MEMeulr
Lg STE&-
.1 ms&n
H.
TWEEDE KAMER.
GEMENGD NIEUWS.
RECHTZAKEN.
RADIO-PROGRAM
Utiecht gestudeerd te hebben, in 's lands
dienst treden?
In sommige gemeenteraden vindt men be-
aoldigdo bestuurders van vakverenigingen,
en dit wordt afgekeurd. Maar nog veel
meer afkeuring verdient 't wanneer een vak-
vereeniging, als waarmede we hier te doen
hebben, beproeft een overwegenden invloed
te krijgen op het hooger onderwijs. ITet is
xuiver materialisme, gehuld in idealistisene
vormen en dit is de fout vaa de geheele
onderneming. Het verwonde: t hem, dat tnan-
r.eu van naam dit niet hebben ingezien en
hun medewerking hebben toegezegd. Moge
da minister een juister kijk op de zaak
hebben.
He heer OSSENDORP wijst er op, dat
noch Oorlog noch Marine voldoende bezui
nig :ng b\j do opstelling hunner begroeting
hebben aangebracht, doch dat de bezuiniging
op de Staatsbegrooting voora! bij het De
partement van Onderwijs is gevonden. Dat
is op aandrang van den Minister van Finan
ciën geschied, doch de Minister van On
derwijs zal ongetwijfeld met tegenzin aan
dien aandrang hebben gevolg gegeven. Er is
niet minder dan 20'/» millioen, d. i. 121/:
pet., bezuinigd, en vooral het lager onder
wijs is daarvan het slachtoffer geworden.
Daarop is 16.4 pet bezuinigd, terwijl op
de geheele Staatsbegrooting 11'/j pet. is
bezuinigd. Vermoedelijk ia de Minister van
Financiën daarmede nog niet tevreden. Spr.
komt op tegen de wijze-, waarop met ons
onderwijs wordt omgesprongen.
Men heeft beenoeid op de salarissen en
het aantal leerlingen per klasso nitgebraid.
De Minister van Financiën heeft ontkend,
dat daarmede do onderwijzers in slechter
conditie worden gebracht dan andere staats
ambtenaren, maar spr. betoogt het tegen
deel, er nadruk op leggende, dat de Sfi
ne t. pensioenaftrek feitelijk voor de belang
hebbenden Wiiet anders is dan een salaris-
vei inging.
Spr. zet dan met enkele voorbeelden alt
een, dat de salarisverlaging voor da onder
wijzers inderdaad zoo ver gaat, dat er niet
van te ieven valt en feitelijk het salaris
te laag is, wanneer men rekening houdt
met de daling vair de koopwaarde van het
geld.
Spr. komt ook op tegoa het schrappen
van toelagen voor akten, voor handwerken
enz.
Spr. zet uiteeD, dat slechte bezoldiging
Siectto onderwijzers geeft. Dat is 26 jaar
geledon in do Tweede Kamer gezegd door
De Savornin Lobman en dit wordt bevestigd
door de uitlatingen der inspecteurs, die in
het jongste schoolverslag verklaren, dat do
salarisverhooging gunstig beeft gewerkt op
het onderwjjs.
Wat de toeneming van hot aantal leerlin
gen per klasse betreft, de Minister beeft
de desbetreffende opmerkingen in het Voorl.
Verslag onbeantwoord gelaten. Zou nij het
dan eens zijn met de bewering, dat die
vermeerdering zoo erg niet zou zijn? Daar
komt spr. tegen op. Kleine klassen zijn
bevorderlijk voor de kwaliteit van net on
derwijs. Do wet van 1925 is ten deze
slecntcr dan die van 1873."
Do MINISTER interrumpeert, dat de wet
van 1924 een lijdelijke wet is.
Do neer OSSENDORP galooft, dat, als
do Minister het voor het zeggen had, de
toestand van vóór 1925 in 19..O zal worden
hersteld, doch dan zie men niet over het
hoofd, dat godcrendo vjjf jaren duizenden
kinderen schade hebben geleden.
