De Kluizenaar van Far-End.
No. 19767
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 18 Augustus
Tweede Blad. Anno 1924.
GEMENGD NIEUWS.
FEUILLETON.
Rusland na den dood van Lenin.
Op den Leidschen straat-
jyeg heeft Vrijdag een ernstig ongeluk plaats
gehad. De 18-jarige A. A. P. B., melkhan-
Jelaar, wonende in Den Haag, reed met een
motorrijwiel op den Leidschen stiaalweg bij
„Marlot". Door een tot nu toe niet vast
staande oorzaak heeft de motorrijder den
64 -jarigen A. A. B. uit de Stuwstraat, die op
een fiets denzelfden weg ging, overreden.
.Volgens den motorrijder zou hij den wiel
rijder hebben aangereden, doordat deze on
verwachts was overgestoken. Het onderzoek
heeft echter uitgemaakt, dat de remmen van
het motorrijwiel geheel versleten waren.
Het moet dus nog worden uitgemaakt in
hoeverre de motorrijder schuld heeft. De
.wielrijder werd in bewusteloozen toestand
naar het Gemeenteziekenhuis gebracht,
waar hij in den loop van den nacht over
leed. De motorrijder is in arrest gesteld en
zijn motor in beslag genomen.
Als hew ij s, dat het dezen
zomer goed gaat op Scheveningen wordt
gemeld, dat het Zeebad nu al een half mil-
itoen meer heeft omgezet dan verleden
jaar,
Zaterdagnaght kwam een
nachtwaker op het bureau Paauwensteeg te
Rotterdam aangifte doen, dat aan den
JVolfshoek een vrouw vermoord was. Vóór
pand Wolfshoek 18b, een logement, vond
men de 43-jarige vrouw, Catharina Smit
de Groot, in haar bloed op straat liggen. Zij
had twee diepe steekwonden aan de linker
borst en was buiten kennis. Een lid van
Jüerste Hulp bij Ongelukken legde een nood
verband, waarna het slachtoffer naar het
Zlekenhuis-Coolsingel werd vervoerd. Nadat
zij bij kennis was gekomen, kon zij nog
Verhoord worden, en wees haar 43-jarigen
man, A, S. Schipper, wonende Vasteland,
als de dader aan. Drie kwartier nadat zij in
Ziekenhuis was aangekomen, is zij be
sken. Uit het onderzoek is het verder
gende gebleken, dat de vrouw 15 jaar ge-
vd was en drie kinderen had. Voortdu
rend leefde zij in onmin met haar echtge
noot. Deze mishandelde haar. Een half jaar
geleden besloot zij daarom van hem af te
gaan. Zij nam met de kinderen haar intrek
in het logement. Voortdurend vroeg de man
haar weer thuis te komen, doch zij weiger
de. Ook bedreigingen hielpen niet. Op den
dag te voren had hij haar nog toegevoegd:
„Het is je laatste dag vandaag." De vrouw
had werk gevonden in café „Tivoli" aan
den Coolsingel. Toen zij in den nacht van
Zaterdag op Zondag te één uur het café ver
liet, stond de man haar op te wachten. Er
had weer een woordenwisseling plaats. Wat
er verder gebeurd is, weet men niet. De
moordenaar kwam tegen twee uur in den
nacht weer op de plek van. het misdrijf. Hij
ie toen terstond gegrepen en overgebracht.
Hij ontkende alles. Hij gaf alleen toe een
klap te hebben gegeven. Echter staat zijn
daderschap door de getuigenverklaringen
vast. Er werden bloedsporen aan zijn vin
gertoppen gevonden. En een getuige heeft
hem te halftwee met de vrouw vóór hot be
wuste pand gezien. Het mes i3 niet gevon
den.
Eergisternacht bemerkten
surveilleerende politiebeambten, dat op ver
schillende gevels, o.a. in het Oostenburg-,
SVittenburg- en Kattenburgkwartier te Am
sterdam biljetten waren aangeplakt, die be
drieglijk geleken op officieele biljetten. Ook
bij het Kon. paleis op den Dam was zoo'n
biljet aangebracht. De biljetten vertoonden
het Nederlandsche wapen, terwijl daaronder
in vette letters was gedrukt: Militielichting
192-4. Aan de dienstplichtigen.
