Fa. M. BONGENAAR
KUNST EN LETTEREN.
HAAGSCHE BRIEVEN.
Do politie stelde onmiddellijk een uit
gebreid onderzoek naar den dader of daders
in, zonder resultaat echter. Het gestolen
bedrag bestond hoofdzakelijk uit klein bank
papier en specie.
L>e 35-jarige weegknecht der
spoorwegen G. Schouten, wonende te Dord
recht; is Zaterdagmorgen op het station
aldaar tegen de machine van een uit
Gorkum komenden trein geloopen, achterover
geworpen, onder de wagons geraakt en
onmiddellijk gedood. De linkerhand werd
hom afgereden. Overigens vertqonde het
lijk uitwendig geen sporen van verwonding.
De Arnslcrdamsche politie heeft
de hand gelegd op een aantal personen,
dio een komplot hadden gevormd om de
N.V. Koninklijke Pharmaceutiscbe fabriek,
voorheen Brccades Stheeman, gevestigd
Nassaukade 373, systematisch te bestelen.
Ongeveer twee weken geleden kreeg de
waarnemende chef van het bureau Leidsche-
plein, inspecteur M. K eiser, de mcdedejhng,
dat er op de fabriek dingen gebeurden,
die het diglicht niet konden velen. Er werd
een onderzoek ingesteld en toen bleek, dat
drie personen zich schuldig maakten aan
diefstal van spiritus van 9ö pet. De ma
gazijnmeester was de hoofddader, want hij
deed alsof bestellingen op den spiritus waren
gekomen en gaf den magazijnknecht op
dracht, de vloeistof af te tappen in flesje hen.
De derde schuldige, een loopknecht, droeg
zorg voor bet vervoer naar twee personen,
die den spiritus in ontvangst namen en
opkrebten. Deze beide laatste personen
waren de zetbaas en de vergunninghouder
van het café Van Hingen, Warmoesstraat.
Uit het ingestelde vooronderzoek bleek,
dat reeds twee maal, op Zaterdag 15 en op
Zaterdag 22 November, na afloop van de
werkzaamheden op de fabriek, ue dieven
den gestolen spiritus naar het café van
Van Hingen hadden gebracht. Een aantal
personen had alcohol, die uit spiritus be
reid was, gedronken en waren onpasselijk
geworden.
Uit een en ander trok de Jolitie de
conclusie, dat ook Zaterdag na het sluiten
van de fabriek de gestolen vloeistof het
café zou worden binnengesmokkeld. Zes
politiebeambten, drie inspecteurs en drie
recborclieurs verborgen zich in huizeü in
dc nabgheid van het café.
Omstreeks halftwee kwamen de dieven
aanzetten; een der beide helers stond reeds
op den uitkgk. Met behoorlijke tusschen-
poozen gingen zij het cafétje aan den voor
ingang naar binnen. Nauwelijks was de
laatste man, de loopknecht, die een mand
droeg, naar binnen, of de politie verliet
baar schuilhoeken. Den uitgang in de SL
Annenstraat werd bewaakt en de overigen
drougen de tapperij binnen. De bende was
yerrast. Do inhoud van de mand bleek te
bestaan uit een flesch spiritus van 25 liter
en twee van 2Vz liter. Deze werden in
beslag genomen. De arrestantenauto van
de politie hield voor de deur stil en het
vijftal werd naar binnen gebracht. Ver
volgens werd de bende naar het bureau
Leidseheplein getransporteerd.
Er zijn plannen aanhangig
om in 1928 le Amsterdam een tentoonstel
ling van producten en fabrikaten van Ne
derland en NederlandBch-Indië te houden.
