No. 19772.
ZATERDAG 23 AUGUSTUS
Anno 1924
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heilen.
PRIJS DER AD7ERÏENTIEN:
30 C!s. per regel. Bij regelabonnemenl belangrijk lageren prijs.
Kleine Aöverteniiën, uilsluilend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zalerdags 50 Cts., bij een maximum aanlal woorden van 30.
Incasso volgens poslrechl Voor evenluccle opzending van brieven
10 Cis. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer» voor
Directie en Administratie 175 en 1835 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PP.IJS DEZER COURANTi
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per week ƒ0.18.
Builen Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week,0.18.
Franco per post 2 35 portokoslen.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
De rekening der gemeente voor den
dienst 1923.
III (Slot)
Een belangrijk hoofdstuk* me', betrekking
tot de uitgaven vormt dal, waarin de kosten
,van hel On denvijs zijn ondergebracht cn
dait in drie ardeelingen is gesplitst. In de
eerste plaats die van het lager onderwijs,
sedert de invoering van.de nieuwe wet op
het L O. in twee gedeelten gesplitst, die van
openbaar en van het bijzonder onderwijs,
terwijl er nog eon rubriek: andere uitgaven
voor hel lager onderwijs is toegevoegd.
Voor hel openbaar lager ondenvijs is in
1923 uitgegeven f809.878. De jaarwedden
van hel "onderwijzend personeel eischen
daarvan 't voornaamste deel, nl. f680.402.
Verder hebben de leermiddelen en school-
meubelen vereischt ongeveer f24.000, ter
wijl voor de kosten van verlichting en ver
warming der schoolgebouwen ongeveer
.40.000 is uitgegeven.
De kosten voor hot bijzonder lager onckr-
wijs bestaan voornamelijk uit bijdragen en
vergoedingen in den zin van de Lager-
Onderwijs-wet. Daarvoor was op de begroo-
jting uitgetrokken ruim f 161.000. In werke
lijkheid is echter slechts uitgegeven (58.697.
De vergoeding aan school besturen als be
doeld in art. 102 dor wet van 1920 ad
f 20.000 en die, bedoeld in art. 205 dier wet
tot een bedrag van f80.000, is echter nog
niet uitgekeerd.
Onder de andere uitgaven voor het L. O.,
in totaal f 167.649, maakt de post: „Kosten
voor het lager-Nijverheidsonderwijs", dank
zij de nieuwe Onderwijswet, de hoofdsom
uit. Er is voor uitgegeven f 104.825
Daarop volgt de Kweekschool voor On
derwijzeressen) met de ronde som van
f40 000. De kosten voor het gei»ruik van
School li aden legen welke „nieuwikheid" wij
wel eens hebben hooren sputteren, bedroe
gen slechts f 2100. Het geneeskundig toezicht
op de openbare en bijzondere schoten
f 7890.
Het Middelbare en Ilooger Onderwijs, de
twee gemeentelijke Hoogere Burgerscholen
en hel Gymnasium vereischton in 1923
f266.491. Aan jaarwedden werd uitgege
ven: TI. B. S. voor .Tongms f 112.858, H. B.
S. voor Meisjes f 48.097 en Gymnasium
f 72.274.
Onder: „andere uitgaven voor onderwijs"
worden verschillende uitgaven gerekend,
dde daartoe in zeer verwijderd verband
staan; zooals subsidicn aan de IJsvereeni-
ging, hel Stedelijk Muziekkorps en aan de
Commissie van Beheer van bet Opgravings-
fonds der Nederlandsc.be Anthropologisehc
Vereen igir.g.
Het in totaal daarvoor uitgegeven bedrag
is f 159.890.
De grootste post in deze afdeeling is die
voor de bewaarscholen, bedragende ruim
£55.000, daarop volgen die van de uitgaven
voor musea en openbare bibliotheken
v (f 27 255) en voor Schoort kindervoeding cn
-kleeding (24.100).