Bij nadere beschouwing was de verdere
inhoud van anti-militaristische strekking.
Het vermeldde o.a. het gezegde van Frede-
rik den Groote: Als al mijn soldaten gaan
denken, blijft er geen in het gelid, terwijl
voorls( (en dit wordt als strafbaar aange
merkt) den a.s. dienstplichtigen wordt aan
geraden, niet te gehoorzamen en thuis te
blijven.
Later in den nacht kwamen eenige be
ambten den dader, een 18-jarig jongmensch,
tegen. Hij werd gearresteerd en naar het
bureau Kattenburg gebracht. Een partij van
100 biljetten en oenig plakgereedschap wer-
door MARGARET PEDLER.
Geautoriseerde vertaling van W. E. PONT.
6)
Hij zat kaarsrecht in zijn rolstoel, een
knap, welverzorgd oud aristocraat. Hij was
gladgeschoren, had alleen een korten, ge
soigneerden knevel, grijzend evenals zijn
haar; het gelaat had die wasachtige bleek
heid, die het bewijs is van een slechte ge
zondheid; het was doorploegd met diepe
rimpels, die hem ouder deden 6chijnen dan
zijn zeslig jaren. Zijn levendige blauwe
oogen waren buitengewoon helder en door
dringend; misschien gaven die, en ook de
vastberaden, hoekige kin de verklaring van
het feit, dat hij onvoorwaardelijk en slipt ge
hoorzaamd werd.
„Goeden morgen, oompjeI" Sara boog zich
voorover om hem een kus te geven, terwijl
de bedienden zacht de kamer uitgingen.
Patrick Lovell zette zijn monocle in het
oog en keek haar bedaard aan.
„Je ziet er een beetje verwaaid uit,"
merkte hij op; „letterlijk en figuurlijk ver-
waard.
Zij lachte en streek achteloos met de hand
het zware, donkere haar van haar voor
hoofd.
„Ik heb een avontuur gehad," antwoordde
zij en begon het verhaal van haar ontmoe
ting met Zwarte Brady. Toen zij aan het
oogenblik was gekomen, dat de man zijn ge-
Weer afschoot, barstte Patrick los:
-Dit ellendige schurkt Die kerel zal bin- I
den in beslag genomen. Vervolgens werden
nog twee mannen en twee vrouwen aange
houden, die van medeplichtigheid werden
verdacht. Zij zijn, daar dit niet met zeker
heid kwam vast te staan, op vrije voeten
gesteld.
Volgens de laatste telling
bedraagt het aantal inwoners yan Arnhem
thans ongeveer 74.700,
"Het burgerlijk armbestuur
te Arnhem heeft een gevat van fraude ont
dekt bij de crisisuitkeering. Een steuntrek
kende had het stempel nagemaakt en stem
pelde nu iederen dag zijn eigen kaart, ter
wijl hij toch werkte. Toen eens op het ge-
meenteslempel een cijfer versprongen was,
stond er dien dag op alle kaarten 1923,
doch op 's mans kaart alleen 1924. Dat had
de ontdekking ten gevolge. De verdachte is
aangehouden.
Men schrijft aan de „N.
R. Crt.":
Bij de gehouden verpachting van slaats-
gronden in den ten vorigen jare bedijkten
polder ten Zuiden van den Scheldedam is
voor buitensporige bedragen ingeschreven,
hoewel de pachttermijn zes jaar is. Besteed
werd f 250 h f 300 per H. A. Hoewel de
hooge pachten, het vorig jaar in dezen pol
der gemaakt, niet werden goedgemaakt
door het eerste oogstjaar, duurt desondanks
de pachtwoede voort.