De laatste dagen wordt
langs de kust tusschien IJmuiden zeer veel
sandijn gevangen. D-ezt sardijn is groot van
stuk en dik van vleesch. Men vindt &r twee
soorten onder, de grootere met zwarten rug
en gladde buik, die veel overeenkomst toont
met de Noorsche sardijn en de iets minder
groote met groenen rug en geheel inet ste
kels langs den buik bezet. Het zijn hoofdza
kelijk de molorschokkers en molorbollers,
die deze visohsoort aanbrengen, waartoe
meesttijds met het sleepnet met kleine ma
zen tusschen twee vaartuigen wordt ge-
vischt. Aanvankelijk werden hooge prijzen
betaald, nl. tot f 8 per groote mand. Deze
werden opgekocht voor het binnenland. Na
dien wordt het meest opgekocht voor export
en dalen de prijzen van f0.80 tot 10^0
per groote mand. Van sommige schepen
wordt dan de vangst door de schippers op
gehouden, om ze uit de hand te verknopen
voor eenden voer. Vrijdag werden door 23
kustvisschers 850 manden sardijn aange
voerd.
De agent W. Huisman, die in
de zaak van den vergeten zwerver te Baarn
vrijgesproken is, heeft zich tot den Raad
aldaar gewend met het verzoek, hem de kos
ten van rechtsgeleerden bijstand, ten be
drage van f COO, te vergoeden. Hij beroept
er zich op, dat in het vrijsprekend vonnis
o m. gezegd wordt, dat wellicht de schuld in
nog sterter mate is te wijten aan een of
meer anderen dan aan hem. Dezen zijn nu
door den burgemeester disciplinair g-sstrart
Hij is echter door de schorsing cn door de
vervolging het zwaarst getroffen en meent
daarom aanspraak op deze vergoeding te
mogen maken. (,,Het Volk").
In de L o u w e r m a n s g a n g, g r e n-
zende aan de Melkmarkt te Zwolle, woonde
de 69-jarige Ant. B., door de buren nooit
anders genoemd en gekend als Smit, boven
een pakhuisje volgestopt met oud roest, in
een klein kamertje. Hoe hij leefde wist
niemand voor j.l. Dinsdagavond. Verleden
week Donderdag riep een van de buren
„Hoe is het Smit, (com je er niet uit 1"
Door het bovenraam riep hij terug:
Neen, ik ga niet werken." Aan een touw
liet hij 's morgens een emmertje neer met
geld, dan haalden kinderen uit de buurt
boodschappen en de oude man trok het
emmertje weer op. Dinsdagavond hoorden
de menschen, die langs de woning kwamen,
gekreun, en geroep van „Dorst, dorst,
dorst."
De deur zat-op slót, meldt „De Crt." De
politie werd gewaarschuwd en brak de deur
open. Een onbeschrijflijk vieze lucht kwam
den mensehen tegemoet. Een paar agenten
wrongen zich met moeite door den nauwen
doorgang, tusschen het oude ijzer naar
boven. Vlak voor het raam, lag de oude
man. De bedstede lag vol oud ijzer en hij
rustte op den grond op een paar oude zak
ken, een kussen onder zijn hoofd. In het
vertrek was het niet om uit tc houden.
De man weigerde naar het ziekenhuis ge
bracht te worden; hij wilde thuis blijven.
De brancard van het ziekenhuis kwam met
een verpleger, maar deze zag geen kans
den man zoo vervuild te vervoeren. Dey
kleeren werden losgeknipt cn geheel naakt
werd hij in een laken gewikkeld naar be
neden gebracht en in den brancard ver
voerd. Hij a.o. zeven boezeroens over elkaar
aan. Was de eene vuil, dan trok hij er ee:i
ander overheen. Om wonden op het lichaam
had hij lappen genaaid. Toen de patiënt
in het ziekenhuis gereinigd werd, herin
nerde men zich niet, ooit zoo'n staat van
vervuiling gezien te hebben Na twee dagen
in het ziekenhuis te hebben doorgebracht,
is de oude man overleden.
De timmerfabriek van de fir-
ma Laeven en Oote Heerlen, is Vrijdag
avond, naar de' ,,L. K." meldt,^ geheel in
asch gelegd. Do schade wordt o'p een ton
geschat.