Het gemiddelde aantal leerlingen per
klasse is thans 44, in 1S78 was dit 41. Dat
moest toch mogelijk zijn!
Spr. heeft hier maar enkele punten aan
geroerd, doch er is meer, dat veroorzaakt,
dat de resnltaten van het lager onderwijs
niet schitterend zijn.
Sp. teekent wijders protest aan tegen een
verklaring van den heer De Muralt over
den invloed van de „roodo onderwijzers" op
de leerlingen dm- lagero school en bespreekt
in dit verband de nentrallteit op de lagere
school, op welker streng© doorvoering hij
aandringt, o.a. bij het zingen van vader-
iar.dsche liederen.
In de eerste p.aats behandelt hij nu het
herstel van het Fransch op de lagere school
en keurt het af, dat de Minister zijn oordeel
daarover voor zich houdt, omdat hij nog
een advies afwacht. ZjjDerzgds wil spr.
waarschuwen tegen den druk door het mid-
delbaai "onderwijs op het lager- onderwijs
uitgeoefend. Do lagere school moet daarvan
ros bljjven en in overeenstemming o.a. met
meeningen van hot rijkstoeeicht uit vroeger
en later jaren waarschuwt hij tegen weder
invoering van het Fransch op de lagere
school, alleen door enkele ouders gowensclit,
dio meenen, dat het Fraasch tot dan goeden
tooD behoort.
Ten slotte klaagt spr., dat er zoo bitter
weinig is overgebleven van het mooie, dat
do wet van 192J rijk was. Spr. hoopt echter,
dat deze regeer.Dg spoedig zai verdwijnen.
Om halfzes wordt de vergadering tot heden
"*1 uur verdaagd.
ME.
P. N. KEEREWEER,
aalmarkt 10 - tel. 801
MEUBELSSAKcR - STGFFlERDER.
ALLE ItEPARAlIEA. 9809
(Zittiug van gisteren).
Eejtüng van werkzaamheden.
Do VOORZITTER stelt voor aan de
agenda ecn'gc onderwerpen toe te voegen
w.o. do interpcllatie-KIeorekoper in zako
behandeling van arrestanten te Schoten.
Conform besloten.
Do VOORZITTER stelt voor do eind
stemming over hot wetsontwerp in zake do
Coivperaticvo Vcrcenigingcn Vrijdag a.s. te
houden.
Conform besloten.
Enquête-recht van de Socialisatie-commissie
Aan do orde is het voorstel van wet van
den lieer Van der Waerden c.s. tot vast
stelling vai. bepalingen, betreffende een
onderzoek d< or dc Staatscommissie, inge
steld bij Koninklijk besluit van 11 Maart
1920 Xo. 50, naar alle vormen van samen
werking tuFschen ondernemers of tusschen
ondernemers en andere personen en naar
alle vormen van samensmelting van onder
nemingen, waardoor invloed kan worden
geoefend of invloed is geoefend op de
voortbrenging, de prijsvorming en diensten
en den afzet van goederen en de gevolgen
daarvan voor het economisch leven.
Dc heer BI ERE} IA (V-B.) opent dc al-
gemcene beschouwingen. Dc voorstellers
beweren dat dc Regeering het enquête-recht
van deze Staatscommissie had toegezegd.
Als dat juist was, was dit nog geen reden
voor dit voorstel. Want als de commissie
een onderzoek wensckt, kan zij eren weg
daarvoor vinden. Het voorstel wil iedereen
dwingen om inzage van zijn hoeken tc ge
ven, op straffen bij de wet bepaald cn des
noods met den sterken arm af te dwingen.
Het gevaar voor openbaring van fabrieks
geheimen is niet denkbeeldig. De Sociali-
satie-coinmissie bestaat niet geheel uit neu
trale personen en dus kan het zijn, dat
concurrenten een onderzoek instellen. Een
groot ambtcnaarlijk instituut zal voor co.n
dergelijk onderzoek noodig zijn.
