Het protocol van Genevi
in den Volkenbondraad
No. 19941
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 13 Maart
Tweede Blad. Anno 1925.
BINNENLAND.
UIT DE RIJNSTREEK.
De Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen heeft aan de directie der
heelkundige en vrouwenklinieken van de
Rijks universiteit te Utrecht verzocht, spoe
dig over te gaan tot het treffen van maatre
gelen ter verkorting van de werktijden der
verpleegsters.
Mr. R. A. Fockeiua heelt zijn functie
van voorzitter van het Vaderlandsch Ver
bond neergelegd, op grond van de hem ge
bleken bezwaren, verbonden aan zijn leef-
lijd. v
Tot opvolger van den heer D. Engel Sr.
ia tot lid van den Raad van Woerden ge
kozen verklaard de heer A. Groenendijk
(a.-r.), die de benoeming aangenomen heeft.
In de gistermiddag gehouden vergade-
ving van den Raad van Rotterdam heeft de
•lemming plaats gehad voor een nieuwen
wethouder in de vacature van car. Van der
Hoeven, die zijn functie had*" neergelegd,
toen de Raad het voorstel verworpen had
om den gemeente-ambtenaren de pensioen-
«torling in korting te brengen. De cerslc
•temming had tot resultaat 33 blanco. 1 van
onwaarde en 3 op mr. Van der Hoeven.
Tweede stemming, 35 blanco, 1 op mr. Van
der Hoeven. Derde stemming 35 blanco,
3 mr. Van der Ifocven, 1 op Coremans van
de Rapaljepartij.
Alle stemmingen waren nietig, in de
eerstvolgende vergadering van den Raad
(al opnieuw gestemd worden, zoodal mr.
Van der Ilocven tot zoolang als wethouder
ïal aanblijven.
Het gene iilebesluur van Dordrecht
is, naar de „D. Cl." meldt, in onderhande
ling met de directie van een zeer belang
rijke fabriek op liet gebied van de mclaal-
indoslrie, welke thans gevestigd is in Ous-
imiijk. Deze fabriek zou zich speciaal be
zighouden met het maken van geweren en
andere wapenen. De terreinen op do Staart
(ouden daarvoor in aanmerking komen.
Het complex zou eenige H A moeten be
slaan. Een paar duizend arbeiders zouden
danr werk kunpen vinden.
Zooal's hek-.nd is, heelt de Raad van
Dordrecht in 1923 besloten, op de salarissen
van alle gemeente ambtenaren bijwijze van
salarisverlaging een korting van 87' pet.
voor pensioenpremie toe te liassen. Ged. Sta
ten van Zuid-Holland meenden, dat de toe
passing van deze korting ook op de salaris
sen boven f 3000 in strijd zou zijn met de
Pensioenwet en vonden in hun meening
steun bij de Ministers van Financien, van
Binnonlandschc Zaken en van Justitie. Zij
gaven daarop den Raad in overweging, be
doeld besluit in te trekken. Na uitvoerige
gedachlcnwisscling heeft de Raad echter
besloten, aan dit verzoek niet tc voldoen;
hij wenschte de verantwoordelijkheid te la
ten, waar zij zijns inziens behoorde, en een
Vernietiging van het besluit door de Kroon
te wachten. Thans hebben Ged. Staten
aan B. en W. bericht, dat de Minister van
Binncnlandsche Zaken geen voldoenden
grond aanwezig achtte, het Raadsbesluit
ter vernietiging voor te dragen.
Zooals gemeld is, dreigde er te Haar
lem -con staking onder de taxi-chauffeurs
tijdens de internationale voorjaarsbloemen-
tentoonstelling te Heemstede uit te breken.
Naar aanleiding daarvan heelt in het Raad
huis een bespreking plaats gehad lusschen
Wethouder M. A. Reinalda cn de organisa
tie der chauffeurs. Die bespreking heeft lot
(Igeheele overeenstemming geleid. Het ge-
garandoerd loon bedraagt ten minste f 18
pèr week. Dc arbeidstijd bedraagt gemid
deld tien uren per dag.