Passend S t.-N i c o 1 a a s g esc h e n k
- Een kleine jongen komt in een boek
winkel en vraagt;. „Wat kost dat boek:
„Hoe men mannen boeit", dat in de etalage
ligt?"
„Dat is toch geen boek voor jou, mijn
jongen", zegt de boekhandelaar. „Wat wil je
daar dan mee?"
„Ik wil het mijn vader met Sinterklaas
geven. Hij is agent van politie."
8
BUITENLANDSCH GEMENGD.
Zaterdag heeft een brand gewoed in een
kazerne te Regensburg. Groote voorraden
wapens en munitie zijn vernield. Er zijn tal
van ontploffingen gehoord.
De Fransehe Nationale Maatschappij
voor openbare werken zal voor ongeveer
twintig millioen werken ter vernieuwing van
de haven van Tandzjer uitvoeren. Op de
aanbesteding dezer werken hadden slechts
Franscbc firma's ingeschreven.
Vijf van elf in de Killan-mijn bij Swansea
begraven arbeiders zijn na een gevangen
schap van 50 uren gered.
Eén arbeider werd dood boven gebracht.
Er wordt koortsachtig gewerkt om ook de
overigen te redden. De bedolven mannen
hebben elkaar moed gegeven door het zin
gen van liederen. Het laatste uur van het
bcvrijdingswerk had men door een mijnwand
verbinding met de slachtoffers. De geredden
waren, toen ze boven kwamen, volkomen
uitgeput en konden nauwelijks spreken.
Te Turijn is de Witte Eland, een India-
nenhoofdman, dio eenigen tijd geleden te
Biussel was en daar zeide, dat hij door de
Indianen gezonden was om hun cischcn bij
den Volkenbond voor te staan, gearres
teerd. Hij had te Brussel ook al verschei
den personen opgelicht.
Bij den storm, die ook op do kusten van
Spanje en Portugal woedde, zijn twee
stoomschepen voor Vigo gestrand, waarbij
1*1 personen het leven verloren.
In het Engel8che Kanaal is een oud
stoomschip'dat van Porthmouth naar Essex
werd gesleept, op 7 mijlen van Selsey Bill
gezonken. Drie gewonde leden der beman
ning werden opgepikt; de kapitein en drie
man worden vermist Het schip is het
vroegere Engelsche oorlogsschip Marlbo
rough. een der z.g. „houten muren van En
geland".
Uit New-York wordt gemeld, dat het Ita
lia ansche stoomschip Castel PoSziano, uit
Genua, metende 2232 ton. draadloos heeft
geseind, dat het mét een gebroken roer rond
drijft U00 mijlen ten Oosten van Sandy
Hook. Twee Deutsche stoomschepen snel
den te hulp. Een ander Itali&ansch stoom
schip, dc ..Enrico Toti". op weg van Balti
more naar Livorno, verkeert in nood op 31
gt N.Br. en 55 gr. 08 W.L. en wordt bijge
staan door het Duitsche stoomschip Pasaics.
RECLAME.
AANDACHT
Bestellingen welke tot en met a.s.
1) on der dag worden aangenomen
komen Vrijdag te 4 uur prompt gereed
Medcdecling van het Foto-Atelier
P. SLKCIITENIIORST
NIEUWE RIJM 46.
421
INGEZOGEN.
IBuiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Copie van al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
„Herdenking" van Herman Heyermans ln
den Leidschen Schouwburg.
Zondagavond 33 Nov. opvoering van „dé
Meid", met Esther de Boervan Rgk in
de hoofdrol. Men veronderstelt onder de
gegeven omstandigheden eenige woorden
gewijd aan de nagedachtenis van den
kunstenaar Hegermans en een stille hulde
aan den ontslapene door een publiek, dat
na dergelijke woorden de tragiek van 's
mans einde even heeft gevoeld.
