AGENDA VAN nr
BUITENLAND.
Donderdag.
„Amicitia": Alliance franraise. 8 uur.
.,Dc Graanbeurs": Openbare vergadering
Kcutr. Besluurdersbond en Coinilé van Neu
traal Overheidspersoneel. 8 uur.
ElisabethshofMedisch Consultatiebu
reau voor A^oholisme. 6 uur.
Nulszaal: Vergadering Ver. tot Bevorde
ring der Bouwkunst. 0 uur.
Sladszaal (kleine): Drnmalische voor-
drachlskunst Albert Vogel. 8 uur.
Volkshuis: Naluurhislorische cursus.
Kwartier over 8 uur.
Vrijdag.
„Prediker": Openbare vergadering Herv.
(Geref.) Staatspartij. 8 uur.
Stadszaal (kieine): Volkszangarond. S
uur.
De apotheek van „Hulp der Mensch-
heid". Hooigracht 48 is altijd geopend, docb
alleen voor leden van dal Ziekenfonds.
Dn avond- lit- en Zondagsdienst der
apotheken woiut van Maandag 24 tot en
niet Zondag 80 Maait waargenomen door
de apotheken van do heeren G. H. Blan
ken, Hoogewoerd 171, tel. 502, en P. du
Croix, Rapenburg 9, tel. 807.
zaamt en daarbij de normale lichamelijke
gezondheid schaadt. Do bovengenoemde
klachten zijn te hardnekkig terugkeerend,
om er een hooghartig stilzwijgen tegenover
te mogen stellen en er zich van af te ma
ken met een: allemaal onzin, er beslaat
geen overlading, wij hebben vroeger nog
langer moeien lecreu onder heel wat on
gunstiger verhoudingen van schoollokalen
en onderwijsmethoden en wij zijn niet ziek
geworden; de kinderen van tegenwoordig
worden veel te weckelijk opgevoed.
Natuurlijk blijkt dit vraagstuk bij nader
onderzoek, weer even ingevvikeld te zijn als
dc meeste andere vraagstukken: lagere en
hoogere scholen mogen niet gelijk beoor
deeld worden, verschillende leeftijd en sekse
hebben verschillende eischen en vooral ook
het milieu, waar de leerling uit voortkomt.
Wij zulten hier voornamelijk óver de
geestelijke vermoeidheid spreken. Bij eiken
arbeid, geestelijk of lichamelijk, treedt ver
moeidheid op en wel reeds spoedig, wan
neer wij ons daarbij werkelijk inspannen.
W ij schijnen met volle aandacht werkend
niet in slaat om zooveel energie le ontwik
kelen. dat wij op liet ingeslagen tempo voort
kunnen gaan. Elke exlra-inspanning pleegt
gevolgd te worden door een soort inzinking.
Arbeid en vermoeidheid bebooren dus on
verbrekelijk bij elkaar, maar gelukkig is er
een drille im Blinde: de oelcning. Bij eiken
arbeid ermoeien wij ons, maar oefenen ons
tevens. Wij verrichten dien arbeid dan
sneller, holer en gemakkelijker. Het zou dus
bespottelijk zijn, om eiken arbeid, die ver
moeit, te willen vermijden, omdat zulk ar
beiden dat arbeiden juist gemakkelijker
maakt. Maar een andere vraag is of het
niet mogelijk is een leerling zoo vermoeid
te maken, dat verdere leerstof bijna niet tot
hem doordringt; in dat geval zou verder
werken onnoodig schadelijk zijn. Denkbaar
is ook, dat hij zóó moe wordt, dat de nor
male rust- en slaaptijden niet voldoende
zijn, om hem geheel te doen uitrusten. Dal
een dergelijke vermoeidheid bij vele leer
lingen oplreedl, bijv. in dien zin, dat na de
groote zomervacanlie beter leerstof opgeno
men wordt dan daarvóór, lijkt mij waar
schijnlijk..
