Roomboter is niet meer te betalen-
GENEESKUNDIGE BRIEVEN.
Hoestsiropen 8047
voor Hinderen
SPORT.
KUNST EN LETTEREN.
VARIA.
ifSjn.
VRAGENRUBRIEK.
Er heeft in een fabriek van fotografische
artikelen te Offenbach een ernstige ont
ploffing plaats gehad. Twee arbeiders zijn
«matig gewond. Een is sedert overleden.
Onder de puinhoopen liggen nog 3 lijken.
Hoovers zijn het kasteel Walsohöwen,
waar baron v. d. Goltz woont, binnenge
drongen, hebben den eigenaar geblinddoekt
tn geboeid en hem onder bedreiging met
den dood gedwongen de brandkast te ope
nen. Vervolgens hebben lij het kasteel ge
plunderd en eem groote hoeveelheid ond
(IJver meegenomen.
Naar de „Vorwarts" meldt, zijn in de
chemische fabriek van Julius Jabok te Am-
mendorf 9 arbeiders door uitstroomende
gassen bewusteloos geraakt. 7 hunner zijn
m zorgwekkenden toestand naar het Zie
kenhuis overgebracht.
In Slowakije is het ondeT de stakende-tex
tielarbeiders tot ernstige ongeregeldheden
gekomen, waarbij de gendarmerie moest in
grijpen. Er werd geschoten, waarbij een ar
beider gedood en vier zwaar gewond war
den een kapitein der gendarmerie en vier
gendarmen werden levensgevaarlijk ge
wond. Communistische stakers sneden bij
Trentsjin de eleetrische kabels door, zoodat
de stad m donker bleef.
Twee en een half jaar geleden is te Bres-
lau de si garenhandelaar Herrman, een aan
hanger van de organisatie Rosebach, om
politieke redenen vermoord. Eerst onlangs
zijn de daders in hechtenis genomen. De
Jury heeft hen thans wegens mishandeling
met doodelijken afloop, onder het aanne
men van verzachtende omstandigheden, ver
oordeeld tot 7 jaar en 5 jaar en 3 maanden
tuchthuis.
Volgens een bericht uit Oharkow heeft
öt in het Donbekkén een blóedige botsing
plaats gehad tusschen arbeiders van een
kolenmijn en de politie. De arbeiders die
sedert twee maanden geen loon hadden ont-
vangen, verlangden van de directie uitbe
taling, waarop deze de politie ontbood, die
van haar wapenen gebruik maakte. Een
arbeider werd gedood, 7 anderen zijn zwaar
gewond.
Ben bericht uit New-York zegt, dat de
'drankpolitie aich meester heeft gemaakt
Van een Engelsohe bark en een Noorsch
stoomschip die alcoholhoudende dranken
aan boord hadden. Het Noorsohe schip werd
64 K.M. uit de kust vastgehouden. De kust
wacht zond een afdeeling aan boord, doch
de bemanning 32 man sterk, was in diepen
slaap gedompelde vermoedelijk tengevolge
van drankmisbruik. De kleeren der beman
ning waren geheel aan flarden. De kapitein
van het schip, die door zijn equipage was
opgesloten, verklaarde, dat sinds het ver
trek uit Hamburg, een maand geleden, de
n>n.Tvnftn aicih dagelijks bedronken en er
lederen dag gevoohten plaats hadden. 3 er
van waren in ernstige vechtpartijen ge
wond. Een hunner had een gebroken kaak,
een andere gebroken beenen. Het schip had
oorspronkelijk 100.000 kisten drank aan
boord gehad waarvan er nu nog slechts
4S000 over waren
RECLAME.
Van Roomboter niet te onder
scheiden en de helft goedbooper
is DE GRUVTER's lioogfijne Me
lange. Per pond slechts 80 eent.
Alleen in DE GRUYTERS's
winkels! 8088
Krankzinnigenverpleging. I.