De 3 2-jarige J. J. T j a 1 I i n k,
die 1.1. Donderdag aan den verkeerden kant
van den Hoenderlooschen weg fietsend en
tusschen een achter hem aankomenden en
een hem tegemoet rijdenden auto wilde
doorglippen, waarbij hij door den achter
hem rijdendon auto werd aangereden en
ernstig verwond werd, is in het ziekenhuis
te Apeldoorn overleden.
Te Tilburg bevond zich
Zaterdagavond de beruchte Tinus van
Aarle zich in het café van Gaillard aan de
Varkensmarkt. Nadat hij twist gezocht had,
greep hij een bierglas en sloeg daarmede v.
d. Berg op het hoofd .waarna hij dezen, die
zich uit de voeten maakte, nog een mes
steek in den arm toebracht. Ongeveer een
uur later trof v. d. Berg met eenige vrienden
den vechtersbaas weer. Zijn vrienden trok
ken echter partij voor hem en bij oen vecht
partij, welke ontstond, werd Van Aarle zoo
danig met een mes toegetakeld, dat hij een
zestal grootere en kleinere wonden aan het
gelaat bekwam. Zijn linkerwang werd van
den mondhoek tot aan het oor tot het tand-
vleesch toe opengehaald. Later bij den Ge
neeskundigen Dienst was v. A. nog zoo op
gewonden, dat hij,, doon, politiemannen ge
boeid, op 13 plaatsen aan het gelaat werd
gehecht. Vermoedelijk zijn deze wonden
door een vriend van v. d. Berg, G, genaamd,
toegebracht.
Door de krachtige pogin-
gen van den heer B. yan Asperen Verven-
ne Rijkspluimveeconsulent, zal binnen
kort worden aangevangen met geregelden
direcben uitvoer van jonge hanen en oude
kippen van verschillende stations in Zee
land naax Berlijn,
De heer H. M. Verbruggen, die
eenigen lijd geleden te Axel is overleden,
was voorlezer in de Ned.-Herv. Kerk aldaar.
Dat is hij 49 jaar geweest, en telken jare
kreeg hij voor de vervulling van dit ambt
een kleine vergoeding. Dit werd in alle stilte
geregeld ter zijde gelegd en nu, nu de
trouwe ambtsdrager van zijn post werd op
geroepen, kwam zijn dochter op vaders ver
zoek, voor de Ned. Herv. Kerk van Axel, met
een schenking vanf 5000.
(„De Ned.")
In de week van 10 toten met 16
Augustus is bij het hoofdbestuur van het
Nederlandsche Roode Kruis aan giften in
gekomen met bestemming voor slachtoffers
Schetderamp f 429,50 en Duitsche intellec-
tueelen f 50.
B ij J., t e Barge r-0 osterveen
werd ongeveer f 70 voor achterstallige be
lasting gevorderd. Bij niet-betaling zou exe
cutie-verkoop van den inboedel plaats vin
den. De vrouw, alleen thuis, verzekerde,
dat de belasting reeds betaald was, doch
hiervan werd geen nota genomen en men
ging tot verzegeling der goederen over. Bij
nen een paar dagen nog aan den galg komen
en het verdienen ook. 't Is een vlegel, die
voor niets terugschrikt, een gevaar voor de
heele omgeving."
„Hij schoot alleen maar in de lucht, om
mij bang te maken," legde Sara uit.
Haar oom keek haar zonderling aan.
„En is hij daarin geslaagd?" vroeg hij.
Zij gaf hem een blik van verstandhouding.
„Ja, dat deed hij," zei ze ernstig. Maar
toen zij zag, dat Patrich Lovells borstelige
wenkbrauwen zich fronsend samentrokken,
voegde zij er bij: „Maar hij heeft het niet
kunnen merken."
Het fronsen veranderde in een glimlach.
„Dat is goed," was het tevreden ant
woord.
„Het komt op heizelfde neer. ik was
werkelijk bang," hield zij vol. „Ik draaide
er heelemaal van om, zooals de meiden al
tijd zeggen. Ik geloof niet, dat ik hel prettig
vind," het kwam er peinzend uit - om
een geweer op mij gericht te zien. Ben ik erg
laf, oom?"