Dan is cr nog een iels andere zijde van de
zaak: het ontwikkelen van het geestelijk le
ven staat eenigszins tegenover do lichame
lijke ontwikkeling, liet zou /.onder twijfel
voor de lichamelijke gezondheid van onze
kinderen beter zijn, wanneer zij in de weide
liepen, in hoornen klommen of hout zaagden,
dan dat zij vijf uren op. de schoolbanken
slil moeten zitten om le lecren. Er valt niets
legen in te brengen: de school doet in dit op
zicht schade. Dat bleek uit allerlei onderzoe
kingen. De lcngtcgroei en het toenemen van
gewicht is in lange vacanlies relatief sterker
dan gedurende schoolmaanden; er werd op
Pransche interne scholen tegen de eindexa
mens minder voedsel gebruikt, er treden ver
krommingen, gezichlsstoornissen en tandbe
derf meer ziektedagen op. Hoewel de school-
hygiëne veel verbeterd heeft, voor mij staat
vast: de school schaadt in dit opzicht, en dat
is ook zeer begrijpelijk; men kan geen twee
heoren te gelijk dienen, denk maar eens aan
studenten, die voor een roeirace getraind
worden; ernstig studeeren moeten zij in dien
tijd nalaten. Intussclien komt een gezond,
normaal kind deze bedreiging van zijn ge
zondheid wel te boven en in elk geval: deze
schade is onvermijdelijk en alleen wat te
femperen. Wij bebooren nu eenmaal tot den
homo sapiens, die door een meerdere ont
wikkeling van zijn verstand vooruit geko
men is. Wij moeten ons ontwikkelen: dat
eischt de strijd oin het bestaan en hierin
schuilt ook een deel van ons levensgeluk. Het
is dus alleen maar de vraag of de ontwikke
ling van ons versland door onze tegenwoor
dige scholen niet te eenzijdig is en dc licha
melijke gezondheid niet te veel geschaad zal
worden, vooral ook gedachtig aan het mens
sana in corporc sano. Laat ons nu eens zien
wat de proefondervindelijke zielkunde ons
hierover te zeggen heeft.
Aan de hand van de hier geloonde licht
beelden, wijs ik u eerst op de verschillende
invloeden, die geestelijken arbeid bcheer-
sehen: oefening, vermoeidheid, op dreef ko
men, aanzet, invloed van pauzen, enz.
Tot de oververmoeidheidsvraag lerugkee-
rend, zullen wij de voornaamste wijzen om
vermoeidheid te onderzoeken, bespreken. Wij
splitsen deze in physische en psychische. De
eerste bo3laan in tiet nagaan van verande
ringen in bloedsomloop (snelheid, vorm van
pols, bloeddruk), in ademhaling, in lichaams
kracht en in gevoeligheid der huid.
oor de tweede, de psychische, gebruiken
wij arbeid, die gelijkmatig van inhoud is,
zoodat hij gemakkelijk te docccrcn is. Reke
nen getallen loeren, dietóes, aanstreepproef,
aanvullen van in den tekst uitgelaten letter
grepen of woorden, overschrijven, kralen rij
den, enz.
Wij kunnen de meeste methoden zoowel
gebruiken als zoogenaamde steekproeven,
waarbij wij b.v. lussehen de lessen door ge
durende korle proefjes trachten vast te stel
len hoe het op elk oogenblik met de ver
nier idbeid der leerlingen gesleld is óf, en dat
lijkt mij over bet geheel beter, wij kunnen in
den proefarheid zeiven den invloed van de
vermoeidheid op dien arbeid vaststellen. Uit
de moeste hier getoonde curven blijkt nu
wel. dat er door de schoollessen vermoeid
heid optreedt. Bij den eenen leerling meer, bij
den ander minder, maar de klasse in haar
geheel loont oen vermoeidheid, die zich ken
baar maakt in een vermindering van de
hoeveel- en van de hoedanigheid der arbeid.
Het aandachtig waarnemen wordt minder, er
kan minder goed van buiten geleerd worden,
het denken gaat moeilijker, het vermogen om
twee dicht bijeen liggende aanrakingen als
afzonderlijke punten le onderscheiden wordt
minder cn handigheid neemt af, evenals de
lichaamskracht.
