Humor1 usi hei buitenland:
DE FONDSENMARKT.
a
Dokter, bijziende, ?erwart a'n stethoscoop wet de radio»
telefoon.
(Jodre)
f'Hotel kenDis: - Tuseoben om gezegd: m'n man ia eigenlijk
lid van den raad ran Lnljegaai, maai we reizen Incognito,
liet u, v (HujnorUJl
Bus cun-Juctear; Noa, Tooruit mene«r, moei
n ?r tn ol er aU?
imige ziel: Goeie hemel, k-k-knn RJ Je d d-d®t
ook niet herinnerep> JFassiog Show)
- Huisvrouw tot halfblinden bedelaar
Waar is dat doofstomme jongetje, dat
u vroeger altijd geleidde
BedelaarDie is voor zijn eigen be
gonnen, juffrouw. (Meg£. Bl^_
visten te bereiken, wordt nog vergroot,
wanneer wij zien op welk een intensieve
manier bet schepenmateriaai wordt geëx
ploiteerd en op welk een verstandige wijze
getracht is elkaar niet in de wielen te rij
den en onderlinge concurrentie tussclien
Nederlandsche reederijen te vermijden.
Wij willen trachten ter toelichting van
het bovenstaande een beknopt overzicht
te geven van de voornaamste Nederland-
schc Liin-reederijen en de lijnen, die door
hen worden bevaren.
De Sceomvaart-Maatschappij „Neder
land", gevestigd te Amsterdam, onder
houdt:
a-, frequente en geregelde diensten met
mail cn vrachtschepen van Amsterdam cn
andere Europcesche havens naar do Straits
Settlements cn Nederlandsch-Tndië vice
versa
b. een geregelden dienst tusschen Brilscli-
Indic en Ncdcrlandsch-ïndic, genaamd
„Java-Bengalcn Lijn" (in samenwerking
met de „Rotterdamsche Lloyd")
c. een gercgelden dienst tusschen New-
York cn Nedcrlandsch-Indië, genaamd
Java-New York Lijn»' (in samenwerking
met do „Rotterdamsche Lloyd", de „ÏIol-
land-Amcrika Lijn" en een Engclschc ree-
derij);
d. een gcregeldcn dienst tusschen San
Francisco en Ncdcriandsch-Indië, genaamd
„Java-Pacific Lijn" (in samenwerking met
de „Rolt. Lloyd" cn de „Java-China-Japan
lijn")
e. een gercgelden dienst tusschen Val
paraiso en Ncdcrlansch-Indië, genaamd
„Java-Zuiil-Amerika Lijn" (in samenwer
king met den Rolterd. Lloyd, de „Konink
lijke Paketvaart Maatschappij,, en de
„Java-China-Japan Lijn").
Door de voor de scheepvaart zeer on
gunstige omstandigheden der laatate jaren
hebben in de .Java-Pacific Lijn" en ,,Java-
Zuid-Amerika Lijn" momenteel geen af
vaarten plaats.
De Rotterdamsche Lloyd. gevestigd te
Rotterdam, onderhoudt:
a. frequente en geregelde diensten met
Mail- en vracht-schepen van Rotterdam cn
andere Europeesche havens naar de Straits
nSettlemcnts cn Nederlandsch-Indic, vice
Versa
b. exploiteert mede de diensten, hier
boven vermeld sub b, c, d en e voor de
Stoomvaart Mij. „Nederland".
De „Koninklijke Paketvaart Maatschap
pij", gevestigd te Amsterdam, exploiteert
'een dicht net van stoomvaartlijnen in on
zen Oost-Indischen Archipel, op de hoofd
plaatsen aansluitend aan de booten der
Stoomvaart Maatschappijen „Nederland"
en „Rotterdamsche Lloyd". Vooral in de
Buitenbezittingen zijn de Paketvaart-sche*
pen onmisbaar geworden en vormen zij voor
de daar gevestigde Europeanen de eenige
verbindingsschakel met de Westersche cul-
Jtuur.
De K. P. M. exploiteert voorts mede den
hierboven vermelden dienst sub e tijde
lijk opgeheven der Stoomvaart Mij.
„Nederland", en onderhoudt een gercgel
den dienst van Java op Australië v. v.
De „Java-China-Japan Lijn", gevestigd
te Amsterdam, onderhoudt, zooals haar
maam reeds aanduidt, diensten tusschen on
ze Oost-Indische koloniën en China en Ja
pan, terwijl zij voorts deelneemt aan de
tijdelijk opgeheven diensten sub d en e der
.Stoomvaart-Mij. „Nederland".