Alles zou nog te aanvaarden zijn als er
een groot aigcmeen belang tegenover stond,
maar dat is niet bewezen. Er is samenwer
king iussehen bedrijven en daarin ziet
voorsteller een gevaar. Is het doel van die
samenwerking alleen het opdrijven van do
prijzen voor de consumenten Spr. ontkent
dit ten stelligste. De ervaring heeft her
haaldelijk geleerd, dat de trustvorming
groote voordeelen voor de consumenten op-
leverde, .iet wetsvoorstel geeft geen bewijs
I dat een onderzoek naar trustvorming in
j Nederland meer heeft dan academische
I waarde. Als het onderzoek ook buitenland-
sche ondernemingen gelden zal, heeft het
voor ons Laüd weinig beteekenia, omdat wij
1 daarmede niet verder kpmen.
Wenscht dc Commissie het enquête-recht 1
1 Spr. betwijfelt het ca als dit niet vaststaat
1 is het voorstel een slag in do lucht. Met
i het oog op de kosten en de gevaren zal
t spr. zijn stem dus niet aan dit voorstel
I geven.
J De heer VAN DIJK (R.-K.) meent dat
er geen behoefte bestaat aan dit wetsvoor
stel, dat zeer diep ingrijpend is. Het nlge-
meen belang vordert dit niet gebiedend en
allo nadeelen, dio er aan verbonden zijn,
worden niet opgeheven door de z.g. voor-
deelen.
In de toelichting tot dit ontwerp ont-
breekt een krachtige argumenteeren van
de noodzakelijkheid voor dit onderzoek van
de commissie dat belangrijke en diep-ingrij-
pendo recht to geven. Het trustverschijnsel
heeft niet do afmetingen genomen dat d©
j voorsteIIen» vroeger bobben gevreesd en
j daardoor is de grond voor dit voorstel ver*
I vallen.
I Het nut van dit voorstel zal daarom ge-
f ring zijn m vergelijking van den omslag en
j de gevaren die het met zieb zal br«.U6cM
De macht die de Commissie zou krijgen zou
zeer buitensporig zijn en het resultaat zou
1 daaraan allerminst evenredig bijn. Ook spr,
i vraagt boe de Commissie er zelf over
I denkt 1 Het klakkeloozo voorstel van dit
wetsontwerp acht spr. gevaarlijk voor de
bedrijven, en zonder nut voor bet algemeen
belang. De ervaring in Amerika beeft ge
leerd, dat een wet tegen de trusts zeer
weinig uitwerkt, zoodat al werd het enquê
te-recht toegekend, het geen resultaat; heelt
De heer RUTGERS VAN ROZENBURG
(C.-H.) zegt dat een enquête alleen moet
worden ingesteld, als men goede gronden
heeft voor de verwachting dat ze iets zal
opleveren. Die gronden nu zijn z.i. bier
niet. aanwezig. Een enquête ina Blaue
hinein beeft geen zin.
Het gevaar van trustvorming acht spr.
overdreven. Er zit ook een goede zijde aan,
nl. dc beperking der verspilling.
Mcj. VAN DORP (Lib.) ziet in het en
quêterecht een groot gevaar voor het be
drijfsleven. Do trustvorming heeft alleen
beteekenis ala zo internationaal ia en als
dat het geval is kan Nederland er weinig
tegen doen. Zij wijst dus dit voorstel met
kracht af.
De heer BEUMER (A.-R.) betoogt, dab
de Commissie vijf jaar bezig is cn nog niets
heeft geleverd dan rapporten en verslagen.
Sedert zij is ingesteld is de malaise inge
treden, hetgeen do Regering er toe
bracht af te zien van toekenning van heb
enquête-vecht. Spr. acht zich door toezeg
gingen der Rcgeering niet gebonden. Of de
Regecring zich bond is spr. volmaakt on
verschillig; als zij het deed, deed zij het
zonder spr.'s machtiging. (Gelach). Heb
voorstel is buitengewoon ruim opgezet: al
les en nog wat kan worden onderzocht om
excepties tc voorkomen. Spr. geeft eenige
voorbeelden van den breeden opzet: altijd
moeten twee- leden samen gaau onderzoe
ken. Vertrouwt men er één alleen niet!