Hot achtste hoofdstuk: Kosten van het
armwezen, mitsgaders subeidiën en bijdra
gen aan onderscheidene daarmede, in ver
band slaande instellingen kost iri de laatste
jaren veel meer dan vroeger. In het vorig
jaar is daarvoor uitgegeven meer dan
f 650.000. De grootste post vormt de subsi
die aan het Burgerlijk Armbestuur tot eon
bedrag van f 250.000. De raming waft
f202.000. De kosten van sleunverleening
een werkloozen, volgens regelingen door
d?n Minister van Binnenlandse he Zaken
vastgesteld, hebben bedragen f 15.000.
De overbrenging, plaatsing en verpleging
van arme krankzinnigen kostte bijna
f 235.000.
Het hoofdstuk: „Kosten van landbouw,
handel en nijverheid" plaobt voor ee<n tien
tal jaren slechts een luttel bedrag te eischen
en thans is daarop uitgegeven niet minder
dan f 397.753.
De voornaamste post en dde betreffende
de uilkeering door een speciale gemeente
lijke sfceunverleendng aan weTldooze leden
van organisaties, welke men vroeger niet
kende en waarvoor in 1923 is uitgegeven
f 330.000. Verder bedroegen de kosten van
de Gem. Arbeidsbeurs bijna f 11.000. Voor
werkverschaffing aan werklooze sigaren
makers was op de bogrooting uitgetrokken
f 10.000. Er is echter niets voor uitgegeven.
De kosten van het beheer en onderhoud
der bezittingen, in hoofdstuk X verzameld,
zijn niet groot n.I. f 77.955.
De voornaamste is die voor ond :rhoud en
administratie van bezittingen, niet voor den
publieken dienst gebruikt, bedragend rond
f 60.00(1.
Aan rente en aflossing, in het volgend
hr.öfdsluk eenigszin-s gespecificeerd, werd
betaald f871.217. Aan renten van gel die c-
nmgen is betaald geworden 1477.718 waar
door men zich een denkbeeld kan vormen
van den schuldenlast der gemeente Leiden.
Afgebet v. ■--] een bedrag van f302.800.
De hosier, van pensionneering. enz. van
g-1. •eni.e-r n.bunaren en beambten, in het
12de hM->W.-!uk verzameld. 1 .vdroegen in
1923 f540.074. De voornaamste post daar
van is de uilkeering van bijdrage aan hel
Rijksfonds, bedragende ruim f376 000.
Eindelijk krijgen wij nog een hoofdstuk,
waaronder vermeld staan de uitgaven, niet
onder de vorige opgaven behoorende; een
lange verzamel staal van groolere en klei
nere bedragen, die te zamen nog het respec
tabel bedrag van f 226.517 vormen.
De groofsle post is die ter verstrekking
van voorschotten, ingevolge art. 130 der L.
O.-wet, bedragende 1 135 539.
Een post, die ons nog aan den crisistijd
herinnert en een nasleep van de buTtemge-
wone tijdsomstandigheden moet genoemd
worden, zijn de kosten voortvloeiende uit do
Huurcommissie-wel, die f 10.000 hebben be
dragen Er zijn al eens pogingen godaan om
de Huurcommissie af te schaffen.
Een bijzondere meevaller levert het laat
ste hoofdstuk der gewone uitgaven op, dal
alleen de post „Onvoorziene uitgaven" be
vat. Daarvoor was bij de begrooting een be
drag geraamd van f865.755 en er blijkt
slechts voor te zijn uitgegeven f G3.239.
Over de lange en zware lijst van huiten-
gewone uitgaven, die tezamen een totaal be
drag vormen van f 4.640.4:50 kunnen wij
liier niet veel anders zeggen, dan wat wij
bij de buitengewone ontvangsten deden, nl".
dat het voornamelijk de volkswoningbouw
met zijn systeem van kapitaal verstrekking
en voorschotten verleene®, is, die van deze
hoofdstukken bel eindcijfer zoo hoog deed.
De uitgaven hebben in 1923 de inkomsten
mot niet minder dam met f 1.857.887 over-
troflen.
De benoeming van hoogleeiaien aan de te
openen Rechtshoogeschool te Weltevreden.