Ia velerlei opzicht is er belangrijk ver
schil tusschen geestes-zieken en alle andere
soorten van lijders. De wensch van den ge
neeskundige, om voor de beslaande afwij
king een tastbare verandering in de orga
nen te vinden, wordt bij hen maar al te
vaak niet bevredigd. Uit den aard der zaak
zoekt men deze in de hersenen, waarin zich
ongetwijfeld ook de geestelijke processen af
spelen. Maar dikwijls is het zoeken nutte
loos; althans met de tot op dit oogenblik
besclnkbare onderzoekingsmiddelen gelukt
het niet om iets bijzonders in de samenstel?
lende deelen der hersenen te vinden, waar
door bijv. een toestand van melancholie
verklaard kan worden. De geneeskundige
drukt dit aldus uit, dat hot anatomisch sub
straat ontbreekt. Zoodoende is er ook ver
schil m behandeling. Weet men welk deel
en hoe het ziek is, dan kan de zieke plek
onder handen genomen worden. Een gezwel
snijdt men weg, een zichtbare afwijking
kan direct onder handen genomen worden
door spoelen, penseelen, druppelen, zalf,
enz., een niet toegankelijke door inwendig
gegeven middelen, dooi* inspuiting en wat
niet, al. Dit alle® is hier niet mogelijk en
hoogstens kunnen enkele opvallende ver
schijnselen door in- of uitwendige middelen
worden bestreden. Het ligt voor de hand,
dat geestelijke middelen worden toegepast
en door deze psychische behandeling krijgt
het geheel een ganseh ander aspect.
Nog grooter misschien is echter het ver
schil in opvatting, welke het publiek heeft.
Hoeveel moeite de geneeskundigen ook
reeds in het werk hebben gesteld, om het
besef ingang te doen vinden, dat het toch
eigenlijk nie£ zooveel anders is, of een maag
w nier„ dan wel de hersenen ziek zijn,
yoor de groote massa zijn de geestesziekten
Jog altijd iets geheel aparts. Aan krankzin-
jbghedd kleeft iets geheimzinnigs, voor ver
tol iels angstverwekkends. Een krankzin
nige, een gek, is iemand, die niet meer als
gewoon mensch beschouwd kan worden.
Voor een groot deel spruit dit verkeerde
"eukbeeld voort uit onkunde. Van de ver
schillende soorten van zielsziekten weet
niet veel af en allicht vereenzelvigt
en alle lijders met een bepaalde groep, die
door zeer bijzondere handelingen gevaarlijk
voor zichzelf en voor hun omgeving kunnen
worden. Het was in vroegere lijden hoofd
zakelijk deze groep, waaróp de naam krank
zinnig werd toegepast. Deze ongelukkigcn,
die in hun woeste gedragingen toen aller
minst begrepen, dikwijls bespot en zelfs ten
toon gesteld werden, bracht men als onge-
neeslijken in „dolhuysen" bijeen. Hun lot
was allertreurigst; zij waren van den boozen
geest bezeten .waarom zij ook wel bezete
nen genoemd werden, en niemand dacht er
aan, dat zij zoo goed als ieder ander men-
schen gebleven waren, die een ziekte had
den, waarvoor even goed als voor elke an
dere ziekte behandeling en zorgvuldige ver
pleging noodig waren.
Van die oude begrippen is. helaas, nog
altijd veel blijven hangen. En zoo ls er nog
steeds grond voor de bewering, dat iemand,
die krankzinnig verklaard wordt, daardoor
een etiket krijgt, dat hij zijn leven lang niet
meer verliest. Toch is die opvatting uit den
tijd en feitelijk onjuist. Met dé uitbreiding
der wetenschap is het gebied der geestes
ziekten sterk uitgebreid. Behalve zij, die
voorheen de „dolhuysen" bevolkten, zijn'
er vele anderen, die er thans toe gerekend
worden. En daaronder zijn er, waarvan zeer
wel bekend is, welke de oorzaak der gees
tesstoornis is, en ook, die wel degelijk voor
genezing vatbaar zijn. Het opbergen van
vroeger heeft dan ook gelukkig plaats ge
maakt voor een doelmatige wetenschappe
lijke behandeling en verpleging.
