be
ëindigd.
Bij den uitgang werd een inzameling ge
houden voor de Zending.
Het is een mooie avond geweest vol slich-
ling en wijding, waardoor een Hemelvaart
en Pinksterstemming in de Gemeente is ge
wekt geworden.
tVij kunnen het ons levendig voorstellen,
dat dr. Riemens dit koor, als wij ons niet
bedriegen een schepping van hem, op het
hart draagt.
Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde
Op Woensdag 10 Juni a.s., des voormid
dags te elf uur, zal in het gebouw der Maat
schappij tot Nut vtm f't Algemeen, Sleep
schuur alhier, de jaarlijksche vergadering
van de Maatschappij der Nederlandsche Let
terkunde worden gehouden.
De Voorzitter, prof. dr. Ph. S. van Ronkel,
zal de vergadering met een toespraak openen.
Na verschillende verslagen, door de secre
taresse mej. dr. C. Serrurier en secretarissen
der vaste commissies uit (e brengen, zakprof.
Aug. Vormeylen een voordracht houden over:
„Het wezen van de romantiek". Voorgesteld
zal worden door dé Commissie voor Schoone
Letteren om een bedrag van f 1000 uit de
kas der Maatschappij al le slaan voor letter
kundige doeleinden en een nader voorstel ge
daan worden omtrent de wijze, waarop zij
bovengenoemd bedrag wensebt te besteden,
Indien de vergadering besluit het beschik,
baar t| stellen,
.verder Zal pek'gpd gemaakt gorden, welk
werk het bestuur der Maatschappij voor het
vereenigingsjaar 19241925 op advies van
de Comihissie voor Schoone Lettoren met den
jaarlijks uitgeloofden prijs van f 1000 be^
kroond heeft.
Eindelijk zullen behandeld worden voor
stellen van de Maandelijksche vergadering,
om uit de renten van het vaste Fonds be -
schikbaar te'stellen:
a. een bedrag van f 100 voor de door de
Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lec
tuur en den heer dr. J. F. M. Sterck uit te
geven „Werken van Vondel".
b. een bedrag van f 100 als bijdrage voor
de uitgave van een bundel door den Hon-"
gaarschen dichter dr. K. Szalay uil het Ne
derlandsch in het Hongaarsch vertaalde ge
dichten.
Ten slotte heeft de verkiezing plaats van
een secretaris, een penningmeester en een
bibliothecaris. Met de aftredenden, mej. dr.
C. Serrurier, dr. Heinsius en dr. R. van der
Meulen, werden ter benoeming voorgedragen,
de heeren F. Hopman, prof. dr. N. J. Krom,
en W. J. J. C. Bijleveld, alsmede van twee
bestuursleden en van drie leden der Commis
sie voor Schoone Letteren.
Aan den vooravond van den dag der ver
gadering houdt de Commissie van Geschied
en Oudheidkunde een voor alle leden der
Maatschappij toegankelijke vergadering hou
den, waar dr. A. A. Beekman, uit 's Graven-
hage, zal spreken over Biesbosch en Groote
Waard „uit historisch-aardrijkskundig oog
punt", en prof. mr. E. Meijers, uit Leiden,
hetzelfde onderwerp zal behandelen „uit eco
nomisch oogpunt."
De Woningbouw ver. „De Eendracht" 1924.
Wij ontvangen in brochurevorm het jaar
verslag van bovengenoemde Vereeniging,
uitgebracht door den secretaris, den beer P.
J. Bomli, waarin niet alleen een volledig
overzicht wordt gegeven van ds veel om
vattende werkzaamheden van de Vereeni
ging, maar ook in aangenamen vorm een
en ander wordt medegedeeld over den wo
ningbouw, krachtens de Woningwet, een
der beste sociale wellen genoemd, waar
van heel veel in het belang der volkshuis
vesting is gedaan en niet het minst door
deze Vereeniging', al wordt gekla'agd, dat zij
nu vrijwel geheel buiten werking wordt ge
steld.