Dergelijke ingrijping is alleen toelaatbaar
als onomstootelijk vaststaat, dat een zeer
groot belang wordt gediend. Do commissie
moet geregeld publicceren wat ze onder
zocht heeft, hetgeen spr. al veel te ver
gaat. Omtrent- de misbruiken van eenige
beteekenis, die wettelijke maatregelen noo
dig maken, zwijgt bet voorstel. Het neemt
aan, dat er veel misbruiken zijn, al is er
geen bewijs voor.
Spr. wijst ten slotte dit voorstel af, om
dat hij uitbreiding der bevoegdheden vaai
deze commissie niet gcwenscht en niet
noodig acht
Do keer-KUIPER (R.-K.) vraagt zich af
of dc commissie dit enquête-recht noodig
heeft om haar werk tot een goed einde te
brengen. Ze werkt nu' vijf jaar en heeft
nog niets gepubliceerd. Het is noodig, dat
zij haar werk afmaakt en het is nu dus de
vraag of zij het enquête-recht Doodig heeft.
Ten aanzien van de prijzen-politiek is het
algemeen belang zoozeer bij een slagen
van het werk der commissie betrokken,
dat naar spr.'s mcening vele bezwaren
daartegenover een afwijzing niet recht
vaardigen. Het oogenblik is niet het gun
stigste, maar hij- vertrouwt, dat de com
missie zelf het juiste moment zal kiezen,
desnoods met ecnig geduld wachtend tot
het oogenblik het gunstigst is.
De kosten aan zoodanig onderzoek ver
bonden, zullen niet gering zijn, maar zij
zjjn te reduceeren door wachtgelders in
dicnsL te nemen, die dan niets of weinig
kosten. Spr. is dus bereid zijn slem aan
iict ontwerp te geven.
De heer MARCHANT (V. D.) acht het
verklaarbaar, dat men dit recht aan de
commissie heefl willen toekennen. Om dc
trustvorming (e beoordeelen moet men fei-
tenmaleraal bezilteiï. De terugtrekking van
haar toezegging door de Regecring is z. i.
niet voldoende gemotiveerd.
De commissie heeft besloten, ccn en
quêterecht te vragen. Heeft de heer Mc-
rema, dio lid is (lier commissie, daaraan
medegewerkt? Naar de mecning van dien
afgevaardigde is de commissie niet geschikt
omdat zij niet neutraal is. Dat is ccn ver
keerde voorstolling, want hel is niet noodig
dat juist de concurrent wordt uitgezonden
voor een onderzoek. Men beweert verder,
dat wij in ons land niet veel last hebben
van de trustvorming. Spr. wijst op de ben
zinetrust, die lot gevolg had dat de benzine
I dubbel zoo duur werd. Of daaraan wat te
j doen is? Men moet daarvoor eens een on-
I derzoelc instellen om dit Ie kunnen zeggen.
I In 1919 was de socialisatic-gedaclite popu-
jlair; sindsdien is die populariteit gedaald,
j maar het onderzoek is oven dringend noo
dig. Spr. beveelt hel ontwerp met wannte
i aan.
Dc heer. VAN RAYESTEIJN (c. p.) is
voor deze enquête, die in tal van kapitalis
tische landen al eens heeft plaats gehad.
Er is dus geen bezwaar legen. Omtrent de
resultaten is spr. sceptisch.
De heer VAN DER WAERDEN (s.-d.)
verdedigt het voorstel en beantwoordt de
sprekers. Het model der crisis-enquêtewet
I is gevolgd, omdat die wet deugdelijk is ge
bleken. De argumenten der regecring voor
intrekking der belofte zijn niet bekend en
I dus kan spr. die niet bestrijden. Het heeft
hem verbaasd dat dr .Biercma légen het
I voorstel was; spr. meende dat hij er vóór
was. Verschillende van zijn opmerkingen
heeft spr. nu eerst van hem vernomen.