Welk een verschil bestaat er tusschen de
wijze, waarop de onrustige patiënten vroe
ger behandeld werden, en nul Vroeger wa
ren dwangmiddelen onvermijdelijk, naar
men meende. In het museum, door Daniëls
gesticht, en gehuisvest in het Stedelijk
(Suasso)-Museum te Amsterdam, is een af
beelding aan deze oude verpleging gewijd.
Daar vindt men nog de dwangbuizen, waar
in de arme stakkers werden vastgesjord, de
getraliede bed-kooien, waarin zij moesten
verblijven, ellendiger dan een hond in zijn
hok. Thans is daar gelukkig niets meer van
over, cn overal is de dwang afgeschaft en
het „no-reslraint"-slelsel toegepast. Zoo lang
mogelijk worden de onrustige patiënten in
bed gehouden, wat bij een doelmatige ver
pleging zeer lang mogelijk is. Kan het niet
meer, dan worden zij zoogenaamd geïso
leerd, d. w. z. zij komen in een klein afzon
derlijk vertrek, dat zoo is ingericht, dat zij
er niet veel kwaad, ook niet aan zich zelf,
kunnen doen. En altijd is er dan nog vol
doende toezicht om elk oogenblik te kunnen
helpen. Ook wordt in vele gevallen met goed
gevolg gebruik gemaakt van het permanente
bad. Het langdurig verblijf in een daartoe
ingericht bad op een in dat bad uitgespan
nen zelf heeft een kalmeerende uitwerking.
Deze onrustige patiënten vormen echter
altijd maar een betrekkelijk klein onderdeel
van de bevolking van een verplegingsln-
richting voor geesten-zieken. Voor de ande
ren wordt alles gedaan om geen verschil
met een ander ziekenhuis te laten merken.
Ook zijn er vele zieken, waarbij zich een
toestand van onrust slechts tijdelijk voor
doet. Voor het overige hebben zij dan niets
opvallends en kunnen gelijk met de andere
patiënten verpleegd worden.
Zoo is er inderdaad géén grond meer voor
de oude opvatting, welke in den volksmond
uitdrukking vond door het bekende: „Eens.
gek, altijd gekl" Tal van patiënten worden
genezen ontslagen en kunnen weer als ge
woon lid der maatschappij naar hun thuis
terugkéereiL
Het laat zich begrijpen, dat zoowel aan
den behandelenden geneesheer als aan de
verpleegster van deze zieken hooge eischen
worden gesteld. De omgang met deze pa-
tienten is veelal verre van gemakkelijk. De
verandering in gedrag, in spreken en doen,
door de ziekte veroorzaakt, is dikwijls van
dien aard, dat, indien wij dat van normale
menschen zouden ondervinden, ontstem
ming, weerzin en geraaktheid alleszins ge
rechtvaardigd zouden zijn. Het is niet altijd
gemakkelijk om er zich voortdurend van
bewust te blijven, dat het allemaal slechts
ziekteverschijnselen zijn, die evenmin kwa
lijk genomen mogen worden als wanneer
een maaglijder braakt of een bewuslelooze
het bed verontreinigt. Er behoort dus een
groote mate van geduld toe. En meer nog.
Voor de toepassing van de psychische ge
neeswijze is in de eerste plaats noodig, dat
er contact tusschen den patient en den arts
of de verpleegster is. Nu is een van de
meest voorkomende verschijnselen bij gees
teszieken, dat zij geheel vervuld zijn van
hun eigen toestand. Voor wat er buiten hen
om voorvalt hebben zij weinig aandacht.