Naar aanleiding van elkaar tegenspreken
de berichten met betrekking tot do be
noeming van hoogleeraren aan de Rechts
hoogeschool te Weltevreden, kunnen w\i,
vcor zoover deze benoeming onze stadge-
nooten betreft, Wiet zekerheid mededeeflen,
dal mr. P. M. Trapman voor deze benoeming
heeft bedankt. De heer Trapman, die als
compagnon van mr. Cosman, mede de leiding
heeft over een druk advocatenkantoor en
ook verder bij verschillende zaken in Leiden
betrokken is, meende met het oog daarop
deze overigens zeer eervolle benoeming niet
te mogen aanvaarden.
Zijn collega's in Leiden en daarbuiten on
vele andere stadgenooten, die met den heer
Trapman in verschillende JEuncties samen
werken, zullen zich over dit besluit ver
heugen.
Wat de benoeming van prof mr. Van Kan
aangaat, daarover kunnen wij mededeelen,
d3t*deze wel het voornemen heeft baar aan
te nemen, al is het niet zijn bedoeling het
nieuwe ambt dadelijk bQ de opening der
Rcchtshoogeschool in October te aanvaarden.
Hij zal in ieder geval in September aan de
Leidsche Universiteit nog examens afnemen.
Naar Aneta van bevoegde zijde verneemt*
is het bericht van deze benoeming voorbarig.
Zij ligt echter wel in de bedoeling, doch
kan uitteraard niet geschieden voor de ter
beschikkingstelling door den minister van
Koloniën, welke nog jn voorbereiding is.
Hiermede strookten ook de door ons
verkregen inlichtingen. Pet is dus zoo
goed als zeker, dat wij dezen hoogleeraar
hier verliezen. Zijn heengaan zaf eventueel
voor de Leidsche Universiteit een groot
verlies beteekenen.
P. G. Hocks exit
De heer N. J. II. Swicrslra, onderwijzer
alhier, schrijft ons:
Hedenmiddag is dc heer P. G. Ilocks met
stille trom van zijn school aan den Zuid
singel vertrokken.
Met stille trom! De heer Hocks is afkee-
rig van fanfaronades en huldebetuigingen
en dien wensch hebben wij geëerbiedigd.
Het moge den bescheiden man karakleri-
seeren, dat hij allerlei uiterlijkheden veraf
schuwt, er bestaat aan de zijde dergenen,
die gedurende langeren of korleren tijd met
hem samenwerkten, toch nog zoo iets als
dankbaarheid en het recht om die op een
of andere wijze te uiten.
De heer Ilocks moet het ons ten goede
houden, dat wij toch in het openbaar, zéker
met instemming van het personeel der
school, waarschijnlijk ook met adhaesie van
allen, die vroeger met hem samenwerkten
aan de Gorlestraat of aan den Zuidsingel, een
enkel woord laten hooren, om te getuigen
van onze waardeering van zijn persoon en
zijn werk en niet minder van de verplich
tingen, die wij hebben aan zijn altijd even
rustig, tactvol en sympathiek optreden.
De heer Hoeks was een patroon, naar
wiens wenken ieder graag luisterde, wiens
opdrachten ieder graag volbracht, omdat
wij a priori wisten, dat hij het goed meende,
dat hij gelijk had; en ook omdat hij de
school, het onderling klasseverband en alle
mogelijke schoolzaken beter kon overzien
dan de leden van het personeel, die uit den
aard der zaak beperkt waren tot hun eigen
klasse. Daarnaast willen wij opmerken, da*
het aan algemeen overleg nooit ontbroken
heeft, of althans voor zoover het van den
heer Ilocks afhing, nooit behoefde te ont
breken.
De heer ITocks was een menschkundig
paedagoog, die, onder voorbehoud van het
handhaven der groole lijnen, in zijn 6chool
graag aan ieder de grootst mogelijke vrij
heid lief, omdat hij diep overtuigd was, dat
onder wijsgeven een zeer persoonlijke zaak
is, die het best gediend wordt, wanneer de
onderwijzer mag staan boven de methodes-,
deze op eigen wijze volgt en niet vernederd
wordt tot slaaf van allerlei boekjes.