Verder hebben wij kunnen vaststellen,
dal zulk een vermoeidheid door allerlei
soort arbeid ontstaan kan en dat ook li
chaamsbewegingen in dit opzicht schaden
en dus gymnastiek niet als een rustuur mag
beschouwd worden. Van allen arbeid geldt
echter, dat zij slechts vermoeit, wanneer
men haar met aandacht verricht. Mijn leer
meester Kraepelin drukte dit op de volgende
aardige, paradoxe wijze uil: de beste leer
meesters zijn de gevaarlijkste. Mij zegt:
goede meesters houden de aandacht van
hun leerlingen sleeds gespannen en maken
hen daardoor moe, slechte vervelen en dan
zoeken de leerlingen in onoplettendheid, in
allerlei spelletjes allciding en vermoeien
zich niet. Er is iels waars in, maar men
mag daarbij wel bedenken, dat onderwijs
mei belangstelling gevolgd, meer op natuur
lijke en dus minder vermoeiende aandacht
gelijkt. Ik geef althans de voorkeur aan de
goede onderwijzers en acht verveling scha
delijker dan wat vermoeidheid.
Maar al kunnen wij nu vermoeidheid
aanloonen, wij kunnen niet aantooncn, dat
er door hel onderwijs een bepaald schade
lijke oververmoeidheid optreedt, één die zoo
groot is, dat zij door normale rusttijden niet
voor het groolste deel voorbij gaat. SI. i. zijn
er niet genoeg proeven, als van Poelman,
genomen vóór en na vacanlies en zouden
deze ons wellicht nog wat verder kunnen
brengen. Hoewel eenerzijds de noodzakelijk
heid van belangrijke hervormingen van de
school niet aangetoond kunnen worden, ge
ven zij anderzijds geen uitsluitsel over de
vraag of de school door het inpompen van
een grcot aantal feilen geen schade doet
aan het gezonde versland, aan hel zelfstan
dig denken, aan de fantasie, aan het initia
tief en dergelijke koslelijkc zaken meer. De
school heeft neiging van zijn leerlingen
kuddedieren le maken; dit zou niet zoo eig
zijn, wanneer daardoor niet e.rnslig in huil
vrije ontwikkeling belemmerd werden zij,
die bijzondere talenten hebben. De school
zou in dit opzicht onschadelijker zijn, wan
neer zij onzen kinderen meer vrijen lijd
liet. Di! geldt vooral voor de jonge men-
seben, die de lagere school hebben alge-
loopen cn behalve schooluren, huiswerk en
nog .allerlei op zichzelf nuttige extra-lessen
hebben. Zij lijden veelal schade aan hun
opvoeding: waar de klasse-onderwijzer bij
niet te groote klasse nog opvoedend weiken
kan, mag men bij de leeraren, die om de
beurt een uur komen les geven, daar niet
veel op rekenen. Deze leerlingen loopen ge
vaar schade te lijden, daar zij niet genoeg
vrijen lijd en door hun vermoeidheid te
weinig energie over hebben om iets meer te
verwerven dan een schoolknapheid, die voor
het leven niet zooveel waarde heeft, als aan
die leerlingen en hun ouders beloofd wordt.
Bibliotheek en Leeszaal „Renvens".
Onder voorzitterschap van mevrouw Kuc-
nen hield gisternamiddag de Yereeniging
„Bibliotheek en Leeszaal „Ucuvcns" haar
jaarlijksche algemeene vergadering in de
bestuurskamer dezer Yereeniging aan de
Brccstraat.
Tot bestuurslid werd benoemd dr. A. A.
Reinbach, leeraar aan het gymnasium
alhier.
Het jaarverslag van den secretaris, dr. J.
E. Kroon, ademde een zeer opgewekten
geest. Er bleek onder meer uit, dat er door
•vrijkoming van een der vertrekken, vroeger
verhuurd, nu ook kon worden voldaan aan
een lang gekoesterd verlangen aan de di-
reclrice, om een kinderlccszaa) in te rich
ten. Ook van de gewone Leeszaal werd een
zeer druk gebruik gemaakt.
De bibliotheek ondervond ook weder
groote belangstelling. Het correspondent
schap „Voorschoten" telde evenals in het
vorig jaar 71 leden; dat te Noordwijk GO.