„Neen, nichtje." Er kwam even een flikke
ring in zijn oogen. „Integendeel, ik zou zeg
gen, dat de grootste moed juist bestaat in
zelfbeheersching, wanneer er gevaar dreigt;
niet noodzakelijk in het feit, dat men geen
vrees kent. In dat laatste is eigenlijk niet
meer verdienste dan wanneer je je boterham
eet, als je honger hebt."
„Mijn moed is dus van de opperste kwali
teit geweest, merk ik," lachte Sara. „Die ge
dachte is een troost."
Dat was hel werkelijk, wanneer zoo'n ge
zegde kwam uit den mond van Patrick Lo
vell, voor wien phvsieke vrees iets onge
kends was. Had hij geleefd in de dagen van
de Terreur, hij zou zeker zijn weg naar de
guillo^ne zijn gegaan met diezelfde opze-
de inventarisatie werden de kleinigheden,
als schilderijtjes, vaasjes en courantenhan
ger, niet vergeten. De heeren gingen na een
uurtje weer heen, na nog gevraagd te heb
ben, wanneer de vrouw het liefst zag, dat
de verkooping plaats had. Des avonds hoor
de J., toen hij thuis kwam, het geval. Hij
vervoegde zich onmiddellijk bij den fiscus
met de betaalde kwitanties. De ontvanger
maakte zijn excuses voor deze ergerlijke
fout in de administrate, welke niet diende
te kunnen voorkomen.
Een nieuwsbericht: Toon
K., tewas uit zijn vel gesprongen
tegenover een buurvrouw.
B
BUITENLANDSCH GEMENGD.
In Thuringen en in de streek tusschen
Maagdenburg is Zaterdag tusschen 8 uur
's ochlendè' en 7 uur 's avonds 20 cM.
regen gevallen. De geweldige regenbuien
hebben in verschillende steden, zooals Leip
zig, en ook op het platteland heel wat
schade berokkend. Te Leipzig alleen werd
de brandweer meer dan 100-maal gealar
meerd. In Voigtland en in het Ertsgebergte
had het sinds lange jaren niet zoo sterk ge
regend. Het stadje Auma staat vrijwel go-
heel onder water. De oogst is in verschil
lende gemeenten geheel vernietigd.
In den nacht van Vrijdag heeft een
Spaansch mijnwerker, na een woorden wil.
seling, een aanval van woede gekregen in
een mijnput bij St. Etienne. Met een bijl
sloeg hij op zijn kameraden los en kon eerst
worden gegrepen, nadat hij er een had ge
dood en negen gewond.
Zes menschen, onder wie vijf kinderen,
zijn bij een ongeval met de Emanuel-kerk
van de aid. Hanley van het Leger des Hells
in Engeland zwaar gewond. Dertig perso
nen waren zonder verlof te hebben gekre
gen, bezig met het afbreken van den bouw-,
valligen klokketoren, toen opeens de stee-
nen massa instortte. Vier- en twintig men
schen konden zich tijdig in veiligheid
brengen.
De Duitsche massa-moordenaar Haar-
mann zal op last van do Kamer voor ert-
mineele strafzaken naax de provinciale
ziekeninrichting te Göttingen worden ver
voerd in verband met het rapport dat over
zijn geestestoestand moet worden uitge
bracht. Alle maatregelen zijn genomen, dat
hij niet kan ontvluchten.
Naar de bladen uit Athene berichten, zal
men, om bedrog bij de aanstaande gemeen,
teraadsverkiezingen te voorkomen, elk kie
zer, die gestemd heeft, zijn vinger laten
doopen in een tinctuur, die 24 uur land
zichtbaar blijft. Het voorstel hiertoe kwam
van de zijde der oppositie.
(Yan een bijzonderen medewerker, die
gedurende 3 maanden een studiereis
door Rusland tiiaakte).
(Nadruk verboden).
XII.
Handel en Industrie.