Om de Hen dagen moet een vrije dag ge
le ven worden, hiervan len minste 12 in
een jaar op Zondag. Per jaar zullen zes
yacantiedagcn worden gegeven. Voor iede-
?en vacantiedag geniet de chauffeur een to
tale vergoeding van f 1.50. Bij ziekte wordt
een uitkecring verstrekt van f 3.50 per dag
gedurende zes weken aaneen, met een ma
ximum van 13 weken per jaar. Kan de
chauffeur, om welke reden dan ook, niet
over zijn wagen beschikken, dan wordt
hem. behalve voor het ecr3te uur boven zijn
loon vergoed voor derving van fooien 25 ets.
per uur mel oen maximum van f 2 per dag.
[Iel debat lusschen dr. Van der Mijifc,
te Hcczc, lid van het Amsterdamsche comi
té voor behoud van den zomertijd, en den
heer Braat, lid van de Tweede Kamer, over
de voor- cn nadeelen van den zomertijd,
zal worden gehouden op a.s. Dinsdagavond
8 uur 10 min. voor den microfoon van (len
Hilversumschen Draadloozen Omroep.
Hel jaarverslag van de Evangelische
Maatschappij getuigt van vooruitgang. Wel
verloor deze instelling door overlijden en
bedanken 722 leden togen 55G in het vorige
boekjaar, doch hiertegenover slaat, dat 19GG
nieuwe leden toetraden. Het ledental be
droeg aan het einde van 1921 bijna 8000
(nauwkeurig gelclt 7993, waarvan 4181 le
den cn 2178 begunstigers"; tegen 6659 aan
het einde van 1923. Er valt een winst te
boeken van 11S1 leden.
Naar aanleiding van het ingediende
wetsontwerp lot wijziging van de Drankwei,
heeft het hoofdbestuur van dc Ned. Veree
niging tol afschaffing van alcoholhoudende
dranken zich tot dc Tweede Kamer gewend
met een adres, waarin o.m. gezegd wordt:
dal er z.i. alle aanleiding bestaat, het
systeem der logementsvergunningen geheel
te schaffen althans deze vergunningen
T\m0^ 'f bi' de br-T-iHiiK van de in
ar,, 1 der Drankwet bedoelde maxima, en
ze eventueel voortaan door B on W te
doen vcrleenen; dat hel hij handhaving 'van
hel bepaalde bij art. 2 der Drankwet ge-
wenscht is. in art. 4, 2o cn 3o tc doen
i /allen dc woorden „door Burgemeester
cn Weihouders"; dat een radicale oplossing
Tan de moeilijkheden met de pachfvcrgun"
ningen z.i. verkregen wordt door de redac
tie van art. 28. sub 2. Ie lid der Drankwet
te doen luiden als volgt: „Wanneer dc ver
gunninghouder niet woont in het huis,
waarin het bedrijf wordt uitgeoefend, tenzij
bijzondere omstandigheden onzen minister
aanleiding geven dispensatie te vcrleenen";
dat het tegen de overgangsbepaling, opge
nomen in art. 2 lid lil van het onderhavige
ontwerp, ernstig bezwaar heelt, omdat daar
door de gelegenheid wordt geschapen, het
aantal vergunninghouders uil le breiden
met een groot aantal, dikwijls jongere, men-
schen, hetgeen z.i. niet in overeenstemming
is te brengen met de bedoeling der Drankwet
De Centrale vereeniging ter beharti
ging van de maatschappelijke belangen van
zenuw- en zielsziekten heelt onlangs de
Kon. goedkeuring verkregen en zal nu met
haar arbeid beginnen. Zij wcnscht haar
taak zoo ruim mogelijk op le vatten cn zaL
niet alleen haar belangstelling uitstrekken
over de zieken in en geren zin, maar ook
over lien, wier gestoorde of defecte geestes
toestand maatschappelijke hulp voreischt.
Ten einde deze hulp voor de velen, die haar
•van hoode hebben, zoo bereikbaar mogelijk
te maken, zijn er in eenige grootc gemeen
ten consulatiebureaux opgericht, onder lei
ding van de volgende zenuwartsen:
Amsterdam, Wilhelminahiiis, Piinsengr.