Hun geest i9 als omsluierd en wordt zoo
doende verhinderd om op de omgeving te
reageeren. Zoo is het te begrijpen, dat T dik
wijls hoogst moeilijk, ja soms onmogelijk is
om dat contact te krijgen. Door voortdurend
met den patient mede te leven, hem steeds
te observeeren, moet het gunstige moment
gevonden en onmiddellijk gebruikt worden
om o-p hem in te werken. Dat groote tact en
toewijding bij dit werk onmisbaar zijn,
spreekt dan ook van zelf. En het is een
dwaalbegrip, te meenen, dat de verpleging
van krankzinnigen op een lager niveau zou
staan dan de overige soorten van verple
ging. Integendeel zou de stelling xerdedigd
kunnen worden, dat hiervoor nopftioogere
kwaliteiten, althans van gemoed en liefde
voor het vak, vdn ware menschenliefde,
vereischt worden om aan de gestelde eischen
te voldoen en met vrucht werkzaam te
wezen.
De nieuwere opvattingen strooken niet
geheel met de nog geldende wettelijke be
palingen op dit gebied. In een volgenden
brief daarom nog wat over de opneming in
gestichten.
H. A. S.
RECLAME.
Mijnliardt's Thijmsiroop75 c.
Alijaliardt's Borstsiroop 60 c.
Anga-siroop (by Kinkhoest) f 1.75
B\j Apothekers en Drogisten
VOETBAL.
Zwitserland— Nederland.
In gewoonlijk goed ingelichte voetbalkrin
gen te Bern verzekert men, dat het bestuur
van den Zwitserschen Voetbalbond, ondanks
lal van andere aanbiedingen uit andere lan
den, besloten heelt tot aanvaarding van het
voorstel van het bestuur van den Neder-
landschen Voetbalbond om dit seizoen we
der een landenwedslrijd ZwitserlandNe
derland te doen spelen .zegt het „Vad.". De
wedstrijd zal waarschijnlijk opnieuw, even
als in 1022 te Bern worden gehouden en
wel in het voorjaar op het joist heden in
gewijde prachtige nieuwe terrein van de
F. C. Bern.
Oostelijke 2e, 3e en 4e klassers.
Zaterdagavond hield de Alg. Vereeniging
van Tweede, Derde en Vierde Klassers in-
Nederland, Oostelijk district te Zulten haar
jaarvergadering, onder voorzitterschap van
den heer P van den Salentein (Zwolle).
Aan de orde was o.a. bestuursverkiezing,
wegens periodieke aftreding van alle be
stuursleden.
De heer Van den Salentein werd met al-
gemeene stemmen en 3 stemmen blanco als
voorzitter herkozen. Verder werden in het
bestuur nog gekozen de heeren C. A. J; Joha,
Hengelo, Th. Langholz, Zulpben en herko
zen de heeren H. P. J. Koole, Amersfoort en
J. A Maters, Arnhem. De heeren B. Wesse-
link, Enschede en Dijkers hadden te kennen
gegeven, geen herkiezing te wenschen. De
gekozenen namen hun benoeming aan,
WIELRENNEN.
De smalle wieliijders-hoist.
De „Tel." schrijft:
Dit is de schoonste mop van de laatste
herhalingsoefeningen.
Deze is nog beier dan die van den Dort-
schen advocaat die veertien dagen (voor
herhalingsoefeningen) ijzeren kribben te
lakken kreeg.
Deze is ook nog beter dan die van den
infanterist, die geen schoenen in zijn ransel
had. Hij had wèl schoenen in zijn ransel
zei hij. „Neen", zei de kapitein, „je hebt
geen schoenen in je ransel"„Jawel",
zei de infanterist. „Laat zien", zei de ka
pitein.
En toen kwamen er de schoentjes uit van
zijn driejarig dochtertje
Deze is ook beter dan die van den kor
poraal, die midden in het gevecht langs den
weg kwam slenteren „op z'n dooie gemak".
„Waar hoor je bij?" brulde de groot-majoor
van den Staf.
„Thuis bij mijn vrouw en kinderen", zei
de korporaal
Deze mop is ook nog beter dan die van
het cavalerie-onderdeel, dal aan de lunch
tusschen twaalf en twee de orders kreeg
voor den opmarsch die den nacht tevoren
had moeten plaats hebben.
Déze is beter dan al die andere die tien
tallen, die nog trouw verhaald worden, na
deze fameuze herhalingsoefeningen.
Klaas van Nek is afgekedrd.