Als typisch voor het falen van het com
munistische beginsel kan het feit beschouwd
worden, dat liet meerendeel van de kleiae
industrieele ondernemingen, die verpacht
zijn, ondanks de drukkende belastingen en
wanneer althans van de zijde van de sov-
jet-regeering geen bijzondere maatregelen
,,tot beperking van de levenslust" zijn ge
nomen, goed gedijen en met groote succes
werken dan de staatsbedrijven, ofschoon
de sovjet-regeering met Argusoogen toe
ziet, dat nergens belangrijke kapitaalvor
ming tot stand komt. Tot welke abnormale
en oneconomische dingen men aldus komt,
moge het volgende voorbeeld duidelijk ma
ken. Ik had gelegenheid van den eigenaar
van een kleine industrieele onderneming in
een van de gouvernementen in midden-
Rusland het volgende te vernemen. Deze,
een I>uitscher, die vóór den oorlog reeds
in Rusland had gewerkt, had kans gezien
wekle, goedmoedige heldhaftigheid waarmee
de edelen van Frankrijk hun kaarten neer
wierpen en naar het scbavol gingen met de
glimlachende belofte aan hun medespelera,
dat het onderbroken spel in de wereld hier
namaals verder gespeeld zou worden.
En toen Sara met Patrick was komen sa
menwoner!, een twaalftal jaren geleden, had
hij met alle kracht in haar jeugdigen geest
ingeprent een verachting voor eiken vorm
van lafheid, moreele zoowel als physieke.
Het was niet altijd zonder moeite gegaan,
want Sara was een nerveus kind met een
levendige verbeelding, die de grondoorzaak
is voor zooveel, dat oppervlakkig als lafheid
wordt betiteld. Maar Patrick was altijd op
een verstandige manier te werk gegaan. Hij
was haar nooit lastig gevallen over gebrek
aan moed; hij had eenvoudig als vanzelf
sprekend beschouwd, dat zij haar zelfbe
heersching niet zou verliezen.
Sara's gedachten gingen terug naar een
voorval, dat in den eersten tijd van hun sa
menwonen had plaats gegrepen. Zij had een
hevigen angst gehad bij het verschijnen van
een grooten buldog, die rondom het huis
mocht loopen, en baar oom, die bemerkte
hoe zij doodsbenauwd hét dier, dat er wer
kelijk wel angstaanjagend uitzag, overal uit
den weg ging, had haar kalm gevraagd of zij
hem naar den stal wou brengen en aan den
ketting leggen. Een oogenblöt had het kind
geaarzeld. Maar toen had een zeker iets in
zijn rustig vertrouwen, dat zij zou gehoorza
men, een beroep gedaan op haar kinder
lijken trots en hoewel zij bleek zag tot de
lippen ,was zij toch recht op het groote beest
afgegaan, had hem met haar kleine vingers
bij zijn halsband gepakt en hem naar zijn
hok gebracht.
Moed onder phvsieke Dijn had zij geleerd
na de invoering van de Nieuwe Economi
sche Politiek zijn onderneming, weer op de
been te brengen en goed te verdienen. Hij
was nu finanoieel in de de gelegenheid
nieuwe ondernemingen in het leven te roe
pen. Hij kon dit echter niet doen langs
den natuurlijken weg, dat wil zeggen door
uitbreiding van zijn bedrijf op de plaats
zelf, wat natuurlijk in economisch opzicht
het beste zou geweest zijn, maar hij moest
beginnen, industrieele ondernemingen in
andere autonome doelen van de sovjet-unie
in het leven te roepen. Hij hoopt daarmede
de attentie van do sovjetregeering te ont
gaan.