Het boekenbezit klom tol 1G.070 banden,
tegenover 15.151 op 31 December 1922. Het
aantal brochures bedroeg op 31 December
1923 3190, tegen 3120 een jaar te voren.
In totaal weiden uitgeleend 70.53G dee-
len .tegen 71.220 in 1922.
Met grooten lof werd gesproken over de
leiding van de di reel rice en den ijver en
den goeden wil van bet overige personeel,
hoewel daarin nogal mutaties voorkwamen.
Nadat bet verslag, hetwelk gedrukt den
leden zal worden toegezonden, met dank
zegging aan den secretaris was goedgekeurd,
bracht de penningmeester, de heer J. Schaap
liet linancieel verslag uit. Daaruil bleek,
dat het lolaal bedrag der inkomsten: con
tributies der leden, subsidies van Rijk en
gemeente en inkomsten uit bezittingen be
droeg 1 14.143.777»; het totaal der uitgaven
beliep f 14.433.81, zoodat de rekening sloot
met een voordeelig saldo van f 9.96'/», een
verschijnsel, waarop de presidente met vol
doening wees.
De rekening, die door een commissie uit
het bestuur en een kaseommïssïe was nage
zien. werd mede goedgekeurd en den pen
ningmeester voor zijn vele bemoeiingen
hartelijk dank gebracht.
Hierna werd na eenige besprekingen van
internen aard de vergadering gesloten.
Achtste Vc-lksbijeenkomst.
De achtste der Yolksbijeenkomslen, te
vens de laatste der reeks 1933—'24, had
gisteravond in de groote Stadszaal plaats.
Zooals dit reeds meermalen hel.geval was„
telde deze laatsle samenkomst niet zoo
overweldigend veel bezoekers als het voor
gaande zevental. Er bleven nu verscheidene
stoelen leeg.
Het Stedelijk Muziekcorps, in uniiorm en
onder leiding van zijn directeur, den heer
Joh. C. Geyp, liet er zijn tonen schallen, en
mej. Jo Trip, de hier welbekende opera
zangeres, verleende haar welwillende mede
werking, op den vleugel bijgestaan door
mej. Timmerman.
Voor buitenstaanders zij hier medege
deeld. dat de muziek uitvoerde: den marsch
van R. Henrion „Unterm Sparrcschild";
\V. A. Mozarls ouverture „Die Zauberflöle";
dé idylle „lm Hertel" van P. Tschaikowsky;
lantaisie uit „Madame Butterlly van C.
Puccini; ouverture „Nachklange von Os-
sian van Niels W. Gade; „Bonis diis dea-
busque", wals, van Joh. C. Geyp; en fan-
laisie uit „La fille de Mad. Angot", van
C. Lecocij.
Op allo nummers volgden toejuichingen
van het publiek.
Deze eer viel in niet mindere mate ten
deel aan de zangeres, wier capaciteiten
trouwens ook al bekend waren in dezen
kring, door welken zij als een goede be
kende reeds dadelijk geestdriftig werd
begroet.
Zij zong ..La Reine de Saba', van Chr.
Gounod; „Lied", van Joh. Wagenaar;
„Hansje", van Lodewijk Mortelmans; „Een
liedje van de Linden", van Job. Wagenaar,
en „Van 't Bcierlandsch Boerken". van
Theo Bosman. Vooral de drie laatste num
mers deden het. Een toegift kon niet uit
blijven.
De dames werden, evenals het Muziek
corps en zijn directeur, hartelijk bedankt
door den Voorzitter der Commissie, dr. G.
M. Rutten. Zangeres en begeleidster kregen
bovendien bloemen.
Ook sprak de Voorzitter een slotwoord tot
het publiek. De bijeenkomsten waren weer
goed geslaagd en de orde was onberispelijk
geweest, behoudens dan dezen avond, toen
zij eenige oogenblikken was gestoord door
een paar onhebbelijke individuen, die uit
de zaal moesten gezet worden. Nu gaan wij
dra de zalen verlaten en ons vermaken in
de buitenlucht. Het moge zoo zijnl
Christelijke Muziek Yereeniging „Athalia".