De „Holland-Araerika Lijn", gevestigd te
Rotterdam, is de Nederlandsche lijn voor
goederen en passagiers naar cn van Noord-
Amerika. Zij onderhoudt verder met een
tweetal andere Nederlandsche reederijen een
dienst op Zuid-Amerika en is deelhebber in
den dienst sub c der Stoomvaart-Mij. Ne
derland", terwijl zij met een Engelsche Lijn
samenvaart in een dienst op de Westkust
.van Noord-Amerika.
De „Koninklijke Hollandsche Lloyd", ge-
vestigd te Amsterdam, exploiteert een
maildienst op Zuid-Amerika en onderhoudt,
in samenwerking mot twee andere Neder
landsche reederijen een vrachldienst op
Zuid-Amerika.
De „Koninklijke Nederlandsche Stoom
boot-Maatschappij", gevestigd te Amster
dam, heeft een groot aantal lijnen op vrij
wel alle landen van het Europeesch conti
nent en Kiein-Azië; zij is de Nederlandsche
Lijn voor de Kustvaart op Europeesche
landen en het Nabije Oosten. Voorts onder
houdt zij een dienst op de Westkust van
Zuid-Amerika.
De „Koninklijke West-Indische Mail
dienst", gevestigd te Amsterdam, is do
reederij, die door een geregelden dienst met
passagiersschepen het moederland verbindt
met haar West-Indische koloniën.
De Stoomvaart-Maatschappij „Zeeland",
gevestigd te Vlissingen, is de welbekende
lijn, die ons land door een geregelden dienst
verbindt met de Engelscke Zuidkust, ter
wijl de
„Ilollandscha Stoomboot-Maatschappij",
gevestigd te Amsterdam, versehillende lij
nen onderhoudt op verschillende havens in
Engeland, Schotland en Ierland.
Wij eindigen onze opsomming, waarin
alleen de voornaamste Nederlandsche Lijn-
reederijen onder aanduiding van hun ar
beidsveld werden vermeld behalve de
hierboven genoemde lelt ons land nog 32
andere scheepvaartondernemingen van min
der groole bcteekenis, doch waaronder bc-
hooren wereldbekende sleepdiensten met
het noemen van de
„Vereenigdo Nederlandsche Scheepvaart-
Maatschappij", gevestigd te 's-Gravcnhage.
Dit lichaam werd in 1920 in het leven go-
roepen door een combinatie van Amsler-
damschc en Rotterdamsche reederijen, met
het doel een aantal groote lijnen te expïoi-
leeren, welke tot dien tijd nog niet door
Hollandsche Maatschappijen werden beva
ren. Deze financieel zeer krachtige com
binatie exploiteert momenteel:
a. de „Holland-Oosl-Azië Lijn" (Directie
gvesligd te Amsterdam en Rotterdam),
een dienst van Europa naar de Philippij-
nen, Qhina, Japan en Aziatisch Rusland,
V v.;
b. de „Holland-Afrika Lijn" (Directie te
Amsterdam), met diensten op Oost-Afrika,
Zuid-Afrika cnWest-Afrika, de laatste
beide gebiedsdeelcn samen ract één resp.
twee andere Nederlandsche reederijen;
c. de „Holland-Auslraliö Lijn" (Directie
le Rotterdam), een dienst van Europa op
Australië v. v.-,
d. de „Holland-Brilsch-Lndië Lijn" (Di
rectie (e Rotterdam), met diensten op de
verschillende havens in Britsch-Indiö.
Do „Vereenigde Nederlandsche Scheep
vaart-Maatschappij" demonstreert ten dui
delijkste den Hollandschen ondernemings
geest, den geest van samenwerking en ver
standig overleg tusschen de leidende per-
tonen in de Nederlandsche scheepvaart-
wereld.
De lezer moge uit deze korte uiteenzet
ting de conclusie trekken, dat zijn kleine
land groot is in hét wereldscheepvaartver-
keer, dat de Hollandsche vlag en met
recht Lrotsch wappert oveT alle zeeën
en dat de Nederlandsche Scheepvaart voor
een niet gering deel bijdraagt tot de wel
vaart van ons vaderland.
De Nederlandsche atatisüek is wederom
een detailpunt rijker geworden ln de syste
matische behandeling van de fondsenmarkt,
voornamelijk wat aangaat het gemiddelde
koersverloop van diverse aandeelen-soorlen.