Toen de N. E. P. in 1921 werd ingevoerd,
werd als prinoipe voor de staatsbedrijven
de zoogenaamde economische boekhou
ding" aangenomen, dat wil zeggen, dat de
bedrijven volgens de beginselen van het
particulier bedrijf geleid moesten worden
en zoo mogelijk hooge winst afwerpen. De
verwezenlijking van dit beginsel is evenwel
tot dusver mislukt door de organisatorische
vraagstukken, die zich voordeden. Het
bleek namelijk, dat dit beginsel aan een
ander beginsel, namelijk dat van do cen
tralisatie, werd opgeofferd. Het behefci
van de industrieele ondernemingen
werd in den vorm ran trusts in het leven
geroepen, dat wil zeggen: alle industrieel*
ondernemingen van dezelfde categorie wei»
den tot één syndioaat gecentraliseerd waar
bij de afzonderlijke onderneming geen eco
nomische eenheid was en de transacties
over het syndicaat als geheel werden uit
gebreid. Dit beginsel is op het oogenblik
nog niet verlaten, ofschoon er den laatsten
tijd naarstig propaganda voor wordt ge
maakt, de leiders van de afzonderlijke on
dernemingen verantwoordelijk te stellen
voor de rentabiliteit dezer ondernemingen.
Wanneer men zioh u afvraagt, in welke
richting de Russische staatsindustrie zich
den laatsten tijd heeft ontwikkeld, dan kun
nen wij dat hier slechts in groota lijnen
schetsen. In de eerste plaats is den laatsten
tijd het centralisatieproces verder voortge
zet. Dit proces heeft ten doel sam.enwer-
king van de industrieele ondernemingen,
het sluiten van onguntig gelegen, niet vol
doende van grondstoffen voorzieno of met
ouderwetsche machines werkende bedrijven
Maar wanneer men de uitvoering van dit
gezonde economische principe in de prak
tijk gadeslaat, dan ziet men, dat ook in dit
opzicht roofbouw plaats vindt. In den loop
van de jaren zijn de machines ontzettend
afgebeuld. Onder den dekmantel van de
centralisatie worden op het oogenblik de
laatste restanten van hetgeen men aan raa-
ohines rijk is, bijeengegaard en ook bedrij
ven met levenskracht worden gesloten, om
dat zij geen reservedeelen meer hebben. Dit
parasiteeren op het kapitaal van de
industrie moet natuurlijk een steeds groo-
ter omvang aannemen. Volgens goede ken
ners van de industrie in Rusland moet bin
nenkort het tijdstip aanbreken, dal alleen
een geweldige import van machines en re
servedeelen de industrie weer op de been
kan brengen.
iWat de financiering van de industrie be-
treftr is de staalt de industrie in buitenge
wone mate tegemoet gekomen. Aan het eind
van het begrootingsjaar 192223 had de
staat niet minder dan ongeveer 143 millioen
goudroebel voor do industrie beschikbaar
gesteld. Het is buitengewoon interessant te
constateeren, dat het grootste deel van
deze subsidies en participaties op rekening
van de grootindustrie komt, die door den
staat uit de hierboven omschreven motieven
in stand moet worden gehouden. Een groot
deel van deze bedragen is, zooals kenners
van de economische toestanden in do sov
jet-unie zelf toegeven, gebruikt tot dekking
van het deficit dezer ondernemingen. Daar
bij moet worden opgemerkt, dat deze bedra
gen niet zijn bedrijfskapitaal, maar subsi
dies en bedragen tot dekking van'verliezen
De schuld van de industrie aan de banken
heeft ook zeer groote afmetingen aangeno
men. Op 1 October 1923 bedroeg de schuld
van de industrie aan de banken ongeveer
160 millioen goudroebel. Daarbij is karak
teristiek de omstandigheid, dat de banken
niet te vinden zijn voor crcdietverleening
aan de grootindustrie! In het jaar 192223
heeft de industrie in het geheel ongeveer
315 millioen goudroebel aan subsidies en be
drijfskapitaal ontvangen.
bij het zien van Patricks eigen worstelen
met zijn zwakke gezondheid. Bij tijden leed
hij ontzaglijk, maar geen zucht of klacht
mocht ooit aan zijn saamgeklemde lippen
ontsnappen. Sara zag alleen, na wat hij
noemde, een van mijn beroerd-slechte da
gen, kleintje, dat er weer nieuwe groeven
waren gekomen bij de vele, die zijn voor
komen den laatsten lijd zoo hadden ver
ouderd.