Dit of iets dergelijks veronderstelt men,
doch men maakt mee: een speechje van
een willekeurige meneer, die „kwestie heeft
gehad met het Schouwburgbestuur", „een
belofte heeft afgelegd van geen politiek...",
vele malen de woorden S.D.A.P. noemt,
over de a.s. verkiezingen spreekt, zich in
'i bijzonder tot „de partij" richt en het
publiek verzoekt om op te staan tot nage
dachtenis „van don partijgenoot
Heyermans". Dit gebeurd zgnde, zet
men zich, waarnaluid applaus.
Is 't niet om te huilen! 't Klinkt onge
looflijk, maar 't is inderdaad gebeurd. Hoe
onsmakelijk, hoe beneden alle peil. hoe
weergaloos pijnlijk voor ben, die werkelijk
wat gevoelen voor den fijnen mensch Heyer
mans!
Wist het Schouwburgbestuur ni t- beters
te doen dan slechts dezen meneer het
woord te geven onder belofte g en politieke
speech te gaan houdenLag bel niet op
den weg van bet actieve bestuur, waar
van toch verschillende leden aanwezig wa
ren, om eenige woorden te spreken of
doen spreken als nagedachtenis aan den
kunstenaar Heyermans, al althans
het pijnlijke weg ts nemen door na het ge
sprokene een in den schouwburg meer
juiste toon aan te slaan en de stemming van
het publiek op een waardiger peil -te bren
gen. Wie dat nog verwachtte, heeft mis-
gerekend. En terwijl in andere steden het
publiek na de opvoering een. stille hulde
bracht aan den auteur van het kosteiijk
tooneelstuk, weerklonk in den Leidscheu
Schouwburg, gegichel en luid applausl
Heyermans' kunstvrienden en bewonde
raars hebben wel een zeer sympathise h:r-
innering aan dezen avond van uit Leiden
medegenomen! M'n compliment aan het
H.B.-bestuur!
Een Schouwburgbezoeker.
Trottoir Breestraat en Steenstraa*.
Mijnheer de Redacteur.
Nu er eindelijk plannen beslaan lot het
leggen van een trottoir, Breestraat van af
Rapenburg lot Vrouwensteog, wat een zeer
groote verbetering zou teweegbrengen, zou
ik willen wijzen op een ander gedeelte der
stad, n.l. de Steenstraat, (Morschstraat tot
Narmslraat), dat m. i. nog urgenter is. Wan
neer binnen korten tijd bij het toch al
drukke verkeer nog weer een nieuwe tram
lijn komt, zal de toestand, zooals hij nu is,
langs den huizenkant toch zeker niet besten
digd kunnen worden. Aan den anderen kant
dus onder de boomen vormt zich bij regen
achtig weer, door hei telkens weer verzak
ken, ten gevolge van gedane opgravingen
voor kabels, een sloot in de zoogenaamde
kleine steentjes. Hel enkele malen verstra
ten heeft nog geen verbetering gebracht.
Zou het nu niet wensohelijk zijn daar een
trottoir te leggen tot aan de paien, desnoods
met behoud der boomen? Van verplaatsing
der markt zal toch vooreerst wel niet ko
men. Vele menschen vergenoegen zich nu
ook reeds met achter de boomen te loopen.
Het vervoer per as kan best langs den wa
terkant, dus behoeft niet tusschen de hog-
men door. Naar ik meen bestaat daar wel
een verbod van rijden, ons taan door schrik,
len gevolge van een ter plaatse gebeurd on
geluk, doch heeft geen zin, want dan zou
den alle wogen langs water wel verboden
mogen worden.
Bij plaatsing U beleefd dankend
D. H.
Heyer m ans-her denking.
'In het Paleis voor Volksvlijt te- Amster
dam, heeft Zaterdagmiddag vanwege de
Ned. Toonee-lkunstenaars-Yereeniging een
Ileyermans-herdenking plaats gevonden
Reeds lang te voren was de zaal uitver
kocht.