717, dr. F. S. Meijers; Apeldoorn, ziekenhuis,
Sprengenbcrg, J. Lobstein, arts, Arnhem,
dr. J. G. SchnitzlerAssen. dr. M. Wester
terp: Bakkum (Castricum) Duin en Bosch,
mej. A. B. G. A uk es, arts; Deventer, Brink-
greven, dr. J. L. C. G. A. le Rütte cn A. van
der Yen, arts; Enschedé, dr. D. .1. Beek;
's Gravenhage, schoolarlsendicnst, Waldeck
Pyrmontkade, dr. A. C. A. Radcmakcr; Gro
ningen, prof. dr. K. Wiersma; Haarlem, dr.
W. Beijerman, Leeuwarden, dr. r. B.
Westerhuis; Middelburg, W. U. Schuurman,
arts; Oegstgcest, dr. J. M. Hombouts; Rotter
dam, dr. 3. C. van Andel en dr. K. Penon;
Utrecht, dr. II. van der Iloeven Jr.; Zutphen
C. Bijl, arts en dr. N. J. A. Francken.
Voor hel maatschappelijke werk worden
aan ieder bureau een of inccr verpleegsters
of sociale werksters verbonden; voor 9 bu
reaux is men daarin reeds geslaagd. In Am
sterdam, Haarlem, Rotterdam cn Utrecht
worden dc consullaliebureaux door dc plaat
selijke geneeskundige diensten* erkend en
gesteund.
Materieelen steun geeft de vereeniging
niet, maar desniettegenstaande hoopt zij op
nuttige wijze werkzaam te kunnen zijn. De
vereeniging zal ó.a. eeii ruime kennis trach
ten te verkrijgen omtrent alle inrichtingen
van verplegend en opvoedkundig karakter,
omtrent do stichtingen cn instellingen van
maatschappelijk hulpbetoon van de meest
uiteenloopendc verscheidenheid, welke in
ons land aanwezig zijn, cn zij zal trachten
voor het verkrijgen van talrijke relaties met
personen en organisaties, dc middelen te
vinden, waardoor in de betreffende gevallen
de juiste hulp kan geboden worden.
De algemeenc organisatie gaat uil van een
centraal bureau, dat gevestigd is in liet Wil-
helminaliuis, Prinsengracht 717, Amster
dam.
Men meldt ons, dat voor het ambt van
Commissaris van de Koningin In Gelderland
ernstig in aanmerking komt S. baron van
Heemstra, oud-dirccl ur van de Koninklijke
Pakctvaarlmaafschappij. De benoeming zou
spoedig tc wachten zijn. („N. R. Crt.")
Zondag zal de burgemeester van Keu
len met 16 Duitsche architecten een bezoek
brengen aan Arnhem, orn onder leiding van
burgemeester en wethouders de volkswo
ningcomplexen, die in dc laatste jaren ge
bouwd zijn, le bezoeken.
De dienstplichtigen, die voor herha
lingsoefeningen bij het wapen dor infante
rie onder dc wapenen zijn. worden 14 dezer
in het genot van groot verlof gesteld.
De Nedcrlandsche Spoorwegen hebben
aanbesteed:
Bestek Al; liet doen van diverse herstel
lingen in 9 perccelen. Laagste inschrijvers
waren: .1. Damslra, Soosterberg: pcrc. 1
7885, 2. f 3522, 3. f 3461. 4. f 990, 5. f 9972
II. Turkenburg, Alphen a. d. Rijn: perc. 7
f8260, 9. (6940; II. F. v. Essen, Halfweg:
perc. 6 f 6400; P. Kraft wijk, Bovenkerk:
perc. 8 f 1488;
bestek A3, bet doen van scliociingcn en
remming werken in 4 perc. Laagste inschrij
vers: N V. W. Uitslager's Aannemersbedrijf
perc. J f4900. 3 f 2249, 4. (1390; C. Kas
telein, Dordrecht, pcrc. 2 f5580;
bestek A4, hel doen van verf werken op
de lijnen Amsterdam W. P.Amsterdam
M. T., cn de goedcrenstations le Amster
dam, AmsterdamAmersfoort. Amsterdam-
Zandvoort-Bad, HaarlemLeiden, Amster
damAalsmeerHoofddorpHaarlemLei
den, BovenkerkAalsmeerUithoorn, Al
phen a. d. RijnNieuwersluis cn Nieuw-
veenTer Aar, in 8 perccelen. Laagste in
schrijvers waren: T. R. Voerman cn J. G.