Hij was bij de wielrijders. "Waar zou hij
anders bij zijn?
Hij, die meer kilometers heeft „verreden"
dan wij boterhammen zullen eten, de man,
die meer, nóg meer op een fiels zit' din
onze dienstbode in de bioscoop, de man, die
met zijn fameuze longen en zijn stalen spie
ren het bracht tol het kampioenschap wiel
renner in ons land-van-fietsers
Hij moest opkomen en liet zich keuren.
En de dokters kwamen en keurden hem af
voor de rijwielbrigade.
Waarop hij naar huis werd gezonden.
D. w. z. naar de banen waarop hij zijn
brood pleegt te verdienen eh waar hij dartel
rondrijdt als voorheen, moeilijker te ver
slaan dan ooit.
Te smalle borst afgekeurd.
Zie, deze mop is beter dan al de andere
en niettemin historisch I
ZEILEN.
Intern, jollenwedstrijden te Brussel.
De vijfde race van de jollenwedsfrijden te
Brussel had het volgende resultaat:
1. België 67 min. 22''sec. 2. Ierland 1 uur
1 min. 35 sec.; 3. Engeland 1.3.54; 4 Italië
1.8.34; 5. Frankrijk 18.40; 6. Nederland
1.9.41.
De zesde race gaf den volgenden uitslag:
1. Ierland 1 u. 42 sec.; 2. Engeland 1 u.
40 sec.; 3. België, 1 u. 1 m. 58 s.; 4. Neder
land 1.3.12; 5. Italië 1 4.10. Frankrijk kwam
niet binnen.
De einduitslag is: 1. Ierland 13 p.; 2. Bel
gië; 3. Engeland; 4. Nederland; 5 Frankrijk
6. Italië.
Gouden jubileum J. H. Chrispijn Sr.
Met eon enkel woord hebben wij reeds
vermeld, hoe J. H. Chrispijn Sr. Woensdag
22 Oct. alhier komt jubelen.
Al weer'eem jubileum, hooren wij reeds
brommen. Ja, al weer een jubileum, een
gouden jubileum van een speler, die wel
eens naar voren mag worden geschoven.
Chrispijn Sr. verdient bet en wij vertrou
wen, dat de sohouwburg dien jubelavond
gevuld zaJ zijn met een enthousiast pu
bliek.
Ohrispijn Sr., geboren in 1854, was niet
voor „plankenland' bestemd, maar eenmaal
daar aangeland, heeft hij zich ontpopt tot
een speler van talent, die zeer voel te ge
nieten heeft gegovep. Wij willen hier
niet zijn levensschets geven, niet al zijn
rond uw ervingen opsommen, memoreeren wij
slechts zijn directeurschap van de Neder].
Toonealvereeniging, zijn regisseurschap bij
het Nederlondsch en bij de Rotterdammers I
En van zijn creaties die in werken van
Ibsen, Hauptmann, ShakeBpeare vooral
zijn nar en van mevr, SimonsMaas als
de veroveraar in bet werk van dien naam.
In deze rol heaft hij triumfen gevierd en
daarin komt bij thans hier jubelen.
Hij moge dan reeds oud van jaren zijn,
bij is gebleven jong van lijf en leden en
hart. Trouwens is de eeuwige jeugd juist
niet zijn kenmerk gepaard aan een zeldzame
lenigheid 1
Woensdag ga men zien, dat wij hiermee
niet te veel hebben gezegd.
SCHEEPSTIJDINGEN.
STOOMVAART-MIJ. „NEDERLAND".
PRINS DER NEDERLANDEN, uitr., 13-10
van Suez.
KONINGIN DER NEDERL., thuisr., 14-10
van Sabang.
MOENA, Rott. n. New Orleans, was 12-10
12 n. 's middags 48 gr. 38' N. B. en 8
gr. 37' W.E
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
MAASDAM, 11-10 v. New Orleans n. Rott.
DINTELDIJK, 10-11 v. Rott. te Vancouver.
SPAARNDAM, New Orleans n Rott., was
13-10 2 u. v.m. 280 mjjlen v. Boulogne.