Gisteravond gaf de Christelijke muziek-
verceniging „Athalia" in „De Cftaanbeurs"
haar achtste openbare uitvoering, waarvoor
buitengewoon veel belangstelling was. De
groote zaal was geheel bezet. Onder de aan
wezigen waren ook verscheidene donateurs
met hun dames.
Even acht uur werd de samenkomst met
gebed door den voorzitter der Yereeniging,
den heer 1). A. Treur, geopend, waarna de
gezamenlijke aanwezigen onder begeleiding
van hel orkest Psalm 98 vers 3 aanhieven,
waardoor aan de bijeenkomst wijding werd
gegeven.
De Voorzitter sprak vervolgens nog een
kort openingswoord, waarin hij de aanwezi
gen hartelijk welkom heette, in het bijzonder
de donateurs en donatrices, van wie echter
enkelen kennis van verhindering hadden ge
zonden.
Hij deelde verder mede, dat het orkest
onder leiding van den ijverigen dirigent, den
heer J. Noordanus Sr., met een geheel nieuw
programma uilkwam.
Ook de voordrachten, die de muzieknum
mers zullen afwisselen, zijn door de leden
zei ven gemaakt.
Met den hartelijken wensch, dal de avond
moge slagen, verklaarde de Voorzitter dezen
ten slotle voor geopend, waarna het orkest
zich liet hooren.
Wij zullen hier geen opsomming geven
van de talrijke muzieknummers, doch geven
gaarne de verzekering, dat deze Vereeniging,
onder haar vele zusters in Leiden een goede
plaats verdient. Er wordt niet alteen mei
animo geblazen, maar ook met gevoel ge
speeld. Hel is duidelijk, dat allen doordron
gen zijn van den ernst van bun taak, waar
door dan voor de muziek vooral, onmisbare
samenwerking en harmonie wordt verkre-
gen.
In hel bijzonder trof ons dit bij het keurig
uitgevoerde „Cavalleria Rusticana", at wil
len wij daarmede niet zeggen, dat de andere
nummers minder goed werden gespeeld.
De voordrachten vaD enkele leden, welke
3e muziek afwisselden, waarbij het komi
sche zeer op den voorgrond trad, vielen zeer
in den emaak.
De geslaagde uitvoering werd besloten
met het gemeenschappelijk zingen van den
Avondzang (Evangelisch Gezang ISO 1).
„Athalia" mag op deze achtste uitvoering
met voldoening terug zien.
Was er aanvankelijk uitzicht op, dat
ds. Joh. W. Groot Enzerink, predikant bij de
Ned.-IIerv. Gem. alhier, deze week het Dia-
conessenhuis zou kunnen verlaten, thans be
reikt ons dc teleurstellende mededceling, dat
er in den toestand van den patiënt ander
maal een ongunslige wending is gekomen en
dat hij wederom een ernstige operatie moet
ondergaan.
Zondagmorgen a.s. zal prof. J. H. Be
rends, waarnemend pastoor der üud-Kalh.
Kerk alhier, van de Gemeente afscheid ne
men en den nieuw benoemden pastoor G. A.
Smit inleiden.
Mej. E. Cohen alhier, is benoemd tot
godsdienst-onderwijzeres aan het Neder-
Israëüelisch Meisjesweeshuis te Amsterdam.
Bij de gisteren gehouden candidaatstel-
ling van teilen van het College van Nolabe
len der Xed.-Ilerv. Gemeente alhier, zijn
tv.ee geheel gelijkluidende lijsten ingediend,
zoodat geen verkiezing noodig zal zijn en de
gestelde leden bij enkele candidaalstelling
verkozen zullen worden verklaard. De her
kozen atlredende leden zijn de heeren G. J.
van den Berg. M. Brinks. P. Piket, F. J. de
Ridder, T. Spruitenburg en J. J. van den
Wijngaard.
De oudercommissie van schoot A, Me-
dusastraat, Hield, een ouderavond. Het hooid
der school, de heer A. Ilorrée, opende de ver
gadering niet 'n hartelijk welkomstwoord.
waarna hij bet woord gaf aan den heer G.
W. L. Monné. Deze .daartoe aangezocht door
de oudercommissie, sprak over de verslechte
ring van het lager onderwijs.