II. Tcnglaar, Haarlem: perc. 1 f5120, 2.
f1880, G. 17880; J. II. Assenberg. Utrecht,
perc. 3. f2534; D. Schild, Utrecht, perc. 4.
f1490; J. J_Thoma, Horst, perc. 5. f2400;
E. Kooij, Utrecht, perc. 7 en 8 f 5639
De Raad van Deventer heeft, na een
zeer fel en persoonlijk debat, dc voorstellen
van B on W. lot hergroepeering van amb
tenaren, zooals die in de commissie voor
georganiseerd overleg was aangenomen,
goedgekeurd. Hierdoor worden verschillende
lagere ambtenaren anders ingedeeld en
gaan de salarissen van onderscheidene ca
tegorieën min of meer belangrijk achteruit.
De salarissen en de indeeling van de hoo-
gerc ambtenaren blijven ongewijzigd.
NIEUWE UITGAVEN.
In de serie Liturgische Handhoekjes, uit
gave van de Hollandia-drukkerij te Baarn,
zijn uitgekomen als Nos. 3 en 4 resp. Be-
grafenisdienst en Avondmaalsdienst, beide
met muziek-bijlage van dr. Joh. Wagenaar.
Chamberlain maakt het pro
tocol af. Biiand verdedigt
het. De overigen verdeeld.
In de rede. welke dc Engelsclic minister
van builenl. zaken, Chamberlain, gisteren
hield in de vergadering van den Rand van
den Volkenbond, zcjdc hij, naar reeds is be
richt onder de telegrammen, dat de Engel
sclic ïegeering niet gelooft, dat hel protocol,
zooals het thans is opgesteld, geschikt is om
er amendementen op cn een interpretatie
van le beproeven.
Overgaande tot een nauwkeuriger «be
schouwing van het protocol, besprak Cham
berlain eerst den omvang, waarin de veran
dering in hel Volkenbondspact, die lret pro
tocol teweeg brengen zou, waarschijnlijk dc
verantwoordelijkheid zou verhoogen, die
reeds is aanvaard door de Stalen, die leden
van den bond zijn. Nieuwe soorten van ge
schillen worden geschapen, die door den
bond beslist moeten worden. Nieuwe moge
lijkheden, om zijn beslissingen ie tarten,
worden daarbij in hel leven geroepen.
Nieuwe soorten van geschillen worden ge
schapen, die door den hond beslist moeten
worden. Nieuwe mogelijkheden, om zijn
beslissingen te tarten, worden daarbij in liet
leven geroepen. Nieuwe aanleidingen tot hel
toepassen van dwangmaatregelen volgen
daaruit, zooals 'vanzelf spreekt, liet is der
halve niet le verwonderen, dat, afgescheiden
van het probleem der ontwapening, de
kwestie der sancties uitvoerig wordt behan
deld in de clausules van het protocol.
Zooals* dc gelieelc wereld weet, is ue Vol
kenbond in zijn huidigen vorm niet dc bond,
bedoeld door zijn ontwerpers. Zij overwogen
ongetwijfeld en voorzaten, voor zoover zij
konden, de groote moeilijkheden, die zouden
kunnen ontstaan, doordal een aantal Staten
niet toetrad lot den kring van leden van den
bond. Zij onderstelden echter nooit, dat on
der die Staten vele van de machtigste naties
der wereld zouden worden gevonden en het'
allerminst voorzagen zij, -dat een daarvan
dc Vereenigde Staten van Amerika zou zijn.
Ondanks dezen ongelukkige feiten is liet'
werk van den bond op weldadige wijze cn
vol beloften voortgezet. Ofschoon dc Veree
nigde Stalen in vriendschappelijke afzonde
ring bleven, hebben eenige Amerikanen vrij
hun hulp verleend, zoowel door het bcloonen
van sympathie, als door hel bewijzen van
diensten, terwijl dc edelmoedigheid van liet
Amerikaansclic publiek groote hulp heeft
verleend bij eenige zaken, waarin dc bond
ten zeerste geïnteresseerd is.