BOSOHDIJK, 13-10 v. New York te Roti
verwacht
BEEMSTERDIJK, 13-10 v. Rott. n. New
York
HOLLAND—OOSf-AZIE LIJN.
BOETON, thuisr., 13-10 v. Malta.
SCHIEDIJK, uitr., 11-10 v. Singapore.
OLDEKERK, 12-10 v. Rott te HuU.
BOEROE thuisr., 11-10 te Singapore.
HOLLAND—BRIÏSCH-INDIE LIJN.
MEERKERK, 12-10 v. Hamb. te Antwerpen.
HOOGKERK, uitr., 12-10 v. Knrrachee.
ROVENKERK, uitr., 11-10 v. Algiers.
SOMMELSDIJK, 11-10 v. Calcutta n. Rolt
RIDDERKERK, 12-10 v. Rott. te Hamburg
ROTTERDAM—ZUID-AMER1KA LIJN.
ALWAKI, 13-10 v. Rott te Hamburg.
POELDIJK, uitr., pass. 12-10 Ouessant
BALCYON-LUN.
AGNETAPARK, arr. 121-0 te Salonica,
ROTTERDAMSCHE LLOÏD.
TAMBORA, uitr., 13-10 te Marseille.
TERNATE 13-10 v. Batavia te Soerabaya.
JACATRA, 12-10 v. Batavia te Soerabaya.
GAROBT, uitr., 13-10 te Catania.
SLAMAT, thuisr., pass. 13-10 Sagres.
FALEMBANG, 12-10 v. Rott. te Newoastle.
STOOMVAART-MAATSCHAPPIJ „OCEAAN'
PROMETHEUS, Java n Amst., pass. 12-10
Perim.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
B06CHDIJK, 13-10 v. New York te Rott
JAVA—NEW-YORK-LIJN.
DJAMBI, 12-10 v. New York te Batavia,
KON. WEST-IND. MAILDIENST
JAN VAN NASSAU, 11-10 v. Kingston n.
Haiti.
OBERON, uitr., pass. 12-10 Dover.
NEDERL. EN VREEMDE SCHEPEN.
ALDERAMIN, La Plata n Rott., 11-1Q v.
Las Palmas.
PENDREOHT, ConstaDza n. Alexandr.il,-pass.
10-10 KonstantinopeL
20SMA, Rott. n. Key Weet was 11-10 340
mailen N. O. van Key Weet
ADM. DE RUYTER, Rott m Now York,
was 12-10 200 mijlen Z. v. Cape Race.
SLLEDREOHT, 10-10 v. New Orleans n.
Vigo.
DUBtHE, arr. 11-10 te Ardrossan.
EASTERN VICTOR, 11-10 v. New York m
Rott.
SI RIO, 11-10 v. Sydney (C. B.) a Rott
WASSENAAR, Archangel n Harburg, pass.
12-10 Lodingen.
SCOP AS, Balik Pappan n. Suez, pass. 13-10
Perim.
TREBARTHA, Rabauk a Rott., pass. 12-10
Perim.
IJSEE 12-10 v. Koningsbergen n. Orns-
kjoldvik.
TEXEL en WIERINGEN, Rott. a R Aires,
pass. 13-10 Ouessant.
HAULERWIJK, 11-10 v. Hamburg n. "Rafsö.
BEVERWIJK, Cagliari n. Montreal, pass.
12-10 Cape Race
Aardappelen en appelen bewaren.
Aardappelen moeten bewaard worden bin
nenshuis op een donkere en droge plaats,
die vochlvrj, doch niet warm is, in een
kelder of schuurtje. Voor wintervoorraad,
van half October tot Juni, rekent men
ongeveer H.E per persoon. Waar eenigo
vochtighein in den kelder is, kan men
aardappelen leggen op droge, lange, losse
turven, of op stroo. Niet leggen tegen
vochtig uitslaande muren; daartegenaan kan
men een paar planken zetten. Zoek voor
het koken eiken middag aardappelen van
ongeveer dezelfde grootte bjj elkaar om
ze geljjk gaar te krijgen. De groote zjn
bet best voor stamppot.