Het Centraal Bureau voor Statistiek in Den
Haag is reeds eenigen lijd geleden begonnen
met de samenstelling van z.g. index-cijfers
voor de fondsenmarkt, doch aangezien de
gepubliceerde cijfers steeds eenige maanden
ten achter waren, kon belangrijke practische
beleekeni9 aan deze publicatie niet worden
toegekend. Anders Is het thans, nu reeds di
rect bij elke nieuwe maand-periode, de in
dexcijfers van de afgeloopen maand worden
vermeld. Thans kunnen de gegeven clifer*
derhalve dienen als een leiddraad bij de
beoordeeling van do fondsenmarkt, al moe
ien wij hierbij onmiddellijk opmerken, dat
de cijfers zonder meer natuurlijk heel wei
nig zeggen, nog minder verklaren. Men ziet
de ups en de downs en daarnaast zal men
naar verklarende faeloren moeien zoeken.
De indexcijfers voor de afgeloopen maan
den van het loopende jaar zijn als volgt:
1925
Jan. Febr. Mrt. April
Totale indexcijfers 79 81 82 80
Nederl. fondsen 72 73 74 72
Industr. waarden 73 74 76 74
Scheepv.aand72 71 G7 64
Bank-aand72 74 74 72
Indische fondsen 98 100 102 103
Hiertegenover plaatsen wij de indexcijfers
van het tweede halve jaar van 1924.
Totale Juli Aug. Sepl. Oct. Nov. Dec.
indexcijfers 68 75 78 80 79 78
Ned. fondsen Gt G9 73 75 74 71
Induslr. w. 63 70 75 78 76 72
Sch.v. aand. 58 65 72 74 70 68
Bank-aand. 70 71 72 72 70 68
Ind. fondsen 82 89 94 94 94 95
Wat bij deze cijiers aanstonds opvalt is
de geleidelijke verbetering in den algemee-
nen koerssland. Voornamelijk in de laatste
maanden van het oude jaar. De hoogcre
koersen geven blijk van vertrouwen in de
resultaten der ondernemingen gedurende
1924 behaald. De inmiddels lot dusverre
verschenen jaarverslagen hebben dit ver
trouwen niet beschaamd. Vergelijkt men nu
de cijfers van 1924 met die van 1925 dan
valt het op, dat er betrekkelijk weinig voor-
uilgang ie bespeuren ia. Zelfs valt hier en
daar een reactie op le merken. De cijfers
van 1925 ademen een geest van reserve, van
onzekerheid en van weifeling. Aan de hand
der indexcijfers van 1925 is de conclusie
zonder meer gewelligd. dai de algemecne
opvatting ter beurzo deze is, dat 1925 in
resultaten zoo ongeveer gelijk zal slaan met
het afgeloopen jaar. Slechts voor een enkele
rubriek moet hierop een uitzondering wor
den gemaakt, en wel daar waar de pro-
duclieprijzen zich inlusschen aanmerkelijk
ten gunste hebben gewijzigd. Dit is hel ge
val bij de Indische fondsen. Een bevestiging
van deze conclusie vindt men voorts in de
dagelijksche omzeilen ter beurze en in den
omvang van den handel. Zoowel het een
als het ander is van geringe fceteekenis. De
dagelijksche beursberichten van de dagblad
pers spreken bij voortduring van .kalmen
handel en van kalme affaires" cn geen won
der waar men de bedrijfsresultaten van het
loopende jaar niet bijster hoog aanslaat.
Inlusschen vergele men niet, dat index
cijfers, vooral van een fondsenmarkt, slecijs
een algemeen beeld vermogen le geven. Hier
wordt eigenlijk o.i. le veel gegeneraliseerd,
waar individualisatie behoort te geschieden.
De direct belanghebbende heeft betrekkelijk
weinig aan deze cijfers. Zij vermogen hem
inzicht te geven in de algemecne conjunc
tuur, qua bcoordeelingsmiddel voor bepaalde
fondsen hebben zij weinig waarde.
De beleggingsmarkt heelt in den kuisten
tijd iels van zijn levendigheid moeien in
boeten, in zekeren zin als een reaclie op de
al te willige stemming voor beleggings
waarden m liet eerste kwartaal 1925. Op
merkelijk is dit zeker, nu de verwachting
voor de hand lag, dat de vrijkomende be
dragen uithoofde van dividend- en tanlie-
me-Jbelalingen in beleggingswaarden zou
den worden omgezet. Dat zulks niejl het ge
val is, althans voor een belangrijk deel, is
toe te schrijven aan de inmiddels verander
de situatie op de geldmarkt. Toen deze oen
zeer lagen renlesland aanwees voor gelden
op korten termijn, was het natuurlijk, dat
liquide middelen van dezen naar de kapi
taalmarkt werden overgebracht. Weliswaar
is met een dergelijke belegging van sommen
die liquide moeten blijven altijd een niet
onaanzienlijk risico gemoeid, doch de hoo-
gere rente woog hiertegen ruimschoots op.