Als mensclikundig paedagoog wordt hij
gehuldigd door vele onderwijzeressen en on
derwijzers, die jarenlang als volontair ble
ven rondzwerven van de eene school naar
de andere, totdat de lieer Hoeks zich over
hem ontfermde en zij zich onder zijn leiding
ontpopten als uitstekende leerkrachten, die
als zoodanig elders ook werden erkend.
Want in de eerste plaats trachtte de heer
Hoeks le zijn de vriend van zijn personeel,
die wist hoeveel ieder waard was, die niet
meer eischle dan ruslige plichtsbetrachting
en van niemand meer vorderde dan hij
krachtens zijn persoonlijkheid geven kon
Dat gaf, in de eerste plaats aan zwakken
en wei fel moedigen, rust en zelfvertrouwen;
dat gaf de kracht, om moeilijkheden, waar
mee men elders tobde, bij hem te over
winnen.
In den onderling.:n omgang was hij soms
meer dan vriendelijk. Geheel zijn wezen
had iets vaderlijks. Hoevelen zouden er ge
durende het meer dan halve menschenleven
van zijn hoofdschap niet geweest zijn, die
hem hun persoonlijke moeilijkheden of hui
selijke bekommernissen hebben toever
trouwd? Hoevelen hebben niet geluisterd
naar zijn raadgevingen of lieten zich door
een kwinkslag de narigheden uit het hoofd
zetten?
Maar ook voor hel Leidsche onderwijzers
corps in zijn geheel heeft de heer ITocks zich
verdiensten verworven, als hij, meestal in
stilte, voor de rechten der onderwijzers in
de bres sprong of zorgde, dat mildheid werd
toegepast bij het uitvoeren van verorde
ningen.
Inderdaad, hij die heengaat, is een man
van groole verdiensten en het zal ons
vreemd zijn, als wij dien gemoedelijken
Gezelle-kop niet meer dagelijks bij ons zien.
Eén ding is gelukkig: de heer ITocks is
niet verstard in de schoolmeeslerij. Zijn
studielusl cn zijn uitgebreide literatuur-
kennis hebben hem steeds in contact ge
houden met wat er al zoo olhging op letter
kundig gebied.
Thans moge bij hem de lust worden aan
gewakkerd, zijn rust te gebruiken voor ver
nieuwde werkzaamheid op dat terrein en het
houden van levendige en poëtische letter
kundige voordrachten.
Wij wenschen hem nog een lang en ge
lukkig leven toe le midden der zijnen en
geven .hem de verzekering, dal wij zijn per
soon en zijn humaan optreden steeds in
dankbare vriendschap zullen gedenken.
De 3-Oclober-Feesien.
De -heer Geriiardt, le YonkerS, U. S. A.,
schrijft aan het bureau van Vreemdelingen
verkeer le 's-Gravenlhage:
„.Tammer, dat er geen boekje („Folder!')
over de drie lange feestviering te Leiden
uitkomt in het Engertscih. Geschiedkundige
dingen zien de Amerikanen graag en de
aanwezigheid van II. M. the Queen Wilhel-
mina, is nog een attractie te meer.
Misschien is in Leiden verkrijgbaar een
klein boekske of een vouwblad over de fees-
iten, of een aantal groolere platen, om op
den muur of voor het raam te hangen,
welke ook le plaatsen zijn op onze afdee-
ling en bij een paar zakenkantoren.
Als ze er zijn, kunt u ze sturen en wan
neer ze alleen in het Nederlandsch zijn,
kunnen wij er een Engelschc vertaling hier
bij plaatsen."
Het bestuur der 3-October-Vereeniging
hoeft direct hieraan gevolg gegeven, en on
der de bekende 3-Ootioher-plaat een korte
opsomming van de feesten in het Engelsch
daten opnemen.
•Mei eerstvolgende mail gaal de zending
fil mede, zoodat de Amerikanen nog intijds
genoeg hun aandacht er ernstig aan kunnen
schenken.
Het is de bedoeling deze plaat ook in En
geland te verspreiden.
Een feit is, dat bij de Middelburgsohe
feesten zéér vele Engeflschen tegenwoordig
zijn geweest.