Nog' heeft Leiden honderden en honder
den krotwoningen, menschenpakhuizen,
welke een schande voor de gemeente zijn;
haarden voor tuberculose en andere ziek
ten.
Het verslag herinnert slechts aan het
kranige stuk werk, door de Gezondheids
commissie geleverd, het onderzoek en de
(beschrijving der bezochte krotten, welke
oen openbare aanklacht is legen onze hui
dige samenleving.
Een massa van deze krotten zijn voor de
bewoning afgekeurd, doch blijven des
ondanks bewoond, omdat er voor die men-
echen geen woning is.
En de Regeering zet den woningbouw
slop.
Zal ons gemeentebestuur zijn laak be
grijpen en de door de Regeering wegge
worpen vaan van „Verbetering der Volks
huisvesting opnemen en den strijd tegen
de krotten voortzetten met alle beschikbare
middelen? aldus vraagt da verslaggever.
Veranderingen van bet eekenis hadden in
het bestuuT niet iplalals.
Het aantal leden klom in 1921 van 603
lot 795.
Aan de hand van de leden-cijfers komt
men tot de conclusie, dat er den eersten tijd
nog geen sprake van zijn kan, dat de nieuw
bouw zal kunnen worden stop gezet. Als
alle in aanbouw zijnde woningen zullen
zijn opgeleverd, zijn er voor de 795 leden
571 woningen en komen er dus nog 224
te kort.
De Vereeniging Weef aangesloten bij de
Federatie van Woningbouwverenigingen.
Veel actie is van de Federatie in het afge
loopen jaar niet uibgegaan, wat voor een
groot deel zijn oorzaak vindt in de omstan
digheid, dat de Leidsche Bouwverenigin
gen de noodzakelijkheid van gezamenlijke
actie voor de gemeenschappelijke belangen
niet inzien.
Tot landelijke aaneensluiting is de Ver
eeniging nog steeds niet kunnen komen.
De vraag „Nationale Woningraad" of
„Bond van Woningbouwverenigingen" is
in het bestuur nog steeds niet tot oplossing
kunnen komen.
De samenwerking met het Gemeente
bestuur was in het afgeloopen jaar uitste
kend te noemen, eveneens met den Direc
teur van GemeenteweTken en de ambtena
ren van Bouw- en Woningtoezicht.
Eveneens ondervond het bestuur, wat het
■Badhuis betreft, alle medewerking van dr.
Horst, den volijverigen Directeur van den
Geneeskundigen Dienst, die steeds bereid
was, het met alle middelen Ier zijde le
staan.
Ook van den Directeur van de Licht
fabrieken en den Inspecteur den heer Bosse
ontving het bestuur de meest mogelijke
medewerking.
De samenwerking met de architecten was
het geheele jaar van uitstekenden aard en
door het opnemen van het dagelijksch be-
etuur in de directie der bouwwerken, bleef
het bestuur yan alle zaken volkomen op do
hoogte. Daarnaast wordt alle lof gegeven
aan den eerste-opzieliter P. YerslnUen, die
BINNENLAND.
De heer B. J. Gerritson heeft ontslag
genomen als lid dér Tweede Kamer.
Memorie van Antwoord (Tweede Kamer)
inzake overeenkomsten met de Spoorweg.
Maatschappijen.
De Bioscoopwet zal door de Tweede
Kamer nog védr het reces behandeld wor
den.
Het wetsvoorstel—mej. Westerman betref
fende het onderwijs ln een moderne taal la
de lagere school la door de Tweede Kamer
aangenomen.
Nachtarbeid in broodbakkerijen.
BUITENLAND. - o.
De bijeenkomst van den Gezanténraad la
opnieuw uitgesteld.
Debat ln den Rijksdag over Stresemann'a
politiek.
De opening der arbeidersconferentie te
Genève.
is gebleken de juisle man op de juiste plaats
tc zijn.