Buiten bewaart men aardappelen door in
kuilen. In verband met bet natte najaar
verdieBt bet aanbeveling veel zorg te be
steden aan do aardappelen vóór het inkuilen.
De ernstig zieke knollen znllen vanzelf
wel niet in de bewaarplaats terecht komen,
doch het groote gevaar is juist hierin ge
legen, dat men do slechts licht aangetaste
knollen over het hoofd ziet. Deze zijn n.l.
slechts door een lichte verkleuring van de
schil kenbaar, doch zij gaan, eenmaal in
de bewaarplaats aanwezig, licht tot bederf
over.
Het is in de eerste plaats noodig, dat
men zoo nauwkeurig mogelijk alle aange
taste knollen vóór het inkuilen verwijdert,
doch daarnaast, dat men de omstandigheden
in den kuil zóó regelt, dat de v.erliezen
tijdens de bewaring zoo gering mogelijk
Als belangrijkste hierbij in acht te nemen
factor geldt: do temperatuur. Hoe men de
aardappelen ook wil bewaren, in de eerste
plaats moet men ze beschotten tegen be
vriezen. Onder 0 gr. C. mag de temperatuur
wegens gevaar voor bevriezen, niet dalen.
Maar reeds bi) weinig boven het nulpunt
liggende temperaturen worden de aardappels
zoet.
Eetaardappelen moeten daarom bij een
eenige graden boven bet nulpunt liggende
temperatuur bewaard worden. Doch ieder
teveel aan warmte daarboven is schadelijk.
Dit wordt nog wel eens vergeten, dat te
hooge temperatuur bjj de bewaring, onder
alle omstandigheden moet worden vermeden.
Immers èn de ademhaling van de knollen
en daardoor het verlies van inhoud, èn
het kiemen de* knollen met oen zelfde
gevolg, èn het verlies door verder rotten
van licht aangetaste knollen, neemt ook
met stijgende temperaturen ernstig toe.
In het algemeen moet men trachten de
temperatuur in don kuil zooveel mogelijk
onder de 8 gr. C. te houden.
Verder dient men te zorgen, dat de
vochtigheid in den kuil zoo gering mo>-
gelrjk is.
Teit einde aan deze eischen te kunnen
voldoen, make men de aardappelkuilen niet
te breed, liefst niet breeder dan 1.50 M.,
zoo veel mogelijk boven den grond, opdat
geen gevaar voor naar die plaats stroomend
water ontsta. De bedekking in het najaar,
het z.g. zopierdak bestaat uit oen laag
stroo van ongeveer 15 cM. dikte en hierop
een dunne laag aarde. Ten einde een goede
ventilatie in den kuil te hebben, betgeen
vooral van beteekenis is, als de aardappelen
wat vochtig in den kuil zjjn gekomen,
wordt wel voorgesteld als volgt te handelen.
Men legt, nadat - het stroodak is Aan
gebracht, in bot langs over den kuil een
ronden boom van ongeveer 15 cM. doorsnede
en dwars hierover legt men weer stroo,
dat aan beide zijden van den boom wordt
neergedrukt en vastgelegd door op de stroo-
einden wat grond te brengen. Nu trekt
men den boom weg, zoodat als het ware
een kanaal is ontstaan over do geheele
lengfe van den kuil, waardoor een ventl-
latie kan plaats hebben, hetgeen gunstig
werkt op den vochtigheidsto stand in den
kuiL
Wanneer de buitentemperatuur daalt,
brengt men de tweede laag, hetwinterdakj
aan. Deze laag bestaat wederom uit een
laag stroo en een grondlaag. Wanneer men
deze stroolaag slechts dik genoeg ncemV
kan de beschermende buitenste grondlaag
tamelijk dnn genomen word. n. In plaats van
het buitenste dak van stroo en aarde, wordt
op verschillends plaatsen gebruik gemaakt
van eeD uitsluitend dik stroodak, waarmedo
zich de temperatuur gedurende den winter
uitstekend laat regelen. In zeer koude tjjden
wordt dan gebruik gemaakt van paarden-
mest, om voldoende bescherming te krijgen.