Men kan niet nu reeds zeggen welke
maatregelen het gevolg zullen zijn van de
enquête. Zij dient eerst le worden afge
wacht. Spr. herinnert er aan dat de heeren
Trcub en Schouten inderlijd zéér voor de
commissie waren.
De commissie had niet het gezelschap
dat zij noodig bad voor haar werk. Zij heeft
zelf niet hel recht van enquête gevraagd
cn de regeering zegde het toe. Later krab
belde zij echter terug, al bleef de commis
sie op het recht aandringen, zelfs nog in
Qeccraber 1922. De malaise en de onzekere
tijden lieden de oorzaak te zijn van haar
houding. Sinds echler is de lijn weer op-
j gaand en dus verdwijnt die oorzaak, net is
j niet alleen een academische kwestie om de
I trustvcrschijnselen te Leeren kennen. Van
particuliere zijde is zelfs een onderzoek
overwogen, nj. door de Maatschappij voor
Nijverheid in 1911, maar zij zag er van af
omdat zij de gegevens niet voldoende kon
bemachtigen. Spr. wijst bijv. op de H. A.
i B. O. in Den Haag, die gericht was tegen
de trüst-tyrannie in het bouwbedrijf; op
Engeland, waar de liberalen zich krachtig
tegen de trustvorming verzet hebben.
Spr. wijst bet verwijt af dat hij wil wroe
ten in het bedrijfsievAn en dat politieke
propaganda er achter zit Die veronderstel-
ling is onbillijk tegenover de commissie,
die uit hoogstaande mannen bestaat
Vervolgens noemt spr. allerlei trustver
schijnselen, bijv. ten aanzien van de gloei
lampen .waarbij Lulofs de Piiilips' fabriek
dwong den prijs van f2.85 op f 1.90 le
brengen.
Spr. hoopt dat de Kamer het voorstel zal
aannemen en de commissie niet zal lam
slaan.
I Het wetsontwerp wordt verworpen met
i 37 legen 30 stemmen. Vóór S. D. A. P.. V.
B.,. Comm. fractie en de heeren Loerakker,
Hermans, Nolens, Smeenk, Suring, Kuiper,
Bullen en Van Schai-k.
De vergadering wordt verdaagd tot lieden
één uur.
Twee huizen ingestort. In
het pand or» den hoek van de Electro- en
Motorstraat, vlak tegenover Electrostroom
in de onmiddellijke nabijheid van den klei
weg,. onder de gemeente Schiebroek, rook
de vrouw van den waterstoker Zwanenburg
gisteravond omstreeks kwart voor twaalven
gasluoht. Onmiddellijk daarna volgde een
ontploffing, waardoor het huisje van den
waterstoker en het nabijgelegen pand met
een ontzaglijken knal, die door het heele
Noorden duidelijk te hooren was en die in
de buurt tal van ruiten liet springen, in
stortten.
Onder het vallende puin, één groote
ruïne, bevonden zich alle bewoners van do
twee liuizen. Het geain van den watersto
ker Zwanenburg, bestaande uit man, vrouw
en kind, was met kneuzingen en verwondin
gen weldra onder het puin vandaan ge
haald. Yan de bewoners van het andere
huis, het gezin Schaap, bestaande uit man,
vrouw en vijf kinderen, is de man dood
onder het puin gehaald. De vrouw en drie
kinderen rijn to voorschijn gebracht en da
delijk door den gemeentelijke geneeskun
digen dienst, die voltallig, met dr. Van
Herwerden aan bet hoofd, op het terrein
van de ramp aanwezig was. naar het zie
kenhuis vervoerd.
Vannacht kwart voor één bevonden zich,
naar men vermoedde, nog twee menschen,
zoons uit be* gezin Schaap, onder het puin.
Mcfc één van hen beeft men gesproken.