De secretaris van de N. T. K. V., de heer
J. Sternheim, heette de aanwezigen, onder
wie zich bevonden dr. L. Heyermans en
familie, welkom. Daarna voerde het orkest
van de Haghezangers „Ases Tod" van Grieg
uit, rdat allen staande aanhoorden, terwijl
op 't doek Heyermans' beeltenis geprojec
teerd werd.
Hierna sprak de heer A. M. de Jong een
gedachtenisrede uit..
Met een opvoering van het derde bedrijf
van „Op Hoop van Zegen" in vrijwel gelijke
bezetting als die van dc première op 24
Dec. 1900 en waarbij we wedeT Riek Has
pels als Clementine, Adr. v. d. Horst als Ko-
bus tn Herman Schwab als Kaps zagen, is
hat eerste gedeelte van den middag besloten.
Na de pauze voerde Adr. van der Horst
met zijn Heyermans-herinneringen terug
naar de oude Tooneelvereeniging, die zoo
vele zijner stukken voor het voetlicht h-eft
g -bracht.
Tot slot van den herdenkingsmiddag zijn
fragmenten uit „Uitkomst" vertoond met
Til'y Lus als Jan. Met haar traden op: Adr.
v d. HorH als Thys Banes, mevr. E. ae
Bo°rVan Rijk (diens vrouw), Marie Faas-
scn (Sien), Ben Groeneveld (Jacob), Anton
Verheyen (de bakker), .ierwijl mevr. .Willi,
v. d. Horst de rol van de Zwaaji voordroeg.
In de geheel gevulde Groote Zaal van
het Concertgebouw te Amsterdam werd Zon
dagmorgen door de S D A. P. de strijder
en schrijver Herman Heijermans herdach
De bijeenkomst ving aan met het liid
„Aan de Strijders", dat duor het orgel ge
speeld en door de aanwezigen staande w-.id
aangehoord.
Vervolgens sprak op het podium, dat met
de linten van Heijermans' grafkransen was
versierd en waarop een geschilderd portret
van don schrijver was geplaatst, de heer A.
B. Kleerekooper een gedachtenis-rede uit.
Door Jan Musch werd een fragment uit
„Dageraad" gelezen, waarop de bijeenkomst
met koraal-muziek (Bach's „Wenn ich von
hier soil scheiden"), gesloten werd.
Puccini T
Puccini is Zaterdagochtend te Brussel
overleden. Na eon radiumbehandeling in
zijn keel heeft hij een hartaandocning ge
kregen. Zijn zoon en dochter en de Italia an-
sche gezant hebben heel den nacht aan zijn
ziekbed doorgebracht.
De Pauselijke nuntius voorzag hem van de
H.H. Sacramenten.
Giacomo Puccini werd 23 Dec. 1S58 gebo
ren en zou dus de volgende maand 66 jaar
ztfn geworden. Hij sproot uit een geslacht
van musici en genoot zijn opleiding te Mi
laan van Bazzini en Ponchiellï. Van de
meest bekende zijner opera's noemen wij
hier Manon Lescaut, 13a Bohcme, Tosca,
Madame Butterfly. Tot zijn latere werken
behoort La Rondine en Giovanni Schicchi.
Puccini componeerde ook een aantal werken
voor kamermuziek.
In Italië waren gisteren alle theaters ten
te eken van rouw gesloten.
RECLAME.
pRAiS^A-vANmKEMBURG'S--
|V4' -'iLEVERTRAMI
"708
HST BSÜ-cJX!
ANXY VORSTMAN TEX HAVE.
Welk een zeldzame kracht er gelegen is in
deze twee simpele woorden., het moetl
hebben wij allen wel eens ondervonden al9
wij voor de onvermijdelijke taak geplaatst
werden... Een taak die ons onuitvoerbaar
scheen... Onze krachten waren niet toerei
kend... ons kunnen móest falen bij een der
gelijke opgave...
Moedeloosheid beving ons reeds voor den
aanvr.ng...