Indien de aandacht kon worden beperkt
tot het tegenwoordige cn liet verleden, zou
men naar waarheid kunnen zeggen, dat-de
problemen, waartegenover zelfs een zwak
kere bond zich geplaatst heeft gezien, nooit
le veel van zijn mechanisme heeft gevergd.
Dc hoop is gewettigd, dat dit goede geluk zal
voortduren. „Maar hel is voorzeker zeer on
verstandig, nog iets toe tc voegen aan dc
verantwoordelijkheden, welke reeds zijn
aangegaan, zonder le letten op den graad,
waarin hot mechanisme van den bond reeds
is vcrzvtakl, doordat eenige grootc Staten niet
als lid zijn toegetreden.
Inderdaad toch slaat dc voorgestelde ver
andering, inzonderheid len aanzien van de
economische sancties, gelijk met ccn ge
daanteverwisseling. Economische sancties
zouden, wanneer zij gelijktijdig door de ge
lieelc wereld gericht werden tegen ccn Staat,
die zelf economisch niet voldoende middelen
bezit, een wapen van onberekenbare macht
zijn. Dit, of iets. hetwelk niet veel hiervan
verschilt, is liet wapen, aanvankelijk be
dacht door de stichters van het verdrag.
Hun scheen het niet alleen onbloedig, maar
levens goedkoop, doelmatig en gemakkelijk
aan te wondon in het hoogst onwaarschijn
lijke geval, dat zijn gebruik noodzakelijk zou
zijn. Maar (lit alles is veranderd, enkel door
het bestaan van machtige economische gc-
mconcbesten buiten dc grenzen van den
bond. Hot zou den handel in ongewone ka
nalen kunnen leiden, maar dit is nauwelijks
aan le geven. Ofschoon dc aanvallende Staat
ongetwijfeld zal lijden, kan men niet als ze
ker aannemen, dat li ij zal worden verplet
terd, of eventueel het meest zal lijden."
Chamberlain vermeed ccn discussie over
dc bijkomende bepalingen van het protocol,
maar haalde in het kort eenige daarvan aan,
waartegen, naar de mcening der Engelsclic
rcgecring ernstige bezwaren bestaan. Inzon
derheid woes hij er op, dat, ofschoon de be
doeling prijzenswaardig is, de uitwerking
der artikelen 7 en 8, die bestemd zijn om een
Staal tc beletten, toebereidselen tot een oor
log le treffen van af het oogcnbLik, dat het
geschil niet een naburigen Staat is ont
staan lot de verhandelingen om tot een
vreedzame regeling to geraken, zijn geuin -
digd, den aangevallene in grooler ongelegen
heid kan brengen dan den aanvaller, die den
datum voor een geschil kan kiezen, als zijn
leger gunslijf is opgesteld, Iciwijl, onmiddel
lijk na het ontstaan van hel geschil, de mi
litaire positie niet meer kan worden gewij
zigd. En de troepen van den aangevallene
moeten blijven, waar zij waren, toen hel ge
schil uilbrak, of zij zouden in strijd hande
len met de bepaling-van liet protocol I
Is dit, vroeg Chamberlain, een dragelijke
toestand? Wanneer zij worden toegepast op
het geval van zccslrijdkrachlen, brengen
deze artikelen nog ingewikkelder problemen
mede, want de geheele waarde eencr vloot
hangt af van liaar bewegelijkheid. Aan le
nemen, dat terstond na het ontslaan van
een geschil, waarin een maritieme mogend -
heid is betrokken, baar schepen onbewege
lijk zouden blijven op de stations, waar het
toeval ze heeft geplaatst, zou beduiden, dat
van den bedreigden Staat wordt verlangd, af
te zien van zijn onbetwistbaar recht tot zelf
verdediging, waarvan hij waarschijnlijk
nooit zal afzien.
De duisterheid van deze arLikelen en de
onmogelijkheid, om onderscheid te maken
tusschen militaire bewegingen, ter verdedi
ging en bewegingen met een agressief doel,
vormen eer een bron van gevaar voor den
onbezonnene dan een bescherming voor den
onschuldige. Deze artikelen kunnen nooit
worden aanvaard, looale zij thans zijn.