Door verstandige bewaring kan veel ver
lies tn den winter tegengegaan worden
In Duitschland, het land van de groot
bedrijven, worden langs geheel anderen weg
de verliezen bij de aardappelbewaring ont
gaan, althans op die bedrijven, waar deze
vrucht voor veevoeder wordt verbouwd. Daar
heeft reeds sinds jaren het systeem van
drogen der aardappelen algemeen ingang
gevondon, welke dan in den vorm van
„Kartoffeischnitzel"' ol „Kartoffelflocken''
gedurende vrij wel onbepaalden tijd bewaard
kunnen worden.
Van ae aardappelen naar de appelen 1
Bet opbergen daarvan moet ook met veel
zorg gebeuren.
Kijk uw ingeslagen voorraad vruchten
zorgvuldig na en neem allen weg, wat niet
absoluut gaaf is. Een heel klein rot plekje,
een enkel wormgaatje kan verderflgk zijn
voor de geheele verzameling. Leg ze daarna
naast elkaar (zij mogen elkander niet
roken) op bouten rekken of op kippengaas,-
Let op, dat zij nergens tegen den grond
aan komen, want dan liggen zij beel gauw.
door. Hoe luchtiger u zo bewaart, des te
beter; van alle kanten moet er lucht bij
kunnen komen. Om den anderen dag draait
men ze om (iederen dag de helft van den
voorraad), zoodat zij nooit langer dan 4fl
uur op dezelfde plek drukken. Zoek ook
geregeld uit welke vruohtcn overrijp en zelfs
rijp zijn, en eet die eerst op.
Hoe meer lucht er aan alle kanten bij
de vruchten kan komen, des te beter.
Het beste is het, wanneer u de vruchten
in een donkere ruimte bewaart, bijv. in een
kelder of afgesloten zolderkast met eert
temperatuur van 40 of 45 gr. Fahrenheit.
Hoe kouder het is, des to langer duurt het,
tot de onrijp geplukte vruchten rijp worden.
Bij een flinken winter kunt u dus heel lang
op uw voorraad teren.
J. v. N., te K. U kunt eenige vers
goeding vragen.
B. V„ te E De afwikkeling geschiedt
meestal niet vlug; vaak worden langdurige
processen gevoerd Informeer eens dü den
curator.
K r. i E, te L Eenmaal in het
jaar n weet bjj welke gelegenheid
worden in meer of mindere mate Koninklijke
Onderscheidingen toegekend (de z.g. lintjes
regen). Maar ook geschiedt dit wel btj
bijzondere gelegenheden, zooals wjl op 8
October en oeDige dagen later hebben be
merkt.
In de meeste gevallen moet de Kroon
er op attent gemaakt worden en dat ge
schiedt gewoonlijk door een officieel per
soon, b.v. door den burgemeester.
01 uw 38 jaren dienstbetrekking in de
zelfde zaak u in aanmerking zou kunnen
doen komen, kunnen wrj niet beoordeelen.
Ons lijkt een jubileumjaar eer daarvoor
aangewezen. In ieder geval gaat bet niét
aan zelf naar den burgemeester te gaan. Dat
moet een ander doen, bij voorkeur uw
patroon.
H. A. C., te R„ en F. J. P., te Z.
De teervlekken bestrijken met terpentijn
olie en eigeel. Dit laten drogen en de
korst er vervolgons afborstelen. Vervolgens
afwasschen met Iauw-wara wafer. Is het
gewenschte resultaat dan nog niet verkre
gen, dan nogmaals met lauw-warm water
afwasschen, waarin een weinig zoutzuur is
gedaan.
Mevr. F., te U U kunt don godspenn-
ning van haar loon afhouden, daar zij min
der dan drie maanden bij u diende.
A. G., te L. De gemeenschap van goe
deren wordt ontbonden door scheiding vul
tafel en bed.