Maar dan kwam er de stem die zei: het
moet, en wat zuchtend begonnen was,
werd vaak glansrijk teneinde gebracht.
Bij sommigen is het de stem van het ge
weten, bij anderen weder het ontwakend
plichtsgevoel... bij de meeslen echter zijn
het de onverbiddelijke levensomstandighe
den, die kortweg gebiedeD bet moet.
En dan is het meestal iet», dat lijnrecht
ingaat tegen onze wenschen en onze ver
langens.
Van nature bezitten wij een zekere traag
heid, die ons remt in het lenuitvoer-leg-
gen van hetgeen wij behooren te doen.
Wij zijn zwaar gehandicapt!
Het wordt ons dikwijls zoo gemakkelijk
gemaakt... de verleiding is zoo sterk... on
toegeven is zoo gemakkelijk.
En... als de materieele zorgen om de
hoogst noodige levensbehoeften niet dwin
gend gebieden: „het moet" als een kwestie
is van ons moreel overwicht, van zolfhn-
hcersching en zelfoverwinning ja... dan vin
den we vaak zulke schoone cn luidklinken-
de drogredenen om dit twee simpele woor
den niet te hooren, dat we ons zelf voor
spiegelen dat we na rijp beraad en ernsti-
gen tweestrijd tot dit inzioht gekomen zijn...
Em gemakshalve veranderen wij „het
moet" in: „het zou eigenlijk wel moeten
maar..."
Als we zoover zijn, zijn we al verloren.
Het moet 1 dat is kort en krachtig.
Daar valt niets aan te begrijpen of te
misduiden...
Dat is een kernachtig Hollandsch woord,
dat we allen ieder op zijn tijd moeten
kunnen uitspreken, ook al beduidt het
voor ons het vervliegen van onze innigsto
Hoop of het verlies van een dierbaar we
zen
Het moetl... er ligt iets bczielends in dit
woord en er weei'klinkt iets in van dc te
behalen zegepraal...
Als we eenmaal vast overtuigd zijn van
d onvoorwaardelijke noodzakelijkheid van
iets... dan blijft ons nog maar één weg
open: dat „iets" te doen en wel zoo gauw
on zoo goed mogelijk, met voorbijzien van
persponlijk voordeel en gemak.
Wij leven in de eeuw van de Halfheid.
De tijden zijn voorbij dat „een deur open
of dicht was."
Wel foei!... met onze hedendaagsche be
schaving zijn er zeker nog wel tien andere
standen daartusschen voor een deur die
zich respecteert.
Niet waar".. 1 We zijn niet meer goed
of slecht u en ik
Da* was goed in het jaar achttienhon
derd zóóveel... o charme men wist toen niet
beter.
Die eenvoudige zielen noemden een zaak
of goed, of slecht, of krom, of recht.
Maar wij met onzen fijnen speurzin, wij
hebben allang ontdekt, dat we zoo al niet
goei] dan toch evenmin slecht zijn: Dc
nuance werd geboren.
Die uitersten doen onze gevoelige zenu
wen onaangenaam aan. En met onmisken
bare vaardigheid werd alles verbloemd:
Een kleuj', een eigenschap, eim waarheid-
o,"i'-zich-zelf, zonder meer zijn onbestaanbaie
zaken heden ten dage.
Alles wordt saamgekoppeld, vermengd en
verwaterd, tot we eindelijk zoo gewend rijn
aan halve kleuren, halve eigenschappen, cn
halve waarheden, dat slechts het gecompli
ceerde, het onnatuurlijke aan trekk in ga-
kracht heeft voor dc groote massa.
De onopgesmukte waarheid en de simpclo
reden vinden geen ingang meer maar zoo'n
halve waarheid. zöo'd beetje bezijden de
gewone waarheid... zie dat is nog eena iets...
dat doet ten minste opgeld!
Geslotenheid is van oudsher een Hol
land sche eigenschap geweest.