Thans toont de geldmarkt op korten termijn
wederom een behoorlijk rente-niveau, ca
vanzelf Jceerfe men weder terug lot hel
iyudg middel. Bovendien spelen ook de rui
mere disconto-faciliteiten der Ned. Bank
een belangrijke rol en deze hebben er mede
loe bijgedragen dat men voor tijdelijke be
legging van kasgelden zioh niet meer lot de
kapitaalmarkt wendde.
Dat de hoogcre koersen van de beleg
gingsmarkt voornamelijk verklaard moeien
worden uit de tijdelijke beleggingen van
den handel wordt o. m. wel hierdoor gode-
monslreerd, dal hel beleggend publiek niet
veel, zelfs in sommige gevallen zeer weinig
moest hebben van de in den laalsten tijd
gelanceerde emissies. In het geheel werd in
de maand April .voor een bedrag van 9
miillioen gulden opgenomen legen ruim 30
miiiioen in de maand Maart daaraan voor
afgaande. Deze 9 miiiioen bestonden voor
c.a. Iwee-derde uit aandeelen en één-derde
uit obligaties ten laste van provincies cn
gemeenten. In aanmerking genomen de mis
lukking van diverse conversie-leeningen en
do geringe loewijzing bij diverse aandeelen-
emissics. is hier een aanwijzing le meer dat
het publiek meer voor goede aandecleh dan
voor de beleggingsmarkt gevoelt
Trouwens, ook dit verschijnsel is gemak
kelijk te verklaren uit de dalende kapitaals-
rente, waartegenover slaat de gunstige divi
dend-perspectieven, die verschillende in
dustrieën openen. Voegt men hierbij, dat er
verschillende jaarverslagen gepubliceerd
zijn, die wijzen op een berelel in tal van
bedrijven, dan is liet voorwaar geen won
der, dat de kapitaal- en derhalve ook dc be
leggingsmarkt wal in de verdrukking komt.
Hieronder geven wij liet gemiddelde ren
dement van een aantal fondsen op den eer-
sien van elke maand, t. w. van Maart,
April en Mei.
Gemiddeld rendement op:
2 Mrt. 1 Apr. 1 Mei
2'/j N. W. S, 4,25 4.38 4,3S ?i
4 leen. Nederl. 5,08 5.07 5,01
3 fl. leen. N.-Indië 5,93 5,92 5,95
2 leen. Ned.-Indië 5,74 5,77 5,75
4 leen. Amsterdam 5,08 5,00 5,02
8 pandbr. 57» 5,48 5,45 5.44
15 ind. obl. 6,05 6,08 6,03
De jongste week bracht wederom een
aantal couversieleeningcn, De prov. Utrecht
en de gemeente Amersfoort kwamen met
een bedrag van resp. 2.7 en 2.3 miiiioen
gulden. De 3 pCt. conversie-leening der
gemeente Rotterdam schijnt intusschcn ccn
beter onthaal te hebben gevonden. Althans
op de vrije Inschrijvingen kon slechts ecu
gering percentage worden toegewezen.
Daarnaast vallen ook enkele belangrijko
nandcclea-emissies te meinoreeren o.a. van
de Rotterdamsche Droogdok Mij. die met
144 miiiioen aandeelen cn met 2 miiiioen
6 pCt. obligaties aan de markt kaam.
Hoewel de markt ook deze week kalm ia
geweest, was nochtans de algemeene stem
ming gedecideerd Taster, zonder dat hier
voor een bepaalde reden is aan te wijzen.
.Wellicht dat de houding van New-York
eenigen invloed heeft uitgeoefend, moge
lijk is liet ook, dat er ccn algemeene psy
chologische factor in het spel is. De gun
stige situatie bleek wel uit het koersverloop
van Amsterdam Rubber, welke ondanks het
teleurétellende dividend van 13 pCt. zich
goed wisten te handhaven. Hiertoe droeg
bij ongetwijfeld de gunstige jaarcijfers.
Hierbij komt voorts het vaste prijsverloop
van de rukbermarkt tc Londen. Naast Rub
bers waren het ook Tabakken waarin groo
te omzetten plaats hadden. Deli Batavia est
Oude Deli kwamen op een hooger koers-
peil. Het bericht van stormschade in den
tabaksaanplant op Sumatra bad wcinigt
effect. En toch bevatte de „Sumatra Poat"-
hieromtrent een belangrijke mededeeling.