In een korte, kernachtige rede. behandel
de spreker achtereenvolgens: 1. de opschui
ving van den toelatingsleeftijd voor de lagere
school; 2. lijdelijke afschaffing van het ze
vende leerjaar; 3. de „hulp"-onderwijzeres
daarbij een duidelijke uiteenzetting gevend
van de nadeelige gevolgen, welke" deze ver
slechteringen met zich zouden brengen voor
het volksonderwijs.
De voordracht werd met aandacht door de
aanwezigen gevolgd.
Daarna volgde een pauze, waarin de
ouders gel geilheid hadden nader kennis te
maken met de onderwijzers en onderwijze
ressen.
Na de pauze nam de vergadering een motie
aan, waarin men er bij den Centralen Ouder
raad op aandringt, alle mogelijke middelen
aan te wenden om de verslechteringen van
het Volksonderwijs te voorkomen.
Vervolgens kwam aan de orde de verkie
zing van twee commissieleden, waartoe be
noemd werden: mevr. Burgdorffcr en de lieer
G. J. Spanjaard.
Hierna sloot de heer Iforrée dc vergadering
met woorden van dank aan de aftredende
commissieleden de heeren Eikeibout en Le-
feber voor liet vele door hen gedane werk en
aan de ouders voor hun opkomst.
Bij de tweede opvoering alhier van hel
blijspel „Het Alarmsignaal" was de schouw
burg slechls matig bezet. Mevr. v. Eijsden
Vink kreeg bloemen.
Eenigen lijd geleden vermeldden wij.
dat de afdeeling Leiden der I. A. M. V. een
protest had gezonden aan het bestuur der
gemeente Oisterwijk, omdat dit bestuur den
gemeente-ambtenaar Han Kuysten wegeDS
zijn lidmaatschap van deze Yereeniging had
ontslagen.
Vooraf waren dezen ambtenaar namens
den burgemeester van Oisterwijk drie
eischen gesteld: 1, op te zeggen het lidmaat
schap van de I. A. M. V. on B. R. A. C.;
2. af te geven een verklaring, dat hij zicli
tijdens zijn verblijf in Oisterwijk zou ont
houden van het voeren van propaganda van
politicken aard en waarbij hij zieli verbond
een sludie te maken van andere richtingen
i.e. van de roomseb-katholieke en orthodox -
protestantselie godsdienst en staatsleer; 3.
zijn boeken over le brengen naar hol ge
meentehuis.
Naar aanleiding van dit ontslag, aldus
deelt men ons mede, spreekt Zondagavond
in de Nulszaal, in de Rel. Soc. Samenkomst,
B. de Ligt, uit Den Ilaag. Een advertentie
in ons Blad van morgenavond zal nadere
bijzonderheden bevatten.
Wederom zijn een zestal nieuwe wr,-
gens uit Budapest alhier aangekomen voor
de electrisehe.üjn LeidenDen Haag.
Met de werkzaamheden voor de elec-
trificalie der spoorlijn Den HaagLeiden is
men reeds zoo ver gevorderd, dat nabij het
Station alhier ijzeren inastcn geplaatst wor
den.
De poppentenloonstelüng. gehouden
ten voordeel e van de R.-K. Ver. „flulp in de
huishouding en de baby heeft een batig
saldo opgebracht van f 7C0.
Gistermiddag werd boek Hoogewoerd
Kraaierstraat julfrouw v. d. P. op de fiets
aangereden door een auto, daar de juffrouw
zich niet stoorde aan den wenk van een
agent om te stoppen. De juffrouw kwam cr
goed af, maar het rijwiel werd ernstig be
schadigd.
Hedenmiddag brak een begin van bra.-d
uil ten huize van den heer G in de Marien-
poelstraat, die echter met behulp tob een
paar emmers water werd gebluseht. De
brandweer verscheen nog met de motorspuit,
doch behoefde geen dienst le doen.
Door een vrachtauto-bestuurder wer
den gisteren twee 13-jarige leDapen, uit Den
Haag, aan het politiebureau gedeponeerd,
die in Den Haag op zijn vrachtauto waren
gekropen.
De politie heeft de bengels teruggebracht.