Dat men zich niet over z'n gevoelens en
aandoeningen wenscht uit te laten is begrij
pelijk, maar dat men gevoelens en aandoe
ningen simuleert om z'n ware gemoedstoe
stand te verbergen zie dat wordt beden-
kelijk.
Op alle mogelijke wijze wordt ons ge
voelsleven tegenwoordig gescherpt, ver
diept-, verinnigd, vergeestelijkt...
Maar onze andere kwaliteiten doen meest
al niet mee aan dit loffelijke proces
Het betreurenswaardige gevolg van dezen
ongelijksoortigen geestesgroei is... dat we
de eenvoudige grondwaarheden, die ten al
len tijde gegolden hebben en thans even
waar zijn als altijd, niet meer kunnen on
derscheiden.
Door de boomen zien wij het bosch niet
meer...
Wij hebben het leven zoo ingewikkeld ge
maakt, dat wij de groote waarheden niet
meer terug kunnen vinden onder al het kla
tergoud, dat de hebzucht der menschen in
omloop bracht....
Wij tasten in den blindeen vinden on
zer. weg niet meer.
De hedendaagsche jeugd is hier een spre
kend voorbeeld van. Maar al te vaak wordt
vergeten, dat de onevenwichtige tuchte-
looze jeugd van beden het 6iv*taji-lT*ttϣ&
genotzuchtige geslacht van worgen lt...
Aan ons ouders de plicht cn de taak om
mèt- de opvoeding de kiem te ieggep voo*
een doelbewuste ernstige levensrichting.
Onze jongens en meisjes van heden kun
nen geroepen worden de vooraanstaar.de
mannen en vrouwen te zijn win morgen.
Laten wij hen leeren te zeggen ,,h©{
moet", en laten wij ben teveps niet alleen
leeren de waarheid te zeggen, maar ooK
dat andere dat zoo heel moeilijk is voor
de jeugd: lafc^n wij hen leeren deemoedig
de harde onomwonden waarheid aan te
hooren
Het is onze plicht tegenover het nago-
slacht.
Het moet I
Xlli.
Den Haag is, wat dc omgeving betreft,
voor wandelaars een gezegende plaats om
te wonen.
Sedert we, door bet automobilisme, de rij
wiel- en de watersport daarin krachtig ge
holpen, ons land beter, intiemer zijn gaan
kennen, is onze bewondering toegenomen
voor vele plekjes, die we eertijds onbe
langrijk en zelfs ongenietbaar dachten. We
hebben dorpjes aan een sloot, een vaart,
eer. dijk ontdekt, die we slechts vaag bij
name kenden van de kaart of uit het spoor
boekje, en waarvan we nu de landelijke
schilderachtigheid zijn gaan waardeeren.
Uit den trein zagen we kerktorentjes boven
den polder opspitsen en het leek ons of
ze elkaar vrijwel alle gelijk waren nu wo
de vlekken en gehuchten zijn doorgewie-
lerd of -getuft, die rich om hun voet groe-
peeren, is ons van elk de eigen, karakte
ristieke schoonheid bewust geworden. Hoe
veel moois biedt ons land, juist dikwijls
waar het 't simpelst cn het minst door de
cultuur gerept^is' Soms ontsnapt zelfs den'
geblaaeeirbten kilometer-verslinder ergens
in den vlaksten polder de hartskreet: hier
zou ik willen wonen! hier zijn rust, wijd
heid, eenvoud en gemoedelijkheid
Toch speelt, bij zulk een verzachting, de
voor het oogenblik gewekte ideëele zin den'
overprikkelden en nu tijdelijk ontspannen
stedeling wel eens al te zeer parten.
Het is iets anders, een idyllisch gelegen
plaatsje in vogelvlucht tc zien, dan ar te
wonen. Stop er eens, stijg eens uit en vraag
den inboorling naar dé wandelingen, dio
ge hem benijdt. Hij zal u dikwijls met wee
moed verzekeren, dat de twee of drie loop
jes langs de "hoofdwegen en terug hem nu
zoo grondig bekend zijn, dat hij ze mis
schien nog wel eens met-illuzie beginf, maar
ze zeker altijd met wanhoop beëindigt. Hij
moet immers steeds denzelfden weg terug...