In zulke lijden 9tond Sara doodsangsten
uit en leed zij zelve onder zijn smart, sinds
haar aanhankelijkheid aan Patrick Lovell
de drijvende kracht van haar leven was ge
worden. Andere meisjes hadden ouders,
broers en zusters en nog verdere bloedver
wanten tegenover wie zij haar liefde kon
den uitten en loonen. Sara had niets van dat
alles en de geheele liefde en toewijding van
haar hartstochtelijke natuur stortte zich op
den man, dien zij oom noemde.
Hun onderlinge verhouding was meer dan
de aangenomen bloedverwantschap hun op
legde. Zij waren vrienden, deze twee, in
tieme vrienden, kameraden op gelijken voet,
die eikaars terughouding respecteerden cn
volkomen oprecht met elkaar omgingen.
Misschien was dit gedeeltelijk te verklaren
uit het feit, dat zij geen werkelijke bloedver
wanten waren. Dat Sara Patricks aangeno
men nichtje was, was de eenige verklaring
voor haar aanwezigheid op Barrow Court,
die hij zich ooit verwaardigd had aan de
buitenwereld te geven, en eigenlijk was dit
ook allee, wat Sara zelve van de heele zaak
wist.
In baar geheele leven had zij maar tot
weinigen in betrekking gestaan. Zij had
geen herinnering aan iemand, die haar va-
der zou zijn geweest, en hoewel zij begreep,
da/t het bestaan van dien persoon aangeno-
Wat de afzetmogelijkheden van de indu
strie aangaat moet men niet vergeten, dat
de gevolgen van den goeden oogst van 1921-
22 tot het einde van het vorig jaar nog merk
baar waren. Door de herloving van de koop
kracht van de boeren verkreeg de industrie
betrekkelijk goede afzetgebieden, wat een'
nieuwen toevloed van do bevolking van het
platteland naar de steden tengevolge had.
De bevolking van de steden bedroeg in de
RSFSR in het jaar 1923 8.102.8-47, terwijl
zij in 1920 slechts iets meer dan 7 millioen
had bedragen. Daarbij is een grooto toe
vloed naar de centrale industriegebieden
waar te nemen; daar bedraagt hij 20 pro
cent. Het totaal aantal arbeiders, die bij
de industrie werkzaam zijn, bedroeg op het
territorium van de sovjet-unie op 1 Juli 1923
ongeveer 1.600.000 Den vorigen zomer moest
de industrie onder betrekkelijk ongunstige
omstandigheden werken. Kort daarna',-
reeds tijdens de jaarmarkt te Nishni-Nowgö-
ro.d, waren de eerste voorteekenen van een
industriecrisis aanwezig, een crisis,, die ook
op het oogenblik de industrie nog zeer be
moeilijkt. Het blijkt, dat er in steeds too-
ncmende mate een ernstige wanverhouding
bestaat tusschen de opbrengst van land-
strieele voortbrengselen.
Ofschoon nu den laatsten tijd een prijs-i
stijging voor landbouwproducten merkbaar
is, lijdt de industrie onder een buitengewoon
gemis aan afzetmogelijkheid. Voor het be
langrijkste deel is dit waarschijnlijk te wij-,
ten aan de hooge aanmaakkoslen van de
industrieproducten,, welke kosten zoo onU
zettend hoog zijn door het oneconomisch
beheer. De reactie daarop is, dat de in-,
duslrie geen koopers voor haar producten
vindt. Hoe ernstig het in dit opzicht gesteld
is, kan men bijvoorbeeld hieruit zien, dat
de laatste maanden de sovjet-ambtenaren
en -beambten verplicht zijn, een gedeelte
van hun salaris voor den aankoop van tex-»
lielgoederen te gebruiken. De laatste maan
den heeft het percentage van de voor dezen
gedwongen aankoop uitgegeven bedragen
tot 10 procent van het salaris van de sovjet*
dienaren beloopen. Door de afzetcrisis
heerscht natuurlijk ook werkloosheid, die
steeds nog toeneemt. Daarbij komt nog, dat
dank zij de pogingen, orde op de financiën
te stellen, de staat buitengewoon zuinig
moet zijn met nieuwe toelagen aan de in-,
dustrie.