Met betrekking lot het Badhuis in Set
Kooipark wordt een slaatje medegedeeld.
De heer Bomli zegt daarvan
Vergeleken bij de cijfers van het vorige
jaar, -kunnen wij 'n vooruitgang boeken van
4015 doucliebaden over 192-1 tegen een
(vooruitgang van 8824 over 1923. Natuurlijk
-lieelt niemand verwacht, dat we in 1921
even hard zouden zijn vooruit gegaan als
•1923. Toen moest door betere bediening de
schade, met het vorige personeel geleden,
worden ingehaald, wat ook schitterend i»
gelukt. .We mogen evenwel met een voor
uitgang van 4015 douches tevreden zijn.
Te meer, omdat deze vooruitgang voor
het grootste deel komt van de volwassen
bezoekers, Voeg" daarbij de in-gebruik-
neming van de zweminriohtin-g „De Zijl
welke natuurlijk ons badhuis alleen nadeel
kan hebben opgeleverd, dan blijkt hieruit
zeker, dal het geregeld baden langzamer
hand, doch geregeld toeneemt.
Het onderhoud der woningen heeft in Jief
afgeloopen jaar plaats gehad op denzelfden
voet ails vorige jaren. Allo timmer- en me{-
eelwerk werd gewoon in loondienst uitge
voerd en de materialen werden door de Ver
eeniging geleverd.
Uit de daarover gegeven pijlers zou weer
voor de zooveolsle maal te distilleeren zijn,
dat plan 2, omvattende de blokken 'A, B, C
en D, het slechts gebouwd zijn en het meest
aan onderhoud kosten. Dat dus de door de
Vereeniging gevoerde aclie tegen den aan
nemer Van Houwelingen, len spijt van de
beweringen van den heer Do Lange in den
Raad indertijd, volkomen juist is geweest.
En wij leven3, aldus verder het verslag,
volkomen overtuigd zijn dal, als volgend
jaar de cijfers kunnen worden gegeven, ook
van de blokken, I, G en II, blijken zal, dat,
dank zij het uitstekende toezicht van de
laatste jaren, ook deze zeer zeker onder het
gemiddelde van hel oogenblik zullen blij
ven.
Den heer P. de Wolf met zijn slaf com
missieleden wordt hulde gebracht voor de
zorg en de accuratesse, waarmede zij het
woningtoezicht hebben gevoerd.
Na de bewoonde en nog igi aanbouw
zijnde bouwblokken ieder afzonderlijk de
revue te hebben laten passseeren, behan
delt het verslag nog eenige délailpunten
zooads o. m. de kweslie winkelhuizen,
waaruit blijkt, dal men het daarover niet
altijd in de vereenigmgsvcrgadcring oens
was.-
Er werden in hel afgeloopen jaar gehou
den twee ledenvergaderingen en wel de
jaarvergadering op 13 April en een alge
meene vergadering op 27 Juni, welke noodig
was tot het nemen van een besluit om de
Gemcentohypotheek op de woningen van
plan 4 om-te zetten in een 1ste Hypotheek
Verzekeringsmaatschappij R. V. S. en een
2de Hypotheek Gemeenle Leiden.
Verder werden gehouden 21 bestuursver
gaderingen, 6 vergaderingen van de bcwo-
ningscommissie, 8 ergaderingen -van de
Badliuiscommissie, 5 vergaderingen van de
Commissie voor Maatschappelijk werk en
een 20-lal bijeenkomsten van het dag. be
stuur, conferenlies met diverse personen,
enz., enz.
De bestuursvergaderingen werden, op
hcoge uitzondering na. door alle bestuurs
leden bezocht, terwijl de commissarissen op
de meesle vergaderingen allen tegenwoordig
waren. Vermeld wordt, aal alle vergaderin
gen zich kenmerkten door een aangenamen
geest en de veriioudingen uitstekend waren
te noemen.