Steeds denzelfden weg terug daarin
ligt wel dc tragiek voor den wandellusfcige,
die in ons polderland woont (waartoe we
ons hier bepalen, omdat immers Den Haag
aan de grenzen ligt van zulk een land, van
een bij uitstek bepolderdc provincie)hij
kan moedig langs den dijk, den straatweg,
het kanaal, den molensloot beginnen voort
te stappen, als beschikbare tijd ten
halve is verstreken, moet hij omkccren en
langs denzelfden weg zijn uitgangspunt te
rugvinden. Niet als in hei- en boschstreken
kronkelen zich vele paden in allerlei rich
tingen, welker grillige verscheidenheid
hem telkens weer^andere mogelijkheden en
nieuwe verrassingen biedt.
Maar niet alleen onz»; plattelands-woon
oorden. met hun eindeloozc groene recht
hoeken, lijden aan dit mistroostig stem-'
mend euvel; ook groote steden als Amster
dam en Rotterdam, weik een fraai beeld
van bouworde of bouwwacorde zij mogen
opleveren en hoezeer zij den tijdelijken be
zoeker bijzondere, vooral avondlijke, beko
ringen mogen bieden, die dc Residentie in
sommige opzichten mist, ook die beide
voortreffelijke metropolen geven moeilijke,
ja, vaak onoplosbare vraagstukken ter over
denking aan hem, die zich op een vriende
lijken Zondagmorgen voorneemt nu eens de
door-de-weeksche voeten iets anders te
gunnen dan het weinig elastische straFea-
plaveiseL De stadsbesturen hebben het
hachelijke van dit probleem ingezien en
voor het nageslacht, zoo uit op uitstapjes
tusschen het groen belust zal zijn, verschie
ten geopend naar bossehen en parken, door
gemeentewerken uit een tot uog^toe van
zichzelf on willigen bodem te stampen. Maar
het is nog slechts een begin, en door de
natuurlijke gesteldheid van haar omgeving
i3 Den Haag haar grootere zusters in dit
opzicht verre vooruit. Denzelfden weg te
rug behoeft de wandelaar daar nietalleen
reeds de duinen hij ziet er de jonge ko
nijnen kopje-over buitelen; ontdekt er een
nest met meeuwen eieren schrikt er een
radden eekhoorn op of betrapt er een fret
op diens bloeddorstige avonturen alleen
reeds de duinen schenken hem gelegenheid
te over tot eindeloos wisselende dwaal
tochten.
Wat niet wegneemt, dat zelfs deze gun
stige omstandigheden nog te wenschc.i ia-
ten. Niet van ieders woning uit zijn immer»,
voor den voetganger althans, de Haagsche
wandeloordcn even vlug en weinig omstan
dig te bereiken. Dit gebrek heeft do A-N.
W.B., die onovertroffen organisatie, waar
aan alle minnaars van de vrije lucht zöo
onnoemelijk veel te danken hebben, zcct
juist ingezien, en als gewoonlijk hérft hij
het niet bij b^chouwiDgen gelaten, doch
het woord onmiddellijk doen volger door
de daad. In de begi coring van Den Haag
voor 1925 staat tn lezen, dat het gemeénce-
bestuur zich gr.urne met don wielrijder?-
bond wil verstaan omtrent den door doten
gedachten, dc stad orocirko!c-nden wandel
weg. En zoo is du. een verrijking, een vafJ
nieuwing en oen grootere bruikbaarheid te
voorzien van de nogélijkhcden om te voet
van 'a-Gravenhage'8 omstreken te gen*®'
ten, waardoor de waarde van cd ze ri*
al3 woonplaat» al weder vergroo» wordt.
Want niet» beiittenswaards leert men bet»*