Eenige winkeliers, totnutoe sigaren
winkeliers, zijn de dupe geworden van een
jongmensch, dat sigaren of sigaretten kwam
koopen en dan toevallig, zijn portemonnaie
had vergeten en tevens nog wat geld leende,
een paar kwartjes of zoo. Hoewel de winke
liers het jongmensch, zich roemende v. d.
Berg, niet kenden, gaven zij het. Van terug
zien kwam natuurlijk niets. Men zij ge
waarschuwd.
Gisteravond is op den Rijnsburgerwcg
een wielrijder zoo ernstig gevallen, (lat hij
in het Acad. Ziekenhuis moest woiden ver
bonden. Hij had twee vingers bezeerd en een
vrond boven liet rechteroog. Oorzaak van de
val was een geraken in de tramrails, terwijl
bovendien het stuur van zijn eigen fiels
kwam legen het stuur van een fiets, die hij
aan de hand meevoerde.
435e NED. STAATSLOTERIJ.
TrekkJug van Dondardag 27 Mazrf.
le Kfasse 4e Liist.
(loose prijzen:
12496 ƒ20.000:
195 3051 1000. v
773 21053 f 100.
Prüzen van 2i:
470
G03
6S4
701
966
1929
2099
2183
2522
2617
4632
47 f8
4SÏ2
4858
4970
50S9
5143
5339
5860
6125
6393
6471
6489
6624
6S79
7207
7611
7631
7709
7792
8367
9134
9169
9214
9596
9712
10330
10535
10593
106! I
10844
10860
IÏ675
T1799
I2I79
L?215
12312
12480
T2717
12S2.3
12533
12855
13336
13355
139GS
14035
14053
14142
14301
14385
14392
14579
14753
14851
150S3
15113
15260
1350»
16386
16540
16766
16841
17096
17173
17845
18283
183S9
18653
ISÏ1S
19206
19400
19633
19664
19833
2073S
2095.3
21031
21369
21670
21 SI 7
22012
223SI
23444
22859
22982
•-
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Poincaié'a val.
t Wa3 wel een donderslag bij heldere,
hemel het bericht van gistermiddag, dat
het kabinet Poincaré gevallen was. Alge-:
meen werd juist immers aangenomen, dat
de Franscbe premier zeer stevig zat. In
ieder geval tot de Kamerverkiezingen en
zelfs met een prachtkans om die verkiezing
gen te winnen .En nu opeens een val over
een bijkomstige kwestie I Nader blijkt die
val men zie onder Frankrijk waarom het
ging en hoe feitelijk een soort overrom-.
peling te zijn geweest, die hoogstwaarschijni
lijk geen groote gevolgen hebben zal. Poin
caré keert, dat is bijkans wel met zekerheid
le zeggen, terug en staat dan steviger dan
ooit. Wie dus gejuicht mocht hebben over
Poincaré's heengaan, heeft te vroeg ge
juicht!
Van diverse zijden, vanaf president Mil-
lerand. is op Poincaré pressie geoefend, om
terug te komen. Hij is onmisbaar voor
Frankrijk op dit oogenblik, zoo wordt on
omwonden verklaard. Een nieuwe opdracht
heeft hij desalniettemin niet direct aan
vaard, maar dit uitstel schijnt er op bere
kend. om in zijn kabinet eenige wijzigingen
aan te brengen, om zwakke plekken te ver-:
sterken en dus een hechter combinatie te
vormen, die steviger zelfs staat bij de nade
rende verkiezingen dan het afgetredeft mi
nisterie.
Voor Poincaré schijnt de onverwachte ge
beurtenis op deze manier te worden tot een
soort bof, een meevaller.
Naar binnen en naar buiten blijkt nog
eens helder en duidelijk, dat de politiek van
Poincaré de Franschc politiek van 't oogen
blik is, dat Frankrijk in groote meerderheid
achter hem staat. Dat maakt Poincaré wel
zeer krachtig. Zou men de waarschuwing
der Kamer eventjes daartegenover willen
stellen: ik volg niet meer klakkeloos, deze
waarschuwing valt wel weg tegen de over
winningsmanier der terugkomst als onmis
baar leider
Trouwens Frankrijk zou op dit moment
ook wel zeer onthand zijn geweest, zoo
Poincaré werkelijk eens politiek dood was
geweest, nu beslissingen van zooveel be-
lang voor de deur slaan, nu de franc nog
geenszins geheel veilig is, alle stijgingen
ten spijt, nu de Kamerverkiezingen nog
slechts zes weken verwijderd zijn, terwijl
bovendien de vraag over een opvolger zeer
moeilijk is, vooral met de verkiezingen in
zicht. Tardieu, Barlhou, Briand er op
gesteld zou behalve misschien de eerste
wel niemand zijn geweest.