Het 3-Ocbober-feest belooft dus wel een
internationaal karakter te verkrijgen.
In tegenspraak met loopende geruchten,
als zou het bestuur der 3-Octaber-Vereeni-
ging er moeite mee hebben om voor Open
luchtspel en Optocht de plaatsen bezet te
krijgen, kunnen wij uit de beste bron mee-
dee'len, dat het aantal deelnemers on deel
neemsters voor 'het Openluchtspel geheel
bereikt is.
'Het is het bestuur een bijzonder genoe
gen, dat de 'heer en mevrouw Yerhey van
Wijk zich bereid hebben verklaard de
hoofdrollen te vervullen.
Voor den Optocht ontbreken er nOg slechts
©enige manlijke deelnemers.
Zo'o'als uit een in dit blad opgenomen ad
vertentie blijkt, zou het bestuur van persö-
nen, die alsnog bereid zijn aan dezen op
tocht deel ite nomen, gaarne zoo spoedig mo
gelijk, in leder gevaÜ vóór Dinsdag e.s. daar
van kennis krijgen aan het adres van den
eecretaris, den heer Spaargaren, Haagweg.
iMet den bouw vaJn de tribunes voor het
opan-ludht-spel ter .gelegenheid van de 3-Oc-
tober-feesten aan den Zoeterwoudsche-Sin
gel is heden een aam vang gemaakt. Begon
nen werd met de Koninklijke tribune, die
ongeveer tegenover villa „Hoekstee" zal
worden opgericht, waarbij de andere tribu
nes zidh zullen aansluiten.
Ook met den bouw van de brug over de
Singelgracht, ongeveer tegenover de Was-
straat, waar de gracht het minst breed is,
zal in hel begin van d-e volgende week een
begin worden gemaakt.
Ds Leidsche Winkelweek.
Naar aanleiding der winkeliers-vergade
ring op 14 Augustus j.l., waarbij besloten
werd de a.s. Winkelweek te organ iseeren
met beoordeeling der étalages door liet pu
bliek, maakt de Commissie voor de Winkel
week, voorz. de lieer II. W. Cahen, secr. d?
heer Job. Geytenbeek, hel door haar vast
gestelde Reglement voor deze week bekend.
Door deze Winkelweek-organisatie zal
liet publiek aan alle deelnemende winkels
zijn aandacht moeten schenken; zoowel
groole als kleine winkels, waar zij ook gela
gen zijn, karnen hierdoor ten volle tot hun
recht. De winkelier, die aan deze Winkel
week niet deelneemt benadeelt zichzelven,
zegt de Commissie-, immers zal het publiek
daardoor voor zijn étalages gedurende de
Winkelweek geen voldoende belangstelling
hebben. In verband met hel samenstellen
van hot officieel programma der Winkel
week is allerspoedigste aangifte voor deel
neming door hen, die zic.h nog niet daartoe
aangemeld hebben aan het secretariaat der
Winkelweek-Commissie, Breestraal no. 79,
telefoon no. 1851, noodzakelijk. De inschrij
ving sluit onherroepelijk Zaterdag 30
Augustus a.s.
De deelneming slaat open voor alle le
Leiden bestaande winkels; de deelnemers
worden in minstens tien groepen, straals-
of wijksgewijze, gesplitst en de deelneming
aan de Winkelweek moet door één of meer
door de Winkelweek-Commissie le verstrek
ken en in de étalages le plaatsen officieele
kaarten blijken, welke kaarten levens ver-
mélden het nummer van groep en deelne
ming.
•De kosten van deelneming bedragen f 1
per slrekkenden meter fronübreodle met een
minimum van f 2.50, bij inschrijving te vol
doen. (De maat wordt opwaarts in gehecle
meiers afgerond).
De étalages moeten op Vrijdag 2G Sep
tember le twaalf uur v.m. gereed zijn; die
van aan bederr onderhevig zijnde artikelen
kunnen, zoo noodig, telkens verfrischt oT
vervangen worden.