Omstreeks één uur vannacht is nog een
jonge man van omstreeks 20 jaar, zoon uit
het gezin Schaap, met heel veel moeito
door de mannen van dc Rotterdamscke
Reddingsbrigade onder het puin uitge
haald en neergelegd in een van de lokalen
van Electro stoom, waar alle verwonden zijn
opgenomen, en hulp hebben gekregen. Na
dat de T.an door de doctoren was onder
zocht, is ook hij door den geneeskundigen
dienst naar het ziekenhuis vervoerd.
De laatst geredde zoon uit het gezin
Schaap kon meedceien, dat zijn broer, vaq
wien men vermoedde dat hij ook onder
het puin begraven lag, in Zeeland vertoef
de, zoodat met hem het laatste slachtoffer
gered was.
Wij vernemen nog, mcldfc dc „N. R. Ct."
dat het gezin Zwanenburg er betrekkelijk
goed afgekomen is. Alleen het jongetje
heeft ecu gebroken been. De opzichter der
woningen, die verleden jaar door den heer
Poot gebouwd zijn, P. Versteeg, heeft da
delijk na c.'e ontploffing deze drie menschen
uitgezaagd een lastig karwei, waar deze
menschen boven de waterstokcrij woonden.
Hét gezin Schaap is er slechter afgeko
men. Dc man is dooden de toestand van
dc vrouw en een der kinderen was vannacht
ernstig.
Alle bewoners waren reeds te bed.
Over c":3 oorzaak was nog geen zekerheid.
Sommigen dachten aan een ontploffing van
den ketel van de waterstokcrij; maar het
waarschijnlijkst is, en de constateering van
een sterke gaslucht wijst ook in die rich
ting, dat het een gasontploffing geweest
is. Do opzichter vertelde trouwens dat
herhaaldelijk over lekkage in de gasleiding
geklhagd werd, waarvan dc sterke verzak
king van dc straten wel de schuld kan zijn.
Hoe ^»terk de ontploffing geweest is,
blijkt wel daaruit dat zij in de stille gt>
dccltcn an de heclc stad gehoerd is, en in
de naburige huizen alle ruiten gebroken
zijn, deuren ontzet' en andere schade ia aan
gericht.
Toen wij weggingen, was men reeds mot
het opruiinïngswerk bezig.
Kapitein A. Bakker, van dó
sleepboot „Dintci", merkte gistermiddag
op, dat de motorboot Gusto 4", komende
uit de richting Leuvehaven ter hoogte van
do Parkhaven ts Rotterdam op de rxvier
voer, terwijl er oogcnschijnlijk niemand
aan boord was. Hij haalde de snel varen
de motorboot in en langs zijde komende
zag men, dat de eenige opvarende er van,
do 40-jarige kapitein L. S., uit Schiedam,
bewusteloos en met een bloedende hoofd
wond op dek lag De Gusto 4" werd naar
het bureau der rivierpolitie gebracht, van
waar dc bewustelooze kapitein naar het
ziekenhuis is vervoerd en aldaar is opge
nomen. Kapitein L. S. heeft onder het va
ren een klap van het vliegwiel gekregen et*
is tegen het dek geslagen.
In vei band met de bezwaren,
welke meermalen tegen het bestaande ta
rief voor trajectkaarten van de Nfc*?srJ.
Spoorwegen kenbaar gemaakt zijn, zullen
met ingang van 1 Juni 1925 de prijzen van
de trajectkaarten gewijzigd en vastgesteld
worden op onderscheidenlijk f 1.20, f 0.90
en f 0.60 per K.M. en per maand voor de
drie klassen met opwaartsche afronding op
geheele guldens en met een minimum van
f 10, f 8 tn f 5 per kaart. Dezo tariefswijzi
ging beteekent een zeer aanzienlijke verla
ging van do prijzen voor korte tijdvakken
cn een geringe verhooging /an de j*arprij
zen om hieraan tegemoet te komen, zul
len jaarkaarten tegen d«. bestaande prij
zen (per KM. f 13.60, f 10.20 en f6.80 bij
vooruitbetaling te voldoen) verkrijgbaar ge
steld worden. Tegelijkertijd zal het aantal
voor houders van maandkaarten (per K.M.
en per maand Illé kl. f 0.50) uitgesloten
treinen uitgebreid worden.