Het protocol is bedoeld als een voltooiing
van het begonnen werk, maar dit doel is
niet bereikt. De aanvullingen vernietigen
liet evenwicht van het oorspronkelijke pact
cn veranderen zijn geest. Nieuwe nadruk
wordt gelegd op de sancties. Nieuwe aan
leidingen werden ontdekt voor hun aan
wending Militaire operatics, verbondon
niet het optreden van den Volkenbond, zijn
niet zoozeer geschikt om vriendschappelijke
samenwerking cn verstandige eensgezind
heid te bevorderen bij het behandelen der
internationale zaken, als wel om den vrede
te bewaren door liet organisceron van den
oorlog en misschien wel op zeer grootc
schaal.
Hel schijnt der Engdachc regeering toe,
dat alles, wat hel denkbeeld kweekt, dat
liet voornaamste bedrijf van den bond eer
der oorlog dan vrede is, hem jnoel ver
zwakken in zijn fundamenteelc laak, cn de
oorzaken van den oorlog weg te nemen,
zonder hein in elk opzicht lot ccn voldoend
instrument te maken tel hcteoiganisecavn
van grootc militaire operatics, wanneer dc
noodzakclijklicrd daartoe zich aan dc we
reld mocht voordoen.
Voortgaande vroeg Ohaniberlain. of in
derdaad ontwapening zal volgen op aan
vaarding van het protocol cn zoide, dat de
Engel sohc regeering hoegenaamd, niet in
ziet, hoc dc toestand onder het pact ver
beterd wordt door liet protocol. Wat (te-
voorstel 1. n van het protocol ock aan de
wereld mogen geven, zij geven geen veilig
heid. Zij verveelvoudigen de overtredin
gen, maar doen niets om de middelen tot
herstel te versterken. Zij vermeerderen de
reran tvvoordclijkhcdvii, die door de indivi
dueels leden van d; n bond zijn aanvaard,
maar doen niets, om hun last tc verlichten.
Welk hulpmiddel blijft yr over? IIoo
moc-t de veiligheid cn hoven al hel gevopl
van veiligheid worden verier gen?
„Daar dc algemeenc bepalingen van het
verdrag niet met voordeel versterkt kunnen
worden cn daar «le ge-vallen, waarmede de
bond lo doen kan hebben, waarschijnlijk
eenige naties of groepen van nafics in er
van nabij beseffen dan andere, is de Engel
sclic rtgëcring lot dc conclusie gekomen,
dat de beste wijze, om den toestand (c
regelen, is, met samenwerking van den
bond 'l verdrag aan te vullen door speciale
schikkingen lo maken om tegemoet le ko
men aan speciale Lohocltcn. Dal deze
schikkingen van zuivel* dcteio ven aard
moeien zijn cn opgemaakt in den gcost van
hel verdrag, in nauwe samenwerking met
den bond en onder zijn bestuur, is duide
lijk. En naar de m.ening der Engelsclic rc
gecring kunnen deze plannen liet best be
reikt worden) door de naties samen te voe
gen, wier geschilLn tel hernieuwing van
den strijd zouden kunnen leiden, door mid
del van verdragon, opgemaakt met hel uit
sluitende doel, den vrede voortdurend lus
schen heil te handhaven. Binnen zekere
grenzen kan niet gemakkelijk een beter ge
neesmiddel worden gevonden voor onze
huidige kwalen, noch een betere waarborg
legen toekomstige rampen."
Ohaniberlain, eindigde met de gisteren
gegeven conclusie.
Daarop was het woord aan Briand. Deze
legde namens de Fru-nsch.e regeoring volgen
de vorklariug af:
Na tc zijn toegetreden lot het wederzijd-
sclio woarborgverdrag, dat dc verdienste
bezat ora den aanvalsoorlog reeds voor tc
stellen als een internationale misdaan,
leende Frankrijk ijverig- zijn medewerking
in do. Volkcnbondsvergadering van Sept.
1924 om het protocol op tc stellen, dat de
vreedzame oplossing moet verzekeren der
internationale geschillen. Het scheen cn
het schijnt Frankrijk nog too, dat een der
gelijk werk, waar alle volkeren met ver
langen naar uitzien, niets anders is dan
een ontwikkeling der ideeën van het Vol
kenbondspact eu 't hoofdonderwerp vormt
van dc werkzaamheid van den Volkenbond.