De beoordeeling der étalages zal door hot
publiek geschieden, en wel door beantwoor
ding per groep van de volgen-de vragen:
Wie heeft zijn artikelen op de meest ver
koopbare wijze geëtaleerd? Wie heeft dc
meest aandacht trekkende étalage? Wie
'heeft de mooiste en fijnste étalage? Wie
heeft de aardigste of geestigste étalage?
Wie heeft met de minste hulpmiddelen de
aantrekkbjköle étalage?
T>e deelneming aan de boordeeling der
étalages slaat open voor iedereen, diie in het
bezit is van een officieel .weinig kostend
programma der Leidsche Winkelweek,
waarin zich tevens een door de Winkel
week-Commissie gewaarmerkt beoordce-
lin.gsformulier met daarbij behoorenden om
slag bevindt.
De antwoorden van het publiek moebon
uiterlijk Zaterdag 4 Ooiober 's middags le
twaalf uur ingeleverd zijn in verzegelde
bussen of kisten op vensol lillende plaatsen.
Inlevering van ingevulde en onderleeken-
de formulieren in gesloten omslag kan daar
van af Vrijdag 26 September, eiken dag, be
halve Zondag van negen uur 's morgens
•tot acht uur 's avonds geschieden. Elk(e)
>e oordeel aakster) mag slechts één formu
lier inzenden.
'De volgende prijizen worden voor de be-
oonDélaars(ster)s beschikbaar gesteld:
A. Voor hem of haar, die in totaal hel
grootste aanlal vragen overeenkomstig de
meerderheid beantwoord heeft: een eerste
prijs: een splinternieuwe 4 persoons Ford-
Touring Car of een bedrag van één duizend
gulden in contanten; een tweede prijs van
f 250; een derde prijs van f 100; een vierde
prijs van f 75 en een vijfde prijs van f 50.
B. Voor hem of 'liaar, diic voor elke groep
afzonderlijk het grootste aantal vragen
overeenkomstig de meerderheid beantwoord
'heeft: voor elke groep een extra prijs van
25 gulden.
C. Voor hem of liaar, die elke vraag af
zonderlijk in alle of de meesbe groepen vol
gens de meerdeitbleid beantwoord heeft: voor
elke vraag: een extra prijs van f 25.
Komen meerderen voor óenzelfden prij3
dn aanmerking, dan ontvangt een elk een
gelijk gedeelte der waarde in geld. Niemand
van de beoordeelaars<tors) kan voor meer
dan één prijs in aanmerking komen.
'De vaststelling van den uitslag geschiedt
Maandag 6 Octofber door de Winkelweek-
Commissie, bijgestaan door oen sub-com
missie uit de beoordeelaars en deelnemers,
in tegenwoordigheid van de Pers, zoo moge
lijk in de kleine zaal der SlaJdszaai.
Op Dinsdag 7 October zal zoo mogelijk de
ui (spraak van een en ander voor het publiek
bekend gemaakt worden. Prijswinners krij
gen bovendien schriftelijk bericht van de
Winkelweek-Commissie. De prijsuitreiking
zal vermoedelijk gosöhieden op Donderdag
9 October, 's avonds hallfnegen, zoo mogelijk
in de Stïi'dszaal
De aan de Winkelweek deelnemende win
keliers, die blijkens de uitspraak van het
böoordeelend publiek daarvoor in aanmer
king komen, ontvangen een keurig uitge
voerd certificaat als bewijs van het ten
gunste hunner étalage uitgevallen oordeel
van het publiek.
4
BINNENLAND.
Mededeelingen omtrent de Leidsche Win
kelweek.
Overleden is dr. S. D. van Veen, ond-
lioogleeraar ie Utrecht.
Binnenkort is de aanbesteding te wachten
van twee torredoiagers voor de Marine, te
bonwen op een Nederlandsche werf.
De benoeming aan de rechtshoogeschool
te Weltevreden.
BUITENLAND.
De inhoud der Dnitsche regeeringsverkla*
ring.
Rijkskanselier Marx heeft zijn aangekon>
digde rede niet gehouden, wegens obstructie
der communisten.
Het debat in de Fransche Kamer. Een
toegejuichte rsde van Blum.
De Micum' heelt haar verkoopingen ge
staakt.