De Nederlandsche Spoorwe
gen zullen van 10 tot en met 15 April eit
van 29 Mei tot en met 3 Juni vacantiekaar-
ten uitgeven.
Door del» uitengewonetoen c-
ming van het pluimvee en den zachten
winter is m do Gelderschen Achterhoek de
prijs der eieren gedaald tot 42* cent per
pond.
Te iïeerenveén z ij n op last
van de justitie reepen chocolade van de fir
ma's Kwatta en Sickesz in beslag genomen,
op vermoeden van overtreding van do Lo
terij wet, door het uitschrijven van oen
kruiswoordenraadsel.
T© Eindhoven heeft zich in
het gerin van Y. in de Pastoriestraat een
geval van gasbedwelming voorgedaan. Door
het spoedig ingrijpen van de buurvrouw K.
is het gansche gezin aan den dood ontsnapt.
Toen de vrouw van V. opstond viel zij be
wusteloos neer. Door dr. Verhagen, die ge
waarschuwd was, werd zij weer bijgebracht
De kindei en hadden zoo goed ais geen na-
deeligo gevolgen ondervonden. Door het
toedienen van medicijnen trad ook bij V.
spoedige beterschap in. Bij onderzoek bleek
dat door eei verzakking van de rioleering
de gasleiding oxide.- den vloer der bewuste
slaapkamer was gebroken cn de vloer
eenigsrins was gescheurd, door welke scheu-
ren bet gas naar binnen drong.
De rechtbank te Berlijn h eeft
een Hollandschen koopman wegens het
uitgeven van valsche billioenenbiljetton
tot twee jaar en drie maanden tuchthuis
straf en eerverlies veroordeeld.
De omstandigheden, die den beklaagde
door de mand deden vallen, waren van cu-
rieuzen aard, vertelt het ,,Hbl." Aanvan
kelijk bestreed beklaagde namelijk alle
schuld. Hij had in het Berlijnsche Ghetto
een gouden horloge aan een onbekenden
tnaD verkocht en van dezen billioenenbil-
jetten ontvangen. En hoe had hij als bui
tenlander kunnen weten, dat dit biljetten
valsch waren Ook het échte papiergeld
RECLAME.
Zeer ucrslondiQ
den hebhü.i
oesfe en qa
*105
uit dc inflatieperiode zag er immers zoo
flodderig uit, dat een Hollander, gewend
aan zijn degelijk bankpapier, het onmogc-
lijk van valsch geld kon onderscheiden.
Het was ongetwijfeld een heel handige
verdediging en daar niet één getuige ieta
naders cn nadeele van den beklaagde kon.'
verklaren, keek de officier van justitie reedsj
sip in het vooruitzicht, dat de „groote on
bekende" wegens gebrek aan bewijs weefl
voor do zooveelste maal succes zou hebben.
Maar het toeval wilde, dat de president
van de ïechtbank een goed geheugen had.:
Hij herinnerde zich, eenigo maanden gele
den een \alsche-muntersbcnde te hebben'
veroordeeld, die allen de schuld op
Hollander, een man met" zwart haar, had
den geschoven. En omdat bek!, óók zwart
haar had, dacht de president: Je kunt nooit
weten!, liet den voornaams ten beklaagde
uit het vroegere proces, zekeren Hada-»
lick, uit dc gevangenis halen en confron
teerde hem met den Hollander.
Hadalick verklaarde echter, dat hij de
zen man nooit van z'n leven had gezien
en bleef daarbij, hoe de president hem oolc
vermaande de waarheid te zeggen. De offi
cier van justitie keek nog sipper. En ook
de president gaf den moed op. Het eind
van het liedje zou wel een vrijspraak van.'
bekl. moeten zijn...