Hoewel men in het algemeen vooruitgang
in de productiewijze van de industrie kan
waarnemen, ofschoon een geleidelijke stij
ging van de intensiteit van den arbeid zoo-?
wel als verhooging van het arbeidsloon
heeft plaats gehad, zoodat de productiviteit
van den arbeid ongeveer 60 pCt. bedraagt
van die van voor den oorlog, terwijl het
werkelijke loon van den arbeider ook onge
veer CO pCt. bedraagt van dat van vóór den
oorlog, is in de toekomst stellig tc verwach
ten, dat het verdere staatsbeheer over de
groot industrie groote bedragen uit de staats
kas zal opeischen.
Dp andere eisch, naast het verleenen van
voorschotten en subsidies, voor het hand*
haven van het staatsbeheer in Rusland is:
handhaving Van het monopolie van den
buitehlandschen handel. Wanneer op het
oogenblik in de sovjet-unie het monopolie
van den buitenlandschen handel moest
worden opgeheven, zou de Russische staats
industrie in den korist mogelijkcn tijd aan
de concurrentie van de voor de wereldmarkt
werkende buitenlandscbe Industrie overlij
den. Daardoor is het vasthouden van de
sovjet-unie aan het monopolie van den bui
tenlandschen handel te verklaren, want
wanneer de staatsindustrie ten gronde gaat
verliest de sovjet regeering een van haar
laatste steunpunten, die zij ten deele nog
in het industrieproletariaat vindt.
Voert dus de sovjet-Tegeering een verbit
terden strijd voor de handhaving van d«
staatsvoogdij over de grootindustrie, welke
zij in steeds toenemende mate met enormi
financieele offers moet betalen, het oneco-.
nomische van het communistische principe
komt nog duidelijker aan het licht, wan
neer men de politiek van de sovjetregeering
met betrekking tot den handel beschouwt.
Na de invoering van de N. E. P. werd de
vrije handel weer toegestaan. De economi
sche opleving, die Rusland sedert de invoe
ring van de N. E. P. hoeft te zien gegeven,
is voor het grootste deel het gevolg van het
feit, dat door den particulieren handel de
ruilhandel tusschen de steden en het plat-
men moest worden, was zij er nooit nieuws
gierig naar geweest.
Aan den horizon van haar vroegste kinds
heid stond maar één enkele figuur, die van
haar moeder, die zij aaubad, en „thuis" be-
teekende voor haar een paar simpele kamera
hoog in een plaats, die Wallaters Buildings
heette en voornamelijk bewoond werd door
gezinnen uit de arbeidersklasse.
Door de omstandigheden was Sara dus
verstoken geweest van het gezelschap van
andere kinderen en had arl haar liefde zich
geconcentreerd op haar moeder. Nooit had
zij den plotsolingen, wanhopigen angst ver
gelen van dat oogenblik, toen liet vreeselijke
stilzwijgen van de witte gestalte op het b?d
in de kleine slaapkamer, die zij samen
deelden, haar de beleekenis van den dood
leerde kennen.
Zij had niet geschreid, zooals de meeste
kinderen van acht jaar zouden gedaan heb
ben; maar zij leed, als versteend in haar
stilzwijgen, niet in slaat uiting te geven aan
haar 9mart.
„Ongevoelig noem ik datl" beweerde de
vrouw, die op dezelfde étage woonde als de
Tennanfcs en die op verzoek van den dokter
had geholpen, tegen een buurvrouw, die
bezig was water te koken op een gastoestel.
Je mot toch wel een kou we kikker van een
kind weze, als je je moeder daar dood kan
zien legge zonder één traan." Zij snoof.
„Heb je die thee nog niet klaar? Ik kan al
tijd thee-drinke als ik een doop afge
legd.'
j(Wordt vervolgd^