Trouw aan den geest zelf van het pact,
dat ccn nauw verband legt tusschen vci-
lighoid en ontwapening, overtuigd, dat men
de naties slechts op den weg der ontwape
ning kan brengen, na hun veiligheid to
hebben gewaarborgd, was Frankrijk, toen
heb deze poging ondernam, zich bewust de
oenigc practisehe en doelmatige oplossing
te zoeken* der problemen die de conflicten
tusschen Staten opwerpen. Frankrijk meen
de aldus een bijdrage te levcron tot de
groote gedachte, die in den laatslen oor
log alle geallieerden vcrecnigd heeft en hun
de plcohtigste hunner verbintenissen heeft
voorgeschreven.
Eon der oogmerken van hot protocol was
om in het middelpunt zelf van het inter
nationaal recht, met de gedachte van ar
bitrage, die van den beschermenden vrede
te vestigen, cn aldus de internationale
solidariteit in tc voeren in do wereld, len
behoevo van alle naties, groote, gemiddel
de en kleine. Frankrijk, geen onderscheid
tusschen lien makend, ontsloot voor de vol
keren een nieuw tijdperk van veiligheid,
onafhankelijkheid cn waardigheid. Na een
lange inspanning waarvan het noodlottig
zou zijn om de vruchten voor de mensch-
heid verloren te laten gaan, kwam, op oen
Engelsch-Fransch voorstel, een document
tot stand,. door de samenwerking van alle
nationale wilskrachton. Dit document ie
de uitwerking van het stelsel, door het
pact van den V. B. voorzien. Het wil de
rechten dekken van alle volkeren, die hot
zullen aanvaarden. Het is van ontzaglijk
historisch belang, omdat het voor het eerst
in de practijk het begrip der internationale
gemeenschap invoert en het lioogor begin
sel van do arbitrage, welks toepassing stel-
lig verbonden is met het lot van den vrede
onder de natieB. Het breidt ook voor de
eerste maal tot het publiek rceht do theo
rieën uit van het privaatrecht en maakt
van don aanvalsoorlog een misdaad van
dcnzclfdcn aard als een moord.
Het document, in hot belang van ulo
naties, organiseert dc werking van een in
ternationale permanente rechts practijk en
verwezenlijkt aldus vooruitgang Hot bc-
porkt zich echter niet lot die enkclo begin-
selstellingen, boe verheven deze ook zijn
mogen. Het organiseert de arbitrage, het
stelt cr dc procedure van (ast, het treft
dc noodige maat regelen, opdat de arbitrage
geen valstrik znl worden voor dc naties
die te gocdor trouw zijn. Het definieert
den aanvaller cn vooral richt oen actie in
ter voorkoming van oorlog. Indien, on
danks alle voorzorgen, het noodzakelijk
blijkt tot sancties over to gaan, economi
sche, financicele of militaire, past het pro-
toe- 1 geen andere verplichtingen toe, dan
die welke reeds aan defied en van den V.
14. zijn opgelegd, door hot artikel van 't rta-
tuut, waartoe alle ondertcekenaais van het
verdrag van Versailles plechtig zija toe
getreden. Zoo heeft liet protocol niets
nieuws gebracht, wat dc verplichtingen dor
onderteekenaars van het pact betreft, doelt
enkel de voorwaarden van toepassing *c-
regeld.
Oin den arbeid te bekronen van dc ver
schillende vergaderingen van den V B.,
om den vrede te vestigen op dc verbin
ding van arbitrage, veiligheid en ontwape
ning, was cn blijft Frankrijk ieder oogen-
blik bereid om alle plannen te overwegen
om dezen arbeid to amendeeren. Frankrijk
erkent, dat hel protocol voor verschillen
de toepassingen vatbaar is volgons dc om
standigheden cn aardrijkskundige voor
waarden Het verwerpt do gedachte van
regionale overeenkomsten niet, die het
part cn het protocol beide voorzien heb
ben. Doch. overtuigd, dat slechts de toe
treding der natie? tot een gemcenschnppe*
lijk protocol hen er toe brengen kan ora
van den wedijver in bewapeningen af le
zien, overtuigd, dat, indien het beginsel
waarop het protocol berust, werd opgege
ven, do volkeren langzamerhand in hun
oude gewoonten zouden verzinken, en tot
do brutale oplossingen torugkeercn, bt/jffc
Frankrijk trouw aan zijn onderlcckcuing,
waartoe bet als ccrsto is overgegaan, mot
den wil om in de toekomst aan do andere
naties als aan zichzelf den gruwel van den
oorlog tc besparen, waaronder het zooveel
geleden -heeft.