Maar eerst moest Hadaiick nog worden'
bccedigd. Doodkalm hief hij de rechterhand
op en sprak den president rustig en duide
lijk de woorden van de eedsformule na.
Toen hij echter aan de woorden kwamIk
zweer, dat ik dc zuivere waarheid heb ge
zegd, weifelde hij even en laschte er daarop
met zachte stem een half ingeslikt „niet'*
in. Onmiddellijk nam de president den ge^
tuige onderhanden cn nu verklaarde deze
geen meineed op zijn geweten to willen ne
men. De beklaagde wa« inderdaad de Hol*
lander, dien hij en rijn lotgenooten vroe-»
ger hadden bedoeldhij was de ziel van do
heele bende geweest.
Perplex door deze plotselinge wending,
loochende nu ook de Hollander niet langer,
maar legde een volledige bekentenis af.
En werd daarop veroordeeld tot tweo en'
een kwart jaar tuchthuis.
I>% officier van justitie glunderde.
En men kon het den president aanzien,
dat hij wat trotscli was op zijn goede ge
heugen...
Inspecteur (totsollicitaniiC
voor politieagent):
„Wat zoudt u doen, als u opge-drageii
werdt een menigte te verspreiden?"
Sollicitant: „Met mijn. hoed rondgaan^
weneer."
AMSTERDAMSCH GERECHTSHOF.
Vergiftiging.
Op 10 Juni 1024 heeft voor do recht*
bank to Utiecht terechtgestaan de thans
32-jarige drogist B. J. Verhaaff, uit Amers
foort, beklaagd van poging tot moord op
zijn echtgenoote, tweemaal gepleegd.
liet O. M. had tegen beklaagde de maxi.
male gevangenisstraf van twintig jaar ge-
eischt. De rechtbank schorste op 17 Juni
1924 de zaak, ten einde een onderzoek naar
bekl.'s geestvermogens to doen instellen.
Op 9 December U. diende de zaak op.
nieuw en het bleek toen, dat bet psychia
trisch onderzoek geen aanleiding uad ge
geven om bekl. ontoerekenbaar te beschou
wen. Het 0. M. persisteede in de zitting;
van 9 December bij zjjn vroegeren eisch cn
de rechtbank, op 16 December uitspraak
doende, veroordeelde bekl. dienovereenkom
stig tot twintg jaren gevangenisstraf, even-
we, met aftrek der preventieve nechtenis.
Van dit vonnis kwamen de beklaagde en
het O." M. bij het Gerechtshof te Araster
dam in hooger beroep.
Het O. M. vorderde vernietiging van het'
veiiuis der Utrechlsche rechtbank en opnieuw
rechtdoende, beklaagdes veroordeeling tot
dezelfde straf als hem door de Utrcchtscho
rechtbank opgelegd.
De verdediger, mr. Geldrop Meddens,
Crong op een nieuw uitgebreid onderzoek
aan naar bekiaagdes geestvermogens. Voor
het geval het Hof daartoe geen termen
mocht vinden, vroeg pi. een lichtere straf.
Beklaagde zeidc, dat zjjn vrouw er aan
merkingen op maakte, dat hjj voor rgi
broer zorgde, hetgeen hij zijn moeder had
beloofd. Dit kwam de verhouding tusschen
hem en zijn vrouw natuurlijk ook niet ten
goede.
Uitspraak 31 dezer.
VOOR DONDERDAG 19 HAART.
7.50: Hamburg (392 M.) Thealerkroniek.
10 15: Amsterdam (2175 M.) Tijdsein,
van het Persbureau Yaz Dias. (Officieels
Amsterdamsche tijd).
11.20: Leipzig (ongeveer 100 M.) Concert.
12.50: Parijs (1780 M. SFR) Concert dooï
het Tzigane-orkest van Radio-Paris.
1.20: Londen (3» M. 2LO). Tijdsein va*