Summa summa rum: Poincaré steviger
op 't kussen dan ooit. Hij mag de oppositie,
die hein deze kool stoofde, wel dank
baar zijn!
DUITSCH LAND.
De actie van rechts
Het proces Zeigner.
De rechtsebe actie wordt meer en moer
feller cn schijnbaar met toenemend succes
wanneer men zoo nagaat, boe zelfs in
StresemamTs eigen partei d© splijtzwam
a) verder zich invreet.
De nieuwe rechts gevinde regeering van
Mecklenburg heeft 2elfs het verbod van een
aantal recbtsradicale partijen eo organi
saties opgeheven.
Tegen den vroegeren Saksischen minis
ter-president Zeigner, tegen wien sedert
ecu paar weken voor bet staatsgerechtshof
te Leipzig een proces wegens ambtsmis
drijven is begonnen heeft de officier van
justitie drie jaar gevangenisstraf geêfacht.
Tegen Möbius werd 4 jaar geëischt. Voor
beiden aftrek van de voorloopige hechte
nis. Bovendien werd gieëisebt vijf jaar ver
lies van burgerrechten.
FRANKRITK.
Aftreden en opnieuw op
treden van Poincaré,
Het miDisterie Poincaré is gisteren wel
onverwacht gevalleD over een bijkomstige
zaak, als die der pensioenen, hoewel het
wel een belangrijke kwestie is voor de a.«.
verkiezingen. Deze kwestie der pensioenen
heeft eenige maanden geleden ïvcds een
ernstig conflict tusschen Kamer en regee
ring uitgelokt. Ten slotte was men dan
toch tot een aceoord gekomen, maar de Se
naat had op zijn beurt verandering in het
voorstel aangebracht door de pensioenen
te verhoogen, zoodat de wet terug naar de
Kamer moest gebracht.
lutusschen was de waarde van den frank
verder gedaald, zoodat een nieuwe verhoo
ging der pensioenen aan vele Kamerleden
noodzakelijk sekceD. Daartegenover heeft
de Laateyrie echter opnieuw betoogd, dat
er ook in 't belang der gepeosiooneerden
geen betere politiek is dan die der zuinig
heid. Immers alleen door zuinig beheer zal
racn er in slagen de waarde van den frank
weer op de gewenschte hoogte te brengen
en te houden. Daarom meende hij dan ook
de kabinctskwestie te moeten stellen tegen
elke verandering van het oorspronkelijke
regceringsvooistel in zake de pensioenen;
ook volgens dit voorstel staat men nog voor
een vermeerdering van uitgaven, die aan
vankelijk 217 millioen bedraagt, om later
747 millioen te stijgen. Meer hield de Las-
teyvie voor volstrekt ongeoorloofd.
Waar de gepensionneerden echter een
groot deel der kiezers uitmaken, waren veie
Kamerleden wel gevoelig op dit punt
Met 7 stemmen bleef de regeeriug daar
op, gelijk gemeld, in de minderheid, maar
't is bij de stemming overrompelend toe
gegaan.
In de middagzitting van de Kamer heb
ben verschillende afgevaardigden geprotes
teerd, omdat zij morgens gerekend wer
den tegen de regeering gestemd te hebben,-
terwijl zij vóór gestemd hadden. De minder
heid van 7 zou zelfs een meerderheid van
1-2 cijn geweest Klotz betoogde, dat ver
schillende afgevaardigden door het com
missiewerk opgehouden waren en niet óp
de hoogte gebracht werden van het belang
van het ophanden zijnde debat. f
Ook Poincaré, die in het Xajuergebouw
aanwezig was, maar de Kamercommissie