Briand betreurde de afwezigheid dei Ver.
Stalen dte zwaar weegt op den arbeid van
den V B. Hij hoopt dat de V. 14., door niei-i
zelfvertrouwen aan den dag le leggen, ine r
invloed zal uitoefenen op de volkeren <jn dc
regeeringeri waardoor zij successievelijk
gedwongen zullen worden om zich to voe
gen bij hen, die cr reeds deel van uitmaken,
Briand meent, dat het ontbreken der Ver
Staten geen overwegend bezwaar oplevert
voor de eventuolelc locpassing der cconorpi
schc sancttes, die hot protocol voorziet, dal
alle naties zonder uitzondering als gerech
tigd beschouwt tot dezelfde veiligheid.
Briand eindigde: Do Volkenbond, die de
rolkeien als de kiem van den definilicvcn
vrede beschouwen en die hun hoop is, moet
zijn macht In houden en uitbreiden. Wij
moeten dc onderneming der 5e vergadering
niet opgeven. Welke ook de nieuwe midde
len zijn die men voorstellen kan. het kan
niet worden toegestaan, dat do Volkenbond
na deze onderneming, tot de wereld gaat
zeggen „Er is niets tc beginnen".
Na de verklaring van Briand zt idc Hy-
mans (België): De Engelsclic regecring stel»
voor speciale overeenkomsten 1c sluiten om
aan de speciale vereist iilcn van defcnsic-
ven aard te beantwoorden in den geest van
den Volkenbond, llc ben zoo vrij vast te
stellen, dat deze gedachte dezelfde is die dc
Belgische rcgecring sedert den wapenstil
stand steeds heeft voorgestaan.
Namens Italië nam Scialgjn eenige be
zwaren van Engeland tegen hel protocol
over. Hij sloot zich aan bij het Engt lsbhf
voorstel betreffende regionale pvcrcrnköm
sten in Let kader van het pact.
De Spaansche vertegenwoordig, r ver
klaarde zich verheugd de gedachte van ar
bilrage le zien aanvaarden als ccn der voor
naamste grondslagen van hel protocol.
Spanje heeft het protocol ondcrtcckend, on
der voorbehoud, dat het dit op het gesclukte
oogenblik zou ralificeercn.
Do vertegenwoordiger van Zweden kon
digde aan, dal hij voornemens is in de vol
gende vergadering z^kero amendementen in
te dienen.
De afgevaardigde van Uruguay zoide, dat
het protocol voor Latijnsch Amerika een
groote morcele kracht vertegenwoordigt er
de Braziliaanschc gedelegeerde verklaarde
zich oen voorstander van ieder stelsel van
universeel en bijstand.
Hedenochtend zal Bcncsj een verklaring
voorlezen cn een motie vpprstcllen, di hel
debat zal sluiten.
Woubrugge. Hel plan beslaat om aan
den muur van het His tori sch Kerkgebouw
in ons dorp door het aa/nbrcngcD van een
gedenksteen (wit marmer met gouden let
ters) een historisch persoon in ons vader
land le gedenken, n.l. Johannes Pistorius,
den geloofsheld die in 1522 hier to Jacobs-
woudo het evangelie heeft gepredikt cn
wiens nagedachtenis men ook hier wil
eeren. Een comité heeft zich daartoe hior
reeds gevormd.
Kerk. bericht, voor Zondag.
Ned.-Herv. Kerk voorm. lialftien en
'a avonds halfzeven dr. Joh. Kijne.
Geref. Kerk voorm. halftien en 's avond#
halfzeven ds. B. B. van der Hoorn, Em.
pred. te Bussum. H. Avondmaal.
Burg. Stand. GeborenLeo*
nardus Adrianus Jozephus, Z. v. G'. Hille*
naar cn O. W. Hoogenveen.
Overleden: Gerardus van der Meer cohte
genoot van A. Winter* 71 j- Pictcr Rth