VolgenB dit blad zou de storm die onlangs
op Sumatra heeft huisgehouden 600.000 ta-
baksboomen op Namoe Draste (Deli Mij.j*
hebben afgeknapt. Voorts moeten er van
dezelfde maatschappij een negental droog
schuren, waarbij verschillende met tabak,
zijn verwoest. Blijkbaar betreft het hiqg
een enkele onderneming en zijn ander*
maatschappijen er beter afgekomen.
Een eigenaardig verloop toonden Juf
gons, dewelke in stede van een daling tg
vertoonen ais gevolg van het passeoreü
van het dividend, zich zelfs vrij goed kon
den handhaven. Wel een bewijs dat men'
de toekomst cn de huidige positie van het
concern ais betrouwbaar aanmerkt.
De liooge suikerprijzen hadden een vas
te re stemming voor do vooraanstaande aula
kerwaarden ten gevolge. Oliewaarden wet»
den aanvankelijk aangeboden op geruohteS
van een Russische troepenconcentratio aaiS
de Rocmeensehe grens. Naderhand volgdd
eenig herstel. Intusschen heblJen in Ame
rika wederom eenige prijsverlaging plaats
gevonden dewelke het aldaar heerschendCi
optimisme min of meer hebben geschokt),;
ondanks do bewering van deskundige zijdb,
dat men voor een over-productie niet be
hoeft te vreezen. Inmiddels is men ook ia
Roemenië tot prijsverlaging overgegaan.
De jongste week bracht ons het verslag
der Compania Mercantile Argentina ovej
do periode 1 Jan.31 Oct. 192-1. Het be-
drijfsoverschot bedroeg rond 144 miiiioen,
waarvan evenwel 1 miiiioen blijkbaar moeï
worden aangewend tot het vormen van een
reserve op do graanvoorraden. Het kwart'
miiiioen dat overblijft is gebruikt om hel
verliessaldo tot 8.4 miiiioen lerug te bron-
gen. .Voorwaar oen riskant cn uiterst spe
culatief bedrijf. Geen wonder dan ook, dat
er geen mogelijkheid is om nieuw kapitaal
te vinden om deze onderneming wedor op
dreef te helpen. Het is een bodemlooze
put.
1 Mei 8 Mei.
Londen 12 0744 12.07'4
Berlijn 59.30 39.30
Parijs 13.0849 12.92J4'
Brussel 12.68 12.631,4
New-Yrork cable 2 49j£ 2.49
De valutamarkt onderscheidde zich dooi
een willige stemming voor Ponden en Noor»
sche en Deensche Kronen. Ook Peseta'1
waren deze week vast gestemd. Een en an
der is een gevolg van de zich ontwikkelen
de speculatie in deze valuta-soorten waar
door een breedere markt en derhalve groo-
tere fluctuaties in het leven worden go-
roepen. Ook de handel in francs begint we
der op te leven. De speculatie roert zich'
nogal flink en tengevolge van hernieuwde
operaties van de zijdo der baisse, moesten'
francs zicb een tamelijk ernstig koersver-
Ucs getroosten.
Do geldmarkt was in den aanvang vrij
vaat cn noteerde zelfs voor prolongatie 344
pCt. Het einde der weck gaf een noteering
van c.a. 2?4 pCt. tc zien.
1 Mei 8 Mei
8 pCt. Nederland 1922
5 pCt. Nederland 1919.
47» pCt. Nederland 1916
6 pCt. Nederl.-Indié 1919
Arasterdamsche Bank
Koloniale Bank
Ned. Handet-Mij.
Jurgens gew. aand.
Philips Gloeilampen
Redjang Lebong
Compania Mere. Argcnllnfe
Geconsolideerde Petroleum
Koninkl. Petroleum
Amsterdam Rubber
Holland-Amerika-Lijn
Nederl. Scbeepvaarl-Unl»
Mij. „Nederlaod"
Handelsver. Amsterdam
Javasche Cultuur-Mij.
Cuiluur-MlJ. Vorstenlanden
Arendsburg Tabak Mij.
Deii-Mij.
Senembah Tabaks-Mij.
opekg 4 pOl
Ion Pacific aand,
Uchieon Tpp
104 >4
99'4
96
101
14144
18944
12544
9144
370f4
239
11
147»»'
365J4
31244
61J4
137
160
49044
856
165
42444
87744
89944
188*4
10444
9944
9644
10144
144
1904J
12744
9744
885
287
1344
152
372
222
64
141
160)4
497
862
167
42944
393
409
sx dér,