Een conflict in Griekenland tnsschen zee
officieren en de regeeiing.
Het zevende leerjaar.
Op verzoek van Burgemeester en Wet
houders dezer gemscnl© en van den Inspec
teur van hét Lager Onderwijs in de inspec
tie Leiden brengen wij het volgende onder
de aandacht van de ouders van soliool-
g aan de kinderen*
Ten gevolge van de laatste wijziging der
Leerplichtwet zullen vele leerlingen, diic op
1 Maart a.s .hot zesde leerjaar der lagere
school hebben doorloopen, niet meer onder
de leerverplichting vallen. Nog steeds komt
het veelvuldig voor, dal de ouders die kin
deren van school nemen, in de hoop van
hun jongen of meisje eenig toonenden ar
beid le zullen vinden. Zeer onvoldoende is
het echter bekend, dal de Arbeidswet vrij
wel allen arbeid verbiedt aan kinderen be
neden den veertien-jarigen leeftijd. Veelal
blijft dorgelijken ouders teleurstelling dun
ook niet bespaard. Hel kind is dan echter
van school, wordt meestal niet naar school
teruggezonden en is, zeer tegen zijn be
lang, lot niels-doen gedoemd. Welke voor
hel kind verderflijke gevolgen uit den
lediggang kunnen en in het algemeen zul
len voortspruiten, ook voor zijn verder
leven, is zelfs bij benadering niet te be
vroeden.
Bestond nu in onze gemeente geen gele
genheid om de kinderen na hel doorloopen
van het zesde leerjaar nog onderwijs te
doen volgen, dan zou men daarin moeten
berusten; gelukkig echter voor de ouders,
maar bovenal gelukkig voor het kind, is er
gedegenheid om nog langer onderwijs le ge
nieten. De centrale school voor het zevende
leerjaar, thans nog gevestigd in het school
gebouw aan de Van-der-VVerff-sLraal, kan
de kinderen voor niels-doen behoeden en
hen helpen later sterker le staan in den
strijd om het beslaan.
In het algemeen toch mag word :*n gezegd,
dat een zesjarige leertijd voor behoorlijk
lager onderwijs onvoldoende is, vooral v r
hen, wier opleiding bij het verlaten d
lagere school geëindigd is. De practijk 1 --rt
bovendien, dat liet op de lagere school in
zes jaren onderwezen e niet in voldoen de
mate het eigendom van den leerling wordt;
na betrekkelijk korlen lijd toch is veel van
het geleerde vergeten. Daarom is hel van
zoo uitnemend belang het kind nog een jaar
langer onderwijs te doen genie ten.
In 'hel zevende leerjaar wordt hot vroe
ger geleerde nog eens terdege herhaald en
uitgebreid en wordt zeer veel practiscne
kennis bijgebracht, waar de kinderc-n in
hun later leven heel veel aan kunnen heb
ben. Na een zesjarigen leertijd heeft het
kind een leeftijd bereikt, waarop de geest
het meest en het gemakkelijkst opneemt.
Waarom de ouders de kinderen dan reeds
na zes jaren van de school nemen? Dat er
oudera zijn, die zidh geen rekenschap :"ven
van datgene, wat goed, nuttig en noodig is
voor hun kind, maar slechts vragen: „Wat
kan mijn kind verdienen"? is bekend;
meestal echter wordt hel kind van school
'genomen, omdat liet gozin de verdiensten
van het kin-d niet kan missen. Nu is ge
lijk gezegd de mogelijkheid om te ver
dienen voor die kinderen vrijwel uitgeslo
ten; zelfs werkzaamheden als loopjor gen of
loopmoisje mogen niet worden verricht door
kindoren beneden veertien jaar. Onverant
woordelijk is het dan ook de kinderen van
school te nemen, met de wetenschap, dat zij
nog één of twee jaren moeten rondloopen
vóór zij aan den arbeid kunnen gaan.
Moge het bovenstaande er toe bijdragen,
om de ouders, die op 1 Maart a.s. hebben te
beslissen over (hdt al dan niet van-school-
nemen hunner kinderen, or toe te br?«i*eo
